Mercurial > hg > mpdl-xml-content
comparison texts/XML/echo/la/Cataneo_1600.xml @ 6:22d6a63640c6
moved texts from SVN https://it-dev.mpiwg-berlin.mpg.de/svn/mpdl-project-content/trunk/texts/eXist/
author | casties |
---|---|
date | Fri, 07 Dec 2012 17:05:22 +0100 |
parents | |
children |
comparison
equal
deleted
inserted
replaced
5:0d8b27aa70aa | 6:22d6a63640c6 |
---|---|
1 <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?><echo xmlns="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/echo/1.0/" xmlns:de="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/de/1.0/" xmlns:dcterms="http://purl.org/dc/terms" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns:echo="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/echo/1.0/" xmlns:xhtml="http://www.w3.org/1999/xhtml" xmlns:mml="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" version="1.0RC"> | |
2 <metadata> | |
3 <dcterms:identifier>ECHO:catan_belli_502_la_1600.xml</dcterms:identifier> | |
4 <dcterms:creator identifier="GND:129226815">Cataneo, Girolamo</dcterms:creator> | |
5 <dcterms:title xml:lang="la">De Arte Bellica</dcterms:title> | |
6 <dcterms:date xsi:type="dcterms:W3CDTF">1600</dcterms:date> | |
7 <dcterms:language xsi:type="dcterms:ISO639-3">lat</dcterms:language> | |
8 <dcterms:rights>CC-BY-SA</dcterms:rights> | |
9 <dcterms:license xlink:href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">CC-BY-SA</dcterms:license> | |
10 <dcterms:rightsHolder xlink:href="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de">Max Planck Institute for the History of Science, Library</dcterms:rightsHolder> | |
11 <echodir>/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600</echodir> | |
12 <log>KT: erste Seite selber abgetippt (2010-10-19)</log> | |
13 </metadata> | |
14 <text xml:lang="la" type="free"> | |
15 <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1"> | |
16 <pb file="00001" n="1"/> | |
17 <head xml:id="echoid-head1" xml:space="preserve">HIER.<lb/>CATANEVS</head> | |
18 <head xml:id="echoid-head2" xml:space="preserve">DE ARTE BEL-<lb/>LICA,<lb/>*<lb/>SIVE, </head> | |
19 <head xml:id="echoid-head3" style="it" xml:space="preserve">De deſignandis ac construendis acribus &<lb/>propugnaculis, nec | |
20 non & de iis oppugnan-<lb/>dis, expugnandis, ac propugnandis: de iti-<lb/>nere | |
21 exercitus, ac castrametione: quan-<lb/>do expediat manus cum hoste conſerere:<lb/> ac | |
22 tandem, quid imperatori ſit in precin-<lb/>ctu cauendum vel eligendum.</head> | |
23 <p> | |
24 <s xml:id="echoid-s1" xml:space="preserve">Ex typographeo<lb/>IO. TORNÆSII LVGDVN<lb/>ⅭⅠↃ. ⅠↃ. Ⅽ.</s> | |
25 </p> | |
26 <pb file="00002" n="2"/> | |
27 <pb file="00003" n="3"/> | |
28 <figure> | |
29 <image file="00003-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/00003-01"/> | |
30 </figure> | |
31 </div> | |
32 <div xml:id="echoid-div2" type="section" level="1" n="2"> | |
33 <head xml:id="echoid-head4" xml:space="preserve">Ad ampliſsimum, nobiliſsimúmq;</head> | |
34 <head xml:id="echoid-head5" style="it" xml:space="preserve">virum, D. de Vic, Henrici IIII. Galliarum & <lb/>Nauarræ Regis | |
35 Christianiſsimi, in ſacro conſiſto-<lb/>rio ſapientißimum Conſiliarium, ac in Senatu | |
36 <lb/>Toloſano Præſidem integerrimum, & c.</head> | |
37 <p> | |
38 <s xml:id="echoid-s2" xml:space="preserve"><emph style="sc">TAntvm</emph> ſcit quiſque quantum fa-<lb/>cit, dicebat quidam ex | |
39 patribus: </s> | |
40 <s xml:id="echoid-s3" xml:space="preserve">idq́; <lb/></s> | |
41 <s xml:id="echoid-s4" xml:space="preserve">commodè. </s> | |
42 <s xml:id="echoid-s5" xml:space="preserve">Inutiles enim, V.</s> | |
43 <s xml:id="echoid-s6" xml:space="preserve">A. </s> | |
44 <s xml:id="echoid-s7" xml:space="preserve">vi-<lb/>dentur ſcientiæ, quales quales ſint, <lb/>niſi fructus aliquis ex eis in publicum | |
45 manet: </s> | |
46 <s xml:id="echoid-s8" xml:space="preserve">nec <lb/>etiam nobis ſolùm nati ſumus, quod eſt apud e-<lb/>loquentiæ parentem: </s> | |
47 <s xml:id="echoid-s9" xml:space="preserve">verùm ortus noſtri partem <lb/>patria ſibi vendicat, partem amici. </s> | |
48 <s xml:id="echoid-s10" xml:space="preserve">Qui ſibi tan-<lb/>tummodo docti ſunt, ij etiam ſibi ſolùm nati. </s> | |
49 <s xml:id="echoid-s11" xml:space="preserve"><lb/>Sunt itaque maxima laude digni, qui omnia ſua <lb/>ſtudia, omnes ſuas actiones, ad | |
50 publicam vtilita-<lb/>tem referunt. </s> | |
51 <s xml:id="echoid-s12" xml:space="preserve">In quorum album, V.</s> | |
52 <s xml:id="echoid-s13" xml:space="preserve">A. </s> | |
53 <s xml:id="echoid-s14" xml:space="preserve">referendus <lb/>es, ſi quiſquam alius. </s> | |
54 <s xml:id="echoid-s15" xml:space="preserve">Quum enim diuina cle-<lb/>mentia te omnigenis dotibus cumularit, inte-<lb/>grum ex iis | |
55 fructum publico donas. </s> | |
56 <s xml:id="echoid-s16" xml:space="preserve">Adde quòd, <lb/>præter alias ſcientias, politicam præcipuè elegi-<lb/>ſti, ad quam | |
57 reliquas omnes referres. </s> | |
58 <s xml:id="echoid-s17" xml:space="preserve">τ @ πολι<unsure/>η<unsure/>-<lb/>κῆς {αὔ}{θρ}ωπ{ος} {ἀρ}ετῆς οὐ κτᾶ@ τελ@οτέ{ρα}ν, ait | |
59 hiſtori- <pb file="00004" n="4"/> cus Chæronenſis. </s> | |
60 <s xml:id="echoid-s18" xml:space="preserve">Hæc in cauſa ſunt cur Rex <lb/>Chriſtianiſſimus te ſibi adeſſe à conſiliis | |
61 volue-<lb/>rit, tibiq́; </s> | |
62 <s xml:id="echoid-s19" xml:space="preserve">quotidie præcipua regni negotia com-<lb/>mittat. </s> | |
63 <s xml:id="echoid-s20" xml:space="preserve">Deus bone, qualis Rex! Rex veré ad re-<lb/>gnum natus, cui licet ſagax ſit ingenium, | |
64 pru-<lb/>dentia admiranda, judicium firmum, fortitudo <lb/>inexpugnabilis, nihilominus | |
65 ſuorum lubenter <lb/>audit conſilia, & </s> | |
66 <s xml:id="echoid-s21" xml:space="preserve">in iis acquieſcit, vbi videt ex re <lb/>ſuâ eſſe: </s> | |
67 <s xml:id="echoid-s22" xml:space="preserve">rem autem ſuam eſſe cenſet rem publi-<lb/>cam, rem regni. </s> | |
68 <s xml:id="echoid-s23" xml:space="preserve">Beatiſſimum quidem in Princi-<lb/>pe non cogi: </s> | |
69 <s xml:id="echoid-s24" xml:space="preserve">miſerrimum verò non perſuaderi: <lb/></s> | |
70 <s xml:id="echoid-s25" xml:space="preserve">aſt beatiſſimum regnum, cujus Princeps ſanis ſa-<lb/>narum mentium conſiliis aurem | |
71 præbet. </s> | |
72 <s xml:id="echoid-s26" xml:space="preserve">Verùm <lb/>de his, prout deceret, diſſerere, mearum non eſt <lb/>virium. </s> | |
73 <s xml:id="echoid-s27" xml:space="preserve">Aliis ergo hoc immenſum pelagus ena-<lb/>uigandum relinquo. </s> | |
74 <s xml:id="echoid-s28" xml:space="preserve">De noſtro hoc libello jam <lb/>à me pauxillus fiet ſermo. </s> | |
75 <s xml:id="echoid-s29" xml:space="preserve">Multi multa de arte <lb/>militari, variis temporibus, variis linguis, varia <lb/>methodo. </s> | |
76 <s xml:id="echoid-s30" xml:space="preserve">Fateor. </s> | |
77 <s xml:id="echoid-s31" xml:space="preserve">Sed, ni fallor, pauci qui tan-<lb/>ta facilitate, tam exactè, tam ex vſu noſtro, quàm | |
78 <lb/>noſter hic Cataneus. </s> | |
79 <s xml:id="echoid-s32" xml:space="preserve">Id in cauſa fuit, cur ſemel <lb/>atq; </s> | |
80 <s xml:id="echoid-s33" xml:space="preserve">iterum hunc noſtrum auctorem aliter quàm <lb/>Italicè loqui docuerim: </s> | |
81 <s xml:id="echoid-s34" xml:space="preserve">primò Gallicè, nunc ve-<lb/>rò Latinè. </s> | |
82 <s xml:id="echoid-s35" xml:space="preserve">Hanc autem meam interpretationem <lb/>Latinam cui potiùs, quàm tibi, offerrem non | |
83 vi-<lb/>di. </s> | |
84 <s xml:id="echoid-s36" xml:space="preserve">Eam ergo, V.</s> | |
85 <s xml:id="echoid-s37" xml:space="preserve">A. </s> | |
86 <s xml:id="echoid-s38" xml:space="preserve">tibi do, dicoq́;</s> | |
87 <s xml:id="echoid-s39" xml:space="preserve">: petoq́; </s> | |
88 <s xml:id="echoid-s40" xml:space="preserve">abs <lb/>te, vt hanc meam in te obſeruantiam boni con-<lb/>ſulas. </s> | |
89 <s xml:id="echoid-s41" xml:space="preserve">At, dicet aliquis, quid {α\’ν}{δρ}ὶ πολ{ιμ}κω{τά}τω <pb file="00005" n="5"/> cum Marte | |
90 & </s> | |
91 <s xml:id="echoid-s42" xml:space="preserve">Bellona? </s> | |
92 <s xml:id="echoid-s43" xml:space="preserve">Quite non norunt, ita <lb/>forſan loquentur: </s> | |
93 <s xml:id="echoid-s44" xml:space="preserve">aſt ij, quibus penitiùs innotui-<lb/>ſti, aliter ſentient. </s> | |
94 <s xml:id="echoid-s45" xml:space="preserve">Pacis artibus clarus es: </s> | |
95 <s xml:id="echoid-s46" xml:space="preserve">omnes <lb/>fatentur. </s> | |
96 <s xml:id="echoid-s47" xml:space="preserve">aſt bellicarum non ignarus: </s> | |
97 <s xml:id="echoid-s48" xml:space="preserve">immò pe-<lb/>ritiſſimus. </s> | |
98 <s xml:id="echoid-s49" xml:space="preserve">quod patuit ex ſumma illa diligentia <lb/>& </s> | |
99 <s xml:id="echoid-s50" xml:space="preserve">ſedulitate, quâ vſus es in extremis Gallorum <lb/>bellis ciuilibus: </s> | |
100 <s xml:id="echoid-s51" xml:space="preserve">præcipuè dum attentè & </s> | |
101 <s xml:id="echoid-s52" xml:space="preserve">ad a-<lb/>muſſim obſeruas ac recognoſcis ciuitates & </s> | |
102 <s xml:id="echoid-s53" xml:space="preserve">ar-<lb/>ces, quæ à perduellibus occupabantur, earumq́; <lb/></s> | |
103 <s xml:id="echoid-s54" xml:space="preserve">ſitum, aditus, loca firma, loca infirma perluſtras. </s> | |
104 <s xml:id="echoid-s55" xml:space="preserve"><lb/>Verùm, in commoda publica peccem, ſite, gra-<lb/>uioribus rebus occupatum, in hujus | |
105 epiſtolæ le-<lb/>ctione diutiùs detineam. </s> | |
106 <s xml:id="echoid-s56" xml:space="preserve">Finem igitur faciam, <lb/>poſtquam iterum à te, V.</s> | |
107 <s xml:id="echoid-s57" xml:space="preserve">A. </s> | |
108 <s xml:id="echoid-s58" xml:space="preserve">petiero, vt hanc <lb/>meam dicationem æqui boniq́; </s> | |
109 <s xml:id="echoid-s59" xml:space="preserve">conſulas.</s> | |
110 <s xml:id="echoid-s60" xml:space="preserve"/> | |
111 </p> | |
112 <p> | |
113 <s xml:id="echoid-s61" xml:space="preserve">D.</s> | |
114 <s xml:id="echoid-s62" xml:space="preserve">O.</s> | |
115 <s xml:id="echoid-s63" xml:space="preserve">M. </s> | |
116 <s xml:id="echoid-s64" xml:space="preserve">te diu Galliarum Regi regnoq́; </s> | |
117 <s xml:id="echoid-s65" xml:space="preserve">in-<lb/>columem ſeruet. </s> | |
118 <s xml:id="echoid-s66" xml:space="preserve">Exmuſæo noſtro a. </s> | |
119 <s xml:id="echoid-s67" xml:space="preserve">d. </s> | |
120 <s xml:id="echoid-s68" xml:space="preserve">7 Id. <lb/></s> | |
121 <s xml:id="echoid-s69" xml:space="preserve">Apr. </s> | |
122 <s xml:id="echoid-s70" xml:space="preserve">anno à virgineo partu CIC<unsure/>. </s> | |
123 <s xml:id="echoid-s71" xml:space="preserve">IC<unsure/>. </s> | |
124 <s xml:id="echoid-s72" xml:space="preserve">C.</s> | |
125 <s xml:id="echoid-s73" xml:space="preserve"/> | |
126 </p> | |
127 <p style="it"> | |
128 <s xml:id="echoid-s74" xml:space="preserve">T. </s> | |
129 <s xml:id="echoid-s75" xml:space="preserve">A. </s> | |
130 <s xml:id="echoid-s76" xml:space="preserve">ſeruus addictißimus <lb/>foannes Tornæſius.</s> | |
131 <s xml:id="echoid-s77" xml:space="preserve"/> | |
132 </p> | |
133 <figure> | |
134 <image file="00005-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/00005-01"/> | |
135 </figure> | |
136 <p style="it"> | |
137 <s xml:id="echoid-s78" xml:space="preserve">Quadrans, ſeu quarta pars pedis communis Venetiani, ſeu Veronenſis, qua <lb/>menſura vſus | |
138 eſt auctor in hoc opere.</s> | |
139 <s xml:id="echoid-s79" xml:space="preserve"/> | |
140 </p> | |
141 <p style="it"> | |
142 <s xml:id="echoid-s80" xml:space="preserve">Quadrans brachy Brixiani.</s> | |
143 <s xml:id="echoid-s81" xml:space="preserve"/> | |
144 </p> | |
145 <p style="it"> | |
146 <s xml:id="echoid-s82" xml:space="preserve">Quadrans pedis antiqui.</s> | |
147 <s xml:id="echoid-s83" xml:space="preserve"/> | |
148 </p> | |
149 <pb file="00006" n="6"/> | |
150 <figure> | |
151 <image file="00006-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/00006-01"/> | |
152 </figure> | |
153 </div> | |
154 <div xml:id="echoid-div3" type="section" level="1" n="3"> | |
155 <head xml:id="echoid-head6" xml:space="preserve">PROLEGOMENA QVÆDAM HIER. <lb/>Catanei in opus ſuum.</head> | |
156 <figure> | |
157 <image file="00006-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/00006-02"/> | |
158 </figure> | |
159 <p style="it"> | |
160 <s xml:id="echoid-s84" xml:space="preserve">_<emph style="sc">MInime</emph>_ dubium eſt, quin munitiones ciuita-<lb/>tum ac | |
161 caſtellorum præcipuum locum obtineant <lb/>inter ea, quæ à Principibus fiunt ad ſuas | |
162 terras <lb/>conſeruandas: </s> | |
163 <s xml:id="echoid-s85" xml:space="preserve">ditionis enim ipſorum ſalus, nec-<lb/>non & </s> | |
164 <s xml:id="echoid-s86" xml:space="preserve">totius populi, ab illis maxima ex parte <lb/>pendet. </s> | |
165 <s xml:id="echoid-s87" xml:space="preserve">Quamuis autem multa circa eas conſiderari debeant, <lb/>nihilominus, pro captu meo, ac | |
166 pro vſu, quem mihi ſuppedita-<lb/>runt, tum Mathematicæ diſciplinæ, tum etiam experientia, | |
167 <lb/>quam per multos annos acquiſiui, ſigillatim, vt potero, de ys lo-<lb/>quar. </s> | |
168 <s xml:id="echoid-s88" xml:space="preserve">Non tamen immorabor in recenſendis multis, quæ ad <lb/>ciuitatum ædificationem pertinent, | |
169 vt ſunt aëris boni electio, <lb/>aquarum, terræ, & </s> | |
170 <s xml:id="echoid-s89" xml:space="preserve">alia idgenus. </s> | |
171 <s xml:id="echoid-s90" xml:space="preserve">Hæc enim à multis tam co-<lb/>piosè tractata ſunt, vt mihi ſuperfluum videretur de ys | |
172 diſſere-<lb/>re, præcipuè quum instituerim agere tantùm de munitionibus, <lb/>& </s> | |
173 <s xml:id="echoid-s91" xml:space="preserve">de qualitate machinarum quæ ys inſeruiunt, prout fert no-<lb/>ſtrorum temporum vſus. </s> | |
174 <s xml:id="echoid-s92" xml:space="preserve">Dico igitur eum, qui in animo ha-<lb/>bet munire ciuitatem, aliúmve locum, debere primùm | |
175 habere <lb/>ſitus rationem, præcipuè vbi munitiones illæ fiunt in limite ſuæ | |
176 <lb/>ditionis. </s> | |
177 <s xml:id="echoid-s93" xml:space="preserve">Quum enim loca illa limitanea ad id potißimùm con-<lb/>ſtruantur, vt facilè poßint | |
178 injuriam & </s> | |
179 <s xml:id="echoid-s94" xml:space="preserve">repellere & </s> | |
180 <s xml:id="echoid-s95" xml:space="preserve">inferre, de-<lb/>bent ita parari, vt, minimo cum labore, annona, & </s> | |
181 <s xml:id="echoid-s96" xml:space="preserve">alia neceſſa-<lb/>ria poßint inferri, & </s> | |
182 <s xml:id="echoid-s97" xml:space="preserve">milites præſidiary ac ſubſidiary introduci. <lb/></s> | |
183 <s xml:id="echoid-s98" xml:space="preserve">Præterea debent eſſe ejus capacitatis, vt, prout caſus belli feret, <lb/>præter præſidium | |
184 ordinarium, poßint etiam illic eſſe & </s> | |
185 <s xml:id="echoid-s99" xml:space="preserve">equites <lb/>& </s> | |
186 <s xml:id="echoid-s100" xml:space="preserve">pedites, ad eruptiones & </s> | |
187 <s xml:id="echoid-s101" xml:space="preserve">velitationes faciendas, ad agendas <pb file="00007" n="7"/> prædas, & </s> | |
188 <s xml:id="echoid-s102" xml:space="preserve">alia id genus quæ quotidie occurrunt. </s> | |
189 <s xml:id="echoid-s103" xml:space="preserve">Videndum <lb/>tamen erit, ne magnitudo locitanta ſit, vt Principem opprimat <lb/>ſumptus, | |
190 tum in milites, tum in commeatum neceſſarium. </s> | |
191 <s xml:id="echoid-s104" xml:space="preserve">Non <lb/>debet etiam tam exiguus eligi locus, vt tandem, ſed ſeriùs quàm <lb/>par eſſet, | |
192 agnoſcatur, paucißimi, vel potiùs nullius vſus eſſe. <lb/></s> | |
193 <s xml:id="echoid-s105" xml:space="preserve">Debet igitur ea electio fieri, maturè priùs perpenſis, tum facul-<lb/>tatibus ipſius | |
194 Principis, tum etiam commoditatibus ac neceßi-<lb/>tate ipſius munitionis. </s> | |
195 <s xml:id="echoid-s106" xml:space="preserve">Verùm, in tali electione, debemus præ-<lb/>cipuè ejicere animum ab ys omnibus, in quibus | |
196 ſitus commodus, <lb/>vel alia opportunitas deficit, quamvis ſint amplæ ciuitates, <lb/>vel | |
197 magna castella. </s> | |
198 <s xml:id="echoid-s107" xml:space="preserve">Sæpe enim vidimus magnos ſumptus im-<lb/>penſos eſſe in munitiones ſimilium locorum | |
199 abſque vllo fructu. </s> | |
200 <s xml:id="echoid-s108" xml:space="preserve"><lb/>Quòd ſi mihi fides habeatur, multo ſatius eſſet, vel omnino no-<lb/>uas munitiones | |
201 facere, velnouos aggeres exſtruere in loco op-<lb/>portuno, ad conſeruanda loca illa | |
202 incommoda, & </s> | |
203 <s xml:id="echoid-s109" xml:space="preserve">periculi non <lb/>expertia, quæ, etiam ſi bene ſita eſſent, nihilominus, propter | |
204 <lb/>ipſorum vastitatem, ſeſe tueri non poſſent, niſi cum immenſo <lb/>ſumptu. </s> | |
205 <s xml:id="echoid-s110" xml:space="preserve">Iterum igitur dico, maturè hæc perpendi debere. </s> | |
206 <s xml:id="echoid-s111" xml:space="preserve">Hoc <lb/>autem, multorum judicio, non fuit à Senenſibus obſeruatum, <lb/>anno 1554, in | |
207 munitione portus Herculani: </s> | |
208 <s xml:id="echoid-s112" xml:space="preserve">dum enim ex hac <lb/>re fructum hunc cupiunt percipere, vt portus & </s> | |
209 <s xml:id="echoid-s113" xml:space="preserve">ſe, & </s> | |
210 <s xml:id="echoid-s114" xml:space="preserve">Senenſes <lb/>ipſos tueri poſſet, tandem innotuit, pleroſque aggeres incaſſum <lb/>factos | |
211 fuiſſe: </s> | |
212 <s xml:id="echoid-s115" xml:space="preserve">id́ hanc ob rem, quòd quum malè hæc munitio <lb/>fuiſſet deſignata, accidit vt breui, | |
213 vno aggere amiſſo, reliqui o-<lb/>mnes, ſine mora, etiam in potestatem hostium venerint. </s> | |
214 <s xml:id="echoid-s116" xml:space="preserve">Quem <lb/>caſum etiam ſubyt Bononia ad mare anno 1544, quum eſſent <lb/>circa eam quædam | |
215 propugnacula erecta à rege Anglo, non ſo-<lb/>lùm malè ſita, ſed etiam infirma, quæ à | |
216 Franciſco primo, Gal-<lb/>liarum rege, intra viginti dies expugnata fuerunt, &</s> | |
217 <s xml:id="echoid-s117" xml:space="preserve">, ſine vllo <lb/>ferè labore, ſolo æquata. </s> | |
218 <s xml:id="echoid-s118" xml:space="preserve">Negligere etiam non debet Princeps, <lb/>ad firmiorem ſuæ ditionis tuitionem, crebram | |
219 recognitionem <pb file="00008" n="8"/> ſuarum munitionum: </s> | |
220 <s xml:id="echoid-s119" xml:space="preserve">vt, quum diligentißimè perpenderit, quæ <lb/>earum conſeruari debeant, quæ autem | |
221 derelinqui, has aperiat, <lb/>& </s> | |
222 <s xml:id="echoid-s120" xml:space="preserve">muris nudet, illas verò fortiores, ac, quantum fieri poßit, in-<lb/>expugnabiles reddat: </s> | |
223 <s xml:id="echoid-s121" xml:space="preserve">quod in Pedemonte fecit Princeps Mel-<lb/>py, Christianißimæ Majestatis Legatus, judicio | |
224 ac conſilio va-<lb/>lens ſupra pleroſque alios duces: </s> | |
225 <s xml:id="echoid-s122" xml:space="preserve">quum enim hac via procede-<lb/>ret, conatus, qui eo tempore, ac in ea regione, feliciter | |
226 ſucceſſe-<lb/>runt, ac cum magna certitudine ad finem perducti ſunt. </s> | |
227 <s xml:id="echoid-s123" xml:space="preserve">Di-<lb/>uerſum prorſus exitum vidimus in bello Senenſi. </s> | |
228 <s xml:id="echoid-s124" xml:space="preserve">Quum enim <lb/>ex commiſeratione quædam castella, & </s> | |
229 <s xml:id="echoid-s125" xml:space="preserve">alia loca, nec ſatis fir-<lb/>ma, nec omnino infirma, integra relicta eſſent inhabit | |
230 antium <lb/>tutelæ, illuć accolæ vicini conduxiſſent facultates ſuas, tan-<lb/>dem & </s> | |
231 <s xml:id="echoid-s126" xml:space="preserve">arces, & </s> | |
232 <s xml:id="echoid-s127" xml:space="preserve">qui eas tutabantur, in manus hostium vene-<lb/>runt, prædǽ illis fuerunt: </s> | |
233 <s xml:id="echoid-s128" xml:space="preserve">id́ maximo eorum damno: </s> | |
234 <s xml:id="echoid-s129" xml:space="preserve">non <lb/>ſolùm enim accolæ commeatu ſuo orbati ſunt, ſed & </s> | |
235 <s xml:id="echoid-s130" xml:space="preserve">hostium <lb/>exercitus eo ſubleuatus eſt. </s> | |
236 <s xml:id="echoid-s131" xml:space="preserve">Unde accidit, vt & </s> | |
237 <s xml:id="echoid-s132" xml:space="preserve">ciuitas & </s> | |
238 <s xml:id="echoid-s133" xml:space="preserve">ciues, <lb/>cum capitis & </s> | |
239 <s xml:id="echoid-s134" xml:space="preserve">vitæ periculo, (quam plerique omnes amitte-<lb/>bant) in manus hostium venirent. </s> | |
240 <s xml:id="echoid-s135" xml:space="preserve">Præterea, quum arces ac <lb/>propugnacula ſint ad id præcipuè constructa, vt obſidionem | |
241 ſu-<lb/>ſtinere poßint, eò debet intromitti commeatus, tum ad victum, <lb/>tum etiam ad | |
242 alias res neceſſarias, id́ ad multo longius tem-<lb/>pus quàm par ſit, ne Princeps | |
243 cogatur, ante finem belli, exer-<lb/>citum justum conſcribere ad ſuppetias obſeßis | |
244 ferendum. </s> | |
245 <s xml:id="echoid-s136" xml:space="preserve">Hæc <lb/>autem prolegomena, ſeu conſilia, viſum eſt hic à me ſcribi de-<lb/>bere, vt cum | |
246 majori facilitate lectores poßint legen-<lb/>do percipere ea quæ in hoc opere | |
247 tracta-<lb/>turus ſum de ichnographia ac <lb/>ſtructura propugna-<lb/>culorum.</s> | |
248 <s xml:id="echoid-s137" xml:space="preserve"/> | |
249 </p> | |
250 <pb o="1" file="0001" n="9"/> | |
251 <figure> | |
252 <image file="0001-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0001-01"/> | |
253 </figure> | |
254 </div> | |
255 <div xml:id="echoid-div4" type="section" level="1" n="4"> | |
256 <head xml:id="echoid-head7" xml:space="preserve">Geometricæ quædam operationes, <lb/>quæ faciunt ad arcium ſeu pro-<lb/>pugnaculorum | |
257 fabricam.</head> | |
258 <head xml:id="echoid-head8" xml:space="preserve">CAPVT PRIMVM.</head> | |
259 <p> | |
260 <s xml:id="echoid-s138" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVvm</emph> inſtituerim docere modũ <lb/>delineandi ac conſtruendi | |
261 pro-<lb/>pugnacula, necnon & </s> | |
262 <s xml:id="echoid-s139" xml:space="preserve">caſtrame-<lb/>tandi, aliaq́; </s> | |
263 <s xml:id="echoid-s140" xml:space="preserve">peragendi quæ ad ar-<lb/>tem militarem pertinent: </s> | |
264 <s xml:id="echoid-s141" xml:space="preserve">in qui-<lb/>bus docendis occurrit vt qua-<lb/>rumdam geometricarum ope-<lb/>rationum ſit | |
265 vſus creberrimus: </s> | |
266 <s xml:id="echoid-s142" xml:space="preserve">quàm breuiſſimè fieri <lb/>poterit eas explicabo, quæ mihi magis neceſſariæ | |
267 vide-<lb/>buntur.</s> | |
268 <s xml:id="echoid-s143" xml:space="preserve"/> | |
269 </p> | |
270 </div> | |
271 <div xml:id="echoid-div5" type="section" level="1" n="5"> | |
272 <head xml:id="echoid-head9" xml:space="preserve">OPERATIO PRIMA.</head> | |
273 <p> | |
274 <s xml:id="echoid-s144" xml:space="preserve"><emph style="sc">Data</emph> linea recta, & </s> | |
275 <s xml:id="echoid-s145" xml:space="preserve">in ea puncto, abeo <lb/>puncto deſcribere angulum rectilineum æ-<lb/>qualem angulo | |
276 rectilineo dato.</s> | |
277 <s xml:id="echoid-s146" xml:space="preserve"/> | |
278 </p> | |
279 <p> | |
280 <s xml:id="echoid-s147" xml:space="preserve">Sit linea <emph style="sc">AB</emph>, & </s> | |
281 <s xml:id="echoid-s148" xml:space="preserve">in ea punctum <emph style="sc">C</emph>: </s> | |
282 <s xml:id="echoid-s149" xml:space="preserve">angulus autem re-<lb/>ctilineus datus ſit <emph style="sc">DEF</emph>. </s> | |
283 <s xml:id="echoid-s150" xml:space="preserve">Circini pedem figo in puncto <lb/><emph style="sc">E</emph> anguli <emph style="sc">DEF</emph>, & </s> | |
284 <s xml:id="echoid-s151" xml:space="preserve">cum altero pede deſcribo circuli por-<lb/>tionem ſupra angulum <emph style="sc">DEF</emph>, quæ erit arcus <emph style="sc">GH</emph>: </s> | |
285 <s xml:id="echoid-s152" xml:space="preserve">& </s> | |
286 <s xml:id="echoid-s153" xml:space="preserve">cum <lb/>eadem circini apertura, figendo pedem immobilem in <lb/>puncto c, alterius pedis | |
287 ope deſcribo arcum <emph style="sc">IK</emph> ſupra <pb o="2" file="0002" n="10" rhead=""/> lineam <emph style="sc">AB</emph>, & </s> | |
288 <s xml:id="echoid-s154" xml:space="preserve">ab arcu <emph style="sc">IK</emph> detraho arcum æqualem ar-<lb/>cui <emph style="sc">GH</emph>, qui quidem erit arcus <emph style="sc">IL</emph>: </s> | |
289 <s xml:id="echoid-s155" xml:space="preserve">deinde à puncto <emph style="sc">C</emph> ad <lb/>pũctum <emph style="sc">L</emph> duco | |
290 lineam rectam <emph style="sc">CL</emph>, ſicq́; </s> | |
291 <s xml:id="echoid-s156" xml:space="preserve">angulus <emph style="sc">LCA</emph> | |
292 <lb/>angulo <emph style="sc">DEF</emph> erit æqualis: </s> | |
293 <s xml:id="echoid-s157" xml:space="preserve">quod faciendum fuit. </s> | |
294 <s xml:id="echoid-s158" xml:space="preserve">Hoc <lb/>autem docet Euclides vigeſima tertia primi, apparetq́; <lb/></s> | |
295 <s xml:id="echoid-s159" xml:space="preserve">ex ſequenti figura.</s> | |
296 <s xml:id="echoid-s160" xml:space="preserve"/> | |
297 </p> | |
298 <figure> | |
299 <image file="0002-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0002-01"/> | |
300 </figure> | |
301 <p> | |
302 <s xml:id="echoid-s161" xml:space="preserve">Quòd ſi angulo rectilineo dato æqualis angulus re <lb/>ctilineus deſcribendus eſſet ſuper | |
303 puncto dato in li- <pb o="3" file="0003" n="11" rhead=""/> nea: </s> | |
304 <s xml:id="echoid-s162" xml:space="preserve">deberetq́; </s> | |
305 <s xml:id="echoid-s163" xml:space="preserve">ita deſcribi angulus ille rectilineus, vt <lb/>ejus dimidium eſſet ab vna parte dictæ | |
306 lineæ, dimi-<lb/>dium verò ab altera, ita procedendum erit.</s> | |
307 <s xml:id="echoid-s164" xml:space="preserve"/> | |
308 </p> | |
309 <p> | |
310 <s xml:id="echoid-s165" xml:space="preserve">Sit linea data <emph style="sc">AB</emph>: </s> | |
311 <s xml:id="echoid-s166" xml:space="preserve">punctum verò in ea datum ſit <emph style="sc">C</emph>: <lb/></s> | |
312 <s xml:id="echoid-s167" xml:space="preserve">angulus autem rectilineus datus, ſit <emph style="sc">DEF</emph>. </s> | |
313 <s xml:id="echoid-s168" xml:space="preserve">Pedem cir-<lb/>cini immobilem figo in puncto <emph style="sc">C</emph>, cumq́; </s> | |
314 <s xml:id="echoid-s169" xml:space="preserve">altero pede <lb/>portionem circuli deſcribo, quæ ſit <emph style="sc">PQ</emph>, qui | |
315 arcus <emph style="sc">PQ</emph> | |
316 <lb/>lineam <emph style="sc">AB</emph> ſecabit in puncto <emph style="sc">M</emph>. </s> | |
317 <s xml:id="echoid-s170" xml:space="preserve">Iam, cum eadem cir-<lb/>cini apertura, deſcribo arcum ſuper angulo <emph style="sc">DEF</emph>, pe-<lb/> | |
318 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0003-01a" xlink:href="fig-0003-01"/> | |
319 <pb o="4" file="0004" n="12" rhead=""/> dem immobilem figens in puncto <emph style="sc">E</emph>, eritq́; </s> | |
320 <s xml:id="echoid-s171" xml:space="preserve">is arcus <lb/><emph style="sc">GH</emph>. </s> | |
321 <s xml:id="echoid-s172" xml:space="preserve">Quo facto, diuido arcum <emph style="sc">GH</emph> in duas partes <lb/>æquales in puncto | |
322 <emph style="sc">I</emph>. </s> | |
323 <s xml:id="echoid-s173" xml:space="preserve">Deinde à duobus arcubus <emph style="sc">MQ</emph> & </s> | |
324 <s xml:id="echoid-s174" xml:space="preserve"><lb/><emph style="sc">MP</emph>, detraho duos arcus, qui ſint arcubus <emph style="sc">IG</emph> & </s> | |
325 <s xml:id="echoid-s175" xml:space="preserve"><emph style="sc">IH</emph> | |
326 <lb/>æquales, eruntq́; </s> | |
327 <s xml:id="echoid-s176" xml:space="preserve">ij arcus <emph style="sc">MN</emph>, & </s> | |
328 <s xml:id="echoid-s177" xml:space="preserve"><emph style="sc">MO</emph>. </s> | |
329 <s xml:id="echoid-s178" xml:space="preserve">Præterea à pun-<lb/>cto <emph style="sc">C</emph> ad duo puncta <emph style="sc">N</emph> | |
330 & </s> | |
331 <s xml:id="echoid-s179" xml:space="preserve"><emph style="sc">O</emph>, duco duas lineas rectas, <lb/><emph style="sc">CR</emph> & </s> | |
332 <s xml:id="echoid-s180" xml:space="preserve"><emph style="sc">CS</emph>. </s> | |
333 <s xml:id="echoid-s181" xml:space="preserve">Atq; </s> | |
334 <s xml:id="echoid-s182" xml:space="preserve">ita prodibit angulus rectilineus, <emph style="sc">RCS</emph>, <lb/>angulo <emph style="sc">DEF</emph> æqualis, cujus dimidium erit ab vna par-<lb/>te lineæ <emph style="sc">AB</emph>, dimidium verò ab altera, quod facere in-<lb/>ſtitueramus, vt | |
335 apparet in præcedenti figura.</s> | |
336 <s xml:id="echoid-s183" xml:space="preserve"/> | |
337 </p> | |
338 <div xml:id="echoid-div5" type="float" level="2" n="1"> | |
339 <figure xlink:label="fig-0003-01" xlink:href="fig-0003-01a"> | |
340 <image file="0003-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0003-01"/> | |
341 </figure> | |
342 </div> | |
343 </div> | |
344 <div xml:id="echoid-div7" type="section" level="1" n="6"> | |
345 <head xml:id="echoid-head10" xml:space="preserve">OPERATIO II.</head> | |
346 <p> | |
347 <s xml:id="echoid-s184" xml:space="preserve"><emph style="sc">Data</emph> linea recta, in eaq́; </s> | |
348 <s xml:id="echoid-s185" xml:space="preserve">puncto dato, ab <lb/>eo puncto ducere lineam ad angulos rectos.</s> | |
349 <s xml:id="echoid-s186" xml:space="preserve"/> | |
350 </p> | |
351 <p> | |
352 <s xml:id="echoid-s187" xml:space="preserve">Sit linea <emph style="sc">AB</emph>, in eaq́; </s> | |
353 <s xml:id="echoid-s188" xml:space="preserve">punctum datum <emph style="sc">C</emph>, à quo pun-<lb/>cto ducenda ſit linea ad angulos | |
354 rectos, quod ab aliis <lb/>dicitur ad perpendiculum, ſeu ad normam. </s> | |
355 <s xml:id="echoid-s189" xml:space="preserve">Pedem <lb/>circini immobilem figo in puncto <emph style="sc">C</emph>, alterum verò | |
356 pe-<lb/>dem extendo ad punctum <emph style="sc">B</emph>, vel ad aliud quoduis | |
357 pũ-<lb/>ctum, quod ſit à parte <emph style="sc">B</emph>: </s> | |
358 <s xml:id="echoid-s190" xml:space="preserve">cumq́; </s> | |
359 <s xml:id="echoid-s191" xml:space="preserve">eadem circini apertu-<lb/>ra notabimus punctum in linea <emph style="sc">CA</emph>, non | |
360 mouendo <lb/>pedem immobilem à puncto <emph style="sc">C</emph>: </s> | |
361 <s xml:id="echoid-s192" xml:space="preserve">eritq́; </s> | |
362 <s xml:id="echoid-s193" xml:space="preserve">punctum id <emph style="sc">D</emph>. <lb/></s> | |
363 <s xml:id="echoid-s194" xml:space="preserve">Hoc facto pono pedem circini immobilem in puncto <lb/><emph style="sc">B</emph>, cumq́; </s> | |
364 <s xml:id="echoid-s195" xml:space="preserve">pede mobili deſcribo lineolam <emph style="sc">E</emph> ſupra lineã <lb/><emph style="sc">AB</emph> : </s> | |
365 <s xml:id="echoid-s196" xml:space="preserve">deinde, cum eadem circini apertura, figens pedem <lb/>immobilem in pũcto <emph style="sc">D</emph>, deſcribo aliam lineolam, quæ <lb/>priorem ſecet in puncto <emph style="sc">F</emph>. </s> | |
366 <s xml:id="echoid-s197" xml:space="preserve">Iam ab interſectionis pun-<lb/>cto ad punctum <emph style="sc">C</emph> duco lineam | |
367 rectam <emph style="sc">FC</emph>, quam di-<lb/>co ductam eſſe ad angulos rectos à puncto | |
368 <emph style="sc">C</emph>, vt docet <lb/>Euclides vndecima primi propoſitione, proutq́; </s> | |
369 <s xml:id="echoid-s198" xml:space="preserve">hîc in <pb o="5" file="0005" n="13" rhead=""/> proxima figura apparet.</s> | |
370 <s xml:id="echoid-s199" xml:space="preserve"/> | |
371 </p> | |
372 <figure> | |
373 <image file="0005-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0005-01"/> | |
374 </figure> | |
375 <p> | |
376 <s xml:id="echoid-s200" xml:space="preserve">Quòd ſi punctum in linea datum propinquum eſ-<lb/>ſet alterutri lineæ extremitati, vel in | |
377 ipſa extremitate, <lb/>producemus dictam lineam, deinde procedemus vt <lb/>ſuprà. </s> | |
378 <s xml:id="echoid-s201" xml:space="preserve">Verùm ſi linea ita ſita ſit, vt nequeat produci, <lb/>hoc pacto operabimur: </s> | |
379 <s xml:id="echoid-s202" xml:space="preserve">Figemus circini pedem im-<lb/>mobilem in puncto <emph style="sc">A</emph>, quod nobis | |
380 datum eſt in extre-<lb/>mitate dictæ lineæ, cumq́; </s> | |
381 <s xml:id="echoid-s203" xml:space="preserve">altero pede ſecabimus li-<lb/>neam in linea <emph style="sc">AB</emph>, quæ erit linea | |
382 <emph style="sc">AC</emph>, ſupra quam <emph style="sc">AC</emph> | |
383 <lb/>deſcribemus triangulum æquilaterum <emph style="sc">ADC</emph>, vt docet <lb/>prima | |
384 primi Euclidis Propoſitio. </s> | |
385 <s xml:id="echoid-s204" xml:space="preserve">Deinde producemus-<lb/>latus <emph style="sc">CD</emph>, aduſque punctum <emph style="sc">E</emph>, ita vt pars exterior pro-<lb/>ducta <emph style="sc">DE</emph> ęqualis ſit | |
386 lateri <emph style="sc">DC</emph>. </s> | |
387 <s xml:id="echoid-s205" xml:space="preserve">Iam à puncto <emph style="sc">A</emph> ad pun-<lb/>ctum <emph style="sc">E</emph> duco | |
388 lineam rectam <emph style="sc">AE</emph>, quam dico produ-<lb/>ctam eſſe ad angulos rectos | |
389 à puncto <emph style="sc">A</emph> dato in linea <lb/><emph style="sc">AB</emph>, vt | |
390 videre eſt in ſequenti figura, quodq́; </s> | |
391 <s xml:id="echoid-s206" xml:space="preserve">faciendum <lb/>ſuſceperamus.</s> | |
392 <s xml:id="echoid-s207" xml:space="preserve"/> | |
393 </p> | |
394 <p> | |
395 <s xml:id="echoid-s208" xml:space="preserve">Hoc autem à nobis in hunc modum probabitur. <lb/></s> | |
396 <s xml:id="echoid-s209" xml:space="preserve">Apparet lineam rectam <emph style="sc">AD</emph> in lineam rectam <emph style="sc">CE</emph> ca- <pb o="6" file="0006" n="14" rhead=""/> dere, ſicq́; </s> | |
397 <s xml:id="echoid-s210" xml:space="preserve">binos angulos formare, angulũ ſcilicet <emph style="sc">CDA</emph>, <lb/> | |
398 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0006-01a" xlink:href="fig-0006-01"/> & </s> | |
399 <s xml:id="echoid-s211" xml:space="preserve">angulum <emph style="sc">ADE</emph>: </s> | |
400 <s xml:id="echoid-s212" xml:space="preserve">qui quidem bini anguli duobus re-<lb/>ctis ſunt æquales, ex decimatertia primi Euclidis | |
401 pro-<lb/>poſitione. </s> | |
402 <s xml:id="echoid-s213" xml:space="preserve">Quilibet autem trianguli æquilateri angu-<lb/>lus æqualis eſt duabus anguli recti | |
403 tertiis, quod appa-<lb/>ret ex eo, quòd cujuſlibet trianguli tres anguli duobus | |
404 <lb/>rectis ſunt æquales, ex trigeſima ſecunda primi Eucli-<lb/>dis. </s> | |
405 <s xml:id="echoid-s214" xml:space="preserve">Præterea, ex eadem propoſitione, duo anguli <emph style="sc">DEA</emph> | |
406 <lb/>& </s> | |
407 <s xml:id="echoid-s215" xml:space="preserve"><emph style="sc">EAD</emph> æquales ſunt duabus tertiis anguli recti: </s> | |
408 <s xml:id="echoid-s216" xml:space="preserve">&</s> | |
409 <s xml:id="echoid-s217" xml:space="preserve">, per <lb/>primam partem quintæ propoſitionis primi Euclidis, <lb/>duo anguli <emph style="sc">DEA</emph> & </s> | |
410 <s xml:id="echoid-s218" xml:space="preserve"><emph style="sc">EAD</emph> ſunt æquales: </s> | |
411 <s xml:id="echoid-s219" xml:space="preserve">vnuſquiſq; </s> | |
412 <s xml:id="echoid-s220" xml:space="preserve">er-<lb/>go eorum æqualis tertiæ parti anguli recti: </s> | |
413 <s xml:id="echoid-s221" xml:space="preserve">ſicq́ angu-<lb/>lus <emph style="sc">EAC</emph> tribus tertiis anguli recti æquipollebit. </s> | |
414 <s xml:id="echoid-s222" xml:space="preserve">Ergo <lb/>angulus rectus: </s> | |
415 <s xml:id="echoid-s223" xml:space="preserve">quod demonſtrandum ſuſceperamus.</s> | |
416 <s xml:id="echoid-s224" xml:space="preserve"/> | |
417 </p> | |
418 <div xml:id="echoid-div7" type="float" level="2" n="1"> | |
419 <figure xlink:label="fig-0006-01" xlink:href="fig-0006-01a"> | |
420 <image file="0006-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0006-01"/> | |
421 </figure> | |
422 </div> | |
423 </div> | |
424 <div xml:id="echoid-div9" type="section" level="1" n="7"> | |
425 <head xml:id="echoid-head11" xml:space="preserve">OPERATIO III.</head> | |
426 <p> | |
427 <s xml:id="echoid-s225" xml:space="preserve"><emph style="sc">Data</emph> linea recta non terminata, & </s> | |
428 <s xml:id="echoid-s226" xml:space="preserve">extra <lb/>eam puncto dato, ab eo puncto perpendicu-<lb/>larem ducere in dictam | |
429 lineam.</s> | |
430 <s xml:id="echoid-s227" xml:space="preserve"/> | |
431 </p> | |
432 <pb o="7" file="0007" n="15" rhead=""/> | |
433 <p> | |
434 <s xml:id="echoid-s228" xml:space="preserve">Sit linea non terminata <emph style="sc">AB</emph>: </s> | |
435 <s xml:id="echoid-s229" xml:space="preserve">punctum verò extra <lb/>eam datum <emph style="sc">C</emph>, à quo volumus in dictam | |
436 lineam per-<lb/>pendicularem lineam ducere. </s> | |
437 <s xml:id="echoid-s230" xml:space="preserve">Primò pedem circini im <lb/>mobilem figemus in dicto puncto <emph style="sc">C</emph>: </s> | |
438 <s xml:id="echoid-s231" xml:space="preserve">alterum pedem <lb/>extendemus donec datam lineam interſecet: </s> | |
439 <s xml:id="echoid-s232" xml:space="preserve">quod ſi <lb/>primò nequeat, extendemus donec fieri poſſit interſe-<lb/>ctio: </s> | |
440 <s xml:id="echoid-s233" xml:space="preserve">& </s> | |
441 <s xml:id="echoid-s234" xml:space="preserve">cum hac apertura circulum deſcribemus, qui <lb/>quidem circulus lineam in duobus punctis | |
442 interſeca-<lb/>bit, ſcilicet in <emph style="sc">D</emph> & </s> | |
443 <s xml:id="echoid-s235" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph>: </s> | |
444 <s xml:id="echoid-s236" xml:space="preserve">à puncto verò <emph style="sc">C</emph> ad duo puncta <lb/><emph style="sc">D</emph> | |
445 & </s> | |
446 <s xml:id="echoid-s237" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph>, duas lineas rectas ducemus, quæ erũt <emph style="sc">DC</emph> & </s> | |
447 <s xml:id="echoid-s238" xml:space="preserve"><emph style="sc">CE</emph>, <lb/>& </s> | |
448 <s xml:id="echoid-s239" xml:space="preserve">angulum <emph style="sc">DCE</emph> diuidemus in duas partes æquales <lb/>per lineam | |
449 <emph style="sc">CF</emph>: </s> | |
450 <s xml:id="echoid-s240" xml:space="preserve">quæ quidem diuiſio hoc pacto fiet. </s> | |
451 <s xml:id="echoid-s241" xml:space="preserve">Pe-<lb/>dem circini immobilem collocabimus in puncto <emph style="sc">C</emph>, & </s> | |
452 <s xml:id="echoid-s242" xml:space="preserve"><lb/>cum mobili pede deſcribemus portionẽ circuli, quæ <lb/>ſecet in punctis <emph style="sc">G</emph> & </s> | |
453 <s xml:id="echoid-s243" xml:space="preserve"><emph style="sc">H</emph>, duo latera <emph style="sc">DC</emph> & </s> | |
454 <s xml:id="echoid-s244" xml:space="preserve"><emph style="sc">CE</emph>, quæ angu-<lb/>lum <emph style="sc">DCE</emph> continent: </s> | |
455 <s xml:id="echoid-s245" xml:space="preserve">arcum autem <emph style="sc">GH</emph> diuidemus in <lb/>duas æquales partes in puncto | |
456 <emph style="sc">I</emph>: </s> | |
457 <s xml:id="echoid-s246" xml:space="preserve">& </s> | |
458 <s xml:id="echoid-s247" xml:space="preserve">à puncto <emph style="sc">C</emph> ad pun <lb/>ctum <emph style="sc">I</emph> lineam | |
459 rectam ducemus: </s> | |
460 <s xml:id="echoid-s248" xml:space="preserve">ſicq́; </s> | |
461 <s xml:id="echoid-s249" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">CI</emph> diuidet <lb/>angulum <emph style="sc">DCE</emph>, in | |
462 duas partes æquales, vt oſtendit no-<lb/>na propoſitio primi Euclidis: </s> | |
463 <s xml:id="echoid-s250" xml:space="preserve">lineam autem <emph style="sc">CI</emph> pro-<lb/> | |
464 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0007-01a" xlink:href="fig-0007-01"/> | |
465 <pb o="8" file="0008" n="16" rhead=""/> ducemus aduſq; </s> | |
466 <s xml:id="echoid-s251" xml:space="preserve">punctum <emph style="sc">F</emph>: </s> | |
467 <s xml:id="echoid-s252" xml:space="preserve">eritq́; </s> | |
468 <s xml:id="echoid-s253" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">CF</emph> perpendi-<lb/>cularis vt ſuprà, vt oſtendit duodecima | |
469 propoſitio <lb/>primi Euclidis.</s> | |
470 <s xml:id="echoid-s254" xml:space="preserve"/> | |
471 </p> | |
472 <div xml:id="echoid-div9" type="float" level="2" n="1"> | |
473 <figure xlink:label="fig-0007-01" xlink:href="fig-0007-01a"> | |
474 <image file="0007-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0007-01"/> | |
475 </figure> | |
476 </div> | |
477 <p> | |
478 <s xml:id="echoid-s255" xml:space="preserve">Verùm, ad praxim accedens, data linea <emph style="sc">AB</emph>, & </s> | |
479 <s xml:id="echoid-s256" xml:space="preserve">pun-<lb/>cto <emph style="sc">C</emph> dato, ſtatuam pedem immobilem circini in | |
480 pun-<lb/>cto <emph style="sc">C</emph>, & </s> | |
481 <s xml:id="echoid-s257" xml:space="preserve">cum pede mobili partem circuli deſcribam, <lb/>quæ ſecet lineam <emph style="sc">AB</emph> in duobus punctis: </s> | |
482 <s xml:id="echoid-s258" xml:space="preserve">quod ſi fieri <lb/>nequeat, producam dictam lineam vel ab vna parte <lb/>vel ab alia, | |
483 quouſque ſecari poſſit à dicto circulo in <lb/>duobus punctis.</s> | |
484 <s xml:id="echoid-s259" xml:space="preserve"/> | |
485 </p> | |
486 <p> | |
487 <s xml:id="echoid-s260" xml:space="preserve">Ac primò ſtatuamus dictam lineam à neutra parte <lb/>productam eſſe, nihilominus tamen | |
488 ſectam eſſe à dicto <lb/>circulo in duobus punctis, ſcilicet in <emph style="sc">D</emph> | |
489 & </s> | |
490 <s xml:id="echoid-s261" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph>, vt ex figu-<lb/>ra apparet.</s> | |
491 <s xml:id="echoid-s262" xml:space="preserve"/> | |
492 </p> | |
493 <figure> | |
494 <image file="0008-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0008-01"/> | |
495 </figure> | |
496 <p> | |
497 <s xml:id="echoid-s263" xml:space="preserve">Secundò, ſtatuamus dictum circulum lineam <emph style="sc">AB</emph> | |
498 <lb/>in duobus punctis non ſecare, ſed ſolùm in puncto <emph style="sc">D</emph>, <lb/>à | |
499 parte <emph style="sc">B</emph>, vt in figura apparet.</s> | |
500 <s xml:id="echoid-s264" xml:space="preserve"/> | |
501 </p> | |
502 <pb o="9" file="0009" n="17" rhead=""/> | |
503 <figure> | |
504 <image file="0009-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0009-01"/> | |
505 </figure> | |
506 <p> | |
507 <s xml:id="echoid-s265" xml:space="preserve">Produces lineam à parte <emph style="sc">A</emph>, quouſque ſecari poſſit à <lb/>dicto | |
508 circulo in pũcto <emph style="sc">E</emph>, vt apparet in ſequenti figura.</s> | |
509 <s xml:id="echoid-s266" xml:space="preserve"/> | |
510 </p> | |
511 <figure> | |
512 <image file="0009-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0009-02"/> | |
513 </figure> | |
514 <p> | |
515 <s xml:id="echoid-s267" xml:space="preserve">Tertiò, ſi circulus tantummodo lineam ſecet in <lb/>puncto <emph style="sc">E</emph>, ex | |
516 parte <emph style="sc">A</emph>, non autem ex parte <emph style="sc">B</emph>, vt apparet | |
517 <lb/>in figura:</s> | |
518 <s xml:id="echoid-s268" xml:space="preserve"/> | |
519 </p> | |
520 <pb o="10" file="0010" n="18" rhead=""/> | |
521 <figure> | |
522 <image file="0010-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0010-01"/> | |
523 </figure> | |
524 <p> | |
525 <s xml:id="echoid-s269" xml:space="preserve">Tunc producenda erit linea à parte <emph style="sc">B</emph>, quouſque <lb/>eam circulus | |
526 ſecare poſſit in puncto <emph style="sc">D</emph>, vt apparet in <lb/>figura.</s> | |
527 <s xml:id="echoid-s270" xml:space="preserve"/> | |
528 </p> | |
529 <figure> | |
530 <image file="0010-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0010-02"/> | |
531 </figure> | |
532 <p> | |
533 <s xml:id="echoid-s271" xml:space="preserve">Quartò, ſi circulus lineam <emph style="sc">AB</emph> nullibi ſecet, quia <lb/>circulus | |
534 is extra lineam eſt ex parte <emph style="sc">A</emph>, vt videre eſt in <lb/>figura:</s> | |
535 <s xml:id="echoid-s272" xml:space="preserve"/> | |
536 </p> | |
537 <pb o="11" file="0011" n="19" rhead=""/> | |
538 <figure> | |
539 <image file="0011-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0011-01"/> | |
540 </figure> | |
541 <p> | |
542 <s xml:id="echoid-s273" xml:space="preserve">Producetur dicta linea à parte <emph style="sc">A</emph>, quouſque ſecetur <lb/>in | |
543 punctis <emph style="sc">D</emph> & </s> | |
544 <s xml:id="echoid-s274" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph>, vt apparet in figura.</s> | |
545 <s xml:id="echoid-s275" xml:space="preserve"/> | |
546 </p> | |
547 <figure> | |
548 <image file="0011-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0011-02"/> | |
549 </figure> | |
550 <p> | |
551 <s xml:id="echoid-s276" xml:space="preserve">Quod autem factum eſt, vbi circulus lineam non <lb/>ſecat à parte <emph style="sc">A</emph>, itidem fieri deberet, ſi circulus lineam <lb/>non ſecaret à parte B.</s> | |
552 <s xml:id="echoid-s277" xml:space="preserve"/> | |
553 </p> | |
554 <p> | |
555 <s xml:id="echoid-s278" xml:space="preserve">Indicatis iis quæ ſuprà, viam oſtendemus, qua per-<lb/>pendicularis ducatur à puncto dato | |
556 ſupra lineam da-<lb/>tam, productam, ſeu non productam. </s> | |
557 <s xml:id="echoid-s279" xml:space="preserve">Quod vt con-<lb/>ſequamur, ſtatuemus pedem circini immobilem in <lb/>punctis <emph style="sc">D</emph> & </s> | |
558 <s xml:id="echoid-s280" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph>, deſcribendo duas circuli portiunculas <lb/>ex oppoſito puncti | |
559 dati, quæ ſeſe in vno puncto in-<lb/>terſecent, in puncto ſcilicet <emph style="sc">F</emph>, vt videre eſt in figura.</s> | |
560 <s xml:id="echoid-s281" xml:space="preserve"/> | |
561 </p> | |
562 <pb o="12" file="0012" n="20" rhead=""/> | |
563 <figure> | |
564 <image file="0012-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0012-01"/> | |
565 </figure> | |
566 <p> | |
567 <s xml:id="echoid-s282" xml:space="preserve">Quo facto, adhibita regula vel norma ad puncta <emph style="sc">C</emph> | |
568 <lb/>& </s> | |
569 <s xml:id="echoid-s283" xml:space="preserve"><emph style="sc">F</emph>, ducetur linea <emph style="sc">CG</emph> à puncto <emph style="sc">C</emph> in lineam <emph style="sc">AB</emph>, vt vi-<lb/>dere eſt in hac | |
570 figura:</s> | |
571 <s xml:id="echoid-s284" xml:space="preserve"/> | |
572 </p> | |
573 <figure> | |
574 <image file="0012-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0012-02"/> | |
575 </figure> | |
576 <p> | |
577 <s xml:id="echoid-s285" xml:space="preserve">Sicq́; </s> | |
578 <s xml:id="echoid-s286" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">CG</emph>, perpendicularis erit in lineam <emph style="sc">AB</emph>, <lb/>productam, vel non productam.</s> | |
579 <s xml:id="echoid-s287" xml:space="preserve"/> | |
580 </p> | |
581 </div> | |
582 <div xml:id="echoid-div11" type="section" level="1" n="8"> | |
583 <head xml:id="echoid-head12" xml:space="preserve">OPERATIO IIII.</head> | |
584 <p> | |
585 <s xml:id="echoid-s288" xml:space="preserve"><emph style="sc">Data</emph> linea recta, & </s> | |
586 <s xml:id="echoid-s289" xml:space="preserve">extra eam puncto <pb o="13" file="0013" n="21" rhead=""/> dato, ab eo puncto producere | |
587 lineam æ qui-<lb/>diſtantem ſeu parallelam lineæ datæ.</s> | |
588 <s xml:id="echoid-s290" xml:space="preserve"/> | |
589 </p> | |
590 <p> | |
591 <s xml:id="echoid-s291" xml:space="preserve">Sit linea data <emph style="sc">AB</emph>, punctum verò datum extra eam <lb/>ſit <emph style="sc">C</emph>, à puncto <emph style="sc">C</emph> ducemus lineam rectam | |
592 æquidiſtan-<lb/>tem lineæ <emph style="sc">AB</emph> hunc in modum: </s> | |
593 <s xml:id="echoid-s292" xml:space="preserve">Ducemus a puncto <emph style="sc">C</emph> | |
594 <lb/>lineam rectam in lineam <emph style="sc">AB</emph>, quæ erit linea <emph style="sc">CE</emph>: </s> | |
595 <s xml:id="echoid-s293" xml:space="preserve">ſicq́; </s> | |
596 <s xml:id="echoid-s294" xml:space="preserve">ha <lb/>bebimus angulum <emph style="sc">CEA</emph>. </s> | |
597 <s xml:id="echoid-s295" xml:space="preserve">Præterea ſupra lineam <emph style="sc">AB</emph> de-<lb/>ſcribemus angulum angulo <emph style="sc">CEA</emph> æqualem, angulum <lb/>ſcilicet <emph style="sc">FGA</emph>, idq́; </s> | |
598 <s xml:id="echoid-s296" xml:space="preserve">per primam operationem, ſumpto <lb/>pro libito in dicta linea <emph style="sc">AB</emph> | |
599 puncto <emph style="sc">G</emph>: </s> | |
600 <s xml:id="echoid-s297" xml:space="preserve">quo facto facie-<lb/>mus lineam <emph style="sc">GF</emph> æqualem lineæ <emph style="sc">EC</emph>, per tertiam propo-<lb/>ſitionem primi Euclidis: </s> | |
601 <s xml:id="echoid-s298" xml:space="preserve">deinde à puncto <emph style="sc">C</emph> ad pun-<lb/>ctum <emph style="sc">F</emph> | |
602 ducemus lineam rectam, quæ erit <emph style="sc">CF</emph>.</s> | |
603 <s xml:id="echoid-s299" xml:space="preserve"/> | |
604 </p> | |
605 <figure> | |
606 <image file="0013-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0013-01"/> | |
607 </figure> | |
608 <p> | |
609 <s xml:id="echoid-s300" xml:space="preserve">Quòd ſi probare velimus lineam <emph style="sc">CF</emph> lineæ <emph style="sc">AB</emph> æqui <lb/>diſtantem eſſe, id hoc pacto fiet. </s> | |
610 <s xml:id="echoid-s301" xml:space="preserve">Angulus <emph style="sc">CEA</emph>, & </s> | |
611 <s xml:id="echoid-s302" xml:space="preserve">an-<lb/>gulus <emph style="sc">FGA</emph> æquales ſunt ex ipſa conſtructione: </s> | |
612 <s xml:id="echoid-s303" xml:space="preserve">linea <lb/>igitur <emph style="sc">CE</emph> æquidiſtans eſt lineæ <emph style="sc">GF</emph>, per primam partem <lb/>vigeſimæ octauæ propoſitionis primi Euclidis. </s> | |
613 <s xml:id="echoid-s304" xml:space="preserve">Præte-<lb/>rea linea <emph style="sc">GF</emph> facta eſt æqualis lineæ <emph style="sc">CE</emph> per conſtructio-<lb/>nem: </s> | |
614 <s xml:id="echoid-s305" xml:space="preserve">ſicq́; </s> | |
615 <s xml:id="echoid-s306" xml:space="preserve">per trigeſimam tertiam primi Euclidis, li-<lb/>nea <emph style="sc">CF</emph> æquidiſtans | |
616 erit lineæ <emph style="sc">AB</emph>, quod erat proban-<lb/>dum.</s> | |
617 <s xml:id="echoid-s307" xml:space="preserve"/> | |
618 </p> | |
619 <pb o="14" file="0014" n="22" rhead=""/> | |
620 <p> | |
621 <s xml:id="echoid-s308" xml:space="preserve">Alio item belliſſimo modo duci poteſt linea æqui-<lb/>diſtans lineæ datæ à puncto extra | |
622 eam dato. </s> | |
623 <s xml:id="echoid-s309" xml:space="preserve">Sit da-<lb/>ta linea recta <emph style="sc">AB</emph>, extraq́; </s> | |
624 <s xml:id="echoid-s310" xml:space="preserve">eam punctum datum <emph style="sc">C</emph>: </s> | |
625 <s xml:id="echoid-s311" xml:space="preserve">duce <lb/>re volens à puncto <emph style="sc">C</emph> lineam æquidiſtantem lineæ <emph style="sc">AB</emph>, <lb/>ſtatuam pedem circini immobilem in puncto <emph style="sc">C</emph>, pe-<lb/>dem verò mobilem extendam, donec attingat lineam <lb/><emph style="sc">AB</emph> in puncto <emph style="sc">E</emph>: </s> | |
626 <s xml:id="echoid-s312" xml:space="preserve">ſiſtendo, eadem circini apertura, pe-<lb/>dem immobilem in dicto puncto <emph style="sc">C</emph>, particulam arcus <lb/><emph style="sc">D</emph> deſcribam. </s> | |
627 <s xml:id="echoid-s313" xml:space="preserve">Deinceps ſtatuendo pedem immobilem <lb/>in puncto <emph style="sc">E</emph> lineæ <emph style="sc">AB</emph>, cum altero pede ſecabo lineam <lb/><emph style="sc">AB</emph> in | |
628 puncto <emph style="sc">F</emph>, eadem circini apertura, quæ eſt à pun-<lb/>cto <emph style="sc">C</emph> ad dictum arcum <emph style="sc">D</emph>. </s> | |
629 <s xml:id="echoid-s314" xml:space="preserve">Præterea, figendo pedem <lb/>immobilem in puncto <emph style="sc">F</emph>, cum pede | |
630 mobili ſecabimus <lb/>arcum <emph style="sc">D</emph> in puncto <emph style="sc">G</emph>, | |
631 eadem circini apertura qua ſe-<lb/>cta eſt linea <emph style="sc">AB</emph> in puncto | |
632 <emph style="sc">E</emph>, ſtatuendo pedem immo-<lb/>bilem in puncto <emph style="sc">C</emph>: </s> | |
633 <s xml:id="echoid-s315" xml:space="preserve">ac à puncto <emph style="sc">C</emph> ad punctum <emph style="sc">G</emph>, duce-<lb/>mus | |
634 lineam rectam, quæ erit linea <emph style="sc">CG</emph>. </s> | |
635 <s xml:id="echoid-s316" xml:space="preserve">Dico ergo li-<lb/>neam <emph style="sc">CG</emph> æquidiſtantem eſſe lineæ <emph style="sc">AB</emph>. </s> | |
636 <s xml:id="echoid-s317" xml:space="preserve">Quod facillimè <lb/>probari poteſt per trigeſimam quartam primi Eucli-<lb/>dis: </s> | |
637 <s xml:id="echoid-s318" xml:space="preserve">ſupplementum enim figuræ perficiendo, latera op-<lb/>poſita æqualia erunt: </s> | |
638 <s xml:id="echoid-s319" xml:space="preserve">quòd ſi æqualia, etiam æquidi-<lb/>ſtantia, quod erat mihi propoſitum.</s> | |
639 <s xml:id="echoid-s320" xml:space="preserve"/> | |
640 </p> | |
641 <figure> | |
642 <image file="0014-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0014-01"/> | |
643 </figure> | |
644 </div> | |
645 <div xml:id="echoid-div12" type="section" level="1" n="9"> | |
646 <head xml:id="echoid-head13" xml:space="preserve">OPERATIO QVINTA.</head> | |
647 <p> | |
648 <s xml:id="echoid-s321" xml:space="preserve"><emph style="sc">Haec</emph>operatio facit ad cognoſcendum <lb/>figurasrectilineas, | |
649 æqualibus velinæqualibus <pb o="15" file="0015" n="23" rhead=""/> lateribus ſeu angulis | |
650 præditas: </s> | |
651 <s xml:id="echoid-s322" xml:space="preserve">item ad digno-<lb/>ſcendum an angulus figuræ æquilateræ & </s> | |
652 <s xml:id="echoid-s323" xml:space="preserve">æ-<lb/>quiangulæ, major vel minor ſit recto. </s> | |
653 <s xml:id="echoid-s324" xml:space="preserve">Ac pri-<lb/>mò de angulis figurarum rectilinearum a-<lb/>getur, vt innoteſcat quot | |
654 angulis rectis illi æ-<lb/>quipolleant.</s> | |
655 <s xml:id="echoid-s325" xml:space="preserve"/> | |
656 </p> | |
657 <p> | |
658 <s xml:id="echoid-s326" xml:space="preserve">Statuamus primò, figuram illam eſſe trium laterum: <lb/></s> | |
659 <s xml:id="echoid-s327" xml:space="preserve">duo ſubtrahemus, remanebit vnum, quod duplicatum <lb/>duo facit: </s> | |
660 <s xml:id="echoid-s328" xml:space="preserve">Triangulum igitur, ſeu trilatera figura, duos <lb/>angulos rectos habet. </s> | |
661 <s xml:id="echoid-s329" xml:space="preserve">Secundò agamus de figura qua-<lb/>drilatera ſeu quatuor laterum: </s> | |
662 <s xml:id="echoid-s330" xml:space="preserve">duobus ſubſtractis, duo <lb/>relinquentur, quibus duplicatis, fient quatuor. </s> | |
663 <s xml:id="echoid-s331" xml:space="preserve">Qua-<lb/>dranguli ergo quatuor anguli, quatuor rectis ſunt æ-<lb/>quales. </s> | |
664 <s xml:id="echoid-s332" xml:space="preserve">Tertiò ſuccedit Pentagonum, ſeu quinquelate-<lb/>ra figura: </s> | |
665 <s xml:id="echoid-s333" xml:space="preserve">ex ea duobus lateribus ſubſtractis remane-<lb/>bunt tria, quibus duplicatis apparebit | |
666 Pentagoni an-<lb/>gulos ſex rectis æquales eſſe. </s> | |
667 <s xml:id="echoid-s334" xml:space="preserve">Ac per hanc regulam no-<lb/>bis innoteſcet quot rectis angulis æquipolleant angu-<lb/>li | |
668 cujuſlibet figuræ rectilineæ. </s> | |
669 <s xml:id="echoid-s335" xml:space="preserve">Iam ſi cupio dignoſcere <lb/>quantitatem anguli figuræ æquilateræ & </s> | |
670 <s xml:id="echoid-s336" xml:space="preserve">æquiangulæ, <lb/>diuidam numerum angulorum rectorum quos ea fi-<lb/>gura complectitur, | |
671 per numerum laterum ipſius figu-<lb/>ræ. </s> | |
672 <s xml:id="echoid-s337" xml:space="preserve">Exempli gratia, Triangulum ſeu Trianguli anguli <lb/>duobus rectis ſunt æquales, quos | |
673 partiemur cũ tribus <lb/>angulis ſeu lateribus figuræ, prodibunt duæ tertiæ an-<lb/>guli | |
674 recti: </s> | |
675 <s xml:id="echoid-s338" xml:space="preserve">angulus igitur cujuſlibet Trianguli æquilate-<lb/>ri duabus tertiis anguli recti | |
676 æquipollet. </s> | |
677 <s xml:id="echoid-s339" xml:space="preserve">Secundò, <lb/>quadrilatera figura quatuor angulis rectis æquipollet:</s> | |
678 <s xml:id="echoid-s340" xml:space="preserve"> | |
679 <pb o="16" file="0016" n="24" rhead=""/> Partiemur ergo quatuor angulos rectos, per | |
680 quatuor <lb/>angulos quos figura complectitur. </s> | |
681 <s xml:id="echoid-s341" xml:space="preserve">Quilibet igitur an-<lb/>gulus quadrati angulo recto æqualis eſt. </s> | |
682 <s xml:id="echoid-s342" xml:space="preserve">Tertiò, Penta <lb/>gonum æquale eſt ſex angulis rectis, partiemur hoſce <lb/>ſex angulos | |
683 per quinque angulos quos figura comple-<lb/>ctitur, prodibit angulus rectus, cũ quinta | |
684 parte alterius. <lb/></s> | |
685 <s xml:id="echoid-s343" xml:space="preserve">Ac cum hoc canone innoteſcet nobis vnuſquiſque an <lb/>gulus figuræ æquilateræ & </s> | |
686 <s xml:id="echoid-s344" xml:space="preserve">æquiangulæ, quanto major <lb/>vel minor ſit angulo recto. </s> | |
687 <s xml:id="echoid-s345" xml:space="preserve">Verùm hunc canonem me-<lb/>liùs & </s> | |
688 <s xml:id="echoid-s346" xml:space="preserve">Geometricè explicemus. </s> | |
689 <s xml:id="echoid-s347" xml:space="preserve">Primò ad indagandum <lb/>Trianguli æquilateri angulum an major vel minor ſit <lb/>recto, | |
690 deſcribatur angulus rectus, vt factum eſt in pri-<lb/>ma figura ſequenti. </s> | |
691 <s xml:id="echoid-s348" xml:space="preserve">Præterea diuidatur angulus hic re-<lb/>ctus in tres partes æquales, deſcribendo portionem | |
692 <lb/>circuli, vt apparet in ſecunda figura. </s> | |
693 <s xml:id="echoid-s349" xml:space="preserve">Ex his tribus par-<lb/>tibus duas ſumo, ad quarum extremitatem ab angulo <lb/>recto duco | |
694 lineam, vt videre eſt in figura. </s> | |
695 <s xml:id="echoid-s350" xml:space="preserve">Atque hoc <lb/>modo habeo angulum Trianguli æquilateri. </s> | |
696 <s xml:id="echoid-s351" xml:space="preserve">Angulus <lb/>quadrati æqualis eſt angulo recto. </s> | |
697 <s xml:id="echoid-s352" xml:space="preserve">Aſt, ad formandum <lb/>Pentagoni angulum, diuidemus angulum rectum in <lb/>quinque partes | |
698 æquales, vt apparet in tertia figura. </s> | |
699 <s xml:id="echoid-s353" xml:space="preserve">At <lb/>quoniam angulus pentagoni æqualis eſt angulo vni <lb/>recto, cum alterius quinta | |
700 parte, ſumemus vnam ex il-<lb/>lis partibus, qua adjuncta angulo recto, ducemus | |
701 li-<lb/>neam ab angulo recto ad finem illius additamenti, ha-<lb/>bebimusq́; </s> | |
702 <s xml:id="echoid-s354" xml:space="preserve">effictum angulum Pentagoni æqui-<lb/>lateri, vt apparet infrà. </s> | |
703 <s xml:id="echoid-s355" xml:space="preserve">Ac ſecundùm hunc <lb/>canonem fieri poterit omnis ope-<lb/>ratio, vt videre eſt in | |
704 ſe-<lb/>quentibus fi-<lb/>guris.</s> | |
705 <s xml:id="echoid-s356" xml:space="preserve"/> | |
706 </p> | |
707 <pb o="17" file="0017" n="25" rhead=""/> | |
708 </div> | |
709 <div xml:id="echoid-div13" type="section" level="1" n="10"> | |
710 <head xml:id="echoid-head14" xml:space="preserve">_Prima figura._</head> | |
711 <p> | |
712 <s xml:id="echoid-s357" xml:space="preserve">Angulus rectus <lb/><emph style="sc">ABC</emph>.</s> | |
713 <s xml:id="echoid-s358" xml:space="preserve"/> | |
714 </p> | |
715 <figure> | |
716 <image file="0017-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-01"/> | |
717 </figure> | |
718 </div> | |
719 <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="11"> | |
720 <head xml:id="echoid-head15" xml:space="preserve">_Secunda figura._</head> | |
721 <p> | |
722 <s xml:id="echoid-s359" xml:space="preserve">Angulus trianguli æqui-<lb/>lateri <emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
723 <s xml:id="echoid-s360" xml:space="preserve"/> | |
724 </p> | |
725 <figure> | |
726 <image file="0017-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-02"/> | |
727 </figure> | |
728 </div> | |
729 <div xml:id="echoid-div15" type="section" level="1" n="12"> | |
730 <head xml:id="echoid-head16" xml:space="preserve">_Tertia figura._</head> | |
731 <p> | |
732 <s xml:id="echoid-s361" xml:space="preserve">Angulus pentago-<lb/>ni æquilateri <lb/><emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
733 <s xml:id="echoid-s362" xml:space="preserve"/> | |
734 </p> | |
735 <figure> | |
736 <image file="0017-03" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-03"/> | |
737 </figure> | |
738 </div> | |
739 <div xml:id="echoid-div16" type="section" level="1" n="13"> | |
740 <head xml:id="echoid-head17" xml:space="preserve">_Quarta figura._</head> | |
741 <p> | |
742 <s xml:id="echoid-s363" xml:space="preserve">Angulus hexagoni <lb/>æquilateri <lb/><emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
743 <s xml:id="echoid-s364" xml:space="preserve"/> | |
744 </p> | |
745 <figure> | |
746 <image file="0017-04" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-04"/> | |
747 </figure> | |
748 </div> | |
749 <div xml:id="echoid-div17" type="section" level="1" n="14"> | |
750 <head xml:id="echoid-head18" xml:space="preserve">_Quinta figura._</head> | |
751 <p> | |
752 <s xml:id="echoid-s365" xml:space="preserve">Angulus ſeptanguli <lb/>æquilateri <emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
753 <s xml:id="echoid-s366" xml:space="preserve"/> | |
754 </p> | |
755 <figure> | |
756 <image file="0017-05" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-05"/> | |
757 </figure> | |
758 </div> | |
759 <div xml:id="echoid-div18" type="section" level="1" n="15"> | |
760 <head xml:id="echoid-head19" xml:space="preserve">_Sexta figura._</head> | |
761 <p> | |
762 <s xml:id="echoid-s367" xml:space="preserve">Angulus æquilateri <lb/>octanguli <emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
763 <s xml:id="echoid-s368" xml:space="preserve"/> | |
764 </p> | |
765 <figure> | |
766 <image file="0017-06" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0017-06"/> | |
767 </figure> | |
768 <pb o="18" file="0018" n="26" rhead=""/> | |
769 </div> | |
770 <div xml:id="echoid-div19" type="section" level="1" n="16"> | |
771 <head xml:id="echoid-head20" xml:space="preserve">_Septima figura._</head> | |
772 <p> | |
773 <s xml:id="echoid-s369" xml:space="preserve">Angulus nonangu-<lb/>li æquilateri <lb/><emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
774 <s xml:id="echoid-s370" xml:space="preserve"/> | |
775 </p> | |
776 <figure> | |
777 <image file="0018-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0018-01"/> | |
778 </figure> | |
779 </div> | |
780 <div xml:id="echoid-div20" type="section" level="1" n="17"> | |
781 <head xml:id="echoid-head21" xml:space="preserve">_Octaua figura._</head> | |
782 <p> | |
783 <s xml:id="echoid-s371" xml:space="preserve">Angulus decago-<lb/>ni æquilateri <lb/><emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
784 <s xml:id="echoid-s372" xml:space="preserve"/> | |
785 </p> | |
786 <figure> | |
787 <image file="0018-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0018-02"/> | |
788 </figure> | |
789 </div> | |
790 <div xml:id="echoid-div21" type="section" level="1" n="18"> | |
791 <head xml:id="echoid-head22" xml:space="preserve">_Nona figura._</head> | |
792 <p> | |
793 <s xml:id="echoid-s373" xml:space="preserve">Angulus æquilateri <lb/>hendecagoni <lb/><emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
794 <s xml:id="echoid-s374" xml:space="preserve"/> | |
795 </p> | |
796 <figure> | |
797 <image file="0018-03" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0018-03"/> | |
798 </figure> | |
799 <pb o="19" file="0019" n="27" rhead=""/> | |
800 </div> | |
801 <div xml:id="echoid-div22" type="section" level="1" n="19"> | |
802 <head xml:id="echoid-head23" xml:space="preserve">_Decima figura._</head> | |
803 <p> | |
804 <s xml:id="echoid-s375" xml:space="preserve">Angulus dodecagoni æquilateri <emph style="sc">ABD</emph>.</s> | |
805 <s xml:id="echoid-s376" xml:space="preserve"/> | |
806 </p> | |
807 <figure> | |
808 <image file="0019-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0019-01"/> | |
809 </figure> | |
810 </div> | |
811 <div xml:id="echoid-div23" type="section" level="1" n="20"> | |
812 <head xml:id="echoid-head24" xml:space="preserve">OPERATIO SEXTA.</head> | |
813 <p> | |
814 <s xml:id="echoid-s377" xml:space="preserve"><emph style="sc">Praeterea</emph>, vbi deſcribenda eſſet ichno-<lb/>graphia arcis vel | |
815 propugnaculi, in eadem qui-<lb/>dem proportione quàm alia, verùm illâ major <lb/>vel | |
816 minor. </s> | |
817 <s xml:id="echoid-s378" xml:space="preserve">Verbigratia, ſi vellemus deſcribe-<lb/>reichnographiam arcis quarta parte majoris | |
818 <lb/>alia, veluti ſi prima quatuor paſſuum eſſet, al-<lb/>tera verò deberet eſſe quinque, | |
819 vt ſunt duæ li-<lb/>neæ <emph style="sc">AB, A, -- B,</emph> & </s> | |
820 <s xml:id="echoid-s379" xml:space="preserve"><emph style="sc">CD, C -- D,</emph> | |
821 <lb/>& </s> | |
822 <s xml:id="echoid-s380" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">AB</emph> prior ſit paſſuum 4, linea verò <emph style="sc">CD</emph> | |
823 <lb/>paſſuum 5, tertia linea erit ea, in qua facta eſt <lb/>ſcala primæ ichnographiæ, quæ | |
824 fieri debebit <lb/>major vel minor. </s> | |
825 <s xml:id="echoid-s381" xml:space="preserve">Statuamus autem eam eſſe <pb o="20" file="0020" n="28" rhead=""/> lineam <emph style="sc">EF</emph>, paſſus 25 longam:</s> | |
826 <s xml:id="echoid-s382" xml:space="preserve"/> | |
827 </p> | |
828 <p> | |
829 <s xml:id="echoid-s383" xml:space="preserve">E -- F.</s> | |
830 <s xml:id="echoid-s384" xml:space="preserve"/> | |
831 </p> | |
832 <p> | |
833 <s xml:id="echoid-s385" xml:space="preserve">Ad hoc agendum formabimus angulum fortuitum <lb/><emph style="sc">GHI</emph>, & </s> | |
834 <s xml:id="echoid-s386" xml:space="preserve">à linea <emph style="sc">HI</emph>, ſecabimus duas lineas. </s> | |
835 <s xml:id="echoid-s387" xml:space="preserve">Prior erit <emph style="sc">HK</emph> | |
836 <lb/>æqualis <emph style="sc">AB</emph>: </s> | |
837 <s xml:id="echoid-s388" xml:space="preserve">altera <emph style="sc">KL</emph> æqualis <emph style="sc">CD</emph>. </s> | |
838 <s xml:id="echoid-s389" xml:space="preserve">Et à linea <emph style="sc">HG</emph> ſecabi-<lb/>mus aliam æqualem <emph style="sc">EF</emph>, quæ erit <emph style="sc">HM</emph>: </s> | |
839 <s xml:id="echoid-s390" xml:space="preserve">intra duo item <lb/>puncta <emph style="sc">K</emph> & </s> | |
840 <s xml:id="echoid-s391" xml:space="preserve"><emph style="sc">M</emph>, ducemus lineam rectam, quæ erit <emph style="sc">KM</emph>: </s> | |
841 <s xml:id="echoid-s392" xml:space="preserve">ac <lb/>à puncto <emph style="sc">L</emph> ducemus lineam æquidiſtantem lineæ <emph style="sc">KM</emph>, <lb/>vt docet quarta operatio, quæ erit linea <emph style="sc">LN</emph>: </s> | |
842 <s xml:id="echoid-s393" xml:space="preserve">linea au-<lb/>tem <emph style="sc">MN</emph> erit quarta proportionalis ad tres lineas | |
843 <emph style="sc">AB</emph>, <lb/><emph style="sc">CD</emph>, & </s> | |
844 <s xml:id="echoid-s394" xml:space="preserve"><emph style="sc">EF</emph>, vt docet duodecima ſexti Euclidis Itaque li-<lb/>nea <emph style="sc">EF</emph>, quum ſit æqualis lineæ <emph style="sc">HM</emph>, eandem habebit | |
845 <lb/>proportionem ad lineam <emph style="sc">MN</emph>, quam habet linea <emph style="sc">AB</emph>, <lb/>æqualis exiſtens lineæ <emph style="sc">HK</emph>, ad <emph style="sc">KL</emph>, quæ æqualis eſt <emph style="sc">CD</emph>. <lb/></s> | |
846 <s xml:id="echoid-s395" xml:space="preserve">Iam ſumemus mediam proportionalem inter lineam <lb/><emph style="sc">HM</emph> & </s> | |
847 <s xml:id="echoid-s396" xml:space="preserve"><emph style="sc">MN</emph>, per nonam ſexti Euclidis, quæ erit linea <lb/><emph style="sc">OP</emph>, <emph style="sc">O -- P</emph> | |
848 <lb/>partiemurq́; </s> | |
849 <s xml:id="echoid-s397" xml:space="preserve">lineam <emph style="sc">OP</emph>, in paſſus 25, prout erat diuiſa <lb/>linea <emph style="sc">EF</emph>, deſcribendoq́; </s> | |
850 <s xml:id="echoid-s398" xml:space="preserve">ichnographiam ſimilem datæ, <lb/>cum ſcala <emph style="sc">OP</emph>, ichnographia | |
851 quarta parte major erit <lb/>quàm prior, vt docet decima nona ſexti Euclidis. </s> | |
852 <s xml:id="echoid-s399" xml:space="preserve">Ex <lb/>hoc eodem canone deſcribi poterit ichnographia <lb/>major vel minor, in quacumq; </s> | |
853 <s xml:id="echoid-s400" xml:space="preserve">proportione libuerit. </s> | |
854 <s xml:id="echoid-s401" xml:space="preserve"><lb/>Ne quis autem conqueratur quòd paſſus linearũ <emph style="sc">HM</emph>, <lb/>& </s> | |
855 <s xml:id="echoid-s402" xml:space="preserve"><emph style="sc">MN</emph> inæquales ſint paſſibus linearum <emph style="sc">HK</emph>, | |
856 & </s> | |
857 <s xml:id="echoid-s403" xml:space="preserve"><emph style="sc">KL</emph>: </s> | |
858 <s xml:id="echoid-s404" xml:space="preserve">ſi <lb/>enim vtrobique æqualitas à nobis obſeruata ſuiſſet, <lb/>aut in nimiam | |
859 longitudinem excreuiſſet typus ſeu fi-<lb/>gura, aut æquidiſtantia linearum <emph style="sc">KM</emph> & </s> | |
860 <s xml:id="echoid-s405" xml:space="preserve"><emph style="sc">LN</emph> diſcerni <lb/>nequiuiſſet.</s> | |
861 <s xml:id="echoid-s406" xml:space="preserve"/> | |
862 </p> | |
863 <pb o="21" file="0021" n="29" rhead=""/> | |
864 <figure> | |
865 <image file="0021-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0021-01"/> | |
866 </figure> | |
867 <pb o="22" file="0022" n="30" rhead=""/> | |
868 </div> | |
869 <div xml:id="echoid-div24" type="section" level="1" n="21"> | |
870 <head xml:id="echoid-head25" xml:space="preserve">SEPTIMA OPERATIO.</head> | |
871 <p> | |
872 <s xml:id="echoid-s407" xml:space="preserve"><emph style="sc">Indagare</emph> mediam proportionalem in-<lb/>ter duas lineas.</s> | |
873 <s xml:id="echoid-s408" xml:space="preserve"/> | |
874 </p> | |
875 <p> | |
876 <s xml:id="echoid-s409" xml:space="preserve">Verbi gratia, deſidero mediam proportionalem in-<lb/>ter lineam E -- F, & </s> | |
877 <s xml:id="echoid-s410" xml:space="preserve">F -- G, jun-<lb/>gam eas in directum, faciamq́; </s> | |
878 <s xml:id="echoid-s411" xml:space="preserve">ex eis vnicam lineam, <lb/>quæ erit <emph style="sc">E -- F -- G</emph>, æ quipollens | |
879 <lb/>ſcilicet E F & </s> | |
880 <s xml:id="echoid-s412" xml:space="preserve">F G.</s> | |
881 <s xml:id="echoid-s413" xml:space="preserve"> Diuidemus deinde integram lineam <lb/><emph style="sc">EG</emph> in duas partes æ quales | |
882 in puncto <emph style="sc">O</emph>, vt hîc apparet, <lb/><emph style="sc">E -- F -- O -- | |
883 G</emph>, figemusq́; </s> | |
884 <s xml:id="echoid-s414" xml:space="preserve">pedem im-<lb/>mobilem circini in puncto <emph style="sc">O</emph>, alterum extendendo ad | |
885 <lb/>alterutram extremitatum <emph style="sc">E</emph> vel <emph style="sc">G</emph>, | |
886 ſemicirculumq́; </s> | |
887 <s xml:id="echoid-s415" xml:space="preserve">de-<lb/>ſcribemus: </s> | |
888 <s xml:id="echoid-s416" xml:space="preserve">deinde à puncto <emph style="sc">F</emph> erigemus perpendicu-<lb/>larem, vt in ſecunda | |
889 operatione factum eſt, quæ erit <lb/>linea <emph style="sc">FH</emph>, quam dico mediam | |
890 eſſe proportionalem in-<lb/>ter duas lineas EF, & </s> | |
891 <s xml:id="echoid-s417" xml:space="preserve">FG, vt docet nona ſexti Eucli-<lb/>dis.</s> | |
892 <s xml:id="echoid-s418" xml:space="preserve"/> | |
893 </p> | |
894 <figure> | |
895 <image file="0022-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0022-01"/> | |
896 </figure> | |
897 <pb o="23" file="0023" n="31" rhead=""/> | |
898 </div> | |
899 <div xml:id="echoid-div25" type="section" level="1" n="22"> | |
900 <head xml:id="echoid-head26" xml:space="preserve">OPERATIO OCTAVA.</head> | |
901 <p> | |
902 <s xml:id="echoid-s419" xml:space="preserve"><emph style="sc">Lineam</emph> rectam in aliquot partes æquales <lb/>diuidere.</s> | |
903 <s xml:id="echoid-s420" xml:space="preserve"/> | |
904 </p> | |
905 <p> | |
906 <s xml:id="echoid-s421" xml:space="preserve">Primò formabimus duos angulos æ quales, vnum in <lb/>vna extremitate dictæ lineæ, alterum | |
907 verò in altera: </s> | |
908 <s xml:id="echoid-s422" xml:space="preserve">idq́; <lb/></s> | |
909 <s xml:id="echoid-s423" xml:space="preserve">per primam operationem. </s> | |
910 <s xml:id="echoid-s424" xml:space="preserve">Deinde diuidemus vnum-<lb/>quodque latus (quorum ope angulos formauimus) <lb/>in tot | |
911 partes in quot volumus diuidere lineam datam, <lb/>vnica excepta: </s> | |
912 <s xml:id="echoid-s425" xml:space="preserve">& </s> | |
913 <s xml:id="echoid-s426" xml:space="preserve">adhibita regula ducemus lineas, quæ <lb/>interſecent lineam datam, ſicq́; </s> | |
914 <s xml:id="echoid-s427" xml:space="preserve">linea data apparebit <lb/>diuiſa in tot partes in quot erat à nobis diuidenda.</s> | |
915 <s xml:id="echoid-s428" xml:space="preserve"/> | |
916 </p> | |
917 <p> | |
918 <s xml:id="echoid-s429" xml:space="preserve">Exempli gratia, ſtatuamus lineam <emph style="sc">AB</emph>, diuidendam <lb/><emph style="sc">A -- B</emph>, <lb/>eſſe in partes octo: </s> | |
919 <s xml:id="echoid-s430" xml:space="preserve">formabimus duos angulos, vnum <lb/>in puncto <emph style="sc">A</emph>, qui erit angulus | |
920 <emph style="sc">DAB</emph>, alterum verò in <lb/>puncto <emph style="sc">B</emph>, qui | |
921 erit angulus <emph style="sc">CBA</emph>, vt in figura apparet.</s> | |
922 <s xml:id="echoid-s431" xml:space="preserve"/> | |
923 </p> | |
924 <figure> | |
925 <image file="0023-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0023-01"/> | |
926 </figure> | |
927 <pb o="24" file="0024" n="32" rhead=""/> | |
928 <p> | |
929 <s xml:id="echoid-s432" xml:space="preserve">Præterea diuidemus lineas BC, & </s> | |
930 <s xml:id="echoid-s433" xml:space="preserve">AD, vtramque in <lb/>ſeptem partes æ quales, vt ex hac figura liquet.</s> | |
931 <s xml:id="echoid-s434" xml:space="preserve"/> | |
932 </p> | |
933 <figure> | |
934 <image file="0024-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0024-01"/> | |
935 </figure> | |
936 <p> | |
937 <s xml:id="echoid-s435" xml:space="preserve">Hoc facto adhibebimus regulam ad puncta vtriuſ-<lb/>que ſibi inuicem oppoſita, ſicq́; </s> | |
938 <s xml:id="echoid-s436" xml:space="preserve">ſecabitur linea <emph style="sc">AB</emph> in <lb/>octo partes, vt indicat ſequens | |
939 figura.</s> | |
940 <s xml:id="echoid-s437" xml:space="preserve"/> | |
941 </p> | |
942 <figure> | |
943 <image file="0024-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0024-02"/> | |
944 </figure> | |
945 <pb o="25" file="0025" n="33" rhead=""/> | |
946 <p> | |
947 <s xml:id="echoid-s438" xml:space="preserve">Per hanc methodum vnaquæque linea diuidi pote-<lb/>rit in quotcumque voluerimus | |
948 ſectiones, vt videre eſt <lb/>in ſequenti figura.</s> | |
949 <s xml:id="echoid-s439" xml:space="preserve"/> | |
950 </p> | |
951 <figure> | |
952 <image file="0025-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0025-01"/> | |
953 </figure> | |
954 <figure> | |
955 <image file="0025-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0025-02"/> | |
956 </figure> | |
957 <pb o="26" file="0026" n="34"/> | |
958 <figure> | |
959 <image file="0026-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0026-01"/> | |
960 </figure> | |
961 </div> | |
962 <div xml:id="echoid-div26" type="section" level="1" n="23"> | |
963 <head xml:id="echoid-head27" xml:space="preserve">Quomodo poſsint deſignari arces <lb/>ſeu propugnacula, cum eorum <lb/>menſuris, aliísque | |
964 rebus, quæ ſibi <lb/>competunt.</head> | |
965 <head xml:id="echoid-head28" xml:space="preserve">CAPVT SECVNDVM.</head> | |
966 <p> | |
967 <s xml:id="echoid-s440" xml:space="preserve"><emph style="sc">PRimo</emph> capite explicauimus pleraſque o-<lb/>perationes | |
968 geometricas, quas diximus <lb/>neceſſarias eſſe ad deſignãdas arces, pro-<lb/>pugnacula, | |
969 vel caſtra, necnon & </s> | |
970 <s xml:id="echoid-s441" xml:space="preserve">muros <lb/>rectos (quos Galli courtince dicunt, quós-<lb/>que poſthac cortinas | |
971 nuncupabimus,) ab vno propu-<lb/>gnaculo ad aliud: </s> | |
972 <s xml:id="echoid-s442" xml:space="preserve">at que etiam ad caſtrametandum, a-<lb/>liaq́; </s> | |
973 <s xml:id="echoid-s443" xml:space="preserve">ejus generis perficienda. </s> | |
974 <s xml:id="echoid-s444" xml:space="preserve">Hæc enim omnia vix, ac <lb/>ne vix quidem, certò deſcribi poſſent abſque | |
975 opera-<lb/>tionibus præfatis. </s> | |
976 <s xml:id="echoid-s445" xml:space="preserve">Initio igitur ſumpto à dictis opera-<lb/>tionibus, easq́; </s> | |
977 <s xml:id="echoid-s446" xml:space="preserve">ad noſtrum inſtitutum aptando, in hoc <lb/>capite præſcribetur canon ad ipſa propugnacula | |
978 deſi-<lb/>gnanda, vnà cum ſuis menſuris, aliisq́; </s> | |
979 <s xml:id="echoid-s447" xml:space="preserve">rebus ejuſdem <lb/>argumenti, idq́; </s> | |
980 <s xml:id="echoid-s448" xml:space="preserve">quàm fieri poterit breuiſſimè, ac facil-<lb/>limè. </s> | |
981 <s xml:id="echoid-s449" xml:space="preserve">Hic autem canon inſeruiet ad conſtructionem <lb/>integrorum propugnaculorum, | |
982 ſemipropugnaculo-<lb/>rum, minorum integro, minorum dimidiato: </s> | |
983 <s xml:id="echoid-s450" xml:space="preserve">fientq́; <lb/></s> | |
984 <s xml:id="echoid-s451" xml:space="preserve">ea propugnacula ita capacia, vt opportunè poſſint à <lb/>latere tueri arces vel caſtra in | |
985 quibus ea fabricare con-<lb/>ſtituimus, (Galli dicũt flanqucr) ſiue ſint in monte, ſiue | |
986 <pb o="27" file="0027" n="35" rhead=""/> in planitie. </s> | |
987 <s xml:id="echoid-s452" xml:space="preserve">Ac primò, antequam ad fabricam venia-<lb/>mus, attentè conſiderandum eſt, qua ex parte | |
988 hoſtis <lb/>majus inferre poſſit damnum, ac quomodo fieri poſ-<lb/>ſit, vt propugnaculum | |
989 meliùs tueatur arcem ſeu ca-<lb/>ſtrum. </s> | |
990 <s xml:id="echoid-s453" xml:space="preserve">Perpendendum eſt etiam, an velimus for-<lb/>mare propugnaculum cum cuniculo tranſuerſo | |
991 (Gal-<lb/>li dicunt contzcminc,) vel puteis (fiunt autem hi in imo <lb/>propugnaculi vel | |
992 cortinæ, ad aperiendos & </s> | |
993 <s xml:id="echoid-s454" xml:space="preserve">vanos <lb/>reddendos cuniculos vel furnos, qui ab hoſtibus <lb/>fiunt.) </s> | |
994 <s xml:id="echoid-s455" xml:space="preserve">Hi autem cuniculi tranſuerſi vel putei antiqui-<lb/>tus non fiebant, niſi vbi arces aqua | |
995 non circumda-<lb/>bantur: </s> | |
996 <s xml:id="echoid-s456" xml:space="preserve">hodie verò fiunt & </s> | |
997 <s xml:id="echoid-s457" xml:space="preserve">cum aqua & </s> | |
998 <s xml:id="echoid-s458" xml:space="preserve">abſque aqua, <lb/>propter furnos qui fiunt in cortina & </s> | |
999 <s xml:id="echoid-s459" xml:space="preserve">circa propu-<lb/>gnacula ſuper aquam. </s> | |
1000 <s xml:id="echoid-s460" xml:space="preserve">Certum autem eſt, dari non poſ-<lb/>ſe canonem generalem ſuper menſuris, quia conſtruun | |
1001 <lb/>tur majora vel minora ſecundùm ſitum, ac juxta ſum-<lb/>ptus quos in eis vel poſſumus | |
1002 vel volumus facere. </s> | |
1003 <s xml:id="echoid-s461" xml:space="preserve">Con <lb/>uenit autem ei qui animum appellit ad hanc ſcien-<lb/>tiam deſignandi rite | |
1004 propugnacula ſeu arces, conue-<lb/>nit, inquam, ei, vt ſecundùm canones in hoc opere | |
1005 ex-<lb/>plicatos, ſciat in charta deſcribere quoduis genus pro-<lb/>pugnaculi, vel etiam | |
1006 modulos eorum erigere (Galli <lb/>vocant modcſſc@) in iisq́; </s> | |
1007 <s xml:id="echoid-s462" xml:space="preserve">exactè menſuras obſeruare, vt <lb/>cõmunicando cũ variis hominibusſuas delineationes, | |
1008 <lb/>audire poſſit varia eorũ judicia. </s> | |
1009 <s xml:id="echoid-s463" xml:space="preserve">Videat etiam quid pro <lb/>priè competat arcibus quæ in montibus extruuntur, <lb/>iis quæ | |
1010 in planitiebus, iis quæ alibi, Iam ſtatuamus de-<lb/>ſignandum nobis eſſe propugnaculum | |
1011 cum cunicu-<lb/>lo tranſuerſo, ea tamen lege vt eo poſſimus vti abſque <lb/>eo cuniculo. </s> | |
1012 <s xml:id="echoid-s464" xml:space="preserve">Erigatur autem hoc noſtrum propugna-<lb/>culum ſuper figura pentagona æ quilatera & </s> | |
1013 <s xml:id="echoid-s465" xml:space="preserve">æquian- <pb o="28" file="0028" n="36" rhead=""/> gula, vt videre eſt in figura ſequenti | |
1014 <emph style="sc">ABCDE</emph>.</s> | |
1015 <s xml:id="echoid-s466" xml:space="preserve"/> | |
1016 </p> | |
1017 <figure> | |
1018 <image file="0028-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0028-01"/> | |
1019 </figure> | |
1020 <p> | |
1021 <s xml:id="echoid-s467" xml:space="preserve">Velimus autem id formare ſuper angulo <emph style="sc">ABC</emph> dua-<lb/>rum arearum, | |
1022 ſeu platear m (Galli vocant place,) al-<lb/>terum ad cingulũ vſq; </s> | |
1023 <s xml:id="echoid-s468" xml:space="preserve">pedes 27 (Galli vocant cordoy:) <lb/></s> | |
1024 <s xml:id="echoid-s469" xml:space="preserve">aſcendatq́; </s> | |
1025 <s xml:id="echoid-s470" xml:space="preserve">ita, vt in ſingulos quinos pedes altitudinis <lb/>pes vnus latitudinis depereat: </s> | |
1026 <s xml:id="echoid-s471" xml:space="preserve">(Galli vocant cy talut, cy <lb/>cſch 2pc, cy augiuc: </s> | |
1027 <s xml:id="echoid-s472" xml:space="preserve">inclinato opere, vel operis inclinatio <lb/>nem, poſthac dicemus.) </s> | |
1028 <s xml:id="echoid-s473" xml:space="preserve">ſufficit enim hæc muri inclina-<lb/>tio ſatis ſuperq́;</s> | |
1029 <s xml:id="echoid-s474" xml:space="preserve">. Quamuis certum ſit, quo magis incli-<lb/>nat muri fabrica, eo minus glandes ſeu pilas | |
1030 bombar-<lb/>darum hoſtilium eum offendere, quia obliquè, non re <lb/>ctà feriunt. </s> | |
1031 <s xml:id="echoid-s475" xml:space="preserve">Verùm hæc omnia cum judicio diſpenſa-<lb/>ri debent. </s> | |
1032 <s xml:id="echoid-s476" xml:space="preserve">Nam vbi hæc inclinatio longiùs à perpendi-<lb/>culo diſcederet, periculum eſſet ne | |
1033 ſuperior pars infe-<lb/>riorem adeò premeret, vt ob id murus aperiretur ac | |
1034 <lb/>peſſumdaretur, pedem amittendo. </s> | |
1035 <s xml:id="echoid-s477" xml:space="preserve">Animaduertendum <pb o="29" file="0029" n="37" rhead=""/> eſt etiam, quando arces ſeu | |
1036 propugnacula conſtruun-<lb/>tur in vicinia loci alicujus eminentis, ita vt locus | |
1037 il-<lb/>le ſuperemineat arci noſtræ (hanc ſupereminentiam <lb/>Galli dicunt eſtrc à | |
1038 cauaſſicr), tunc ita debet conſtrui <lb/>propugnaculum, vt rectà opponatur loco illi | |
1039 eminen-<lb/>ti, nec permittendum vt locus ille eminens ſit vnquam <lb/>è regione cortinæ | |
1040 arcis noſtræ, ne per cortinam arx <lb/>noſtra offendatur, ſic enim ea omni propugnatione, | |
1041 <lb/>ſeu defenſione, priuaretur. </s> | |
1042 <s xml:id="echoid-s478" xml:space="preserve">Antequam autem ad <lb/>propugnaculi fabricam accedamus, ſigillatim debent <lb/>ſuæ | |
1043 quælibet menſuræ ſupputari, tum longitudinis, <lb/>tum latitudinis, vt dignoſcatur | |
1044 capacitas ſoli quod de-<lb/>bet fundamentum propugnaculi occupare. </s> | |
1045 <s xml:id="echoid-s479" xml:space="preserve">Vt ergo <lb/>innoteſcant eæ menſuræ, conſtituamus dare huic pro-<lb/>pugnaculo quinque | |
1046 pedes cum dimidio inclinatio-<lb/>nis, in altitudine verò 27 ad cingulum vſque, in | |
1047 craſſi-<lb/>tie quatuor, idq́; </s> | |
1048 <s xml:id="echoid-s480" xml:space="preserve">circa cingulum: </s> | |
1049 <s xml:id="echoid-s481" xml:space="preserve">nam fundamento <lb/>pedem vnum ſolummodo deputo, quia paulatim ſpiſ-<lb/>ſitudo muri | |
1050 creſcit donec circa cingulum ad quatuor <lb/>pedes peruenerit. </s> | |
1051 <s xml:id="echoid-s482" xml:space="preserve">Pedes item quatuor do latitudini cu-<lb/>niculi tranſuerſi, & </s> | |
1052 <s xml:id="echoid-s483" xml:space="preserve">4 alios ſpiſſitudini muri pro cuni-<lb/>culo tranſuerſo: </s> | |
1053 <s xml:id="echoid-s484" xml:space="preserve">quindecim item calcaribus, ſiue con-<lb/>trafortiis, (Galli vocant eſpczons el | |
1054 contzcfozts, Vitruuius <lb/>videtur vocaſſe anteridas, & </s> | |
1055 <s xml:id="echoid-s485" xml:space="preserve">eriſmas) idq́, vltra murum <lb/>cuniculi tranſuerſi: </s> | |
1056 <s xml:id="echoid-s486" xml:space="preserve">& </s> | |
1057 <s xml:id="echoid-s487" xml:space="preserve">in ſummitate ejus muri calcaria <lb/>ea extendentur ad murum vſq; </s> | |
1058 <s xml:id="echoid-s488" xml:space="preserve">qui jungitur operi in-<lb/>clinato, (Galli, muzaiſſe dc ſ eſcharpc) donec ad | |
1059 cingu-<lb/>lum veniatur. </s> | |
1060 <s xml:id="echoid-s489" xml:space="preserve">Præterea ſtatuentur pedes 20 aperturæ <lb/>ſiue extenſionis pro area ſeu platea | |
1061 inferiori, idq́; </s> | |
1062 <s xml:id="echoid-s490" xml:space="preserve">pro <lb/>minima longitudine propugnaculi. </s> | |
1063 <s xml:id="echoid-s491" xml:space="preserve">Alij autumant ſa-<lb/>tius fore, ſi areæ ſeu plateæ ſint omnino apertæ, quia <pb o="30" file="0030" n="38" rhead=""/> hoc pacto fierent abſque columnis (Galli dicunt | |
1064 pila-<lb/>ſtzce:) </s> | |
1065 <s xml:id="echoid-s492" xml:space="preserve">columnæ autem illæ adhibentur, quando pars <lb/>areæ inferioris eſt cooperta, quod magis | |
1066 laudo: </s> | |
1067 <s xml:id="echoid-s493" xml:space="preserve">quia <lb/>imbrium tempore puluis bombardicus ſartus tectus <lb/>remanet, & </s> | |
1068 <s xml:id="echoid-s494" xml:space="preserve">milites poſſunt ſecuriùs arcem defendere, <lb/>minorq́; </s> | |
1069 <s xml:id="echoid-s495" xml:space="preserve">expenſa fit in extructione. </s> | |
1070 <s xml:id="echoid-s496" xml:space="preserve">13 autem pedes <lb/>dabimus latitudini loricæ ſeu corollæ, (Galli vocant <lb/>parapects) | |
1071 in qua fient feneſtræ tormentariæ plateæ ſu-<lb/>perioris: </s> | |
1072 <s xml:id="echoid-s497" xml:space="preserve">ſtatuimus autem hanc corollam fabricatam <lb/>eſſe ſuper pila muri ſolidi, initium | |
1073 ſumendo à funda-<lb/>mento, quod eſt pedum 15, vt apparebit in figuris | |
1074 ſe-<lb/>quentibus.</s> | |
1075 <s xml:id="echoid-s498" xml:space="preserve"/> | |
1076 </p> | |
1077 <p> | |
1078 <s xml:id="echoid-s499" xml:space="preserve">Dabimus præterea pedes 60 pro retroceſſione pla-<lb/>teæ ſuperioris. </s> | |
1079 <s xml:id="echoid-s500" xml:space="preserve">Hæ ſupradictæ menſuræ, ſimul junctæ, <lb/>faciunt pedes 127 cum dimidio (quod dilucidiùs | |
1080 ap-<lb/>parebit in noſtris typis ſeu figuris, ex ſcalis ſuis, menſu-<lb/>ris videlicet | |
1081 diſtributis in paſſus & </s> | |
1082 <s xml:id="echoid-s501" xml:space="preserve">pedes Venetos, <lb/>quinque pedes vnicuique paſſui tribuendo.) </s> | |
1083 <s xml:id="echoid-s502" xml:space="preserve">Sunt au-<lb/>tem hi pedes 127 cum dimidio, paſſus 25, cum duobus <lb/>pedibus: </s> | |
1084 <s xml:id="echoid-s503" xml:space="preserve">hæcq́; </s> | |
1085 <s xml:id="echoid-s504" xml:space="preserve">erit longitudo, quæ eſt ab angulo la-<lb/>teris, ad angulum qui ambas cortinas conficit, | |
1086 quas <lb/>imaginabimur productas eſſe ad medium vſque pro-<lb/>pugnaculi ſiue valli | |
1087 eminentis, vt videre eſt in figura <lb/>ſequenti: </s> | |
1088 <s xml:id="echoid-s505" xml:space="preserve">Quòd ſi fortè voluiſſemus plateam primam <lb/>in totum apertam, dediſſemus ei | |
1089 quinquaginta pedes, <lb/>quum ei dederimus 20 pedes aperturæ. </s> | |
1090 <s xml:id="echoid-s506" xml:space="preserve">Statuendo e-<lb/>nim viginti pedes aperturæ, platea inferior habebit in <lb/>longitudinem | |
1091 pedes 50, vt ſuprà dictum eſt: </s> | |
1092 <s xml:id="echoid-s507" xml:space="preserve">quia 15 <lb/>pedes pro craſſitie pilæ, & </s> | |
1093 <s xml:id="echoid-s508" xml:space="preserve">alij 15 pedes ſub fornice <lb/>vltra pilam, cum 20 pedibus aperturæ, oſtendunt | |
1094 lon-<lb/>gitudinem dictæ plateæ eſſe 50 pedum: </s> | |
1095 <s xml:id="echoid-s509" xml:space="preserve">hæc autem <pb o="31" file="0031" n="39" rhead=""/> longicudo inſeruit retroceſſioni | |
1096 tormenti.</s> | |
1097 <s xml:id="echoid-s510" xml:space="preserve"/> | |
1098 </p> | |
1099 <p> | |
1100 <s xml:id="echoid-s511" xml:space="preserve">Pila fit in medio duarum feneſtrarum tormentaria-<lb/>rum 20 pedes intra plateam | |
1101 inferiorem. </s> | |
1102 <s xml:id="echoid-s512" xml:space="preserve">Hæc autem <lb/>tam lata debet eſſe, vt tormenta queant commo-<lb/>dè retrocedere, vel ita | |
1103 componi, vt officio ſuo fun-<lb/>gi poſſint. </s> | |
1104 <s xml:id="echoid-s513" xml:space="preserve">Præterea latitudo plateæ inferioris tanta fit, <lb/>vt tormenta ei impoſita, & </s> | |
1105 <s xml:id="echoid-s514" xml:space="preserve">ad vſus neceſſarios accom-<lb/>modata, ſpatium retrocedendi habeant, ne impingant <lb/>ad | |
1106 muros latitudinis plateæ. </s> | |
1107 <s xml:id="echoid-s515" xml:space="preserve">Iam inſiſtentes iis quæ ſu-<lb/>prà dicta ſunt, & </s> | |
1108 <s xml:id="echoid-s516" xml:space="preserve">ſuper angulo <emph style="sc">ABC</emph> cupientes propu-<lb/>gnaculum noſtrum erigere, | |
1109 deſcriptionem noſtram ſe-<lb/>quendo, detrahemus à lineis <emph style="sc">AB</emph> & </s> | |
1110 <s xml:id="echoid-s517" xml:space="preserve"><emph style="sc">BC</emph> paſſus 25, vt ſu-<lb/>prà ſupputatum eſt, ſcilicet <emph style="sc">BD</emph> & </s> | |
1111 <s xml:id="echoid-s518" xml:space="preserve"><emph style="sc">BH</emph>, vt hîc in figura <lb/>apparet.</s> | |
1112 <s xml:id="echoid-s519" xml:space="preserve"/> | |
1113 </p> | |
1114 <figure> | |
1115 <image file="0031-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0031-01"/> | |
1116 </figure> | |
1117 <p> | |
1118 <s xml:id="echoid-s520" xml:space="preserve">Ad hæc, ſtatuemus latitudinem propugnaculi (la-<lb/>tus ſcilicet ipſius cum humero ſiue | |
1119 ſcapula, Galli di-<lb/>cunt cſpauſc,) 22 paſſuum: </s> | |
1120 <s xml:id="echoid-s521" xml:space="preserve">quæ latitudo hoc pacto de-<lb/>lineabitur: </s> | |
1121 <s xml:id="echoid-s522" xml:space="preserve">à punctis <emph style="sc">D</emph> & </s> | |
1122 <s xml:id="echoid-s523" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph>, quæ propugnaculi angu-<lb/>los deſignant, ducemus duas lineas | |
1123 ad angulos rectos, <lb/>ſiue ad alios cujuſuis generis angulos, prout ſitui arcis | |
1124 <lb/>conuenit: </s> | |
1125 <s xml:id="echoid-s524" xml:space="preserve">verùm velimus eas nunc ad angulos rectos <pb o="32" file="0032" n="40" rhead=""/> ducere, | |
1126 prout in noſtra ſecunda operatione docui-<lb/>mus. </s> | |
1127 <s xml:id="echoid-s525" xml:space="preserve">Eruntq́; </s> | |
1128 <s xml:id="echoid-s526" xml:space="preserve">hæ duæ lineæ <emph style="sc">DE</emph> & </s> | |
1129 <s xml:id="echoid-s527" xml:space="preserve"><emph style="sc">GH</emph>, vt videre eſt in <lb/>figura.</s> | |
1130 <s xml:id="echoid-s528" xml:space="preserve"/> | |
1131 </p> | |
1132 <figure> | |
1133 <image file="0032-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0032-01"/> | |
1134 </figure> | |
1135 <p> | |
1136 <s xml:id="echoid-s529" xml:space="preserve">Has autem lineas <emph style="sc">DE</emph> & </s> | |
1137 <s xml:id="echoid-s530" xml:space="preserve"><emph style="sc">GH</emph>, vt ſuprà dictum eſt, fa-<lb/>ciemus 22 paſſuum pro latitudine | |
1138 laterum ac humero <lb/>rum propugnaculi. </s> | |
1139 <s xml:id="echoid-s531" xml:space="preserve">Ita præſcriptis menſuris longitu-<lb/>dinis & </s> | |
1140 <s xml:id="echoid-s532" xml:space="preserve">latitudinis propugnaculi, jam modum docea-<lb/>mus, qui obſeruari debet, ad erigendam | |
1141 frontem, ſeu <lb/>cortinam, vt hodie vocatur, propugnacúli. </s> | |
1142 <s xml:id="echoid-s533" xml:space="preserve">Primò, <lb/>neceſſariò dignoſcenda eſt longitudo totius cortinæ <lb/>inter duo | |
1143 propugnacula, ſiue inter propugnaculum, <lb/>& </s> | |
1144 <s xml:id="echoid-s534" xml:space="preserve">aliud quid quod volumus ab eo defendi. </s> | |
1145 <s xml:id="echoid-s535" xml:space="preserve">Verùm, <lb/>exempli gratia, ſtatuamus longitudinem eam eſſe inter <lb/>duo propugnacula, | |
1146 eſſeq́; </s> | |
1147 <s xml:id="echoid-s536" xml:space="preserve">lineam <emph style="sc">AD</emph>, longam paſſus <lb/>150. </s> | |
1148 <s xml:id="echoid-s537" xml:space="preserve">Angulum <emph style="sc">ABC</emph> diuidemus in duas partes æquales <lb/>per lineam | |
1149 <emph style="sc">FK</emph>, vt docet vltima primæ operationis fi-<lb/>gura.</s> | |
1150 <s xml:id="echoid-s538" xml:space="preserve"/> | |
1151 </p> | |
1152 <p> | |
1153 <s xml:id="echoid-s539" xml:space="preserve">Præterea ſignabimus punctum <emph style="sc">I</emph> diſtans ab <emph style="sc">A</emph> pro <lb/>craſſitu dine lateris, & </s> | |
1154 <s xml:id="echoid-s540" xml:space="preserve">à puncto <emph style="sc">I</emph> ad punctum <emph style="sc">E</emph> lineam | |
1155 <lb/>rectam ducemus, quæ erit linea <emph style="sc">IE</emph>, quam produce-<lb/>mus | |
1156 quouſque ſecer lineam <emph style="sc">FK</emph> in puncto <emph style="sc">F</emph>: </s> | |
1157 <s xml:id="echoid-s541" xml:space="preserve">atque ita <pb o="33" file="0033" n="41" rhead=""/> linea <emph style="sc">EF</emph>, | |
1158 frontem propugnaculi deſignabit: </s> | |
1159 <s xml:id="echoid-s542" xml:space="preserve">à puncto <lb/>autem <emph style="sc">F</emph> ad punctum <emph style="sc">G</emph> | |
1160 ducetur linea <emph style="sc">FG</emph>, pro alia pro-<lb/>pugnaculi fronte: </s> | |
1161 <s xml:id="echoid-s543" xml:space="preserve">ſicq́ deſcriptum erit fun-<lb/>damentum <emph style="sc">DEFGHB</emph>, vt in | |
1162 proxi-<lb/>mè ſequenti figura <lb/>apparet.</s> | |
1163 <s xml:id="echoid-s544" xml:space="preserve"/> | |
1164 </p> | |
1165 <figure> | |
1166 <image file="0033-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0033-01"/> | |
1167 </figure> | |
1168 <pb o="34" file="0034" n="42" rhead=""/> | |
1169 <figure> | |
1170 <image file="0034-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0034-01"/> | |
1171 <caption xml:id="echoid-caption1" xml:space="preserve">PRI<gap/>FIGVRA.</caption> | |
1172 </figure> | |
1173 <pb file="0034_0035" n="43"/> | |
1174 <pb o="35" file="0035" n="44" rhead=""/> | |
1175 <figure> | |
1176 <image file="0035-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0035-01"/> | |
1177 </figure> | |
1178 <pb file="0036" n="45"/> | |
1179 <pb o="37" file="0037" n="46" rhead=""/> | |
1180 <p> | |
1181 <s xml:id="echoid-s545" xml:space="preserve">Quòd ſi forſan duci non poſſet linea <emph style="sc">IE</emph> ad propu-<lb/>gnaculi | |
1182 frõtem deſignandam, nec ſuper ſolo, nec ſuper <lb/>charta, quòd neutrũ eorum ſatis capax | |
1183 eſſet ad eam ca <lb/>piendam, hoc modo procedemus. </s> | |
1184 <s xml:id="echoid-s546" xml:space="preserve">Statuendo lineam <lb/><emph style="sc">AD</emph>, cortinam ſcilicet inter duo | |
1185 propugnacula, eſſe paſ <lb/>ſuum 150, dicemus, ſi 157, (linea ſcilicet <emph style="sc">ID</emph>, quæ corti-<lb/>næ longitudinem complectitur, & </s> | |
1186 <s xml:id="echoid-s547" xml:space="preserve">lateris craſſitiem, <lb/>quæ eſt paſſuũ 7,) mihi dant in altitudinem paſſus 22, | |
1187 <lb/>lineam ſcilicet <emph style="sc">DE</emph>, quid mihi dabunt longitudo corti-<lb/>næ | |
1188 cum lateris ſpiſſitudine, & </s> | |
1189 <s xml:id="echoid-s548" xml:space="preserve">cum longitudine quæ <lb/>eſt ab angulo lateris ad angulum qui ambas cortinas <lb/>facit | |
1190 ductas à medio propugnaculi, paſſus ſcilicet 25 <lb/>cum 157, qui conjuncti, faciunt 182, | |
1191 lineam ſcilicet <lb/><emph style="sc">IB</emph>? </s> | |
1192 <s xml:id="echoid-s549" xml:space="preserve">Iam multiplico 182 cum 22, prodibunt 4004, quæ <lb/>4004 diuido per 157, prodeũt paſſus | |
1193 25 cum dimidio: <lb/></s> | |
1194 <s xml:id="echoid-s550" xml:space="preserve">ac tanta erit linea <emph style="sc">BL</emph>, perpendicularis ducta ab angu-<lb/>lo, | |
1195 qui ambas cortinarum lineas facit, productas ad <lb/>medium propugnaculi in puncto <emph style="sc">B</emph>, vt videre eſt in ſu-<lb/>pradicta figura. </s> | |
1196 <s xml:id="echoid-s551" xml:space="preserve">A puncto autem <emph style="sc">E</emph> ad punctum <emph style="sc">L</emph>, | |
1197 li-<lb/>neam ducemus quæ ſecet lineam <emph style="sc">FK</emph> in puncto <emph style="sc">F</emph>: </s> | |
1198 <s xml:id="echoid-s552" xml:space="preserve">atq; </s> | |
1199 <s xml:id="echoid-s553" xml:space="preserve"><lb/>hac methodo propugnaculi frons formabitur, vt me-<lb/>liùs in figura declarabitur, | |
1200 in qua latitudo feneſtrarum <lb/>tormentariarum deſcribetur, pro prima propugnacu-<lb/>li | |
1201 platea. </s> | |
1202 <s xml:id="echoid-s554" xml:space="preserve">Fundamento in hunc modum deſignato, ei <lb/>addemus pro ſcamno duos vel tres pedes (Galli | |
1203 dicunt <lb/>zcſais, banquette: </s> | |
1204 <s xml:id="echoid-s555" xml:space="preserve">eſt autem ſpatiolum id, quo plus patet <lb/>fundamentum quàm murus ei impoſitus) ducendo | |
1205 li-<lb/>neam æquidiſtantem circa fundamentum duobus pe-<lb/>dibus, vel duobus cum dimidio | |
1206 ab initio muri diſtan-<lb/>tem. </s> | |
1207 <s xml:id="echoid-s556" xml:space="preserve">Hoc autem ſpatio minimum dari non poteſt: </s> | |
1208 <s xml:id="echoid-s557" xml:space="preserve">vt <lb/>apparet in ſecunda figura ſequente <emph style="sc">IKLMN</emph>.</s> | |
1209 <s xml:id="echoid-s558" xml:space="preserve"/> | |
1210 </p> | |
1211 <pb o="38" file="0038" n="47" rhead=""/> | |
1212 <figure> | |
1213 <image file="0038-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0038-01"/> | |
1214 </figure> | |
1215 </div> | |
1216 <div xml:id="echoid-div27" type="section" level="1" n="24"> | |
1217 <head xml:id="echoid-head29" xml:space="preserve">SECVN<gap/>FIGVRA.</head> | |
1218 <pb file="0038a" n="48"/> | |
1219 <figure> | |
1220 <image file="0038a-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0038a-01"/> | |
1221 </figure> | |
1222 <pb file="0038_0039" n="49"/> | |
1223 <pb o="39" file="0039" n="50" rhead=""/> | |
1224 <figure> | |
1225 <image file="0039-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0039-01"/> | |
1226 </figure> | |
1227 <pb o="40" file="0040" n="51" rhead=""/> | |
1228 <p> | |
1229 <s xml:id="echoid-s559" xml:space="preserve">Debemus autem diligenter conſiderare deſcriptio-<lb/>nem hanc fundamenti propugnaculi, | |
1230 quia ſecundùm <lb/>eam poterunt deſcribi propugnacula cum vna pla-<lb/>tea, cum duabus, | |
1231 cum tribus, & </s> | |
1232 <s xml:id="echoid-s560" xml:space="preserve">quouis alio modo pla-<lb/>cuerit, nec periculum erit quòd architectus opere fi-<lb/>nito | |
1233 ſentiat, ſed ſerò, ſe à propoſito ſcopo aberraſſe. </s> | |
1234 <s xml:id="echoid-s561" xml:space="preserve">Ha-<lb/>bita longitudine & </s> | |
1235 <s xml:id="echoid-s562" xml:space="preserve">latitudine fundamenti cum ſuo <lb/>ſcamno, maturè perpendetur, an ſolum aptum ſit ad | |
1236 <lb/>propugnaculum ſuſtinendum, ita vt nulla labes ob <lb/>fundamenti defectum | |
1237 conſequatur. </s> | |
1238 <s xml:id="echoid-s563" xml:space="preserve">Non abs re igi-<lb/>tur erit, de qualitate fundamentorum diſſerere. </s> | |
1239 <s xml:id="echoid-s564" xml:space="preserve">At <lb/>quoniam fundamenta jaciuntur aliàs in ſolo hujus ge-<lb/>neris, aliàs in alîus, | |
1240 diſtinguenda nobis primùm e-<lb/>runt: </s> | |
1241 <s xml:id="echoid-s565" xml:space="preserve">ac primò de vno genere dicemus, deinde de <lb/>aliis.</s> | |
1242 <s xml:id="echoid-s566" xml:space="preserve"/> | |
1243 </p> | |
1244 </div> | |
1245 <div xml:id="echoid-div28" type="section" level="1" n="25"> | |
1246 <head xml:id="echoid-head30" xml:space="preserve">PRIMVS MODVS.</head> | |
1247 <p> | |
1248 <s xml:id="echoid-s567" xml:space="preserve">Si jaciendum nobis ſit fundamentum in loco ſic-<lb/>co, fodietur ſolum à quinque in ſex | |
1249 pedes, plus vel <lb/>minus, prout videbitur ſatis eſſe, explanando appri-<lb/>me fundum, | |
1250 ita tamen vt explanatio illa pauliſper <lb/>pendeat centrum verſus. </s> | |
1251 <s xml:id="echoid-s568" xml:space="preserve">Deinde, in planitie hujuſce <lb/>effoſſionis palatio fieri debet hoc modo. </s> | |
1252 <s xml:id="echoid-s569" xml:space="preserve">Primò ſume-<lb/>tur palus longior multo quàm par ſit, in h ócque palo <lb/>ſignabuntur | |
1253 pedes & </s> | |
1254 <s xml:id="echoid-s570" xml:space="preserve">digiti, ſicut in orgyia ſeu regula <lb/>menſoria: </s> | |
1255 <s xml:id="echoid-s571" xml:space="preserve">hoc facto adigetur fiſtucâ palus hic in fun-<lb/>dum ipſius planitiei, quantum adigi | |
1256 poterit, ex eoq́; <lb/></s> | |
1257 <s xml:id="echoid-s572" xml:space="preserve">ita adacto dignoſcetur, quàm longi debeant eſſe pali, <lb/>qui ea menſura fient ad quam | |
1258 vſque potuit primus <lb/>terræ infigi. </s> | |
1259 <s xml:id="echoid-s573" xml:space="preserve">Lignum autem magis ad hanc rem & </s> | |
1260 <s xml:id="echoid-s574" xml:space="preserve">ad <lb/>alias noſtræ huic profeſſioni neceſſarias commodum, <lb/>erit quercus, alnus, | |
1261 caſtanea: </s> | |
1262 <s xml:id="echoid-s575" xml:space="preserve">verùm ex his alnus me- <pb o="41" file="0041" n="52" rhead=""/> lior mihi videtur. </s> | |
1263 <s xml:id="echoid-s576" xml:space="preserve">Fiet ita hæc palatio, vt palus vnus ab <lb/>alio pede dimidio diſter, plus vel minus, pro | |
1264 ſoli boni-<lb/>tate. </s> | |
1265 <s xml:id="echoid-s577" xml:space="preserve">Debent autem ſic æquari hi pali cum ſolo, vt ex <lb/>ambobus vnica ſuperficies, eaq́ | |
1266 planiſſima, fiat, vt vi-<lb/>dere eſt in ſequenti figura in parte <emph style="sc">A</emph>. </s> | |
1267 <s xml:id="echoid-s578" xml:space="preserve">Hac æquatione <lb/>facta, denuò eruetur tantum terræ per totam palatio-<lb/>nem, vt pali | |
1268 ſupra terram dimidiato pede emineant, vt <lb/>apparet in ſequenti figura in parte <emph style="sc">B</emph>, idq́ vt in locum <lb/>terræ erutæ, fiſtucâ adigantur optima ſaxa, | |
1269 cruſtam <lb/>facientia benè æquatam, centrum verſus tamen, vt <lb/>ſuprà dictum eſt, | |
1270 pendentem. </s> | |
1271 <s xml:id="echoid-s579" xml:space="preserve">Hic autem mo-<lb/>dus apparet in tertia ſequenti figura in <lb/>parte <emph style="sc">C</emph>. </s> | |
1272 <s xml:id="echoid-s580" xml:space="preserve">Atque ita conſtrue-<lb/>tur fundamentum.</s> | |
1273 <s xml:id="echoid-s581" xml:space="preserve"/> | |
1274 </p> | |
1275 <figure> | |
1276 <image file="0041-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0041-01"/> | |
1277 </figure> | |
1278 <figure> | |
1279 <image file="0041-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0041-02"/> | |
1280 </figure> | |
1281 <pb o="42" file="0042" n="53" rhead=""/> | |
1282 <figure> | |
1283 <image file="0042-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0042-01"/> | |
1284 <caption xml:id="echoid-caption2" xml:space="preserve">TERTIA <gap/>VRA.</caption> | |
1285 </figure> | |
1286 <pb file="0042_0043" n="54"/> | |
1287 <pb o="43" file="0043" n="55" rhead=""/> | |
1288 <figure> | |
1289 <image file="0043-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0043-01"/> | |
1290 </figure> | |
1291 <pb file="0044" n="56"/> | |
1292 <pb o="45" file="0045" n="57" rhead=""/> | |
1293 <p> | |
1294 <s xml:id="echoid-s582" xml:space="preserve">Hac palatione per totum fundamentum facta, eaq́; <lb/></s> | |
1295 <s xml:id="echoid-s583" xml:space="preserve">ſaxis, vt diximus, munita, inædificabimus optimum <lb/>murum, pro capacitate ipſius | |
1296 fundamenti, ſemipe-<lb/>de altiorem terreno viæ ſupernæ, quia propter immen-<lb/>ſum | |
1297 pondus, fundamentum aliquanto deprimitur. </s> | |
1298 <s xml:id="echoid-s584" xml:space="preserve">De-<lb/>bet autem hic murus, qui ad viam vſque ſupernam, <lb/>bene æquari, ea lege tamen | |
1299 vt centrum verſus pen-<lb/>deat, vt & </s> | |
1300 <s xml:id="echoid-s585" xml:space="preserve">ſuprà dictum eſt, beneq́; </s> | |
1301 <s xml:id="echoid-s586" xml:space="preserve">obſeruatis longitu-<lb/>dinibus & </s> | |
1302 <s xml:id="echoid-s587" xml:space="preserve">latitudinibus neceſſariis. </s> | |
1303 <s xml:id="echoid-s588" xml:space="preserve">Fundamentum <lb/>verò, cum ſua palatione, ad minus pedes duos <lb/>vel tres latius eſſe | |
1304 debet, quàm conſtru-<lb/>ctio propugnaculi vel fabricæ, <lb/>vt videre eſt in ſequenti | |
1305 <lb/>quarta figura.</s> | |
1306 <s xml:id="echoid-s589" xml:space="preserve"/> | |
1307 </p> | |
1308 <figure> | |
1309 <image file="0045-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0045-01"/> | |
1310 </figure> | |
1311 <pb o="46" file="0046" n="58" rhead=""/> | |
1312 <figure> | |
1313 <image file="0046-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0046-01"/> | |
1314 <caption xml:id="echoid-caption3" xml:space="preserve">QV<gap/>A FIGVRA.</caption> | |
1315 </figure> | |
1316 <pb file="0046_0047" n="59"/> | |
1317 <pb o="47" file="0047" n="60" rhead=""/> | |
1318 <figure> | |
1319 <image file="0047-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0047-01"/> | |
1320 </figure> | |
1321 <pb file="0048" n="61"/> | |
1322 <pb o="49" file="0049" n="62" rhead=""/> | |
1323 </div> | |
1324 <div xml:id="echoid-div29" type="section" level="1" n="26"> | |
1325 <head xml:id="echoid-head31" xml:space="preserve">SECVNDVS MODVS.</head> | |
1326 <p> | |
1327 <s xml:id="echoid-s590" xml:space="preserve">Si jaciendum eſſet fundamentum ſupra ſolum are-<lb/>noſum, ſabuloſum, vel glareoſum, | |
1328 effodietur terra ad <lb/>octo vel decem pedes, plus minus, prout ex vſu eſſe | |
1329 <lb/>videbitur: </s> | |
1330 <s xml:id="echoid-s591" xml:space="preserve">& </s> | |
1331 <s xml:id="echoid-s592" xml:space="preserve">explanato fundo, vt ſuprà, quia inibi pa-<lb/>latio fieri non poteſt, fiet contignatio ex | |
1332 duobus aut <lb/>tribus lignis inſimul alligatis, necnon & </s> | |
1333 <s xml:id="echoid-s593" xml:space="preserve">ex bonis tra-<lb/>bibus bene & </s> | |
1334 <s xml:id="echoid-s594" xml:space="preserve">ad perpendiculum cum fundo æquatis, <lb/>ea tamen lege, vt ſemper pendeat paululum hæc | |
1335 con-<lb/>tignatio centrum verſus, ſintq́; </s> | |
1336 <s xml:id="echoid-s595" xml:space="preserve">hæ trabes benè inter ſe <lb/>colligatæ, & </s> | |
1337 <s xml:id="echoid-s596" xml:space="preserve">junctæ vna ad aliam, vt apparet in altera <lb/>parte quintæ figuræ. </s> | |
1338 <s xml:id="echoid-s597" xml:space="preserve">Super hanc autem con-<lb/>tignationem conſtruetur murus, <lb/>vt docet ſecunda primi | |
1339 <lb/>modi figura.</s> | |
1340 <s xml:id="echoid-s598" xml:space="preserve"/> | |
1341 </p> | |
1342 <figure> | |
1343 <image file="0049-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0049-01"/> | |
1344 </figure> | |
1345 <pb o="50" file="0050" n="63" rhead=""/> | |
1346 <figure> | |
1347 <image file="0050-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0050-01"/> | |
1348 <caption xml:id="echoid-caption4" xml:space="preserve">QVINTA<gap/>GVRA.</caption> | |
1349 </figure> | |
1350 <pb file="0050_0051" n="64"/> | |
1351 <pb o="51" file="0051" n="65" rhead=""/> | |
1352 <figure> | |
1353 <image file="0051-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0051-01"/> | |
1354 </figure> | |
1355 <pb o="52" file="0052" n="66" rhead=""/> | |
1356 </div> | |
1357 <div xml:id="echoid-div30" type="section" level="1" n="27"> | |
1358 <head xml:id="echoid-head32" xml:space="preserve">TERTIVS MODVS.</head> | |
1359 <p> | |
1360 <s xml:id="echoid-s599" xml:space="preserve">Si fundamentum jaciendum eſt vbi ſolum eſſet <lb/>molle, vt ſunt paludes, vel circa | |
1361 flumen, lacum, mare, <lb/>& </s> | |
1362 <s xml:id="echoid-s600" xml:space="preserve">ſimilia, effodietur terra quantum ſatis erit, & </s> | |
1363 <s xml:id="echoid-s601" xml:space="preserve">ex-<lb/>æquabitur vt ſuprà ſolum, fietq̀; </s> | |
1364 <s xml:id="echoid-s602" xml:space="preserve">palatio cum ſu-<lb/>blicis, altera è regione alterius, deinde eruetur terra, <lb/>vt | |
1365 ſuprà factum eſt in figura primi modi in parte <emph style="sc">B</emph>, ita <lb/>tamen | |
1366 vt plus emineant pali quàm in primo mo-<lb/>do, vt poſſint inſeri trabes in tranſuerſum, | |
1367 inſimul <lb/>bene impagibus ſeu clauis ligneis alligatæ, in modum <lb/>feneſtræ clathratæ. </s> | |
1368 <s xml:id="echoid-s603" xml:space="preserve">Præterea fiet cruſta inter palum <lb/>& </s> | |
1369 <s xml:id="echoid-s604" xml:space="preserve">palum, ſicut in primo modo: </s> | |
1370 <s xml:id="echoid-s605" xml:space="preserve">& </s> | |
1371 <s xml:id="echoid-s606" xml:space="preserve">ſuper hac cruſta <lb/>fiet contignatio eadem quæ facta fuit ſuper fundo ſe-<lb/>cundi | |
1372 modi, & </s> | |
1373 <s xml:id="echoid-s607" xml:space="preserve">tandem ſuper hac contigna-<lb/>tione conſtruetur optimus murus, <lb/>ſicut in ſecunda | |
1374 figura <lb/>primi modi.</s> | |
1375 <s xml:id="echoid-s608" xml:space="preserve"/> | |
1376 </p> | |
1377 <figure> | |
1378 <image file="0052-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0052-01"/> | |
1379 </figure> | |
1380 <pb o="53" file="0053" n="67" rhead=""/> | |
1381 </div> | |
1382 <div xml:id="echoid-div31" type="section" level="1" n="28"> | |
1383 <head xml:id="echoid-head33" xml:space="preserve">QVARTVS MODVS.</head> | |
1384 <p> | |
1385 <s xml:id="echoid-s609" xml:space="preserve">Si jaciendum eſſet fundamentum in loco partim ſa-<lb/>xoſo, partim verò terreo, ita vt | |
1386 commodè non poſſent <lb/>adigi pali, effo diendum eſt in profundum ad decem <lb/>vel | |
1387 duodecim pedes, plus minus, prout neceſſarium <lb/>videbitur, & </s> | |
1388 <s xml:id="echoid-s610" xml:space="preserve">curare vt fundus ſit exactè adæquatus ad <lb/>perpendiculum: </s> | |
1389 <s xml:id="echoid-s611" xml:space="preserve">quo facto, palationis loco fient tot <lb/>pilæ lapideæ, quot angulos habebit | |
1390 propugnacu-<lb/>lum, vel prout erit neceſſe, pro frontium & </s> | |
1391 <s xml:id="echoid-s612" xml:space="preserve">laterum <lb/>propugnaculi lognitudine. </s> | |
1392 <s xml:id="echoid-s613" xml:space="preserve">Deinde ab vna pila ad a-<lb/>liam fiet fornix cum duplici arcu, altero ſupra | |
1393 al-<lb/>terum, ita vt conuexitas vnius conuexi-<lb/>tatem alterius reſpiciat, ſicut | |
1394 <lb/>apparet in ſexta figu-<lb/>ra ſequenti.</s> | |
1395 <s xml:id="echoid-s614" xml:space="preserve"/> | |
1396 </p> | |
1397 </div> | |
1398 <div xml:id="echoid-div32" type="section" level="1" n="29"> | |
1399 <head xml:id="echoid-head34" xml:space="preserve">QVINTVS MODVS.</head> | |
1400 <p> | |
1401 <s xml:id="echoid-s615" xml:space="preserve">Occurrit etiã aliquãdo, vt fabricãdũ ſit in loco, qui <lb/>fundamento non egeat: </s> | |
1402 <s xml:id="echoid-s616" xml:space="preserve">vt accidit in ſolo quod eſt ex <lb/>viuo & </s> | |
1403 <s xml:id="echoid-s617" xml:space="preserve">ſolido faxo: </s> | |
1404 <s xml:id="echoid-s618" xml:space="preserve">tunc adæquandum eſt exactè ſo-<lb/>lum, ita tamen vt paululum pendeat centrum verſus, | |
1405 <lb/>vt ſuprà dictum eſt. </s> | |
1406 <s xml:id="echoid-s619" xml:space="preserve">Quòd ſi ſaxum eſſet mótuoſum, <lb/>paulatim exſcindetur in modum graduú: </s> | |
1407 <s xml:id="echoid-s620" xml:space="preserve">qui quidem <lb/>gradus ſint benè adæquati, pendeant tamen paululum <lb/>centrum verſus: </s> | |
1408 <s xml:id="echoid-s621" xml:space="preserve">vt jam ſæpe dictum eſt. </s> | |
1409 <s xml:id="echoid-s622" xml:space="preserve">Quo facto, <lb/>propugnaculum, quod inſtituimus exſtruere, ſuperæ-<lb/>dificabitur, | |
1410 obſeruatis longitudine & </s> | |
1411 <s xml:id="echoid-s623" xml:space="preserve">latitudine ipſi <lb/>neceſſariis.</s> | |
1412 <s xml:id="echoid-s624" xml:space="preserve"/> | |
1413 </p> | |
1414 <p> | |
1415 <s xml:id="echoid-s625" xml:space="preserve">Deſignatis & </s> | |
1416 <s xml:id="echoid-s626" xml:space="preserve">bene adæquatis fundamentis ſuper-<lb/>nè, ita tamen vt paululum declinent centrum verſus, | |
1417 <pb o="54" file="0054" n="68" rhead=""/> | |
1418 <pb file="0054_0055" n="69"/> | |
1419 <pb o="55" file="0055" n="70" rhead=""/> | |
1420 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0055-01a" xlink:href="fig-0055-01"/> | |
1421 <pb o="56" file="0056" n="71" rhead=""/> deſcribemus ſigillatim reliqua omnia noſtri | |
1422 propu- gnaculi, quæ huic fundamento bene adæquato ſuper- ædificari debent. </s> | |
1423 <s xml:id="echoid-s627" xml:space="preserve">Statuamus igitur deſcribendum id nobis eſſe ſuper vno ex præfatis fundamentis, primò | |
1424 deſignabimus ſcamnum, (Galli dicunt vcfais ou ban- qucttc) fundamenti propugnaculi, | |
1425 inclinationem mu- ri, murum ipſum, cuniculum tranſuerſum, & </s> | |
1426 <s xml:id="echoid-s628" xml:space="preserve">ipſius cuniculi murum: </s> | |
1427 <s xml:id="echoid-s629" xml:space="preserve">murum autem hunc nolo vt exce- dat cuniculum tranſuerſum: </s> | |
1428 <s xml:id="echoid-s630" xml:space="preserve">cuniculum verò altiorem nolo eſſe quinque vel ſex pedum, ſuper quo extruetur fornix. </s> | |
1429 <s xml:id="echoid-s631" xml:space="preserve">Hæc omnia extruétur circum propugnaculum, & </s> | |
1430 <s xml:id="echoid-s632" xml:space="preserve">ad ipſam cortinam: </s> | |
1431 <s xml:id="echoid-s633" xml:space="preserve">cujus quidem cortinæ licet ſu- prà nulla vel ſaltem rara mentio facta fuit, ſatis tamen | |
1432 notum eſt arces ſeu caſtra non poſſe exſtrui abſque his cortinis: </s> | |
1433 <s xml:id="echoid-s634" xml:space="preserve">ſunt enim hæ ipſamet diſtantia à propu- gnaculo, ſeu vallo eminenti, ad propugnaculum. </s> | |
1434 <s xml:id="echoid-s635" xml:space="preserve">His deſcriptis deſignabuntur anterides ſeu eriſmata, (Galli dicunt cſpcrons ou | |
1435 contrcforts) quæ ſunt circum propu- gnaculum & </s> | |
1436 <s xml:id="echoid-s636" xml:space="preserve">ad ipſam cortinam. </s> | |
1437 <s xml:id="echoid-s637" xml:space="preserve">Hæ autem anterides eo longiores ſunt à cuniculo tranſuerſo in ſuprà, quan- ta eſt | |
1438 cuniculi tranſuerſi cum ſuo muro latitudo: </s> | |
1439 <s xml:id="echoid-s638" xml:space="preserve">ante- rides verò humeri eouſque producuntur, quo finit primæ plateæ latitudo. </s> | |
1440 <s xml:id="echoid-s639" xml:space="preserve">Hæc verò latitudo quatuor aut quinque pedibus æqualiter diſtatà rettoceſſione bom- | |
1441 bardarum ſecundæ feneſtræ tormentariæ primæ pla- teæ, dum ita ſitæ ſunt dictæ bombardæ, vt | |
1442 colliman- do rectà poſſint ferire ad medium vſque ipſius corti- næ. </s> | |
1443 <s xml:id="echoid-s640" xml:space="preserve">Galli dicunt, portce dc bfanc cy bfanc. </s> | |
1444 <s xml:id="echoid-s641" xml:space="preserve">Anterides frontis propugnaculi ad minus debent æquipollere duabus tertiis earum quæ ſunt | |
1445 ad humerum: </s> | |
1446 <s xml:id="echoid-s642" xml:space="preserve">anteri- des lateris habent in longitudine dimidium anteri- <pb o="57" file="0057" n="72" rhead=""/> dum humeri: </s> | |
1447 <s xml:id="echoid-s643" xml:space="preserve">& </s> | |
1448 <s xml:id="echoid-s644" xml:space="preserve">anterides cortinæ æquipollent dua- bus tertiis earum quæ ad latus: </s> | |
1449 <s xml:id="echoid-s645" xml:space="preserve">debentq́; </s> | |
1450 <s xml:id="echoid-s646" xml:space="preserve">ita deſignari, vt duobus aut tribus pedibus longiores & </s> | |
1451 <s xml:id="echoid-s647" xml:space="preserve">latiores ſint iis quæ deſignabuntur ſupra primam plateam: </s> | |
1452 <s xml:id="echoid-s648" xml:space="preserve">intere- ritq́; </s> | |
1453 <s xml:id="echoid-s649" xml:space="preserve">inter eas ſpatium decem vel duodecim pedum.</s> | |
1454 <s xml:id="echoid-s650" xml:space="preserve"> Præterea hæ omnes menſuræ augeſcent aut minuen- tur pro ſitus varietate, & </s> | |
1455 <s xml:id="echoid-s651" xml:space="preserve">habita ratione impenſarum quas in iis facere voluerimus. </s> | |
1456 <s xml:id="echoid-s652" xml:space="preserve">Deſignatis ſupradictis anteridibus, deſignabuntur pilæ lapideæ intus quan- tum ſtatuetur | |
1457 primas plateas apertas eſſe: </s> | |
1458 <s xml:id="echoid-s653" xml:space="preserve">deſignabun- turq́; </s> | |
1459 <s xml:id="echoid-s654" xml:space="preserve">intra primas plateas 20 pedes, vt ſuprà dictum eſt, duobus aut tribus pedibus longiores | |
1460 & </s> | |
1461 <s xml:id="echoid-s655" xml:space="preserve">latiores quàm eæ quæ ſupra primas plateas: </s> | |
1462 <s xml:id="echoid-s656" xml:space="preserve">eaq́ lege deſcri- bentur, vt quum fabricatæ fuerint aduſque primas plateas, & </s> | |
1463 <s xml:id="echoid-s657" xml:space="preserve">à primis aduſque ſecundas, bombardæ pri- mæ plateæ non impingant in dictas pilas. </s> | |
1464 <s xml:id="echoid-s658" xml:space="preserve">Deſignatis pilis deſignabuntur alæ propugnaculi, ea conditione vt quum fabricatæ fuerint | |
1465 aduſque primas plateas &</s> | |
1466 <s xml:id="echoid-s659" xml:space="preserve"> fupra eas, æquè diſtent quatuor aut quinque pedibus à retroceſſionibus bombardarum, quæ | |
1467 ſunt in pri- mis plateis, quæ ſcilicet ſunt in duabus primis feneſtris tormentariis: </s> | |
1468 <s xml:id="echoid-s660" xml:space="preserve">quia ſi retrocedendo bombardæ in mu- ros impingerent, compactio illa lignea, cui innitun- | |
1469 tur, (Galli vocant attcſagc) omnino frangeretur ac diſ- ſolueretur. </s> | |
1470 <s xml:id="echoid-s661" xml:space="preserve">Præterea deſignabitur murus ſpiſſitu dinis octo aut decem pedum, qui longitudinem | |
1471 primarum platearum terminabit. </s> | |
1472 <s xml:id="echoid-s662" xml:space="preserve">Hæc autem omnia apparent deſignata in ſequenti ſeptima figura, vt indicant litte- ræ | |
1473 ſequentes.</s> | |
1474 <s xml:id="echoid-s663" xml:space="preserve"/> | |
1475 </p> | |
1476 <div xml:id="echoid-div32" type="float" level="2" n="1"> | |
1477 <figure xlink:label="fig-0054-01" xlink:href="fig-0054-01a"> | |
1478 <image file="0054-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0054-01"/> | |
1479 </figure> | |
1480 <figure xlink:label="fig-0055-01" xlink:href="fig-0055-01a"> | |
1481 <image file="0055-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0055-01"/> | |
1482 </figure> | |
1483 </div> | |
1484 <pb o="58" file="0058" n="73" rhead=""/> | |
1485 <figure> | |
1486 <image file="0058-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0058-01"/> | |
1487 <caption xml:id="echoid-caption5" xml:space="preserve">SEPTIM<gap/>GVRA.</caption> | |
1488 </figure> | |
1489 <pb file="0058_0059" n="74"/> | |
1490 <pb o="59" file="0059" n="75" rhead=""/> | |
1491 <figure> | |
1492 <image file="0059-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0059-01"/> | |
1493 </figure> | |
1494 <pb o="60" file="0060" n="76" rhead=""/> | |
1495 <p> | |
1496 <s xml:id="echoid-s664" xml:space="preserve"><emph style="sc">A</emph> Scamnum fundamenti. </s> | |
1497 <s xml:id="echoid-s665" xml:space="preserve">Galli dicunt zefais ou ban-<lb/>quette.</s> | |
1498 <s xml:id="echoid-s666" xml:space="preserve"/> | |
1499 </p> | |
1500 <p> | |
1501 <s xml:id="echoid-s667" xml:space="preserve"><emph style="sc">B</emph> Inclinatio muri. </s> | |
1502 <s xml:id="echoid-s668" xml:space="preserve">Galli dicunt efcarpe.</s> | |
1503 <s xml:id="echoid-s669" xml:space="preserve"/> | |
1504 </p> | |
1505 <p> | |
1506 <s xml:id="echoid-s670" xml:space="preserve"><emph style="sc">C</emph> Murus.</s> | |
1507 <s xml:id="echoid-s671" xml:space="preserve"/> | |
1508 </p> | |
1509 <p> | |
1510 <s xml:id="echoid-s672" xml:space="preserve"><emph style="sc">D</emph> Cuniculus tranſuerſus.</s> | |
1511 <s xml:id="echoid-s673" xml:space="preserve"/> | |
1512 </p> | |
1513 <p> | |
1514 <s xml:id="echoid-s674" xml:space="preserve"><emph style="sc">E</emph> Murus cuniculi tranſuerſi.</s> | |
1515 <s xml:id="echoid-s675" xml:space="preserve"/> | |
1516 </p> | |
1517 <p> | |
1518 <s xml:id="echoid-s676" xml:space="preserve"><emph style="sc">F</emph> Anterides lateris. </s> | |
1519 <s xml:id="echoid-s677" xml:space="preserve">Galli vocant eſpezon@ ou contrefozts.</s> | |
1520 <s xml:id="echoid-s678" xml:space="preserve"/> | |
1521 </p> | |
1522 <p> | |
1523 <s xml:id="echoid-s679" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph> Pila lapidea.</s> | |
1524 <s xml:id="echoid-s680" xml:space="preserve"/> | |
1525 </p> | |
1526 <p> | |
1527 <s xml:id="echoid-s681" xml:space="preserve"><emph style="sc">H</emph> Murus qui ſuſtinet terram & </s> | |
1528 <s xml:id="echoid-s682" xml:space="preserve">fornices plateæ ſupe-<lb/>rioris.</s> | |
1529 <s xml:id="echoid-s683" xml:space="preserve"/> | |
1530 </p> | |
1531 <p> | |
1532 <s xml:id="echoid-s684" xml:space="preserve"><emph style="sc">I</emph> Anterides humeri propugnaculi.</s> | |
1533 <s xml:id="echoid-s685" xml:space="preserve"/> | |
1534 </p> | |
1535 <p> | |
1536 <s xml:id="echoid-s686" xml:space="preserve"><emph style="sc">K</emph> Anterides frontis propugnaculi.</s> | |
1537 <s xml:id="echoid-s687" xml:space="preserve"/> | |
1538 </p> | |
1539 <p> | |
1540 <s xml:id="echoid-s688" xml:space="preserve"><emph style="sc">L</emph> Anterides cortinæ.</s> | |
1541 <s xml:id="echoid-s689" xml:space="preserve"/> | |
1542 </p> | |
1543 <p> | |
1544 <s xml:id="echoid-s690" xml:space="preserve"><emph style="sc">M</emph> Ala propugnaculi.</s> | |
1545 <s xml:id="echoid-s691" xml:space="preserve"/> | |
1546 </p> | |
1547 <p> | |
1548 <s xml:id="echoid-s692" xml:space="preserve"><emph style="sc">O</emph> Fundamentum quod duobus aut tribus pedibus <lb/>fabricam | |
1549 intrinſecam exuperat.</s> | |
1550 <s xml:id="echoid-s693" xml:space="preserve"/> | |
1551 </p> | |
1552 <figure> | |
1553 <image file="0060-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0060-01"/> | |
1554 </figure> | |
1555 <pb o="61" file="0061" n="77" rhead=""/> | |
1556 <p> | |
1557 <s xml:id="echoid-s694" xml:space="preserve">Deſignatis ſupradictis omnibus, accedemus ad fa-<lb/>bricam, dantes ſingulis quinis | |
1558 pedibus aſcenſus pe-<lb/>dem vnum inclinationis extrinſecus, vt ſuprſa4; <lb/></s> | |
1559 <s xml:id="echoid-s695" xml:space="preserve">diximus, idq́; </s> | |
1560 <s xml:id="echoid-s696" xml:space="preserve">vſque ad altitudinem prima-<lb/>rum platearum, vt meliùs com-<lb/>prehendipoteſt in | |
1561 octaua <lb/>ſequenti figura.</s> | |
1562 <s xml:id="echoid-s697" xml:space="preserve"/> | |
1563 </p> | |
1564 <figure> | |
1565 <image file="0061-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0061-01"/> | |
1566 </figure> | |
1567 <pb o="62" file="0062" n="78" rhead=""/> | |
1568 <figure> | |
1569 <image file="0062-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0062-01"/> | |
1570 <caption xml:id="echoid-caption6" xml:space="preserve">OCTAVA<gap/>GVRA.</caption> | |
1571 </figure> | |
1572 <pb file="0062_0063" n="79"/> | |
1573 <pb o="63" file="0063" n="80" rhead=""/> | |
1574 <figure> | |
1575 <image file="0063-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0063-01"/> | |
1576 </figure> | |
1577 <pb o="64" file="0064" n="81" rhead=""/> | |
1578 <p> | |
1579 <s xml:id="echoid-s698" xml:space="preserve">Præterea ad altitudinem vſque primarum platea-<lb/>rum, replebitur vacuum optima terra | |
1580 & </s> | |
1581 <s xml:id="echoid-s699" xml:space="preserve">ſaxis, dein-<lb/>de adæquabitur ſolum, paululum vergens centrum ver <lb/>ſus. </s> | |
1582 <s xml:id="echoid-s700" xml:space="preserve">Hoc facto, ſuper eadem fabrica, quæ aduſque <lb/>primas plateas facta eſt, denuò | |
1583 deſignabuntur eadem <lb/>quæ priùs, detrahendo intrinſecus pedem vnum vel <lb/>duos à | |
1584 longitudine & </s> | |
1585 <s xml:id="echoid-s701" xml:space="preserve">latitudine, vt ſuprà dictum eſt, <lb/>cum ſuis anteridibus. </s> | |
1586 <s xml:id="echoid-s702" xml:space="preserve">Anterides autem quatuor poſ-<lb/>ſunt deſignari modis ſuper fabrica, latiores ſcilicet | |
1587 ar-<lb/>cem verſus: </s> | |
1588 <s xml:id="echoid-s703" xml:space="preserve">vel ejuſdem latitudinis in capitibus, ſtri-<lb/>ctiores verò circa medium: </s> | |
1589 <s xml:id="echoid-s704" xml:space="preserve">vel capitibus æqualibus, <lb/>latiores autem in medio, ad oui formam: </s> | |
1590 <s xml:id="echoid-s705" xml:space="preserve">vel ſtrictio-<lb/>res arcem verſus. </s> | |
1591 <s xml:id="echoid-s706" xml:space="preserve">In noſtris deſcriptionibus, duos tan-<lb/>tùm ex illis quatuor vſurpauimus: </s> | |
1592 <s xml:id="echoid-s707" xml:space="preserve">ſtrictiores ſcilicet <lb/>arcem verſus, & </s> | |
1593 <s xml:id="echoid-s708" xml:space="preserve">latiores arcem verſus, vt in noſtris <lb/>delineationibus apparet. </s> | |
1594 <s xml:id="echoid-s709" xml:space="preserve">Ex his autem meliores ſunt <lb/>eæ quæ latiores ſunt arcẽ verſus: </s> | |
1595 <s xml:id="echoid-s710" xml:space="preserve">poſt has verò eæ quæ <lb/>quum capita æqualia habeant, circa medium ſtrictio-<lb/>res | |
1596 ſunt. </s> | |
1597 <s xml:id="echoid-s711" xml:space="preserve">Hæc enim duo genera meliùs reſiſtunt ho-<lb/>ſtium oppugnationi, nec tam facile fabrica | |
1598 periculum <lb/>ruinæ incurrit, nec foſſa arcis tam citò impletur. </s> | |
1599 <s xml:id="echoid-s712" xml:space="preserve">In <lb/>hunc modum anteridibus deſignatis, deſignabitur via, <lb/>per quam ab vna platea | |
1600 ad aliam eatur, fietq́; </s> | |
1601 <s xml:id="echoid-s713" xml:space="preserve">ita pla-<lb/>nities ambarum platearum, vt paululum declinet ver-<lb/>ſus feneſtras | |
1602 tormentarias, vt faciliùs poſſint bombar-<lb/>dæ conduci ad ipſas feneſtras. </s> | |
1603 <s xml:id="echoid-s714" xml:space="preserve">Deſignabuntur præterea <lb/>duæ viæ, quibus ad duas plateas eatur. </s> | |
1604 <s xml:id="echoid-s715" xml:space="preserve">His omnibus <lb/>fabricatis, dabitur modus auriculas conſtruendi, (Gal-<lb/>li dicunt | |
1605 orciſſons.) </s> | |
1606 <s xml:id="echoid-s716" xml:space="preserve">Producuntur verò hæ auriculæ <lb/>tanto extrinſecus, vt feneſtræ tormentariæ non | |
1607 poſ-<lb/>ſint inſpici à jugo aliquo extrinſeco ſeu aggere emi- <pb o="65" file="0065" n="82" rhead=""/> nenti: </s> | |
1608 <s xml:id="echoid-s717" xml:space="preserve">fiuntq́; </s> | |
1609 <s xml:id="echoid-s718" xml:space="preserve">abſque vlla muri inclinatione à parte <lb/>feneſtrarum, vt videre eſt in noſtris | |
1610 deſcriptionibus. <lb/></s> | |
1611 <s xml:id="echoid-s719" xml:space="preserve">conſtruuntur autem variis modis, fronte ſcilicet cir-<lb/>cinata, vel quadrata, vel | |
1612 obliqua, de quibus tamen <lb/>hucuſque nulla à nobis facta fuit mentio. </s> | |
1613 <s xml:id="echoid-s720" xml:space="preserve">Ad fabri-<lb/>candas haſce auriculas, producentur duæ lineæ, ea <lb/>ſcilicet quæ | |
1614 terminat extrinſecam latitudinem viæ ſe-<lb/>cundæ feneſtræ tormentariæ, humerum verſus | |
1615 (hujus <lb/>autem lineæ mentio fiet in vndecima figura,) altera <lb/>verò quæ frontem | |
1616 propugnaculi delineat. </s> | |
1617 <s xml:id="echoid-s721" xml:space="preserve">Hæ lineæ <lb/>producentur quouſque protendi voluerimus noſtram <lb/>auriculam. </s> | |
1618 <s xml:id="echoid-s722" xml:space="preserve">Quòd ſi obliquam auriculam voluerimus, <lb/>altera ex illis lineis longiùs producetur. </s> | |
1619 <s xml:id="echoid-s723" xml:space="preserve">Si quadratam <lb/>vel circinatam nobis eam placeat eſſe, æqualiter pro-<lb/>ducentur, vt | |
1620 in ſequenti nona figura apparet.</s> | |
1621 <s xml:id="echoid-s724" xml:space="preserve"/> | |
1622 </p> | |
1623 <p> | |
1624 <s xml:id="echoid-s725" xml:space="preserve"><emph style="sc">T</emph> Viæ, per quas ad plateas inferiores itur.</s> | |
1625 <s xml:id="echoid-s726" xml:space="preserve"/> | |
1626 </p> | |
1627 <p> | |
1628 <s xml:id="echoid-s727" xml:space="preserve"><emph style="sc">V</emph> Via, quæ ab vna platea ad aliam tendit.</s> | |
1629 <s xml:id="echoid-s728" xml:space="preserve"/> | |
1630 </p> | |
1631 <p> | |
1632 <s xml:id="echoid-s729" xml:space="preserve"><emph style="sc">X</emph> Auricula propugnaculi.</s> | |
1633 <s xml:id="echoid-s730" xml:space="preserve"/> | |
1634 </p> | |
1635 <figure> | |
1636 <image file="0065-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0065-01"/> | |
1637 </figure> | |
1638 <pb o="66" file="0066" n="83" rhead=""/> | |
1639 <figure> | |
1640 <image file="0066-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0066-01"/> | |
1641 <caption xml:id="echoid-caption7" xml:space="preserve">NONA<gap/>GVRA.</caption> | |
1642 </figure> | |
1643 <pb file="0066_0067" n="84"/> | |
1644 <pb o="67" file="0067" n="85" rhead=""/> | |
1645 <figure> | |
1646 <image file="0067-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0067-01"/> | |
1647 </figure> | |
1648 <pb o="68" file="0068" n="86" rhead=""/> | |
1649 <p> | |
1650 <s xml:id="echoid-s731" xml:space="preserve">Super his plateis deſignabuntur feneſtræ tormen-<lb/>tariæ, in eum modum vt foſſam verſus | |
1651 pendeant, ita <lb/>vt ij qui intra plateam ſunt, ad minus poſſint medium <lb/>ipſius foſſæ | |
1652 vndequaque intueri: </s> | |
1653 <s xml:id="echoid-s732" xml:space="preserve">deſignentur etiam <lb/>ita, vt bombardæ poſſint officio ſuo fungi ad arcis | |
1654 <lb/>defenſionem. </s> | |
1655 <s xml:id="echoid-s733" xml:space="preserve">In his autem noſtris deſcriptionibus, <lb/>deſignemus duas feneſtras tormentarias pro | |
1656 vnaqua-<lb/>que platea inferiori. </s> | |
1657 <s xml:id="echoid-s734" xml:space="preserve">Prima ab angulo lateris diſtabit <lb/>pedibus duobus vel tribus, ita vt bombardæ poſſint | |
1658 <lb/>euerrere hoſtium per ſcalas aſcenſus in arcis cortinam. <lb/></s> | |
1659 <s xml:id="echoid-s735" xml:space="preserve">Latitudines autem extrinſecas earum feneſtrarum, ſta-<lb/>tuemus eſſe pedes 9 pro prima, | |
1660 pro ſecunda verò 8. </s> | |
1661 <s xml:id="echoid-s736" xml:space="preserve"><lb/>Pinnam intermediam (Galli dicunt Mcrſoy,) pedes <lb/>30 latam faciemus. </s> | |
1662 <s xml:id="echoid-s737" xml:space="preserve">Latitudines intrinſecæ earum fe-<lb/>neſtrarum erunt pedum 5: </s> | |
1663 <s xml:id="echoid-s738" xml:space="preserve">intro verò pro longitudi-<lb/>ne pedes 3: </s> | |
1664 <s xml:id="echoid-s739" xml:space="preserve">vbi autem ſtrictiores ſunt eæ feneſtræ, pro <lb/>latitudine pedes 3. </s> | |
1665 <s xml:id="echoid-s740" xml:space="preserve">Quæ latitudines intrinſecæ & </s> | |
1666 <s xml:id="echoid-s741" xml:space="preserve">ex-<lb/>trinſecæ tormentariarum feneſtrarum ita componun-<lb/>tur, vt primæ feneſtræ | |
1667 bombardæ inſeruiant ad euer-<lb/>rendum aggerem extrinſecum (Galli dicunt | |
1668 contreſcaz-<lb/>pc,) frontem propugnaculi, & </s> | |
1669 <s xml:id="echoid-s742" xml:space="preserve">integram foſſam, aduſ-<lb/>que cortinam, vt docẽt lineæ K L, K M, & </s> | |
1670 <s xml:id="echoid-s743" xml:space="preserve">K N decimæ ſe-<lb/>quentis figuræ. </s> | |
1671 <s xml:id="echoid-s744" xml:space="preserve">Bombardis ſecundæ feneſtræ incum-<lb/>bet euerrere foſſulam quæ fit in medio magnæ foſſæ, | |
1672 <lb/>quando ita deſignatur, vt in ea debeat eſſe aqua per-<lb/>ennis: </s> | |
1673 <s xml:id="echoid-s745" xml:space="preserve">cujus foſſulæ latitudo fit vt plurimum quin-<lb/>decim pedum vel circa, altitudo verò | |
1674 ſeptem cum di-<lb/>midio. </s> | |
1675 <s xml:id="echoid-s746" xml:space="preserve">Quòd ſi inibi aqua non eſſet, cuperem vt ita <lb/>aptata eſſet feneſtra tormentaria, vt | |
1676 ejus bombardæ, <lb/>quantum poſſent, angulum propugnaculi euerre-<lb/>rent, & </s> | |
1677 <s xml:id="echoid-s747" xml:space="preserve">ab hinc introrſum, ita vt collimando rectà <pb o="69" file="0069" n="87" rhead=""/> | |
1678 poſſint ferire cortinæ dimidium, vt docent lineæ <emph style="sc">O P</emph>, <lb/><emph style="sc">O Q</emph>, & </s> | |
1679 <s xml:id="echoid-s748" xml:space="preserve"><emph style="sc">O D</emph> decimæ ſequentis figuræ. </s> | |
1680 <s xml:id="echoid-s749" xml:space="preserve">Attamen in par-<lb/>te extrinſeca feneſtrarum vellem eſſe gradus ſeu ſcalas <lb/>lapideas | |
1681 intrò pedum quinque in longitudinem: </s> | |
1682 <s xml:id="echoid-s750" xml:space="preserve">latitu <lb/>dinem verò mucronis anguli qui fiet, volo eſſe trium <lb/>vel quatuor pedum, | |
1683 redeundo ad feneſtræ corpus, vt <lb/>meliùs declarabitur ad calcem decimæ ſequentis | |
1684 figu-<lb/>ræ. </s> | |
1685 <s xml:id="echoid-s751" xml:space="preserve">Sicq́; </s> | |
1686 <s xml:id="echoid-s752" xml:space="preserve">habebimus pro propugnaculi latere pedes <lb/>50: </s> | |
1687 <s xml:id="echoid-s753" xml:space="preserve">pedes ſcilicet 3 pro interuallo quod intercedit <lb/>inter primam feneſtram & </s> | |
1688 <s xml:id="echoid-s754" xml:space="preserve">lateris angulum: </s> | |
1689 <s xml:id="echoid-s755" xml:space="preserve">pedes no-<lb/>uem pro latitudine ipſius primæ feneſtræ extroſum: <lb/></s> | |
1690 <s xml:id="echoid-s756" xml:space="preserve">pedes 30 pro latitudine primæ, quæ vtramq; </s> | |
1691 <s xml:id="echoid-s757" xml:space="preserve">fene-<lb/>ſtram diſcriminat: </s> | |
1692 <s xml:id="echoid-s758" xml:space="preserve">& </s> | |
1693 <s xml:id="echoid-s759" xml:space="preserve">pedes 8 pro latitudine ſecundæ <lb/>feneſtræ: </s> | |
1694 <s xml:id="echoid-s760" xml:space="preserve">qui quidem omnes pedes ſimul juncti 50 <lb/>efficiunt, paſſus ſcilicet decem pro latere. </s> | |
1695 <s xml:id="echoid-s761" xml:space="preserve">Sicq́; </s> | |
1696 <s xml:id="echoid-s762" xml:space="preserve">re-<lb/>manebunt paſſus 12 pro humero, quum ſuprà dede-<lb/>rimus paſſus 22 pro latere | |
1697 & </s> | |
1698 <s xml:id="echoid-s763" xml:space="preserve">humero propu-<lb/>gnaculi. </s> | |
1699 <s xml:id="echoid-s764" xml:space="preserve">Hæc autem omnia manifeſtè <lb/>apparebunt in præſenti decima fi-<lb/>gura, necnon & </s> | |
1700 <s xml:id="echoid-s765" xml:space="preserve">in an-<lb/>tecedenti.</s> | |
1701 <s xml:id="echoid-s766" xml:space="preserve"/> | |
1702 </p> | |
1703 </div> | |
1704 <div xml:id="echoid-div34" type="section" level="1" n="30"> | |
1705 <head xml:id="echoid-head35" xml:space="preserve">DECIMA FIGVRA EST</head> | |
1706 <head xml:id="echoid-head36" style="it" xml:space="preserve">hîc inſerenda.</head> | |
1707 <pb o="70" file="0070" n="88" rhead=""/> | |
1708 <p> | |
1709 <s xml:id="echoid-s767" xml:space="preserve">Volentes exſtruere gradus ſiue ſcalas feneſtrarum <lb/>tormentariarum à parte extrinſeca | |
1710 in latus, metiemur <lb/>pedes quinque introuerſus, ad lineam quæ terminat <lb/>latitudinem | |
1711 feneſtræ tormentariæ ad ipſum latus ſeu <lb/>cortinam: </s> | |
1712 <s xml:id="echoid-s768" xml:space="preserve">& </s> | |
1713 <s xml:id="echoid-s769" xml:space="preserve">à puncto ſignato ducetur linea lateri <lb/>parallela, tribus pedibus diſtans ab vtraque | |
1714 feneſtra. <lb/></s> | |
1715 <s xml:id="echoid-s770" xml:space="preserve">Deinde, ab ipſo puncto ſignato ad extremitatem ex-<lb/>trinſecam dictæ feneſtræ verſus | |
1716 ipſum latus ducetur <lb/>alia linea: </s> | |
1717 <s xml:id="echoid-s771" xml:space="preserve">ſicq́; </s> | |
1718 <s xml:id="echoid-s772" xml:space="preserve">formati erunt gradus dictæ feneſtræ, <lb/>vt ex noſtris deſcriptionibus patet.</s> | |
1719 <s xml:id="echoid-s773" xml:space="preserve"/> | |
1720 </p> | |
1721 <p> | |
1722 <s xml:id="echoid-s774" xml:space="preserve">Figura ſuprà proximè depicta, quæ integram exſtru-<lb/>ctionem partis vnius fabricæ | |
1723 oſtendit, ad id efficta eſt, <lb/>vt per lineas oſtendat quid expectandum ſit à | |
1724 bom-<lb/>bardis feneſtrarum tormentariarum, & </s> | |
1725 <s xml:id="echoid-s775" xml:space="preserve">vt hinc di-<lb/>gnoſcatur quàm conſideratè deſignari debeant eæ fe-<lb/>neſtræ, | |
1726 reliquaq́; </s> | |
1727 <s xml:id="echoid-s776" xml:space="preserve">omnia quæ ad eas neceſſariò ſpectãt.</s> | |
1728 <s xml:id="echoid-s777" xml:space="preserve"/> | |
1729 </p> | |
1730 <p> | |
1731 <s xml:id="echoid-s778" xml:space="preserve">Iam ſtatuentes extruere feneſtras plateæ inferioris, <lb/>necnon & </s> | |
1732 <s xml:id="echoid-s779" xml:space="preserve">latitudines earum extrinſecas & </s> | |
1733 <s xml:id="echoid-s780" xml:space="preserve">intrinſecas, <lb/>ita vt bombardarum effectus bene cedant, ac ſecun-<lb/>dùm id quod | |
1734 fieri debet, ſtatuemus ſpiſſitudinem <lb/>lateris ad altitudinem vſque, pedum eſſe | |
1735 quindecim, <lb/>(ejuſdem etiam altitudinis ſtatuuntur eſſe primæ fe-<lb/>neſtræ | |
1736 tormentariæ à parte extrinſeca planitiei foſſæ) <lb/>& </s> | |
1737 <s xml:id="echoid-s781" xml:space="preserve">ſecundùm hanc altitudinem ſpiſſitudo lateris tribus <lb/>minuetur pedibus, quum ſingulis | |
1738 quinis pedibus v-<lb/>nus pes inclinationis attribuatur, vt ſuprà dictum eſt. <lb/></s> | |
1739 <s xml:id="echoid-s782" xml:space="preserve">Si itaq; </s> | |
1740 <s xml:id="echoid-s783" xml:space="preserve">ſtatuatur latus in fundamento ſpiſſum eſſe, <lb/>abſque ſcamno (banqucttc ou zcſai@) | |
1741 fundamenti, pe-<lb/>des 35, erit ſpiſſitudo ipſius lateris ad primas feneſtras <lb/>pedes | |
1742 34. </s> | |
1743 <s xml:id="echoid-s784" xml:space="preserve">Diſtantia verò à primis vnius propugnacu-<lb/>li feneſtris, ad primas alterius, eſt 151 | |
1744 paſſuum cum <pb o="71" file="0071" n="89" rhead=""/> vno pede, quia ſuprà ſtatuimus | |
1745 propugnaculum à pro <lb/>pugnaculo abeſſe paſſus 150. </s> | |
1746 <s xml:id="echoid-s785" xml:space="preserve">Hæc autem diſtantia <lb/>ſupputatur à fundamento vnius ad fundamentum al-<lb/>terius, | |
1747 nulla tamen habita ratione ipſius ſcamni. </s> | |
1748 <s xml:id="echoid-s786" xml:space="preserve">Su-<lb/>pradictis conſideratis ſtatuetur deſignatum punctum <lb/>c, diſtans à linea quæ | |
1749 cortinam format tribus pedibus, <lb/>ita vt bombardæ primæ feneſtræ tormentariæ poſſint | |
1750 <lb/>ipſam euerrere cortinam, ſi ad eam applicatæ eſſent <lb/>ab hoſtibus ſcalæ. </s> | |
1751 <s xml:id="echoid-s787" xml:space="preserve">Statuamus autem hoc punctum c <lb/>ſignatum eſſe introrſum paſſus 5 cum 4 pedibus, ita | |
1752 <lb/>vt deſint ei tantùm tres pedes ad ſupplendam lateris <lb/>ſpiſſitudinem, qualem | |
1753 ſtatuimus latam eſſe introrſum <lb/>feneſtram tormentariam, & </s> | |
1754 <s xml:id="echoid-s788" xml:space="preserve">vt apparet in infraſcripta <lb/>figura. </s> | |
1755 <s xml:id="echoid-s789" xml:space="preserve">A puncto c ad lineam <emph style="sc">AB</emph> ducemus lineam pa-<lb/>rallelam ſeu | |
1756 æquidiſtantem, quæ erit linea CD.</s> | |
1757 <s xml:id="echoid-s790" xml:space="preserve"> Et <lb/>denuò ab eodem puncto <emph style="sc">c</emph> ducetur alia linea | |
1758 æquidi-<lb/>ſtans lineæ <emph style="sc">AP</emph>, quæ præſeferet lateris latitudinem cum | |
1759 <lb/>humero propugnaculi, eritq́; </s> | |
1760 <s xml:id="echoid-s791" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">QR</emph>: </s> | |
1761 <s xml:id="echoid-s792" xml:space="preserve">ducentur au-<lb/>tem hæ lineæ per quartam operationem, vt ex noſtra <lb/>deſcriptione | |
1762 colligi poteſt. </s> | |
1763 <s xml:id="echoid-s793" xml:space="preserve">A puncto <emph style="sc">D</emph> verò duce-<lb/>tur perpendicularis infinita, quæ | |
1764 propugnaculi fron-<lb/>tem ſecabit in puncto <emph style="sc">L</emph>: </s> | |
1765 <s xml:id="echoid-s794" xml:space="preserve">fietq́; </s> | |
1766 <s xml:id="echoid-s795" xml:space="preserve">hoc per ſecundam o-<lb/>perationem: </s> | |
1767 <s xml:id="echoid-s796" xml:space="preserve">produceturq́; </s> | |
1768 <s xml:id="echoid-s797" xml:space="preserve">linea <emph style="sc">DL</emph> aduſque punctum <lb/><emph style="sc">F</emph>, pro | |
1769 foſſæ latitudine, vbi bombardæ primæ feneſtræ <lb/>debeunt euerrere murum extrinſecum, | |
1770 (Galli con-<lb/>trcſcazpc.) </s> | |
1771 <s xml:id="echoid-s798" xml:space="preserve">Latitudo autem ipſius foſſæ minor eſſe non <lb/>debet, quàm ſunt latus & </s> | |
1772 <s xml:id="echoid-s799" xml:space="preserve">humerus propugnaculi. </s> | |
1773 <s xml:id="echoid-s800" xml:space="preserve">Iam, <lb/>ad inueſtigandam latitudinem extrinſecam primæ fe-<lb/>neſtræ, dicemus, Si | |
1774 linea <emph style="sc">CD</emph>, quæ eſt paſſuum 182 <lb/>cum duobus pedibus, mihi dat | |
1775 lineam <emph style="sc">DF</emph>, quæ eſt <lb/>paſſuum 47, quid mihi dabit linea <emph style="sc">QA</emph>, quæ eſt paſ- <pb o="72" file="0072" n="90" rhead=""/> ſuum 5 cum 4 | |
1776 pedibus. </s> | |
1777 <s xml:id="echoid-s801" xml:space="preserve">Multiplicando paſſus 47, <lb/>cum paſſibus 5 & </s> | |
1778 <s xml:id="echoid-s802" xml:space="preserve">pedibus 4, prodibunt paſſus 272 & </s> | |
1779 <s xml:id="echoid-s803" xml:space="preserve"><lb/>pedes 3: </s> | |
1780 <s xml:id="echoid-s804" xml:space="preserve">hos autem paſſus 272 pedes 3 diuidemus per <lb/>paſſus 182 & </s> | |
1781 <s xml:id="echoid-s805" xml:space="preserve">pedes 2, prodibunt pedes 7 cum dimi-<lb/>dio pro latitudine extrinſeca primæ feneſtræ | |
1782 tormen-<lb/>tariæ: </s> | |
1783 <s xml:id="echoid-s806" xml:space="preserve">& </s> | |
1784 <s xml:id="echoid-s807" xml:space="preserve">ad hos 7 pedes cum dimidio addemus pe-<lb/>dem vnum pro parte ipſius latitudinis, ad | |
1785 liberiorem <lb/>bombardæ deambulationem: </s> | |
1786 <s xml:id="echoid-s808" xml:space="preserve">itaq́; </s> | |
1787 <s xml:id="echoid-s809" xml:space="preserve">fient pedes 8 cum <lb/>dimidio, tantaq́; </s> | |
1788 <s xml:id="echoid-s810" xml:space="preserve">erit latitudo extrinſeca primæ fene-<lb/>ſtræ tormentariæ. </s> | |
1789 <s xml:id="echoid-s811" xml:space="preserve">Ad habendam autem latitudinem <lb/>ſecundæ feneſtræ, primò ſumetur latitudo primæ, | |
1790 <lb/>ſemipede addito pro libera deambulatione bombar-<lb/>dæ: </s> | |
1791 <s xml:id="echoid-s812" xml:space="preserve">ſtatuamus autem illam eſſe paſſuum 6: </s> | |
1792 <s xml:id="echoid-s813" xml:space="preserve">auferemus <lb/>à linea <emph style="sc">AP</emph>, initium ſumentes à linea <emph style="sc">CD</emph>, paſſus 6, ad-<lb/>uſque punctum <emph style="sc">N</emph>, & </s> | |
1793 <s xml:id="echoid-s814" xml:space="preserve">à puncto <emph style="sc">N</emph> ducemus lineam æ-<lb/>quidiſtantem lineæ <emph style="sc">CD</emph>, quæ erit linea <emph style="sc">NO</emph>: </s> | |
1794 <s xml:id="echoid-s815" xml:space="preserve">deinde di-<lb/>cemus, Si paſſus 75 cum tribus pedibus, <emph style="sc">AI</emph> | |
1795 ſcilicet <lb/>cortinæ dimidium, mihi dant lineam <emph style="sc">AN</emph>, tribus | |
1796 pedi-<lb/>bus exceptis, quæ ſic erit paſſuum 6, quid mihi dabit <lb/>linea <emph style="sc">NO</emph>, quæ eſt paſſuum 5 cum pedibus 4? </s> | |
1797 <s xml:id="echoid-s816" xml:space="preserve">Si multi-<lb/>plices paſſus 5, & </s> | |
1798 <s xml:id="echoid-s817" xml:space="preserve">pedes 4, cum paſſibus 6, prodibunt <lb/>paſſus 34 cum pedibus 4, diuidendi per paſſus 75 | |
1799 cum <lb/>3 pedibus. </s> | |
1800 <s xml:id="echoid-s818" xml:space="preserve">At paſſus 34 cum pedibus 4 diuidi non <lb/>poſſunt per paſſus 75 cum 3 pedibus: </s> | |
1801 <s xml:id="echoid-s819" xml:space="preserve">paſſus igitur il-<lb/>los 34 cum 4 pedibus in pedes reducemus, multipli-<lb/>cando | |
1802 vnumquemque paſſum per 5, prodibunt 174, <lb/>quos diuidemus per paſſus 75 cum 3 pedibus, | |
1803 prodi-<lb/>bunt duo pedes, ac paulo plus: </s> | |
1804 <s xml:id="echoid-s820" xml:space="preserve">tantaq́; </s> | |
1805 <s xml:id="echoid-s821" xml:space="preserve">erit linea <emph style="sc">OG</emph>. <lb/></s> | |
1806 <s xml:id="echoid-s822" xml:space="preserve">Iam à puncto <emph style="sc">G</emph> ducam lineam æquidiſtantem lineæ <lb/><emph style="sc">CD</emph>, quæ erit linea <emph style="sc">GH</emph> infinita. </s> | |
1807 <s xml:id="echoid-s823" xml:space="preserve">A puncto autem <emph style="sc">F</emph> an-<lb/>guli propugnaculi ducemus lineam | |
1808 perpendicularem <pb o="73" file="0073" n="91" rhead=""/> in lineam <emph style="sc">GH</emph>, quæ cadet in punctum <emph style="sc">H</emph>. </s> | |
1809 <s xml:id="echoid-s824" xml:space="preserve">Producemus <lb/>deinde lineam <emph style="sc">HK</emph> aduſque punctum <emph style="sc">M</emph> per foſſæ me-<lb/>dium: </s> | |
1810 <s xml:id="echoid-s825" xml:space="preserve">& </s> | |
1811 <s xml:id="echoid-s826" xml:space="preserve">hoc, quantum quantum eſt, eſt id quod vo-<lb/>lumus bombardas ſecundæ feneſtræ euerrere, | |
1812 foſſu-<lb/>lam ſcilicet, quam ſtatuimus eſſe in medio magnæ foſ-<lb/>ſæ, ſi tamen aqua in | |
1813 foſſa exiſteret. </s> | |
1814 <s xml:id="echoid-s827" xml:space="preserve">At ſi fortè nulla in-<lb/>eſſet foſſæ aqua, ſatis eſſet, ſi bombardæ ſecundæ | |
1815 fene-<lb/>ſtræ euerrerent propugnaculi angulum cum omni eo <lb/>quod introrſum eſt, donec | |
1816 ad minimum rectà ferirent <lb/>collimando aduſque medium cortinæ, quæ eſt inter <lb/>vnum | |
1817 & </s> | |
1818 <s xml:id="echoid-s828" xml:space="preserve">alterum propugnaculum, vt dictum eſt. </s> | |
1819 <s xml:id="echoid-s829" xml:space="preserve">Ve-<lb/>rùm, ad ea quæ ſuprà dicere cœperamus redeuntes, di-<lb/>cemus, Si linea <emph style="sc">GH</emph>, quæ eſt paſſuum 203 cum tribus <lb/>pedibus, dat mihi lineam <emph style="sc">KM</emph>, quæ eſt paſſuum 31, quid <lb/>mihi dabit linea <emph style="sc">MO</emph>, quæ eſt paſſuum 5 cum 4 pedi-<lb/>bus? </s> | |
1820 <s xml:id="echoid-s830" xml:space="preserve">Multiplicabimus paſſus 31 cum paſſibus 5 & </s> | |
1821 <s xml:id="echoid-s831" xml:space="preserve">pe-<lb/>dibus 4, prodibunt paſſus 198 & </s> | |
1822 <s xml:id="echoid-s832" xml:space="preserve">pedes duo, quos di-<lb/>uidemus per paſſus 203 & </s> | |
1823 <s xml:id="echoid-s833" xml:space="preserve">pedes 3, prodibunt ferſe4; </s> | |
1824 <s xml:id="echoid-s834" xml:space="preserve">4 <lb/>pedes cum dimidio, quibus addemus pedes duos cum <lb/>dimidio, quos ſuprà | |
1825 habebamus, prodibunt ſeptem <lb/>pedes, quibus ſemipedem addemus, pro altera parte | |
1826 <lb/>extrinſecæ latitudinis feneſtræ, idq́; </s> | |
1827 <s xml:id="echoid-s835" xml:space="preserve">ad liberiorem red-<lb/>dendam bombardæ deambulationem, (vt & </s> | |
1828 <s xml:id="echoid-s836" xml:space="preserve">in prima <lb/>feneſtra tormentaria factum eſt.) </s> | |
1829 <s xml:id="echoid-s837" xml:space="preserve">Hæc ſimul juncta, fa-<lb/>cient pedes ſeptem cum dimidio: </s> | |
1830 <s xml:id="echoid-s838" xml:space="preserve">ac tanta erit latitu-<lb/>do extrinſeca ſecundæ feneſtræ, ſcilicet <emph style="sc">NS</emph>.</s> | |
1831 <s xml:id="echoid-s839" xml:space="preserve"/> | |
1832 </p> | |
1833 <p> | |
1834 <s xml:id="echoid-s840" xml:space="preserve">Habitis latitudinibus extrinſecis feneſtrarum tor-<lb/>mentariarum, jam oſtendemus modum | |
1835 adipiſcendi <lb/>latitudines intrinſecas, necnon & </s> | |
1836 <s xml:id="echoid-s841" xml:space="preserve">latitudines duorum <lb/>punctorum <emph style="sc">C</emph> & </s> | |
1837 <s xml:id="echoid-s842" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph>. </s> | |
1838 <s xml:id="echoid-s843" xml:space="preserve">Ad id aſſequendum, apponetur <lb/>regula ad extremitatem latitudinum extrinſecarum <pb o="74" file="0074" n="92" rhead=""/> feneſtrarum tormentariarum, & </s> | |
1839 <s xml:id="echoid-s844" xml:space="preserve">ad duo puncta, <emph style="sc">C</emph> & </s> | |
1840 <s xml:id="echoid-s845" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph>, <lb/>producendo à parte interiori lineas in infinitum. </s> | |
1841 <s xml:id="echoid-s846" xml:space="preserve">Præ-<lb/>terea, à parte intrinſeca ad extremitates craſſitiei ſeu <lb/>ſpiſſitudinis | |
1842 lateris, dimetientur pedes quinque, & </s> | |
1843 <s xml:id="echoid-s847" xml:space="preserve">ad <lb/>puncta <emph style="sc">C</emph> & </s> | |
1844 <s xml:id="echoid-s848" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph> pedes 3, relinquentes nihilominus in <lb/>medio lineas | |
1845 productas & </s> | |
1846 <s xml:id="echoid-s849" xml:space="preserve">puncta <emph style="sc">C</emph> & </s> | |
1847 <s xml:id="echoid-s850" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph>, vt videre eſt <lb/>in figura. </s> | |
1848 <s xml:id="echoid-s851" xml:space="preserve">Habita latitudine tum extrinſeca tum intrin-<lb/>ſeca, necnon & </s> | |
1849 <s xml:id="echoid-s852" xml:space="preserve">latitudine duorum punctorum <emph style="sc">C</emph> & </s> | |
1850 <s xml:id="echoid-s853" xml:space="preserve"><emph style="sc">G</emph> | |
1851 <lb/>feneſtrarum tormentariarum, habebitur longitudo & </s> | |
1852 <s xml:id="echoid-s854" xml:space="preserve"><lb/>latitudo platearum inferiorum hunc in modum: </s> | |
1853 <s xml:id="echoid-s855" xml:space="preserve">In <lb/>extremitatibus latitudinum feneſtrarum tormentaria-<lb/>rum à parte intrinſeca, | |
1854 metientur ab vtraque parte di-<lb/>ctarum feneſtrarum pedes 5: </s> | |
1855 <s xml:id="echoid-s856" xml:space="preserve">& </s> | |
1856 <s xml:id="echoid-s857" xml:space="preserve">ab his quinque pedi-<lb/>bus ſignatis ducentur lineæ æquidiſtãtes iis quæ à par-<lb/>te | |
1857 intrinſeca productæ ſunt, quæq́; </s> | |
1858 <s xml:id="echoid-s858" xml:space="preserve">finiunt latitudines <lb/>feneſtrarum extrinſecus. </s> | |
1859 <s xml:id="echoid-s859" xml:space="preserve">Harum duarum linearum æ-<lb/>quidiſtanter ductarum ad lineas primæ feneſtræ, altera | |
1860 <lb/>inſeruit pro termino pilæ lapideæ, altera pro termino <lb/>alæ propugnaculi: </s> | |
1861 <s xml:id="echoid-s860" xml:space="preserve">duarum autem linearum, quæ à <lb/>duobus punctis ſignatis in ſecunda feneſtra ducuntur, | |
1862 <lb/>æquidiſtantes ſuis lineis productis, altera parallela eſt <lb/>fronti propugnaculi, | |
1863 altera terminat aliam pilæ lapi-<lb/>deæ partem. </s> | |
1864 <s xml:id="echoid-s861" xml:space="preserve">Hoc facto lineam ducemus lateri paralle-<lb/>lam, pro longitudine plateæ inferioris. </s> | |
1865 <s xml:id="echoid-s862" xml:space="preserve">Atque hoc mo-<lb/>do ſuprà ſcripto, conſtruuntur primæ propugnaculi <lb/>plateæ, cum | |
1866 aliis rebus neceſſariis, vt ſuprà dictum eſt <lb/>in figuris ſeptima & </s> | |
1867 <s xml:id="echoid-s863" xml:space="preserve">octaua, ac vt etiam ex hac vnde-<lb/>cima dignoſci poteſt.</s> | |
1868 <s xml:id="echoid-s864" xml:space="preserve"/> | |
1869 </p> | |
1870 </div> | |
1871 <div xml:id="echoid-div35" type="section" level="1" n="31"> | |
1872 <head xml:id="echoid-head37" xml:space="preserve">VNDECIMA FIGVRA AD</head> | |
1873 <head xml:id="echoid-head38" xml:space="preserve">_hanc paginam ſpectat._</head> | |
1874 <pb file="0075" n="93"/> | |
1875 <pb o="76" file="0076" n="94" rhead=""/> | |
1876 <p> | |
1877 <s xml:id="echoid-s865" xml:space="preserve">Deſignata latitudine feneſtrarum tormentariarum, <lb/>aliisq́; </s> | |
1878 <s xml:id="echoid-s866" xml:space="preserve">rebus neceſſariis quæ ad primam plateam perti-<lb/>nent, continuabimus fabricam noſtram | |
1879 ad ſecundam <lb/>plateam vſque, relinquentes muro à parte extrinſeca <lb/>in ſingulos | |
1880 quinque pedes pedem vnum inclinationis, <lb/>vt ſuprà dictum eſt: </s> | |
1881 <s xml:id="echoid-s867" xml:space="preserve">qui quidem murus à parte interio-<lb/>ri æquidiſtans fiet ſuperficiei exteriori. </s> | |
1882 <s xml:id="echoid-s868" xml:space="preserve">Volo itidem vt <lb/>caput anteridum, quod ipſi muro annectitur, æqui-<lb/>diſtans ſit | |
1883 parti exteriori muri:</s> | |
1884 <s xml:id="echoid-s869" xml:space="preserve">alterum verò caput ma-<lb/>gis interius volo ad perpendiculum ædificari. </s> | |
1885 <s xml:id="echoid-s870" xml:space="preserve">Aduer-<lb/>tendum eſt etiam, vt fabricando parietem extrinſecum <lb/>(Gal. </s> | |
1886 <s xml:id="echoid-s871" xml:space="preserve">contrcſcazpc,) cum ſua via operta, paries ille fiat de-<lb/>miſſus quantum fieri poſſit, | |
1887 ne hoſtes eo vtantur pro <lb/>lorica. </s> | |
1888 <s xml:id="echoid-s872" xml:space="preserve">Vellem etiam vt is paries extrinſecus exſtructus <lb/>eſſet cum ſuis anteridibus, aduſque | |
1889 viam opertam. </s> | |
1890 <s xml:id="echoid-s873" xml:space="preserve">Pin-<lb/>na, quæ vtramq; </s> | |
1891 <s xml:id="echoid-s874" xml:space="preserve">feneſtram tormentariam interjacet, <lb/>initium ſumens à platea inferiori, fabricatur ex | |
1892 muro <lb/>ſolido, vel cum anteridibus: </s> | |
1893 <s xml:id="echoid-s875" xml:space="preserve">inter quarum capita, à <lb/>parte interiori fit murus ſpiſſitudine trium aut | |
1894 quin-<lb/>que pedum: </s> | |
1895 <s xml:id="echoid-s876" xml:space="preserve">deinde quod vacuum eſt inter anteridem <lb/>& </s> | |
1896 <s xml:id="echoid-s877" xml:space="preserve">anteridem, repletur optima terra, quæ impensè cal-<lb/>catur. </s> | |
1897 <s xml:id="echoid-s878" xml:space="preserve">Pinnam autem hanc nollem vlteriùs aſſurgere <lb/>quàm par eſt, ne bombardæ plateæ | |
1898 ſuperioris ab ea <lb/>impediantur: </s> | |
1899 <s xml:id="echoid-s879" xml:space="preserve">cupio enim eas ad medium vſque foſſæ <lb/>ferire rectà collimando. </s> | |
1900 <s xml:id="echoid-s880" xml:space="preserve">Omnes anterides & </s> | |
1901 <s xml:id="echoid-s881" xml:space="preserve">pilæ la-<lb/>pideæ, quæ ſuper primis plateis deſignatæ ſunt, aſſur-<lb/>gunt in | |
1902 altitudinem à 12 in 15 pedes: </s> | |
1903 <s xml:id="echoid-s882" xml:space="preserve">dehinc fornices <lb/>exſtruuntur, ad fulciendas ſecundas plateas. </s> | |
1904 <s xml:id="echoid-s883" xml:space="preserve">Spiſſitu-<lb/>dines murorum, quæ fiunt ac deſignantur circum pla-<lb/>teas inferiores, | |
1905 exſurgunt in eam altitudinem in quam <lb/>& </s> | |
1906 <s xml:id="echoid-s884" xml:space="preserve">anterides, vt ſuper ipſis fornices exſtruantur. </s> | |
1907 <s xml:id="echoid-s885" xml:space="preserve">Muri <pb o="77" file="0077" n="95" rhead=""/> autem iſti impediunt ac vetant ne terra in | |
1908 ipſam pla-<lb/>team cadat. </s> | |
1909 <s xml:id="echoid-s886" xml:space="preserve">Illic etiam formantur muri viarum, quæ <lb/>ad inferiores plateas tendunt, necnon & </s> | |
1910 <s xml:id="echoid-s887" xml:space="preserve">ij qui vtram-<lb/>que plateam interjacent, ſpiſſitudine quatuor aut quin <lb/>que pedum. </s> | |
1911 <s xml:id="echoid-s888" xml:space="preserve">Fabricantur etiam cortinæ cum ſuis an-<lb/>teridibus, & </s> | |
1912 <s xml:id="echoid-s889" xml:space="preserve">alia ad deſignationem propugnaculorum <lb/>neceſſaria, vnumquodque cum ſuis legitimis | |
1913 menſu-<lb/>ris. </s> | |
1914 <s xml:id="echoid-s890" xml:space="preserve">Vt autem pleriſque omnibus morem gereremus, <lb/>anterides ita formauimus, vt ſtrictiores | |
1915 eſſent arcem <lb/>verſus, ſpiſſiores verò vbi muro annectuntur, vt mani-<lb/>feſtè apparet | |
1916 in media parte iſtius propugnaculi, in <lb/>duodecima ſcilicet figura, in parte ſignata | |
1917 <emph style="sc">B</emph>. </s> | |
1918 <s xml:id="echoid-s891" xml:space="preserve">Supradi-<lb/>ctis ad exitum perductis, dabitur opera, vt arcus ex-<lb/>ſtruantur ad | |
1919 fornices faciendos ab vna anteride ad al-<lb/>teram in fronte & </s> | |
1920 <s xml:id="echoid-s892" xml:space="preserve">humero propugnaculi, necnon & </s> | |
1921 <s xml:id="echoid-s893" xml:space="preserve"><lb/>in cortina. </s> | |
1922 <s xml:id="echoid-s894" xml:space="preserve">Exſtruentur etiam frontes viarum quæ ad <lb/>plateas tendunt, iiq́; </s> | |
1923 <s xml:id="echoid-s895" xml:space="preserve">qui ab vna platea ad aliam. </s> | |
1924 <s xml:id="echoid-s896" xml:space="preserve">Su-<lb/>perior pars horum fornicum benè adæquabitur, vt <lb/>poſtea incipiamus loricam | |
1925 exſtruere. </s> | |
1926 <s xml:id="echoid-s897" xml:space="preserve">Et hæc <lb/>omnia manifeſtè in figura duode-<lb/>cima apparent, in parte <lb/>A | |
1927 ſignata.</s> | |
1928 <s xml:id="echoid-s898" xml:space="preserve"/> | |
1929 </p> | |
1930 <pb o="78" file="0078" n="96" rhead=""/> | |
1931 <figure> | |
1932 <image file="0078-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0078-01"/> | |
1933 <caption xml:id="echoid-caption8" xml:space="preserve">DVODECIMA<gap/>FIGVRA.</caption> | |
1934 </figure> | |
1935 <pb file="0078_0079" n="97"/> | |
1936 <pb o="79" file="0079" n="98" rhead=""/> | |
1937 <figure> | |
1938 <image file="0079-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0079-01"/> | |
1939 </figure> | |
1940 <pb o="80" file="0080" n="99" rhead=""/> | |
1941 <p> | |
1942 <s xml:id="echoid-s899" xml:space="preserve">Sit jam nobis lorica propugnaculi exſtruẽda. </s> | |
1943 <s xml:id="echoid-s900" xml:space="preserve">Dabi-<lb/>mus ei pedes octo vel nouem altitudinis à cingulo ad <lb/>ſummitatem ipſius. </s> | |
1944 <s xml:id="echoid-s901" xml:space="preserve">Loricam verò cortinæ altam fa-<lb/>ciemus pedum ſex vel ſeptem. </s> | |
1945 <s xml:id="echoid-s902" xml:space="preserve">Has autem loricas qui-<lb/>dam vellent intrò trahi duobus aut tribus pedibus, à | |
1946 <lb/>cingulo in ſuprà, vt iis oppugnatis rudera remanerent <lb/>intra arcem, nec pro ſcala | |
1947 hoſti eſſent. </s> | |
1948 <s xml:id="echoid-s903" xml:space="preserve">Hæ autem lo-<lb/>ricæ altiores fiunt in vno loco quàm in alio: </s> | |
1949 <s xml:id="echoid-s904" xml:space="preserve">altiores <lb/>enim debent eſſe loricæ propugnaculi quàm cortinæ, <lb/>vt ipſa | |
1950 propugnacula poſſint è parte ſuperiori ſeſe in-<lb/>uicem euerrere, necnon & </s> | |
1951 <s xml:id="echoid-s905" xml:space="preserve">loricam cortinæ, cum o-<lb/>mni aggere terreo, (tczbcpſciy.) </s> | |
1952 <s xml:id="echoid-s906" xml:space="preserve">Loricam propugna-<lb/>culi & </s> | |
1953 <s xml:id="echoid-s907" xml:space="preserve">cortinæ nollem eſſe in ſpiſſitudine minorem vi <lb/>ginti vel vigintiquatuor pedibus. </s> | |
1954 <s xml:id="echoid-s908" xml:space="preserve">Ad exſtruendam <lb/>igitur eam loricam à cingulo in ſuprà, duos muros ex-<lb/>ſtruemus, | |
1955 duos aut tres pedes ſpiſſos, ita vt alter alte-<lb/>rum non excedat in ſpiſſitudine: </s> | |
1956 <s xml:id="echoid-s909" xml:space="preserve">diſtabunt autem hi <lb/>muri alter ab altero interuallo ſpiſſitudinis loricæ. </s> | |
1957 <s xml:id="echoid-s910" xml:space="preserve">Mu-<lb/>rum foſſæ propiorem volo exſtrui cum inclinatione, <lb/>ſingulis octo pedibus | |
1958 vnum inclinationis tribuendo. <lb/></s> | |
1959 <s xml:id="echoid-s911" xml:space="preserve">Volo tamen vt pars interior ipſius muri æquidiſtet par <lb/>ti extrinſecæ. </s> | |
1960 <s xml:id="echoid-s912" xml:space="preserve">Alterum autem murum, qui magis in-<lb/>terior, volo erigi ad perpendiculum ab vtraque | |
1961 parte. </s> | |
1962 <s xml:id="echoid-s913" xml:space="preserve"><lb/>Interuallum inter hos duos muros, optima terra im-<lb/>pleatur, quæ impensè calcetur | |
1963 ac prematur. </s> | |
1964 <s xml:id="echoid-s914" xml:space="preserve">Intra hoſ-<lb/>ce duos muros, vellem poſt ſingulos denos aut duo-<lb/>denos pedes murum | |
1965 ſolidum exſtrui, duos aut tres pe-<lb/>des ſpiſſum, qui hoſce duos muros inſimul ligaret, | |
1966 & </s> | |
1967 <s xml:id="echoid-s915" xml:space="preserve"><lb/>veluti concatenaret. </s> | |
1968 <s xml:id="echoid-s916" xml:space="preserve">Superficiem autem ſupremam <lb/>loricæ, tum propugnaculi, tum cortinæ, inclinatam | |
1969 vel-<lb/>lem eſſe foſſam verſus, vt qui ad eam loricam ſtant, poſ- <pb o="81" file="0081" n="100" rhead=""/> ſint parietem extrinſecum inſpicere, aduſque mediam <lb/>ipſius | |
1970 partem & </s> | |
1971 <s xml:id="echoid-s917" xml:space="preserve">vltra. </s> | |
1972 <s xml:id="echoid-s918" xml:space="preserve">Hanc autem ſuperficiem vellem <lb/>operiri optimo ſaxo, tenui quidem, ſed valdè lato, | |
1973 & </s> | |
1974 <s xml:id="echoid-s919" xml:space="preserve"><lb/>polito, vel alia materia quãtum fieri poterit ſolida, tum <lb/>ne hoſtes in murum | |
1975 aſcendentes locum reperiant, in <lb/>quem poſſint manus infigere vel inſerere, tum etiam | |
1976 <lb/>vt imbrium tempore aqua pluuia in foſſam de-<lb/>labatur. </s> | |
1977 <s xml:id="echoid-s920" xml:space="preserve">Hæc autem omnia manifeſtiùs <lb/>apparent in decimatertia figu-<lb/>ra, in parte ſignata | |
1978 A.</s> | |
1979 <s xml:id="echoid-s921" xml:space="preserve"/> | |
1980 </p> | |
1981 <figure> | |
1982 <image file="0081-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0081-01"/> | |
1983 </figure> | |
1984 <figure> | |
1985 <image file="0081-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0081-02"/> | |
1986 </figure> | |
1987 <pb o="82" file="0082" n="101" rhead=""/> | |
1988 <figure> | |
1989 <image file="0082-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0082-01"/> | |
1990 <caption xml:id="echoid-caption9" xml:space="preserve">DECIMATIA FIGVRA.</caption> | |
1991 </figure> | |
1992 <pb file="0082_0083" n="102"/> | |
1993 <pb o="83" file="0083" n="103" rhead=""/> | |
1994 <figure> | |
1995 <image file="0083-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0083-01"/> | |
1996 </figure> | |
1997 <pb o="84" file="0084" n="104" rhead=""/> | |
1998 <p> | |
1999 <s xml:id="echoid-s922" xml:space="preserve">Alicubi, ad loricam tum propugnaculi, tum cor-<lb/>tinæ, vellem eſſe ſcamnum cum ſuis | |
2000 gradibus, alicubi <lb/>verò non. </s> | |
2001 <s xml:id="echoid-s923" xml:space="preserve">Vbi terra extrinſecus alta eſt, tunc vellem <lb/>aptari ſcamnum cum ſuis gradibus: </s> | |
2002 <s xml:id="echoid-s924" xml:space="preserve">vbi verò depreſſa <lb/>eſt terra, tunc nec ſcamnum vellem, nec gradus, ſed <lb/>tantùm vt | |
2003 eſſent operti milites qui ad loricam. </s> | |
2004 <s xml:id="echoid-s925" xml:space="preserve">Sca-<lb/>mnum propugnaculi nollem eſſe in latitudine minus <lb/>tribus aut quatuor | |
2005 pedibus. </s> | |
2006 <s xml:id="echoid-s926" xml:space="preserve">Altitudo loricæ, tum <lb/>propugnaculi, tum cortinæ, non debet aſſurgere vl-<lb/>tra | |
2007 quatuor pedes, aut quatuor cum dimidio ſupra <lb/>ſcamnum. </s> | |
2008 <s xml:id="echoid-s927" xml:space="preserve">Gradus, qui ad ſcamnum propugnaculi, mi-<lb/>nores eſſe non debent duobus pedibus, vel | |
2009 duobus <lb/>cum dimidio. </s> | |
2010 <s xml:id="echoid-s928" xml:space="preserve">Aggerem terreum, qui ad loricam, nol-<lb/>lem eſſe minorem in latitudine ab ipſa lorica | |
2011 decem <lb/>paſſibus. </s> | |
2012 <s xml:id="echoid-s929" xml:space="preserve">Aſcenſus, ſiue inclinatio, qua ſupra aggerem <lb/>aſcenditur, nollem eſſe minorem | |
2013 paſſibus quinque: <lb/></s> | |
2014 <s xml:id="echoid-s930" xml:space="preserve">huncq́; </s> | |
2015 <s xml:id="echoid-s931" xml:space="preserve">aſcenſum vellem liberum relinqui, abſque vllo <lb/>impedimento, vt vndecumque poſſent | |
2016 milites aſcen-<lb/>dere. </s> | |
2017 <s xml:id="echoid-s932" xml:space="preserve">Conclauia arcis vellem ad minus abeſſe ab ag-<lb/>geris aſcenſu ſeptem aut octo paſſus, | |
2018 vt faciliùs poſſint <lb/>fieri receſſus, (Galli dicunt rctzaictcs, rctranchcmcnts) <lb/>ſi | |
2019 oppugnatio & </s> | |
2020 <s xml:id="echoid-s933" xml:space="preserve">cuniculi hoſtiles ad id nos adigant. </s> | |
2021 <s xml:id="echoid-s934" xml:space="preserve"><lb/>In via operta fit etiam ab ea aſcenſus inclinatus, vt fit <lb/>in aggere intrinſeco, | |
2022 idq́; </s> | |
2023 <s xml:id="echoid-s935" xml:space="preserve">ad faciliùs ſaliendum in ag-<lb/>gerem extrinſecum: </s> | |
2024 <s xml:id="echoid-s936" xml:space="preserve">attamen potiùs probarem, vt fie-<lb/>rent vnus & </s> | |
2025 <s xml:id="echoid-s937" xml:space="preserve">alter gradus, cum ſuo ſcamno bene adæ-<lb/>quato pedem cum dimidio lato, vel circum, cum | |
2026 ſua <lb/>lorica ad perpendiculum, vt milites, qui ad eam, con-<lb/>ſpicui tantùm eſſent à | |
2027 pectore in ſuprà, vel tantum <lb/>quantum illis eſſet commodum ad aptanda arma, & </s> | |
2028 <s xml:id="echoid-s938" xml:space="preserve"><lb/>ad repellendos furores hoſtiles. </s> | |
2029 <s xml:id="echoid-s939" xml:space="preserve">Via operta lata ſit à 5 <pb o="85" file="0085" n="105" rhead=""/> in 8 pedes, & </s> | |
2030 <s xml:id="echoid-s940" xml:space="preserve">ita depreſſa ab aggere extrinſeco, vt ij qui <lb/>per eam gradiuntur, ab hoſtibus videri | |
2031 non poſſint, <lb/>quinque ſcilicet aut ſex pedes à ſummitate aggeris ex-<lb/>trinſeci | |
2032 infrà. </s> | |
2033 <s xml:id="echoid-s941" xml:space="preserve">Aduertendum etiam eſt, ne cingulum <lb/>(Galli ceinctuzc, cordoy) tum cortinæ, tum | |
2034 propugnacu-<lb/>li altiùs collocetur, quàm eſt ſuprema inclinatio muri: <lb/></s> | |
2035 <s xml:id="echoid-s942" xml:space="preserve">meliusq́; </s> | |
2036 <s xml:id="echoid-s943" xml:space="preserve">eſſet vt paulo infra eam collocaretur, quàm <lb/>ſuprà. </s> | |
2037 <s xml:id="echoid-s944" xml:space="preserve">Præterea bonum eſſet vt foſſa profundior eſſet <lb/>altitudine ſoli cui ſuperædificantur | |
2038 conclauia arcis in-<lb/>trinſeca, vt immundicies arcis faciliùs poſſent in ipſam | |
2039 <lb/>foſſam delabi, quia ſalubriori aëre fruerentur, qui ar-<lb/>cem inhabitant, & </s> | |
2040 <s xml:id="echoid-s945" xml:space="preserve">arx difficiliùs expugnaretur, foſ-<lb/>ſam adeò profundam habens. </s> | |
2041 <s xml:id="echoid-s946" xml:space="preserve">Neceſſe etiam eſſet, vt <lb/>milites, qui adloricam tum propugnaculi, tum cortinę, | |
2042 <lb/>non ſolùm murum & </s> | |
2043 <s xml:id="echoid-s947" xml:space="preserve">aggerem extrinſecos poſſent in-<lb/>ſpicere, ſed etiam poſſent oculis luſtrare ad | |
2044 ſexcentos <lb/>aut ſeptingentos paſſus planitiei vicinæ, ne inibi vllus <lb/>eſſet, qui è | |
2045 lorica tum propugnaculi, tum cor-<lb/>tinæ, diſcerni non poſſet, vt hîc in | |
2046 <lb/>decimaquarta figura <lb/>apparet.</s> | |
2047 <s xml:id="echoid-s948" xml:space="preserve"/> | |
2048 </p> | |
2049 <figure> | |
2050 <image file="0085-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0085-01"/> | |
2051 </figure> | |
2052 <pb o="86" file="0086" n="106" rhead=""/> | |
2053 <figure> | |
2054 <image file="0086-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0086-01"/> | |
2055 <caption xml:id="echoid-caption10" xml:space="preserve">DECIMAQVA<gap/> FIGVRA.</caption> | |
2056 </figure> | |
2057 <pb file="0086_0087" n="107"/> | |
2058 <pb o="87" file="0087" n="108" rhead=""/> | |
2059 <figure> | |
2060 <image file="0087-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0087-01"/> | |
2061 </figure> | |
2062 <pb o="88" file="0088" n="109" rhead=""/> | |
2063 <p> | |
2064 <s xml:id="echoid-s949" xml:space="preserve">Idem ordo, eædemq́; </s> | |
2065 <s xml:id="echoid-s950" xml:space="preserve">menſuræ obſeruabuntur, vbi <lb/>munitio tantummodo terrea fit, excepto quòd in | |
2066 mu-<lb/>nitionibus terreis plateæ relin quuntur in totum aper-<lb/>tæ, initium ſumendo ab | |
2067 ipſo fundamento adæquato: <lb/></s> | |
2068 <s xml:id="echoid-s951" xml:space="preserve">quæ tamen adæquatio ita fiat, vt, quemadmodum ſu-<lb/>prà dictum eſt, paululum pendeat | |
2069 centrum verſus, re-<lb/>linquendo duos aut tres pedes ſcamni ex fundamen-<lb/>to, vt & </s> | |
2070 <s xml:id="echoid-s952" xml:space="preserve">ſuprà. </s> | |
2071 <s xml:id="echoid-s953" xml:space="preserve">Ad hanc munitionem terra eligenda <lb/>eſt quantum fieri poterit optima. </s> | |
2072 <s xml:id="echoid-s954" xml:space="preserve">Ramuli item ij eligi <lb/>debent, qui rectiores ſunt, nec plus digito craſſiores. </s> | |
2073 <s xml:id="echoid-s955" xml:space="preserve"><lb/>In exſtruendo æquabitur corium vnum ramulorum, <lb/>(architecti Galli dicunt, fairx | |
2074 by ſict dc faſcince,) qui ſum <lb/>mitates ſuas habeant ſibi inuicem oppoſitas, faſciculis | |
2075 <lb/>juxta faſciculos appoſitis, beneq́; </s> | |
2076 <s xml:id="echoid-s956" xml:space="preserve">inſimul alligatis. </s> | |
2077 <s xml:id="echoid-s957" xml:space="preserve">Su-<lb/>per hoc corio aliud ex optima terra apponetur, altum <lb/>ad ſemipedem, | |
2078 impenſeq́; </s> | |
2079 <s xml:id="echoid-s958" xml:space="preserve">calcatum. </s> | |
2080 <s xml:id="echoid-s959" xml:space="preserve">Hocq́; </s> | |
2081 <s xml:id="echoid-s960" xml:space="preserve">ordine ex-<lb/>ſtruetur munitio, vt ſuprà in lapidea fabrica dictum <lb/>eſt. </s> | |
2082 <s xml:id="echoid-s961" xml:space="preserve">Quòd ſi in animo habeamus, hanc terream mu-<lb/>nitionem induſio lapideo, ſeu tunica, | |
2083 ſuperueſtire, (Gal <lb/>li dicunt, chemiſc dc muraiſſe,) anterides etiam huic <lb/>tunicæ | |
2084 adhibebuntur, vt ſuprà factum eſt in munitio-<lb/>ne lapidea.</s> | |
2085 <s xml:id="echoid-s962" xml:space="preserve"/> | |
2086 </p> | |
2087 <p> | |
2088 <s xml:id="echoid-s963" xml:space="preserve">Quum hucuſq; </s> | |
2089 <s xml:id="echoid-s964" xml:space="preserve">dixerimus de fabrica lapidea, nec-<lb/>non & </s> | |
2090 <s xml:id="echoid-s965" xml:space="preserve">de terrea, pretium operæ mihi videtur aliquid <lb/>etiam dicere de planis formis, (Galli | |
2091 dicunt plattcfor-<lb/>mcs,) necnon & </s> | |
2092 <s xml:id="echoid-s966" xml:space="preserve">de vallis prominentibus, (Galli caual-<lb/>ficre.) </s> | |
2093 <s xml:id="echoid-s967" xml:space="preserve">Planæ formæ in medio cortinarum fiunt, cum <lb/>inclinatione in foſſam, eademq́; </s> | |
2094 <s xml:id="echoid-s968" xml:space="preserve">materia qua & </s> | |
2095 <s xml:id="echoid-s969" xml:space="preserve">pro-<lb/>pugnacula. </s> | |
2096 <s xml:id="echoid-s970" xml:space="preserve">Valla prominentia fiunt in medio ipſius <lb/>cortinæ ſupra aggerem terreum, interuallo | |
2097 decem aut <lb/>duodecim pedum à lorica. </s> | |
2098 <s xml:id="echoid-s971" xml:space="preserve">Fiunt etiam in ipſo ore pro- <pb o="89" file="0089" n="110" rhead=""/> pugnaculi. </s> | |
2099 <s xml:id="echoid-s972" xml:space="preserve">Exſtruuntur autem figura quadrangula <lb/>ſeu quadrata, eaq́; </s> | |
2100 <s xml:id="echoid-s973" xml:space="preserve">altitudine, vt bombardæ quæ ſuper <lb/>ipſis deuerrant frontes & </s> | |
2101 <s xml:id="echoid-s974" xml:space="preserve">ſuperiora propugnaculi, & </s> | |
2102 <s xml:id="echoid-s975" xml:space="preserve"><lb/>præterea poſſint in planitiem campeſtrem pilas ſuas <lb/>ejaculari. </s> | |
2103 <s xml:id="echoid-s976" xml:space="preserve">Lorica ipſius valli prominentis ſpiſſa debet <lb/>eſſe à 30 in 40 pedes: </s> | |
2104 <s xml:id="echoid-s977" xml:space="preserve">ejus longitudo à 160 in 170: </s> | |
2105 <s xml:id="echoid-s978" xml:space="preserve">la-<lb/>titudo à 150 in 160 cum ſua inclinatione (eſcharpe.) </s> | |
2106 <s xml:id="echoid-s979" xml:space="preserve">Sic <lb/>autem debet exſtrui vt ſupra eum poſſint imponi ma-<lb/>jores bombardæ. </s> | |
2107 <s xml:id="echoid-s980" xml:space="preserve">Ejus inclinatio debet eſſe dimidia ad <lb/>ipſius altitudinem. </s> | |
2108 <s xml:id="echoid-s981" xml:space="preserve">De vtilitate ac fructu tum plana-<lb/>rum formarum, tum etiam vallorum prominentium, | |
2109 <lb/>tot auctores diſſeruerunt, vt mihi ſuperuacuum viſum <lb/>ſit ampliùs de iis dicere. </s> | |
2110 <s xml:id="echoid-s982" xml:space="preserve">Verùm, vt lectoribus ſatisfiat, <lb/>in decimaquinta figura ſequenti depicta eſt plana | |
2111 for-<lb/>ma inter duo propugnacula, & </s> | |
2112 <s xml:id="echoid-s983" xml:space="preserve">in ore ipſorum propu-<lb/>gnaculorum duo valla prominentia. </s> | |
2113 <s xml:id="echoid-s984" xml:space="preserve">Videri poterit <lb/>etiam vallum prominens in medio cortinæ, vt appa-<lb/>ret in | |
2114 decimaquarta figura.</s> | |
2115 <s xml:id="echoid-s985" xml:space="preserve"/> | |
2116 </p> | |
2117 <p> | |
2118 <s xml:id="echoid-s986" xml:space="preserve">In ſequenti primo propugnaculo ad auriculam <lb/>ſunt feneſtræ tormentariæ primæ plateæ | |
2119 opertæ à duo <lb/>bus fornicibus, qui ſurſum aſcendunt. </s> | |
2120 <s xml:id="echoid-s987" xml:space="preserve">Eſt etiam pila la-<lb/>pidea extrinſecus, figura triangulari, vtramque fene-<lb/>ſtram | |
2121 interjacens. </s> | |
2122 <s xml:id="echoid-s988" xml:space="preserve">Hu jus pilæ baſis eſt ea pars quæ <lb/>vtramq; </s> | |
2123 <s xml:id="echoid-s989" xml:space="preserve">feneſtram inter jacet. </s> | |
2124 <s xml:id="echoid-s990" xml:space="preserve">Eſt autem hæc pila alta <lb/>à foſſæ planitie, ad ſummitatem vſque primarum | |
2125 fe-<lb/>neſtrarum, & </s> | |
2126 <s xml:id="echoid-s991" xml:space="preserve">longa quantum ipſa auricula. </s> | |
2127 <s xml:id="echoid-s992" xml:space="preserve">Ei inniti-<lb/>tur pars duorum fornicum: </s> | |
2128 <s xml:id="echoid-s993" xml:space="preserve">reliquæ partes innituntur, <lb/>altera auriculæ, altera verò cortinæ. </s> | |
2129 <s xml:id="echoid-s994" xml:space="preserve">Supremum ho-<lb/>rum fornicum benè adæquatur, ita tamen vt paululum <lb/>foſſam verſus | |
2130 pendeat. </s> | |
2131 <s xml:id="echoid-s995" xml:space="preserve">Eſt autem hæc procliuitas ea-<lb/>dem cum procliuitate pinnæ ſuperioris, vt ij q́ui <pb o="90" file="0090" n="111" rhead=""/> | |
2132 <pb file="0090_0091" n="112"/> | |
2133 <pb o="91" file="0091" n="113" rhead=""/> | |
2134 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0091-01a" xlink:href="fig-0091-01"/> | |
2135 <pb o="92" file="0092" n="114" rhead=""/> ſunt in platea ſuperiori poſſint vltra medium | |
2136 foſſæ in- ſpicere. </s> | |
2137 <s xml:id="echoid-s996" xml:space="preserve">Poſſet etiam accidere, vt ſuper hoc fornice poſſent collocari milites cum bonis ſclopetis | |
2138 ad ipſius foſſæ defenſionem, quia hoſce fornices contegit auri- cula. </s> | |
2139 <s xml:id="echoid-s997" xml:space="preserve">Hoc etiam præſtant hi fornices, ne pilæ ejacula- tæ à bombardis hoſtium (qui ſunt ſuper | |
2140 aggere extrin- ſeco) obturare queant primas feneſtias tormentarias.</s> | |
2141 <s xml:id="echoid-s998" xml:space="preserve"/> | |
2142 </p> | |
2143 <div xml:id="echoid-div35" type="float" level="2" n="1"> | |
2144 <figure xlink:label="fig-0090-01" xlink:href="fig-0090-01a"> | |
2145 <image file="0090-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0090-01"/> | |
2146 </figure> | |
2147 <figure xlink:label="fig-0091-01" xlink:href="fig-0091-01a"> | |
2148 <image file="0091-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0091-01"/> | |
2149 </figure> | |
2150 </div> | |
2151 <p> | |
2152 <s xml:id="echoid-s999" xml:space="preserve"><emph style="sc">Iam</emph> dicemus de introitu ſiue porta, quæ fit vt per <lb/>eam in | |
2153 arcem ingrediamur. </s> | |
2154 <s xml:id="echoid-s1000" xml:space="preserve">Hæc fit in medio cortinæ, <lb/>ſeu juxta vnum propugnaculi latus, cum ſuo ponte | |
2155 li-<lb/>gneo, vt obſidionis tempore poſſit deſtrui vel com-<lb/>buri pons ille. </s> | |
2156 <s xml:id="echoid-s1001" xml:space="preserve">Sit autem hæc porta ita depreſſa, vt ab <lb/>aggere extrinſeco perſpici non poſſit. </s> | |
2157 <s xml:id="echoid-s1002" xml:space="preserve">In introitu ipſius <lb/>portæ vellem eſſe locum aliquem ſaluum: </s> | |
2158 <s xml:id="echoid-s1003" xml:space="preserve">idq́; </s> | |
2159 <s xml:id="echoid-s1004" xml:space="preserve">multis <lb/>de cauſis, ſed præcipuè, vt illic arma militum in tuto <lb/>eſſe poſſent. </s> | |
2160 <s xml:id="echoid-s1005" xml:space="preserve">In pinnæ fundamento, vel juxta propu-<lb/>gnaculi latus fit exitus, quo milites, dum arx | |
2161 oppugna-<lb/>tur, poſſint extra exire, & </s> | |
2162 <s xml:id="echoid-s1006" xml:space="preserve">poſſint etiam tutari foſſam, <lb/>& </s> | |
2163 <s xml:id="echoid-s1007" xml:space="preserve">amouere ruinas ab oppugnatione factas: </s> | |
2164 <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve">alioquin <lb/>hæ ruinæ impedimento ſunt feneſtris tormentariis, & </s> | |
2165 <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve"><lb/>faciliorem aſcenſum hoſti præbent. </s> | |
2166 <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">Multi vellent cor-<lb/>tinas arcem verſus quaſi plicatas eſſe, cum plana forma | |
2167 <lb/>introrſum vel extrorſum, vel cum vallo prominenti in <lb/>plicatura ſeu angulo ipſius | |
2168 cortinæ. </s> | |
2169 <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">Hi opinionẽ ſuam <lb/>firmant, dicendo, hoſtes ſic magis offendi poſſe, eorũq́; <lb/></s> | |
2170 <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">oppugnationem obliquiorem eſſe: </s> | |
2171 <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">obliqua autem op-<lb/>pugnatio non ita offendit vt recta. </s> | |
2172 <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">At certum eſt, ſi <lb/>hocce modo exſtruerentur cortinæ, non poſſe propu-<lb/>gnaculorum | |
2173 plateas ita amplas eſſe vt ſuprà diximus, <lb/>nec eorum humeri ita firmi vt bombardarum | |
2174 ictus <lb/>pati poſſent. </s> | |
2175 <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">Prætereà hoc modo non facilè fierent <pb o="93" file="0093" n="115" rhead=""/> receſſus, | |
2176 (Galli zctranchements.) </s> | |
2177 <s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">Idcirco nollem corti-<lb/>nas eſſe flexas, niſi ſitus lociid à nobis extorqueret: </s> | |
2178 <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">im-<lb/>mo vellem eas directas eſſe ab vno propugnaculo ad <lb/>aliud. </s> | |
2179 <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">Cortinas autem nollem ita longas, vt ſolæ ma-<lb/>jores bombardæ primæ plateæ poſſent | |
2180 euerrere pro-<lb/>pugnaculifrontes, ſed etiam bombardæ minores. </s> | |
2181 <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve">Alij <lb/>forſan dicent, cortina breuiori exiſtente, bombardas <lb/>majores offenſuras | |
2182 ipſa arcis propugnacula: </s> | |
2183 <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">huic ob-<lb/>jectioni ita reſpondeo: </s> | |
2184 <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">Vbi hoſtis arcem oppugnat, <lb/>bombardas majores non debere ad defenſionem arcis | |
2185 <lb/>pilas ejaculari: </s> | |
2186 <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">verùm debent eæ bombardæ farciri <lb/>ſquammis ferri, vel alterius metalli, lapidibus vel | |
2187 cate-<lb/>nis: </s> | |
2188 <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">ſic enim mirabiles effectus patrant in oppugnan-<lb/>tes, & </s> | |
2189 <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">in eos qui ſcalis admotis in murum aſcendunt. <lb/></s> | |
2190 <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">Pila majorum bombardarum vires ſuas exeret, quum <lb/>foſſa repleta fuerit aceruis | |
2191 lapidum: </s> | |
2192 <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">pilâ enim aceruos <lb/>illos feriente, lapides hinc atque hinc diſiecti innume-<lb/>ros | |
2193 oppugnantium neci dabunt. </s> | |
2194 <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">Hæc etíam major <lb/>pila conducet ad rumpendas foſſas tranſuerſas, (Galli | |
2195 <lb/>tranchees,) & </s> | |
2196 <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve">alia machinamenta, quæ ab hoſtibus in <lb/>arcis foſſa parantur. </s> | |
2197 <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">Præterea, ſi cortina ſit longitudi-<lb/>nis mediocris, & </s> | |
2198 <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve">apta ad vſum minorum bombarda-<lb/>rum, certum eſt ipſarum fulminationes, perniciem | |
2199 ho-<lb/>ſtium eſſe, & </s> | |
2200 <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve">fulcrum ipſius arcis: </s> | |
2201 <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">quia, in omni op-<lb/>pugnatione, hoſtes ſeſe ſub cortina ſubdunt cum foſ-<lb/>ſis | |
2202 tranſuerſis, diruendo murum extrinſecum, vel im-<lb/>plendo ipſam foſſam, vt opera ligonis | |
2203 ſubuertendo <lb/>cortinam vel propugnaculum, ſibi ſcalam & </s> | |
2204 <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">aſcenſum <lb/>parent ad ſaliendum in ipſam arcem.</s> | |
2205 <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve"/> | |
2206 </p> | |
2207 <p> | |
2208 <s xml:id="echoid-s1035" xml:space="preserve">Aqua in foſſa vtilis eſt, quum arx in eo loco ſita eſt, <lb/>qui pleroſq; </s> | |
2209 <s xml:id="echoid-s1036" xml:space="preserve">hoſtes in vicinia habet. </s> | |
2210 <s xml:id="echoid-s1037" xml:space="preserve">Tunc enim aqua <pb o="94" file="0094" n="116" rhead=""/> hoc arci beneficium confert, ne | |
2211 improuisò noctu per <lb/>ſcalas expugnari poſſit. </s> | |
2212 <s xml:id="echoid-s1038" xml:space="preserve">Conducit item minoribus ar-<lb/>cibus, quæ non poſſunt intra ſe tot milites capere, vt | |
2213 <lb/>ſatis ſint ad eruptiones faciendas pro arcis defenſione. <lb/></s> | |
2214 <s xml:id="echoid-s1039" xml:space="preserve">(Galli fairx ſortics.) </s> | |
2215 <s xml:id="echoid-s1040" xml:space="preserve">Aſt in arcibus majoribus, in qui-<lb/>bus eſt gens ſatis numeroſa ad eruptiones militares | |
2216 fa-<lb/>ciendas, ſiccam foſſam eſſe expediret, quia in ipſa ſpa-<lb/>tium adhuc eſſet ad | |
2217 receſſus faciendos, & </s> | |
2218 <s xml:id="echoid-s1041" xml:space="preserve">præterea cõ-<lb/>moda eſſet ad exeundum pro ipſius foſſæ defenſione, <lb/>ſicq́; </s> | |
2219 <s xml:id="echoid-s1042" xml:space="preserve">faciliùs poſſent amoueri ruinæ ab oppugnatione <lb/>hoſtili factæ, ne ſcalam hoſti | |
2220 præberent ad introitum <lb/>in arcem, vel ne hoſtis illis ruderibus coaceruatis | |
2221 vte-<lb/>retur pro lorica vel pro foſſa. </s> | |
2222 <s xml:id="echoid-s1043" xml:space="preserve">Foſſa abſque aqua præ-<lb/>bet adhuc aliud beneficium, quoties ſcilicet eam ho-<lb/>ſtis | |
2223 faſciculis lignorum implet, ad pontem ſibi in ar-<lb/>cem parandum: </s> | |
2224 <s xml:id="echoid-s1044" xml:space="preserve">quia ſic ab obſeſſis facilè poſſunt li-<lb/>gna exuri. </s> | |
2225 <s xml:id="echoid-s1045" xml:space="preserve">Quòd ſi aqua ineſſet, ignis vis impedire-<lb/>tur, & </s> | |
2226 <s xml:id="echoid-s1046" xml:space="preserve">foſſa faciliùs ab hoſte faſcibus lignorum imple-<lb/>retur. </s> | |
2227 <s xml:id="echoid-s1047" xml:space="preserve">Nocumento eſt etiam aqua tempore hiberno: </s> | |
2228 <s xml:id="echoid-s1048" xml:space="preserve"><lb/>ea enim congelata, facilior redditur in murum aſcen-<lb/>ſus. </s> | |
2229 <s xml:id="echoid-s1049" xml:space="preserve">Item foſſa, ſicca exiſtens, aliud beneficium imper-<lb/>tiret: </s> | |
2230 <s xml:id="echoid-s1050" xml:space="preserve">ſi enim milites ad velitationem, vel ad aliud ne-<lb/>gotium egreſſi eſſent, | |
2231 cogerenturq́;</s> | |
2232 <s xml:id="echoid-s1051" xml:space="preserve">, ob magnam ho-<lb/>ſtium impreſſionem, retro cedere, & </s> | |
2233 <s xml:id="echoid-s1052" xml:space="preserve">pons verſatilis ne-<lb/>ceſſariò eleuatus eſſet, (Galli dicunt pont ſcuis, quem <lb/>nos | |
2234 verſatilem diximus,) poſſentij in foſſam ſalire, & </s> | |
2235 <s xml:id="echoid-s1053" xml:space="preserve"><lb/>in ea ſaluari. </s> | |
2236 <s xml:id="echoid-s1054" xml:space="preserve">Sumitur & </s> | |
2237 <s xml:id="echoid-s1055" xml:space="preserve">alia vtilitas è foſſa ſic-<lb/>ca: </s> | |
2238 <s xml:id="echoid-s1056" xml:space="preserve">ſæpe enim accidit, tempore belli, vt <lb/>pecora totius agri in foſſis ab <lb/>hoſtilibus | |
2239 rapinis <lb/>tuta ſint.</s> | |
2240 <s xml:id="echoid-s1057" xml:space="preserve"/> | |
2241 </p> | |
2242 <pb o="95" file="0095" n="117"/> | |
2243 <figure> | |
2244 <image file="0095-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0095-01"/> | |
2245 </figure> | |
2246 <p> | |
2247 <s xml:id="echoid-s1058" xml:space="preserve">Quid conſiderandum ſit ei, qui à <lb/>Principe ſuo electus eſt ad defen <lb/>ſionem ſeu | |
2248 propugnationem ar-<lb/>cis alicujus.</s> | |
2249 <s xml:id="echoid-s1059" xml:space="preserve"/> | |
2250 </p> | |
2251 </div> | |
2252 <div xml:id="echoid-div37" type="section" level="1" n="32"> | |
2253 <head xml:id="echoid-head39" xml:space="preserve">CAPVT TERTIVM.</head> | |
2254 <p> | |
2255 <s xml:id="echoid-s1060" xml:space="preserve"><emph style="sc">MVlta</emph> ſunt conſideranda & </s> | |
2256 <s xml:id="echoid-s1061" xml:space="preserve">perpenden-<lb/>da ei, qui à Principe ſuo electus eſt ad de <lb/>fenſionem, | |
2257 propugnationem, & </s> | |
2258 <s xml:id="echoid-s1062" xml:space="preserve">tutelam <lb/>ciuitatis alicujus vel arcis. </s> | |
2259 <s xml:id="echoid-s1063" xml:space="preserve">Hucuſq; </s> | |
2260 <s xml:id="echoid-s1064" xml:space="preserve">affa-<lb/>tim diſſeruimus de ſitu, fabrica, & </s> | |
2261 <s xml:id="echoid-s1065" xml:space="preserve">muni-<lb/>tione arciũ: </s> | |
2262 <s xml:id="echoid-s1066" xml:space="preserve">ſupereſt vt de iis conſeruandis agatur. </s> | |
2263 <s xml:id="echoid-s1067" xml:space="preserve">De <lb/>cura autẽ & </s> | |
2264 <s xml:id="echoid-s1068" xml:space="preserve">diligentia, quã adhibere debet arcis præfe-<lb/>ctus, vt arx muniatur rebus neceſſariis | |
2265 ad ſui conſerua-<lb/>tionẽ, vt cõmeatus abundet, tum ad plebis, tum ad præ | |
2266 <lb/>ſidiariorum militum victum, vt reliquis rebus neceſſa-<lb/>riis arx in tempore | |
2267 muniatur, in præſentia non dicam, <lb/>quia neminem latet, arces & </s> | |
2268 <s xml:id="echoid-s1069" xml:space="preserve">ciuitates aliâs inexpugna-<lb/>biles, in hoſtium poteſtatem venturas, quotiescumque | |
2269 <lb/>deſtituuntur rebus ad vitam ſuſtentandam neceſſariis. <lb/></s> | |
2270 <s xml:id="echoid-s1070" xml:space="preserve">Nec ſperandum eſt, ciuitates & </s> | |
2271 <s xml:id="echoid-s1071" xml:space="preserve">arces, quum obſideri <lb/>cœperint, poſſe ſibi commeatum accerſere, ſéque exo-<lb/>nerare | |
2272 perſonis inutilibus, & </s> | |
2273 <s xml:id="echoid-s1072" xml:space="preserve">fruges conſumere natis. </s> | |
2274 <s xml:id="echoid-s1073" xml:space="preserve"><lb/>Hoc enim eſt valde difficile, & </s> | |
2275 <s xml:id="echoid-s1074" xml:space="preserve">exitus fallax. </s> | |
2276 <s xml:id="echoid-s1075" xml:space="preserve">Exẽplo fue <lb/>re, noſtris his temporibus, Florẽtia & </s> | |
2277 <s xml:id="echoid-s1076" xml:space="preserve">Siena, quæ quum <lb/>tempeſtiuè ſibi non conſuluiſſent, tandem hiſce reme- <pb o="96" file="0096" n="118" rhead=""/> diis volentes vti, mirum eſt quàm paruo ſibi fuerint | |
2278 <lb/>adiumento, & </s> | |
2279 <s xml:id="echoid-s1077" xml:space="preserve">cum quibus anguſtiis ac miſeriis vix, ac <lb/>ne vix quidem, minimam partem eorum quæ | |
2280 ſpera-<lb/>uerant, conſequuti ſunt. </s> | |
2281 <s xml:id="echoid-s1078" xml:space="preserve">Verùm hæc recenſere miſe-<lb/>randum potiùs eſſet quâm neceſſarium. </s> | |
2282 <s xml:id="echoid-s1079" xml:space="preserve">Subſidia igi-<lb/>tur illa & </s> | |
2283 <s xml:id="echoid-s1080" xml:space="preserve">commeatus in tempore fieri debent, vt par <lb/>eſt. </s> | |
2284 <s xml:id="echoid-s1081" xml:space="preserve">Dicamus jam de arcium præſidio. </s> | |
2285 <s xml:id="echoid-s1082" xml:space="preserve">De numero <lb/>præſidiariorum ſuprà etiam egimus, quum conſului-<lb/>mus multo majorem | |
2286 numerum militum eſſe debere <lb/>eo qui idoneus videretur ad loci defenſionem, tum vt | |
2287 <lb/>eruptiones in obſidentes faciliùs fieri poſſint, tum e-<lb/>tiam quia in locis | |
2288 obſeſſis, & </s> | |
2289 <s xml:id="echoid-s1083" xml:space="preserve">aduerſa valetudine à va-<lb/>riis incommoditatibus contracta, & </s> | |
2290 <s xml:id="echoid-s1084" xml:space="preserve">ferro, multi per-<lb/>eunt. </s> | |
2291 <s xml:id="echoid-s1085" xml:space="preserve">Conſulerem ergo vt ad defenſionem ciuitatum <lb/>& </s> | |
2292 <s xml:id="echoid-s1086" xml:space="preserve">arcium, pro quibuſlibet mille paſſibus mille milites <lb/>conſcriberentur, vel etiam | |
2293 major numerus, <lb/>pro propugnaculorum magnitu-<lb/>dine, & </s> | |
2294 <s xml:id="echoid-s1087" xml:space="preserve">aliorum arcis <lb/>locorum.</s> | |
2295 <s xml:id="echoid-s1088" xml:space="preserve"/> | |
2296 </p> | |
2297 <figure> | |
2298 <image file="0096-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0096-01"/> | |
2299 </figure> | |
2300 <pb o="97" file="0097" n="119"/> | |
2301 <figure> | |
2302 <image file="0097-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0097-01"/> | |
2303 </figure> | |
2304 <p> | |
2305 <s xml:id="echoid-s1089" xml:space="preserve">Demodo cuſtodiendiac con-<lb/>ſeruandi arces.</s> | |
2306 <s xml:id="echoid-s1090" xml:space="preserve"/> | |
2307 </p> | |
2308 </div> | |
2309 <div xml:id="echoid-div38" type="section" level="1" n="33"> | |
2310 <head xml:id="echoid-head40" xml:space="preserve">CAPVT QVARTVM.</head> | |
2311 <p> | |
2312 <s xml:id="echoid-s1091" xml:space="preserve">DE militibus dictum eſt, jam agamus de <lb/>numero & </s> | |
2313 <s xml:id="echoid-s1092" xml:space="preserve">qualitate bombardarum. </s> | |
2314 <s xml:id="echoid-s1093" xml:space="preserve">Eæ <lb/>tot debent eſſe quot neceſſariæ ſunt ad <lb/>defenſionem propugnaculorum, | |
2315 plana-<lb/>rum formarum, vallorum prominen-<lb/>tium, & </s> | |
2316 <s xml:id="echoid-s1094" xml:space="preserve">aliorum locorum. </s> | |
2317 <s xml:id="echoid-s1095" xml:space="preserve">Verùm deiis canon com-<lb/>modè non poteſt dari: </s> | |
2318 <s xml:id="echoid-s1096" xml:space="preserve">quia, prout ſeſe occaſio offert, <lb/>varia etiam ſunt conſilia: </s> | |
2319 <s xml:id="echoid-s1097" xml:space="preserve">aliquando plures, aliquando <lb/>pauciores bombardæ arci imponuntur, habita ratio-<lb/>ne | |
2320 vitium hoſtis, & </s> | |
2321 <s xml:id="echoid-s1098" xml:space="preserve">abundantia vel penuria commea-<lb/>tus. </s> | |
2322 <s xml:id="echoid-s1099" xml:space="preserve">Vnaquæq; </s> | |
2323 <s xml:id="echoid-s1100" xml:space="preserve">bombarda inſtructa debet eſſe ſuis pro-<lb/>priis inſtrumentis & </s> | |
2324 <s xml:id="echoid-s1101" xml:space="preserve">aliis rebus neceſſariis, pilis, pulue-<lb/>re, quantum ſatis eſt. </s> | |
2325 <s xml:id="echoid-s1102" xml:space="preserve">Præterea laudarem vt illic eſſet <lb/>omne genus inſtrumentorũ, quæ faciunt ad | |
2326 oppugna-<lb/>tionem propulſandam. </s> | |
2327 <s xml:id="echoid-s1103" xml:space="preserve">Neceſſarium eſt & </s> | |
2328 <s xml:id="echoid-s1104" xml:space="preserve">inibi omne <lb/>genus ferramentorum: </s> | |
2329 <s xml:id="echoid-s1105" xml:space="preserve">carbones in magna quantitate, <lb/>cum aliis rebus quæ ad ignes artificiales | |
2330 componen-<lb/>dos ſunt commodæ: </s> | |
2331 <s xml:id="echoid-s1106" xml:space="preserve">ad hæc omnis materia è qua pul-<lb/>uis tormentarius conficitur, piſtrinorum omne genus, | |
2332 <lb/>inſtrumenta ferrea & </s> | |
2333 <s xml:id="echoid-s1107" xml:space="preserve">alia vtenſilia foſſorum, (Galli <lb/>pionnicrs,) vt ligones, ſarcula, bidentes, palæ, | |
2334 rutra, fur-<lb/>cæ, marræ, paſtina, irpices, mergæ, runcinæ, gerulæ, <lb/>vangæ, corbes, | |
2335 ſportulæ, & </s> | |
2336 <s xml:id="echoid-s1108" xml:space="preserve">id genus alia, quæ, faciunt <pb o="98" file="0098" n="120" rhead=""/> ad eruendam & </s> | |
2337 <s xml:id="echoid-s1109" xml:space="preserve">portandam terram, ligna, faſces ra-<lb/>mulorum: </s> | |
2338 <s xml:id="echoid-s1110" xml:space="preserve">in ſumma quidquid facit ad aggeres ex-<lb/>ſtruendos, &</s> | |
2339 <s xml:id="echoid-s1111" xml:space="preserve">, ſi vſu veniat, ad ruinas ab hoſte bombar-<lb/>dis factas reparandas. </s> | |
2340 <s xml:id="echoid-s1112" xml:space="preserve">Præterea magnus numerus plu-<lb/>teorum, (Gal. </s> | |
2341 <s xml:id="echoid-s1113" xml:space="preserve">gabions,) quibus tamen non multum fi-<lb/>dendum, ſi eis vtaris ad conſeruationem | |
2342 bombarda-<lb/>rum, quamuis ſint vaſti & </s> | |
2343 <s xml:id="echoid-s1114" xml:space="preserve">bene impleti: </s> | |
2344 <s xml:id="echoid-s1115" xml:space="preserve">experientia <lb/>enim docuit illis non multum ſecuritatis ineſſe: </s> | |
2345 <s xml:id="echoid-s1116" xml:space="preserve">verùm <lb/>perneceſſarij ſunt ad nos operiendos, præcipuè vbi ag-<lb/>geres vel aliæ | |
2346 munitiones incipiunt exſtrui. </s> | |
2347 <s xml:id="echoid-s1117" xml:space="preserve">Debet <lb/>item arx inſtructa eſſe omni genere artificum, quales <lb/>funt fabri | |
2348 lignarij, ferrarij, murarij, lapicidæ, & </s> | |
2349 <s xml:id="echoid-s1118" xml:space="preserve">id ge-<lb/>nus alij. </s> | |
2350 <s xml:id="echoid-s1119" xml:space="preserve">Debet etiam in arce eſſe magnus numerus ar-<lb/>morum, & </s> | |
2351 <s xml:id="echoid-s1120" xml:space="preserve">omnium generum, vt poſſint eis armari <lb/>plebs, & </s> | |
2352 <s xml:id="echoid-s1121" xml:space="preserve">lixæ, vbi ſeſe occaſio & </s> | |
2353 <s xml:id="echoid-s1122" xml:space="preserve">neceſſitas offerret: <lb/></s> | |
2354 <s xml:id="echoid-s1123" xml:space="preserve">namq; </s> | |
2355 <s xml:id="echoid-s1124" xml:space="preserve">non minor eſt virtus quàm quærere parta tueri. </s> | |
2356 <s xml:id="echoid-s1125" xml:space="preserve"><lb/>Præterea debet præfectus arcis eſſe valdè attentus & </s> | |
2357 <s xml:id="echoid-s1126" xml:space="preserve">ſa-<lb/>gax ad perſpiciendas & </s> | |
2358 <s xml:id="echoid-s1127" xml:space="preserve">præuidendas hoſtium fraudes <lb/>& </s> | |
2359 <s xml:id="echoid-s1128" xml:space="preserve">furta: </s> | |
2360 <s xml:id="echoid-s1129" xml:space="preserve">præcipuè vbi hoſtis ita vicinus eſt, vt vna no-<lb/>cte tibi immineat, & </s> | |
2361 <s xml:id="echoid-s1130" xml:space="preserve">ſcalarum ope tibi damnum affe-<lb/>rat. </s> | |
2362 <s xml:id="echoid-s1131" xml:space="preserve">Horum enim exempla quotidie exſtant, quorum <lb/>teſtes probati ſunt Alba, Caſalis & </s> | |
2363 <s xml:id="echoid-s1132" xml:space="preserve">Torchiara in præ-<lb/>teritis bellis Pedemontis & </s> | |
2364 <s xml:id="echoid-s1133" xml:space="preserve">Parmæ. </s> | |
2365 <s xml:id="echoid-s1134" xml:space="preserve">Debet etiam præ-<lb/>fectus arcis ſumma diligentia vti, in collocan dis excu-<lb/>biis, | |
2366 & </s> | |
2367 <s xml:id="echoid-s1135" xml:space="preserve">ſtationibus, ſeu corporibus præſidiariis (Galli, <lb/>corps de garde:) </s> | |
2368 <s xml:id="echoid-s1136" xml:space="preserve">numerus enim ordinarius non ſatis eſt, <lb/>vbinobis res eſt cum hoſte audaci, qui | |
2369 libenter fortu-<lb/>nam tẽtat, quiq́; </s> | |
2370 <s xml:id="echoid-s1137" xml:space="preserve">delectatur impreſſionibus nocturnis, <lb/>quæ, vbi prudenter adminiſtrantur, maximos | |
2371 gignunt <lb/>effectus. </s> | |
2372 <s xml:id="echoid-s1138" xml:space="preserve">Conſulerem etiam, vt noſter præfectus octo <lb/>aut decem equites emitteret ad eam partem | |
2373 à qua ho- <pb o="99" file="0099" n="121" rhead=""/> ſtis expectatur, qui viam obſeruarent, | |
2374 ne quidquam <lb/>ſuperuenire poſſet de quo ante certior factus nõ eſſet, <lb/>quo poſſet | |
2375 tutiùs ſe ab hoſtili impreſſione defendere. <lb/></s> | |
2376 <s xml:id="echoid-s1139" xml:space="preserve">Quod verò attinet ad fraudes, quas à noſtris ipſis mi-<lb/>litibus patimur, laudo in hoc | |
2377 prudentiam, qua vſi ſunt <lb/>Galli in Pedemonte, & </s> | |
2378 <s xml:id="echoid-s1140" xml:space="preserve">in bellis Parmenſi & </s> | |
2379 <s xml:id="echoid-s1141" xml:space="preserve">Senenſi, <lb/>ne quis ſcilicet gnarus ſit quo in loco collocandus erit, <lb/>nec vbi | |
2380 debeat excubias agere. </s> | |
2381 <s xml:id="echoid-s1142" xml:space="preserve">Præterea ſingulis no-<lb/>ctibus mutentur cuſto diæ, (Galli fcs gardes:) </s> | |
2382 <s xml:id="echoid-s1143" xml:space="preserve">ſingulis ho-<lb/>ris ac momentis inſpiciantur tũ cuſtodiæ, tum excubiæ, <lb/>à militibus | |
2383 ad id electis. </s> | |
2384 <s xml:id="echoid-s1144" xml:space="preserve">Galli vocant vondes. </s> | |
2385 <s xml:id="echoid-s1145" xml:space="preserve">Nollem <lb/>etiam eum, cujus curæ & </s> | |
2386 <s xml:id="echoid-s1146" xml:space="preserve">fidei demandata eſt tutela <lb/>alicujus loci, concedere vt ſui milites negotia | |
2387 tracta-<lb/>rent, colloquerentur, & </s> | |
2388 <s xml:id="echoid-s1147" xml:space="preserve">familiaritatem inirent cum <lb/>hoſtibus, vt ſæpe factitatum eſt, præcipuè inter Italos: </s> | |
2389 <s xml:id="echoid-s1148" xml:space="preserve"><lb/>immò hæc omnia penitus prohibere, curareq́; </s> | |
2390 <s xml:id="echoid-s1149" xml:space="preserve">vt qui-<lb/>libet ex ſuis animum hoſtilem erga hoſtes gerat. </s> | |
2391 <s xml:id="echoid-s1150" xml:space="preserve">Ca-<lb/>ueat etiam ne crebrò tubicines & </s> | |
2392 <s xml:id="echoid-s1151" xml:space="preserve">tympaniſtæ hoſtium <lb/>arcem ingrediantur: </s> | |
2393 <s xml:id="echoid-s1152" xml:space="preserve">plerumque enim accidit vt id <lb/>munus exercentes, viri ſint aſtuti, & </s> | |
2394 <s xml:id="echoid-s1153" xml:space="preserve">ad nocendum pa-<lb/>rati, ſicut experientia docuit in bello Parmenſi, quum <lb/>Torchiara | |
2395 ab hoſtibus capta eſt. </s> | |
2396 <s xml:id="echoid-s1154" xml:space="preserve">Quum enim illuc <lb/>frequenter veniret tympaniſtes quidam, illi licuit in-<lb/>ſpicere | |
2397 aggeres & </s> | |
2398 <s xml:id="echoid-s1155" xml:space="preserve">valla, eorumq́; </s> | |
2399 <s xml:id="echoid-s1156" xml:space="preserve">altitudinem metiri, vn-<lb/>de ſequuta eſt loci illius captura, cum morte Principis | |
2400 <lb/>Macedoniæ, qui illic imperabat. </s> | |
2401 <s xml:id="echoid-s1157" xml:space="preserve">Nolo etiam retice-<lb/>re, quantum inuidiæ, faſtidij, & </s> | |
2402 <s xml:id="echoid-s1158" xml:space="preserve">laboris ſuſtineant ij, <lb/>qui Principibus inſeruiunt, bellicas artes profitentes: </s> | |
2403 <s xml:id="echoid-s1159" xml:space="preserve"><lb/>ſed præcipuè ij qui Mathematicarum diſciplinarum <lb/>ope, artem profitentur | |
2404 muniendi, & </s> | |
2405 <s xml:id="echoid-s1160" xml:space="preserve">exſtruendi arces <lb/>& </s> | |
2406 <s xml:id="echoid-s1161" xml:space="preserve">propugnacula. </s> | |
2407 <s xml:id="echoid-s1162" xml:space="preserve">Hoc aliquando accidit, quia Prin- <pb o="100" file="0100" n="122" rhead=""/> ceps vel | |
2408 Imperator jubebit te loci alicujus tutelam ac <lb/>defenſionem ſuſcipere: </s> | |
2409 <s xml:id="echoid-s1163" xml:space="preserve">quem locum tu certò cogno-<lb/>ſces non poſſe defendi. </s> | |
2410 <s xml:id="echoid-s1164" xml:space="preserve">Tu verò, qui ſemper hono-<lb/>rem & </s> | |
2411 <s xml:id="echoid-s1165" xml:space="preserve">famam conſeruare voluiſti, ne aliquando incaſ-<lb/>ſum rationem reddere cogaris de arce | |
2412 amiſſa, recuſa-<lb/>bis imperata exequi. </s> | |
2413 <s xml:id="echoid-s1166" xml:space="preserve">Hinc ſequitur alienatus & </s> | |
2414 <s xml:id="echoid-s1167" xml:space="preserve">offen-<lb/>ſus animus Principis tui, neque ſolùm Principis, ſed <lb/>etiam totius vulgi, | |
2415 qui te vt puſillanimem calumnia-<lb/>bitur:</s> | |
2416 <s xml:id="echoid-s1168" xml:space="preserve">ita vt mihi ſatius videatur militem ſtrenuum im-<lb/>peratis Domini ſui potiùs | |
2417 acquieſcere, vitæq́; </s> | |
2418 <s xml:id="echoid-s1169" xml:space="preserve">ſuæ peri-<lb/>culum adire, modò in eo negotio ſe fortem ac diligen-<lb/>tem præbeat, quàm | |
2419 abnuere juſſa exequi. </s> | |
2420 <s xml:id="echoid-s1170" xml:space="preserve">Poteſt qui-<lb/>dem ac debet miles noſter Domino ſuo palàm facere, <lb/>locum illum nullo | |
2421 pacto defendi poſſe, nihilominus <lb/>ſe paratum eſſe ac velle illi morem gerere, etiam ſi | |
2422 id <lb/>fiat cum certo vitæ ſuæ periculo. </s> | |
2423 <s xml:id="echoid-s1171" xml:space="preserve">Tunc ſi Princeps vel <lb/>Imperator ſit ea prudentia qua decet, non tam parui <lb/>faciet | |
2424 vitam ſuorum, vt eam velit temere & </s> | |
2425 <s xml:id="echoid-s1172" xml:space="preserve">abſque fru-<lb/>ctu periculo objicere, immò magni faciet militem <lb/>ſuum, ejusq́; </s> | |
2426 <s xml:id="echoid-s1173" xml:space="preserve">fidem ac fortitudinem præmio aliquo de-<lb/>corabit. </s> | |
2427 <s xml:id="echoid-s1174" xml:space="preserve">Quum autem in hoc capite dixerim de iis <lb/>quæ mihi ex vſu eſſe viſa ſunt ad tutelam | |
2428 & </s> | |
2429 <s xml:id="echoid-s1175" xml:space="preserve">defenſio-<lb/>nem alicujus arcis, necnon & </s> | |
2430 <s xml:id="echoid-s1176" xml:space="preserve">de commeatu rerum ne-<lb/>ceſſariarum in eam immittendo, in ſequenti capite à <lb/>me | |
2431 dicetur quo pacto ſe gerere debeat is <lb/>qui ciuitatem vel arcem oppu-<lb/>gnare volet, | |
2432 immò & </s> | |
2433 <s xml:id="echoid-s1177" xml:space="preserve"><lb/>expugnare.</s> | |
2434 <s xml:id="echoid-s1178" xml:space="preserve"/> | |
2435 </p> | |
2436 <pb o="101" file="0101" n="123"/> | |
2437 <figure> | |
2438 <image file="0101-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0101-01"/> | |
2439 </figure> | |
2440 <p> | |
2441 <s xml:id="echoid-s1179" xml:space="preserve">Quo pacto ſe gerat Imperator, qui <lb/>viderit arcem aliquam expugna-<lb/>ri non | |
2442 poſſe:</s> | |
2443 <s xml:id="echoid-s1180" xml:space="preserve">ac quomodo eam <lb/>ſit obſeſſurus.</s> | |
2444 <s xml:id="echoid-s1181" xml:space="preserve"/> | |
2445 </p> | |
2446 </div> | |
2447 <div xml:id="echoid-div39" type="section" level="1" n="34"> | |
2448 <head xml:id="echoid-head41" xml:space="preserve">CAPVT QVINTVM.</head> | |
2449 <p> | |
2450 <s xml:id="echoid-s1182" xml:space="preserve">QV <emph style="sc">VM</emph> Imperator, (Galli vocant E<unsure/>circ@al, <lb/>qui | |
2451 inſtituerit ciuitatem aliquam vel ar-<lb/>cem in ſuam poteſtatem redigere, certò | |
2452 <lb/>cognouerit id viac expugnatione fieri <lb/>non poſſe, conſtitueritq́; </s> | |
2453 <s xml:id="echoid-s1183" xml:space="preserve">eam obſidione <lb/>cingere, vt tandem poſt magnum temporis interual-<lb/>lum voti compos | |
2454 fiat, primò debebit prudenter & </s> | |
2455 <s xml:id="echoid-s1184" xml:space="preserve">at-<lb/>tentè, & </s> | |
2456 <s xml:id="echoid-s1185" xml:space="preserve">poſt crebras totius ſitus inſpectiones, eligere <lb/>locum in quo caſtrametaturus eſt, | |
2457 & </s> | |
2458 <s xml:id="echoid-s1186" xml:space="preserve">exercitus ſedes <lb/>fixurus. </s> | |
2459 <s xml:id="echoid-s1187" xml:space="preserve">Sed inprimis locum debet eligere vbi aër ſit <lb/>purus, non calamitoſus, in memoriã | |
2460 reuocans id quod <lb/>accidit Domino de Lautrect in obſidione Neapolita-<lb/>na, qui, quòd | |
2461 in hac electione peccaſſet, non tantùm <lb/>non potuitad finem perducere id quod | |
2462 inſtituerat, ve-<lb/>rùm & </s> | |
2463 <s xml:id="echoid-s1188" xml:space="preserve">exercitus ſui & </s> | |
2464 <s xml:id="echoid-s1189" xml:space="preserve">vitæ propriæ jacturam fecit, cũ <lb/>ingenti ſtrage nobilitatis Gallicanæ, vt nemini | |
2465 notum <lb/>non eſt. </s> | |
2466 <s xml:id="echoid-s1190" xml:space="preserve">Eligat etiam, quantum fieri poterit, locum <lb/>commodum ad aquationem, lignationem, | |
2467 & </s> | |
2468 <s xml:id="echoid-s1191" xml:space="preserve">rerum <lb/>ad victum neceſſariarum comportationem. </s> | |
2469 <s xml:id="echoid-s1192" xml:space="preserve">Viden-<lb/>dum etiam vt tutus ſit à bombardis hoſtilibus, quan- <pb o="102" file="0102" n="124" rhead=""/> | |
2470 <pb file="0102_0103" n="125"/> | |
2471 <pb o="103" file="0103" n="126" rhead=""/> | |
2472 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0103-01a" xlink:href="fig-0103-01"/> | |
2473 <pb o="104" file="0104" n="127" rhead=""/> tum poſſit. </s> | |
2474 <s xml:id="echoid-s1193" xml:space="preserve">Silocus obſidendus magnus ſit, & </s> | |
2475 <s xml:id="echoid-s1194" xml:space="preserve">mu- nitus magno numero militum, præcipuè equitum ad eruptiones & </s> | |
2476 <s xml:id="echoid-s1195" xml:space="preserve">velitationes crebrò faciendas, ſubitò de- bet curare, ita muniri caſtra, vt per ſe | |
2477 poſſint viri- bus hoſtium obſiſtere. </s> | |
2478 <s xml:id="echoid-s1196" xml:space="preserve">Quo facto priuabit hoſtes omni commoditate, velutiaqua, & </s> | |
2479 <s xml:id="echoid-s1197" xml:space="preserve">aliis rebus, quæ il- los juuare poſſunt, eosq́; </s> | |
2480 <s xml:id="echoid-s1198" xml:space="preserve">ad extremam neceſſitatem rediget. </s> | |
2481 <s xml:id="echoid-s1199" xml:space="preserve">Præterea euentus ſæpe probauit, rem eſſe pe- riculoſiſſimam, ſi quis exercitum diuidat, | |
2482 vel eum ni- mis imminuat, quũ caſtrametatur prope ciuitatem ho ſtilem, præcipuè ſi in ea | |
2483 ſint magnæ vires, & </s> | |
2484 <s xml:id="echoid-s1200" xml:space="preserve">milites ſtrenui, quemadmodum accidit in obſidione Floren- tiæ. </s> | |
2485 <s xml:id="echoid-s1201" xml:space="preserve">Quum enim hoſtes bipartitò diuiſiſſent exerci- tum, parte cis Arnum, Aquilonem verſus, | |
2486 collocata, in qua erant Germani, altera verò parte Meridiem ver- ſus, in qua erat | |
2487 Imperator ipſe, cum præcipuis exerci- tus viribus, ciuitas illa, vt ſe tanta moleſtia | |
2488 liberaret, noctu impreſſionem fecit in copias Germanorum, eo ardore, vt niſi confuſio | |
2489 conſequuta eſſet inter eos qui impreſſionem faciebant, totum agmen Germanorum deletum | |
2490 erat, & </s> | |
2491 <s xml:id="echoid-s1202" xml:space="preserve">ab ea parte ciuitas obſidione libera- batur. </s> | |
2492 <s xml:id="echoid-s1203" xml:space="preserve">Credo igitur ſecurius eſſe & </s> | |
2493 <s xml:id="echoid-s1204" xml:space="preserve">facilius, ciuitatem obſidendam premere, per exſtructionem propugna- culorumſeu vallorum | |
2494 eminẽtium, vt fieri cœptum eſt in vltimis bellis Mirandulæ & </s> | |
2495 <s xml:id="echoid-s1205" xml:space="preserve">Sienæ, conſiderando diligenter omnes vias & </s> | |
2496 <s xml:id="echoid-s1206" xml:space="preserve">omnia loca per quæ oppida- nis ſuppetias afferre poſſint amici, & </s> | |
2497 <s xml:id="echoid-s1207" xml:space="preserve">in ſingulis locis aggeres vel valla exſtruere: </s> | |
2498 <s xml:id="echoid-s1208" xml:space="preserve">vel potiùs tam prope ciui- tatem ſuas figere ſedes, vt cum quatuor vel quinque vallis | |
2499 tota ciuitas circumcludi poſſit. </s> | |
2500 <s xml:id="echoid-s1209" xml:space="preserve">Nollem ſic ex- ſtrui hæc valla, vt, præ paruitate, nimis debilia eſſent, <pb o="105" file="0105" n="128" rhead=""/> nec vellem ita ſita eſſe, vt alterum alteri ſuppetias | |
2501 ferre nequiret. </s> | |
2502 <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">Verùm qua forma & </s> | |
2503 <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve">quomodo vellem ea exſtrui infrà à nobis deſignatum eſt decimaſexta figura.</s> | |
2504 <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve"/> | |
2505 </p> | |
2506 <div xml:id="echoid-div39" type="float" level="2" n="1"> | |
2507 <figure xlink:label="fig-0102-01" xlink:href="fig-0102-01a"> | |
2508 <image file="0102-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0102-01"/> | |
2509 </figure> | |
2510 <figure xlink:label="fig-0103-01" xlink:href="fig-0103-01a"> | |
2511 <image file="0103-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0103-01"/> | |
2512 </figure> | |
2513 </div> | |
2514 <p> | |
2515 <s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">Deinde cum reliquo exercitu ſtabit inloco vnde fa-<lb/>cilè poſſit ſuppetias ſuis | |
2516 ferre:</s> | |
2517 <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">vel etiam cum parte exer-<lb/>citus, attentè priùs perpenſis hoſtiũ viribus, ac cum iis | |
2518 <lb/>bombardis, quæ commodæ videbuntur, in ſuam po-<lb/>teſtatem rediget totum agrum | |
2519 circumjacentem, præci-<lb/>puè loca expugnatu facilia: </s> | |
2520 <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">vnde ſibi magnam conci-<lb/>liabit commoditatem propter commeatum. </s> | |
2521 <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">ſic enim <lb/>non ſolummodo exercitum ſuum nutriet, ſed & </s> | |
2522 <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">obſeſ-<lb/>ſis auferet omnem ſuppetiarum ſpem, magnumq́; </s> | |
2523 <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">no-<lb/>men exercitui ſuo comparabit: </s> | |
2524 <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve">ita vt iſtius tractus in-<lb/>colæ nec reſiſtere, nec etiam mutire audeant, ſed vel | |
2525 <lb/>amore, veltimore, in officio continebuntur.</s> | |
2526 <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve"/> | |
2527 </p> | |
2528 <figure> | |
2529 <image file="0105-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0105-01"/> | |
2530 </figure> | |
2531 <p> | |
2532 <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve">Quomodo ſegeret Imperator, vbi <lb/>viderit arcem expugnari poſſe.</s> | |
2533 <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve"/> | |
2534 </p> | |
2535 </div> | |
2536 <div xml:id="echoid-div41" type="section" level="1" n="35"> | |
2537 <head xml:id="echoid-head42" xml:space="preserve">CAPVT SEXTVM.</head> | |
2538 <p> | |
2539 <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve"><emph style="sc">DIximvs</emph> ſuperiori capite quanti pon-<lb/>deris ſiteligere locum | |
2540 ſtationis commo-<lb/>dum ac ſecurum. </s> | |
2541 <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">Supereſt vt hoc ſexto <lb/>dicam, quid fieri ſoleat ac debeat vbi Im <lb/>perator viderit | |
2542 poſſe vi expugnari ciui-<lb/>tatem vel arcem. </s> | |
2543 <s xml:id="echoid-s1225" xml:space="preserve">Primò mittendi ſunt cum magiſtro <lb/>militiæ (Galli maiſtre de camp,) milites | |
2544 exercitati, cum <pb o="106" file="0106" n="129" rhead=""/> | |
2545 <pb file="0106_0107" n="130"/> | |
2546 <pb o="107" file="0107" n="131" rhead=""/> | |
2547 <anchor type="figure" xlink:label="fig-0107-01a" xlink:href="fig-0107-01"/> | |
2548 <pb o="108" file="0108" n="132" rhead=""/> aliis numero ſufficienti, qui attentè poſſint | |
2549 inſpicere & </s> | |
2550 <s xml:id="echoid-s1226" xml:space="preserve">notare ambitum ciuitatis, ſitum ipſius, & </s> | |
2551 <s xml:id="echoid-s1227" xml:space="preserve">quæ pars commodior ſit ad collocandas bombardas foſſarum tranſuerſarum ope, (Galli | |
2552 tranchccs.) </s> | |
2553 <s xml:id="echoid-s1228" xml:space="preserve">Debet autem in primis aduertere, vt terra ſit ejus generis, quæ facilè poſſit tractari, | |
2554 tum ad foſſas ducendas, tum ad alia o- pera militaria, quæ neceſſaria ſunt quo ſe ab | |
2555 hoſtibus tueatur. </s> | |
2556 <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">Verùm impoſſibile eſt exactè recognoſcere, vel interdiu vel noctu omnia ea quæ pertinent | |
2557 ad eam ciuitatem vel arcem: </s> | |
2558 <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">quia interdiu hoſtes non ſinent id liberè fieri, ſi ſaltem animis valeant: </s> | |
2559 <s xml:id="echoid-s1231" xml:space="preserve">noctu verò, pro- pter obſcuritatem nequimus metiri latera nec foſſam, nec alia pleraque | |
2560 inſpicere, quæ neceſſaria ſunt ei qui exactè & </s> | |
2561 <s xml:id="echoid-s1232" xml:space="preserve">conſideratè ſe vult ad eam expugnationem accingere. </s> | |
2562 <s xml:id="echoid-s1233" xml:space="preserve">Sed hoc bene & </s> | |
2563 <s xml:id="echoid-s1234" xml:space="preserve">commodiſſimè fiet, quan- do foſſas tuas perduxeris vſque ad ciuitatis foſſam. </s> | |
2564 <s xml:id="echoid-s1235" xml:space="preserve">Illic ipſemet Imperator poterit commodè ſingula videre, & </s> | |
2565 <s xml:id="echoid-s1236" xml:space="preserve">certior fieri eorum omnium quæ reſcire deſiderat.</s> | |
2566 <s xml:id="echoid-s1237" xml:space="preserve"> De modo autem haſce foſſas tranſuerſas faciendi variæ ſunt opiniones. </s> | |
2567 <s xml:id="echoid-s1238" xml:space="preserve">nos, vt in hoc etiam lectoriſatisfacere- mus, varia earum genera deſignauimus, quæ commo- | |
2568 diora & </s> | |
2569 <s xml:id="echoid-s1239" xml:space="preserve">ſecuriora judicauimus, quæq́; </s> | |
2570 <s xml:id="echoid-s1240" xml:space="preserve">citiùs parari poſſunt. </s> | |
2571 <s xml:id="echoid-s1241" xml:space="preserve">Sed ante omnia recordetur Imperator, in illis foſſis loca ſtatuere, in quibus cum | |
2572 ſecuritate collocet corpora præſidiaria (corps de gazde) ita diſpoſita vt al- terum altero | |
2573 ſuppetias ferre poſſit. </s> | |
2574 <s xml:id="echoid-s1242" xml:space="preserve">Sint etiam in illis foſſis exitus, ſeu viæ per quas illinc exeatur, vt ex noſtris | |
2575 deſcriptionibus apparebit, ac etiam in decima ſeptima figura.</s> | |
2576 <s xml:id="echoid-s1243" xml:space="preserve"/> | |
2577 </p> | |
2578 <div xml:id="echoid-div41" type="float" level="2" n="1"> | |
2579 <figure xlink:label="fig-0106-01" xlink:href="fig-0106-01a"> | |
2580 <image file="0106-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0106-01"/> | |
2581 </figure> | |
2582 <figure xlink:label="fig-0107-01" xlink:href="fig-0107-01a"> | |
2583 <image file="0107-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0107-01"/> | |
2584 </figure> | |
2585 </div> | |
2586 <p> | |
2587 <s xml:id="echoid-s1244" xml:space="preserve">Hoc facto eliges locum ad locandas bombardas, <lb/>cum ſuis pluteis, reliquisq́; </s> | |
2588 <s xml:id="echoid-s1245" xml:space="preserve">inſtrumentis ad eas perti- <pb o="109" file="01090" n="133" rhead=""/> nentibus. </s> | |
2589 <s xml:id="echoid-s1246" xml:space="preserve">Poſtea bombardarum magiſter, (Maiſtix ou <lb/>Lapitainc de ſ’ artiſſeric) cum ſuis | |
2590 miniſtris, ſi ſint exer-<lb/>citati & </s> | |
2591 <s xml:id="echoid-s1247" xml:space="preserve">fortes, obibunt munia circa eas neceſſaria. <lb/></s> | |
2592 <s xml:id="echoid-s1248" xml:space="preserve">Solo, cui debebunt imponi bombardæ ad oppugna-<lb/>tionem faciendam, ſuperponentur optimi | |
2593 aſſeres, vel <lb/>etiam trabes benè læuigatæ, eritq́; </s> | |
2594 <s xml:id="echoid-s1249" xml:space="preserve">ſolum illud paulu-<lb/>lum pendens verſus feneſtras tormentarias, vt, poſtquã | |
2595 <lb/>bombardæ retroceſſerint, faciliùs ad ſuas feneſtras re-<lb/>ducantur. </s> | |
2596 <s xml:id="echoid-s1250" xml:space="preserve">Aſſeres autem illi vel trabes, impedient ne <lb/>tempore humido & </s> | |
2597 <s xml:id="echoid-s1251" xml:space="preserve">pluuioſo bombardæ ſeſe in hu-<lb/>mum defigant. </s> | |
2598 <s xml:id="echoid-s1252" xml:space="preserve">Plerique ſentiunt, bombardas non <lb/>debere longiùs centum quinquaginta paſſibus à | |
2599 mu-<lb/>ris oppugnandis abeſſe, ſi quidem ſitus id concederet. </s> | |
2600 <s xml:id="echoid-s1253" xml:space="preserve"><lb/>De bombardarum generibus nunc verba non faciam, <lb/>poſthac, vbilocus erit, de iis | |
2601 dicturus. </s> | |
2602 <s xml:id="echoid-s1254" xml:space="preserve">Hoc ſolùm dicã, <lb/>ex vſu hodierno, debere eſſe bombardas ſeu tormenta, <lb/>quæ pilas | |
2603 ejaculentur ſexaginta pondo, ita firmata, vt <lb/>non dubitandum ſit, quin, etiamſi | |
2604 continuè pilas eja-<lb/>culentur à mane ad veſperam, nihilominus remaneant <lb/>juſta | |
2605 & </s> | |
2606 <s xml:id="echoid-s1255" xml:space="preserve">firma. </s> | |
2607 <s xml:id="echoid-s1256" xml:space="preserve">Quo plura erunt tormenta bellica, & </s> | |
2608 <s xml:id="echoid-s1257" xml:space="preserve"><lb/>quo pluribus in locis murus quatietur, eo plus terroris <lb/>hoſti incutietur, & </s> | |
2609 <s xml:id="echoid-s1258" xml:space="preserve">expugnatio facilior reddetur: </s> | |
2610 <s xml:id="echoid-s1259" xml:space="preserve">præ-<lb/>cipuè ſi tranſuerſa & </s> | |
2611 <s xml:id="echoid-s1260" xml:space="preserve">decuſſatim poſſit oppugnatio fie-<lb/>ri: </s> | |
2612 <s xml:id="echoid-s1261" xml:space="preserve">ſed multo magis nos juuabit, ſi commodum ſit eri-<lb/>gere & </s> | |
2613 <s xml:id="echoid-s1262" xml:space="preserve">exſtruere vallum prominens ita elatum, vt illi ſit <lb/>aperta cortina. </s> | |
2614 <s xml:id="echoid-s1263" xml:space="preserve">Aduertendum eſt etiam, vt ejaculatio-<lb/>nes bombardarum continuæ ſint, nullumq́; </s> | |
2615 <s xml:id="echoid-s1264" xml:space="preserve">interual-<lb/>lum inter eas intercedat, ſi poſſibile ſit: </s> | |
2616 <s xml:id="echoid-s1265" xml:space="preserve">plurimum enim <lb/>intereſt, nullam hoſti requiem concedere: </s> | |
2617 <s xml:id="echoid-s1266" xml:space="preserve">nec noctu <lb/>etiam ab oppugnatione deſiſtendum eſt: </s> | |
2618 <s xml:id="echoid-s1267" xml:space="preserve">quod vt fa-<lb/>ciliùs fiat, inuenta ſunt optima media. </s> | |
2619 <s xml:id="echoid-s1268" xml:space="preserve">Foſſam tuam <pb o="110" file="0110" n="134" rhead=""/> | |
2620 <pb file="0110_0111" n="135"/> | |
2621 <pb o="111" file="0111" n="136" rhead=""/> | |
2622 <pb o="112" file="0112" n="137" rhead=""/> tranſuerſam, prope foſſam arcis duces, præcipuè | |
2623 ab ea parre ex qua fit oppugnatio. </s> | |
2624 <s xml:id="echoid-s1269" xml:space="preserve">Eliges ex vniuerſo exer citu magnum numerum ſclopetariorum, qui præter cæteros animis | |
2625 & </s> | |
2626 <s xml:id="echoid-s1270" xml:space="preserve">experientia valeant, qui tamen ſua corpora præſidiaria habeant vnà cum ſuo exitu:</s> | |
2627 <s xml:id="echoid-s1271" xml:space="preserve">eruntq́;</s> | |
2628 <s xml:id="echoid-s1272" xml:space="preserve"> ita locata hæc corpora, juxta noſtram deſcriptionem, vt pro lateribus etiam ſeruiant. </s> | |
2629 <s xml:id="echoid-s1273" xml:space="preserve">Horum autem ſclope- ti ejaculentur glandes duarum vnciarum. </s> | |
2630 <s xml:id="echoid-s1274" xml:space="preserve">Similes enim mirum in modum vexant propugnantes, præcipuè quum murus dirui incipit. </s> | |
2631 <s xml:id="echoid-s1275" xml:space="preserve">Quod autem hî dictũ eſt, id præcedens decima octaua figura ob oculos ponit.</s> | |
2632 <s xml:id="echoid-s1276" xml:space="preserve"/> | |
2633 </p> | |
2634 <div xml:id="echoid-div42" type="float" level="2" n="2"> | |
2635 <figure xlink:label="fig-0110-01" xlink:href="fig-0110-01a"> | |
2636 <image file="0110-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0110-01"/> | |
2637 </figure> | |
2638 <figure xlink:label="fig-0111-01" xlink:href="fig-0111-01a"> | |
2639 <image file="0111-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0111-01"/> | |
2640 </figure> | |
2641 </div> | |
2642 <p> | |
2643 <s xml:id="echoid-s1277" xml:space="preserve">At quia plerumque paries, ſiue murus extrinſecus <lb/>(wntrc ſcarpc) ita latera obtegit, | |
2644 vt vix, ac ne vix quidem, <lb/>ab oppugnantibus vexari queant, ideo neceſſarium eſt, | |
2645 <lb/>parietes illos exſcindere, ac ita aperite, vt latera poſſint <lb/>oppugnati. </s> | |
2646 <s xml:id="echoid-s1278" xml:space="preserve">Implere foſſam & </s> | |
2647 <s xml:id="echoid-s1279" xml:space="preserve">eam cooperire, eſt res <lb/>valde longa & </s> | |
2648 <s xml:id="echoid-s1280" xml:space="preserve">difficilis, præcipuè ſi propugnantes ani-<lb/>mis & </s> | |
2649 <s xml:id="echoid-s1281" xml:space="preserve">vſu valeant. </s> | |
2650 <s xml:id="echoid-s1282" xml:space="preserve">Si munitio ſit terrea, ingredien-<lb/>dum eſt in foſſam, & </s> | |
2651 <s xml:id="echoid-s1283" xml:space="preserve">tentare an ligone conſumi poſſit, <lb/>vt ſæpe accidit. </s> | |
2652 <s xml:id="echoid-s1284" xml:space="preserve">Dicendũ jam eſt de cuniculis vel furnis: <lb/></s> | |
2653 <s xml:id="echoid-s1285" xml:space="preserve">maximos enim effectus gignunt, vt ſæpe docuit expe-<lb/>rientia, non ſolùm antiquis | |
2654 temporibus, ſed etiam ſæ-<lb/>culo noſtro. </s> | |
2655 <s xml:id="echoid-s1286" xml:space="preserve">Quòd ſi aliquando accidit non eum fru-<lb/>ctum tuliſſe, qui ab eis exſpectabatur, certum | |
2656 eſt hoc <lb/>accidiſſe, non ab ipſorum natura, ſed quòd perperam, <lb/>& </s> | |
2657 <s xml:id="echoid-s1287" xml:space="preserve">non vt decebat, ducti eſſent. </s> | |
2658 <s xml:id="echoid-s1288" xml:space="preserve">Hujus rei multæ cau-<lb/>ſæ poſſunt afferri. </s> | |
2659 <s xml:id="echoid-s1289" xml:space="preserve">Aliquando apparuit, dum cunicu-<lb/>lis muros vel aliquam munitionem terream ſubruere | |
2660 <lb/>conſtitutum erat, non fabricam illam ſubuerſam eſſe, <lb/>vt ſpes erat, ſed è contrà | |
2661 ignem erupiſſe in eam partem <lb/>oris quæ cenſebatur bene exſtructa & </s> | |
2662 <s xml:id="echoid-s1290" xml:space="preserve">clauſa, illacq́;</s> | |
2663 <s xml:id="echoid-s1291" xml:space="preserve"> | |
2664 <pb o="113" file="01130" n="138" rhead=""/> viam ſibi feciſſe. </s> | |
2665 <s xml:id="echoid-s1292" xml:space="preserve">Hujus euentus hæc eſſe potuit cauſa, <lb/>quòd ei furno vel cuniculo adeò parũ | |
2666 altitudinis tribu-<lb/>tum erat, vt puluis non potuerit ſuas vires exerere pro <lb/>ſolito | |
2667 ſuperiora petendo, ſed coactus ſit, ſeſe agglo-<lb/>merando, partem debiliorem petere, | |
2668 illacq́; </s> | |
2669 <s xml:id="echoid-s1293" xml:space="preserve">erumpere, <lb/>cum perexiguo fabricæ damno. </s> | |
2670 <s xml:id="echoid-s1294" xml:space="preserve">Ad hujuſce ſententiæ <lb/>confirmationem, afferam id quod vſu probatum eſt, | |
2671 <lb/>collocato ſcilicet puluere, non tamen in magna quan-<lb/>titate, in cellis aut aliis | |
2672 domiciliis, quæ non ita ab omni <lb/>parte occluſa erant, ſed varias aperturas habebant, | |
2673 ni-<lb/>mirum januas & </s> | |
2674 <s xml:id="echoid-s1295" xml:space="preserve">feneſtras, maximam nihilominus <lb/>ſtragem edidiſſe, immò multò majorem quàm | |
2675 ſpe-<lb/>ratum erat. </s> | |
2676 <s xml:id="echoid-s1296" xml:space="preserve">Non dubito, quin hoc acciderit, <lb/>quia ignis eam in altum diſtantiam habuit, vt | |
2677 fa-<lb/>cilè vires ſuas exerere potuerit, quæ tantæ fuerunt, <lb/>vt nulla moles oppoſita | |
2678 ſatis efficax fuerit ad eum re-<lb/>primendum, & </s> | |
2679 <s xml:id="echoid-s1297" xml:space="preserve">repellendum ad januas & </s> | |
2680 <s xml:id="echoid-s1298" xml:space="preserve">feneſtras, ſed <lb/>potiùs operatio facta fuerit pro natura illius elementi, <lb/>quod | |
2681 ſemper ſurſum tendit. </s> | |
2682 <s xml:id="echoid-s1299" xml:space="preserve">Quando igitur hi furni <lb/>& </s> | |
2683 <s xml:id="echoid-s1300" xml:space="preserve">cuniculi ducentur vt decet, eaq́; </s> | |
2684 <s xml:id="echoid-s1301" xml:space="preserve">forma, vt hoc ele-<lb/>mentum viribus ſuis vti poſſit, non dubium eſt quin <lb/>mirabiles | |
2685 effectus gignant. </s> | |
2686 <s xml:id="echoid-s1302" xml:space="preserve">Sed reuertamur ad id quod <lb/>coeperamus: </s> | |
2687 <s xml:id="echoid-s1303" xml:space="preserve">dirutis lateribus, & </s> | |
2688 <s xml:id="echoid-s1304" xml:space="preserve">explanata oppugna-<lb/>tione, ad aggreſſionem milites præparabuntur, benè <lb/>denſati, | |
2689 & </s> | |
2690 <s xml:id="echoid-s1305" xml:space="preserve">eo ordine, quem prudentiſſimus dux ju-<lb/>dicabit ex vſu eſſe. </s> | |
2691 <s xml:id="echoid-s1306" xml:space="preserve">Iam dicemus quomodo ſe <lb/>gerere debeant propugnatores, & </s> | |
2692 <s xml:id="echoid-s1307" xml:space="preserve">qui-<lb/>bus remediis judicamus <lb/>eos vti debere.</s> | |
2693 <s xml:id="echoid-s1308" xml:space="preserve"/> | |
2694 </p> | |
2695 <pb o="114" file="0114" n="139"/> | |
2696 <figure> | |
2697 <image file="0114-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0114-01"/> | |
2698 </figure> | |
2699 </div> | |
2700 <div xml:id="echoid-div44" type="section" level="1" n="36"> | |
2701 <head xml:id="echoid-head43" xml:space="preserve">Quo pacto ſe gerere debeant pro-<lb/>pugnatores, & quibus remediis <lb/>vti | |
2702 poſsint.</head> | |
2703 <head xml:id="echoid-head44" xml:space="preserve">CAPVT SEPTIMVM.</head> | |
2704 <p> | |
2705 <s xml:id="echoid-s1309" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVvm</emph> dixerimus, quomodo ſe præpara-<lb/>re debeant ad | |
2706 expugnationem alicujus <lb/>ciuitatis ij qui obſident, dicemus jam de <lb/>ordine ac modo | |
2707 quem tenere debeant <lb/>ad ſui defenſionem oppugnati, & </s> | |
2708 <s xml:id="echoid-s1310" xml:space="preserve">de iis <lb/>quæ actu fieri debeant, tum ingenij, tum corporis vi-<lb/>ribus. </s> | |
2709 <s xml:id="echoid-s1311" xml:space="preserve">Et quia defenſio ciuitatis alicujus vel arcis, res <lb/>eſt tanti momenti, vt major | |
2710 reperiri non poſſit quæ <lb/>competat viro bellicoſo & </s> | |
2711 <s xml:id="echoid-s1312" xml:space="preserve">armis dedito, ajo talem vi-<lb/>rum audacem & </s> | |
2712 <s xml:id="echoid-s1313" xml:space="preserve">ſtrenuum eſſe debere, exercitatum, vi-<lb/>gilantiſſimum, & </s> | |
2713 <s xml:id="echoid-s1314" xml:space="preserve">qui conſiliis abundet, vt in quouis <lb/>repentino caſu remedia confidenter adhibeat, | |
2714 ſiue aga <lb/>tur de reparandis ruinis à tormentis hoſtilibus factis, ſi-<lb/>ue aliis | |
2715 quibuſuis quæ quotidie accidere poſſunt, vt <lb/>quum timor militum corda occupat, vel | |
2716 populus ita <lb/>vecors eſt, vt inde multa naſcantur incommoda. </s> | |
2717 <s xml:id="echoid-s1315" xml:space="preserve">O-<lb/>portet igitur vt cum prudentia, & </s> | |
2718 <s xml:id="echoid-s1316" xml:space="preserve">animi fortitudine, <lb/>timori obſiſtat & </s> | |
2719 <s xml:id="echoid-s1317" xml:space="preserve">ignorãtiæ reliquorum omnium:</s> | |
2720 <s xml:id="echoid-s1318" xml:space="preserve">tan-<lb/>tæq́; </s> | |
2721 <s xml:id="echoid-s1319" xml:space="preserve">majeſtatis & </s> | |
2722 <s xml:id="echoid-s1320" xml:space="preserve">grauitatis ſit, vt ipſius verba & </s> | |
2723 <s xml:id="echoid-s1321" xml:space="preserve">im-<lb/>peria omnes reuereantur & </s> | |
2724 <s xml:id="echoid-s1322" xml:space="preserve">pro bonis habeant. </s> | |
2725 <s xml:id="echoid-s1323" xml:space="preserve">At <lb/>hæc obtinere non poterit, niſi ſit vir magnæ experien-<lb/>tiæ, & </s> | |
2726 <s xml:id="echoid-s1324" xml:space="preserve">qui aliâs rationem honoratam ſuarum actio- <pb o="115" file="0115" n="140" rhead=""/> num | |
2727 reddiderit. </s> | |
2728 <s xml:id="echoid-s1325" xml:space="preserve">Præterea primus ſe operi accingat, <lb/>primus majora obeat pericula: </s> | |
2729 <s xml:id="echoid-s1326" xml:space="preserve">poſſit etiam ſua elo <lb/>quentia audaces ac ſtrenuos reliquos reddere. </s> | |
2730 <s xml:id="echoid-s1327" xml:space="preserve">Nam ſi <lb/>in magnis negotiis ac periculis, Præfectus arci in hunc <lb/>modum non ſe | |
2731 gerat, facillimè in ceſſet milites ſuos tr-<lb/>mor, quem vix, ac ne vix quidem, poſtea | |
2732 deponent. <lb/></s> | |
2733 <s xml:id="echoid-s1328" xml:space="preserve">Ea etiam indole ſit oportet, vt eum ſui facilè alloquan-<lb/>tur, audiatq́; </s> | |
2734 <s xml:id="echoid-s1329" xml:space="preserve">libenter monita & </s> | |
2735 <s xml:id="echoid-s1330" xml:space="preserve">delationes, quæ etiam <lb/>à priuatis militibus illi nunciantur, quia ſæpe ab iftis | |
2736 <lb/>ſana etiam conſilia prodeunt. </s> | |
2737 <s xml:id="echoid-s1331" xml:space="preserve">& </s> | |
2738 <s xml:id="echoid-s1332" xml:space="preserve">ſæpiſſimè apparuit in <lb/>infimæ ſortis homine recondita eſſe conſilia optima. </s> | |
2739 <s xml:id="echoid-s1333" xml:space="preserve"><lb/>Nolo tamen eum ſemper hæc conſilia ſequi, iisq́; </s> | |
2740 <s xml:id="echoid-s1334" xml:space="preserve">fi-<lb/>dem habere, ſcio enim ea non ſemper conducere: </s> | |
2741 <s xml:id="echoid-s1335" xml:space="preserve">ſed <lb/>volo Præfectum eligere id quod ex re ſua erit, reliqua <lb/>verò negligere. </s> | |
2742 <s xml:id="echoid-s1336" xml:space="preserve">Curet etiam ſumma cum dexteritate, <lb/>vt morem ſibi gerant: </s> | |
2743 <s xml:id="echoid-s1337" xml:space="preserve">non ſolùm milites, ſed etiam <lb/>incolæ loci. </s> | |
2744 <s xml:id="echoid-s1338" xml:space="preserve">Obedientia enim cenſetur inter præcipua <lb/>militiæ ornamẽta, & </s> | |
2745 <s xml:id="echoid-s1339" xml:space="preserve">ſine qua incaſſum reliqua omnia <lb/>fierent. </s> | |
2746 <s xml:id="echoid-s1340" xml:space="preserve">Sed quum non eadem indole præditæ ſint <lb/>omnes gentes, aliaq́; </s> | |
2747 <s xml:id="echoid-s1341" xml:space="preserve">ab alia mirum in modum variet, <lb/>opinor mitem animum & </s> | |
2748 <s xml:id="echoid-s1342" xml:space="preserve">manſuetum non ſemper <lb/>ex vſu eſſe, præcipuè erga milites, neque item ſeuerum | |
2749 <lb/>& </s> | |
2750 <s xml:id="echoid-s1343" xml:space="preserve">inexorabilem. </s> | |
2751 <s xml:id="echoid-s1344" xml:space="preserve">Vnde ex re erit, immò neceſſarium, <lb/>ſeueritatem cum manſuetudine miſcere, & </s> | |
2752 <s xml:id="echoid-s1345" xml:space="preserve">mores mu-<lb/>tare prout caſus feret, & </s> | |
2753 <s xml:id="echoid-s1346" xml:space="preserve">conditio ſtatus præſentis. </s> | |
2754 <s xml:id="echoid-s1347" xml:space="preserve">Con-<lb/>ſulo etiam huic noſtro Præfecto, vt prohibeat ſub gra-<lb/>uiſſima pœna, ne | |
2755 vllus ſuorum colloquia habeat cum <lb/>hoſte, vel etiam inter ſeſe de fœdere cum hoſte | |
2756 paci-<lb/>ſcendo. </s> | |
2757 <s xml:id="echoid-s1348" xml:space="preserve">Debetq́; </s> | |
2758 <s xml:id="echoid-s1349" xml:space="preserve">hunc rumorem ſumma diligentia <lb/>exſtinguere, vbi ſemel in vulgus ſerpere cœperit: </s> | |
2759 <s xml:id="echoid-s1350" xml:space="preserve">hæc <lb/>enim vſu veniunt in locis fere expugnatis, & </s> | |
2760 <s xml:id="echoid-s1351" xml:space="preserve">quæ in <pb o="116" file="0116" n="141" rhead=""/> magno periculo verſantur. </s> | |
2761 <s xml:id="echoid-s1352" xml:space="preserve">Quòd ſi hæc opinio vel <lb/>tantillas radices egerit, difficillimum erit impedire ne | |
2762 <lb/>milites rebellent, aliaq́; </s> | |
2763 <s xml:id="echoid-s1353" xml:space="preserve">id genus nimis periculoſa tra-<lb/>ctent. </s> | |
2764 <s xml:id="echoid-s1354" xml:space="preserve">Quum autem hoc conſilium particulare ſit, & </s> | |
2765 <s xml:id="echoid-s1355" xml:space="preserve"><lb/>maximi momenti ad conſeruationem nominis & </s> | |
2766 <s xml:id="echoid-s1356" xml:space="preserve">fa-<lb/>mæ noſtri Præfecti, in hoc debet is maximè prudens <lb/>& </s> | |
2767 <s xml:id="echoid-s1357" xml:space="preserve">attentus eſſe: </s> | |
2768 <s xml:id="echoid-s1358" xml:space="preserve">pluris enim eum faciet Princeps ſuus, <lb/>ſi ſe penitus perdiderit, forti & </s> | |
2769 <s xml:id="echoid-s1359" xml:space="preserve">inuicto animo prædi-<lb/>tus, quàm ſi ſe hoſti dedidiſſet, etiam ſi æquis & </s> | |
2770 <s xml:id="echoid-s1360" xml:space="preserve">ſibi <lb/>honorificis conditionibus id fieret: </s> | |
2771 <s xml:id="echoid-s1361" xml:space="preserve">quia in his non <lb/>ſita eſt plena Principis ſui ſatisfactio. </s> | |
2772 <s xml:id="echoid-s1362" xml:space="preserve">Sitamen à Prin-<lb/>cipe ſuper hac re mandata haberet, conſulo tunc vt <lb/>juſſis | |
2773 pareat, accipiatq́; </s> | |
2774 <s xml:id="echoid-s1363" xml:space="preserve">ab hoſte conditiones eas, quas <lb/>Princeps probauit. </s> | |
2775 <s xml:id="echoid-s1364" xml:space="preserve">Non debet autem rationem ha-<lb/>bere ſalutis & </s> | |
2776 <s xml:id="echoid-s1365" xml:space="preserve">voluntatis militum ſuorum. </s> | |
2777 <s xml:id="echoid-s1366" xml:space="preserve">Quia ſi Prę-<lb/>fectus aliquid patraret quod ſibi dedecori & </s> | |
2778 <s xml:id="echoid-s1367" xml:space="preserve">dehone-<lb/>ftamento eſſet, milites ob id non vituperarentur. </s> | |
2779 <s xml:id="echoid-s1368" xml:space="preserve">Præ-<lb/>fectus enim is eſt, in quem ſolum omnes oculos conji-<lb/>ciunt: </s> | |
2780 <s xml:id="echoid-s1369" xml:space="preserve">ei itaque ſoli competit rationem ſui & </s> | |
2781 <s xml:id="echoid-s1370" xml:space="preserve">ſuæ fa-<lb/>mæ reddere, tum coram Principe, tum etiam coram <lb/>omnibus. </s> | |
2782 <s xml:id="echoid-s1371" xml:space="preserve">Eſt autem res nimis moleſta Præfecto, vide-<lb/>re famam ſuam in dubium vocari, & </s> | |
2783 <s xml:id="echoid-s1372" xml:space="preserve">de ea homines <lb/>diſquirete. </s> | |
2784 <s xml:id="echoid-s1373" xml:space="preserve">Sed redeundo ad propugnationem & </s> | |
2785 <s xml:id="echoid-s1374" xml:space="preserve">de-<lb/>fenſionem noſtræ arcis, dico Præfectum quàm dili-<lb/>gentiſſimè, & </s> | |
2786 <s xml:id="echoid-s1375" xml:space="preserve">quantum fieri poterit, debere curare, vt <lb/>& </s> | |
2787 <s xml:id="echoid-s1376" xml:space="preserve">foſſa vacua ab omni impedimento maneat, & </s> | |
2788 <s xml:id="echoid-s1377" xml:space="preserve">via <lb/>quæ ad murum extrinſecum, quam omnes viam oper-<lb/>tam nominant: </s> | |
2789 <s xml:id="echoid-s1378" xml:space="preserve">alioquin hoſtis poſſet propiùs accede-<lb/>re: </s> | |
2790 <s xml:id="echoid-s1379" xml:space="preserve">hoc enim eſt magni momenti Præfecto, tum ad ſui <lb/>defenſionem, tum etiam vt hoſtem | |
2791 laceſſere poſſit, ne <lb/>facilè in foſſam ingrediatur, apertoq́; </s> | |
2792 <s xml:id="echoid-s1380" xml:space="preserve">muro extrinſe- <pb o="117" file="01170" n="142" rhead=""/> co, faciliùs tuas plateas | |
2793 inferiores (Galli caſcmatter) op-<lb/>pugnet, cuniculos agat, & </s> | |
2794 <s xml:id="echoid-s1381" xml:space="preserve">aggeres ligone ſubruat. </s> | |
2795 <s xml:id="echoid-s1382" xml:space="preserve">De-<lb/>bet etiam, vbi murus oppugnatur, ſæpe milites mitte-<lb/>re, qui foſſam | |
2796 inſpiciant ac recognoſcant, vt curet eam <lb/>purgari ruinis à tormentis factis. </s> | |
2797 <s xml:id="echoid-s1383" xml:space="preserve">Hæ enim ruinæ v-<lb/>ſum impediunt bombardarum quæ in feneſtris tor-<lb/>mentariis. </s> | |
2798 <s xml:id="echoid-s1384" xml:space="preserve">Quando autem vires hoſtium tantæ eſſent, <lb/>vt foſſarum tranſuerſarum ope, foſſæ tuæ | |
2799 vſu te priuaſ-<lb/>ſent, lateribus & </s> | |
2800 <s xml:id="echoid-s1385" xml:space="preserve">propugnationibus te nudaſſent, neceſſe <lb/>erit vt tantum te intrò retrahas, vt poſſis | |
2801 foſſas ducere, <lb/>quæ oppugnationem cingant: </s> | |
2802 <s xml:id="echoid-s1386" xml:space="preserve">quòd ſi tempus ad id <lb/>haberes, & </s> | |
2803 <s xml:id="echoid-s1387" xml:space="preserve">ſitus loci id concederet, nouos aggeres & </s> | |
2804 <s xml:id="echoid-s1388" xml:space="preserve"><lb/>nouas munitiones poſſes exſtruere, quales ſunt foſſæ <lb/>tranſuerſæ, propugnationes | |
2805 à latere, valla prominen-<lb/>tia, & </s> | |
2806 <s xml:id="echoid-s1389" xml:space="preserve">id genus alia, quæ poſſint oppugnationi & </s> | |
2807 <s xml:id="echoid-s1390" xml:space="preserve">ag-<lb/>greſſioni hoſtium reſiſtere. </s> | |
2808 <s xml:id="echoid-s1391" xml:space="preserve">Aduertendum eſt autem, <lb/>in caſu tam terrifico ac periculoſo, præcipuè vbi mu-<lb/>rus | |
2809 eſt dirutus, debere ſemper inſtructam tuorum <lb/>aciem habere in locis valdè propinquis | |
2810 ipſi oppugna <lb/>tioni, quorum primarij ſint loricati, idq́; </s> | |
2811 <s xml:id="echoid-s1392" xml:space="preserve">magno nu-<lb/>mero. </s> | |
2812 <s xml:id="echoid-s1393" xml:space="preserve">Et quia ſæpe accidit, vt quædam cataphracto-<lb/>rum turmæ, vel equitatus leuis, ſint in | |
2813 ciuitate ſeu arce <lb/>oppugnata, tales viri ita armati, ac equis relictis, mirum <lb/>in | |
2814 modum juuant in fronte aciei collocati, cum glo-<lb/>bo ſclopetariorum à latere foſſæ, | |
2815 (tranchcc,) qui trãſuer-<lb/>sè ejaculentur in labefactationem muri, (Gall. </s> | |
2816 <s xml:id="echoid-s1394" xml:space="preserve">bzcſchc.) <lb/></s> | |
2817 <s xml:id="echoid-s1395" xml:space="preserve">Debent autem eo ordine collocari milites circa foſſam <lb/>cum ſclopetariis, & </s> | |
2818 <s xml:id="echoid-s1396" xml:space="preserve">loricatis, qui haſtas prælongas ge-<lb/>rant (Galli piques armccs,) vt apparet in | |
2819 decimanona <lb/>& </s> | |
2820 <s xml:id="echoid-s1397" xml:space="preserve">vigeſima figuris.</s> | |
2821 <s xml:id="echoid-s1398" xml:space="preserve"/> | |
2822 </p> | |
2823 <p> | |
2824 <s xml:id="echoid-s1399" xml:space="preserve">Præterea ſæpe accidit, vt juxta muri labefactationem</s> | |
2825 </p> | |
2826 <pb o="118" file="0118" n="143" rhead=""/> | |
2827 <figure> | |
2828 <image file="0118-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0118-01"/> | |
2829 <caption xml:id="echoid-caption11" xml:space="preserve">DECIMAN@</caption> | |
2830 </figure> | |
2831 <pb file="0118_0119" n="144"/> | |
2832 <pb o="119" file="0119" n="145" rhead=""/> | |
2833 <figure> | |
2834 <image file="0119-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0119-01"/> | |
2835 <caption xml:id="echoid-caption12" xml:space="preserve">@A FIGVRA.</caption> | |
2836 </figure> | |
2837 <pb file="0120" n="146"/> | |
2838 <pb o="121" file="0121" n="147" rhead=""/> | |
2839 <figure> | |
2840 <image file="0121-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0121-01"/> | |
2841 </figure> | |
2842 <pb o="122" file="0122" n="148" rhead=""/> | |
2843 <figure> | |
2844 <image file="0122-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0122-01"/> | |
2845 <caption xml:id="echoid-caption13" xml:space="preserve">VICESIMA</caption> | |
2846 </figure> | |
2847 <pb file="0122_0123" n="149"/> | |
2848 <pb o="123" file="0123" n="150" rhead=""/> | |
2849 <figure> | |
2850 <image file="0123-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0123-01"/> | |
2851 <caption xml:id="echoid-caption14" xml:space="preserve">FIGVRA.</caption> | |
2852 </figure> | |
2853 <pb file="0124" n="151"/> | |
2854 <pb o="125" file="0125" n="152" rhead=""/> | |
2855 <p> | |
2856 <s xml:id="echoid-s1400" xml:space="preserve">domibus quibuſdam exiſtentibus, ab ipſa quidem op-<lb/>pugnatione majori ex parte apertis | |
2857 & </s> | |
2858 <s xml:id="echoid-s1401" xml:space="preserve">dirutis, muro-<lb/>rum tamen parte aliqua erecta adhuc manente, acci-<lb/>dit, inquam, vt | |
2859 illic collocati plures ſclopetarij, qui <lb/>tranſuersà in muri labefactationem | |
2860 jacularen-<lb/>tur, impedimento fuere quominus arx <lb/>ab hoſtibus expugnaretur, vt | |
2861 <lb/>viceſimaprima figura <lb/>apparet.</s> | |
2862 <s xml:id="echoid-s1402" xml:space="preserve"/> | |
2863 </p> | |
2864 <figure> | |
2865 <image file="0125-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0125-01"/> | |
2866 </figure> | |
2867 <pb o="126" file="0126" n="153" rhead=""/> | |
2868 <figure> | |
2869 <image file="0126-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0126-01"/> | |
2870 <caption xml:id="echoid-caption15" xml:space="preserve">VICESIMAPR</caption> | |
2871 </figure> | |
2872 <pb file="0126_0127" n="154"/> | |
2873 <pb o="127" file="0127" n="155" rhead=""/> | |
2874 <figure> | |
2875 <image file="0127-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0127-01"/> | |
2876 <caption xml:id="echoid-caption16" xml:space="preserve">@MA FIGVRA.</caption> | |
2877 </figure> | |
2878 <pb file="0128" n="156"/> | |
2879 <pb o="129" file="0129" n="157" rhead=""/> | |
2880 <p> | |
2881 <s xml:id="echoid-s1403" xml:space="preserve">Eſt igitur perneceſſarium vt præfectus arci valdè <lb/>ſit exercitatus, notitiamq́; </s> | |
2882 <s xml:id="echoid-s1404" xml:space="preserve">habeat omnium horum ca-<lb/>ſuum. </s> | |
2883 <s xml:id="echoid-s1405" xml:space="preserve">Sæpe etiam accidit, vt arcibus immineant mon-<lb/>tes, vel valla prominentia, (Galli | |
2884 cauafficrs,) quæ cor-<lb/>tinam directè oppugnent, ita vt vix, ac ne vix quidem, | |
2885 <lb/>tueri ſeſe poſſint obſeſſi: </s> | |
2886 <s xml:id="echoid-s1406" xml:space="preserve">præcipuè vbi arces ſunt adeò <lb/>paruæ, vt deſit ſpatium ad foſſas tranſuerſas ducendas. | |
2887 <lb/></s> | |
2888 <s xml:id="echoid-s1407" xml:space="preserve">Quòd ſi ſatis magnæ eſſent, ſpatiumq́; </s> | |
2889 <s xml:id="echoid-s1408" xml:space="preserve">ineſſet, poſſent <lb/>bonæfoſſæ tranſuerſæ duci, quarum ope oppu-<lb/>gnationi hoſtium | |
2890 obſiſteretur, vt vi-<lb/>ceſimaſecunda figura <lb/>apparet.</s> | |
2891 <s xml:id="echoid-s1409" xml:space="preserve"/> | |
2892 </p> | |
2893 <figure> | |
2894 <image file="0129-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0129-01"/> | |
2895 </figure> | |
2896 <pb o="130" file="0130" n="158" rhead=""/> | |
2897 <figure> | |
2898 <image file="0130-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0130-01"/> | |
2899 <caption xml:id="echoid-caption17" xml:space="preserve">VICESIMASE@</caption> | |
2900 </figure> | |
2901 <pb file="0130_0131" n="159"/> | |
2902 <pb o="131" file="0131" n="160" rhead=""/> | |
2903 <figure> | |
2904 <image file="0131-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0131-01"/> | |
2905 <caption xml:id="echoid-caption18" xml:space="preserve"><gap/>NDA FIGVRA.</caption> | |
2906 </figure> | |
2907 <pb o="132" file="0132" n="161" rhead=""/> | |
2908 <p> | |
2909 <s xml:id="echoid-s1410" xml:space="preserve">Quòd ſi forſan foſſæ tranſuerſæ duci non poſſent <lb/>ſuper aggere terreo, ob continuas | |
2910 oppugnationes ho-<lb/>ſtium è montibus & </s> | |
2911 <s xml:id="echoid-s1411" xml:space="preserve">vallis prominentibus, periculoſiſſi <lb/>mum tamen eſt, ſi hoſti relinquas ſummitatem | |
2912 aggeris <lb/>terrei, vel longiùs ab oppugnatione abſcedas: </s> | |
2913 <s xml:id="echoid-s1412" xml:space="preserve">ſed potes <lb/>te munire cum foſſis, à latere jaculari, & </s> | |
2914 <s xml:id="echoid-s1413" xml:space="preserve">locum ſtatio-<lb/>nis tuorum militum deprimere quantum poſſis. </s> | |
2915 <s xml:id="echoid-s1414" xml:space="preserve">Hoc <lb/>enim erit optimum remedium. </s> | |
2916 <s xml:id="echoid-s1415" xml:space="preserve">Non deſint tibi in hoc <lb/>periculo ignes artificiales omnigeni, cornua, pilæ, <lb/>mala | |
2917 punica, & </s> | |
2918 <s xml:id="echoid-s1416" xml:space="preserve">ſimilia. </s> | |
2919 <s xml:id="echoid-s1417" xml:space="preserve">Præteiea mirum in modum <lb/>impediunt hoſtes, ſi murices in ſolum ſpargantur, vel | |
2920 <lb/>tabulæ, quibus frequentes claui ſint infixi. </s> | |
2921 <s xml:id="echoid-s1418" xml:space="preserve">Quòd ſi <lb/>hæc omnia deſint, vel, ſi nihil profuerint, collocanda <lb/>erit magna | |
2922 ſtrues lignorum in introitu, &</s> | |
2923 <s xml:id="echoid-s1419" xml:space="preserve">, vbi hoſtis <lb/>ſuperuenerit, ignis injiciendus. </s> | |
2924 <s xml:id="echoid-s1420" xml:space="preserve">Hocce tibi <lb/>aliquantulum temporis impertiet, <lb/>quo poſſis tuis rebus | |
2925 <lb/>conſulere.</s> | |
2926 <s xml:id="echoid-s1421" xml:space="preserve"/> | |
2927 </p> | |
2928 <figure> | |
2929 <image file="0132-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0132-01"/> | |
2930 </figure> | |
2931 <pb o="133" file="0133" n="162"/> | |
2932 <figure> | |
2933 <image file="0133-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0133-01"/> | |
2934 </figure> | |
2935 </div> | |
2936 <div xml:id="echoid-div45" type="section" level="1" n="37"> | |
2937 <head xml:id="echoid-head45" xml:space="preserve">Exercitus, ſiue aciei, itinera, caſtro-<lb/>rum metationes, & quomodo eæ | |
2938 <lb/>metationes fieri debeant.</head> | |
2939 <head xml:id="echoid-head46" xml:space="preserve">CAPVT OCTAVVM.</head> | |
2940 <p> | |
2941 <s xml:id="echoid-s1422" xml:space="preserve"><emph style="sc">HVcvsqve</emph> dictum eſt de variis generi-<lb/>bus munitionum, de | |
2942 conſeruatione ac <lb/>defenſione, necnon & </s> | |
2943 <s xml:id="echoid-s1423" xml:space="preserve">de expugnatione <lb/>ipſarum, idq́; </s> | |
2944 <s xml:id="echoid-s1424" xml:space="preserve">quantum fieri potuit bre-<lb/>uiſſimè, de iis tantummodo agens, quæ <lb/>magis neceſſaria | |
2945 mihi viſa ſunt ad militem noſtrum <lb/>doctrina militari informandum. </s> | |
2946 <s xml:id="echoid-s1425" xml:space="preserve">Dicam jam de itine-<lb/>ribus, de caſtrorum metationibus & </s> | |
2947 <s xml:id="echoid-s1426" xml:space="preserve">ſtationibus. </s> | |
2948 <s xml:id="echoid-s1427" xml:space="preserve">(Gal. <lb/></s> | |
2949 <s xml:id="echoid-s1428" xml:space="preserve">fogie.)</s> | |
2950 <s xml:id="echoid-s1429" xml:space="preserve"/> | |
2951 </p> | |
2952 <p> | |
2953 <s xml:id="echoid-s1430" xml:space="preserve">Quando exercitus progreditur, habens proximum <lb/>ſibi exercitum hoſtilem, multa debet | |
2954 perpendere is qui <lb/>ei præeſt. </s> | |
2955 <s xml:id="echoid-s1431" xml:space="preserve">Primò ſi viribus inferior ſit exercitu hoſtili, <lb/>ob idq́; </s> | |
2956 <s xml:id="echoid-s1432" xml:space="preserve">nolit manus cum hoſte conferre, ne fortunæ <lb/>vnius diei cõmittat quicquid habet ac | |
2957 poſſidet, debet <lb/>incedere per colles & </s> | |
2958 <s xml:id="echoid-s1433" xml:space="preserve">loca montoſa, & </s> | |
2959 <s xml:id="echoid-s1434" xml:space="preserve">rebus ſuis ita <lb/>proſpicere, vt ſemper ſit in munitiori ac commodiori <lb/>loco, ſic | |
2960 vt hoſtis, ſi prudens ſit, non audeat eum ag-<lb/>gredi. </s> | |
2961 <s xml:id="echoid-s1435" xml:space="preserve">Vbi tamen prælium effugere non poterit, de-<lb/>bet curare vt id committat cum majori ſuo | |
2962 emolu-<lb/>mento, immò cum certa victoriæ ſpe: </s> | |
2963 <s xml:id="echoid-s1436" xml:space="preserve">quod illi diffi-<lb/>cile non erit, ſi ſaltem ſciat ex ſitus commoditate quæ- <pb o="134" file="0134" n="163" rhead=""/> ſtum facere. </s> | |
2964 <s xml:id="echoid-s1437" xml:space="preserve">Dum progreditur, conſulo vt partem <lb/>equitum leuis armaturæ ita vicinam exercitui | |
2965 hoſtili <lb/>habeat, vt ſingulis momentis certior fiat de itinere, ac <lb/>reliquo omni | |
2966 ſtatu hoſtium. </s> | |
2967 <s xml:id="echoid-s1438" xml:space="preserve">Certum autem eſt, quan-<lb/>do regio plana ſit, ſine montibus, ſine collibus, | |
2968 immi-<lb/>neatq́; </s> | |
2969 <s xml:id="echoid-s1439" xml:space="preserve">hoſtis, vix, ac ne vix quidem, poſſe tũc prælium <lb/>effugi: </s> | |
2970 <s xml:id="echoid-s1440" xml:space="preserve">tunc igitur non abnuerem, immò conſulerem <lb/>vt prælium committeret, modò longè | |
2971 ſuperior ſit e-<lb/>quitatu: </s> | |
2972 <s xml:id="echoid-s1441" xml:space="preserve">equitatus enim, in locis patentibus, vt pluri-<lb/>mum victoriam ſuis tribuit, modò eo | |
2973 bene & </s> | |
2974 <s xml:id="echoid-s1442" xml:space="preserve">com-<lb/>modè vtamur. </s> | |
2975 <s xml:id="echoid-s1443" xml:space="preserve">Hanc rationem ſequuti ſunt antiqui: </s> | |
2976 <s xml:id="echoid-s1444" xml:space="preserve">in-<lb/>ter quos Fabius Maximus, quando tamdiu cum acie <lb/>Romana caſtrametabatur prope | |
2977 victorem Annibalẽ. <lb/></s> | |
2978 <s xml:id="echoid-s1445" xml:space="preserve">Et noſtris temporibus, in Germania Carolus Quintus <lb/>Imperator exercitum ducens | |
2979 aduerſus Proteſtantes, <lb/>vix tandem potuit eos ad prælium cogere, propter | |
2980 <lb/>commoditatem locorum montoſorum & </s> | |
2981 <s xml:id="echoid-s1446" xml:space="preserve">collibus re-<lb/>fertorũ, per quæ ij exercitum ſuum ductabant, idq́; </s> | |
2982 <s xml:id="echoid-s1447" xml:space="preserve">tam <lb/>prope Imperatorem, vt non plus ab eo diſtarent, quàm <lb/>quò pertingere poſſet | |
2983 ejaculatio bombàrdæ. </s> | |
2984 <s xml:id="echoid-s1448" xml:space="preserve">Sed <lb/>rarò hoc accidit in locis patentibus. </s> | |
2985 <s xml:id="echoid-s1449" xml:space="preserve">In his, qui confli-<lb/>ctum abnuit, debet ab hoſte abeſſe octo aut decem <lb/>miliaribus | |
2986 Italicis ad minus: </s> | |
2987 <s xml:id="echoid-s1450" xml:space="preserve">munireq́; </s> | |
2988 <s xml:id="echoid-s1451" xml:space="preserve">ita ſedes ac <lb/>ſtationes ſuas, vt nec equitatus, nec ipſi pedites, poſ-<lb/>ſint in | |
2989 ſua caſtra irrumpere, niſi cum ſumma difficulta-<lb/>te. </s> | |
2990 <s xml:id="echoid-s1452" xml:space="preserve">Hocq́; </s> | |
2991 <s xml:id="echoid-s1453" xml:space="preserve">ſatis ſit pro munitione campeſtri, quæ ci-<lb/>tò ac raptim fieri debet, vbi exercitus | |
2992 cogitur in plani-<lb/>tie ſtare per aliquot horas aut dies. </s> | |
2993 <s xml:id="echoid-s1454" xml:space="preserve">Quòd ſi diutiùs a-<lb/>licubi ſtare voluerit, poterit caſtra ſua munire prout ex <lb/>vſu | |
2994 eſſe judicabit. </s> | |
2995 <s xml:id="echoid-s1455" xml:space="preserve">Quum progreditur exercitus per pla <lb/>nities & </s> | |
2996 <s xml:id="echoid-s1456" xml:space="preserve">loca patentia, curet dux ipſius, quando ita fie- <pb o="135" file="0135" n="164" rhead=""/> ri poſſit, vt fluuius vel riuus aliquis, ſeu ſylua operiat la-<lb/>tus vnum aciei ſuæ: </s> | |
2997 <s xml:id="echoid-s1457" xml:space="preserve">hæc enim commoditas illi erit ma-<lb/>ximo emolumento. </s> | |
2998 <s xml:id="echoid-s1458" xml:space="preserve">Videat etiam vt impedimenta & </s> | |
2999 <s xml:id="echoid-s1459" xml:space="preserve"><lb/>bombardæ ab ea parte ducantur quæ non hoſtem ſpe-<lb/>ctat. </s> | |
3000 <s xml:id="echoid-s1460" xml:space="preserve">In parte autem quæ ad hoſtem vergit, collocet <lb/>ordine decenti cataphractorum turmas, | |
3001 quæ latus pe-<lb/>ditum muniant & </s> | |
3002 <s xml:id="echoid-s1461" xml:space="preserve">ipſum medium exercitum. </s> | |
3003 <s xml:id="echoid-s1462" xml:space="preserve">Lauda-<lb/>tur hæc conſuetudo, quæ vniuerſam aciem in tres glo-<lb/>bos diuidit. </s> | |
3004 <s xml:id="echoid-s1463" xml:space="preserve">Priores ſcilicet, qui à Gallis auantgardc, me-<lb/>dios, qui bataiſſe, poſteriores, qui | |
3005 arriezcgardc. </s> | |
3006 <s xml:id="echoid-s1464" xml:space="preserve">Debent <lb/>autem ſingulis diebus hi tres globi vices mutare, ita <lb/>vt primi ſint | |
3007 medij, & </s> | |
3008 <s xml:id="echoid-s1465" xml:space="preserve">medij poſtremi, & </s> | |
3009 <s xml:id="echoid-s1466" xml:space="preserve">poſtremi pri-<lb/>mi, vel alio modo: </s> | |
3010 <s xml:id="echoid-s1467" xml:space="preserve">confleturq́; </s> | |
3011 <s xml:id="echoid-s1468" xml:space="preserve">vnuſquiſque horum <lb/>globorum ex numero competenti militum, tum equi-<lb/>tum, tum | |
3012 ſclopetariorum. </s> | |
3013 <s xml:id="echoid-s1469" xml:space="preserve">Præterea magna eſt adhi-<lb/>benda cura, ne inter peditum cohortes immiſceantur <lb/>lixæ | |
3014 & </s> | |
3015 <s xml:id="echoid-s1470" xml:space="preserve">id genus hominum nihili: </s> | |
3016 <s xml:id="echoid-s1471" xml:space="preserve">ſtentq́; </s> | |
3017 <s xml:id="echoid-s1472" xml:space="preserve">omnes mili-<lb/>tes in loco aſſignato, vnuſquiſque ſub ſuo vexillo. </s> | |
3018 <s xml:id="echoid-s1473" xml:space="preserve">Sint <lb/>item omnes equeſtres turmæ vacuæ ab equis inutili-<lb/>bus, & </s> | |
3019 <s xml:id="echoid-s1474" xml:space="preserve">ab omnibus aliis impedimentis. </s> | |
3020 <s xml:id="echoid-s1475" xml:space="preserve">Laudandi ſunt <lb/>equites Germani, qui ſumma diligentia vtuntur, præ-<lb/>cipuè in | |
3021 ordine ſeruando, in quo mirum in modum <lb/>ſunt exacti:</s> | |
3022 <s xml:id="echoid-s1476" xml:space="preserve">ideoq́; </s> | |
3023 <s xml:id="echoid-s1477" xml:space="preserve">magna laus illis debetur. </s> | |
3024 <s xml:id="echoid-s1478" xml:space="preserve">Probatur <lb/>etiam hic mos, vt equitatus leuis ita diſponatur, vt re-<lb/>gionem luſtret | |
3025 ac recognoſcat, inſpectorq́; </s> | |
3026 <s xml:id="echoid-s1479" xml:space="preserve">diligens ſit <lb/>omnium eorum, quæ ab hoſtili exercitu fiunt, vt ſin-<lb/>gulis momẽtis | |
3027 de iis certiorem faciat ducem ſuum, vt, <lb/>ſi vſu veniat, tempus & </s> | |
3028 <s xml:id="echoid-s1480" xml:space="preserve">commoditatem habeat ad præ-<lb/>lium ſe præparandi. </s> | |
3029 <s xml:id="echoid-s1481" xml:space="preserve">De itinere exercitus, ſpecialis ca-<lb/>non dari non poteſt, quia pro natura ſitus, ac | |
3030 quali-<lb/>tate regionis, iter accommodatur. </s> | |
3031 <s xml:id="echoid-s1482" xml:space="preserve">Tranſibimus <pb o="136" file="0136" n="165" rhead=""/> igitur ad caſtrametationem, | |
3032 dicemusq́; </s> | |
3033 <s xml:id="echoid-s1483" xml:space="preserve">de ſitu, forma, <lb/>magnitudine, munitione, cõmoditate, & </s> | |
3034 <s xml:id="echoid-s1484" xml:space="preserve">ordine ipſius, <lb/>prout ex vſu erit. </s> | |
3035 <s xml:id="echoid-s1485" xml:space="preserve">Quòd ad ſitum attinet, dico, ſi caſtra <lb/>ſint in planitie, longè à collibus, | |
3036 neceſſariò debent <lb/>juxta ſe habere vel flumen, vel alias laudabiles aquas, <lb/>quæ | |
3037 commodè poſſint exercitum alere, necnon & </s> | |
3038 <s xml:id="echoid-s1486" xml:space="preserve">e-<lb/>quos: </s> | |
3039 <s xml:id="echoid-s1487" xml:space="preserve">debet etiam curari vt in proximo ſit lignatio ad <lb/>neceſſarios vſus exercitus. </s> | |
3040 <s xml:id="echoid-s1488" xml:space="preserve">Pabulum item ſit in vicinia <lb/>pro equis & </s> | |
3041 <s xml:id="echoid-s1489" xml:space="preserve">jumentis. </s> | |
3042 <s xml:id="echoid-s1490" xml:space="preserve">Hæc enim non poteſt ſecum <lb/>deferre exercitus. </s> | |
3043 <s xml:id="echoid-s1491" xml:space="preserve">Quum hi commeatus in caſtra <lb/>erunt deportati, debent caſtra ita muniri vt hoſtis non | |
3044 <lb/>poſſit eos ſubripere. </s> | |
3045 <s xml:id="echoid-s1492" xml:space="preserve">Magnitudo & </s> | |
3046 <s xml:id="echoid-s1493" xml:space="preserve">circumferentia <lb/>metationis non debet eſſe tam vaſta, vt non poſſint <lb/>facilè & </s> | |
3047 <s xml:id="echoid-s1494" xml:space="preserve">in promptu alij aliis ſuppetias ferre, vbi vſu <lb/>veniat, ſeſeq́; </s> | |
3048 <s xml:id="echoid-s1495" xml:space="preserve">inuicem tueri. </s> | |
3049 <s xml:id="echoid-s1496" xml:space="preserve">Neque ſit ita exigua, vt <lb/>exercitus priuetur omnibus ſuis commoditatibus, & </s> | |
3050 <s xml:id="echoid-s1497" xml:space="preserve"><lb/>plateis neceſſariis, vel pro acie inſtruenda, pro foro, <lb/>pro mercatoribus qui | |
3051 caſtra ſequuntur, & </s> | |
3052 <s xml:id="echoid-s1498" xml:space="preserve">aliis id ge-<lb/>nus. </s> | |
3053 <s xml:id="echoid-s1499" xml:space="preserve">Forma erit ea quæ à nobis deſcripta eſt, habita <lb/>tamen ſitus ratione. </s> | |
3054 <s xml:id="echoid-s1500" xml:space="preserve">In noſtra deſcriptione diſtinctæ <lb/>ſunt omnes regiones cum ſuis plateis, viæ per quas | |
3055 <lb/>exitur, & </s> | |
3056 <s xml:id="echoid-s1501" xml:space="preserve">Imperatoris tabernaculum: </s> | |
3057 <s xml:id="echoid-s1502" xml:space="preserve">quæ omnia ſum-<lb/>ma facilitate declarantur. </s> | |
3058 <s xml:id="echoid-s1503" xml:space="preserve">Si accidat metati onem fieri <lb/>in loco montoſo, collibus referto, variè compoſito, | |
3059 <lb/>vallibus, præcipitiis, fluuiis, ſyluis, cauernis, & </s> | |
3060 <s xml:id="echoid-s1504" xml:space="preserve">aliis id <lb/>genus:</s> | |
3061 <s xml:id="echoid-s1505" xml:space="preserve">modò arte militari valeat noſter Imperator, ſitq́; <lb/></s> | |
3062 <s xml:id="echoid-s1506" xml:space="preserve">caſtrametandi peritus, magno adjumento illi erit talis <lb/>ſitus, ac cum minimo labore | |
3063 & </s> | |
3064 <s xml:id="echoid-s1507" xml:space="preserve">arte caſtra ſua fortiſſi-<lb/>mè muniet. </s> | |
3065 <s xml:id="echoid-s1508" xml:space="preserve">Sed in primis cauere debet, ne metetur <lb/>in loco, cui immineant colles vel juga, ex | |
3066 quibus fa-<lb/>cilè poſſint introſpici caſtra, & </s> | |
3067 <s xml:id="echoid-s1509" xml:space="preserve">cortinæ aggerum op- <pb o="137" file="0137" n="166" rhead=""/> pugnari. </s> | |
3068 <s xml:id="echoid-s1510" xml:space="preserve">Ita enim vexatus ab hoſtili exercitu, cogere-<lb/>tur ſedes mutare, vel etiam prælium | |
3069 committere maxi-<lb/>mo ſuo incommodo, ſicut fere accidit Franciſco Gal-<lb/>liarum Regi | |
3070 dum ſederet ad Cambreſium. </s> | |
3071 <s xml:id="echoid-s1511" xml:space="preserve">Relicto <lb/>enim ab vna parte ſuorum caſtrorum colle, è quo ad-<lb/>notari poterat | |
3072 quidquid erat in ſuis caſtris, & </s> | |
3073 <s xml:id="echoid-s1512" xml:space="preserve">cortina <lb/>ipſorum oppugnari, quum appuliſſet Carolus quin-<lb/>tus Imperator cum ſuo | |
3074 exercitu, isq́; </s> | |
3075 <s xml:id="echoid-s1513" xml:space="preserve">locus à ſuis lega-<lb/>tis fuiſſet animaduerſus, conſilium Imperatori datum <lb/>eſt, vt | |
3076 quamuis diei parum ſupereſſet, & </s> | |
3077 <s xml:id="echoid-s1514" xml:space="preserve">exercitus fati-<lb/>gatus ob laborem ac moleſtiam illius diei, nihilomi-<lb/>nus | |
3078 occaſionem arriperet, & </s> | |
3079 <s xml:id="echoid-s1515" xml:space="preserve">locum illum occuparet <lb/>mirum in modum ſibi commodum. </s> | |
3080 <s xml:id="echoid-s1516" xml:space="preserve">Verùm huic pru-<lb/>dentiſſimo ac vtiliſſimo cõſilio quidã magnæ auctori-<lb/>tatis viri | |
3081 ſeſe oppoſuerunt, dicentes hoc niſi cum maxi <lb/>ma & </s> | |
3082 <s xml:id="echoid-s1517" xml:space="preserve">aperta difficultate eo temporis momẽto exequi <lb/>nõ potuiſſe, ſibi autem liberũ eſſe | |
3083 ſummo ſequenti ma-<lb/>ne, loco illo potiri. </s> | |
3084 <s xml:id="echoid-s1518" xml:space="preserve">Quod tamen non ſucceſſit. </s> | |
3085 <s xml:id="echoid-s1519" xml:space="preserve">Quum <lb/>enim Chriſtianiſſimus Rex erratum ſuum agnouiſſet, <lb/>eadem nocte miſit eò | |
3086 pedites Italos, qui locum illum <lb/>occuparent ac munirent. </s> | |
3087 <s xml:id="echoid-s1520" xml:space="preserve">Vt autem faciliùs hæc caſtro-<lb/>rum metatio innoteſcat, illius exemplum dabimus cum | |
3088 <lb/>ſua figura.</s> | |
3089 <s xml:id="echoid-s1521" xml:space="preserve"/> | |
3090 </p> | |
3091 <p> | |
3092 <s xml:id="echoid-s1522" xml:space="preserve">Vt aptè fiant metationes in loco plano, cum ſuis <lb/>menſuris, ad ſitum accommodatis, | |
3093 neceſſariò ſcien-<lb/>dum eſt quæ ſint ſuperficies regionum equitatus & </s> | |
3094 <s xml:id="echoid-s1523" xml:space="preserve">pe-<lb/>ditatus, cum ſuis plateis, viis, & </s> | |
3095 <s xml:id="echoid-s1524" xml:space="preserve">aliis rebus ad caſtro-<lb/>rum vſum neceſſariis. </s> | |
3096 <s xml:id="echoid-s1525" xml:space="preserve">Exempli gratia, ſtatuamus exer-<lb/>citum habere 60000 militum, in quibus 2000 | |
3097 cata-<lb/>phracti, 10000 leuis equitatus, & </s> | |
3098 <s xml:id="echoid-s1526" xml:space="preserve">48000 tum ſclopeta-<lb/>riorum, tum haſtatorum loricatorum, (pigucs armcce,) <pb o="138" file="0138" n="167" rhead=""/> tum haſtatorum inermium, (piqucs ſcichce.) </s> | |
3099 <s xml:id="echoid-s1527" xml:space="preserve">Vnicuique <lb/>cataphracto ſeptem ſpatia aſſignabimus: </s> | |
3100 <s xml:id="echoid-s1528" xml:space="preserve">equiti verò le-<lb/>uis armaturæ quatuor. </s> | |
3101 <s xml:id="echoid-s1529" xml:space="preserve">Vnumquodque autem ſpa-<lb/>tium erit 50 pedum terræ ſuperficialium, 5 ſcilicet in | |
3102 <lb/>latitu dinem, 10 verò in longitudinem.</s> | |
3103 <s xml:id="echoid-s1530" xml:space="preserve"/> | |
3104 </p> | |
3105 <figure> | |
3106 <image file="0138-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0138-01"/> | |
3107 </figure> | |
3108 <p> | |
3109 <s xml:id="echoid-s1531" xml:space="preserve">Vnicuique pediti cum ſuo famulo dabuntur terræ <lb/>64 pedes ſuperficiales, 8 videlicet | |
3110 pedes quaquauer-<lb/>ſum, vt hac figura apparet.</s> | |
3111 <s xml:id="echoid-s1532" xml:space="preserve"/> | |
3112 </p> | |
3113 <figure> | |
3114 <image file="0138-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0138-02"/> | |
3115 </figure> | |
3116 <p> | |
3117 <s xml:id="echoid-s1533" xml:space="preserve">Hoc facto deſignabitur Imperatoris platea, quadra-<lb/>ginta vel quinquaginta paſſuum | |
3118 quadratorum in ipſo <lb/>caſtrorum meditullio. </s> | |
3119 <s xml:id="echoid-s1534" xml:space="preserve">Ducentur deinde duæ viæ, quæ <pb o="139" file="0139" n="168" rhead=""/> ſe ad angulos | |
3120 rectos ſecent in medio plateæ Imperato-<lb/>ris, viæ præcipuæ nuncupatæ, quarum capita | |
3121 ſtationes <lb/>præſidiariæ erunt hoſtem verſus. </s> | |
3122 <s xml:id="echoid-s1535" xml:space="preserve">Circa Imperatoris <lb/>plateam collocemus 500 milites ſtrenuos (appoinctés) <lb/>quorum | |
3123 vnicuiq, duo ſpatia dabimus ejuſdem ſuper-<lb/>ficiei qua erant ſpatia tributa equitibus, | |
3124 tum cataphra-<lb/>ctis, tum etiam leuis armaturæ. </s> | |
3125 <s xml:id="echoid-s1536" xml:space="preserve">Præterea, circa Impe-<lb/>ratoris plateam deſignabimus duas alias plateas, hanc <lb/>pro | |
3126 mercatu, illam verò pro macello, tributo amba-<lb/>bus eodem terræ ſpatio, quod quingentis | |
3127 ſtrenuis de-<lb/>putatum eſt. </s> | |
3128 <s xml:id="echoid-s1537" xml:space="preserve">Circum haſce plateas, & </s> | |
3129 <s xml:id="echoid-s1538" xml:space="preserve">ſtrenuorum ſe-<lb/>dem, deſignabimus viam quinque paſſuum, circa <lb/>quam locabimus | |
3130 regiones cataphractorum & </s> | |
3131 <s xml:id="echoid-s1539" xml:space="preserve">leuis <lb/>equitatus, cum ſuis viis & </s> | |
3132 <s xml:id="echoid-s1540" xml:space="preserve">plateis in medio. </s> | |
3133 <s xml:id="echoid-s1541" xml:space="preserve">Circa re-<lb/>giones equitum deſcribetur via decem paſſuum in lati-<lb/>tudine, & </s> | |
3134 <s xml:id="echoid-s1542" xml:space="preserve">circa hanc viam regiones peditum, cum <lb/>ſuis viis & </s> | |
3135 <s xml:id="echoid-s1543" xml:space="preserve">plateis. </s> | |
3136 <s xml:id="echoid-s1544" xml:space="preserve">In capite autem viæ quæ ad hoſtem <lb/>vergit, platea generalis armorum deſignabitur, quæ | |
3137 in <lb/>ſuperficie habebit dimidium ejus ſpatij quod pediti-<lb/>bus tributum eſt: </s> | |
3138 <s xml:id="echoid-s1545" xml:space="preserve">licet hæc platea in noſtra ichnogra-<lb/>phia non ſit vbiq; </s> | |
3139 <s xml:id="echoid-s1546" xml:space="preserve">ea amplitudine delineata, quia foſſa <lb/>tam longè à caſtris diſtat, vt inter eam & </s> | |
3140 <s xml:id="echoid-s1547" xml:space="preserve">caſtra facile <lb/>ſit plateam armorum eligere. </s> | |
3141 <s xml:id="echoid-s1548" xml:space="preserve">In extremitate, quæ ad <lb/>hoſtem vergit, deſignabitur platea ad commeatum | |
3142 <lb/>bombardicum. </s> | |
3143 <s xml:id="echoid-s1549" xml:space="preserve">Et in calce vel humero caſtrorum lo-<lb/>cabuntur foſſores (pionnicze,) cum pecoribus quæ | |
3144 ad <lb/>exercitus victũ mactantur, & </s> | |
3145 <s xml:id="echoid-s1550" xml:space="preserve">aliis rebus parui momẽti. <lb/></s> | |
3146 <s xml:id="echoid-s1551" xml:space="preserve">Annonæ ſtructores, macellarij, cupedinarij, diuidentur <lb/>per plateas regionum, & </s> | |
3147 <s xml:id="echoid-s1552" xml:space="preserve">ad oram viarum. </s> | |
3148 <s xml:id="echoid-s1553" xml:space="preserve">Foſſæ à <lb/>caſtris diſtabunt 40 aut 50 paſſibus. </s> | |
3149 <s xml:id="echoid-s1554" xml:space="preserve">Quomodo autem <lb/>hæc omnia deſignari debeant, exemplis palàm facie- <pb o="140" file="0140" n="169" rhead=""/> mus. </s> | |
3150 <s xml:id="echoid-s1555" xml:space="preserve">Primò deſignabitur platea Imperatoris in ipſo <lb/>meditullio caſtrorum, vt ſuprà dictum | |
3151 eſt. </s> | |
3152 <s xml:id="echoid-s1556" xml:space="preserve">Statuamus <lb/>autem eam habere in ſuperficie quaquauerſum 50 paſ-<lb/>ſus. </s> | |
3153 <s xml:id="echoid-s1557" xml:space="preserve">Ducemus deinde duas vias, quas diximus ſeſe in-<lb/>terſecare ad angulos rectos in ipſo | |
3154 meditullio plateæ <lb/>Imperatoris. </s> | |
3155 <s xml:id="echoid-s1558" xml:space="preserve">Habebuntq́; </s> | |
3156 <s xml:id="echoid-s1559" xml:space="preserve">15 paſſus in latitudine. </s> | |
3157 <s xml:id="echoid-s1560" xml:space="preserve">Poſt <lb/>hæc ſedem dabimus 500 ſtrenuis viris circum mediam <lb/>partem plateæ | |
3158 Imperatoris quæ ad hoſtem vergit. </s> | |
3159 <s xml:id="echoid-s1561" xml:space="preserve">Vt <lb/>id fiat, ſubtrahemus pro latitudine viarum 15 paſſus à <lb/>50, remanebunt 35: </s> | |
3160 <s xml:id="echoid-s1562" xml:space="preserve">& </s> | |
3161 <s xml:id="echoid-s1563" xml:space="preserve">à 35 dimidium auferemus, quod <lb/>erit 17 cum dimidio. </s> | |
3162 <s xml:id="echoid-s1564" xml:space="preserve">Hæc autem 17 cum dimidio in <lb/>ſe ducemus, prodibunt paſſus ſuperficiales 306. </s> | |
3163 <s xml:id="echoid-s1565" xml:space="preserve">Dein-<lb/>de ſumemus dimidium 500 virorum ſtrenuorum, vt <lb/>ab vtraque parte viæ ad | |
3164 plateæ oram ſedeant illo-<lb/>rum 250. </s> | |
3165 <s xml:id="echoid-s1566" xml:space="preserve">Iam ducam 250 in 100, (ſuperficiem ſcilicet <lb/>duorum ſpatiorum equitibus | |
3166 aſſignatorum,) prodi-<lb/>bunt pedes ſuperficiales 25000. </s> | |
3167 <s xml:id="echoid-s1567" xml:space="preserve">quos 25000 diuidemus <lb/>per 25 pedes ſuperficiales, hos pedes in paſſus reducen-<lb/>do | |
3168 (quilibet enim paſſus æquipollet 25 pedibus ſuper-<lb/>ficialibus) pro dibunt paſſus 1000: </s> | |
3169 <s xml:id="echoid-s1568" xml:space="preserve">quibus 1000 paſ-<lb/>ſibus addemus paſſus ſuperficiales 306, quos ſuprà ha-<lb/>bebamus, | |
3170 prodibunt paſſus 1306, à quibus radicem <lb/>quadratam extrahemus, quæ erit circa 36. </s> | |
3171 <s xml:id="echoid-s1569" xml:space="preserve">A 36 aufe-<lb/>remus 17 cum dimidio: </s> | |
3172 <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">ſuperſunt 18 cum dimidio: </s> | |
3173 <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">qui <lb/>paſſus 18 cum dimidio dimetientur ad oram viarum, <lb/>initium ſumendo ab | |
3174 Imperatoris platea. </s> | |
3175 <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">& </s> | |
3176 <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">ab extremi-<lb/>tate 18 cum dimidio ducẽtur lineæ ad angulos rectos, | |
3177 <lb/>deſignabunturq́; </s> | |
3178 <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">ſedes pro nobilibus, ſeu viris ſtrenuis, <lb/>vt in ichnographia noſtra apparet. </s> | |
3179 <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">Ab alia verò parte <lb/>plateæ Imperatoris, formabuntur duæ plateæ, hæc pro <lb/>macello, | |
3180 illa verò pro mercatu, ejuſdem capacitatis, <pb o="141" file="0141" n="170" rhead=""/> qua | |
3181 ſunt loca virorum ſtrenuorum. </s> | |
3182 <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">Circum verò <lb/>ſedes virorum ſtrenuorum, & </s> | |
3183 <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">circum plateas, deſi-<lb/>gnabimus viam latitudine quinque paſſuum, ac cir-<lb/>cum eam | |
3184 regiones cataphractorum & </s> | |
3185 <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">equitatus leuis, <lb/>cum ſuis viis & </s> | |
3186 <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">plateis armorum hoc modo. </s> | |
3187 <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Primò <lb/>multiplicabimus ſeptem ſpatia, quæ vnicuique cata-<lb/>phracto dantur, quæq́; </s> | |
3188 <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">continent pedes ſuperficiales <lb/>350, per 2000, (totenim ſunt cataphracti,) prodibunt | |
3189 <lb/>pedes ſuperficiales 700000, quibus in paſſus reductis, & </s> | |
3190 <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve"><lb/>per 25 diuiſis, prodibũt paſſus ſuperficiales 28000 pro <lb/>cataphractis. </s> | |
3191 <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">Deinde dabitur illis ſua arm orum platea, <lb/>cum duobus locis cataphracti, quæ ſunt | |
3192 pedes 100 <lb/>ſuperficiales. </s> | |
3193 <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">Multiplico 2000 cum 100, prodeunt <lb/>200000, quæ diuido per 25, fiunt 8000 paſſus | |
3194 ſuperfi-<lb/>ciales, quibus additis ad 28000, qui ſuprà, fient 36000 <lb/>paſſus | |
3195 ſuperficiales pro ſedibus cataphractorum cum <lb/>ſua armorum platea. </s> | |
3196 <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">Idq́; </s> | |
3197 <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">ſpatium cataphractis com-<lb/>petit. </s> | |
3198 <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">Hoc facto videndum, quale ſpatium competit <lb/>equitatui leuis armaturæ cum ſuis armorum | |
3199 plateis. <lb/></s> | |
3200 <s xml:id="echoid-s1588" xml:space="preserve">Multiplicando 10000 (tot ſunt equites leuis armaturę) <lb/>cum quatuor ſpatiis quæ | |
3201 vnicuique dantur, quæ ſpatia <lb/>continentpedes ſuperficiales 200, prodibunt 2000000, | |
3202 <lb/>quibus per 25 diuiſis, remanebunt paſſus ſuperficiales <lb/>80000. </s> | |
3203 <s xml:id="echoid-s1589" xml:space="preserve">Deinde iſtis dabimus ſuam armorum pla-<lb/>team, cum ſpatio vnius equitis leuis armaturæ, | |
3204 mul-<lb/>tiplicando 50 per 10000, prodibunt 500000, quibus <lb/>per 25 diuiſis, prodibunt | |
3205 paſſus ſuperficiales 20000, <lb/>qui additi ad 80000, facient 100000. </s> | |
3206 <s xml:id="echoid-s1590" xml:space="preserve">Tot igitur pe-<lb/>des ſuperficiales tribuentur equitatui leuis armaturæ <lb/>cum ſuis | |
3207 armorum plateis. </s> | |
3208 <s xml:id="echoid-s1591" xml:space="preserve">Iam hoſce 100000 paſſus <lb/>addemus ad 36000, (ſpatium ſcilicet cataphractis de- <pb o="142" file="0142" n="171" rhead=""/> bitum,) fient 136000, quibus per 4 diuiſis, (in | |
3209 qua-<lb/>tuor enim regiones diſtribuendi ſunt tum cataphracti, <lb/>tum equites leuis | |
3210 armaturæ) prodibũt 34000 pro vna-<lb/>quaque regione, non comprehenſis ſuis viis, quæ | |
3211 re-<lb/>ctà tendunt ad ſuas armorum plateas, vt ex noſtra <lb/>ichnographia apparet. </s> | |
3212 <s xml:id="echoid-s1592" xml:space="preserve">Quas vias vt cum his qua-<lb/>tuor regionibus comprehendamus, extrahemus radi-<lb/>cem | |
3213 quadratam à 34000, quæ erit paulo plus quàm <lb/>184: </s> | |
3214 <s xml:id="echoid-s1593" xml:space="preserve">quibus 184 addemus paſſus decem pro viarum <lb/>latitudine, fient 194, quæ 194 rurſum in | |
3215 ſe ducemus, <lb/>prodibuntq́; </s> | |
3216 <s xml:id="echoid-s1594" xml:space="preserve">37636 paſſus ſuperficiales pro vnaqua-<lb/>que equitum regione, necnon & </s> | |
3217 <s xml:id="echoid-s1595" xml:space="preserve">pro ſuis plateis & </s> | |
3218 <s xml:id="echoid-s1596" xml:space="preserve">viis. <lb/></s> | |
3219 <s xml:id="echoid-s1597" xml:space="preserve">Præterea, ſi ſcire cupis quantum metiri debeas ad <lb/>oram viarum vt deſignentur foris | |
3220 regiones equitatus, <lb/>addentur 306 paſſus ſuperficiales, (pars ſcilicet plateæ | |
3221 <lb/>Imperatoris) cum paſſibus 1000 (dimidio videlicet <lb/>ſpatij quod occupant viri | |
3222 ſtrenui,) fient 1306. </s> | |
3223 <s xml:id="echoid-s1598" xml:space="preserve">ad quæ <lb/>addemus paſſus ſuperficiales 360, (pro via quæ ambit <lb/>dimidium ſpatij | |
3224 virorum ſtrenuorũ,) prodibunt 1666, <lb/>quibus adhuc addemus paſſus ſuperficiales 37636, | |
3225 <lb/>(ſpatium ſcilicet vnius equitum regionis) prodibunt <lb/>39302, à quibus radicem | |
3226 quadratam extrahemus, quæ <lb/>erit 198, & </s> | |
3227 <s xml:id="echoid-s1599" xml:space="preserve">paulo plus: </s> | |
3228 <s xml:id="echoid-s1600" xml:space="preserve">& </s> | |
3229 <s xml:id="echoid-s1601" xml:space="preserve">à 198 ſubtrahemus 36, (latus <lb/>videlicet quadrati dimidij ſpatij ſpatij quodinhabitant | |
3230 viri <lb/>ſtrenui, cum parte plateæ Imperatoris,) remanebunt <lb/>162, quos paſſus 162 | |
3231 dimetiemur ad viæ oram, initium <lb/>ſumentes à ſedibus virorum ſtrenuorum, & </s> | |
3232 <s xml:id="echoid-s1602" xml:space="preserve">à duabus <lb/>plateis mercatus & </s> | |
3233 <s xml:id="echoid-s1603" xml:space="preserve">macelli, relinquentes tamen ex his <lb/>162, paſſus 5 pro via quæ ambit dictas ſedes | |
3234 & </s> | |
3235 <s xml:id="echoid-s1604" xml:space="preserve">pla-<lb/>teas, formando regiones, cum ſuis plateis & </s> | |
3236 <s xml:id="echoid-s1605" xml:space="preserve">viis, vt in <lb/>figura apparet. </s> | |
3237 <s xml:id="echoid-s1606" xml:space="preserve">Quòd ſi quis ſcire vellet, quot paſſus <pb o="143" file="0143" n="172" rhead=""/> | |
3238 ſuperficiales ex iſtis quatuor regionibus occupant <lb/>equites leuis armaturæ, & </s> | |
3239 <s xml:id="echoid-s1607" xml:space="preserve">quot cataphracti, id hoc fiet <lb/>modo. </s> | |
3240 <s xml:id="echoid-s1608" xml:space="preserve">Iungentur vnà paſſus ſuperficiales cataphra-<lb/>ctorum, qui ſunt 28000, cum 80000, (qui | |
3241 equitatui <lb/>leuis armaturæ tributi ſunt,) prodibunt 108000. </s> | |
3242 <s xml:id="echoid-s1609" xml:space="preserve">Di-<lb/>uidentur deinde 108000 per 4, prodibunt 27000 paſ-<lb/>ſus ſuperficiales pro | |
3243 vnaquaque quatuor regionum. <lb/></s> | |
3244 <s xml:id="echoid-s1610" xml:space="preserve">Si autem indagare vis, quot, ex iſtis, cataphractis com-<lb/>petunt, quot equitibus leuis | |
3245 armaturæ, auferẽtur 27000 <lb/>à 28000, remanebunt 1000 paſſus ſuperficiales pro | |
3246 <lb/>cataphractis: </s> | |
3247 <s xml:id="echoid-s1611" xml:space="preserve">deinde auferes 1000 à 27000, remane-<lb/>bunt 26000 paſſus ſuperficiales, pro leuis | |
3248 armaturæ <lb/>equitibus: </s> | |
3249 <s xml:id="echoid-s1612" xml:space="preserve">ſicq́; </s> | |
3250 <s xml:id="echoid-s1613" xml:space="preserve">cataphracti ſibi vendicabunt regionem <lb/>vnam ex quatuor, cum parte alterius paſſuum | |
3251 ſuperfi-<lb/>cialium 1000: </s> | |
3252 <s xml:id="echoid-s1614" xml:space="preserve">equites leuis armaturæ duas cum alterius <lb/>parte paſſuum ſuperficialium 26000. </s> | |
3253 <s xml:id="echoid-s1615" xml:space="preserve">Itaque in vna <lb/>regione partim habitabunt cataphracti ad ſuperficia-<lb/>les paſſus | |
3254 1000, partim equites leuis armaturæ ad paſ-<lb/>ſus ſuperficiales 26000. </s> | |
3255 <s xml:id="echoid-s1616" xml:space="preserve">Erunt autem equites leuis ar-<lb/>maturæ in vnaquaque duarum regionum 3375, in | |
3256 ter-<lb/>tia verò 3250 cum 72 cataphractis. </s> | |
3257 <s xml:id="echoid-s1617" xml:space="preserve">In quarta autem <lb/>regione habitabunt 1928 cataphracti. </s> | |
3258 <s xml:id="echoid-s1618" xml:space="preserve">Circa regiones <lb/>equitum ducetur vialata pedes decem, & </s> | |
3259 <s xml:id="echoid-s1619" xml:space="preserve">ad hanc viam <lb/>deſignabuntur regiones pro peditatu hoc modo: </s> | |
3260 <s xml:id="echoid-s1620" xml:space="preserve">Mul-<lb/>tiplicabimus pedites 48000, cum 64 pedibus ſuperfi-<lb/>cialibus ſoli, qui | |
3261 vnicuiq; </s> | |
3262 <s xml:id="echoid-s1621" xml:space="preserve">pediti tribuuntur, prodibunt <lb/>pedes ſuperficiales 3072000. </s> | |
3263 <s xml:id="echoid-s1622" xml:space="preserve">deinde multiplicabimus <lb/>pedes ſoli ſuperficiales 32, qui cuilibet pediti dãtur pro | |
3264 <lb/>armorum platea, cum peditibus 48000, fient pedes <lb/>ſuperficiales 1536000, quibus | |
3265 additis ad 3072000, pro <lb/>dibunt 4608000. </s> | |
3266 <s xml:id="echoid-s1623" xml:space="preserve">Hos pedes partiemur per 25, fient <pb o="144" file="0144" n="173" rhead=""/> 184320 | |
3267 paſſus ſuperficiales. </s> | |
3268 <s xml:id="echoid-s1624" xml:space="preserve">Præterea, hiſce 184320 <lb/>paſſibus addemus ſuperficiem plateæ munitionis bom | |
3269 <lb/>bardicæ, cui ſtatuimus dare in ſingula quatuor latera <lb/>paſſus 50, volumusq́; </s> | |
3270 <s xml:id="echoid-s1625" xml:space="preserve">eam ſegregatam eſſe ab omni <lb/>habitatione, ob incendiorum periculum. </s> | |
3271 <s xml:id="echoid-s1626" xml:space="preserve">Ducendo <lb/>igitur 50 in ſemet, fient 2500 paſſus ſuperficiales ſeu <lb/>quadrati, | |
3272 quibus additis ad 184320, fient 186820, <lb/>quibus in 4 diuiſis, prodibunt 46705 pro | |
3273 vnaquaque <lb/>quatuor regionum peditatus, cum plateis armorum <lb/>vnicuiq; </s> | |
3274 <s xml:id="echoid-s1627" xml:space="preserve">tributis, necnon & </s> | |
3275 <s xml:id="echoid-s1628" xml:space="preserve">pro platea munitionis <lb/>bombardicæ. </s> | |
3276 <s xml:id="echoid-s1629" xml:space="preserve">Verùm his regiombus addendæ ſunt <lb/>etiam ſuæ viæ. </s> | |
3277 <s xml:id="echoid-s1630" xml:space="preserve">Quod vt fiat, extrahemus radicem <lb/>quadratam è 46705, quæ fere erit 216: </s> | |
3278 <s xml:id="echoid-s1631" xml:space="preserve">quibus 216 <lb/>addemus paſſus 10 pro viarum latitudine, fient 226, <lb/>quæ 226 in ſe | |
3279 ducemus, ac prodibunt 51076 pro vna-<lb/>quaque peditatus regione, cum ſuis plateis & </s> | |
3280 <s xml:id="echoid-s1632" xml:space="preserve">viis. <lb/></s> | |
3281 <s xml:id="echoid-s1633" xml:space="preserve">Quòd ſiſcire velimus, quantum metiri debeamus ad <lb/>oram viarum præcipuarum, ad | |
3282 formandas regiones <lb/>peditatus: </s> | |
3283 <s xml:id="echoid-s1634" xml:space="preserve">initium ſumendo à via quæ ambit equitum <lb/>habitationes, hoc modo procedemus, ſimul | |
3284 jungendo <lb/>numeros ſequentes, ex iisq́; </s> | |
3285 <s xml:id="echoid-s1635" xml:space="preserve">vnicam ſummam facien-<lb/>tes. </s> | |
3286 <s xml:id="echoid-s1636" xml:space="preserve">Primò ad 51076 paſſus ſuperficiales regionis vnius <lb/>peditum, addemus paſſus 5000 pro | |
3287 via quæ ambit re-<lb/>gionem vnam equitum paſſus item ſuperfi-<lb/> | |
3288 <anchor type="note" xlink:label="note-0144-01a" xlink:href="note-0144-01"/> ciales 37636 | |
3289 regionis vnius equitum: </s> | |
3290 <s xml:id="echoid-s1637" xml:space="preserve">deinde <lb/>360 paſſus ſuperficiales pro via quæ ambit <lb/>partem vnam habitationis | |
3291 virorum ſtrenuo-<lb/>rum: </s> | |
3292 <s xml:id="echoid-s1638" xml:space="preserve">ad hæc paſſus ſuperficiales 1000 pro ſe-<lb/>de virorum ſtrenuorum: </s> | |
3293 <s xml:id="echoid-s1639" xml:space="preserve">præterea 306 paſſus <lb/>ſuperficiales pro parte plateæ Imperatoris. </s> | |
3294 <s xml:id="echoid-s1640" xml:space="preserve">His <lb/>omnibus ſimul junctis prodeunt paſſus ſu- <pb o="145" file="0145" n="174" rhead=""/> perficiales 95378, è quibus radicem quadratam extra-<lb/>hemus, quæ erit 309 | |
3295 paulo minus. </s> | |
3296 <s xml:id="echoid-s1641" xml:space="preserve">Ab his 309 aufe-<lb/>ro 198, remanebunt 111 paſſus, quos dimetiemur ad <lb/>oram viarum | |
3297 præcipuarũ, initium ſumendo à ſedibus <lb/>equitum leuis armaturæ: </s> | |
3298 <s xml:id="echoid-s1642" xml:space="preserve">detrahendo tamen priùs ab <lb/>illis 111, 10 paſſus pro latitudine viæ quæ ambit ſedes | |
3299 <lb/>equitum leuis armaturæ, deſignando regiones pedi-<lb/>tum cum platea commeatus | |
3300 bombardici, vt in noſtra <lb/>ichnographia apparet. </s> | |
3301 <s xml:id="echoid-s1643" xml:space="preserve">Eſt enim hæc platea bombar-<lb/>dica comprehenſa in ſupputatione regionum | |
3302 pedita-<lb/>tus. </s> | |
3303 <s xml:id="echoid-s1644" xml:space="preserve">Hanc autem bombardicam plateam, vellem abeſſe <lb/>à foſſis (tranchee) quæ circumdant | |
3304 caſtra, 40 vel 50 <lb/>paſſibus ad minus: </s> | |
3305 <s xml:id="echoid-s1645" xml:space="preserve">vt & </s> | |
3306 <s xml:id="echoid-s1646" xml:space="preserve">in noſtra ichnographia appa-<lb/>ret foſſas abeſſe à metatione 50 paſſibus. </s> | |
3307 <s xml:id="echoid-s1647" xml:space="preserve">Loca ne-<lb/>ceſſaria, quæ in ſingulis regionibus fiunt, ad requiſita <lb/>naturæ, tum | |
3308 militum, tum aliorum qui caſtra ſequun-<lb/>tur, fient ex eo quo minus abundant | |
3309 ſuperficies pla-<lb/>tearum armorum: </s> | |
3310 <s xml:id="echoid-s1648" xml:space="preserve">ſoli enim ſatis ſupérque à nobis da-<lb/>tum eſt illis plateis. </s> | |
3311 <s xml:id="echoid-s1649" xml:space="preserve">Ad formandas autem vias ipſa-<lb/>rum regionum, quæ ſeſe interſecent ad angulos rectos | |
3312 <lb/>in medio plateæ, addetur ad latus quadrati (ad radi-<lb/>cem ſcilicet quæ ſumitur ab | |
3313 vniuerſa ſuperficie regio-<lb/>nis) tantum quantum volumus regionis vias latas eſſe. | |
3314 <lb/></s> | |
3315 <s xml:id="echoid-s1650" xml:space="preserve">Huic noſtræ ichnographiæ addimus paſſus 10 pro lati <lb/>tudine earum viarum. </s> | |
3316 <s xml:id="echoid-s1651" xml:space="preserve">Hæc autẽ latitudo nullo modo <lb/>debet excedere oram latitudinis plateæ. </s> | |
3317 <s xml:id="echoid-s1652" xml:space="preserve">Hi verò paſſus <lb/>10 non ſolùm formant latitudinem viarum, ſed etiam <lb/>ampliant | |
3318 paſſibus 10 longitudinem & </s> | |
3319 <s xml:id="echoid-s1653" xml:space="preserve">latitudinem pla <lb/>tearũ armorum quæ in regionibus: </s> | |
3320 <s xml:id="echoid-s1654" xml:space="preserve">& </s> | |
3321 <s xml:id="echoid-s1655" xml:space="preserve">hoc quicquid eſt <lb/>li, quo hæ plateæ ampliantur, ſumetur pro locis neceſ-<lb/>ſariis, | |
3322 de quibus paulo ſuprà, vbi commodiùs videbi- <pb o="146" file="0146" n="175" rhead=""/> | |
3323 tur. </s> | |
3324 <s xml:id="echoid-s1656" xml:space="preserve">Pecora ad victum exercitus, cum foſſoribus, & </s> | |
3325 <s xml:id="echoid-s1657" xml:space="preserve"><lb/>aliis rebus nihili, deſignabuntur in humero vel cauda <lb/>metationis. </s> | |
3326 <s xml:id="echoid-s1658" xml:space="preserve">Macellarij tabernas ſuas habent in plateis <lb/>regionum & </s> | |
3327 <s xml:id="echoid-s1659" xml:space="preserve">ad oram præcipuarum viarum, vt ſuprà <lb/>dictum eſt. </s> | |
3328 <s xml:id="echoid-s1660" xml:space="preserve">Hæc autem omnia ex noſtris ichnogra-<lb/>phiis ſeu caſtrametationibus comprehẽdi | |
3329 poterunt: </s> | |
3330 <s xml:id="echoid-s1661" xml:space="preserve">in <lb/>quibus aduertat lector, vbicumque viderit litteram <emph style="sc">A</emph>, | |
3331 <lb/>deſignari per eam plateas regionum equitatus, pedita-<lb/>tus, & </s> | |
3332 <s xml:id="echoid-s1662" xml:space="preserve">Imperatoris, necnon & </s> | |
3333 <s xml:id="echoid-s1663" xml:space="preserve">vias, atque etiam ſpa-<lb/>tium illud, quod interjacet foſſas & </s> | |
3334 <s xml:id="echoid-s1664" xml:space="preserve">caſtrorum me-<lb/>tationem, Littera <emph style="sc">B</emph> indicat regiones equitum | |
3335 leuis ar-<lb/>maturæ. </s> | |
3336 <s xml:id="echoid-s1665" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">C</emph> regiones cataphractorum. </s> | |
3337 <s xml:id="echoid-s1666" xml:space="preserve">Littera <lb/><emph style="sc">D</emph> regiones peditatus. </s> | |
3338 <s xml:id="echoid-s1667" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">E</emph> plateam commeatus <lb/>bombardici. </s> | |
3339 <s xml:id="echoid-s1668" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">F</emph>, viros ſtrenuos ſeu inſignes, qui <lb/>Imperatori | |
3340 adſtant. </s> | |
3341 <s xml:id="echoid-s1669" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">G</emph> plateam mercatus. </s> | |
3342 <s xml:id="echoid-s1670" xml:space="preserve">Lit-<lb/>tera <emph style="sc">H</emph> plateam macelli. </s> | |
3343 <s xml:id="echoid-s1671" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">I</emph> loca vbiſunt foſſores, <lb/>& </s> | |
3344 <s xml:id="echoid-s1672" xml:space="preserve">pecora quæ ad exercitus victum mactantur, <lb/>aliæq́; </s> | |
3345 <s xml:id="echoid-s1673" xml:space="preserve">res inutiles. </s> | |
3346 <s xml:id="echoid-s1674" xml:space="preserve">Littera <emph style="sc">K</emph> vallum ſeu <lb/>aggerem ſuper colle, ad tuitio-<lb/>nem | |
3347 caſtrorum.</s> | |
3348 <s xml:id="echoid-s1675" xml:space="preserve"/> | |
3349 </p> | |
3350 <div xml:id="echoid-div45" type="float" level="2" n="1"> | |
3351 <note position="right" xlink:label="note-0144-01" xlink:href="note-0144-01a" xml:space="preserve"> <lb/>51076 <lb/>5000 <lb/>37636 <lb/>360 <lb/>1000 <lb/>306 <lb/>95378 <lb/></note> | |
3352 </div> | |
3353 <figure> | |
3354 <image file="0146-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0146-01"/> | |
3355 </figure> | |
3356 </div> | |
3357 <div xml:id="echoid-div47" type="section" level="1" n="38"> | |
3358 <head xml:id="echoid-head47" xml:space="preserve">HIC DEBENT INSERI DVO</head> | |
3359 <head xml:id="echoid-head48" style="it" xml:space="preserve">castrametationum folia.</head> | |
3360 <pb o="146" file="0146a" n="176" rhead=""/> | |
3361 <figure> | |
3362 <image file="0146a-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0146a-01"/> | |
3363 </figure> | |
3364 <pb o="146" file="0146b" n="177" rhead=""/> | |
3365 <figure> | |
3366 <image file="0146b-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0146b-01"/> | |
3367 </figure> | |
3368 <pb o="146" file="0164c" n="178" rhead=""/> | |
3369 <figure> | |
3370 <image file="0164c-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0164c-01"/> | |
3371 </figure> | |
3372 <pb o="147" file="0147" n="179" rhead=""/> | |
3373 <p> | |
3374 <s xml:id="echoid-s1676" xml:space="preserve">Hæc caſtrametationis ſupputatio viam docebit <lb/>qua poſſint pleræque aliæ ſupputari, | |
3375 ſiue varient in ſi-<lb/>tu, ſiue in numero militum, ſiue in vtroque, modò <lb/>exactè | |
3376 obſeruentur menſuræ debitæ. </s> | |
3377 <s xml:id="echoid-s1677" xml:space="preserve">Quòd ſi quis <lb/>mente teneat ea quæ à nobis ſuprà dicta ſunt, is facilè <lb/>& </s> | |
3378 <s xml:id="echoid-s1678" xml:space="preserve">citò poterit deſignare quaſuis caſtrorum metatio-<lb/>nes, cum ſuis menſuris, tum | |
3379 regionum, tum platea-<lb/>rum, viarum, & </s> | |
3380 <s xml:id="echoid-s1679" xml:space="preserve">aliarum rerum in caſtris neceſſariarum, <lb/>ac in quouis ſitu caſtra metanda ſint. </s> | |
3381 <s xml:id="echoid-s1680" xml:space="preserve">Attentè ergo le-<lb/>gat & </s> | |
3382 <s xml:id="echoid-s1681" xml:space="preserve">diſcat lector ea quæ à nobis ſcripta & </s> | |
3383 <s xml:id="echoid-s1682" xml:space="preserve">deſignata <lb/>ſunt.</s> | |
3384 <s xml:id="echoid-s1683" xml:space="preserve"/> | |
3385 </p> | |
3386 <figure> | |
3387 <image file="0147-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0147-01"/> | |
3388 </figure> | |
3389 </div> | |
3390 <div xml:id="echoid-div48" type="section" level="1" n="39"> | |
3391 <head xml:id="echoid-head49" xml:space="preserve">De profectione ſeu migratione exer <lb/>citus, qui ab hoſtili acie abſcedere | |
3392 <lb/>vult.</head> | |
3393 <head xml:id="echoid-head50" xml:space="preserve">CAPVT NONVM.</head> | |
3394 <p> | |
3395 <s xml:id="echoid-s1684" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVvm</emph> ſeſe comitentur profectio & </s> | |
3396 <s xml:id="echoid-s1685" xml:space="preserve">me-<lb/>tatio exercituum, dicam quàm paucis po-<lb/>tero, id quod mihi ère videbitur, | |
3397 quodq́; <lb/></s> | |
3398 <s xml:id="echoid-s1686" xml:space="preserve">factitatum eſt in bellis hujuſce noſtri <lb/>æui, circa migrationem exercitus, | |
3399 ſta-<lb/>tuentes tamen duos hoſtiles exercitus ſibi inuicem im-<lb/>minere, vel alterum ab | |
3400 altero parum abeſſe. </s> | |
3401 <s xml:id="echoid-s1687" xml:space="preserve">Quia <lb/>verò res eſt magni momenti, gnarum eſſe omnium <lb/>carum operationum quæ | |
3402 cadunt in ducem, ſeu virum <pb o="148" file="0148" n="180" rhead=""/> qui bella tractat, | |
3403 in hoc argumento certè multæ etiam <lb/>conſiderationes requiruntur. </s> | |
3404 <s xml:id="echoid-s1688" xml:space="preserve">Migrare noctu, & </s> | |
3405 <s xml:id="echoid-s1689" xml:space="preserve">abſce-<lb/>dere ab hoſte, cenſetur quidem tutius remedium <lb/>quàm quoduis aliud: </s> | |
3406 <s xml:id="echoid-s1690" xml:space="preserve">attamen non mihi videtur hoc <lb/>ſatis eſſe, quo quis poſſit voti ſui compos fieri, ſi | |
3407 is, <lb/>qui migrare vult, non juuetur à ſitu & </s> | |
3408 <s xml:id="echoid-s1691" xml:space="preserve">aliis qualitati-<lb/>bus regionis in quam migrare cupit. </s> | |
3409 <s xml:id="echoid-s1692" xml:space="preserve">Sed hæc ſigil-<lb/>latim examinando, dico, quando noctu proficiſcimur, <lb/>debere nos | |
3410 ſumma diligentia vti: </s> | |
3411 <s xml:id="echoid-s1693" xml:space="preserve">neque hæc diligentia <lb/>ſufficiens eſſe poteſt, niſi ſitu juuetur. </s> | |
3412 <s xml:id="echoid-s1694" xml:space="preserve">Si quis enim <lb/>per planities & </s> | |
3413 <s xml:id="echoid-s1695" xml:space="preserve">loca patentia iter habeat, neque illi ſit, <lb/>vbi hoſtis de ipſius abitu reſciuerit, | |
3414 vel ſylua vel vallis <lb/>quæ ſuos recipiat, difficillimè, vt dixi, poterit ſe ſuosq́; | |
3415 <lb/></s> | |
3416 <s xml:id="echoid-s1696" xml:space="preserve">tueri, quidquid agat, quidquid moueat: </s> | |
3417 <s xml:id="echoid-s1697" xml:space="preserve">quia equita-<lb/>tus hoſtilis ſuperueniens, illum facilè remorabitur, <lb/>cogetq́; </s> | |
3418 <s xml:id="echoid-s1698" xml:space="preserve">vel inuitũ manus conſerere, idq́; </s> | |
3419 <s xml:id="echoid-s1699" xml:space="preserve">confuſo exer-<lb/>citu, quum illi tempus ab hoſte non detur aciem in-<lb/>ſtruendi: </s> | |
3420 <s xml:id="echoid-s1700" xml:space="preserve">habeatq́; </s> | |
3421 <s xml:id="echoid-s1701" xml:space="preserve">ſecum bombardas, & </s> | |
3422 <s xml:id="echoid-s1702" xml:space="preserve">alia exercitus <lb/>impedimenta, quæ non æquum eſt in prædam hoſti <lb/>relinquere. </s> | |
3423 <s xml:id="echoid-s1703" xml:space="preserve">Non decet etiam cogere milites, vt paſſu ci-<lb/>tatiore progrediantur, quàm ſoliti ſint: </s> | |
3424 <s xml:id="echoid-s1704" xml:space="preserve">ex hac enim co-<lb/>actione in animos militũ ſerperet ſiniſtra opinio præ-<lb/>ter eam | |
3425 quam jam imbiberũt ob talem migrationem. </s> | |
3426 <s xml:id="echoid-s1705" xml:space="preserve"><lb/>Res proculdubiò magni periculi, & </s> | |
3427 <s xml:id="echoid-s1706" xml:space="preserve">ex qua confuſio <lb/>immedicabilis naſceretur, vt ſæpiſſimè accidit. </s> | |
3428 <s xml:id="echoid-s1707" xml:space="preserve">Exerci-<lb/>tus hoſtilis, fugientes inſequens, in has anguſtias non <lb/>cadit. </s> | |
3429 <s xml:id="echoid-s1708" xml:space="preserve">Liberè enim poteſt impedimenta omnia dere-<lb/>linquere. </s> | |
3430 <s xml:id="echoid-s1709" xml:space="preserve">Quinimmo, ſi gradum acceleret, id multò <lb/>animoſiores ſuos reddet, præcipuè vbi | |
3431 accelerationem <lb/>iſtam dux ornabit magnificis illis & </s> | |
3432 <s xml:id="echoid-s1710" xml:space="preserve">ampullatis verbis, <lb/>quæ in ſimili caſu conueniunt. </s> | |
3433 <s xml:id="echoid-s1711" xml:space="preserve">Quidquid ſit, arbi- <pb o="149" file="0149" n="181" rhead=""/> tror migrationem illam | |
3434 nocturnam vndequaq; </s> | |
3435 <s xml:id="echoid-s1712" xml:space="preserve">tutam <lb/>non eſſe, ni ſitus loci eam comitetur, quemadmodum <lb/>accidit Franciſco | |
3436 Galliarum Regi, de quo ſuprà, quan-<lb/>do ad Cambreſium abſceſſit ab Imperatore tempore | |
3437 <lb/>nocturno, vbi, magnæ ſyluæ beneficio, immunem <lb/>periculi reddidit exercitum ſuum: </s> | |
3438 <s xml:id="echoid-s1713" xml:space="preserve">ſyluam enim illam <lb/>præterierat, antequam ad eum eſſet hoſtilis equitatus. <lb/></s> | |
3439 <s xml:id="echoid-s1714" xml:space="preserve">Tunc gradum ſtitit, paratus prælio decernere, ſeu be-<lb/>neficio ſyluæ, ſeu loci | |
3440 commoditate illectus. </s> | |
3441 <s xml:id="echoid-s1715" xml:space="preserve">Non ita <lb/>ceſſit imperiali exercitui. </s> | |
3442 <s xml:id="echoid-s1716" xml:space="preserve">Dum enim incogitantiùs <lb/>hoſtem perſequuntur, ſylua præterita, exercitum re-<lb/>gium | |
3443 paratum repererunt, vnde major pars eorum vel <lb/>cæſi, vel capti. </s> | |
3444 <s xml:id="echoid-s1717" xml:space="preserve">Idem ferè accidit in Germania. </s> | |
3445 <s xml:id="echoid-s1718" xml:space="preserve">Quum <lb/>enim Proteſtantes retrocedere vellent, & </s> | |
3446 <s xml:id="echoid-s1719" xml:space="preserve">abſcedere ab <lb/>Imperiali exercitu qui illis in faucibus erat, de nocte iti-<lb/>dem | |
3447 migrantes, non longè progreſſi ſunt, quin in mu-<lb/>nitiſſimam vallem ingrederentur, in | |
3448 qua niſi cum ma-<lb/>ximo incommodo poterat in eos hoſtis impetum fa-<lb/>cere. </s> | |
3449 <s xml:id="echoid-s1720" xml:space="preserve">Collis namque, qui in ipſo vallis introitu erat, <lb/>ſubitò à Proteſtantibus occupatus | |
3450 eſt, & </s> | |
3451 <s xml:id="echoid-s1721" xml:space="preserve">munitus bo-<lb/>nis bombardis campeſtribus, necnon & </s> | |
3452 <s xml:id="echoid-s1722" xml:space="preserve">magna copia <lb/>equitatus & </s> | |
3453 <s xml:id="echoid-s1723" xml:space="preserve">peditatus. </s> | |
3454 <s xml:id="echoid-s1724" xml:space="preserve">Præterea ſylua proxima ſclope-<lb/>tariis repleta ab eis ſuit, ſic vt exercitus | |
3455 imperialis nequi <lb/>uerit eos ampliùs proſequi, vt conſtituerat. </s> | |
3456 <s xml:id="echoid-s1725" xml:space="preserve">Quũ enim <lb/>proximèacceſſiſſet, agnouiſſetq́; </s> | |
3457 <s xml:id="echoid-s1726" xml:space="preserve">in locum arte & </s> | |
3458 <s xml:id="echoid-s1727" xml:space="preserve">natu-<lb/>ra tutiſſimum eos ſeceſſiſſe, deſtitit ampliùs inſequi. </s> | |
3459 <s xml:id="echoid-s1728" xml:space="preserve"><lb/>Dico igitur, fauore ſitus & </s> | |
3460 <s xml:id="echoid-s1729" xml:space="preserve">regionum, tutum reddi poſ-<lb/>ſe receptum, vt ex ſuprà dictis exemplis apparet. </s> | |
3461 <s xml:id="echoid-s1730" xml:space="preserve">Atta-<lb/>men non nego multo tutiorem eſſe migrationem no-<lb/>cturnam, vt ſaltem | |
3462 poſſimus tantum itineris lucrari, <lb/>quod ſatis ſit ad appellendum ad locum munitum:</s> | |
3463 <s xml:id="echoid-s1731" xml:space="preserve"> | |
3464 <pb o="150" file="0150" n="182" rhead=""/> quia receptus interdiu factus, abſque ſitus | |
3465 ſecuritate, <lb/>majori ex parte periculoſus eſt, niſi is, qui ſecedat, equi-<lb/>tatu | |
3466 ſuperior ſit. </s> | |
3467 <s xml:id="echoid-s1732" xml:space="preserve">Qui autem inferior eſt, is quantum <lb/>poteſt, debet ab hoſte abeſſe, ne, ob ea, quæ | |
3468 <lb/>ſuprà dicta ſunt, cogatur in aliquam <lb/>inſignem confuſionem <lb/>deſcendere.</s> | |
3469 <s xml:id="echoid-s1733" xml:space="preserve"/> | |
3470 </p> | |
3471 </div> | |
3472 <div xml:id="echoid-div49" type="section" level="1" n="40"> | |
3473 <head xml:id="echoid-head51" xml:space="preserve">FINIS.</head> | |
3474 <figure> | |
3475 <image file="0150-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0150-01"/> | |
3476 </figure> | |
3477 <pb file="0151" n="183"/> | |
3478 <figure> | |
3479 <image file="0151-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0151-01"/> | |
3480 </figure> | |
3481 </div> | |
3482 <div xml:id="echoid-div50" type="section" level="1" n="41"> | |
3483 <head xml:id="echoid-head52" xml:space="preserve">CAPITVM SERIES</head> | |
3484 <p style="it"> | |
3485 <s xml:id="echoid-s1734" xml:space="preserve">Geometricæ quædam operationes, quæ faciunt ad arcium ſeu <lb/>propugnaculorum fabricam. </s> | |
3486 <s xml:id="echoid-s1735" xml:space="preserve">_CAP. </s> | |
3487 <s xml:id="echoid-s1736" xml:space="preserve">I._ </s> | |
3488 <s xml:id="echoid-s1737" xml:space="preserve">pag. </s> | |
3489 <s xml:id="echoid-s1738" xml:space="preserve">1</s> | |
3490 </p> | |
3491 <p style="it"> | |
3492 <s xml:id="echoid-s1739" xml:space="preserve">Quomodo poßint deſignari arces ſeu propugnacula, cum eorum <lb/>menſuris, aliìsque rebus | |
3493 quæ ſibi competunt. </s> | |
3494 <s xml:id="echoid-s1740" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3495 <s xml:id="echoid-s1741" xml:space="preserve">II. </s> | |
3496 <s xml:id="echoid-s1742" xml:space="preserve">26_</s> | |
3497 </p> | |
3498 <p style="it"> | |
3499 <s xml:id="echoid-s1743" xml:space="preserve">Quid conſiderandum ſit ei, qui à Principe ſuo electus eſt ad de-<lb/>fenſionem ſeu | |
3500 propugnationem arcis alicujus. </s> | |
3501 <s xml:id="echoid-s1744" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3502 <s xml:id="echoid-s1745" xml:space="preserve">III. </s> | |
3503 <s xml:id="echoid-s1746" xml:space="preserve">95_</s> | |
3504 </p> | |
3505 <p style="it"> | |
3506 <s xml:id="echoid-s1747" xml:space="preserve">De modo cuctodiendi ac conſeruandi arces. </s> | |
3507 <s xml:id="echoid-s1748" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3508 <s xml:id="echoid-s1749" xml:space="preserve">IIII. </s> | |
3509 <s xml:id="echoid-s1750" xml:space="preserve">97_</s> | |
3510 </p> | |
3511 <p style="it"> | |
3512 <s xml:id="echoid-s1751" xml:space="preserve">Quo pacto ſe gerat Imperator, qui viderit arcem aliquam expu-<lb/>gnari non poſſe: </s> | |
3513 <s xml:id="echoid-s1752" xml:space="preserve">ac quomodo eam ſit obſeſſurus. </s> | |
3514 <s xml:id="echoid-s1753" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3515 <s xml:id="echoid-s1754" xml:space="preserve">V. </s> | |
3516 <s xml:id="echoid-s1755" xml:space="preserve">101_</s> | |
3517 </p> | |
3518 <p style="it"> | |
3519 <s xml:id="echoid-s1756" xml:space="preserve">Quomodo ſe geret Imperator, vbi viderit arcem expugnari poſ-<lb/>ſe. </s> | |
3520 <s xml:id="echoid-s1757" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3521 <s xml:id="echoid-s1758" xml:space="preserve">VI. </s> | |
3522 <s xml:id="echoid-s1759" xml:space="preserve">105_</s> | |
3523 </p> | |
3524 <p style="it"> | |
3525 <s xml:id="echoid-s1760" xml:space="preserve">Quo pacto ſe gerere debeant propugnatores, & </s> | |
3526 <s xml:id="echoid-s1761" xml:space="preserve">quibus remedijs <lb/>vti poßint. </s> | |
3527 <s xml:id="echoid-s1762" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3528 <s xml:id="echoid-s1763" xml:space="preserve">VII. </s> | |
3529 <s xml:id="echoid-s1764" xml:space="preserve">114_</s> | |
3530 </p> | |
3531 <p style="it"> | |
3532 <s xml:id="echoid-s1765" xml:space="preserve">Exercitus, ſiue aciei, itinera, castrorum metationes: </s> | |
3533 <s xml:id="echoid-s1766" xml:space="preserve">& </s> | |
3534 <s xml:id="echoid-s1767" xml:space="preserve">quo-<lb/>modo eæ metationes fieri debeant. </s> | |
3535 <s xml:id="echoid-s1768" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3536 <s xml:id="echoid-s1769" xml:space="preserve">VIII. </s> | |
3537 <s xml:id="echoid-s1770" xml:space="preserve">133_</s> | |
3538 </p> | |
3539 <p style="it"> | |
3540 <s xml:id="echoid-s1771" xml:space="preserve">De profectione ſeu migratione exercitus, qui ab hostili acie abſ-<lb/>cedere vult. </s> | |
3541 <s xml:id="echoid-s1772" xml:space="preserve">_C. </s> | |
3542 <s xml:id="echoid-s1773" xml:space="preserve">IX. </s> | |
3543 <s xml:id="echoid-s1774" xml:space="preserve">147_</s> | |
3544 </p> | |
3545 <figure> | |
3546 <image file="0151-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0151-02"/> | |
3547 </figure> | |
3548 <pb file="0152" n="184"/> | |
3549 <figure> | |
3550 <image file="0152-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/archimedes_repository/large/catan_belli_502_la_1600/figures/0152-01"/> | |
3551 </figure> | |
3552 </div> | |
3553 </text> | |
3554 </echo> |