view texts/archimedesOldCVSRepository/archimedes/xml/fabri_dialo_025_la_1665.xml @ 14:c3c84bdd1fdd

Chinesische Version und XML-Version hinzugef?gt
author Klaus Thoden <kthoden@mpiwg-berlin.mpg.de>
date Thu, 02 May 2013 11:38:23 +0200
parents 22d6a63640c6
children
line wrap: on
line source

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE archimedes SYSTEM "../dtd/archimedes.dtd">
<archimedes xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink">
  <info>
    <author>Fabri, Honor&eacute;</author>
    <title>Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur</title>
    <date>1665</date>
    <place>Lyon</place>
    <translator/>
    <lang>la</lang>
    <cvs_file>fabri_dialo_025_la_1665.xml</cvs_file>
    <cvs_version/>
    <locator>025.xml</locator>
  </info>
  <text>
    <front>          </front>
    <body>
      <chap>
        <pb xlink:href="025/01/001.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000001"><emph type="center"/>DIALOGI <lb/>PHYSICI, <lb/>IN QVIBVS <lb/>De Motu Terr&aelig; Di&longs;putatur, <lb/>MARINI &AElig;STVS NOVA <lb/>cau&longs;a proponitur,<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000002"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Nec non aquarum &amp; Mercurij &longs;upra. </s>
          <s id="s.000003">libellam elevatio examinatur.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000004"><emph type="center"/>AD EMINENTISSIMVM <lb/>CARDINALEM FACCHINETTVM.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000005"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Auctore<emph.end type="italics"/> R. P. HONORATO FABRI. <emph type="italics"/>Societatis<emph.end type="italics"/> IESU.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.001.1.jpg" xlink:href="025/01/001/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000006"><emph type="center"/><emph type="italics"/>LVGDVNI,<emph.end type="italics"/><lb/>Sumptibus CHRISTOPHORI FOVRMY, <lb/>in vico Mercatorio, &longs;ub &longs;igno Occa&longs;ionis.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000007"><emph type="center"/><emph type="italics"/>M. DC. LXV. <emph.end type="italics"/><lb/>CVM PERMISSV SVPERIORVM.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/002.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000008"><emph type="center"/>IRREGULAR <lb/>PAGINATION<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/003.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.003.1.jpg" xlink:href="025/01/003/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000009"><emph type="center"/>LECTORI.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000010"><emph type="italics"/>REM i&longs;tam, provt ge&longs;ta e&longs;t fideli narratione tibi <lb/>expono, Candidi&longs;&longs;ime Lector, elap&longs;o proxime Iu<lb/>nio ab Eminenti&longs;&longs;ime<emph.end type="italics"/> CARDINALI FACCHI&shy;<lb/>NETTO, <emph type="italics"/>&longs;ub cujus au&longs;piciis, hoc ip&longs;um, quod <lb/>in manibus habes, opu&longs;culum in lucem prodire volui, pro <lb/>&longs;umma illa, qua pollet humanitate, ad prandium invitatus <lb/>&longs;um, vt deinde pomeridianis horis, cum eruditi&longs;&longs;imis homini&shy;<lb/>bus, de nonnullis experimentis Phy&longs;icis di&longs;&longs;ertationem in&longs;ti&shy;<lb/>tuerem, cui Eminenti&longs;&longs;imus pro eo, quo e&longs;t in rem literariam <lb/>affectu, intere&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.000011">Aliquid fort&egrave; de me inaudierat, &amp; vt <lb/>amici nunquam fer&egrave; de amico ni&longs;i hyperbolic&egrave;, illud, quod <lb/>in me &longs;entio, vel nullum, vel admodum tenue ingenium, <lb/>plus &aelig;quo efferre dignati &longs;uerant: parvi tamen, &amp; hora <lb/>condicta adfui, quamvis alioquin tenuitatis me&aelig; con&longs;cius, vt <lb/>morem Eminenti&longs;&longs;imo gererem; pr&aelig;&longs;ertim; c&ugrave;m opera pre&shy;<lb/>tium foret, Eminenti&longs;&longs;imum ab ea, quam per amicorum hy&shy;<lb/>perbolem, de me conceperat, opinione dimovere; quod mihi <lb/>&longs;an&egrave; pro votis &longs;ucce&longs;&longs;i&longs;&longs;e facil&egrave; crediderim, vbi me Emi&shy;<lb/>nenti&longs;&longs;imus vix balbutientem audivit. </s>
          <s id="s.000012">Vt vt &longs;it, de va&shy;<lb/>riis &agrave; nobis actum e&longs;t; &longs;ed pr&aelig;&longs;ertim de motu Terr&aelig;, Maris <lb/>&aelig;&longs;tu Aquarum &amp; Mercurij in tubis erectis elevatione, alii&longs;&shy;<lb/>que huc pertinentibus. </s>
          <s id="s.000013">Cum autem is, quem &longs;ub Augu&longs;tini no&shy;<lb/>mine in &longs;cenam induxi, &agrave; me po&longs;t aliquot men&longs;es, efflagita&longs;&longs;et,<emph.end type="italics"/><pb xlink:href="025/01/004.jpg"/><emph type="italics"/>vt ea, qu&aelig; nuda voce prolata &agrave; me acceperat, &longs;cripto tradi&shy;<lb/>ta ip&longs;i con&longs;ignarem, &longs;atius fore putavi, &longs;i publicam in lucem <lb/>Typis mandata prodirent; c&ugrave;m &longs;&aelig;p&egrave; accidat, vt ex amanuen&shy;<lb/>&longs;ium incuria, multi n&aelig; vi ac f&oelig;di errores in ex&longs;cripta irre&shy;<lb/>pant. </s>
          <s id="s.000014">C&aelig;ter&ugrave;m more Platonico &amp; Tulliano Dialogi formam <lb/>adhibui, tum quia magis expedita e&longs;t, tum quia hoc fer&egrave; mo&shy;<lb/>do res ip&longs;a <expan abbr="perac">peracta</expan><gap/> fuit illam autem &longs;ententiam meam e&longs;&longs;e <lb/>facile intelliges, quam &longs;ub nomine Antimi vel doceo, vel <lb/>approb<gap/>. </s>
          <s id="s.000015">Si h&aelig;c pauca tibi arri&longs;erint, dulci&longs;&longs;ime Lector, dabo <lb/>operam, vt alia qu&agrave;m plurima iis &longs;uccedant; admi&longs;cui pau&shy;<lb/>ca Geometrica, non data opera &longs;ed fer&egrave; coastus, vt &longs;altem <lb/>inde videas, quantum Geometria, non mod&ograve; vtilis, ver&ugrave;m <lb/>etiam nece&longs;&longs;aria &longs;it, ad res Phy&longs;icas pro dignitate pertractan&shy;<lb/>das. </s>
          <s id="s.000016">Vale.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <pb pagenum="1" xlink:href="025/01/005.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.005.1.jpg" xlink:href="025/01/005/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000017"><emph type="center"/>DIALOGVS PRIMVS.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000018"><emph type="center"/><emph type="italics"/>In quo argumenta pro ad&longs;truenda Copernici <lb/>hypothe&longs;i adducta, reijciuntur.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000019">ILLA dies aibo &longs;ignata lapillo, qua me immerentem <lb/>&longs;an&egrave;, lauto &longs;imul &amp; literatio convivio excepi&longs;ti, <lb/>CARDINALIS EMINENTISSIME, Nunquam mihi <lb/>venit in mentem, ni&longs;i &amp; &longs;ingularis humanitatis tu&aelig;, qua <lb/>tibi omnium animos arcti&longs;&longs;im&egrave; devinxi&longs;ti, &amp; docti&longs;&longs;imo&shy;<lb/>rum illorum hominum, qui congre&longs;&longs;ui no&longs;tro interfue&shy;<lb/>runt, jucundi&longs;&longs;ima recordatio &longs;uavi&longs;&longs;imo voluptatis &longs;en&shy;<lb/>&longs;u animum meum perfundat : ita enim confabulando am&oelig;nus, promptus <lb/>arguendo, &longs;olvendo &longs;ubtilis, explicando elegans &amp; limpidus omnibus no&shy;<lb/>bis vi&longs;us es, vt conjuncta eloquenti&aelig; &longs;apientia, ad fundenda oracula, tua <lb/>voce, tuis verbis vti videretur. </s>
          <s id="s.000020">Vt autem perpetuum docti&longs;&longs;imi congre&longs;&longs;us <lb/>monumentum extet, cuius ego aliqua pars, licet exigua fui, literis illum &amp; <lb/>typis con&longs;ignatum ad po&longs;teritatem tran&longs;mittere con&longs;titui; vt &longs;altem in&shy;<lb/>telligant homines, Eminenti&longs;&longs;imum Principem non politicis mod&ograve; &amp; gra&shy;<lb/>vioribus &longs;tudiis, ver&ugrave;m etiam am&oelig;nioribus literis plurim&ugrave;m delectatum <lb/>fui&longs;&longs;e. </s>
          <s id="s.000021">Sed in &longs;cenam per&longs;onatos Actores induco, quos in arena literaria <lb/>di&longs;ceptantes audire pri&ugrave;s volui&longs;ti: &longs;ingulos facil&egrave; agno&longs;ces, quamvis enim, <lb/>vt fieri &longs;olet, nomina tantul&ugrave;m mutata fuerint, eos tamen, in quos &longs;ingula <lb/>optim&egrave; quadrant, nullo negotio per&longs;picies Sed ad rem venio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000022"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/> E&longs;t, quod mihi &longs;ummoper&egrave; gratuler, docti&longs;&longs;ime Augu&longs;tine, <lb/>quod jamdudum &agrave; me de&longs;ideratam, hodierna die, abund&egrave;, vt &longs;pero, tui <lb/>copiam mihi facturus &longs;is; mirum enim, quanto erudit&aelig; con&longs;uetudinis <lb/>&longs;tudio tenerime &longs;entiam, qu&aelig; grati&longs;&longs;imos, di&longs;cendi nova, &amp; a&longs;&longs;equendi <lb/>hactenus incomperta, igniculos in me accendit, &amp; quadam, vt &longs;ic loquar, <lb/>vellicatione. </s>
          <s id="s.000023">Ingenium &longs;timulat, ad ea nonnunquam expromenda, qu&aelig; lon&shy;<lb/>ga meditatione, &amp; repetita cogitationum huc illuc ver&longs;atione, vix vnquam <lb/>elici potui&longs;&longs;ent. </s>
          <s id="s.000024">A te igitur illa audire percupio, qu&aelig; &amp; &longs;itim meam ex&shy;<lb/>tinguant, &amp; opinionem de te meam, quamvis alioquin maximam long&egrave; <lb/>&longs;uperent &amp; po&longs;t &longs;e relinquant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000025"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000026"> Hoc ip&longs;um tibi &agrave; me dictum e&longs;&longs;e puta; huc venis, Antimo, <lb/>vt doceas, non ver&ograve; vt di&longs;cas; &amp; &longs;i fort&egrave; identidem &agrave; me aliquid oppo-<pb pagenum="2" xlink:href="025/01/006.jpg"/>nendum &longs;it, eo dumtaxat fine hoc &agrave; me fiet, ad vberiorem explicationis <lb/>lucem extorquendam. </s>
          <s id="s.000027">Eminenti&longs;&longs;imus Princeps, eo animo te invitavit, <lb/>vt c&ugrave;m de te multa &agrave; nobis inaudii&longs;&longs;et, de rebus Philo&longs;ophicis di&longs;&longs;erentem <lb/>audiret; &amp; non modico huiu&longs;ce rei de&longs;iderio teneri &longs;e, nobis &longs;emel atque <lb/>iterum &longs;ignificavit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000028"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000029"> Quid tandem &agrave; me expromi queat, quod Eminenti&longs;&longs;imi auri&shy;<lb/>bus dignum &longs;it, profect&ograve; non liquet; quicquid enim, etiam cum aliquo <lb/>mentis ni&longs;u excogito, nugas inter &amp; qui&longs;quilias mihi &longs;emper huc v&longs;que <lb/>reponendum e&longs;&longs;e vi&longs;um e&longs;t, qua&longs;i ver&ograve; mea pluris faciam, qu&agrave;m me? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000030"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000031"> Dic, vt voles, illud &longs;altem con&longs;tat, quidquid vel ex tuis lu&shy;<lb/>cubrationibus, vel ex tuo di&longs;&longs;erentis ore accepi, mihi &longs;ummoper&egrave; pla&shy;<lb/>cui&longs;&longs;e: vnum tamen e&longs;t, ne quid di&longs;&longs;imulem, quod in te aliqui de&longs;ide&shy;<lb/>ra&longs;&longs;ent, ne &longs;cilicet tanto advers&ugrave;s Copernicanam hypothe&longs;im odio flagra&shy;<lb/>res, in quo nonnullis paulul&ugrave;m excedere mihi vi&longs;us es; poteras haud du&shy;<lb/>bi&egrave; oppo&longs;itam &longs;equi, quam &amp; ego demi&longs;&longs;a fronte o&longs;culor, cum iis pr&aelig;&longs;er&shy;<lb/>tim, qui Eccle&longs;ia&longs;ticam vitam amplexi, Pontificiis &longs;tare debent decretis, <lb/>quibus in Galileum eiu&longs;dem &longs;ententi&aelig; egregium &amp; nunquam &longs;atis lauda&shy;<lb/>tum propugnatorem animadver&longs;um e&longs;t; &longs;ed non erat, quod tam alienum <lb/>animum o&longs;tentares. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000032"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000033"> Vix me teneo, Augu&longs;tine, dum h&aelig;c &agrave; te audio, pr&aelig;ter omnem <lb/>expectationem meam: odium vocas contrarium &longs;en&longs;um, ab&longs;que vllo im&shy;<lb/>moderato affectu, in iis pr&aelig;&longs;ertim, in quibus opinari, cuique liberum <lb/>e&longs;t. </s>
          <s id="s.000034">Nullo, crede mihi, odio, nullo contentionis &longs;tudio ducor; &longs;ed c&ugrave;m <lb/>qu&aelig;dam in hypothe&longs;i Copernicana di&longs;pliceant, qu&aelig; in oppo&longs;ita nullum <lb/>mihi negotium face&longs;&longs;unt, facere non potui, quia hanc illi anteponerem; <lb/>nunquam tamen inficias iturus, pr&aelig;clarum inventum e&longs;&longs;e; Copernicum <lb/>A&longs;tronomorum &longs;ui temporis principem jure cen&longs;eri, eumque Galileum <lb/>fui&longs;&longs;e, qui nulli, quod &longs;ciam, impar ingenio &aelig;&longs;timandus &longs;it, quique eo no&shy;<lb/>mine vel maximam gloriam &longs;ibi comparavit, quod argumenta, quibus <lb/>pr&aelig;fata hypothe&longs;is impugnabatur, ita diluerit, vt maximo inde plau&longs;u re&shy;<lb/>lato, ii&longs;dem illam poti&ugrave;s confirma&longs;&longs;e videatur, c&ugrave;m vero certum &longs;it, nec <lb/>ip&longs;e Galileus hoc inficietur, nullam demon&longs;trationem hucu&longs;que excogi&shy;<lb/>tatam fui&longs;&longs;e, qua hypothe&longs;is Copernicana probetur, ab antiqua illa, qu&aelig; <lb/>terram in mundi centro immobilem ad&longs;truit, di&longs;cedendum e&longs;&longs;e non puta&shy;<lb/>vi; pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m h&aelig;c novis argumentis, &longs;i non demon&longs;trari, plurim&ugrave;m <lb/>&longs;altem confirmari po&longs;&longs;it, quibus, vt liber&egrave; dicam, quod &longs;entio, mihi vald&egrave; <lb/>per&longs;ua&longs;um e&longs;t, hanc multis nominibus alteri e&longs;&longs;e anteponendam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000035"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000036"> Docti&longs;&longs;imis illis, tui cert&egrave; amantibus, &amp; quos &longs;ingulari etiam <lb/>cultu per&longs;equeris, haud modicum ri&longs;um moveres, &longs;i h&aelig;c fort&egrave; &agrave; te audi&shy;<lb/>rent, nec vllum mihi dubium e&longs;t, quin per jocum, vel ironiam h&aelig;c &agrave; te <lb/>dici putarent, vtpote qui apprim&egrave; &longs;cias, Copernicanam hypothe&longs;im iis <lb/>rationum momentis in&longs;tructam e&longs;&longs;e, qu&aelig; vt demon&longs;trationem Geometri&shy;<lb/>cam minim&egrave; ad&aelig;quant, quod cert&egrave; vltr&ograve; damus, ita proxim&egrave; ad eam acce&shy;<lb/>dunt, atque ade&ograve; communi Doctorum omnium con&longs;en&longs;u long&egrave; ali&acirc; pro&shy;<lb/>babiliorem jure cen&longs;eri. </s>
        </p>
        <pb pagenum="3" xlink:href="025/01/007.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000037"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000038"> Hebetiori, qu&aelig;&longs;o, ingenio igno&longs;ce, optime Augu&longs;tine, quod <lb/>energiam illam rationum, qu&aelig; pro Copernico militant, nondum a&longs;&longs;equi <lb/>potuit; nec mirum profect&ograve;, lippos enim oculos &longs;ubtilia fallunt, ac &longs;e&longs;e <lb/>iis &longs;ubducunt; quate vt &longs;um inprimis veritatis amans, me tibi plurim&ugrave;m <lb/>ob&longs;trinxeris, &longs;i pr&aelig;fatas rationes ea mihi claritudine exponas, qu&acirc;, vt mi&shy;<lb/>rific&egrave; vales, ita &amp; mihi opus e&longs;&longs;e fateor, ad debiliores mentis oculos re&shy;<lb/>creandos. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000039"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000040"> Non legi&longs;ti apud Galileum, ita limpid&egrave; ac per&longs;picu&egrave; explica&shy;<lb/>tas, vt nihil meo judicio, clarius aut liquidius legi po&longs;&longs;it? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000041"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000042"> Legi haud dubi&egrave;; Vt enim Authorem illum maximi facio, ita <lb/>nihil ab eo in publicam lucem editum fuit, quod &longs;tatim avid&egrave; &longs;&aelig;p&egrave; ac &longs;&aelig;&shy;<lb/>pi&ugrave;s non legerim; hoc tamen tibi per&longs;uadeas, velim, pr&aelig;dictas rationes, <lb/>quamvis alioquin eleganti&longs;&longs;im&egrave; ab eo explicatas, illa vi &amp; nervo, vt dicis, <lb/>pollere mihi non videri, &longs;ingulas accurat&egrave; perpendi &amp; ponderavi, nec op&shy;<lb/>po&longs;it&aelig; &longs;ententi&aelig; &longs;tudium obfuit; nam crede mihi; vnius dumtaxat veri&shy;<lb/>tatis amore ducor, quam &longs;ive Copernicus porrigat, &longs;ive Ptolem&aelig;us, &longs;ive <lb/>Ari&longs;toteles, &longs;ive Democritus; illa &aelig;qu&egrave; grata &amp; chara mihi &longs;emper accidit. <lb/></s>
          <s id="s.000043">Sed qu&aelig;&longs;o te, periculum faciamus, vt &longs;altem dum no&longs;tri venerint, hoc mo&shy;<lb/>dicum tempus cum &aelig;&longs;tu fallamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000044"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000045"> Per me licet; &longs;ed cur&longs;im, iis tamen pr&aelig;termi&longs;&longs;is, qu&aelig; inter <lb/>Academicos quidem, non tamen inter Philo&longs;ophos locum obtinent, quas <lb/>poti&ugrave;s rationum vmbras, qu&agrave;m veras rationes appellare &longs;oleo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000046"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000047"> Optim&egrave; judicas, quid enim juvat, tanti rem momenti levi&longs;&longs;imis <lb/>fulcire adminiculis: Nonnulla obiter indico. </s>
          <s id="s.000048">Sol, inquiunt, tes inter cor&shy;<lb/>poreas nobili&longs;&longs;imus, in nobili&longs;&longs;imo loco, &longs;cilicet in mundi centro, collo&shy;<lb/>cari debuit; qua&longs;i ver&ograve; infimus locus &longs;upremo nobilior reputandus &longs;it, &amp; <lb/>tenebro&longs;us orcus radianti pr&aelig;ferendus Empyreo: &longs;ed pergunt, qui&longs;quis <lb/>alterius oper&acirc; indiget, ad illum accedere debet, neque hunc, &longs;ed illum <lb/>moveri par e&longs;t; c&ugrave;m igitur reliqua corpora benigno Solis influxu indi&shy;<lb/>geant, hunc cert&egrave; immotum con&longs;i&longs;tere, illa ver&ograve; circa perennem illum <lb/>benefic&aelig; natur&aelig; fontem ite oportuit. </s>
          <s id="s.000049">Bell&egrave; profect&ograve;; Solem rerum crea&shy;<lb/>tarum Principem faciunt, qui tamen omnibus &longs;ervit, &amp; non mod&ograve; ani&shy;<lb/>mantibus, ver&ugrave;m etiam plantis dignitate cedit; &AElig;quum igitur e&longs;t, vt circa <lb/>terram eat, cuius gratia conditus e&longs;t, non ver&ograve; vt tellus eiu&longs;que incol&aelig; <lb/>circa Solem ite cogantur. </s>
          <s id="s.000050">Denique ex culina ip&longs;a nova depromunt argu&shy;<lb/>menta; Videmus, inquiunt, <expan abbr="ver&utilde;">verum</expan> ad immotum ignem in gyros verti, quod <lb/>cert&egrave; rationi con&longs;entaneum e&longs;&longs;e videtur; quidni ergo pariter terre&longs;tris <lb/>globus, qui calore Solis foveri &amp; recreari debet, circa Solem, non Sol cir&shy;<lb/>ca terram volvatur? </s>
          <s id="s.000051">Hoc argumentum culinam olet, vnde profectum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000052"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000053"> Sed h&aelig;c omittamus, qu&aelig; no&longs;tri per jocum poti&ugrave;s, qu&agrave;m &longs;eri&ograve; <lb/>dixerunt; ad &longs;eria igitur &amp; gravia, qu&aelig; nobis non de&longs;unt, veniendum e&longs;t: <lb/>illud inprimis maximi ponderis e&longs;&longs;e videtur, quod in hypothe&longs;i no&longs;tra <lb/>&lpar;&longs;ic eam di&longs;putan di gratia deinceps appellabo&rpar; per &longs;implici&longs;&longs;imum eum&shy;<lb/>que proprium motum omnia explicemus, ablegatis alienis motibus, <lb/>illoque pr&aelig;&longs;ertim, quem raptus vocant, primi &longs;cilicet mobilis, quo ab Ortu <pb pagenum="4" xlink:href="025/01/008.jpg"/>ad Occa&longs;um inferiores &longs;ph&aelig;r&aelig; tanta velocitate ferri dicuntur, vt &longs;tella <lb/>fixa &longs;ub &AElig;quatore, vnico temporis minuto leucarum miriadas conficiat, <lb/>quod cert&egrave; non fidem modo, ver&ugrave;m etiam cogitationem ip&longs;am &longs;uperat. <lb/></s>
          <s id="s.000054">Hunc porr&ograve; motum ablegamus, &amp; &longs;implici ac diurna telluris globi circa <lb/>&longs;uum centrum turbinatione, &longs;eu revolutione pr&aelig;fatum motum &longs;up&shy;<lb/>plemus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000055"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000056"> Ab hoc vltimo incipio; quia nonnulli multam vim in eo fa&shy;<lb/>ciunt; cum tamen me parum, aut nihil pro&longs;us afficiat; nempe diver&longs;as <lb/>motuum velocitates per comparationem quamdam optim&egrave; intelligimus; <lb/>Sit enim quodlibet terr&aelig; punctum in &aelig;quatore, &longs;uppo&longs;ita ve&longs;tra hypo&shy;<lb/>the&longs;i, illud, vt prob&egrave; no&longs;ti, in turbinatione pr&aelig;fati globi, pr&aelig;&longs;cindendo <lb/>a motu centri, ita movetur, a&longs;&longs;umpto &longs;cilicet, quodam medio motu, vt vo&shy;<lb/>cant, vt &longs;ingulis horis 900. circiter miliaria Italica conficiat, 15.ver&ograve; &longs;in&shy;<lb/>gulis minutis primis, vno denique &longs;ecundo minuto, 250. pa&longs;&longs;us geome&shy;<lb/>tricos, hoc e&longs;t 1250. pedes; vt autem comparationem in&longs;tituam, con&longs;ide&shy;<lb/>ro motum glandis plumbe&aelig; ex maiore catapulta explo&longs;&aelig;, qu&aelig; vno &longs;ecun&shy;<lb/>do minuto 1000. pedes circiter conficit; vnde vides punctum illud paul&ograve; <lb/>dumtaxat veloci&ugrave;s moveri. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000057"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000058"> Su&longs;tine tanti&longs;per; ne&longs;cio quid intelligas per illum medium <lb/>motum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000059"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000060"> Intelligo motum &aelig;quabilem, ita vt &longs;ingulis horis punctum <lb/>illud &aelig;quale &longs;patium decurrere cen&longs;eatur, c&ugrave;m tamen &longs;ecus ac&shy;<lb/>cidat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000061"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000062"> Non capio, exi&longs;timo enim rem ita e&longs;&longs;&egrave;, &amp; &aelig;qualibus tempo&shy;<lb/>ribus, &aelig;qualia &longs;patia decurri. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000063"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000064"> Ita &longs;an&egrave; nobis apparet, id tamen haud dubi&egrave; per errorem; <lb/>nempe punctum illud motu quodam mixto movetur, ex motibus orbis <lb/>&amp; centri, &longs;ic enim vocare &longs;oles; Vnde fit, vt pro diver&longs;o ad &longs;olem a&longs;pectu, <lb/>mod&ograve; tardi&ugrave;s, mod&ograve; veloci&ugrave;s moveatur; quia motus orbis ab hora &longs;exta <lb/>ve&longs;pertina ad &longs;extam oppo&longs;itam matutinam additur motui centri, ab hac <lb/>ver&ograve; ad illam detrahitur; ac proinde punctum illud in meridie collocatum <lb/>tardi&longs;&longs;im&egrave; in a&longs;pectu oppo&longs;ito, &longs;cilicet, medi&aelig;noctis, veloci&longs;&longs;im&egrave; movetur <lb/>quod vt ad rudiores calculos reducam, &longs;uppono, exempligratia, diametrum <lb/>magni orbis, quem Sol &longs;ecund&ugrave;m meam, &amp; terra &longs;ecund&ugrave;m ve&longs;tram hypo&shy;<lb/>the&longs;im decurrit, continere diametros terr&aelig; 2000. hoc po&longs;ito, motu centri, <lb/>vno &longs;ecundo minuto, decurruntur pedes circiter 6942. &amp; motu orbis pe&shy;<lb/>des 1250. adde vnum alteri, venient pedes 8192.hoc e&longs;t &longs;patium, quod di&shy;<lb/>ctum punctum decurritin media nocte, tempore vnius &longs;ecundi minuti   <lb/>detrahe ver&ograve;, erunt pedes 5692. hoc e&longs;t, &longs;patium, quod eodem tempore, <lb/>decurrit in meridie; Vides in&aelig;qualitatem. </s>
          <s id="s.000065">Semoto igitur illo in&aelig;quali <lb/>motu, ex motibus orbis &amp; centri re&longs;ultante, &aelig;qualem tantummod&ograve; con&longs;i&shy;<lb/>dero motum orbis, quo punctum terre&longs;tris globi in &AElig;quatore, &longs;ingulis mi&shy;<lb/>nutis &longs;ecundis, pedes circiter 1250.decurrit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000066"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000067"> Quid tum? </s>
          <s id="s.000068">Non video, quid tibi velis, ad infirmandum <lb/>illud argumentum, quod ab incredibili velocitate motus raptus, &longs;eu <pb pagenum="5" xlink:href="025/01/009.jpg"/>primi mobilis contra ve&longs;tram hypothe&longs;im ducitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000069"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000070"> Jam iam videbis. </s>
          <s id="s.000071">Suppone terre&longs;tem globum in mundi centro, <lb/>eo motu orbis torqueri, de quo &longs;upra; &longs;uppone radium &agrave; centro terr&aelig; <lb/>in &AElig;quatoris plano ductum indefinit&egrave;, vt aiunt, id e&longs;t, ad quamcumque <lb/>longitudinem productum, eatque per centra Lun&aelig;, Solis, lovis, Satur&shy;<lb/>ni, &amp; cuiu&longs;piam &longs;tell&aelig; fix&aelig;, ac &longs;imul totus radius, eo, quo dixi orbis mo&shy;<lb/>tu, moveatur circa immobile centrum; cert&egrave; po&longs;ito quod Luna di&longs;tet a <lb/>terra 50. &longs;emidiametris terre&longs;tris globi, velocitas motus Lun&aelig; ad veloci&shy;<lb/>tatem puncti &AElig;quatoris in quo dictus radius terr&aelig; &longs;uperficiem &longs;ecat e&longs;t <lb/>in ratione <gap/> &amp; ad velocitatem motus Solis, po&longs;ito quod Sol di&longs;tet &agrave; <lb/>centro terr&aelig; 2000. &longs;emidiametris e&longs;t in ratione 1/14 Solis ver&ograve; motus ad <lb/>Iovis motum, erit in rationne 1/<gap/> &amp; ad motum Saturni in ratione 1/<gap/> de&shy;<lb/>nique ad &longs;tell&aelig; fix&aelig; motum in ratione, &longs;tatue, vt voles, an fort&egrave; 1/<gap/> ita <lb/>vt fixarum di&longs;tantia &agrave; mundi centro &longs;it dupla di&longs;tantia Saturnij, tibi non <lb/>&longs;ufficit? </s>
          <s id="s.000072">Ponamus 1/<gap/> ita vt &longs;it quintupla, aut majorem adhuc, &longs;i voles; <lb/>an ver&ograve; cogitationem omnem &longs;uperat, vnum motum e&longs;&longs;e ad alium in ra&shy;<lb/>tione quater decupla, imm&ograve; centupla &amp; millecupla? </s>
          <s id="s.000073">Crede mihi, hi &longs;unt <lb/>effectus imaginationis in fraudem induct&aelig;; Vbi enim &longs;emel &longs;tatuitur vnus <lb/>motus, &amp; huius cum aliis comparatio, huiu&longs;modi terricula illic&ograve; eva&shy;<lb/>ne&longs;cunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000074"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000075"> Rem prob&egrave; intelligo; &amp; &longs;an&egrave; miror, nonnullos in hoc argu&shy;<lb/>mento tantam vim &amp; energiam agnovi&longs;&longs;e, vt pr&aelig; c&aelig;teris ad illam hypo&shy;<lb/>the&longs;im confirmandam adhibendum e&longs;&longs;e putarint: non erat etiam <lb/>quod aliqui antiqui &longs;y&longs;tematis a&longs;&longs;ertores, &amp; acerrimini propugnato&shy;<lb/>res ad divinam potentiam confugerent, lic&egrave;t illa in tanta motuum <lb/>velocitate mirific&egrave; &longs;plende&longs;cere nec non &longs;uas partes agere vi&shy;<lb/>deatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000076"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000077"> Rect&egrave; mones, Augu&longs;tine, huc divina potentia accer&longs;enda <lb/>non e&longs;t, c&ugrave;m ex mera motus naturalis acceleratione, h&aelig;c eadem per&longs;picua <lb/>e&longs;&longs;e con&longs;tet; &longs;ic enim v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->motus glandis ex catapulta explo&longs;&aelig;, vt dictum <lb/>e&longs;t &longs;upra, quo &longs;cilicet vno &longs;ecundo minuto, glans pedes circiter 1000. <lb/>decurrit, &aelig;quabilis e&longs;&longs;e &longs;upponitur; iam ver&ograve; &longs;i eadem catapulta &longs;urs&ugrave;m <lb/>rect&agrave; explodatur, de 500.dumtaxat pedes motu retardato glans perveniet, <lb/>&amp; in de&longs;cen&longs;u eundem velocitatis gradum motu accelerato acquiret; <lb/>c&ugrave;m igitur qu&aelig;libet altitudo a&longs;&longs;umi queat ad libitum, ex qua corpus <lb/>grave de&longs;cendat motu accelerato, quilibet etiam velocitatis gradus ob&shy;<lb/>tineri pote&longs;t; quo dato tempore, datum quodlibet &longs;patium, motu &aelig;qua&shy;<lb/>bili decurratur, igitur pr&aelig;dicta motuum velocitas inter pr&aelig;cipua divi&shy;<lb/>n&aelig; potenti&aelig; miracula minim&egrave; reponenda e&longs;&longs;e videtur; quamquam, ne&shy;<lb/>que h&icirc;c dee&longs;t, vnde divinam potentiam homines laudent, c&ugrave;m id in &longs;a&shy;<lb/>cris literis nobis innuatur, laudet que P&longs;almi&longs;ta Dominum, ex pernici&longs;&longs;i&shy;<lb/>mo Solis motu, nec e&longs;t, quod Heterodoxi, qui &longs;acr&aelig; Scriptur&aelig; ita &longs;e ad&shy;<lb/>h&aelig;rere patant, a literali eiu&longs;dem &longs;en&longs;u, vnius Copernici gratia di&longs;cedant, <lb/>ea&longs;que laudes ex eo capite &longs;upremo c&oelig;lorum Conditori atque motori <lb/>Deo, gratis, vt aiunt, recu&longs;ent. </s>
        </p>
        <pb pagenum="6" xlink:href="025/01/010.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000078"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000079"> Ben&egrave; e&longs;t, in hoc vterque convenimus, &longs;ec&ugrave;s fort&egrave; in alio <lb/>puncto, &agrave; me propo&longs;ito, quod &agrave; facilitate &amp; &longs;implicitate &longs;y&longs;thematis peti&shy;<lb/>tur; vno enim, vel altero terre&longs;tis globi motu no&longs;tra hypothe&longs;is con&longs;tat, <lb/>c&ugrave;m tamen ve&longs;tra motus ita multiplicet, etiam &longs;ibi invicem contrarios, vt <lb/>res illa, vel omnino impo&longs;&longs;ibilis, vel &longs;altem maxim&egrave; difficilis e&longs;&longs;e videa&shy;<lb/>tur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000080"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000081"> Primo &longs;an&egrave; a&longs;pectu, rem i&longs;tam min&ugrave;s &longs;edul&ograve; con&longs;ideranti, ita <lb/>e&longs;&longs;e videtur; &longs;i tamen peniti&ugrave;s illam in&longs;piciamus; primum errorem faci&shy;<lb/>l&egrave; ca&longs;tigabimus: &amp; ver&ograve; vt in vno Solis &longs;y&longs;temate periculum facia&shy;<lb/>mus, quotuplice motus opus e&longs;&longs;e putas ad &longs;alvanda omnia ph&aelig;no&shy;<lb/>mena? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000082"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000083"> Duo motus, ni fallor, omnia &longs;alvant, orbis &longs;cilicet &amp; centri, <lb/>terre&longs;tris globi, quie&longs;cente Sole in mundi centro. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000084"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000085"> Tibi omnino impo&longs;itum fuit, vel vt verius puto, tibi excidit, <lb/>Prim&ograve; enim, motu <expan abbr="c&etilde;tri">centri</expan> opus e&longs;t; annuo, &longs;cilicet in Ecliptica, iuxta &longs;eriem <lb/>&longs;ignorum, nec qui&longs;quam hoc negat: Secund&ograve;, motu orbis diurno, quo <lb/>terra ita rotatur, vt pars &longs;uperior globi tendat in ortum; h&icirc;c autem mo&shy;<lb/>tus fit circa axem mundi, vel plani &AElig;quatoris. </s>
          <s id="s.000086">Tertius motus nece&longs;&longs;a&shy;<lb/>rius e&longs;t, annuus &longs;cilicet, quo terra ita &longs;emel voluitur circa Axem Ecliptic&aelig;, <lb/>vt pars inferior, qu&aelig; Solem &longs;pectat, tend&aacute;t in ortum; hoc enim motu obti&shy;<lb/>netur, vt Axis &AElig;quatoris &longs;ibi ip&longs;i &longs;emper maneat parallelus; aliquis fort&egrave; <lb/>per incogitantiam quartum motum etiam adhiberet, quo &longs;cilicet Axis <lb/>&AElig;quatoris vtrimque de&longs;cribit circulos polares, circa polos Ecliptic&aelig;, &longs;ed <lb/>hic motus &agrave; tertio diver&longs;us non e&longs;t, vt con&longs;ideranti patebit, &amp; lic&egrave;t aliqui <lb/>etiam ex iis, qui terram mobilem ad&longs;truunt, hunc diver&longs;um motum &longs;ta&shy;<lb/>tuant, ego tamen, vt &longs;incer&egrave; tecum ago, diver&longs;um &agrave; motu orbis annuo mi&shy;<lb/>nim&egrave; &longs;tatuo. </s>
          <s id="s.000087">Addo denique quartum motum Solis, circa proprium cen&shy;<lb/>trum, axemque immobilem, &amp; inclinatum ad planum Ecliptic&aelig;, &longs;ine quo <lb/>macularum motus 27. circiter dierum explicari nequit: hunc etiam ne&shy;<lb/>mo ve&longs;trum inficiatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000088"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000089"> Cuncta h&aelig;c et&longs;i vltro damus, nihil tamen ob&longs;tat, quin adhuc <lb/>&longs;y&longs;tema no&longs;trum &longs;implicius e&longs;&longs;e dicamus, &amp; ex paucioribus motibus, <lb/>qu&agrave;m ve&longs;trum componi. </s>
          <s id="s.000090">Ve&longs;trum enim, &longs;i rect&egrave; memini, in vno Solo 7. <lb/>vel 8. motus po&longs;tulat. </s>
          <s id="s.000091">Primus e&longs;t motus raptus, &longs;eu primi Mobilis ab or&shy;<lb/>tu ad occa&longs;um, &longs;cilicet diurnus: &longs;ecundus, motus in Ecliptica annuus; <lb/>tertius, motus Solis circa proprium axem inclinatum, fer&egrave; men&longs;truus: <lb/>quartus motus eju&longs;dem circa axem erectum ad planum Ecliptic&aelig;, an&shy;<lb/>nuus: quintus motus prioris axis inclinati, de&longs;cribentis vtrinque circellos <lb/>circa Solarem axem erectum ad planum Ecliptic&aelig;, item annuus: &longs;extus, <lb/>motus Apog&aelig;i Solis iuxta &longs;eriem &longs;ignorum: &longs;eptimus motus pr&aelig;ce&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis &AElig;quinoctiorum; octavus motus obliquitatis Zodiaci, vt vocant: et&longs;i <lb/>fort&egrave; mutetur excentricitas, de quo nonnulli dubitarunt: nonus motus <lb/>adjiciendus e&longs;&longs;et; vides, quantam motuum farraginem &longs;y&longs;tema ve&longs;trum <lb/>po&longs;tulet: quorum aliqui, c&ugrave;m &longs;int oppo&longs;iti, vt annuus &amp; men&longs;truus &longs;olaris <lb/>globi, quantumvis circa diver&longs;os axes, nec aliunde in &longs;olarem &longs;ph&aelig;ram <pb pagenum="7" xlink:href="025/01/011.jpg"/>traducantur, &longs;ed vterque per &longs;e, vt aiunt, Soli competat, inde &longs;ort&egrave; <lb/>iure cuipiam impo&longs;&longs;ibiles videbuntur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000092"><emph type="italics"/>Antimus,<emph.end type="italics"/> Ita luditis &longs;impliciorum animos maioris &longs;implicitatis obtentu; <lb/>&amp; dubito, an &longs;eri&ograve;, an ver&ograve; per iocum h&aelig;c dicas; tu quoque imponere <lb/>mihi cogitabas; Apage igitur prefatam motuum farraginem; ego enim <lb/>vnum dumtaxat, cumque &longs;implici&longs;&longs;imum motum admitto in &longs;olari &longs;y&longs;te&shy;<lb/>mate, quod ne&longs;cio, an mirum tibi accidat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000093"><emph type="italics"/>Augu&longs;lin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000094"> Mirum pror&longs;us, imm&ograve; fal&longs;um, neque id, opinor mihi vn&shy;<lb/>quam per&longs;uadebis; cum per&longs;picuum &longs;it &lpar;neque ve&longs;tri hoc negant&rpar; ad Sal&shy;<lb/>vanda cuncta ph&aelig;nomena, pr&aelig;dictos omnes motus, &longs;i fort&egrave; vltimum ex&shy;<lb/>cipias, quem non ita omnes a&longs;&longs;everanter ad&longs;truunt, nece&longs;&longs;arios e&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000095"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000096"> Ne qu&aelig;&longs;o dubites, vbi rem a me intellexeris, tibi fort&egrave; per&shy;<lb/>&longs;uaderi &longs;ines; ea quippe dicam qu&aelig;, ni fallor, luce meridiana clariora &longs;int. <lb/></s>
          <s id="s.000097">Sol vno Eodemque motu &longs;implici&longs;&longs;imo movetur ab ortu ad occa&longs;um, &longs;ub <lb/>Ecliptica <expan abbr="s&etilde;per">semper</expan> mobili, circa axem mundi cum duplici inclinatione, <expan abbr="&longs;urs&utilde;">&longs;ursum</expan>, <lb/>deor&longs;um, &longs;ini&longs;tro&longs;um; &amp; rotatione, &longs;eu turbinatione, circa axem &aelig;qu&egrave; in&shy;<lb/>clinatum ad planum Ecliptic&aelig;, ac &longs;ibi &longs;emper parallelum. </s>
          <s id="s.000098">En tibi mo&shy;<lb/>tum &longs;implicidimum, quo &longs;uppo&longs;ito, cuncta facile ac plan&egrave; explicantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000099"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000100"> Non intelligo; imm&ograve; h&aelig;c mihi ab&longs;urda &amp; repugnantia e&longs;&longs;e <lb/>videntur; nec capere po&longs;&longs;um, qu&icirc; fiat vt omnia facile &amp; plan&eacute; hoc mod&ograve; <lb/>explicentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000101"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000102"> Cuncta &longs;eor&longs;im explico, Cogita, &longs;i vis, Solem &agrave; puncto &AElig;qui&shy;<lb/>noctij verni ab ortu ad occa&longs;um ita ferri, vt po&longs;t 24. horarum motum, <lb/>orbem &longs;uum nondum ab&longs;olverit, &longs;uper&longs;itque vnus fer&egrave; gradus, paul&ograve; <lb/>min&ugrave;s; finge tantula &longs;imul Solem inclinatione ire vers&ugrave;s Boream, &amp; <lb/>&longs;igna vtriu&longs;que loci in c&oelig;lo ve&longs;tigia, atque ita deinceps moveri Solem <lb/>puta, &longs;ignatis &longs;ingulorum locorum ve&longs;tigiis; vbi ver&ograve; Sol ad Tropicum <lb/>Cancri pervenerit, &longs;uppone qua&longs;i repercu&longs;&longs;um vers&ugrave;s Au&longs;trum eodem <lb/>modo deflectere, multiplicatis revolutionibus, donec ad Tropicum Ca&shy;<lb/>pricorni perveniat, a quo eodem modo vers&ugrave;s Boream deflectat donec <lb/>tandem ad &AElig;quatorem denu&ograve; redeat; per &longs;ignata ve&longs;tigia &longs;i ducas circu&shy;<lb/>lum,, erit Ecliptica, quam circa mundi Axem finges moveri, &amp; ab eius <lb/>polis circulos polares de&longs;cribi; ita autem &longs;ol attemperat reciprocam il&shy;<lb/>lam inclinationem, &longs;eu declinationem vers&ugrave;s Au&longs;trum &amp; Boream, vt <lb/>nunquam &agrave; pr&aelig;dicto Ecliptic&aelig; circulo di&longs;cedat, quod quomod&ograve; obtineat, <lb/>paul&ograve; po&longs;t dicam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000103"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000104"> Sed i&longs;ti &longs;unt duo motus, alter cuiu&longs;dam qua&longs;i librationis, al&shy;<lb/>ter circularis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000105"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000106"> Vnicus e&longs;t motus, augu&longs;tine, &longs;ed per modum &longs;pir&aelig;; quis enim <lb/>negat turbinem proiectum &longs;implici motu moveri, id e&longs;t, eodem impetu <lb/>ad talem lineam determinato; nempe hoc &longs;uppono cerrum, ex alibi firma&shy;<lb/>ta motuum doctrina, eundem impetum ad diver&longs;as lineas determinati po&longs;&shy;<lb/>&longs;e, &longs;ic pila repercu&longs;&longs;a &longs;implici motu movetur, licet linea motus per quam <lb/>feretur, duplicem determinationem &longs;upponat &longs;cilicet &agrave; linea motus <lb/>directi, &amp; &agrave; plano reflectente; Non e&longs;t igitur dubium, quin pr&aelig;dictus <pb pagenum="8" xlink:href="025/01/012.jpg"/>Solis motus &longs;implici&longs;&longs;imus &longs;it. </s>
          <s id="s.000107">Pati modo cogita Solem &longs;imul inclinari <lb/>ab Apogeo ad Perigeum, &amp; vici&longs;&longs;im, h&aelig;c &longs;ecunda determinatio, vel in&shy;<lb/>clinatio &longs;implici motui non obe&longs;t, vt patet: In hoc porr&ograve; motu, Ecliptica <lb/>etiam moueri fingitur circa Axem mundi, ac proinde Ecliptic&aelig; &longs;ectio in <lb/>Solari globo eadem &longs;emper e&longs;t; denique, finge, Solem circa &longs;uum cen&shy;<lb/>trum ita revolvi 27. circiter dierum &longs;patio, ab ortu in occa&longs;um, ratione il&shy;<lb/>lius hemi&longs;ph&aelig;rij, quod ad terram &longs;pectat, vt axis, circa quem voluitur, in&shy;<lb/>clinatus &longs;it ad Ecliptic&aelig; planum, &amp; &longs;ibi &longs;emper parallelus; quod &longs;an&egrave; &longs;im&shy;<lb/>plicitatem motus non de&longs;truit; &longs;ic enim &longs;&aelig;p&egrave; ac &longs;&aelig;pi&ugrave;s globos projicimus; <lb/>im&ograve; hic naturalis e&longs;t globorum motus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000108"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000109"> Duo &longs;unt motus, ni fallor, orbis, &longs;cilicet, &amp; centri &longs;implex <lb/>igitur motus non e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000110"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000111"> Igitur motus naturalis, quo corpus grave, v.g. <!-- REMOVE S-->globus fertur <lb/>deor&longs;um non e&longs;t motus &longs;implex, &longs;ed mixtus, quod nemo dixerit, cum &longs;im&shy;<lb/>plici&longs;&longs;imus &longs;it, vtpote ab eodem principio, &longs;cilicet &agrave; gravitate: &longs;i enim de&shy;<lb/>mittas globum, prim&ograve; quidem per planum inclinatum, ex quo inde per li&shy;<lb/>berum a&euml;ra perpendiculariter de&longs;cendat, videbis illic&ograve; duos illos motus <lb/>quos dicis, centri &amp; orbis; qui tamen rever&agrave; duo motus non &longs;unt, &longs;ed vnus <lb/>ab vna eademque gravitate profectus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000112"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000113"> Nonnulli ex ve&longs;tris, vt &longs;alvent paralleli&longs;mum illius axis, cir&shy;<lb/>ca quem Sol revolvitur, adhibent alium motum revolutionis annuum cir&shy;<lb/>ca Solis axem, axi Ecliptic&aelig; parallelum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000114"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000115"> Ita pror&longs;us. </s>
          <s id="s.000116">Sed e&longs;t motus fictus, eo fine, vt meli&ugrave;s res illa in&shy;<lb/>telligatur: vt enim terra circa axem axi Eliptic&aelig; parallelum revolui dici&shy;<lb/>tur annuo motu, in ve&longs;tra hypothe&longs;i ab occa&longs;u ad ortum, ratione hemi&shy;<lb/>&longs;ph&aelig;rij ad Solem ver&longs;i, vt axem, circa quem fit motus diurnus, &longs;emper pa&shy;<lb/>rallelum &longs;ervet, ita pror&longs;us &longs;olaris globus revolui dicendus e&longs;t annuo mo&shy;<lb/>tu, ad pr&aelig;dictum ph&oelig;nomenum Axis paralleli &longs;alvandum; &longs;ed vtrimque <lb/>hic motus fictitius e&longs;t, c&ugrave;m &longs;implex turbinationis motus &longs;ufficiat, circa <lb/>Axem inclinatum ad planum Ecliptic&aelig;, &longs;emper &longs;ibi ip&longs;i parallelum. </s>
          <s id="s.000117">Ana&shy;<lb/>logiam habes in acu magnetica, qu&aelig; cum pixide &longs;ua ita movetur, vt &longs;ine <lb/>novo motu, &longs;ibi parallela &longs;emper maneat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000118"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000119"> Igitur non tres, aut quatuor motus in <expan abbr="n&otilde;&longs;tra">no&longs;tra</expan> hypothe&longs;i &longs;ta&shy;<lb/>tuendi &longs;unt, vt &longs;upra dicebas; cum vnus duntaxat, eo quo explicas modo <lb/>&longs;ufficiat: cur ergo quatuor nece&longs;&longs;arios e&longs;&longs;e fingis? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000120"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000121"> Iuxta morem ve&longs;trorum, &amp; aliorum locutus &longs;um, qui pr&aelig;dictos <lb/>motus di&longs;tingunt; fateor tamen, in ve&longs;tra hypothe&longs;i, duos motus &longs;uffice&shy;<lb/>re, alterum turbinationis in terre&longs;tri globo, &longs;ervato, vt dixi, paralleli&longs;mo <lb/>Axis; alterum &longs;implicis revolutionis in Sole, circa Axem pariter inclina&shy;<lb/>tum, vt dixi, ad planum Ecliptic&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000122">In no&longs;tra ver&ograve; vnus duntaxat motus <lb/>&longs;ufficit turbinationis, circa axem pariter inclinatum ad planum Ecliptic&aelig;, <lb/>&amp; &longs;ibi &longs;emper parallelum, cum gemina illa inclination ereciproca, in Bo&shy;<lb/>ream, &amp; Au&longs;trum, &amp; &longs;ur&longs;um atque deor&longs;um; &longs;ic turbo actus, orbes &longs;uos <lb/>ita de&longs;cribit, vt aliquando majores, aliquando minores &longs;int; quod cert&egrave;, <lb/>vt dixi, &longs;implicitati motus turbinationis non ob&longs;tat: Ex his autem, vt <pb pagenum="9" xlink:href="025/01/013.jpg"/>per&longs;picu&egrave; vides, no&longs;tra hypothe&longs;is &longs;implicior cen&longs;enda e&longs;t, ac proinde ex <lb/>hoc &longs;altem primo capite, ve&longs;tr&aelig; anteponenda. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000123"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000124"> Omittis duos alios motus, quos adhibent, &longs;cilicet obli&shy;<lb/>quitatis Zodiaci, pr&aelig;ce&longs;&longs;ionis &AElig;quinoctiorum, &amp; fort&egrave; mutationem <lb/>excentricitatis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000125"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000126"> Vobis &aelig;qu&egrave; atque nobis pr&aelig;dicti motus explicandi e&longs;&longs;ent; &longs;ed <lb/>negotium neutri parti face&longs;&longs;unt, c&ugrave;m &longs;emper eadem maneat Zodiaci <lb/>obliquitas, &longs;emper eadem excentricitas; quod ver&ograve; &longs;pectat ad &AElig;quino&shy;<lb/>ctorium pr&aelig;ce&longs;&longs;ionem, tu illam explicare potes, adhibito tardi&longs;&longs;imo &longs;tel&shy;<lb/>larum motu, ortum vers&ugrave;s, ego ver&ograve;, &longs;i dicam, paul&ograve; tardi&ugrave;s &longs;tellas move&shy;<lb/>ri ab Ortu ad Occa&longs;um, qu&agrave;m <expan abbr="prim&utilde;">primum</expan> Mobile, ac proinde videri &longs;emper or&shy;<lb/>tum vers&ugrave;s recedere &agrave; punctis &AElig;quinoctiorum, id e&longs;t &agrave; &longs;ectionibus &AElig;qua&shy;<lb/>toris &amp; &AElig;cliptic&aelig;; neque in hoc alia re&longs;tat difficultas, atque ade&ograve;, tuum <lb/>illud primum argumentum &longs;olutum manet; iam propone alia, &longs;i qu&aelig; <lb/>habes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000127"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000128"> Vt vt &longs;it, Negari non pote&longs;t, quin no&longs;tra hypothe&longs;is ad <lb/>calculos A&longs;tronomicos magis accommodata &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000129"><emph type="italics"/>Antimu.<emph.end type="italics"/> E&longs;to, demus hoc, quod tamen facil&egrave; &agrave; me negari po&longs;&longs;et; cum <lb/>vtrinque &longs;imiles fer&egrave; calculi adhibendi &longs;int, ad quem finem, non realibus <lb/>&amp; veris, &longs;ed fictitiis orbibus vtimur; omi&longs;&longs;o diurno Solis motu, fingimus <lb/>Solem moveri in Ecliptica motu annuo, item Apog&aelig;i motum, cum fictitio <lb/>circulo, &longs;eu circello ad calculos reducimus; &longs;ic calculis vtimur ad rationes <lb/>dati &amp; accepti firmandas; cuncta igitur h&aelig;c ad calculationem adhiben&shy;<lb/>tur, c&ugrave;m res perinde &longs;e habeat. </s>
          <s id="s.000130">atque &longs;i ita e&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.000131">In quo, vt vides, nulla e&longs;t <lb/>difficultas. </s>
          <s id="s.000132">Sed de hoc argumento plura infra, &longs;i hoc tibi gratum accidat: <lb/>iam ver&ograve; reliqua exprome, &longs;i qu&aelig; habes advers&ugrave;m nos. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000133"><emph type="italics"/>Augi&longs;tinus.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.000134"> Crede mihi, Antime, abund&egrave; &longs;uppetunt, illudque in <lb/>primis, quod in hac mea hypothe&longs;i planetarum pa&longs;&longs;iones ea facilitate ex&shy;<lb/>plicantur. </s>
          <s id="s.000135">qu&aacute; ne&longs;cio an major ex cogitari po&longs;&longs;it; puta &longs;tationes, retrogre&longs;&shy;<lb/>fiones, accelerationes &amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000136"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000137"> Hic profect&ograve; Achilles ve&longs;ter e&longs;t; &longs;ed non invictus, meo iudi&shy;<lb/>cio; faveor explicari po&longs;&longs;e alicuius planet&aelig;, puta Saturni, retrogre&longs;&longs;ionem <lb/>v.g. &lpar;figuram tecum non adhibeo, qui res i&longs;tas facil&egrave; intelligis&rpar; &longs;i enim ter&shy;<lb/>ram colloces in eo Ecliptic&aelig; gradu, qui ab alio di&longs;tet, in quo e&longs;t Saturnus <lb/>vno quadrante integro circuli, Saturnus in eo loco, in quo e&longs;t, non videbi&shy;<lb/>tur &longs;ed in alio remotiore. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000138"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus<emph.end type="italics"/> Adhibe qu&aelig;&longs;o aliquid &longs;chematis, vt res i&longs;ta clari&ugrave;s &agrave; me <lb/>intelligatur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="10" xlink:href="025/01/014.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.014.1.jpg" xlink:href="025/01/014/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000139"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000140"> Schemate opus e&longs;&longs;e non putarem, quia tamen ita iubes, tibi <lb/>morem geram. </s>
          <s id="s.000141">Sit A. centrum vniver&longs;i, &longs;itque BCDE magnus Orbis, <lb/>vt vocant, in quo, primo loco, iuxta tuam hypothe&longs;im, terre&longs;trem globum <lb/>moveri &longs;uppono; &longs;it orbita Martis FRPS. </s>
          <s id="s.000142">Terra moveatur ex C. per B. <lb/>in con&longs;equentia, vt vocant, id e&longs;t, iuxta &longs;eriem Signorum; Item Mars ex F <lb/>per R. &longs;upponatur Mars in F, &amp; terra in B; Supponamus lineam AF pro&shy;<lb/>ductam ad &longs;tellas, terminari ad principium Cancri, ac proinde AB. pro&shy;<lb/>ductam ad initium Libr&aelig;; ex puncto B, Mars videbitur per lineam BFL. <lb/></s>
          <s id="s.000143">Igitur in eo Zodiaci puncto, quod, a principio Cancri vers&ugrave;s Occa&longs;um di&shy;<lb/>&longs;tat, toto angulo BFA, vel quod idem e&longs;t, FAM. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000144">Item &longs;i &longs;tatuamus initio <lb/>Terram in D, Martem in S. erit Mars in Perig&aelig;o, &amp; in oppo&longs;itione; &longs;patio <lb/>vor&ograve; &longs;ex men&longs;ium, circiter, Mars ab S. pervenit ad F, &amp; Terra &agrave; D.ad IB; <lb/>tunc autem Mars e&longs;t in mediocri di&longs;tantia, &amp; videtur retrogredi &agrave; puncto <lb/>in, quo non videtur ex B, &longs;ed in quo e&longs;t, ad punctum L, vel K, in quo non e&longs;t, <lb/>&longs;ed in quo videtur ex B. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000145">In no&longs;tra communique hypothe&longs;i, h&aelig;c &aelig;qu&egrave; facil&egrave; explicantur, &longs;it enim <lb/>Terra in Centro A &longs;it BCDE orbita Solis, &longs;it FRPS, deferens centrum <lb/>Epicych Marris; &longs;it demum ONCM, Epicyclus Martis, cuius motus, cir-<pb pagenum="11" xlink:href="025/01/015.jpg"/>ca proprium centrum, &longs;it ab O in N, id e&longs;t, in con&longs;equentia, &longs;ecund&ugrave;m <lb/>partem &longs;uperiorem, nec non eodem cum centro motu; Sit igitur centrum <lb/>Epicycli in S. planeta in D, id e&longs;t in Perig&aelig;o ; <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan> S feratur in P, erit Plane&shy;<lb/>ta in M ; igitur ex A videtur in K ; ergo videtur retrogredi: &longs;upponamus au&shy;<lb/>tem motum Martis e&longs;&longs;e duorum annorum; in ve&longs;tra hypothe&longs;i ; Terra ex <lb/>D prefecta, redit in idem punctum D. decur&longs;o orbe, eo tempore, quo <lb/>Mars ex S. profectus pervenit in R ; in S autem erat in Perig&aelig;o ; in R ver&ograve; <lb/>e&longs;t in Apog&aelig;o ; videtur denique Mars retrogradus, quando e&longs;t in S. &amp; <lb/>acceleratus quando e&longs;t in R. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000146">Pari modo in no&longs;tra hypothe&longs;i, eodem tem&shy;<lb/>pore, centrum Epicycli ex S pervenit in R, &amp; planeta pervenit in I, &amp; vt <lb/>in D e&longs;t Perig&aelig;us, ita in T e&longs;t Apog&aelig;us, di&longs;tantiis verinque fer&egrave; &aelig;quali&shy;<lb/>bus. </s>
          <s id="s.000147">Mars item in D. e&longs;t retrogradus, in I ver&ograve; acceleratus. </s>
          <s id="s.000148">Vtr&ugrave;m ver&ograve; <lb/>h&aelig;c ob&longs;ervationibus con&longs;entiant, hoc loco minim&egrave; di&longs;puto; hoc tant&ugrave;m <lb/>demon&longs;tra&longs;&longs;e contentus, vtrimque fore &longs;imilia pa&longs;&longs;ionum ph&aelig;nomena, <lb/>accelerationum; &longs;cilicet, &longs;tationum, repre&longs;&longs;ionum &amp;c. </s>
          <s id="s.000149">Vter ver&ograve; explican&shy;<lb/>di modus magis aptus &longs;it, magi&longs;que natur&aelig; ip&longs;i congruat, demon&longs;trandum <lb/>re&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000150"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000151"> Nemini profect&ograve; dubium &longs;it, quin res tota planior in no&shy;<lb/>&longs;tra hypothe&longs;i cen&longs;eatur, in qua &longs;implex &amp; vnica Martis orbita &longs;tatui&shy;<lb/>tur, c&ugrave;m tamen in tua, duos circulos ponas, deferentem &longs;cilicet, <lb/>&amp; Epicyclum; ac proinde duos etiam motus; in mea vnicum dumtaxat <lb/>agno&longs;cis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000152"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> Haec qu&aelig; dicis, ad &longs;peciem vera &amp; per&longs;picua e&longs;&longs;e videntur; <lb/>c&ugrave;m tamen &longs;ecus &longs;it; nam in tua quoque hypothe&longs;i, gemini orbes, &amp; <lb/>totidem motus ponendi &longs;unt; ni&longs;i enim terr&aelig; motum &longs;imul cum Martis <lb/>motu ad calculos reducas, nunquam pr&aelig;dicta ph&aelig;nomena invenies; vn&shy;<lb/>de motum pro motu, circulum pro circulo reddimus; Orbitam Martis <lb/>eandem vterque ponimus, &longs;cilicet FRPS, diver&longs;imode tamen illa vti&shy;<lb/>mur; tu enim vis ab ea deferri planetam, ego ver&ograve; centrum Epicycli. </s>
          <s id="s.000153">Tu <lb/>magnum orbem accer&longs;is, in quo terram moveri decernis, ego Epicyclum <lb/>Martis, eiu&longs;dem omnino &longs;emidiametri in quo planeta movetur; vterque <lb/>igitur geminos orbes &amp; circulos ponimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000154"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000155"> Magnus orbis etiam a te ponendus e&longs;t, in quo Sol ip&longs;e mo&shy;<lb/>veatur; orbes igitur multiplicas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000156"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000157"> Magnus orbis ad pr&aelig;dictarum pa&longs;&longs;ionum ph&aelig;nomena, mihi <lb/>nece&longs;&longs;arius non e&longs;t; &longs;tatuta terra immobili in centro A, cum orbita Mar&shy;<lb/>i, &amp; Epicyclo, eo modo, quo dixi; nam etiam &longs;emoto magno illo orbe, <lb/>pr&aelig;dicta ph&aelig;nomena, regre&longs;&longs;ionum, accelerationum, &longs;tationum &amp;c. </s>
          <s id="s.000158">nece&longs;&shy;<lb/>&longs;ari&ograve; con&longs;equentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000159"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000160"> Pace tua dixerim, Antime; ni&longs;i enim magnum orbem &longs;ta&shy;<lb/>tuas, &amp; in eo Solem moveri, &longs;upponas, nunquam obtinebis, vt <lb/>Mars Perig&aelig;us, &longs;it &longs;emper oppo&longs;itus; Apog&aelig;us ver&ograve;, Soli &longs;emper coniun&shy;<lb/>ctus &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000161"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000162"> Equidem nunquam habemus Martem Soli coniunctum, vel <lb/>oppo&longs;itum, ni&longs;i Solem e&longs;&longs;e &longs;upponamus; nec etiam e&longs;&longs;e pote&longs;t, ni&longs;i alicu-<pb pagenum="12" xlink:href="025/01/016.jpg"/>bi &longs;it; &longs;it in B etiam immobilis, &amp; Mars in D. hic erit Perig&aelig;us &amp; oppo&shy;<lb/>&longs;itus: moveatur autem tum centrum Epicicli S, tum ip&longs;e Epicyclus, eo <lb/>modo, quo diximus, quando centrum Epicycli erit in R, planeta erit in T; <lb/>igitur Apog&aelig;us &amp; coniunctus; atque ita deinceps emen&longs;is revolutioni&shy;<lb/>bus iuxta pr&aelig;&longs;criptum motum, Mars &longs;emper erit Perig&aelig;us in oppo&longs;itio&shy;<lb/>ne, Apog&aelig;us in coniunctione; Iam &longs;umus ergo pares, &amp; vtrinque par <lb/>numerus e&longs;t circulorum &amp; motuum: vter ver&ograve; modus rationi &amp; natur&aelig; <lb/>magis con&longs;entaneus &longs;it, videndum re&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000163"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000164"> Vtrique parti, &longs;uus videbitur in rem i&longs;tam magis quadrare; <lb/>quid enim pro tua cau&longs;a dici po&longs;&longs;it, non video, quod pro mea &aelig;qu&egrave; non <lb/>militet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000165"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000166"> Secus e&longs;&longs;e crediderim; nempe ille modus veritati, rationi, &amp; <lb/>natur&aelig; magis con&longs;entaneus e&longs;t, qui nec &longs;en&longs;um, nec intellectum in erro&shy;<lb/>rem inducit, &longs;ed exhibet planetam in eo loco, in quo revera e&longs;t; is enim <lb/>poti&longs;&longs;im&ugrave;m oculorum finis, vt objectum, &amp; tale quale e&longs;t, &amp; in loco in <lb/>quo e&longs;t, exhibeant. </s>
          <s id="s.000167">Atqui iuxta no&longs;trum modum, video ex A Martem in <lb/>M, per lineam rectam productam ad verum locum Ecliptic&aelig;, in quo e&longs;t, <lb/>c&ugrave;m tamen iuxta tuum, ex B, videam Martem in eodem loco Ecliptic&aelig;, in <lb/>quo tamen non e&longs;t, &longs;ed in alio, ad quem terminatur recta AF. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000168">Igitur in <lb/>mea hypothe&longs;i, nec &longs;en&longs;us fallitur, nec intellectus; &amp; provt rerum natura <lb/>po&longs;tulat, videtur Planeta in eo loco, in quo e&longs;t; in tua ver&ograve;, &amp; &longs;en&longs;us fal&shy;<lb/>litur, &amp; per &longs;en&longs;um intellectus; Lic&egrave;t hic deinde ex aliis notionibus &longs;en&shy;<lb/>&longs;um corrigat; &amp; contra rerum naturam &amp; rect&aelig; rationis ordinem, plane&shy;<lb/>ta &longs;emper in eo loco videtur, in quo non e&longs;t, &amp; nunquam in eo, in quo e&longs;t, <lb/>citra puncta oppo&longs;itionum &amp; conjunctionum. </s>
          <s id="s.000169">Fateor vltr&ograve;, &longs;en&longs;us ali&shy;<lb/>quando falli, &amp; multis &longs;ubjici fallaciis; &longs;ed profect&ograve; id accidit, vt aiunt, per <lb/>accidens; nam per &longs;e &longs;en&longs;us non fallit, nec fallitur; &longs;ed meo iudicio, ab&shy;<lb/>&longs;urdum dictu e&longs;t, naturam oculis &longs;emper illudere volui&longs;&longs;e, quod tamen <lb/>ex tua hypothe&longs;i nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur; Video Solem moveri, ac Terram &longs;ta&shy;<lb/>re, turpiter erro, Sol enim quie&longs;cit, Terra movetur; terre&longs;trem globum in <lb/>centro Vniver&longs;i e&longs;&longs;e video, &amp; Solem in &aelig;therea regione extra medium; <lb/>&longs;ed oculi hallucinantur; nam Sol in centro e&longs;t, atque inter Sydera Tellus: <lb/>Video Martem in 20. gradu Geminorum, oculo minim&egrave; impedito, <expan abbr="eti&atilde;">etiam</expan> ex <lb/>centro terr&aelig;; fallor, erroque toto c&oelig;lo; c&ugrave;m Mars rever&acirc; &longs;it in principio <lb/>Cancri; &longs;ic nobis Natura gratis impo&longs;uit, &amp; in perpetuo errore ver&longs;ari <lb/>voluit, quis hoc credat? </s>
          <s id="s.000170">Quis homini cordato per&longs;uadeat? </s>
          <s id="s.000171">pr&aelig;&longs;ertim vbi <lb/>nulla nece&longs;&longs;itas vrget, nulla ratio po&longs;tulat, nulla cogunt ph&aelig;nomena. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000172"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000173"> Illa facilitas Apog&aelig;i ac Perig&aelig;i, qu&aelig; in no&longs;tra hypothe&longs;i <lb/>mirabilis e&longs;t, negari profect&ograve; nequit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000174"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000175"> Qu&aelig; major facilitas excogitari pote&longs;t, qu&agrave;m illa, qua res Apo&shy;<lb/>g&aelig;i ac Perig&aelig;i per Epicyclum explicatur? </s>
          <s id="s.000176">Quis &longs;tatim non capiat, Mar&shy;<lb/>tem in O e&longs;&longs;e Apog&aelig;um, in C ver&ograve; Perig&aelig;um ? Quis non videt, eodem <lb/>modo terram ab E, per EBC, accedere ad Martem F, quo Mars ab O <lb/>per ONC, accedit ad terram A, &longs;cilicet ab O in N, &amp; ab E in B, iuxta <lb/>rationem &longs;inuum ver&longs;orum, ab N ver&ograve; in C, &amp; &agrave; B in C, iuxta rationem &longs;i-<pb pagenum="13" xlink:href="025/01/017.jpg"/>nuum rectorum arcuum decur&longs;orum: In his, crede mihi, nulla e&longs;t diffi&shy;<lb/>cultas, &longs;ed par vtrinque facilitas; no&longs;ter tamen modus natur&aelig;, veritati, <lb/>&amp; rationi congruit, ve&longs;ter errori &amp; fallaciis patrocinatur. </s>
          <s id="s.000177">Hic autem ac&shy;<lb/>curatas revolutionum men&longs;uras non definio, &longs;ed illud duntaxat intendo <lb/>&aelig;qu&egrave; facil&egrave; in no&longs;tra hypothe&longs;i, atque in tua, explicari illa omnia, qu&aelig; ad <lb/>Planetarum pa&longs;&longs;iones &longs;pectant, licet no&longs;tra hypothe&longs;is natur&aelig; ac rationi <lb/>magis congruat. </s>
          <s id="s.000178">Sed ne in hoc quidem pares e&longs;&longs;e videamur, per te mihi <lb/>liceat, qu&aelig;ro, rem i&longs;tam paul&ograve; minuti&ugrave;s enucleare. </s>
          <s id="s.000179">Suppone, Martem, <lb/>cum eo velocitatis gradu, quo veloci&ugrave;s Sole movetur, moveri ab ortu in <lb/>occa&longs;um, haud dubi&egrave; Solem po&longs;t &longs;e relinquit, &amp; po&longs;t aliquot revolutio&shy;<lb/>nes, mod&ograve; e&longs;t in Quadraturis, mod&ograve; in oppo&longs;itione, mod&ograve; in Coniunctio&shy;<lb/>ne; &longs;it enim v.g. <!-- REMOVE S-->Sol in C, Mars in F, &amp; vterque vers&ugrave;s occa&longs;um eat, &longs;ci&shy;<lb/>licet Sol &agrave; C, vers&ugrave;s D, Mars ab F, vers&ugrave;s S ; haud dubi&egrave; Mars Solem &agrave; <lb/>tergo relinquit vers&ugrave;s ortum, atque ade&ograve; po&longs;t aliquot revolutiones Mars <lb/>erit in F ; &amp; Solem a&longs;piciet in B, tum in F ; po&longs;tea in D, ac demum <lb/>eum a&longs;&longs;equetur in C, redibitque Conjunctio; Vides, vtrumque moveri <lb/>&longs;implici&longs;&longs;imo motu; Cogita duos equos in duobus circulis currentes, <lb/>quorum alter veloci&ugrave;s &longs;uum orbem ab&longs;oluit; Hinc Mars &longs;emper a&longs;&longs;equi&shy;<lb/>tur partem ortivam di&longs;ci Solaris; hinc &longs;emper ve&longs;pertinus occidit He&shy;<lb/>liac&egrave;, id e&longs;t, immergitur in radios Solis, ac proinde de&longs;init videri; Matuti&shy;<lb/>nus ver&ograve; Heliac&egrave; oritur; id e&longs;t, emergit ex radiis &longs;olaribus, Sole po&longs;t &longs;e <lb/>relicto vers&ugrave;s ortum; ac proinde incipit videri. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000180"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000181"> Optim&egrave; &longs;an&egrave; intelligo, quomod&ograve; ex diver&longs;o velocitatis gra&shy;<lb/>du, &longs;uppo&longs;ito etiam motu &longs;implici&longs;&longs;imo, vtriu&longs;que Planet&aelig; diver&longs;i a&longs;pe&shy;<lb/>ctus &longs;equantur, &amp; &longs;uppleatur vtriu&longs;que motus ortum vers&ugrave;s, motu illo <lb/>diurno; &longs;ed qu&aelig;&longs;o te, quomod&ograve; Apog&aelig;um &amp; Perig&aelig;um explicabis? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000182"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000183"> Per&longs;picu&egrave; omnin&ograve;; &longs;uppo&longs;ito enim illo velocitatis gradu, <lb/>quem Mars motu recto acqui&longs;ivit, eo temporis momento, quo c&oelig;pit agi <lb/>in orbem, &longs;imul vna cum Sole, retinuit tantulam inclinationem primus <lb/>ille impetus deor&longs;um, ab Apog&aelig;o, &longs;cilicet, in quo tune erat, cum volui <lb/>c&oelig;pit, eamque ad in&longs;tar motus accelerati, v&longs;que ad mediocrem di&longs;tan&shy;<lb/>tiam, &amp; ab hac v&longs;que ad Perig&aelig;um ad in&longs;tar motus retardati; atque ita <lb/>deinceps: Ita porr&ograve; h&aelig;c inclinatio, qua Planeta deor&longs;um &longs;ur&longs;umque vi&shy;<lb/>bratur, eo modo, quo dixi, attemperata e&longs;t, vt men&longs;ura illius periodi, qua <lb/>&longs;cilicet Planeta ab Apog&aelig;o ad Apag&aelig;um redit, &longs;it fer&egrave; &aelig;qualis, priori pe&shy;<lb/>riodo, qu&aelig; &longs;cilicet intercedit, ab vna Conjunctione ad aliam Conjunctio&shy;<lb/>nem, ac proinde, po&longs;ito quod, Mars initio, cum prim&ugrave;m c&oelig;pit moveri mo&shy;<lb/>tu circulari, e&longs;&longs;et in Apog&aelig;o &amp; in conjunctione, nece&longs;&longs;ati&ograve; &longs;equitur oppo&shy;<lb/>&longs;itionem fieri, c&ugrave;m e&longs;t in Perig&aelig;o, ac &longs;imul deinde ad Coniunctionem &amp; <lb/>Apog&aelig;um redire. </s>
          <s id="s.000184">Cur autem pr&aelig;dict&aelig; inclinationis &longs;it talis men&longs;ura, vel <lb/>periodus, facil&egrave; dictu e&longs;t; po&longs;ito &longs;cilicet, quod Natur&aelig; Auctor ita di&longs;po&shy;<lb/>nere voluerit; nempe negari non pote&longs;t, quin res &longs;ecus e&longs;&longs;e potuerit, ac <lb/>diver&longs;us motuum &amp; revolutionum modus; &longs;ed &longs;tatuto &longs;emel hoc ordi&shy;<lb/>ne, finis Planet&aelig; fuit, ita volvi, &amp; ad Solem componere &longs;e&longs;e; proportio&shy;<lb/>nata igitur fuit ad hunc finem pr&aelig;dicta inclinatio, im&ograve; &amp; talis medio-<pb pagenum="14" xlink:href="025/01/018.jpg"/>cris di&longs;tantia, &longs;uppo&longs;ito tali velocitatis gradu acqui&longs;ito, &longs;ive &agrave; Motore <lb/>extrin&longs;eco, &longs;ive per motum acceleratum pr&aelig;vium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000185"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;an&egrave; in rem i&longs;tam optim&egrave; quadrarent, &longs;i Mars Perig&aelig;us <lb/>&longs;emper e&longs;&longs;et oppo&longs;itus, &amp; Apog&aelig;us &longs;emper coniunctus, quod tamen cum <lb/>veritate <expan abbr="n&otilde;">non</expan> con&longs;entit; Nam &longs;&aelig;p&egrave; extra oppo&longs;itionem e&longs;t Perig&aelig;us &amp; Apo&shy;<lb/>g&aelig;us extra coniunctionem; quod cert&egrave; in hac tua hypothe&longs;i ab&longs;urdi&longs;&longs;imum <lb/>e&longs;&longs;et; &longs;upponamus enim Martis Apog&aelig;um in O, Perig&aelig;um in E, &amp; con&shy;<lb/>iunctionem citi&ugrave;s fieri, qu&agrave;m Mars perveniat ad Apog&aelig;um ; haud dubi&egrave; <lb/>coniunctio non fiet in O, &longs;ed vers&ugrave;s ortum, id e&longs;t, vers&ugrave;s R. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000186">Igitur po&longs;t <lb/>alteram revolutionem punctum coniunctionis promovebitur vltra, vers&ugrave;s <lb/>ortum, atque ita deinceps; igitur po&longs;t multas revolutiones, eveniet tan&shy;<lb/>dem, vt coniunctio fiat in Perig&aelig;o, &amp; Mars in Solem fort&egrave; impingat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000187"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000188"> Nodus i&longs;te nullo negotio &longs;olvitur; &longs;i enim Sol &longs;emper e&longs;&longs;et in <lb/>mediocri di&longs;tantia, haud dubi&egrave; coniunctio &longs;emper fieret in Apog&aelig;o, &amp; <lb/>oppo&longs;itio in Perig&aelig;o ; &longs;i autem Sol &longs;emper e&longs;&longs;et in Perig&aelig;o, oppo&longs;itio fie&shy;<lb/>ret vltra Perig&aelig;um, citr&agrave; ver&ograve; &longs;i Sol &longs;emper e&longs;&longs;et in Apog&aelig;o ; nempe Sol <lb/>circa &longs;uum Apog&aelig;um ver&longs;ans, maiores orbes decurrit, igitur tardi&ugrave;s <lb/>ab&longs;olvit; Quid mirum igitur, &longs;i Mars citi&ugrave;s illum a&longs;&longs;equatur? </s>
          <s id="s.000189">c&ugrave;m ta&shy;<lb/>men Sol Perig&aelig;us paul&ograve; minores circulos de&longs;cribat, citi&ugrave;s igitur illos ab&shy;<lb/>&longs;oluit, Mais igitur tardi&ugrave;s illum a&longs;&longs;equitur: At c&ugrave;m Sol &longs;emper recurrat <lb/>ab Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um per mediocrem di&longs;tantiam, &amp; vici&longs;&longs;im, iu&longs;ta fit <lb/>compen&longs;atio breviorum &amp; maiorum orbium, &amp; pro diver&longs;a coniuga&shy;<lb/>tione vtriu&longs;que Apog&aelig;i &amp; Perig&aelig;i, e&longs;t enim diver&longs;a vtrinque revolutio&shy;<lb/>num periodus mod&ograve; pr&aelig;it Coniunctio Apog&aelig;um, mod&ograve; &longs;ub&longs;equitur, <lb/>v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;i Sol circa Apog&aelig;um ver&longs;etur cum tardi&ugrave;s orbes &longs;uos, vtpote ma&shy;<lb/>iores decurrat, citi&ugrave;s illum Mars a&longs;&longs;equitur; ac proinde coniunctio pr&aelig;it <lb/>Apog&aelig;um ; &longs;i ver&ograve; circa Perig&aelig;um, citi&ugrave;s &longs;uos orbes conficit, ac pro&shy;<lb/>inde tardi&ugrave;s illum Mars a&longs;&longs;equitur, ac proinde &longs;equitur po&longs;t Apog&aelig;um <lb/>coniunctio. </s>
          <s id="s.000190">H&aelig;c ni&longs;i facilia &longs;int &amp; ex &longs;implici&longs;&longs;imis principiis deducta, <lb/>quid &longs;implex &longs;it &amp; facile, nequit intelligi. </s>
          <s id="s.000191">Suppono hoc loco Solem in <lb/>Apog&aelig;o po&longs;itum, maiorem orbem de&longs;cribere, &longs;cilicet diurnum, mi&shy;<lb/>nimum ver&ograve; in Perig&aelig;o, lic&egrave;t &longs;ecus aliquando accidat, de quo infra; <lb/>Sed ad rem hanc &longs;ufficit, Solem aliquando maiores, aliquando mino&shy;<lb/>res, ali&agrave;s mediocres orbes per annum decurrere; exempli autem gra&shy;<lb/>tia, &longs;uppono, maiores e&longs;&longs;e in Apog&aelig;o, minores in Perig&aelig;o, medio&shy;<lb/>cres in mediocri di&longs;tantia. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000192"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000193"> Negari non pote&longs;t, quin h&aelig;c &longs;int facillima; at vnum &longs;cire <lb/>averem, cur Mars aliquando matutinus bis emergat, &amp; &longs;emel occul&shy;<lb/>tetur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000194"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000195"> Vnus Keplerus, &longs;altem quod &longs;ciam, hoc a&longs;&longs;erit, cui tamen <lb/>parum fidei habendum e&longs;&longs;e puto; Vt vt &longs;it, hoc etiam facil&egrave; explicari <lb/>pote&longs;t; nam &longs;i Coniunctio pr&aelig;cedat Apog&aelig;um, c&ugrave;m Mars &longs;uos orbes <lb/>citi&ugrave;s ab&longs;oluat, qu&agrave;m Sol &longs;uos, Solem po&longs;t &longs;erelinquit vers&ugrave;s ortum, at&shy;<lb/>que ade&ograve; emergit; quia ver&ograve; paul&ograve; po&longs;t proxim&egrave; accedit ad Apog&aelig;um, &amp; <lb/>Sol ad Perig&aelig;um, Mars tardi&ugrave;s, Sol citi&ugrave;s &longs;uum orbem decurrit, hinc <pb pagenum="15" xlink:href="025/01/019.jpg"/>Sol Martem a&longs;&longs;equitur; hinc Martem occultari nece&longs;&longs;e e&longs;t; quia ver&ograve; <lb/>po&longs;t aliquod tempus, Sol &agrave; Perig&aelig;o, &amp; Mars ab Apog&aelig;o recedunt, Mars <lb/>citi&ugrave;s &longs;uos orbes decurrit; hinc Solem po&longs;t &longs;e relinquit; hinc demum <lb/>emergit. </s>
          <s id="s.000196">Si hoc ph&aelig;nomenum verum e&longs;t, vix puto aliam illius cau&longs;am <lb/>a&longs;&longs;ignari po&longs;&longs;e; &longs;ed vt iam indicavi, Kepleri dictis parum fidei haben&shy;<lb/>dum e&longs;&longs;e putarem; pr&aelig;terqu&agrave;m qu&ograve;d fieri potuit, vt cra&longs;&longs;iores vapores <lb/>Martem circa horizontem ortivum oculis &longs;ubduxerint per aliquot dies, <lb/>quibus deinde di&longs;cu&longs;&longs;is, &longs;e&longs;e iterum Planeta videndum pr&aelig;buerit, ac <lb/>proinde non fuerit vera immer&longs;io, vel emer&longs;io; Vt vt &longs;it, nec enim de <lb/>hoc laboramus, &longs;i ph&aelig;nomenum verum e&longs;t, in no&longs;tra etiam hypothe&longs;i <lb/>&longs;ua cau&longs;a &amp; ratione non caret, &amp; vix &longs;cio, quonam pacto in ve&longs;tra ex&shy;<lb/>plicari po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000197"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000198"> Rect&egrave; omnia explicas, <emph type="italics"/>Antime,<emph.end type="italics"/> nec etiam dubito, quin <lb/>ablegato etiam ve&longs;tro Epicyclo, retardationem, accelerationem, retro <lb/>gradationem, &longs;tationem Martis explices; &longs;upponamus enim, Martei <lb/>motu &longs;emper &aelig;quabili &longs;uos agere orbes, cum maiorem circulum de&longs;cri<lb/>bat in Apog&aelig;o, &amp; minorem in Perig&aelig;o, hunc citi&ugrave;s, tardi&ugrave;s illum per<lb/>ficit; Supponamus autem, vers&ugrave;s Apog&aelig;um &longs;uum orbem decurrere tar&shy;<lb/>di&ugrave;s, qu&agrave;m &longs;tellas, citi&ugrave;s ver&ograve; ver&longs;us Perig&aelig;um; haud dubi&egrave; vers&ugrave;s Apo&shy;<lb/>g&aelig;um, long&egrave; retro &agrave; &longs;tellis relinquitur vers&ugrave;s ortum, vnde progredi vi<lb/>detur in con&longs;equentia &longs;ignorum, idque maiore intervallo, qu&ograve; propi&ugrave;s <lb/>ad Apog&aelig;um accedit; minore ver&ograve;, quo longi&ugrave;s ab eo recedit; at ver&ograve; <lb/>vers&ugrave;s Perig&aelig;um &longs;tellas ver&longs;us ortum po&longs;t &longs;e relinquit; igitur vers&ugrave;s oc&shy;<lb/>ca&longs;um progredi videtur, id e&longs;t, &agrave; &longs;tella recedere, quod retrogredi vocant; <lb/>vbi demum &longs;uum orbem &aelig;qu&egrave; cit&ograve; conficit atque &longs;tella, &longs;tare dicitur: H&aelig;c <lb/>&longs;atis bene intelligo, etiam, ex principiis Phy&longs;icis, qu&aelig; per optica tan&shy;<lb/>t&ugrave;m in no&longs;tra hypothe&longs;i, explicantur; nonnulla tamen &agrave; te &longs;cire de&longs;ide&shy;<lb/>ro, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->vtr&ugrave;m Mars in mediocri di&longs;tantia citi&ugrave;s &longs;uum orbem decurrat, <lb/>qu&agrave;m &longs;tell&aelig;, an ver&ograve; tardi&ugrave;s; deinde, cur Mars &longs;it retrogradus breuiori <lb/>tempore, &amp; longiore directus; cur ab Apog&aelig;o ad Quadraturam plus <lb/>temporis ponat, qu&agrave;m ab i&longs;ta ad Perig&aelig;um. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000199"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000200"> Mars haud dubi&egrave; in mediocri di&longs;tantia tardi&ugrave;s &longs;uum orbem <lb/>qu&agrave;m &longs;tell&aelig;, &amp; non procul &agrave; Perig&aelig;o &aelig;qu&egrave; cit&ograve; illum decurrit; vnde <lb/>non mirum e&longs;t, &longs;i cum ab vna coniunctione ad aliam dies circiter 780. &longs;eu <lb/>revolutiones &longs;pirales intercurrant, &longs;it directus in 705. retrogradus in 73. <lb/>in 2. demum &longs;tationarius. </s>
          <s id="s.000201">Si autem in mediocri di&longs;tantia &longs;uum orbem <lb/>&aelig;qu&egrave; cit&ograve; ac &longs;tella conficeret, &aelig;que diu e&longs;&longs;et retrogradus, ac </s>
          <s id="s.000202">directus; <lb/>ac proinde nunquam ad oppo&longs;itionem pervenire po&longs;&longs;et, &amp; in Perig&aelig;o <lb/>e&longs;&longs;et etiam Soli coniunctus, vt Venus; vnde parum omnino regreditur, <lb/>&longs;i ob&longs;ervationes con&longs;ulamus, quibus haud dubi&egrave; &longs;tandum e&longs;t, non ver&ograve; <lb/>fictitio Sy&longs;temati. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000203"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000204"> Sy&longs;tema ex ob&longs;eruationibus &longs;tatuitur, ac proinde his &longs;tan&shy;<lb/>tibus, &longs;y&longs;tema etiam &longs;tare nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000205"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000206"> Vis liber&egrave; dicam, quod &longs;entio; cum ex multis ob&longs;ervationi&shy;<lb/>bus &longs;y&longs;tema &longs;tatuatur, eo &longs;emel &longs;tatuto, reliquas ad illud vt plurim&ugrave;m <pb pagenum="16" xlink:href="025/01/020.jpg"/>accommodant v.g. <!-- REMOVE S-->ad explicandas huiu&longs;modi pa&longs;&longs;iones planetarum, puta <lb/>Martis, nonnulli cum Ptolem&aelig;o Epicyclum po&longs;uerunt, alij cum Tycone <lb/>circulum cuius centrum in Sole &longs;emper fixum e&longs;&longs;et; alij cum Copernico <lb/>orbem excentricum circa Solem immobilem in centro mundi; his autem <lb/>&longs;tatutis, ac definitis circulorum diametris; periodis, &longs;itu, &amp;c. </s>
          <s id="s.000207">omnes ob&shy;<lb/>&longs;ervationes ad pr&aelig;dicta &longs;y&longs;temata, vt dixi, accommodant, lic&egrave;t vt pluri&shy;<lb/>mum, aliqu&aelig; parum congruant. </s>
          <s id="s.000208">Hinc non mirum, &longs;i fort&egrave; &longs;upponant, Mar&shy;<lb/>tem pluribus gradibus retrogredi, quam re ip&longs;a retrogrediatur. </s>
          <s id="s.000209">Sed iam ad <lb/>alia tua po&longs;tulata gradum facio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000210"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000211"> Su&longs;tine parumper, vnum exciderat, quod jam in mentem <lb/>venit; dixi&longs;ti enim paul&ograve; ante, ni fallor, Solem in Perig&aelig;o &longs;uum orbem <lb/>citi&ugrave;s, in Apog&aelig;o tardi&ugrave;s conficere; dies igitur no&longs;tri &longs;unt in&aelig;quales. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000212"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000213"> Novum profect&ograve; dictu non e&longs;t; nempe in antiqua etiam hypo&shy;<lb/>the&longs;i Ptolemaica, ex duplici capite illa dierum in&aelig;qualitas petitur; prim&ograve; <lb/>ex eo quod Sol in Apog&aelig;o excentrici in con&longs;equentia vers&ugrave;s ortum videa&shy;<lb/>tur tardi&ugrave;s promoveri, contra ver&ograve; veloci&ugrave;s in Perig&aelig;o ; igitur in Apog&aelig;o <lb/>citi&ugrave;s orbem &longs;uum ab&longs;olvit, diurnum &longs;cilicet, ab ortu ad occa&longs;um, tardi&ugrave;s <lb/>ver&ograve; in Perig&aelig;o: Igitur circa Sol&longs;titium &aelig;&longs;tivum, ex hoc capite &longs;unt bre&shy;<lb/>viores, &amp; circa brumale, longiores. </s>
          <s id="s.000214">Secund&ograve; ex a&longs;cen&longs;ione recta &amp; obli&shy;<lb/>qua Ecliptic&aelig;, nempe &aelig;quali tempore major arcus a&longs;cendit obliqu&aelig;, qu&agrave;m <lb/>rect&aelig;; Igitur Sol in Sol&longs;titiis in quibus e&longs;t a&longs;cen&longs;io recta, tardi&ugrave;s, in &AElig;qui&shy;<lb/>noctiis, in quibus e&longs;t obliqua veloci&ugrave;s orbem diurnum ab&longs;olvit. </s>
          <s id="s.000215">Sed his <lb/>rejectis, ex alio capite, pr&aelig;dictam in&aelig;qualitatem etiam duci po&longs;&longs;e dicimus; <lb/>&longs;cilicet ex in&aelig;qualibus circulis, &longs;eu &longs;piris &agrave; Sole decur&longs;is, cum eodem &longs;ci&shy;<lb/>licet velocitatis gradu; vnde rever&agrave; fit, vt Apog&aelig;us majorem, &amp; tardi&ugrave;s, <lb/>Perig&aelig;us ver&ograve; breviorem &amp; citi&ugrave;s orbem decurrat; Vellem, vt fideli fune&shy;<lb/>pendulo in&aelig;qualitatem illam probares, numerato &longs;cilicet vibrationum nu&shy;<lb/>mero, idque &longs;ub initium Iulij &amp; Ianuarij: Tunc enim e&longs;t aliqua, etiam for&shy;<lb/>t&egrave; &longs;en&longs;ibilis circulorum in &aelig;qualitas, igitur &amp; dierum; &amp; plures vibratio&shy;<lb/>nes numerantur intra &longs;patium &longs;emihor&aelig; &longs;ub initium Iulij, Sole in Apog&aelig;o <lb/>exi&longs;tente, qu&agrave;m &longs;ub initium Ianuarij, quo tempore Sol in Perig&aelig;o ver&shy;<lb/>&longs;atur; &amp; his vibrationibus, crede mihi, aliquam differentiam invenires, <lb/>minimam cert&egrave;, at, ni&longs;i &longs;allor, &longs;en&longs;ibilem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000216"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000217"> Si h&aelig;c cum veritate con&longs;entiant, nullus dubitat, quin A&longs;tro&shy;<lb/>nomos plurim&ugrave;m tibi ob&longs;trinxeris, &longs;ed antequam meis po&longs;tulatis facias <lb/>&longs;atis, &longs;i tibi grave non e&longs;&longs;et, vellem, vt rude &longs;altem tui &longs;y&longs;tematis Solaris <lb/>&longs;chema mihi exhiberes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000218"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000219"> Prolixior rever&agrave; e&longs;&longs;em, &longs;i rem hanc, vt par e&longs;t, explicandam <lb/>&longs;u&longs;ciperem; &longs;ed quandoquidem rudiorem dumtaxat delineationem fla&shy;<lb/>gitas, e&ograve; libenti&ugrave;s tibi morem geram. <pb pagenum="17" xlink:href="025/01/021.jpg"/><figure id="id.025.01.021.1.jpg" xlink:href="025/01/021/1.jpg"/><lb/>Sit igitur centrum mundi A, Axis <lb/>mundi BC, diameter &AElig;quatoris KF, <lb/>diameter Tropici Cancri ID, Capri&shy;<lb/>corni LH, Apog&aelig;um D, Perig&aelig;um L, <lb/>mediocris di&longs;tantia AQ, qu&aelig; di&longs;po&shy;<lb/>&longs;itio fort&egrave; fuit anno mundi 5400. Sit <lb/>angulus obliquitatis Zodiaci DAF, <lb/>item HAF, &longs;upponamus Solem in <lb/>Apog&aelig;o cum tali velocitatis gradu, <lb/>quo circa Axem mundi &aelig;quabili mo&shy;<lb/>tu &longs;uum orbem diurnum decurrit ab <lb/>Ortu ad Occa&longs;um, cum duplici in&shy;<lb/>clinatione, altera &longs;cilicet vers&ugrave;s <lb/>centrum A, ad in&longs;tar motus accelerati, <lb/>v&longs;que ad mediocrem di&longs;tantiam, &amp; <lb/>retardati ab hac ad Perig&aelig;um, atque <lb/>ita deinceps; altera ver&ograve; vers&ugrave;s E, ad <lb/>in&longs;tar pariter motus accelerati v&longs;que <lb/>ad &AElig;quatorem, &amp; retardati ab &AElig;qua&shy;<lb/>tore ad Tropicum, atque ita deinceps; <lb/>c&ugrave;m autem circuli &longs;int, vt diametri, <lb/>vel &longs;emidiametri, erunt orbes decur&shy;<lb/>&longs;i, &longs;i tamen decurruntur orbes, vt B <lb/>D, AQ, CH; &amp; c&ugrave;m AQ, &longs;it haud <lb/>dubi&egrave; major, qu&agrave;m BD, maximus <lb/>circulus decurritur circa &AElig;quatorem <lb/>quod cert&egrave; in hac hypothe&longs;i &longs;ingulare non e&longs;t, c&ugrave;m etiam in Ptolemaica, <lb/>&amp; Tyconica locum habeat Dixi, caut&egrave;, &longs;i tamen decurrantur orbes, quia <lb/>orbes non decurruntur, &longs;ed &longs;pir&aelig;, qu&aelig; ita componuntur, per majorem aut <lb/>minorem di&longs;tractionem, vt &longs;ingul&aelig; &aelig;quales fer&egrave; &longs;ingulis evadant, dico <lb/>fer&egrave;, quia non nego, aliquam ine&longs;&longs;e in&aelig;qualitatem, vt &longs;upra dictum e&longs;t. <lb/></s>
          <s id="s.000220">Finge igitur, &longs;epo&longs;ito motu circulari, Solem duplici inclinatione, eo modo, <lb/>quo &longs;upr&agrave; dictum e&longs;t, in&longs;tructum, ite, ac redire, tum vers&ugrave;s centrum mun&shy;<lb/>di A, tum &agrave; D ad E per arcum DE, &amp; vtraque &longs;uo gaudeat acce&longs;&longs;u &amp; <lb/>rece&longs;&longs;u; hoc quidem motum retardatum, illo ver&ograve; acceleratum imitante, <lb/>&longs;itque men&longs;ura acce&longs;&longs;us prim&aelig; inclinationis FQ, vel EV, &amp; rece&longs;&longs;us VH; <lb/>Secund&aelig; ver&ograve;, acce&longs;&longs;us DF, &amp; rece&longs;&longs;us FE, atque ita vici&longs;&longs;im; finge igi&shy;<lb/>tur, inquam, Solem ita moveri, &longs;epo&longs;ito motu circulari diurno; ibit haud <lb/>dubi&egrave; per lineam curvam DQH. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000221"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000222"> Quis amabo &longs;ciat, lineam illam curvam e&longs;&longs;e? </s>
          <s id="s.000223">quid &longs;i dixe&shy;<lb/>rim e&longs;&longs;e rectam in latere cylindri, vel coni? </s>
          <s id="s.000224">Deinde &longs;i curva e&longs;t, quis de&shy;<lb/>finiat, qu&aelig; &amp; qualis &longs;it? </s>
          <s id="s.000225">vide, qu&agrave;m ab&longs;tru&longs;a &amp; ob&longs;cura nobis obtru&shy;<lb/>das. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000226"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000227"> Recta e&longs;&longs;e non pote&longs;t in latere cylindri: &longs;it enim DE recta, &longs;i <lb/>fieri pote&longs;t; erit AE &aelig;qualis, AD; igitur Perig&aelig;um &aelig;qu&egrave; di&longs;tabit a <pb pagenum="18" xlink:href="025/01/022.jpg"/>Ap&ograve;g&aelig;um, quod repugnat; nec etiam in latere coni. </s>
          <s id="s.000228">Sit enim DH re&shy;<lb/>cta; &longs;itque exempli gratia HE 1/<gap/> fer&egrave; totius AE; haud dubi&egrave; AX e&longs;t <lb/>brevior AH vt con&longs;tat ex Trigonometria; accedit enim propi&ugrave;s ad per&shy;<lb/>pendicularem; omitto calculos, quia res e&longs;t per&longs;picua, etiam tyronibus <lb/>Geometris; dixi 1/<gap/>. <!--neuer Satz-->exempli gratia, c&ugrave;m re ip&longs;a minor &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000229"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000230"> Qu&aelig;&longs;o te, Antime, tibi per&longs;picuum e&longs;t, aliis fort&egrave; non <lb/>item, memini aliquando &agrave; magno Geometra, tibi haud ignoto, audii&longs;&longs;e, <lb/>cum de te, tua que hypothe&longs;i &longs;ermo incidi&longs;&longs;et, DH, e&longs;&longs;e latus coni. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000231"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000232"> Scio, quem intelligas, hoc etiam mihi prim&ugrave;m, ne quid tibi di&longs;&shy;<lb/>&longs;imulem in mentem venerat, &amp; maxim&egrave; in votis hoc erat; &longs;i enim DH &longs;it <lb/>latus coni, volvaturque BDEC, circa Axem BC, <expan abbr="genit&utilde;">genitum</expan> erit fru&longs;tum ma&shy;<lb/>jus coni, quod &longs;i &longs;ecetur per Axem DL, erit &longs;ectio elliptica &longs;imul, &amp; <lb/>ecliptica, vnde Kepleri &amp; aliorum ellip&longs;is ex Phy&longs;icis principiis demon&shy;<lb/>&longs;trata maneret; &longs;ed, vt iam dixi, DH non e&longs;t linea recta; &longs;i enim, &longs;i <lb/>fieri pote&longs;t, ducatur recta DGE; igitur AX e&longs;t minor AH, quod re&shy;<lb/>pugnat, vt dixi; c&ugrave;m enim angulus DAF &longs;it gradus 23.30. min. <!-- REMOVE S-->erit. </s>
          <s id="s.000233">DG <lb/>illius &longs;inus rectus; igitur AG &longs;inus complementi; iam ver&ograve; in hoc libel&shy;<lb/>lo tabularum &longs;inuum, invenio, vt vides, GA e&longs;&longs;e &aelig;qualem &longs;inui recto <lb/>anguli grad 66.30 minut. </s>
          <s id="s.000234">qui e&longs;t ad <expan abbr="&longs;in&utilde;">&longs;inum</expan> totum, vt 91706. ad 100000. <!--neuer Satz-->Igi&shy;<lb/>tur GF erit vt 8794. <!--neuer Satz-->Igitur fere 1/1<gap/> totius AD. </s>
          <s id="s.000235">Sed HE &longs;upponitur 1/1<gap/>. <!--neuer Satz-->Igi&shy;<lb/>tur AH e&longs;t maior AG, &amp; potiori iure maior AX, qu&aelig; minor e&longs;t AG: <lb/>quanquam, vt dixi, fort&egrave; E e&longs;t minor 1/1<gap/> AE. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000236"><emph type="italics"/>Angu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.000237"> Satis e&longs;t; igno&longs;ce, h&aelig;c Geometrica pene mihi exciderunt; <lb/>&longs;ed &longs;i linea DQH curva e&longs;t, vix &longs;ciri pote&longs;t, qu&aelig;nam &amp; qualis <lb/>&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000238"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000239"> Hoc etiam &longs;ciri pote&longs;t; e&longs;t enim linea qu&aelig;dam motus mix&shy;<lb/>ti, &agrave; magno Archimede iam olim inuenta; fac enim radium DA volui in <lb/>hoc plano circa A, motu quidem accelerato, donec perveniat ad AF, <lb/>retardato ver&ograve; donec veniat ad AE, &amp; &longs;imul vna punctum D ire vers&ugrave;s A <lb/>in radio AD mobili, motu quidem accelerato, donec decurrerit &longs;egmen&shy;<lb/>tum radij &aelig;quale VE, retardato ver&ograve;, tantundem; dictum punctum D <lb/>ibit per curvam DQH mod&ograve; acce&longs;&longs;us &amp; rece&longs;&longs;us vtriu&longs;que motus &longs;int <lb/>&aelig;qu&egrave; diuturni; vnde vides curvam DQH e&longs;&longs;e veram &longs;piralem Archi&shy;<lb/>medis; ac proinde Sectio per axem DL, in &longs;olido genito &agrave; plano BDQ <lb/>HC circa axem BC revoluto, qu&aelig; munere Ecliptic&aelig; defungitur, non <lb/>e&longs;t vera ellip&longs;is, cuius tractatio ad pr&aelig;&longs;entem qu&aelig;&longs;tionem non pertinet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000240"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000241"> Iam vtcumque tuam Solarem hypothe&longs;im concipio, vis <lb/>enim Solem &longs;implici motu &aelig;quabili diurno ferri ab Ortu ad Occa&longs;um, <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> <lb/>gemina inclinatione, eo modo, quo dixi&longs;ti; &amp; cum vno fer&egrave; gradu &longs;in&shy;<lb/>gulis diebus &agrave; &longs;tellis retroagatur, videtur &longs;emper inh&aelig;rere pr&aelig;dict&aelig; el&shy;<lb/>liptic&aelig; mobili circa eundem Mundi Axem; ita tamen vt &longs;patio 24. hora&shy;<lb/>rum quodlibet illius punctum &longs;uum integrum orbem decurrat, itemque <lb/>in ea moveri ab Occa&longs;u ad Ortum, ita vt &longs;patio vnius anni totam decur&shy;<lb/>rat; &longs;ed hic motus non e&longs;t realis, vt vocant, &longs;ed tant&ugrave;m apparens, ita&shy;<lb/>que h&aelig;c &longs;atis bene intelligo; &longs;ed non levis difficultas mihi e&longs;&longs;e videtur, <pb pagenum="19" xlink:href="025/01/023.jpg"/>tum in explicando Apog&aelig;i motu, tum in excogitanda aliqua ratione Ano&shy;<lb/>mali&aelig; Solis; Sol enim, vt nemo ne&longs;cit, &longs;tatuto Apog&aelig;o in D, plures dies <lb/>ponit &agrave; Tropico Cancri ad &AElig;quatorem, qu&agrave;m ab &AElig;quatore ad Tropicum <lb/>Capricorni. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000242"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000243"> Rect&egrave; omnin&ograve;: Hinc vides, ni fallor, duo triangula ABD, <lb/>ACH e&longs;&longs;e proportionalia, quia &aelig;quiangula; ac proinde, vt AD ad AH, <lb/>ita BA ad AC; igitur AC e&longs;t minor AB; igitur breviore tempore de&shy;<lb/>curritur: &longs;epo&longs;ito enim motu circulari, cum prima inclinatione, &longs;it mo&shy;<lb/>tus acceleratus &agrave; B ad A, &amp; retardatus ab A vers&ugrave;s C, &longs;i &longs;patia &longs;int, vt <lb/>line&aelig; BA, AC, &longs;itque inter BA, AC media proportionalis BY, erunt <lb/>tempora vt YB, AB; &longs;unt enim &longs;patia in duplicata ratione tempo&shy;<lb/>rum. </s>
          <s id="s.000244">Hoc autem ex duplici analogia facil&egrave; intelligitur; Prima e&longs;t; <lb/><figure id="id.025.01.023.1.jpg" xlink:href="025/01/023/1.jpg"/><lb/>Sit corda ten&longs;a BC, tendatur vltr&agrave; in BAC, affixo <lb/>gemino clavo in FG, redit in BC motu accelerato; hic <lb/>e&longs;t acce&longs;&longs;us; per rece&longs;&longs;um ver&ograve; pervenit in FEG; ita vt <lb/>DE &longs;it ad DA, vt DF ad DB; tempus autem acce&longs;&longs;us <lb/>e&longs;t ad tempus rece&longs;&longs;us, vt AD ad DE. </s>
          <s id="s.000245">Alia ver&ograve; &longs;it <lb/>h&aelig;c; &longs;it BI funependulum in perpendiculo, pendens ex <lb/>B, &longs;itque affixus clavus in F, ita prima &longs;emivibratio fiat per <lb/>arcum AI, altera ver&ograve; per IE, &longs;it inter AD, DE, media <lb/>proportionalis AO, tempus vibrationis AI erit ad tem&shy;<lb/>pus vibrationis IE, vt AD ad AO; &longs;unt enim tempora in <lb/>&longs;ubduplicata ratione &longs;patiorum, vt con&longs;tat ex doctrina mo<lb/>tuum. </s>
          <s id="s.000247">Vtraque analogia facil&egrave; applicatur. </s>
          <s id="s.000248">Quod ver&ograve; &longs;pe&shy;<lb/>ctat ad rationem motus accelerati, vt ad calculos reduca&shy;<lb/>tur, fort&egrave; po&longs;&longs;et accipi quadrans circuli BZ, qui repr&aelig;&longs;en&shy;<lb/>tet tempus acce&longs;&longs;us divi&longs;um in quotcunque partes &aelig;qua&shy;<lb/>les. </s>
          <s id="s.000249">v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->accipiatur &lpar;<emph type="italics"/>in Figura priore<emph.end type="italics"/>&rpar; BN, arcus 30. <lb/>graduum demittatur NM perpendicularis, acce&longs;&longs;us pro&shy;<lb/>motus e&longs;t illo tempore &longs;egmento BM, vel vt ad Phy&longs;icas <lb/>cau&longs;as propi&ugrave;s accedatur, acciperet aliquis &longs;emiparabo&shy;<lb/>lam ABZ, cuius Axis &longs;it BA, applicata qu&aelig;libet, &longs;eu <lb/>&longs;emiba&longs;is AZ, h&aelig;c &longs;i dividatur in quotcumque partes <lb/>&aelig;quales, puta in 90. repr&aelig;&longs;entat tempus acce&longs;&longs;us, v.g. <!-- REMOVE S-->ab initio acce&longs;&longs;us <lb/>&longs;it tempus AO 45.graduum; ducatur ON parallela Axi AB, tum appli&shy;<lb/>cata NM, applicat&aelig; AZ parallela, BM erit men&longs;ura &longs;patij decur&longs;i in <lb/>acce&longs;&longs;u, nec fort&egrave; vna progre&longs;&longs;io mult&ugrave;m differt ab alia, vt patet ex <lb/>calculatione; vix enim a&longs;&longs;umptis quotcunque partibus temporis, diffe&shy;<lb/>rentia &longs;patiorum acce&longs;&longs;us vnum gradum integrum ad&aelig;quat; &longs;ed profect&ograve;, <lb/>vt A&longs;tronomic&egrave; vtramque probo, ita neutram phy&longs;ice admitto; germa&shy;<lb/>nam dabimus &longs;uo loco &amp; Phy&longs;icam. </s>
          <s id="s.000250">H&aelig;c enim obiter quatenus ad rem <lb/>no&longs;tram facit, h&icirc;c tant&ugrave;m indico; &longs;ed alibi ju&longs;tum c&uacute;mque integrum tra&shy;<lb/>ctatum edemus </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000251"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000252"> Acce&longs;&longs;us ab Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um, &amp; vici&longs;&longs;im, eodem <lb/>modo ad calculos reducitur, a&longs;&longs;umpta &longs;emiparabola &longs;ub Axe EV; item-<pb pagenum="20" xlink:href="025/01/024.jpg"/>que rece&longs;&longs;us &longs;ub Axe HV, applicata qualibet ba&longs;i, qu&aelig; in partes qua&longs;&shy;<lb/>cunque divi&longs;a repr&aelig;&longs;entat tempus, tum acce&longs;&longs;us, tum rece&longs;&longs;us. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000253"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000254"> Optim&egrave;; vnum tamen ob&longs;erva, in acce&longs;&longs;u ita dividi tempus, <lb/>quod repr&aelig;&longs;entatur per lineam AZ, vt incipiat ab A &amp; terminetur in Z; <lb/>in rece&longs;&longs;u ver&ograve; incipiat &agrave; Z, &amp; de&longs;inat in A: idem dico de acce&longs;&longs;u &amp; re&shy;<lb/>ce&longs;&longs;u Apog&aelig;i. </s>
          <s id="s.000255">Iam ver&ograve; ad id, quod de motu Apog&aelig;i qu&aelig;&longs;iveras re&longs;pon&shy;<lb/>deo, periodum inclinationis, &longs;eu motus Apog&aelig;i, &aelig;qualem non e&longs;&longs;e perio&shy;<lb/>do alterius inclinationis; ita vt, Sol citi&ugrave;s redeat ad Tropicum Cancri, <lb/>vnde di&longs;ce&longs;&longs;erat, ab&longs;oluto totius Ecliptic&aelig; motu, qu&agrave;m ad Apog&aelig;um, <lb/>quod tant&ugrave;m attingit paulo p&ograve;&longs;t: igitur interea Sol tantul&ugrave;m promove&shy;<lb/>tur in Ecliptica, hinc Apog&aelig;um videtur moveri &longs;ecund&ugrave;m &longs;eriem Signo&shy;<lb/>rum, &longs;ed ade&ograve; lent&egrave;, vt vix &longs;ingulis annis 1. minutum conficiat; &amp; hic <lb/>motus e&longs;t tant&ugrave;m apparens. </s>
          <s id="s.000256">H&aelig;c dixi ad reducendum ad calculos Ano&shy;<lb/>mali&aelig; motum; nam re ip&longs;a AD habet minorem proportionem ad AH. <lb/>&longs;eu BD ad CH, qu&agrave;m tempus, quo Sol Apog&aelig;us in Cancro decurrit <lb/>arcum Ecliptic&aelig; &aelig;&longs;tivum, &agrave; principio &longs;cilicet Cancri ad Libram, ad tem&shy;<lb/>pus quo arcum autumnalem de&longs;cribit, &longs;unt enim &longs;pir&aelig; paul&ograve; laxiores in <lb/>hoc arcu; ac proinde pauciores; igitur pauciores dies; quod ide&ograve; fit, vt <lb/>vna &longs;pira diurna Solis &longs;it fer&egrave; &aelig;qualis alteri diurn&aelig;; &longs;ic enim &longs;upplet natu&shy;<lb/>ra &aelig;qualitatem motuum; quod &longs;an&egrave; multis aliis exemplis comprobare <lb/>po&longs;&longs;em, &longs;i fort&egrave; ita iuberes. </s>
          <s id="s.000257">Ex his reliqua, ni fallor, qu&aelig; ad Solare <lb/>no&longs;trum &longs;y&longs;tema pertinent, facil&egrave; intelliges. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000258"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000259"> Ita e&longs;t: quare ad prima illa po&longs;tulata de Marte redeo; vnum, <lb/>ni fallor, &longs;upererat, cur &longs;cilicet Mars &agrave; coniunctione, vel Apog&aelig;o <lb/>ad Quadraturam, plus temporis ponat, qu&agrave;m &agrave; Quadratura, &longs;cilicet re&longs;&shy;<lb/>pectu Solis, ad Oppo&longs;itionem, vel Perig&aelig;um. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000260"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000261"> Miror &agrave; te, qui ade&ograve; per&longs;picax es, non videri; c&ugrave;m enim <lb/>Mars ab Apog&aelig;o &amp; Coniunctione ad mediocrem di&longs;tantiam orbes &longs;uos <lb/>tardi&ugrave;s conficiat; haud dubi&egrave; minoribus intervallis Solem po&longs;t &longs;e relin&shy;<lb/>quit, qu&agrave;m dum &agrave; mediocri di&longs;tantia tendit ad Perig&aelig;um; quia orbes <lb/>&longs;uos citi&ugrave;s decurrit; igitur maioribus intervallis Solem po&longs;t &longs;e relinquit; <lb/>igitur cum &aelig;qualibus temporibus, ab Apog&aelig;o ad mediocrem di&longs;tantiam, <lb/>&amp; ab hac ad Perig&aelig;um perveniat, &amp; cum eo tempore, quo ab Apog&aelig;o <lb/>pervenit ad mediocrem di&longs;tantiam, minore arcu Solem po&longs;t &longs;e relinquat, <lb/>maiore ver&ograve; &aelig;quali tempore, quo &agrave; mediocri di&longs;tantia pervenit ad Pe&shy;<lb/>rig&aelig;um; inde &longs;equitur, vt arcus hinc inde &longs;int &aelig;quales, provt rever&agrave; <lb/>&aelig;quales apparent, &agrave; Coniunctione ad Quadraturam, &amp; ab hac ad Oppo&longs;i&shy;<lb/>tionem, a&longs;&longs;umenda e&longs;&longs;e in&aelig;qualia temporum intervalla, maius &longs;cilicet <lb/>ab Apog&aelig;o ad Quadraturam, minus ver&ograve; ab hac ad Perig&aelig;um. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000262"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> <!--neuer Satz-->H&aelig;c ade&ograve; facilia Sunt, vt nimia facilitas non nihil de pre&shy;<lb/>tio detrahere videatur; iam ver&ograve; mihi facil&egrave; per&longs;uadeo, reliqua omnia, <lb/>qu&aelig; ad alias pa&longs;&longs;iones &longs;uperiorum Planetarum pertinent, pari facilitate ex <lb/>iactis &agrave; te principiis explicari<gap/> po&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000263"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000264"> Ita e&longs;t pror&longs;us; nam res eodem modo explicatur in Iove &amp; <lb/>Saturno; ni&longs;i quod c&ugrave;m Iupiter maioribus intervallis Solem po&longs;t &longs;e relin-<pb pagenum="21" xlink:href="025/01/025.jpg"/>quat, qu&agrave;m Mars, illum citi&ugrave;s &agrave; tergo a&longs;&longs;equatur; ac proinde &agrave; Coniun&shy;<lb/>ctione ad Oppo&longs;itionem minus temporis excurrat; atque ade&ograve;, c&ugrave;m il&shy;<lb/>lud temporis intervallum, &aelig;qu&egrave; dividatur &agrave; mediocris di&longs;tanti&aelig; momen&shy;<lb/>to, ad eundem finem obtinendum, Iovis &longs;cilicet Apog&aelig;i, in Coniunctio&shy;<lb/>ne, &amp; Perig&aelig;i in Oppo&longs;itione; brevior e&longs;t <expan abbr="acce&longs;&longs;u&utilde;">acce&longs;&longs;uum</expan> &amp; <expan abbr="rece&longs;&longs;u&utilde;">rece&longs;&longs;uum</expan> periodus in <lb/>Iove qu&agrave;m in Marte; vnde frequenti&ugrave;s recurrunt Coniunctiones in Iove, <lb/><expan abbr="qu&amacr;">quam</expan> in Marte; cur ver&ograve; Iupiter matutinus emergat, ve&longs;pertinus ver&ograve; immer&shy;<lb/>gatur, cur plus temporis ponat &agrave; Coniunctione ad Quadraturam, qu&agrave;m <lb/>ab hac ad Perig&aelig;um; cur aliquando retrogredi, &amp; &longs;tare aliquando vi&shy;<lb/>deatur, eodem modo in Iove explicamus, quo iam in Marte explicuimus; <lb/>item cur Iupiter citi&ugrave;s in con&longs;equentia moveri videatur circa Apog&aelig;um ; <lb/>hic porro Planeta dies ponit in &longs;ua revolutione integra, nimirum &agrave; Con&shy;<lb/>iunctione ad Coniunctionem 399. ita vt diebus 283. directo motu feratur, <lb/>&longs;cilicet apparenter; diebus 118. retrogrado; 4. ver&ograve; &longs;it &longs;tationarius. </s>
          <s id="s.000265">In <lb/>Saturno cuncta h&aelig;c locum habent; ni&longs;i quod maioribus adhuc intervallis <lb/>Solem po&longs;t &longs;e relinquit versus Ortum; ac proinde periodus revolutionis <lb/>&agrave; Coniunctione ad Coniunctionem brevior e&longs;t, illa autem e&longs;t dierum 378. <lb/>ita vt &longs;it directus diebus 244. retrogradus 136. &longs;tationarius fere 8. H&aelig;c <lb/>omnia ex ii&longs;dem no&longs;tris principiis nece&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equuntur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000266"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000267"> Inaudij non nihil de motu Apog&aelig;i; trium &longs;uperiorum Plane&shy;<lb/>tarum; ne&longs;cio, vtr&ugrave;m in tua hypothe&longs;i rect&egrave; illud explicare po&longs;&longs;is. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000268"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000269"> Recti&longs;&longs;ime Nam &longs;upponamus, Apog&aelig;um Marris coniuncti <lb/>e&longs;&longs;e in primo Arietis gradu; c&ugrave;m illius revolutio ab Apog&aelig;o ad Apog&aelig;um, <lb/>duret diebus 780. Sol bis redit ad idem punctum diebus fere 731. quibus <lb/>detractis ex 780. re&longs;tant adhuc 49. ac proinde po&longs;t 49. fer&egrave; dies, Mars tan&shy;<lb/>t&ugrave;m a&longs;&longs;equitur Solem, quibus per totidem fer&egrave; gradus Ecliptic&aelig; Sol pro&shy;<lb/>gredi videtur; Igitur Apog&aelig;um Martis tunc erit circa gradus 19. Tauri. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000270">Igitur &longs;ingulis annis &amp; diebus 25. Apog&aelig;um Martis 25. circiter gradi&shy;<lb/>bus in con&longs;equentia moveri videtur. </s>
          <s id="s.000271">In Iove autem, cum illius revolutio <lb/>fiat diebus 399. detractis 365. &longs;uper&longs;unt adhuc 34. quibus Sol totidem <lb/>decurrere videtur; Igitur Apog&aelig;um Iovis po&longs;ito quod prior Coniunctio <lb/>fuerit in primo gradu Arietis, erit in 4. gradu Tauri. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000272">Igitur &longs;ingulis annis <lb/>&amp; diebus 34. Apog&aelig;um Iovis moveri videtur in con&longs;equentia 34. grad. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000273">In Saturno denique, c&ugrave;m eius revolutio fiat diebus 378. ex his &longs;i detrahas <lb/>365. &longs;uper&longs;unt 13. Igitur, ne idem repetam, &longs;ingulis annis, diebus 13. <lb/>Apog&aelig;um Saturni moveri videtur in con&longs;equentia gradibus 13. circiter <lb/>Sunt autem huiu&longs;modi motus apparentes tant&ugrave;m, in mea hypothe&longs;i, vt <lb/>tute&longs;cis, qui ramen ex illo reali &longs;implici&longs;&longs;imo nece&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equuntur, <lb/>nec alio Apog&aelig;o excentrici opus e&longs;&longs;e crediderim. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000274"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000275"> Dubito, an po&longs;&longs;is alia explicare in tua hypothe&longs;i, qu&aelig; no&shy;<lb/>&longs;tr&aelig; tantum hominum plau&longs;um conciliarunt, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->quod Saturnus <lb/>directus Iovi &amp; Marti conjungi non po&longs;&longs;it, ni&longs;i hi &longs;int directi; nec Marti <lb/>retrogrado, alij duo, ni&longs;i &longs;int retrogradi, lic&egrave;t Saturno retrogrado alij <lb/>duo conjungi po&longs;&longs;int, lic&egrave;t directi &longs;int, &amp; Iovi retrogrado Mars dire&shy;<lb/>ctus. </s>
        </p>
        <pb pagenum="22" xlink:href="025/01/026.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000276"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;unt ve&longs;tr&aelig; hypothe&longs;eos miracula; &longs;ed h&aelig;c in no&longs;tra hy&shy;<lb/>pothe&longs;i facil&egrave; explicantur. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.026.1.jpg" xlink:href="025/01/026/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000277">Sit enim Saturnus in I, Mars in M, Sol in C, c&ugrave;m &longs;ingulis diebus, &longs;eu d&igrave;ur&shy;<lb/>nis revolutionibus Mars relinquatur &agrave; Stellis Ortum vers&ugrave;s 3 &ograve;. </s>
          <s id="s.000278">circiter, <lb/>dum &longs;cilicet directus e&longs;t, &amp; Saturnus. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000279">2. Sit arcus FM, grad. <!-- REMOVE S-->22. 15. minutis <lb/>circiter; po&longs;t 45. dies Mars erit in F, Saturnus ver&ograve; di&longs;tabit &agrave; puncto I, <lb/>Ortum vers&ugrave;s grad. <!-- REMOVE S-->3. igitur &longs;eptimo po&longs;t die, Mars Saturno conjungetur, <lb/>directus directo; item Iupiter Marti; crat autem Saturnus in Apog&aelig;o, <lb/>vt con&longs;tat, conjunctus &longs;cilicet Soli. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000280">Supponamus autem Martem oppo&shy;<lb/>&longs;itum in R, Solem in D, Saturnum in I, c&ugrave;m Saturnus &agrave; &longs;tatione haud pro&shy;<lb/>cul ab&longs;it, e&longs;t enim juxta Quadraturam, tanto intervallo Mars regredi ne&shy;<lb/>quit vers&ugrave;s F, vt Saturno directo jungatur; quia &longs;tatim Saturnus &longs;tatio&shy;<lb/>nem attingit, &amp; paucis po&longs;t diebus, fit retrogradus: eadem ratio facit <lb/>pro Iove, vt &longs;cilicet nunquam Saturno directo, retrogradus jungatur. <lb/></s>
          <s id="s.000281">Sed vt h&aelig;c paul&ograve; accurati&ugrave;s di&longs;cutiamus; c&ugrave;m Saturni &amp; Solis conjun-<pb pagenum="23" xlink:href="025/01/027.jpg"/>ctiones &longs;&aelig;pi&ugrave;s recurrant, quia &longs;cilicet &longs;ingulis annis, Saturnus minoris <lb/>arcus intervallo, &agrave; Stellis vers&ugrave;s Ortum relinquitur, ac proinde revolu&shy;<lb/>tionis Conjunctionum periodus brevior e&longs;t; igitur citi&ugrave;s ab Apog&aelig;o ad <lb/>Perig&aelig;um de&longs;cendit, imo inter di&longs;tantias Saturni Apog&aelig;i &amp; Perig&aelig;i &agrave; <lb/>centro mundi, long&egrave; minor e&longs;t proportio in&aelig;qualitatis, qu&agrave;m inter di&shy;<lb/>&longs;tantias Martis Apog&aelig;i &amp; Perig&aelig;i, ab eodem mundi centro; etiam a&longs;&longs;um&shy;<lb/>ptis Axibus acce&longs;&longs;uum &amp; rece&longs;&longs;uum &aelig;qualibus, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;it di&longs;tantia Saturni <lb/>Apog&aelig;i 100. Perig&aelig;i 90. Martis vero Apog&aelig;i 50. Perig&aelig;i 40. vtrinque <lb/>a&longs;&longs;umitur idem Axis, id e&longs;t, eadem differentia di&longs;tantiarum, &longs;cilicet 10. <lb/>e&longs;t autem major ratio 50. ad 40. &longs;cilicet 1/4 quam ad 90. &longs;cilicet <gap/>. <!--neuer Satz-->&longs;ed ita <lb/>&longs;e habent motus, vt di&longs;tanti&aelig;; igitur vt Saturnus in Apog&aelig;o tantul&ugrave;m <lb/>vers&ugrave;s Ortum excurrit, ita &amp; in Perig&aelig;o vers&ugrave;s Occa&longs;um; H&icirc;c enim Stel&shy;<lb/>lam po&longs;t &longs;e relinquit; illic ver&ograve; &agrave; Stella retro relinquitur; igitur modicum <lb/>arcum in &longs;ingulis revolutionibus, tum directo, tum retrogrado motu <lb/>decurrit: Mars ver&ograve; long&egrave; majorem. </s>
          <s id="s.000282">Sit ergo Mars directus in M, Sa&shy;<lb/>turnus in I, c&ugrave;m Mars long&egrave; majorem arcum directus decurrat, qu&agrave;m <lb/>Saturnus, conjungitur tandem Saturno vers&ugrave;s Ortum, ita vt prim&ugrave;m pars <lb/>ortiva Martis cum occidua Saturni co&euml;ant: Sit ver&ograve; Saturnus retrogra&shy;<lb/>dus in I, &longs;itque Mars in N etiam retrogradus, c&ugrave;m hic etiam long&egrave; ma&shy;<lb/>jorem arcum decurrat retrogrado motu, jungetur Saturno vers&ugrave;s Occa&shy;<lb/>&longs;um, pars &longs;cilicet Occidua Martis, cum Ortiva Saturni: Si vero Mars &longs;it <lb/>directus in M, exi&longs;tente Sole inter CB, alter vers&ugrave;s alterum fertur, <lb/>jungent&uacute;rque inter FM, quo loco Mars directus e&longs;&longs;e pote&longs;t, &amp; Saturnus <lb/>retrogradus, nempe Martis &longs;tatio e&longs;t infr&agrave; trigonum a&longs;pectum, Saturni <lb/>ver&ograve; paul&ograve; infr&agrave; quadratum; hinc motus Saturni retrogradus diuturnio&longs; <lb/>e&longs;t, lic&egrave;t in minore arcu fiat; quid mirum igitur, &longs;i in eodem loco con&shy;<lb/>juncti e&longs;&longs;e po&longs;&longs;int Mars &amp; Saturnus; lic&egrave;t hic &longs;it retrogradus, ille directus; <lb/>eadem ratio probat Saturno retrogrado etiam Iovem directum jungi po&longs;&longs;e; <lb/>&amp; Iovi retrogrado Martem directum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000283"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000284"> Nunquam profect&ograve; mihi per&longs;ua&longs;i&longs;&longs;em ex principiis Phy&longs;icis, <lb/>h&aelig;c tam facil&egrave; demon&longs;trari potui&longs;&longs;e; tota res e&ograve; reducitur, <!-- REMOVE S-->Saturnum eo <lb/>velocitatis gradu moveri, vt paul&ograve; infr&agrave; mediocrem di&longs;tantiam, &aelig;qu&egrave; <lb/>cit&ograve; &longs;uum circulum diurnum decurrat, ac Stell&aelig; &longs;uum. </s>
          <s id="s.000285">Iupiter ver&ograve; <lb/>adhuc infr&agrave;, qua&longs;i in trigono; Mars dem&ugrave;m infr&agrave; trigonum; idem autem <lb/>futuris &longs;&aelig;culis futurum e&longs;t; c&ugrave;m eundem velocitatis gradum hi Planet&aelig; <lb/>&longs;ervaturi &longs;int, cum gemina illa inclinatione, de qua &longs;upr&agrave;; ex hoc enim <lb/>illa, de quibus hucu&longs;que di&longs;&longs;eruimus, nece&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equuntur; nam <lb/>Saturnus altior motum retrogradum diuturniorem habet; lic&egrave;t in mino&shy;<lb/>re arcu, qu&agrave;m Iupiter &amp; Mars, directus ver&ograve; breviorem, Idem dicitur <lb/>de Iove re&longs;pectu Martis; hinc revolutio &longs;eu temporis periodus Saturni, <lb/>illa &longs;cilicet, qu&aelig; inter duas Conjunctiones intercipitur, brevior e&longs;t, <lb/>qu&agrave;m Iovis, &amp; huius etiam, qu&agrave;m Martis brevior; hinc frequentiores <lb/>recurrunt &longs;tationes in Saturno, qu&agrave;m in Iove, &amp; in hoc, qu&agrave; in in Mar&shy;<lb/>te; hinc Saturnus minorem arcum Eclyptic&aelig; decurrit, tum directo, tum <lb/>retrogrado motu; quia &longs;cilicet parum differt illius circulus diurnus confe-<pb pagenum="24" xlink:href="025/01/028.jpg"/>ctus in Perig&aelig;o, &agrave; circulo decur&longs;o in Apog&aelig;o ; E&longs;t enim minor propor&shy;<lb/>tio vnius ad alium; hinc per plures dies &longs;tare videtur; quia lic&egrave;t reip&longs;a <lb/>non &longs;tet, tam parum tamen promovetur &amp; recedit &agrave; Stella, seu vers&ugrave;s <lb/>Ortum, &longs;eu vers&ugrave;s Occa&longs;um, vt eandem &agrave; Stella di&longs;tantiam &longs;ervare vi&shy;<lb/>deatur; Cuncta h&aelig;c ita per&longs;picua &longs;unt, vt negari profect&ograve; non po&longs;&longs;int, quale <lb/>do vltr&ograve; in hac tua hypothe&longs;i, huiu&longs;modi pa&longs;&longs;iones Planetarum &aelig;qu&egrave; facil&egrave; <lb/>explicari atque in mea. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000286"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000287"> Im&ograve; long&egrave; facili&ugrave;s &amp; cum multiplici pr&aelig;rogativa: Nam pri&shy;<lb/>m&ograve; &longs;implici&longs;&longs;imum motum adhibeo; realem &longs;cilicet &amp; &aelig;quabilem, circa <lb/>mundi Centrum; tu ver&ograve; duos, &amp; fort&egrave; plures, e&oacute;&longs;que minim&egrave; &aelig;quabi&shy;<lb/>les; vtrumque in Excentrico circa centra ad libitum excogitata &amp; ficta. <lb/></s>
          <s id="s.000288">Secundo, nunquam vides Planetam extr&agrave; Perig&aelig;um &amp; Apog&aelig;um, in eo <lb/>vero loco in quo e&longs;t, ac proinde perpetu&aelig; fallaci&aelig; &longs;ubjaces; ego in eo <lb/>loco, in quo rever&agrave; e&longs;t, Planetam video. </s>
          <s id="s.000289">Terti&ograve;, tu &longs;en&longs;um decipi <lb/>a&longs;&longs;eris, quamvis rect&egrave; applicatum; ego vt &amp; in aliis minim&egrave; falli repo&shy;<lb/>no, nec qui&longs;quam hoc jure ad&longs;truat, ni&longs;i aliqua ratione fretus. </s>
          <s id="s.000290">Quart&ograve;; <lb/>denique habeo in mea cau&longs;as Phy&longs;icas, e&aacute;&longs;que tritas &amp; vulgares in doctri&shy;<lb/>na motuum, i&longs;torum omnium effectuum, Apog&aelig;i &longs;cilicet, Perig&aelig;i, accelera&shy;<lb/>tionis, retardationis, &amp;c. </s>
          <s id="s.000291">Tu ver&ograve; meras fallacias, &amp; oculorum illu&longs;iones <lb/>e&longs;&longs;e contendis. </s>
          <s id="s.000292">Igitur non &aelig;qu&egrave; facil&egrave; in tua hypothe&longs;i, ac in mea, res i&longs;ta ex&shy;<lb/>plicatur, &longs;ed in mea long&egrave; facili&ugrave;s, plani&ugrave;s, &amp;, vt &longs;ic loquar, connaturali&ugrave;s. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000293"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000294"> Vt vt &longs;it, quoad h&aelig;c, antequam ad alia, qu&aelig; fort&egrave; magis vrgent, <lb/>accedam, ex te &longs;cire vellem, quonam modo latitudinem Planetarum in tua <lb/>hypothe&longs;i explices; quod e&ograve; libenti&ugrave;s audiam, qu&ograve; mirabilior mihi videtur <lb/>ille modus, quo in hypothe&longs;i no&longs;tra explicatur; in qua &longs;uppo&longs;ita orbit&aelig; ex&shy;<lb/>centric&aelig; Planet&aelig; inclinatione ad planum Eclyptic&aelig;, latitudinis variatio per <lb/>diver&longs;um terr&aelig; mobilis <expan abbr="&longs;it&utilde;">&longs;itum</expan> optim&egrave; explicatur; nemp&egrave; arcus, qui maximam <lb/>latitudinem metitur, in limitibus &longs;ub majore vel minore angulo apparet, <lb/>quo remotior, vel propior oculus &longs;tatuetur; quod vt in &longs;chemate explicem, <lb/><figure id="id.025.01.028.1.jpg" xlink:href="025/01/028/1.jpg"/><lb/>Sit centrum mundi A, planum ecli&shy;<lb/>ptic&aelig; EGKH, excentricus FGI <lb/>H, cuius centrum e&longs;t in D ; nodi G <lb/>H, arcus inclinationis excentrici F <lb/>E, IK, Telluris orbita BLCM. <lb/></s>
          <s id="s.000295">Sit Terra in B, Planeta in limite Bo&shy;<lb/>reali F ; apparebit pr&aelig;dictus arcus <lb/>&longs;ub angulo FBE, po&longs;ita ver&ograve; Terra <lb/>in C, apparebit &longs;ub angulo FCE, <lb/>qui priore minor e&longs;t; Si ver&ograve; &longs;tatua&shy;<lb/>tur in limite Au&longs;trali, I &amp; Terra &longs;it <lb/>in C, videbitur arcus IK &longs;ub an&shy;<lb/>gulo ICK, &amp; ex B &longs;ub angulo <lb/>IBK, &longs;ed ex Optica, per&longs;pi&shy;<lb/>cuum e&longs;t, angulum ICK majorem <lb/>e&longs;&longs;e angulo FBE, quia CI minor <pb pagenum="25" xlink:href="025/01/029.jpg"/>e&longs;t BF; hinc ph&aelig;nomena illa, &longs;en poti&ugrave;s generalia pronuntiata clari&longs;&longs;im&egrave; <lb/>explicantur, &longs;cilicet Planet&aelig; oppo&longs;iti in eodem limite majorem e&longs;&longs;e Lati&shy;<lb/>tudinem, qu&agrave;m conjuncti; item Planet&aelig; oppo&longs;iti in limite Au&longs;trino, La&shy;<lb/>titudinem majorem e&longs;&longs;e qu&agrave;m in Boreali; vides, qu&agrave;m clar&egrave; &amp; per&longs;picu&egrave; <lb/>in mea hypothe&longs;i h&aelig;c explicentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000296"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000297"> Fateor, h&aelig;c non &longs;ine plau&longs;u ab hominibus excepta fui&longs;&longs;e; &longs;ed <lb/>re peniti&ugrave;s con&longs;iderata, &longs;umm&aelig; difficultates etiamnum re&longs;tant, quibus <lb/>&longs;uperandis tu&aelig; hypothe&longs;eos a&longs;&longs;ertores fru&longs;tr&agrave; omnin&ograve; de&longs;ud&acirc;runt, imm&ograve; <lb/>nequidem inter &longs;e conveniunt, &longs;i rect&egrave; memini, in definienda huiu&longs;mo&shy;<lb/>di Planetarum latitudine, excentricorum inclinatione, Nodorum, &amp; <lb/>Apog&aelig;i motu, limitum libratione; atque ade&ograve; vltro fatentur, adhuc opus <lb/>e&longs;&longs;e novis Ob&longs;ervationibus, ad rem hanc meli&ugrave;s &longs;tatuendam. </s>
          <s id="s.000298">In mea <lb/>hypothe&longs;i res &longs;atis expedit&egrave; explicatur, per &longs;ecundam illam inclinationem <lb/>&agrave; Tropicis ad &AElig;quatorem, &amp; vici&longs;&longs;im, juxt&agrave; rationem motus accelerati <lb/>&amp; retardati; c&ugrave;m autem Mars mod&ograve; citi&ugrave;s, mod&ograve; tardi&ugrave;s orbem &longs;uum <lb/>decurrat, qu&agrave;m Stell&aelig; &longs;uum, &longs;emper ver&ograve; citi&ugrave;s qu&agrave;m Sol, ni&longs;i fort&egrave; <lb/>Mars &longs;it in Apog&aelig;o, &amp; Sol in Perig&aelig;o, &amp; c&ugrave;m motus &longs;ecund&aelig; inclina&shy;<lb/>tionis tardi&ugrave;s fiat in Marte qu&agrave;m in Sole; c&ugrave;m dem&ugrave;m Mars ab &AElig;qua&shy;<lb/>tore declinare po&longs;&longs;it vers&ugrave;s Boream &amp; Au&longs;trum, gradib. </s>
          <s id="s.000299">circiter 25. ex <lb/>his &longs;equitur, latitudo Martis, eaque varia, c&ugrave;m aliquando relinquat <lb/>Eclipticam vers&ugrave;s Boream, vbi di&longs;cedit &agrave; Nodo, in Signis de&longs;cendenti&shy;<lb/>bus, in a&longs;cendentibus ver&ograve;, vers&ugrave;s Au&longs;trum; variatur etiam Latitudo ex <lb/>varia di&longs;tantia Martis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000300">C&aelig;ter&ugrave;m vnum ob&longs;erves velim, optime Augu&shy;<lb/>&longs;tine, nullum mortalium hacten&ugrave;s ad iu&longs;tos calculos minorum Planeta&shy;<lb/>rum, imm&ograve; nec fort&egrave; Lun&aelig; latitudinem reduxi&longs;&longs;e; pr&aelig;&longs;ertim Martis, vt <lb/>vel ip&longs;e Keplerus vltr&ograve; fatetur, qui vult, h&aelig;c latere in pandectis <lb/>&aelig;ternitatis; hinc tot excentrici, epicycli, circelli, deviationes, incli&shy;<lb/>nationes, reflexiones, librationes, centra diver&longs;a, excentricitates; ne&shy;<lb/>que adhuc Martem A&longs;tronomi tot tamque variis &amp; multiplicatis retibus <lb/>comprehendere potuerunt; vtor igitur, ad calculos, qualibet hypothe&longs;i, <lb/>vt A&longs;trologus; vt Philo&longs;ophus eam dumtaxat admitto, qu&aelig; cum princi&shy;<lb/>piis Phy&longs;icis con&longs;entit; calculi ver&ograve; difficultas ex eo provenit, quod &longs;int <lb/>fer&egrave; innumer&aelig; combinationes Apog&aelig;orum Solis &amp; Martis; <expan abbr="Nodor&utilde;">Nodorum</expan> item, <lb/>qui vers&ugrave;s Ortum in con&longs;equentia promoveri videntur; nemp&egrave; ex diver&shy;<lb/>&longs;o Nodorum &amp; Apog&aelig;orum loco ac &longs;itu, diver&longs;a Latitudinis mutatio ne&shy;<lb/>ce&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur. </s>
          <s id="s.000301">H&aelig;c in Saturno &amp; Iove etiam locum habent; atque <lb/>ade&ograve;, ni fallor, ex dictis habes, in mea hypothe&longs;i, trium &longs;uperiorum <lb/>Planetarum pa&longs;&longs;iones haud difficulter explicari, idque per principia Phy&shy;<lb/>&longs;ica, qu&aelig; ex doctrina moruum &longs;upponimus: quare &longs;i me audis, ac tibi <lb/>putas &agrave; me factum e&longs;&longs;e &longs;atis, exprome alia argumenta, &longs;i qu&aelig; &longs;uppetunt <lb/>pro tua hypothe&longs;i. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000302"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000303"> Veneris &amp; Mercurij Conjunctiones in Copernicana hypo&shy;<lb/>the&longs;i, ea claritudine explicantur, qua ne&longs;cio, an major excogitari po&longs;&longs;it, <lb/>it&eacute;mque Apog&aelig;a &amp; Perig&aelig;a, tum etiam aliorum Planetarum &longs;uperiorum, <lb/>&longs;ed jam pr&aelig;video, quid pro tua hypothe&longs;i de hoc argumento dicturus &longs;is. </s>
        </p>
        <pb pagenum="26" xlink:href="025/01/030.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000304"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000305"> Apog&aelig;a &amp; Perig&aelig;a facillim&egrave; in mea hypothe&longs;i explicantur per <lb/>&longs;implicem motum &aelig;quabilem realiter, vt aiunt, in&aelig;qualem ver&ograve; appa&shy;<lb/>renter, prima illa inclinatione, de qua &longs;upr&agrave;, in&longs;tructum; Apog&aelig;um au&shy;<lb/>tem e&longs;t &longs;emper circa Conjunctionem, &amp; Perig&aelig;um circa Oppo&longs;itionem; <lb/>quia ii di&longs;tanti&aelig; fines &longs;upponuntur, i&longs;que velocitatis gradus impre&longs;&longs;us vel <lb/>acqui&longs;itus, quibus &longs;uppo&longs;itis, &aelig;qualia &longs;int tempora acce&longs;&longs;us atque re&shy;<lb/>ce&longs;&longs;us, &amp; &longs;emirevolutionis Conjunctionum &amp; Oppo&longs;itionum; Sed h&aelig;c <lb/>abund&egrave; &longs;upr&agrave; explicata &longs;unt; quare ad Venerem &amp; Mercurium iam venio; <lb/>quorum motus in mea hypothe&longs;i &aelig;qu&egrave; facil&egrave; explicantur. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.030.1.jpg" xlink:href="025/01/030/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000306">Sit enim centrum mundi B, <lb/>orbita Solis ADCE, Apo&shy;<lb/>g&aelig;um Veneris S, Perig&aelig;um I, <lb/>mediocris di&longs;tantia D: &longs;uppo&shy;<lb/>namus Venerem eo gradu ve&shy;<lb/>locitatis moveri, qui minor <lb/>&longs;it illo, quo Sol movetur, ita <lb/>vt inter di&longs;tantias BS, BN, <lb/>tardi&ugrave;s qu&agrave;m Sol &longs;uum orbem <lb/>decurrat, citi&ugrave;s ver&ograve; inter <lb/>di&longs;tantias BN, BI. </s>
          <s id="s.000307">Itaque <lb/>&longs;it Venus in Apog&aelig;o S, mo&shy;<lb/>vetur Occa&longs;um vers&ugrave;s &longs;impli&shy;<lb/>ci&longs;&longs;imo motu, &longs;im&uacute;lque ac&shy;<lb/>cedit ad mediocrem <expan abbr="di&longs;t&atilde;tiam">di&longs;tantiam</expan> <lb/>BD, relinquitur autem &agrave; Sole <lb/>vers&ugrave;s Ortum, a&longs;&longs;umpt&ograve;que <lb/>&longs;egmento acce&longs;&longs;us SO, Ve&shy;<lb/>nus erit in P, digre&longs;&longs;a &longs;cilicet <lb/>&agrave; Sole angulo DBP; addito <lb/>ver&ograve; &longs;egmento acce&longs;&longs;us OD, erit Venus in mediocri di&longs;tantia, digre&longs;&longs;a <lb/>&agrave; Sole arcu DL; a&longs;&longs;umpto porr&ograve; &longs;egmento rece&longs;&longs;us DN, erit in M ter&shy;<lb/>mino maxim&aelig; digre&longs;&longs;ionis, quam metitur angulus DBM grad. <!-- REMOVE S-->circiter 47. <lb/>in M erit &longs;tationaria re&longs;pectu Solis, c&ugrave;m nec ab eo vltr&agrave; digredi, nec ad <lb/>illum accedere videatur; Dum ver&ograve; ab&longs;olvit aliud &longs;egmentum rece&longs;&longs;us <lb/>NI, redire ad Solem videtur, quia &longs;uos orbes citi&ugrave;s decurrit vtpote mi&shy;<lb/>nores, donec tandem ad Perig&aelig;um I perveniat; MI accedit proxim&egrave; ad <lb/>lineam rectam; idem &longs;tatuatur pro acce&longs;&longs;u ab I, ad D, &amp; rece&longs;&longs;u &agrave; D ad <lb/>S, eritque figura integra cuius &longs;emifiguram tant&ugrave;m h&icirc;c habes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000308"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000309"> Cur amabo cum Tyconicis Epicyclum FHKG non a&longs;&longs;umis, <lb/>in quo eadem &longs;alvabis ph&aelig;nomena, non ver&ograve; figuram irregularem &amp; in&shy;<lb/>cognitam? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000310"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000311"> Multa ob&longs;tant, quo min&ugrave;s Epicyclum adhibeam. </s>
          <s id="s.000312">Prim&ograve;, <lb/>Licet Venus plus temporis ponat ab Apog&aelig;o ad maximam digre&longs;&longs;ionem, <lb/>qu&agrave;m ab hac ad Perig&aelig;um, non tamen iuxt&agrave; proportionem acceptam in <lb/>Epicyclo: Sit enim arcus DV 45. grad. <!-- REMOVE S-->ducatur BV, tum perpendicularis <pb pagenum="27" xlink:href="025/01/031.jpg"/>DR, h&aelig;c erit &longs;emidiameter Epicycli, quanquam a&longs;&longs;umpto angulo maxi&shy;<lb/>m&aelig; digre&longs;&longs;ionis grad. <!-- REMOVE S-->47. &longs;emidiameter Epicycli erit paulo maior qu&agrave;m <lb/>DR; &longs;ed &longs;it vt DR; haud dubi&egrave; arcus FHR e&longs;t triplus arcus RK. Igitur <lb/><!-- REMOVE S-->tempus po&longs;itum ab Apog&aelig;o ad maximam digre&longs;&longs;ionem triplum e&longs;t illius, <lb/>quod ponitur &agrave; maxima digre&longs;&longs;ione ad Perig&aelig;um, &longs;ed rever&agrave; triplum non <lb/>e&longs;t, &longs;ed in minore proportione. </s>
          <s id="s.000313">Secund&ograve; BF e&longs;t ad BK fer&egrave; vt 12. ad 2. <lb/>Igitur c&ugrave;m circuli &longs;int vt diametri, circulus quem Venus decurrit in Apo&shy;<lb/>g&aelig;o F, e&longs;&longs;et dodecuplus illius, quem conficit in Perig&aelig;o K ; immo &amp; in <lb/>maiore proportione, cum angulus maxim&aelig; digre&longs;&longs;ionis &longs;it maior angulo <lb/>grad.45. nempe ad gradus 48. imm&ograve; &amp; 49. nonnunquam accedit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000314"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> <!--neuer Satz-->H&aelig;c eadem ratio contra te militat, nam &longs;uppo&longs;ita tua hy&shy;<lb/>pothe&longs;i, BS erit &longs;altem dupla BI, igitur circulus, quem Venus decurrit <lb/>&longs;ub radio BS, e&longs;t duplus illius, quem decurrit &longs;ub radio BI, hunc igitur <lb/>&longs;uppo&longs;ito motu &longs;emper &aelig;quabili, vt dicis, &longs;ub duplo etiam tempore Ve&shy;<lb/>nus decurrit, quod tamen Ph&aelig;nomenis non con&longs;entit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000315"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000316"> Mentem meam omnino a&longs;&longs;ecutus es, &amp; rect&egrave; contra me con&shy;<lb/>cluderes, &longs;i radium BS duplum radij BI ponere cogerer; &longs;ed vt tute &longs;cis, <lb/>in exemplis non requiritur veritas; re igitur ip&longs;a provt diver&longs;a ratio motus <lb/>po&longs;tularit, Apog&aelig;um &amp; Perig&aelig;um ad D propi&ugrave;s &longs;tatuam: ex his autem <lb/>vides, qu&agrave;m facil&egrave; omnia explicentur, prim&ograve; po&longs;t Conjunctionem Apo&shy;<lb/>g&aelig;am, Venus vers&ugrave;s ortum &agrave; Sole digreditur, quia tardi&ugrave;s Sole movetur <lb/>vers&ugrave;s occa&longs;um. </s>
          <s id="s.000317">Secund&ograve; Venus vbi ad mediocrem di&longs;tantiam pervenit, <lb/>puta in L, adhuc vltra digreditur, quia tardi&ugrave;s Sole movetur. </s>
          <s id="s.000318">Terti&ograve; nun&shy;<lb/>quam opponitur Soli; quia antequam perveniat ad <expan abbr="Quadratur&atilde;">Quadraturam</expan> cum Sole, <lb/>citi&ugrave;s qu&agrave;m Sol orbem &longs;uum decurrit; igitur &agrave; Sole vltra non digreditur. <lb/></s>
          <s id="s.000319">Quart&ograve; plus temporis ponit ab Apog&aelig;o S, ad maximam digre&longs;&longs;ionem M, <lb/>qu&agrave;m ab hac ad Perig&aelig;um; quia tempus acce&longs;&longs;us SL, &aelig;quale e&longs;t tempori <lb/>rece&longs;&longs;us LMI, &longs;ed MI citi&ugrave;s decurritur qu&agrave;m LMI; e&longs;t enim pars mi&shy;<lb/>nor toto. </s>
          <s id="s.000320">Secund&ograve; vers&ugrave;s Apog&aelig;um promoveri videtur in con&longs;equentia; <lb/>vers&ugrave;s Perig&aelig;um in antecedentia; quia vers&ugrave;s Apog&aelig;um tardi&ugrave;s, vers&ugrave;s <lb/>Perig&aelig;um citi&ugrave;s orbem &longs;uum ab&longs;olvit, ab ortu &longs;cilicet ad occa&longs;um. </s>
          <s id="s.000321">Sext&ograve; <lb/>Emer&longs;io Veneris po&longs;t Conjunctionem Apog&aelig;am, e&longs;t ve&longs;pertina; quia Ve&shy;<lb/>nus &agrave; Sole vers&ugrave;s ortum digreditur, po&longs;t Conjunctionem Perig&aelig;am, e&longs;t <lb/>matutina; quia Venus Solem po&longs;t &longs;e relinquit ver&longs;us ortum: ergo in illa <lb/>apparet ve&longs;pere, in hac ver&ograve; mane; &longs;ed paul&ograve; ante Apog&aelig;um fit immer&longs;io <lb/>matutina; quia cum Venus tunc &longs;pectet Solem vers&ugrave;s ortum, mane appa&shy;<lb/>ret, &amp; c&ugrave;m Sol eam a&longs;&longs;equatur, mane immergitur; at paulo po&longs;t ante Pe&shy;<lb/>rig&aelig;um, fit immer&longs;io ve&longs;pertina; quia c&ugrave;m Venus tunc Solem &longs;pectet <lb/>ver&longs;us occa&longs;um, ve&longs;pere apparet, &amp; c&ugrave;m Solem a&longs;&longs;equatur, ve&longs;pere im&shy;<lb/>mergitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000322"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000323"> Sed quid de hac linea SPL, aliquis &longs;ort&egrave; putaret e&longs;&longs;e para&shy;<lb/>bolam; hoc enim aliquando &longs;altem amicis innuere vi&longs;us es. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000324"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000325"> Multa haud dubi&egrave; con&longs;ideranda &longs;unt, vt rit&egrave; definiatur, qu&aelig; <lb/>&amp; qualis &longs;it h&aelig;c linea: in modico arcu orbis va&longs;ti&longs;&longs;imi, qui ad in&longs;tar line&aelig; <lb/>rect&aelig; a&longs;&longs;umi pote&longs;t, pro parabola, phy&longs;ic&egrave; loquendo, accipi pote&longs;t, &amp; <pb pagenum="28" xlink:href="025/01/032.jpg"/>hoc ip&longs;um e&longs;t, quod iam ali&agrave;s innui c&ugrave;m de Saturno confabularer; nem&shy;<lb/>pe ex duplici motu recto, altero &longs;cilicet naturaliter accelerato, altero <lb/>&aelig;quab&iuml;li, h&aelig;c linea parabolica na&longs;citur, vt multi demon&longs;trarunt. </s>
          <s id="s.000326">Dixi <lb/>phy&longs;ic&egrave; loquendo, quia neque arcus circuli e&longs;t linea recta, neque line&aelig; <lb/>duct&aelig; ad idem centrum &longs;unt parallel&aelig;, neque fort&egrave; motus apparens in <lb/>illo arcu e&longs;t &aelig;quabilis. </s>
          <s id="s.000327">At ver&ograve; in Venere, in qua long&egrave; maior arcus a&longs;&longs;u&shy;<lb/>mitur, vt DL, c&ugrave;m hic a&longs;&longs;umi non po&longs;&longs;it, vt linea recta, qu&aelig; &longs;it ba&longs;is &longs;emi&shy;<lb/>parabol&aelig;, linea SPL non e&longs;t, etiam phy&longs;ic&egrave; loquendo, parabolica. </s>
          <s id="s.000328">Vt <lb/>autem nonnihil, obiter &longs;altem, indicem, &longs;it BN radius illius circuli, quem <lb/>Venus &aelig;quali tempore cum Sole decurrit, &longs;it vt BS ad SN, ita circulus <lb/>&longs;ub radio BC ad arcum SX; &longs;it SO &longs;egmentum acce&longs;&longs;us ducto ex B <lb/>arcu OP, ducetur linea per punctum P: pari modo alia puncta habebun&shy;<lb/>tur; cogita punctum S moveri per SD motu accelerato, &amp; &longs;imul cum axe <lb/>BS vers&ugrave;s X, circa centrum B, initio, veloci&ugrave;s: &longs;ub finem, tardi&ugrave;s; de&longs;cri&shy;<lb/>bet curvam SPL, qu&aelig; e&longs;t &longs;pecies qu&aelig;dam &longs;piralis, &longs;eu fort&egrave; nova qu&aelig;&shy;<lb/>dam &longs;pecies parabol&aelig;, in qua, arcus paralleli in locum applicatarum <lb/>&longs;ub&longs;tituuntur; ita vt v.g. <!-- REMOVE S-->quadratum OP ad quadratum DL, &longs;it vt SO, <lb/>ad SD, &amp; vt tantulum Geometrizemus, c&ugrave;m h&aelig;c figura &longs;it homogenea <lb/>&longs;emiparabol&aelig;, &longs;unt enim arcus vt applicat&aelig;, &longs;i ducatur arcus LD in 1/<gap/> SD, <lb/>habebitur area dict&aelig; figur&aelig;: &longs;i autem idem arcus DL ducatur in 1/<gap/> DB, <lb/>habebitur &longs;ector BLD. </s>
          <s id="s.000329">Igitur figura SLD e&longs;t ad dictum &longs;ectorem, vt <lb/>1/<gap/> SD ad 1/<gap/> DB. </s>
          <s id="s.000330">Sit etiam vt BD ad BS, ita BS ad tertiam BF, erit &longs;ector <lb/>BLD ad &longs;ectorem BHS, vt BD ad BF; &longs;unt enim &longs;ectores &longs;imiles in <lb/>duplicata; igitur &longs;ector BLD ad reliquum trapezium LHSD vt BD <lb/>ad DF, vel vt 1/<gap/> BD ad 1/<gap/> DF. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000331">Igitur LSD ad dictum trapezium vt 1/<gap/> SD <lb/>ad 1/<gap/> FD; igitur LSD ad reliquum triangulum SHL vt 1/<gap/> DS ad <gap/> DF <lb/>min&ugrave;s 1/<gap/> SD. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000332"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c mihi non parum arrident; &longs;ed omitte qu&aelig;&longs;o h&aelig;c Geo&shy;<lb/>metrica, alioquin vix ab iis te ab&longs;trahere potero; prob&egrave; igitur intelligo, <lb/>quomodo in hac tua hypothe&longs;i, omnia quorum huc v&longs;que memini&longs;ti Ve&shy;<lb/>neris Ph&aelig;nomena explicentur; nonnulla tamen &longs;uper&longs;unt, qu&aelig; fort&egrave; plus <lb/>negotij face&longs;&longs;unt v.g. <!-- REMOVE S-->cur maxima Veneris declinatio mod&ograve; maior &longs;it, <lb/>mod&ograve; minor, cur Venus aliquando matutina, &longs;imul &amp; ve&longs;pertina eodem <lb/>die videatur; cur eiu&longs;dem latitudo Borealis &longs;it maior qu&agrave;m Au&longs;tralis, alia&shy;<lb/>que huju&longs;modi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000333"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000334"> Parum negotij cuncta h&aelig;c mihi face&longs;&longs;unt, &longs;ecus fort&egrave; vobis <lb/>ac proinde tot epicyclos, excentricos, circellos, librationes arcus, Ellip&longs;<lb/>&longs;es, Epicyclorum Epicyclos multiplicatis; quibus etiam admi&longs;&longs;is, vix fi&shy;<lb/>nem vobis propo&longs;itum obtinetis; itaque illa omnia cum meo &longs;implici&longs;&longs;imo <lb/>motu facillim&egrave; explico: vbi enim Venus pervenit ad M, id e&longs;t, ad illum <lb/>circulum ineundum quem &aelig;quali cum Sole tempore decurrit, dum hic <lb/>e&longs;t in mediocri di&longs;tantia D ; &longs;i Sol &longs;it in Apog&aelig;o, cum in con&longs;equentia, <lb/>id e&longs;t vers&ugrave;s Ortum Sol plus promoveri videatur, quia maiorem circu&shy;<lb/>lum de&longs;cribit, igitur tardi&ugrave;s, haud dubi&egrave; Venus &agrave; Sole min&ugrave;s digredi <lb/>videtur ad qu&agrave;m Sol propi&ugrave;s accedit, igitur in hoc ca&longs;u, maxima digre&longs;-<pb pagenum="29" xlink:href="025/01/033.jpg"/>&longs;io Veneris minor erit; &longs;ecus accidet, &longs;i tunc Sol degat in Perig&aelig;o, quia <lb/>&longs;cilicet breviorem circulum, ac proinde citi&ugrave;s decurrit. </s>
          <s id="s.000335">Igitur vers&ugrave;s Oc&shy;<lb/>ca&longs;um longi&ugrave;s &agrave; Venere amovetur, hinc maior huius digre&longs;&longs;io, qu&aelig; dein&shy;<lb/>de pro diver&longs;o loco Solis diver&longs;a erit. </s>
          <s id="s.000336">Minima igitur inter maximas fiet <lb/>Sole exi&longs;tente in Apog&aelig;o ; exempli gratia; maxima ver&ograve; Sole exi&longs;tente <lb/>in Perig&aelig;o, media denique, Sole mediocrem di&longs;tantiam tenente, vari&aelig; <lb/>deinde pro variis locis, in quibus Sol ab Apog&aelig;o vel Perig&aelig;o pl&ugrave;s, vel <lb/>min&ugrave;s di&longs;tat. </s>
          <s id="s.000337">Quod ver&ograve; &longs;pectat ad alterum po&longs;tulatum, &aelig;qu&egrave; facile ex&shy;<lb/>plico; c&ugrave;m enim latitudo Borealis veneris maior &longs;it qu&agrave;m au&longs;tralis, &longs;up&shy;<lb/>ponamus Venerem non procul &agrave; Perig&aelig;o cum latitudine Boreali 9. grad. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000338">Sole v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->exi&longs;tente iuxta Tropicum Capricorni, arcus diurnus Veneris, <lb/>long&egrave; maior e&longs;t, arcu diurno Solis, vt patet ex vulgaribus tabulis; quid <lb/>mirum; igitur, &longs;i &amp; ante Solem oriatur, &amp; po&longs;t illum occidat; ac pro&shy;<lb/>inde mane &amp; &longs;ero &longs;e&longs;e videndam pr&aelig;beat? </s>
          <s id="s.000339">neque hic re&longs;tat vlla difficultas, <lb/>ni&longs;i fort&egrave; cur latitudo Borealis Veneris &longs;it maior au&longs;trali, cum tamen Mer&shy;<lb/>curij latitudo Au&longs;tralis Boreali maior &longs;it; partim &agrave; Sole ratio petenda e&longs;t, <lb/>cuius &longs;cilicet Apog&aelig;um mod&ograve; e&longs;t in &longs;ignis Borealibus, modo in Au&longs;tra&shy;<lb/>libus, partim &agrave; diver&longs;is Coniunctionum &amp; maximarum digre&longs;&longs;ionum lo&shy;<lb/>cis, ex quibus diver&longs;&aelig; latitudinis ratio &longs;equitur; v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;upponamus ma&shy;<lb/>ximam digre&longs;&longs;ionem ve&longs;pertinam in. </s>
          <s id="s.000340">1. gradu Acietis ab&longs;que vlla latitu&shy;<lb/>dine, erit Sol v.g. <!-- REMOVE S-->in grad. <!-- REMOVE S-->15. Pi&longs;cium, c&ugrave;m autem hinc Venus cendat <lb/>vers&ugrave;s Perig&aelig;um, &amp; &longs;uos orbes citi&ugrave;s Sole perficiat, haud dubi&egrave; &longs;tatim <lb/>relinquit Eclipticam ver&longs;us Ortum &amp; Au&longs;trum; vnde &longs;equitur latitudo <lb/>Borealis &amp; tardi&longs;&longs;imus motus in con&longs;equentia, donec tandem fiat re&shy;<lb/>trograda, &amp; paul&ograve; po&longs;t Coniungatur Soli Perig&aelig;a, nec non tamdiu du&shy;<lb/>ret retrogradatio po&longs;t Coniunctionem, quamdiu duravit ante Coniun&shy;<lb/>ctionem, cre&longs;cente &longs;emper latitudine Boreali; donec ad maximam di&shy;<lb/>gre&longs;&longs;ionem matutinam perveniat, mod&ograve; &longs;it in &longs;ignis a&longs;cedentibus, id e&longs;t <lb/>&agrave; principio Capricorni ad principium Cancri. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000341">Si autem &longs;upponamus ibi&shy;<lb/>dem Planetam, &longs;cilicet in 1. grad. <!-- REMOVE S-->Arietis ab&longs;que latitudine, in digre&longs;&shy;<lb/>&longs;ione maxima matutina, Sol erit v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->in gr. <!-- REMOVE S-->15. Geminorum, vt patet, <lb/>&amp; c&ugrave;m Venus hinc tendat ver&longs;us Apog&aelig;um, Orbes &longs;uos tardi&ugrave;s Sole <lb/>decurrere incipit; Igitur relinquit Eclipticam vers&ugrave;s Occa&longs;um &amp; Bo&shy;<lb/>ream vnde &longs;equitur latitudo Au&longs;tralis, qu&aelig; continuo cre&longs;cit vers&ugrave;s Can&shy;<lb/>crum: h&aelig;c forte regula generalis &longs;tatui po&longs;&longs;et, Venetis latitudo Borea&shy;<lb/>lis, quamdiu movetur tardi&ugrave;s Sole, id e&longs;t &agrave; maxima digre&longs;&longs;ione matutina <lb/>v&longs;que ad maximam ve&longs;pertinam, in Signis a&longs;cendentibus, decre&longs;cit, in de&longs;&shy;<lb/>cendentibus cre&longs;cit; contra ver&ograve; Au&longs;tralis in a&longs;cendentibus cre&longs;cit, &amp; <lb/>decre&longs;cit in de&longs;cendentibus; quamdiu ver&ograve; movetur citi&ugrave;s Sole, latitudo bo&shy;<lb/>realis in a&longs;cendentibus cre&longs;cit, in de&longs;cendentibus decre&longs;cit, in his demum <lb/>Au&longs;tralis cre&longs;cit &amp; decre&longs;cit in illis; c&ugrave;m autem &longs;int fer&egrave; innumer&aelig; con&shy;<lb/>iugationes, Signorum a&longs;cendentium &amp; de&longs;cendentium, coniunctionum, <lb/>digre&longs;&longs;ionum, itemque Apog&aelig;i &amp; Perig&aelig;i; Veneris &amp; Solis; quid mi&shy;<lb/>rum, &longs;i tanta varietas in Ph&aelig;nomenis deprehen&longs;a A&longs;tronomos e&ograve; adegerit, <lb/>vt fateantur vltro, certum Sy&longs;tema Veneris, in quo omnia Ph&aelig;nomena <pb pagenum="30" xlink:href="025/01/034.jpg"/>explicentur nondum &longs;tatui po&longs;&longs;e, ri&longs;i plures &amp; magis accurat&aelig; Ob&longs;erva&shy;<lb/>tiones fiant. </s>
          <s id="s.000342">Porr&ograve; cum Venus proxim&egrave; ad terram accedat, &amp; circa hori-<lb/>zontem vt plurimum Ob&longs;ervetur, non e&longs;t dubium, quin refractio eius La&shy;<lb/>titudinem non parum mutet, ac proinde valde difficile &longs;it, certam regu&shy;<lb/>lam ex Ob&longs;ervationibus, qu&aelig; tot fallaciis oculorum &longs;ubjiciuntur &longs;tatuere; <lb/>&longs;ed ne &longs;im prolixior, &amp; &longs;altem extra chorum, h&aelig;c omitto, c&ugrave;m manife&longs;t&egrave; <lb/>con&longs;tet, in qualibet hypothe&longs;i ; h&aelig;c valde difficil&egrave; explicari; in ea tamen, <lb/>quam indicavi long&egrave; facili&ugrave;s. </s>
          <s id="s.000343">De Mercurio nihil dico, quia eadem pro <lb/>illo faciunt, qu&aelig; de Venere diximus, ni&longs;i qu&ograve;d &longs;uas revolutiones citi&ugrave;s <lb/>ab&longs;olvit, minu&longs;que digreditur &agrave; Sole, qu&agrave;m Venus; ac proinde illius Ob&shy;<lb/>&longs;ervationes long&egrave; difficiliores. </s>
          <s id="s.000344">De diver&longs;is pha&longs;ibus horum Planetarum <lb/>nihil etiam dico; quia non dubitas; opinor, quin facillim&egrave; citra ve&longs;tram <lb/>hypothe&longs;im explicentur: quare his peractis, vide qu&aelig;&longs;o, vtr&ugrave;m alia pro <lb/>tua hypothe&longs;i &longs;uppetant argumenta. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000345"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000346"> Omi&longs;&longs;is A&longs;tronomis, qu&aelig; haud dubi&egrave; &longs;atis feliciter &longs;olvi&longs;ti, <lb/>alia duo &longs;unt, qu&aelig; magnum no&longs;tr&aelig; hypothe&longs;i plau&longs;um pepererunt, pri&shy;<lb/>m&ugrave;m petitur &agrave; maris &aelig;&longs;tu, alterum &agrave; Magnete: quod ad primum &longs;pectat, <lb/>&longs;upponimus, Terram moveri motu quodam mixto ex motu orbis &amp; cen&shy;<lb/>tri, qua&longs;i ad in&longs;tar rot&aelig; in plano, vt iam &longs;upra in&longs;inua&longs;ti, ac proinde par&shy;<lb/>tes illius in&aelig;quali motu ferri, alias tardi&ugrave;s, alias veloci&ugrave;s. </s>
          <s id="s.000347">Suppono pr&aelig;&shy;<lb/>tere&agrave; aquam in va&longs;e, &longs;eu cymba vectam, vbi cymba motum remittit, ex&shy;<lb/>currere vers&ugrave;s illam partem, in quam cymba tendit; in oppo&longs;itam ver&ograve;, <lb/>vbi cymba motum accelerat, cogita qu&aelig;&longs;o aquam Occani, qua&longs;i in va&longs;ti&longs;&shy;<lb/>&longs;ima concha, &agrave; Globo Terr&aelig; delatam &amp; circumactam, &longs;ed dicto motu <lb/>in&aelig;quali, haud dubi&egrave; vbi motus acceleratur, aqua vers&ugrave;; Occa&longs;um ex&shy;<lb/>currit, vbi remittitur, vers&ugrave;s Ortum: En tibi germanam cau&longs;am &aelig;&longs;tus <lb/>marini, qu&aelig; cert&egrave;, vt cum no&longs;tra hypothe&longs;i optim&egrave; con&longs;entit, ita in aliis <lb/>explicari non pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000348"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000349"> Negare non po&longs;&longs;um, quin hoc fuerit ingenio&longs;um inventum, <lb/>fictum tamen &amp; commentitium. </s>
          <s id="s.000350">Primo enim ita &aelig;&longs;tus diurnus &longs;uas pe&shy;<lb/>riodos metitur, vt ad motum Lun&aelig; dumtaxat, diurnum &longs;cilicet, non <lb/>Solis aut Terr&aelig; &longs;e&longs;e componat; nam &longs;ummi &aelig;&longs;tus, vel &longs;umm&aelig; aquarum <lb/>elevationis terminus e&longs;t Luna meridiana, tum in hoc, tum in oppo&longs;ito <lb/>hemi&longs;ph&aelig;rio; principium ver&ograve; e&longs;t eadem Luna, Quadrante circuli di&shy;<lb/>&longs;tans &agrave; Meridiano: Igitur Luna exi&longs;tente in Meridiano, &aelig;&longs;tus cre&longs;cere <lb/>de&longs;init, decre&longs;cere incipit, remota vero Quadrante circuli &agrave; Meridiano, <lb/>hinc inde &aelig;&longs;tus decre&longs;cere de&longs;init, &amp; cre&longs;cere incipit: rem ita fieri per <lb/>&longs;e con&longs;tanti&longs;&longs;imum e&longs;t, habeturque ex indubitatis Ob&longs;ervationibus; lic&egrave;t <lb/>autem per accidens fieri po&longs;&longs;it, vt crementum decremento in&aelig;quale &longs;it; <lb/>hoc tamen non ob&longs;tat, quin po&longs;tero die dementum incipiat eadem hora <lb/>Lunari, ac proinde 48. minutis tardi&ugrave;s, qu&agrave;m pridie. </s>
          <s id="s.000351">Quid autem ad <lb/>h&aelig;c, Augu&longs;tine mi, Terr&aelig; motus conferat, nemo capiat; c&ugrave;m enim ea&shy;<lb/>dem motus in&aelig;qualitas, eadem &longs;emper hora, eidem &AElig;quatoris terre&longs;tris <lb/>globi puncto in&longs;it, idem &longs;emper effectus ex eadem in&aelig;qualitate, ea&shy;<lb/>dem hora &longs;equi deberet: igitur eadem hora &longs;emper e&longs;&longs;et &longs;ummum cre-<pb pagenum="31" xlink:href="025/01/035.jpg"/>mentum &aelig;&longs;tus, eadem, &longs;ummum decrementum; quod tamen omnibus <lb/>Ob&longs;ervationibus repugnat: &longs;i enim hac ip&longs;a die, Luna in Meridie &longs;ci&shy;<lb/>licet exi&longs;tente, &longs;it &longs;ummum crementum &aelig;&longs;tus hora meridiana, vt &longs;it in no&shy;<lb/>vilunio, cra&longs;tina die, idem &longs;ummum crementum erit minutis 48. circiter <lb/>po&longs;t Meridiem; &amp; tertio po&longs;t die hora, 1. 36. minutis po&longs;t Meridiem, at&shy;<lb/>que ita deinceps; idem de Plenilunio dicendum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000352"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000353"> Ita fort&egrave; di&longs;poni po&longs;&longs;unt pr&aelig;dicti duo motus, orbis &longs;cilicet <lb/>&amp; centri, vt motus mixtus inde re&longs;ultans tales in &aelig;&longs;tu mutationes pro&shy;<lb/>ducat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000354"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000355"> Nullo &longs;an&eacute; modo id fieri po&longs;&longs;e, omni a&longs;&longs;everatione affirmo; quod <lb/>vt clari&ugrave;s exponam. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.035.1.jpg" xlink:href="025/01/035/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000356">Sit A Centrum mundi, DBLC orbita terr&aelig;, vel magnus orbis, D cen&shy;<lb/>trum terr&aelig;, quam paul&ograve; majorem de&longs;cribo, ne parvitas orbis confu&longs;io&shy;<lb/>nem patiat; dum centrum D movetur vers&ugrave;s B, ita volvitur circulus cir&shy;<lb/>ca D, vt Evers&ugrave;s I, &amp; F, vers&ugrave;s H tendat. </s>
          <s id="s.000357">Vnde re&longs;ultat ex vtroque mo&shy;<lb/>tu &aelig;quabili motus mixtus omnino in&aelig;qualis; nempe ab H in I, per E; <lb/>additur motus orbis, motui centri; id e&longs;t &longs;patio decur&longs;o &longs;olo motu cen&shy;<lb/>tri, &longs;patium &aelig;quale diametro IH ; ab I ver&ograve; in H per F, idem &longs;patium <lb/>detrahitur &longs;patio decur&longs;o motu centri, hinc ab H in E, acelerationis cre&shy;<lb/>menta, &longs;upr&agrave; motum centri, &longs;unt in ratione &longs;inuum ver&longs;orum arcuum <lb/>decur&longs;orum; ab E in I, in ratione &longs;inuum rectorum; decrementa pariter <lb/>ab I in F, &longs;unt in ratione &longs;inuum ver&longs;orum; ab F ver&ograve; in H, in ratione <pb pagenum="32" xlink:href="025/01/036.jpg"/>&longs;inuum rectorum: Vnde in E e&longs;t maxima acceleratio; in F maxima retar&shy;<lb/>datio, in I &amp; H merus motus centri con&longs;ideratur: itaque ab H in I per E, <lb/>aqua Oceani juxta ea, qu&aelig; dicis, vers&ugrave;s Occa&longs;um excurrere deberer; ab <lb/>I ver&ograve; in H per F, vers&ugrave;s Ortum; Igitur in E &longs;emper e&longs;&longs;et maximus excur&shy;<lb/>&longs;ionis motus vers&ugrave;s Occa&longs;um; in F vers&ugrave;s Ortum; in I &amp; H quies; quan&shy;<lb/>tum h&aelig;c Ob&longs;ervationibus repugnent, omnibus rerum i&longs;tarum peritis cogi&shy;<lb/>tandum relinquo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000358"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000359"> Quid &longs;i aliquis diceret, Nautis in hoc fidem habendam non <lb/>e&longs;&longs;e, qui forte ad libitum pr&aelig;dictas ad Lunam habitudines marino &aelig;&longs;tui <lb/>affinxerunt? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000360"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000361"> Cuique &longs;u&aelig; artis perito credendum e&longs;&longs;e, optima ratio po&longs;tu&shy;<lb/>lat, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i periti omnes illius artis aliquid a&longs;&longs;erant, quod alioquin <lb/>nihil illorum intere&longs;t. </s>
          <s id="s.000362">C&ugrave;m igitur Naucleri omnes periti, &amp; principes illi <lb/>autores, qui de hoc argumento &longs;crip&longs;erunt, omni a&longs;&longs;everatione affirment, <lb/>rem ita e&longs;&longs;e, nemo prudens fidem iis detrectet; accedit, quod illi om&shy;<lb/>nes, qui in litore Oceani Gallici, Britannici, Anglici, Belgici habitant <lb/>&lpar;neque te ad Antipodas vel Garamantas amando&rpar; omnimodam huiu&longs;ce <lb/>rei te&longs;tificationem facere po&longs;&longs;unt, c&ugrave;m illam pr&aelig; oculis habeant; omitto <lb/>alia innumera argumenta, quibus hoc ve&longs;trum commentum refutatur; <lb/>quia &longs;upervacaneum puto, actum iam agere, illud tamen non omitto, <lb/>quod pr&aelig; c&aelig;teris vrgere videtur; &longs;uppono enim cum iis omnibus, qui <lb/>vel delib&acirc;runt hanc materiam, maximam e&longs;&longs;e vim &aelig;&longs;tus in Plenilunio, <lb/>magnam etiam in Novilunio, in Quadraturis perexiguam; Quid porro ad <lb/>h&aelig;c terr&aelig; motus? </s>
          <s id="s.000363">Nihil pror&longs;us. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000364"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000365"> In Novilunio Luna propios ad Solem accedit, &amp; minores <lb/>arcus decurrit, contraver&ograve; in Plenilunio. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000366"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000367"> Quid in de? </s>
          <s id="s.000368">An fort&egrave; Luna &longs;uos motus in Terram derivat? </s>
          <s id="s.000369">Mi&shy;<lb/>nim&egrave; ver&ograve;, alioquin maior &aelig;&longs;tus e&longs;&longs;etin Quadraturis, qu&agrave;m in Novilunio, <lb/>quod cert&egrave; cum veritate minim&egrave; con&longs;entit: deinde Terra ip&longs;a in Novilu&shy;<lb/>nio tardi&ugrave;s moveretur, quod nemo vnquam &longs;omniavit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000370"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000371"> Saltem negari non pote&longs;t, quin terr&aelig; aut Solis motus ali&shy;<lb/>quid conferat ad mutationem illam &aelig;&longs;tuum, quam omnes hucu&longs;que cir&shy;<lb/>ca &AElig;quinoctia Ob&longs;ervarunt; nihil enim ad h&aelig;c Luna. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000372"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000373"> Sed quid qu&aelig;&longs;o ad h&aelig;c terr&aelig; motus? </s>
          <s id="s.000374">equidem in diurno ter&shy;<lb/>r&aelig; motu, illa revolutio annua Globi, ad retinendum Axis Paralleli&longs;mum, <lb/>aliquid facit, quod tamen &longs;ub &longs;en&longs;um non cadit: nempe motui orbis <lb/>opponi videtur: &longs;ed rever&agrave; hoc nihil e&longs;t, nec quidquam ad hanc rem fa&shy;<lb/>cit, vt con&longs;ideranti patebit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000375"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000376"> Quid autem ad h&aelig;c Luna, quis hominum aliquando dicat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000377"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000378"> Ego fort&egrave; minimus hominum; illam enim &aelig;&longs;tus marini cau&shy;<lb/>&longs;am affero, qu&aelig; &amp; communibus principiis nittitur, &amp; ad quam cuncta <lb/>ph&aelig;nomena, qu&aelig; per &longs;e ex marino &aelig;&longs;tu &longs;equuntur, facil&egrave; reduci po&longs;&longs;unt: <lb/>&longs;ed c&ugrave;m altioris indaginis res &longs;it, in alium congre&longs;&longs;um remittendam illam <lb/>e&longs;&longs;e putarem, ne c&oelig;pta di&longs;ceptatio intermittatur: itaque omi&longs;&longs;o maris <lb/>&aelig;&longs;tu, quid tandem de Magnete dicis? </s>
        </p>
        <pb pagenum="33" xlink:href="025/01/037.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000379"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000380"> Facil&egrave; opinor conjicies; terram enim maiorem Magnetem <lb/>e&longs;&longs;e dicimus cum Gilberto; vnde manife&longs;tam cau&longs;am ducimus perpetui <lb/>Axis paralleli&longs;mi; &longs;ic enim polorum Magneticorum axis, Axi mundi <lb/>&longs;emper e&longs;t parallelus, id e&longs;t, ad eandem &longs;emper fixam vniver&longs;i plagam <lb/>conver&longs;i &longs;unt, immo nullum alium ab i&longs;to Axem mundi agno&longs;cimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000381"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000382"> Terram Magnetem e&longs;&longs;e non pauci communiter negant; neque <lb/>rationes efficaces de&longs;unt; &longs;ed demus hoc in tui gratiam, &amp; terra, vt vis, <lb/>&longs;it va&longs;tus Magnes: igitur illius poli ad fixa c&oelig;li puncta &longs;emper &longs;pectant; <lb/>rect&egrave;, quis hoc negat? </s>
          <s id="s.000383">Vnde &longs;i fort&egrave; vi ab extrin&longs;eco impre&longs;&longs;a, ab hoc <lb/>a&longs;pectu &amp; &longs;itu amoveretur, illico &longs;e&longs;e re&longs;titueret; optim&egrave;; quid inde? <lb/></s>
          <s id="s.000384">Ergo, inquies, terra movetur in orbe magno, quia illius Axis, circa <lb/>quem diurnos agit orbes, &longs;ibi ip&longs;i Parallelus &longs;emper e&longs;t; nego con&longs;e&shy;<lb/>quentiam; &longs;ive enim terra moveatur, &longs;ive quie&longs;cat, ille Axis ad fixa &longs;em&shy;<lb/>per c&oelig;li puncta &longs;pectat: ergo ex hoc neutra hypothe&longs;is probari pote&longs;t; <lb/>imm&ograve; potiori iure mea, qu&agrave;m tua inde probatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000385"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000386"> Fort&egrave; illam &longs;ubaudis demon&longs;trationem, qua ex tuis aliquis <lb/>no&longs;tram hypothe&longs;im labefactare molitus e&longs;t. </s>
          <s id="s.000387">Fru&longs;tr&agrave; licet: c&ugrave;m illam <lb/>Ga&longs;&longs;endus vir toto orbe literario notus illam in Docti&longs;&longs;imorum homi&shy;<lb/>num congre&longs;&longs;u, cui &longs;ummus quidam Princeps pr&aelig;erat, egregi&egrave; refutavit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000388"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000389"> Cert&egrave; illam demon&longs;trationis loco non habeo; nam nec terram <lb/>magnum Magnetem e&longs;&longs;e, puto, nec etiam &longs;i magnes e&longs;&longs;et, ad alia qu&aelig;&shy;<lb/>dam c&oelig;li puncta, exceptis polis, re&longs;pectum haberet, volebat enim vir <lb/>ille de re Magnetica optim&egrave; meritus, Magnetem in &longs;ph&aelig;ram tornatum, <lb/>in eo &longs;emper &longs;itu manere, vt omnia illius puncta ad eadem &longs;emper vni&shy;<lb/>ver&longs;i puncta &longs;pectare debeant; quod cert&egrave; variis experimentis, ii&longs;que <lb/>&longs;electi&longs;&longs;imis probare conatur; non tamen meo iudicio convincit, hoc <lb/>enim provenit &agrave; communi partium Magneticarum ni&longs;u, qu&aelig; Magneti <lb/>ita in&longs;unt, vt &longs;ingul&aelig; &longs;ph&aelig;r&aelig; Magnetic&aelig; portiones &aelig;quali vi non pol&shy;<lb/>leant, &longs;ed ali&aelig; plus, ali&aelig; min&ugrave;s; vnde fit vt ex communi omnium ni&longs;u. <lb/></s>
          <s id="s.000390">vnde tant&ugrave;m &longs;itus haberi po&longs;&longs;it; vnde &longs;i &longs;ph&aelig;ra illa Magnetica &aelig;quales <lb/>vires in omnibus &longs;uis partibus haberet, &aelig;qu&egrave; ille communis ni&longs;us &longs;uum <lb/>effectum &longs;ortiretur, &longs;ive hoc punctum vers&ugrave;s Ortum, &longs;ive Occa&longs;um ver&shy;<lb/>s&ugrave;s collocetur: &longs;ed, vt verum fatear, lic&egrave;t ex Magnete neutra hypothe&longs;is <lb/>demon&longs;tretur, no&longs;tr&aelig; tamen poti&ugrave;s, qu&agrave;m tu&aelig; Magnes favet; prim&ograve; <lb/>enim lic&egrave;t non demus terram Magnetem e&longs;&longs;e, hoc tamen tecum &longs;uppo&shy;<lb/>nere po&longs;&longs;umus, aut &longs;altem cum aliis, multas illi particulas Magneticas <lb/>ine&longs;&longs;e, quod cert&egrave; ex multis experimentis probatur: pr&aelig;&longs;ertim ex de&shy;<lb/>clinatione acus Magnetic&aelig;; &longs;ufficienti igitur virtute in&longs;tructa e&longs;t, vt ta&shy;<lb/>lem a&longs;pectum &longs;emper retineat; virtute inquam particularum Magneti&shy;<lb/>carum, qu&aelig; in&longs;unt, quarum etiam communi ni&longs;u, c&ugrave;m in&aelig;qualiter <lb/>ac difformiter terre&longs;tri globo admixt&aelig; &longs;int, obtinebitur, vt non mod&ograve; <lb/>duo terr&aelig; poli ad polos Mundi, &longs;ed etiam idem punctum &longs;emper ad Or&shy;<lb/>tum, idem ad Occa&longs;um &longs;emper conver&longs;um &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000391"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000392"> Hanc igitur Grandamici demon&longs;trationem tuo calculo do&shy;<lb/>nas, quam tamen viri Docti&longs;&longs;imi &amp; Sapienti&longs;&longs;imi rejecerunt. </s>
        </p>
        <pb pagenum="34" xlink:href="025/01/038.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000393"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000394"> Non habeo, vt iam dixi, pro demon&longs;tratione; quia nemo <lb/>hucu&longs;que probavit, terram Magnetem e&longs;&longs;e; aut &longs;altem tot particulis <lb/>Magneticis in&longs;tructam, qu&aelig; &longs;ufficiant, ad tantam molem volvendam; <lb/>hoc tamen &longs;uppo&longs;ito, cum iam ex aliis corporibus Magneticis con&longs;ter, <lb/>virtutem illam Magneticam per totam &longs;ph&aelig;ram vniformiter di&longs;tributam <lb/>non e&longs;&longs;e, ex hoc nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equeretur, terram ab Occa&longs;u ad Ortum, mi&shy;<lb/>nim&egrave; moveri: vnde non erat, qu&ograve;d vir ille docti&longs;&longs;imus non modo de <lb/>re Magnetica, ver&ugrave;m etiam de Chronologica optim&egrave; meritus, &agrave; nonnul&shy;<lb/>lis ade&ograve; exploderetur; hoc enim argumentum ab illo excogitatum, ad <lb/>hominem, vt vocant, contra Gilbertum &amp; alios, qui terram magnum <lb/>Magnetem e&longs;&longs;e dixerunt, rem i&longs;tam omnino evincit; &longs;ecus tamen contra <lb/>illos, qui terram Magnetem e&longs;&longs;e negant, aut &longs;ufficienti virtute magnetica <lb/>in&longs;tructam, qua tanta moles agi queat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000395"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000396"> Ne&longs;cio quid aliud indic&acirc;ras; hoc enim tantum primum <lb/>caput e&longs;t, ex quo Magnetem tu&aelig; poti&ugrave;s, qu&agrave;m me&aelig; hypothe&longs;i favere di&shy;<lb/>cebas, &longs;i primum e&longs;t, cur ad &longs;ecundum non venis? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000397"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000398"> Res fer&egrave; e&longs;t nullius momenti, dicam tamen, illam hypothe&longs;im <lb/>ad rem magneticam poti&ugrave;s facere, in qua terr&aelig; Axis fixa &longs;emper eadem&shy;<lb/>que vniver&longs;i puncta re&longs;picit, qu&agrave;m illam, in qua terr&aelig; Axis per tot mil&shy;<lb/>liarium myriades in magno orbe circumfertur; Lic&egrave;t enim &longs;ibi ip&longs;i &longs;em&shy;<lb/>per parallelus &longs;it, de&longs;cribit tamen vtroque termino, circulum &aelig;qualem <lb/>magno orbi; in no&longs;tra fixus e&longs;t Axis, fixa c&oelig;li puncta, neutrum in tua <lb/>habetur, quare vt fateor vltero, neutram ex Magnete demon&longs;trari, ita &longs;an&egrave; <lb/>nemo retum i&longs;tarum rectus &aelig;&longs;timator inficias eat, quin no&longs;tra regulis <lb/>magneticis magis con&longs;entiat; &longs;ed de hoc &longs;atis, quare vide vtr&ugrave;m pro tua <lb/>hypothe&longs;i aliquid aliud &longs;uppetat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000399"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000400"> Suppetunt quidem multa, &longs;ed ex iis, qu&aelig; &agrave; te adducta &longs;unt, <lb/>&longs;at video, qu&agrave;m facil&egrave; illa &longs;olvere po&longs;&longs;is; quare de hoc argumento &longs;atis <lb/>&longs;uperque dictum e&longs;&longs;e puto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000401"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000402"> Egregi&egrave; &longs;an&egrave;; &longs;ic &aelig;quis armis pugnamus. </s>
          <s id="s.000403">Huiu&longs;que meam <lb/>hypothe&longs;im tuis argumentis impugna&longs;ti, nec dixi vnquam &longs;atis; iam <lb/>ver&ograve; ex arena pedem efferre velles, ne mihi copia detur tuam impugnandi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000404"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> &AElig;quum e&longs;t, per me licet; &longs;ed obiter qu&aelig;&longs;o, ne iu&longs;to lo&shy;<lb/>quaciores e&longs;&longs;e videamur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000405"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000406"> Obiter, inquis, non pauciora cert&egrave;, immo long&egrave; plura argu&shy;<lb/>menta contra tuam hypothe&longs;im habeo, qu&agrave;m tu contra meam igitur, &longs;i <lb/>non plus, tantumdem &longs;altem temporis, ad hanc provinciam exequen&shy;<lb/>dam, iure meo po&longs;tulo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000407"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000408"> Crede mihi, Antime, certamen non detrecto, nec vinci metuo, <lb/>timeo tamen ne prolixior di&longs;ceptatio nonnihil t&aelig;dij <expan abbr="circ&utilde;&longs;tantibus">circun&longs;tantibus</expan> afferat </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000409"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000410"> Rect&egrave; mones remittamus in <expan abbr="proxim&utilde;">proximum</expan> congre&longs;&longs;um, per me licet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000411"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000412"> Ne tamen aliquid fort&egrave; quod &longs;upere&longs;t huic congre&longs;&longs;ui detra&shy;<lb/>hatur; tuam illam de marino &aelig;&longs;tu &longs;ententiam exponere poteris, vt am&oelig;&shy;<lb/>ni&ugrave;s h&aelig;c di&longs;ceptatio terminetur; tenes enim, ni &longs;allor, ex lis aliquam, qu&aelig; <lb/>iam ab aliis excogitat&aelig; fuerunt. </s>
        </p>
        <pb pagenum="35" xlink:href="025/01/039.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000413"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000414"> Minim&egrave; ver&ograve;; Nova e&longs;t omnino mea &longs;ententia, &amp; &agrave; me pri&shy;<lb/>m&ugrave;m excogitata, &amp; i&longs;tarum temporis angu&longs;tiarum impatiens; quare, vt <lb/>iam indicavi &longs;upra, integrum congre&longs;&longs;um implebit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000415"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000416"> Illa opinion Carte&longs;ij mihi &longs;tatim venerat in mentem, qui <lb/>vult &agrave; circumfluente Luna comprimi a&euml;ra, &amp; Oceani &longs;uperficiem, ex qua <lb/>pre&longs;&longs;ione, aquarum motus &longs;equatur, quem vocat &aelig;&longs;tum; te fort&egrave; huic ad&shy;<lb/>h&aelig;rere putabam; quando quidem Lun&aelig; mentionem feci&longs;ti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000417"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000418"> Toto c&oelig;lo erras; illam &longs;ententiam minim&egrave; approbo, qu&aelig; &amp; <lb/>ph&aelig;nomenis &amp; veritati non con&longs;entit; ex illa enim &longs;equitur. </s>
          <s id="s.000419">Prim&ograve; &agrave; <lb/>Luna meridiana illum maxim&egrave; comprimi maris tractum, qui tali meri&shy;<lb/>diano &longs;ubjacet, aqua ver&ograve; compre&longs;&longs;a &longs;ub&longs;idit, &amp; quoquo ver&longs;um fluit; <lb/>igitur non &longs;ummum aqu&aelig; tumorem, &longs;ed maximam depre&longs;&longs;ionem meri&shy;<lb/>diana Luna conciliaret; quod repugnat ob&longs;ervationibus. </s>
          <s id="s.000420">Secund&ograve; Pr&aelig;&shy;<lb/>dictam a&euml;ris pre&longs;&longs;ionem omnino &longs;entiremus. </s>
          <s id="s.000421">Terti&ograve; In Plenilunio non <lb/>e&longs;&longs;et maior pre&longs;&longs;io, tunc enim Luna vicinior non e&longs;t, qu&agrave;m in Novilu&shy;<lb/>nio &amp; Quadraturis, igitur in Plenilunio maior &aelig;&longs;tus non e&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.000422">Quart&ograve; <lb/>nullus &aelig;&longs;tus e&longs;&longs;et in oppo&longs;ita parte terre&longs;tris Globi; quia nulla ibi pre&longs;&shy;<lb/>&longs;io; omitto reliqua cum h&aelig;c ad refutandum illud commentum, &longs;int &longs;atis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000423"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c etiam, vt vis, in alium congre&longs;&longs;um remittamus; avid&egrave; <lb/>tamen ex te audire cupio, quid tamen novi de hoc argumento dicturus <lb/>&longs;is. </s>
          <s id="s.000424">Interea antequam hunc congre&longs;&longs;um terminemus nonnulla ex te per&shy;<lb/>cunctabor, qu&aelig; lic&egrave;t &agrave; te dicta &longs;int circa tuam hypothe&longs;im, vereor tamen, <lb/>vt ea rect&egrave;, vt par e&longs;t, &agrave; me fuerint intellecta. </s>
          <s id="s.000425">Dixi&longs;ti Solem inclinati <lb/>&longs;ur&longs;um ac deor&longs;um motu accelerato, ac retardato in reciproco acce&longs;&longs;u <lb/>&amp; rece&longs;&longs;u; qu&aelig;ro ex te, vtr&ugrave;m Sol novum producat impetum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000426"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000427"> Nullo modo; alioquin &longs;i per tres continuos men&longs;es &lpar;tandum&shy;<lb/>dem enim acce&longs;&longs;us ab Apog&aelig;o ad mediocrem di&longs;tantiam&rpar; motu accele&shy;<lb/>rato moveretur, immen&longs;um pen&egrave; &longs;patium percurreret; igitur non pro&shy;<lb/>ducit novum impetum, &longs;ed impetus, quem habet, vel &agrave; &longs;e acqui&longs;itum <lb/>vel aliunde impre&longs;&longs;um, huic inclinationi &longs;ervit &longs;imul &amp; alteri; idque, vt <lb/>dixi, ad in&longs;tar mot&ucirc;s accelerati &amp; retardati; &longs;ed vald&egrave; lent&egrave;, quia maior <lb/>&amp; poti&longs;&longs;ima inclinatio, &longs;eu determinatio illius impet&ucirc;s motui circulari <lb/>&longs;ervit; qu&ograve;d autem idem impetus duas aut plures determinationes ha&shy;<lb/>beat, res nova non e&longs;t, &longs;ed trita; c&ugrave;m hoc cuilibet motui mixto &amp; re&shy;<lb/>flexo competat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000428"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> E&longs;tne tibi quodpiam aliud exemplum, in quo &longs;imilem in&shy;<lb/>clinationum ad rectum acceleratum, &amp; ad circularem &aelig;quabilem com&shy;<lb/>po&longs;itionem habeamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000429"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000430"> Non de&longs;unt, e&aacute;que plurima, duo in mentem veniunt, omnino <lb/>&longs;imilia; primum tale e&longs;t. </s>
          <s id="s.000431">Sit longior tubus vitreus altera dumtaxat ex&shy;<lb/>tremitate peruius, infundatur aqua, donec &longs;emipalmus dumtaxat circiter <lb/>vacuus re&longs;tet, &amp; &longs;uppo&longs;ito ad extremum apertum arct&egrave; digito, tubus <lb/>invertatur, tunc cylindrus a&euml;ris lent&egrave; ac &longs;en&longs;im a&longs;&longs;urgit, &agrave; graviore aqu&acirc; <lb/>&longs;ur&longs;um extru&longs;us, dum h&aelig;c per tubi latera,id e&longs;t per cavam tubi &longs;uper&shy;<lb/>ficiem, &longs;piratim ita de&longs;cendit, quod ip&longs;is oculis per&longs;picuum e&longs;t, vt hic <pb pagenum="36" xlink:href="025/01/040.jpg"/>motus ex recto accelerato &amp; circulari compo&longs;itus e&longs;&longs;e videatur; hinc <lb/>initio &longs;pi&longs;&longs;iores &amp; pre&longs;&longs;iores &longs;pir&aelig;, deinde ver&ograve; di&longs;tractiores fiunt; e&longs;t <lb/>tamen tant&ugrave;m vnus impetus ad motum deor&longs;um rectum per &longs;e determi&shy;<lb/>natus, qui c&ugrave;m in linea recta finem &longs;uum obtinere non po&longs;&longs;it compen&longs;at <lb/>in circulari, retenta &longs;emper prima illa inclinatione ad rectum, cui quan&shy;<lb/>tum pote&longs;t, &longs;atisfacit, c&ugrave;m autem etiam &longs;ecund&ugrave;m id acceleratus &longs;it, in&shy;<lb/>de &longs;piras di&longs;trahi nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000432"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000433"> Iam capio, quod ante dixeras, naturam &longs;upplere &aelig;quali&shy;<lb/>tatem motuum: nempe aqua, &longs;eu corpus grave toto illo tempore, quo <lb/>pr&aelig;fatus cylindrus a&euml;ris &longs;en&longs;im a&longs;&longs;urgit, motu accelerato deor&longs;um, re&shy;<lb/>moto impedimento, longum &longs;patium in perpendiculari decurreret; &longs;ed <lb/>ob&longs;tante impedimento, c&ugrave;m eadem vis impetus ad&longs;it, motum rectum <lb/>&longs;pirali compen&longs;at; atque ade&ograve; &longs;i tota illa &longs;pirarum congeries in lineam <lb/>rectam explicaretur, &aelig;qualis e&longs;&longs;et line&aelig; rect&aelig; in perpendiculo eodem <lb/>tempore motu accelerato confect&aelig;, &longs;ed applica qu&aelig;&longs;o ad &longs;piras Solares. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000434"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000435"> Repete igitur figuram 2. &amp; con&longs;idera primo loco primam in&shy;<lb/>clinationem &longs;eor&longs;im, qu&acirc; Sol ab Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um, &amp; vici&longs;&longs;im, per <lb/>mediocrem di&longs;tantiam, reciprocis acce&longs;&longs;ibus &amp; rece&longs;&longs;ibus, ad imitatio&shy;<lb/>nem motus accelerati &amp; retardati tendit reditque. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.040.1.jpg" xlink:href="025/01/040/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000436">Et cogita radium AE moveri cir&shy;<lb/>ca AC, dum punctum E motu ac&shy;<lb/>celerato tendit ad V, &amp; retardato, <lb/>ab V ad H, radius AE de&longs;cribet <lb/>&longs;uo motu &longs;uperficiem coni, cuius <lb/>ba&longs;is diameter, erit EL, punctum <lb/>ver&ograve; E de&longs;cribet tot &longs;piras in dicta <lb/>&longs;uperficie coni, quot revolutiones <lb/>ab&longs;olventur, toto illo tempore, <lb/>quo ab E, pervenit in H ; h&aelig;c au&shy;<lb/>tem &longs;pira erit conica, cuius Helices <lb/>di&longs;tractiores erunt circa V, pre&longs;&shy;<lb/>&longs;iores circa E &amp; H. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000437">Pari modo, co&shy;<lb/>gita triangulum ADE in orbem <lb/>agi, circa Axem BC dum D, motu <lb/>accelerato, tendit ad F, &amp; retar&shy;<lb/>dato ab F, ad E; arcus DFE de&shy;<lb/>&longs;cribet partem &longs;uperficiei &longs;ph&aelig;ric&aelig;, <lb/>punctum ver&ograve; &longs;piram &longs;ph&aelig;ricam, <lb/>cuius Helices pre&longs;&longs;iores erunt cir&shy;<lb/>ca DE, di&longs;tractiores ver&ograve; circa F. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000438">Si ver&ograve; D iret per lineam rectam <lb/>DGE, de&longs;cribet DGE &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem cylindricam, &amp; D &longs;piram cylin&shy;<lb/>dricam. </s>
          <s id="s.000439">Iam ver&ograve; <expan abbr="c&otilde;ponaturvtraque">componatur vtraque</expan> <lb/>inclinatio, ita vt D partim vers&ugrave;s F, <pb pagenum="37" xlink:href="025/01/041.jpg"/>partim vers&ugrave;s A tendat, &longs;emoto motu circulari, ibit, vt dixi, per lineam &longs;pi&shy;<lb/>ralem DQH; volvatur ADQH circa Axem BC de&longs;cribet curva DQH <lb/>&longs;uperficiem &longs;olidi cuiu&longs;dam &longs;piralis; &amp; &longs;i interea dum punctum de&longs;cribit <lb/>eo duplici motu curua DQH moveatur circa eundem Axem BC, <lb/>de&longs;cribet in dicta &longs;uperficie &longs;piram compo&longs;itam ex totidem Helicibus; <lb/>vt autem Helices omnes &longs;int fer&egrave; inter &longs;e &aelig;quales, ob&longs;ervabis pr&aelig;clarum <lb/>Natur&aelig; in&longs;titutum; &longs;upponamus Apog&aelig;um Solis in D, initio Cancri <lb/>c&ugrave;m DI plus di&longs;tet ab FK qu&agrave;m h&aelig;c ab HL, haud dubi&egrave; plus temporis <lb/>ponit &agrave; Cancro ad Libram, qu&agrave;m &agrave; Libra ad Capricornum; en tibi ratio&shy;<lb/>nem Anomali&aelig; Solis; quod ver&ograve; &longs;pectat ad circulos diurnos, quos &longs;in&shy;<lb/>gul&aelig; Helices, &longs;eu &longs;pir&aelig; repr&aelig;&longs;entant; &agrave; D ad Q tantul&ugrave;m cre&longs;cunt, &longs;cili&shy;<lb/>cet vt &longs;emidiametri paralleli BD, AQ; &agrave; Q ver&ograve;, v&longs;que ad illud pun&shy;<lb/>ctum, in quo recta DGE &longs;ecat curvam DQH ita decre&longs;cunt, vt de&longs;cri&shy;<lb/>ptus ab illo puncto &longs;it &aelig;qualis primo; ab eo ver&ograve; puncto vers&ugrave;s H, fiunt <lb/>minores &amp; minores circuli, ita vt vltimus, cuius radius e&longs;t CH, &longs;it ad <lb/>primum, cuius radius e&longs;t BD, vt AC ad AB, vel CH ad BD; e&longs;t <lb/>autem HE iuxta communem Anomali&aelig; men&longs;uram fer&egrave; 1/1<gap/> AE, ac proin&shy;<lb/>de circulus ille vltimus e&longs;&longs;et minor primo 1/1<gap/> igitur cum Sol &longs;upponatur <lb/>&aelig;quali &longs;emper motu agi, long&egrave; citi&egrave;s perficiet &longs;uum orbem in H qu&agrave;m <lb/>in D, &longs;i movetur in circulo, nemp&egrave; illo iam ab&longs;oluto, &longs;uper&longs;unt huius <lb/>12. grad. <!-- REMOVE S-->igitur tempus, quo circulus diurnus decurritur in H, e&longs;t brevius <lb/>tempore, quo decurritur in D 48. minutis hor&aelig;. </s>
          <s id="s.000440">Sed hoc e&longs;t ab&longs;urdum, <lb/>im&ograve; ab&longs;urdi&longs;&longs;imum; &amp; vt natura huic incommodo occurreret, licet &longs;pa&shy;<lb/>tium CA &longs;it minus &longs;patio AB, &longs;egmentum tamen curv&aelig; QH vix minus <lb/>e&longs;t &longs;egmento <expan abbr="Dq;">DQ</expan> igitur tant&ugrave;m temporis &agrave; Q ad H, quantum &agrave; D ad <lb/>Q ponere deberet; quia tamen ex hoc &longs;equeretur ab&longs;urda circulorum diur&shy;<lb/>norum in&aelig;qualitas, contra finem &agrave; Natura intentum, h&aelig;c enim &longs;pirarum <lb/>diurnarum &aelig;qualitatem intendit, c&ugrave;m circuli diurni omnium reliquorum <lb/>men&longs;ura &longs;int, ita di&longs;trahuntur &longs;pir&aelig; in &longs;egmento QH, vt pauciores &longs;int, <lb/>qu&agrave;m in &longs;egmento <expan abbr="Dq;">DQ</expan> ita tamen vt &longs;ingul&aelig; fer&egrave; &aelig;quales &longs;int &longs;ingulis; <lb/>Cogita explicatam vtramque &longs;pirarum congeriem in duas lineas rectas, <lb/>maior erit ad minorem fer&egrave; vt 92. 1/<gap/> ad 89. 1/<gap/>, &longs;eu vt 1103. ad 1077. <!--neuer Satz-->So&shy;<lb/>lers igitur Natura ita attemperavit vtramque inclinationem, vt &longs;ingul&aelig; <lb/>&longs;ingulis &aelig;quales &longs;int in quantitate, &amp; in tempore; atque ita motum <lb/>vnum alio motu compen&longs;at, adhibita maiore, aut minore &longs;pirarum di&longs;tra&shy;<lb/>ctione. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000441"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000442"> Fru&longs;tr&agrave; laboras, Antime, vt dierum &aelig;qualitatem retineas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000443"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c paul&ograve; fu&longs;i&ugrave;s edi&longs;&longs;erere volui, vt intelligatur quonam mo&shy;<lb/>do naturaliter vnus motus alio compen&longs;etur, quando &longs;cilicet impeditur fi&shy;<lb/>nis Natur&aelig;. </s>
          <s id="s.000444">Finis autem Natur&aelig; e&longs;t prim&ograve;, vt in connaturali di&longs;tantia <lb/>Sol circa Terram eat; data enim mole vtriu&longs;que globi, dubium non e&longs;t, <lb/>quin pr&aelig;dicta di&longs;tantia po&longs;&longs;it e&longs;&longs;e major, aut minor, connaturali; &longs;i major, <lb/>cuncta rigerent; &longs;i minor, conflagrarent omnia; igitur majorem inter &amp; <lb/>minorem connaturalis, &longs;eu mediocris, aut media definienda e&longs;t; hinc <lb/>manife&longs;ta ratio prim&aelig; inclinationis, per quam Sol ab Apog&aelig;o ad mediam <pb pagenum="38" xlink:href="025/01/042.jpg"/>di&longs;tantiam tendit motu recto, qui e&longs;t ad in&longs;tar accelerati; non &longs;i&longs;tit autem <lb/>in dicta di&longs;tantia, vbi obtinet illam; &longs;ed propter determinationem ac&shy;<lb/>qui&longs;itam, lic&egrave;t obluctetur eadem inclinatio, pervenit v&longs;que ad Peri&shy;<lb/>g&aelig;um, &longs;imili motu recto, &longs;ed propter reluctantiam, ad in&longs;tar retarda&shy;<lb/>ti. </s>
          <s id="s.000445">Secund&ograve;, finis Natur&aelig; e&longs;t, vt Sol lumen &longs;uum &aelig;qualiter, quantum <lb/>fieri pote&longs;t, di&longs;tribuat; vnde petitur ratio &longs;ecund&aelig; inclinationis, qu&acirc; Sol <lb/>&agrave; Tropico ad &AElig;quatorem tendit, eo modo, quo dixi; nempe definito <lb/>&longs;emel Axe mundi, circa quem &longs;ph&aelig;rarum c&oelig;le&longs;tium revolutiones fiant, <lb/>cuius extremitates &longs;unt Poli, vi huius inclinationis Sol &agrave; D, v.g. <!-- REMOVE S-->tendit <lb/>vers&ugrave;s F per arcum DF, qui cadit perpendiculariter in AD; c&ugrave;m enim <lb/>&agrave; D duci po&longs;&longs;int infinit&aelig; line&aelig;, vers&ugrave;s &AElig;quatorem, &amp; vna tant&ugrave;m per&shy;<lb/>pendicularis, qu&aelig; e&longs;t tangens, vel arcus, c&ugrave;m radius AD continu&ograve; ten&shy;<lb/>dat vers&ugrave;s F ; &longs;i vna e&longs;t, determinata e&longs;t; Nec dicas, rectam DG cade&shy;<lb/>re perpendiculariter in planum &AElig;quatoris; nam non cadit perpendicula&shy;<lb/>riter in AD; c&ugrave;m tamen arcus DF vtrumque pr&aelig;&longs;tet; cadit enim perpen&shy;<lb/>diculariter in vtramque, &longs;cilicet in AD, AF. Accedit, qu&ograve;d Sol, quan&shy;<lb/>tum e&longs;t ex &longs;e, &longs;uppo&longs;ita di&longs;tantia connaturali &agrave; centro mundi, ad eam re&shy;<lb/>tinendam inclinat; &longs;ed &longs;i in arcu DF feratur, eadem &longs;emper manebit di&shy;<lb/>&longs;tanti&aelig; ab A. Terti&ograve;, finis Natur&aelig; e&longs;t, vt omnes revolutiones diurn&aelig; So&shy;<lb/>lis &longs;int &aelig;quales, &amp; con&longs;equenter &aelig;qu&egrave; diuturn&aelig;, c&ugrave;m h&aelig; &longs;int commu&shy;<lb/>nis men&longs;ura omnium motuum, &amp; temporis externi munere defungantur. <lb/></s>
          <s id="s.000446">Porr&egrave; vt dictos fines Sol obtineat, gemina illa inclinatio ita &longs;e&longs;e attempe&shy;<lb/>rat, vt &amp; ab Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um Sol eat, &amp; diurn&aelig; revolutiones &aelig;qua&shy;<lb/>les fer&egrave; &longs;int, &longs;i tant&ugrave;m habeatur ratio prim&aelig; inclinationis, &longs;pir&aelig; fient in <lb/>eodem plano, &amp; omnes in&aelig;quales erunt, &longs;iver&ograve; &longs;ecund&aelig; tant&ugrave;m, &longs;pir&aelig; <lb/>fient in &longs;uperficie &longs;ph&aelig;rica, eruntque omnes in&aelig;quales, vt patet ad ocu&shy;<lb/>lum, cui figura &longs;ubjacet. </s>
          <s id="s.000447">Itaque &longs;ecunda inclinatio ca&longs;tigat in&aelig;qualita&shy;<lb/>tem &agrave; prima inductam, deflexo Sole vers&ugrave;s &AElig;quatorem; &amp; prima par pari <lb/>referens, corrigit in&aelig;qualitatem, quam alioqui prima induceret depre&longs;&longs;o <lb/>Sole vers&ugrave;s centrum A; &amp; c&ugrave;m tant&ugrave;m fer&egrave; temporis &agrave; Q ad H, ponendum <lb/>e&longs;&longs;et, quantum &agrave; D ad Q &longs;unt enim &longs;egmenta DQ, QH, fere &aelig;qualia; haud <lb/>dubi&egrave; tot &longs;pir&aelig; &longs;egmento QH, ine&longs;&longs;e deberent, quot &longs;egmento DQ in&longs;unt, <lb/>vt &aelig;qu&egrave; di&longs;tract&aelig; vtrimque e&longs;&longs;ent; quia tamen tunc &longs;pir&aelig; &longs;egmenti QH <lb/>minores e&longs;&longs;ent, ac proinde in&aelig;quales &longs;piris alterius &longs;egmenti, haud dubi&egrave; <lb/>tota &longs;pirarum QH congeries breviori tempore decurreretur, qu&agrave;m teta &longs;pi&shy;<lb/>rarum DQ, eodem &longs;cilicet &amp; &aelig;quabili motu; &longs;ed &longs;upponuntur totidem <lb/>vtrimque dies; igitur dies intra &longs;egmentum QH, breviores e&longs;&longs;ent; igitur to&shy;<lb/>tum tempus, quod complectitur dies intra &longs;egmentum QH, decur&longs;os, bre&shy;<lb/>vius e&longs;&longs;et tempore, quod complectitur dies decur&longs;os intra &longs;egmentum <expan abbr="Dq.">DQ</expan> <lb/>Sed &aelig;qualia tempora &longs;upponuntur: itaque vt huic incommodo occurra&shy;<lb/>tur, di&longs;trahuntur &longs;pir&aelig; &longs;egmenti QH, ita vt pauciores re&longs;tent, &longs;ed fer&egrave; &aelig;qua&shy;<lb/>les, atque ita in motu per QH Compen&longs;atur ille motus, qui alioqui per &longs;pi&shy;<lb/>ras obtineri non pote&longs;t, c&ugrave;m breviores &longs;int, qu&agrave;m par &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000448"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000449"> An fort&egrave; Sol &longs;entit, aut cogno&longs;cit, &longs;piras &agrave; &longs;e decur&longs;as <lb/>e&longs;&longs;e majores aut minores? </s>
          <s id="s.000450">Minim&egrave; ver&ograve;; Quomodo igitur tam &longs;ollicit&egrave; <pb pagenum="39" xlink:href="025/01/043.jpg"/>&amp; accurat&egrave; in&aelig;qualitatis periculum avertit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000451"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000452"> Qu&aelig;ro &agrave; te, Augu&longs;tine, An fort&egrave; aqua illa tubi vitrei &longs;entit <lb/>progre&longs;&longs;um in motu deor&longs;um &longs;ibi pr&aelig;cludi, &amp; impediri, vt motum re&shy;<lb/>ctum in &longs;pirabilem convertat? </s>
          <s id="s.000453">Minim&egrave; ver&ograve;; &longs;ed c&ugrave;m habeat vim atque <lb/>impetum, eo &longs;an&egrave; motu movetur, quo &amp; facili&ugrave;s moveri pote&longs;t, &amp; in <lb/>quo dictus impetus totam &longs;uam vim exerit; mod&ograve; vel minima determi&shy;<lb/>natio intercedat ad talem lineam motus; &longs;ic aqua in dicto tubo ad li&shy;<lb/>neam &longs;piralem determinatur &agrave; minima in&aelig;qualitate, vel inclinatione <lb/>tubi, &amp; corpus grave, quod non pote&longs;t moveri in perpendiculari deor&shy;<lb/>&longs;um, movetur per Planum inclinatum, aut per arcum in funependulo, <lb/>aut per parabolam, vel aliam lineam in projectione; item corpus refle&shy;<lb/>xum, quod per eandem lineam motum pro&longs;equi non pote&longs;t, movetur <lb/>per aliam, ad quam determinatur partim &agrave; corpore reflectente, partim <lb/>&agrave; primo motu; &longs;ic etiam, vt alterum exemplum tibi ante &agrave; me promi&longs;&shy;<lb/>&longs;um adducam: Calamus volatilis, quem vos Italic&egrave; vocatis <emph type="italics"/>Grillo,<emph.end type="italics"/> im&shy;<lb/>pre&longs;&longs;o &longs;ibi per rectam impetu, c&ugrave;m motum rectum, obluctantibus pen&shy;<lb/>nis, qu&aelig; aeri facil&egrave; cedunt, totum habere non po&longs;&longs;it, qui &longs;cilicet im&shy;<lb/>pre&longs;&longs;o impetui alioquin competeret, accito &longs;pirali motu, iacturam motus <lb/>recti compen&longs;at; cur ver&ograve; in hanc poti&ugrave;s, qu&agrave;m in illam partem <lb/>eant &longs;pir&aelig;, &agrave; pennis in eam ab a&euml;re deflexis, &longs;eu detortis omni&shy;<lb/>no procedit; qu&ograve;d autem maior impetus dicto calamo in&longs;it, qu&agrave;m qui <lb/>in eo motu recto, qui re&longs;tat, impenditur, vel ex eo liquid&ograve; con&longs;tat, <lb/>quod avul&longs;is ex theca, ca&longs;u aliquo, pennis, dum in medio a&euml;re &longs;pira&shy;<lb/>tim movetur, theca ip&longs;a, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i o&longs;&longs;ea e&longs;t, longi&ugrave;s aucto motu <lb/>recto, projici videatur; igitur ille impetus inerat. </s>
          <s id="s.000454">Sed vt ad rem no&shy;<lb/>&longs;tram redeam, c&ugrave;m Sol &agrave; Q ad H totum &longs;uum motum, in &longs;piris ha&shy;<lb/>bere non po&longs;&longs;it &longs;uppo&longs;itis temporibus &aelig;qualibus di&longs;trahit &longs;piras, com&shy;<lb/>pen&longs;ans &longs;pirarum motum, motu per &longs;egmentum QH, quod breviore <lb/>tempore decurrit, quam DQ, non tamen proptere&agrave; &longs;piratim motus re&shy;<lb/>mittitur &longs;ed &aelig;qualis &longs;emper remanet; nempe cum Sol in Q non tendat <lb/>ad Tropicum, per curuam QH, &longs;ed per arcum interceptum inter AF, <lb/>AE, minorem arcu FE, atque adeo per arcus &longs;emper minores, donec <lb/>tandem perveniat in H, &amp; c&ugrave;m arcus minores citi&ugrave;s perficiar, eadem <lb/>vi motus; quid mirum &longs;i citi&ugrave;s perveniat &agrave; Q ad H, qu&agrave;m &agrave; D ad Q, ac <lb/>proinde &longs;i &longs;pir&aelig; di&longs;trahantur in &longs;egmento QH, atque ade&ograve; pauciores <lb/>maneant lic&egrave;t enim QH. &AElig;qualis &longs;it DQ, non tamen per QH &longs;ecunda <lb/>inclinatio &longs;uam vim exerit, &longs;ed per arcus concentricos minores, quos <lb/>citi&ugrave;s decurrit, lic&egrave;t &agrave; prima inclinatione ad curvam QH detorqueatur. <lb/></s>
          <s id="s.000455">Hinc &longs;emoto motu circulari, &amp; relicta gemina illa inclinatione, adhuc <lb/>&longs;ecunda inclinatio decurreret citi&ugrave;s QH, qu&agrave;m DQ. <!--neuer Satz-->Ex his ni fallor <lb/>&longs;equi vides, tum di&longs;tractionem maiorem &longs;pirarum, tum imminutum &longs;pi&shy;<lb/>rarum numerum, tum compen&longs;ationem talem motuum, ex qua perfecta <lb/>fer&egrave; &longs;pirarum diurnarum &aelig;qualitas nece&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000456"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000457"> Si Apog&aelig;um &longs;it in &AElig;quatore, quid tandem fieret? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000458"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000459"> Planum Tropici DI tantul&ugrave;m accederet ad &AElig;quatorem FK, <pb pagenum="40" xlink:href="025/01/044.jpg"/>&agrave; quo planum Tropici HL tantul&ugrave;m &aelig;qu&egrave; recederet, vt &aelig;qualis vtrinque <lb/>effet di&longs;tantia, &longs;ub &aelig;qualibus tamen &longs;emper angulis DAF, EAF. </s>
          <s id="s.000460">Tunc <lb/>autem po&longs;ito quod Apog&aelig;um &longs;it in principio Arietis, plus temporis po&shy;<lb/>netur ab Ariete ad Cancrum, qu&agrave;m &agrave; Cancro ad Libram; &amp; minus &agrave; Li&shy;<lb/>bra ad Capricornum, qu&agrave;m ab hoc ad Arietem; tempora tamen erunt <lb/>&aelig;qualia &agrave; Cancro ad Libram, &agrave; Libra ad Capricornum, &longs;cilicet &agrave; me&shy;<lb/>diocri di&longs;tantia ad Perig&aelig;um: &amp; ab hoc ad mediam di&longs;tantiam; erunt <lb/>item &aelig;qualia inter &longs;e tempora &agrave; Capricorno ad Arietem, &amp; ab hoc ad <lb/>Cancrum. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000461"><emph type="italics"/>Angu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000462"> Ille tuus calamus volatilis, vt vocas, mihi &longs;ummopere ar&shy;<lb/>ridet, itemque de&longs;cen&longs;i ille aqu&aelig; in tubo; aliquid &longs;imile in mentem <lb/>venit, c&ugrave;m &longs;cilicet aqua, &longs;eu vinum per infundibulum in dolium mitti&shy;<lb/>tur; nam circa os infundibuli vinum in &longs;piras agitur, propter illam ra&shy;<lb/>tionem, quam attuli&longs;ti. </s>
          <s id="s.000463">Idem accidit in quibu&longs;dam fluminibus, &longs;eu la&shy;<lb/>cubus, ex quibus aqua in profundum hiatum &longs;eu voraginem &longs;piratim de&longs;&shy;<lb/>cendit, &longs;imulque &agrave; vortice naves ab&longs;orbentur, &longs;i qu&aelig; mala &longs;ua &longs;orte e&ograve; <lb/>appellantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000464"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000465"> Aliud omittis long&egrave; iucundius, vidi&longs;ti enim aliquando venti <lb/>turbinem, qui fe&longs;tucas, folia, pulverem in orbem agit ac vorticem; <lb/>immo &amp; naves in medio mari &longs;ic &agrave; Typhone mi&longs;erum in modum abri&shy;<lb/>piuntur; vnde putas hunc venti vorticem &longs;eu turbinem ortum ducere? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000466"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000467"> Cert&egrave; no&longs;tri Philo&longs;ophi communiter docent, hunc effe&shy;<lb/>ctum &agrave; varia reflexione procedere, qu&aelig; in circuma&longs;&longs;urgentibus monti&shy;<lb/>bus fiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000468"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000469"> Sat &longs;cio. </s>
          <s id="s.000470">Sed qu&aelig;nam reflexio in va&longs;ta terrarum &amp; Oceani <lb/>planitie fieri pote&longs;t? </s>
          <s id="s.000471">in qua nulli montes a&longs;&longs;urguat. </s>
          <s id="s.000472">Alia profect&ograve; ratio <lb/>e&longs;t, ex eodem no&longs;tro principio petita; nempe vbi aliqua portio a&euml;ris &longs;u&shy;<lb/>perioris tractus den&longs;atur &lpar;den&longs;ari autem pote&longs;t multiplici ca&longs;u&rpar; gravior <lb/>redditur inferiore; c&ugrave;m autem deor&longs;um cadere non po&longs;&longs;it, ni&longs;i inferio&shy;<lb/>rem exten&longs;ione &aelig;qualem &longs;ur&longs;um extrudat, nec tam cit&ograve; extrudere po&longs;&shy;<lb/>&longs;it, &longs;piratim per illius latera de&longs;cendit; Hinc turbo &amp; vortex, cujus rei <lb/>analogiam habes in adductis &longs;upra exemplis, ad hunc porr&ograve; effectum <lb/>perinde e&longs;t, &longs;ive a&euml;r Superioris tractus conden&longs;etur, &longs;ive inferioris rare&longs;&shy;<lb/>cat: Hinc cum igne Typhon, ali&agrave;s cum aqua conjunctus e&longs;t; igne qui&shy;<lb/>dem quo inferioris a&euml;ris tractus &longs;tatim rare&longs;cat, ac proinde maximo im&shy;<lb/>petu a&euml;r Superioris tractus &longs;piratim ruat; aqua ver&ograve; &longs;i magna Vaporum <lb/>vis expre&longs;&longs;a cum igne, caloris vi, in &longs;uperiori a&euml;ris tractu &longs;tatim conden&shy;<lb/>&longs;etur, ac proinde aqua &longs;piratim etiam &amp; pr&aelig;ceps deor&longs;um ruat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000473"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000474"> Inde fort&egrave; imber guttatim de&longs;cendit, c&ugrave;m enim &longs;ur&longs;um ex&shy;<lb/>trudendus &longs;it a&euml;r, humor in de&longs;cen&longs;u in guttas dividitur ad faciliorem <lb/>de&longs;cen&longs;um. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000475"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> A vero aberras, Augu&longs;tine, nec i&longs;ta, quam dicis, vera ratio <lb/>e&longs;t, nam &amp; gutta maior ex &longs;ublimiore tractu de&longs;cendit, vt non rar&ograve; <lb/>&aelig;&longs;tate accidit; quia forvente &aelig;&longs;tu, alti&ugrave;s vapores a&longs;&longs;urgunt, &amp; perexigu&aelig; <lb/>gutt&aelig; lenti&longs;&longs;im&egrave; de&longs;cendent, vt &longs;&aelig;p&egrave; vidi&longs;ti in nebula, dum re&longs;olvitur: <pb pagenum="41" xlink:href="025/01/045.jpg"/>tantulum porr&ograve; vaporis in guttulam re&longs;olvitur, h&aelig;c initio lento de&longs;cen&shy;<lb/>dit gradu, intere&agrave; mult&aelig; ali&aelig; guttul&aelig; minores occurrunt in de&longs;cen&longs;u, <lb/>quas ip&longs;a colligit, vnde major evadit, &amp; motus cre&longs;cit, donec tandem <lb/>in Terram labatur: hinc c&aelig;teris paribus, ill&aelig; gutt&aelig; maiores &longs;unt, qu&aelig; <lb/>ex &longs;ublimiore tractu de&longs;cendunt; plures enim colligunt in de&longs;cen&longs;u mi&shy;<lb/>nores guttas, nempe ex mutuo contactu duarum guttarum &longs;equitur, vt <lb/>ex duabus vnica fiat; trita res e&longs;t, &longs;ed ratio &longs;atis ab&longs;tru&longs;a: hinc &aelig;&longs;tate, <lb/>vt plurimum, gutt&aelig; imbris maiores &longs;unt, qu&agrave;m hieme, hinc demum ali&shy;<lb/>quando accidit, vt iuxta verticem montis &longs;it nebula, imber ver&ograve; in infe&shy;<lb/>riore tractu; &longs;ed qu&aelig;&longs;o ad rem no&longs;tram redeamus longi&ugrave;s enim excur&shy;<lb/>rimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000476"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000477"> Circa tuam hypothe&longs;im multa e&longs;&longs;ent in accuratius examen <lb/>vocanda, &longs;ed per tempus non licet, aliqua tamen obiter percunctabor, <lb/>ac primum quidem illud, quid tibi velles, c&ugrave;m &longs;upra diceres, gradum il&shy;<lb/>lum velocitatis acqui&longs;itum &agrave; Marte &amp; &agrave; Sole, produci vel &agrave; Motore extrin&shy;<lb/>&longs;eco, vel ab ip&longs;i &longs;in et Planetis per motum acceleratum pr&aelig;vium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000478"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000479"> Magnum cert&egrave; h&icirc;c my&longs;terium non latet; c&ugrave;m enim velim, pri&shy;<lb/>mum illum impetum Soli mod&ograve; ine&longs;&longs;e, qui eidem initio inerat, eumque <lb/>motui &aelig;quabili, quo hucu&longs;que Sol movetur, movebiturque impo&longs;terum, <lb/>&aelig;qualem &longs;emper &amp; eundem velocitatis gradum conciliare, cur enim &amp; &agrave; <lb/>quo dictus impetus de&longs;trueretur, c&ugrave;m nunquam fru&longs;tra &longs;it? </s>
          <s id="s.000480">perinde &longs;an&egrave; <lb/>mihi fuit, &longs;ive ab ip&longs;o Sole per motum acceleratum pr&aelig;vium acqui&longs;itus <lb/>fuerit, &longs;ive &agrave; Deo, vel Angelo eidem impre&longs;&longs;us; Dic, vt voles, vtrum&shy;<lb/>que enim fieri potuit; nec qui&longs;quam, opinor, hoc negaverit, nec dif&shy;<lb/>ficile e&longs;&longs;et, definite altitudinem illam, ex qua Sol ad hunc velocitatis <lb/>gradum acquirendum de&longs;cenderit, cognita &longs;cilicet Solis Apog&aelig;i vel <lb/>Perig&aelig;i di&longs;tantia; immo &amp; tempus in tali de&longs;cen&longs;u po&longs;itum; cum emin ve&shy;<lb/>locitate<gap/> vt tempora, &amp; &longs;patia decur&longs;a in duplicata rat. temporum, <lb/>&longs;cio, v.g. <!-- REMOVE S-->vno &longs;ecundo minuto corpus grave decurrere in perpendiculo <lb/>12. pedes, &amp; velocitatem eodem &longs;ecundo minuto acqui&longs;itam &longs;ufficere, <lb/>vt motu &aelig;quabili 24. pedes decurrantur; &longs;cio quoque punctum &AElig;qua&shy;<lb/>toris terre&longs;tris globi &longs;i hic motu orbis agatur, vno &longs;ecundo minuto con&shy;<lb/>ficere circiter 1250. pedes. </s>
          <s id="s.000482">Sit ver&ograve; di&longs;tantia Solis &agrave; centro terr&aelig; 2000. <lb/>circiter &longs;emidiametrorum, &longs;i hic numerus ducatur in illum, productus <lb/>veniet hic tertius 2500000; Sol igitur vno &longs;ecundo minuto conficit to&shy;<lb/>tidem pedes: ducatur hic numerus in 60. productus erit, 150000000. <lb/>tot pedes conficit vno primo minuto: ducatur etiam hic in 60. produ&shy;<lb/>ctus erit 9000000000. tot pedes conficiet vna hora; hic demum duca&shy;<lb/>tur in 24. productus erit 216000000000. tot pedes conficiet vno die; <lb/>accipiatur &longs;ubduplus &longs;cilicet 108000000000. tot pedes decurri; vno die <lb/>corpus grave motu naturaliter accelerato in perpendiculo deor&longs;um; Iam <lb/>duco 24. in 60. &amp; productum in 60. hic productus erit 864000. tot &longs;ci&shy;<lb/>licet minuta &longs;ecunda, quot in 24. horas, ducatur hic in &longs;e ip&longs;um, pro&shy;<lb/>ductus erit 7464960000. per quem &longs;i dividas 108000000000. quotiens <lb/>erit 14 1/2 circiter, tot pedes conficit corpus grave motu deor&longs;um, vno <pb pagenum="42" xlink:href="025/01/046.jpg"/>minuto &longs;ecundo, vnde corriges Mer&longs;ennum, qui tant&ugrave;m pedes 12. a&longs;&longs;i&shy;<lb/>gnat, itemque alium, qui vult corpus grave decurrere vno &longs;ecundo mi&shy;<lb/>nuto 15. pedes; quanquam hic ad verum proxim&egrave; acce&longs;&longs;it, quod cert&egrave; <lb/>in tanto numero 12. cifrarum, qui &longs;cilicet 200. &amp; 16. millia milliorum <lb/>complectitur, parum e&longs;t. </s>
          <s id="s.000483">H&aelig;c porr&ograve; eo animo dico, vt quorumdam <lb/>hallucinatio ca&longs;tigetur, qui c&ugrave;m hoc, eo, quo par e&longs;t, modo non di&longs;&shy;<lb/>cu&longs;&longs;erint, multa ab&longs;urda &longs;uper hac re pronunciant. </s>
          <s id="s.000484">Immo, vt iam fort&egrave; <lb/>mecum ob&longs;ervas, &longs;i pr&aelig;cis&egrave; habeamus, quot pedes corpus grave in de&longs;&shy;<lb/>cen&longs;u decurrat vno &longs;ecundo minuto, habebimus haud dubi&egrave; quantum <lb/>decurrere debeat vno die integro, in linea recta deor&longs;um; qu&aelig; &longs;i du&shy;<lb/>plicetur, &amp; inflectatur in circulum, h&aelig;c for&longs;itan erit, &longs;altem proxim&egrave;, <lb/>magni orbis men&longs;ura; ita vt Sol motu recto pr&aelig;vio 24. horis decur&shy;<lb/>rerit &longs;patium &aelig;quale &longs;emicirculo magni orbis; &longs;ed quidquid &longs;it, &longs;ive <lb/>hic impetus accedat ab extrin&longs;eco, &longs;ive ab ip&longs;o Sole in &longs;e producatur, <lb/>perinde e&longs;t ad rem no&longs;tram; c&ugrave;m Soli maxim&egrave; connaturalis &longs;it, quate&shy;<lb/>nus &longs;cilicet Solaris globus ad talem finem &agrave; natura ip&longs;a, &amp; natur&aelig; ip&longs;ius <lb/>Autore ordinatus e&longs;t; quem vt obtineret tali tantoque impetu illi opus <lb/>erat; tantum igitur &amp; talem vel ab extrin&longs;eco accepit, vel in &longs;e pro&shy;<lb/>duxit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000485"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000486"> Sed quis Solern docuit in Occa&longs;um ferri, non ver&ograve; in Or&shy;<lb/>tum; ire vers&ugrave;s di&longs;tantiam mediam, ad &AElig;quatoris planum accedere, &amp; <lb/>turbinis in&longs;tar circa &longs;uum axem inclinatum moveri, idque in hanc partem, <lb/>poti&ugrave;s qu&agrave;m illam? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000487"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c aperire nolebam, &longs;ed profect&ograve; me cogis: &longs;i Sol ab Au&shy;<lb/>tore movetur extrin&longs;eco, nimirum &agrave; Deo, Angelorum mini&longs;terio, vt <lb/>no&longs;tri Schola&longs;tici communiter docent, nec ego inficias eo, ab eodem <lb/>motore cuncta h&aelig;c recipit; at ex hypothe&longs;i, quod &agrave; &longs;e ip&longs;o moveatur, <lb/>quod cert&egrave; tanti non e&longs;&longs;et, c&ugrave;m id cuipiam corpori gravi competat; di&shy;<lb/>cerem, Solem conditum &agrave; Deo fui&longs;&longs;e &longs;upra di&longs;tantiam mediam, multis <lb/>terr&aelig; &longs;emidiametris, vt dixi, ex quo loco de&longs;cendit versus mundi cen&shy;<lb/>trum, obtenta ver&ograve; media &amp; connaturali di&longs;tantia, motu circulari mo&shy;<lb/>veri c&oelig;pit, vers&ugrave;s Occa&longs;um: cur, inquis, poti&ugrave;s qu&agrave;m vers&ugrave;s Ortum? <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000488">Quia cum creatus fuerit in Tropico Cancri circa 180. grad. <!-- REMOVE S-->longitudinis <lb/>eo poti&longs;&longs;imum fine, vt in terr&aelig; &longs;uperficiem ageret, &agrave; maiori dict&aelig; &longs;uper&shy;<lb/>ficiei tractu vers&ugrave;s Occa&longs;um inde excurrente ad hanc lineam determina&shy;<lb/>tus fuit, ex qua profect&ograve; prima determinatione, &longs;equuntur ali&aelig;, &longs;cilicet, <lb/>Axis mundi, polorum, &AElig;quatoris &amp;c. </s>
          <s id="s.000489">&amp; c&ugrave;m tantulum prim&aelig; determi&shy;<lb/>nationis deor&longs;um retinuerit, debilis tamen, tota enim fer&egrave; in circularem <lb/>motum ivit, quid mirum, &longs;i ad Perig&aelig;um tendat? </s>
          <s id="s.000490">&agrave; quo rur&longs;um eodem <lb/>modo vers&ugrave;s Apog&aelig;um regreditur; adde &longs;ecundam inclinationem, de <lb/>qua iam &longs;upra, &amp; quia globorum more, deor&longs;um in morem turbinis <lb/>de&longs;cendit, retinuit illum motum orbis circa eundem Axem &longs;ibi ip&longs;i <lb/>&longs;emper parallelum, vbi motu circulari agi c&oelig;pit, cui pr&aelig;dicta turbinatio <lb/>non ob&longs;tat, Vides, cuncta h&aelig;c ex communibus illis principiis deduci, <lb/>per qu&aelig; aliorum corporum motus explicantur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="43" xlink:href="025/01/047.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000491"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000492"> Rect&egrave;, illud &longs;altem commodi ex hac tua hypothe&longs;i acci&shy;<lb/>dit, quod primi orbis incol&aelig; diem primum integrum habuerunt, Sol <lb/>nempe in ortiuo horizontis illorum limbo conditus fuit; id e&longs;t, in &longs;emi&shy;<lb/>circulo ortiuo magni Meridiani; &amp; ver&ograve; &aelig;quum fuit, vt Sol, qui pro&shy;<lb/>pter hominem creatus e&longs;t, no&longs;tro huic primum hemi&longs;ph&aelig;rio, in quo &amp; <lb/>primus homo conditus, pr&aelig;fulgeret: &longs;ed fort&egrave; nobilem coronam diutius <lb/>quam par e&longs;&longs;et detinemus; tuam illam, quam contra no&longs;tram hypothe&shy;<lb/>&longs;im adorna&longs;ti, di&longs;putationem, in proximum congre&longs;&longs;um remittimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000493"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000494"> Sit, vt voles, adero cra&longs;tina die, ni&longs;i tibi fort&egrave; grave &longs;it; multi <lb/>etiam ex nobili&longs;&longs;imis auditoribus futurum congre&longs;&longs;um &longs;ua pr&aelig;&longs;entia ho&shy;<lb/>ne&longs;tabunt. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.047.1.jpg" xlink:href="025/01/047/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000495"><emph type="center"/>DIALOGVS SECVNDVS.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000496"><emph type="center"/><emph type="italics"/>In quo valida contra Copernici hypothe&longs;im <lb/>argumenta proponuntur.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000497">DVBIVM mihi non e&longs;t, hanc di&longs;putationem ineunti, quin <lb/>pleri&longs;que fort&egrave; iam actum agere videar, CARDINALIS <lb/>EMINENTISSIMS, quotus enim qui&longs;que invenitur, vel Philo&shy;<lb/>&longs;ophorum in tractatione de Corpore C&oelig;le&longs;ti; vel Theologo&shy;<lb/>rum in Opere &longs;ex dierum enucleando;; vel &longs;acri Textus Interpretum, in <lb/>eorum locorum expo&longs;itione, in quibus Terra &longs;tare, Sol &amp; A&longs;tra <lb/>pa&longs;&longs;im moveri dicuntur; vel denique A&longs;tronomorum, in mundi &longs;y&longs;tema&shy;<lb/>te definiendo, qui hanc partam non adornet, &longs;uam falcem in hanc me&longs;&shy;<lb/>&longs;em non mittat, ac de mi&longs;ero Copernico novos triumphos agere nolit. <lb/></s>
          <s id="s.000498">Scribimus indocti, doctique po&euml;mata: quanquam, vt ingenu&egrave; dicam, <lb/>maxima illorum argumentorum pars, quibus nonnulli pr&aelig;fatam Coper&shy;<lb/>nici opinionem petierunt, non parum laudis &amp; plau&longs;us eidem concilia&shy;<lb/>vit; ita enim ab illius defen&longs;oribus rejecta fuere, vt &longs;olutionis, &longs;eu re&shy;<lb/>&longs;pon&longs;ionis facilitas qua&longs;i ad in&longs;tar nov&aelig; demon&longs;trationis novum &longs;plendo&shy;<lb/>re in eidem &longs;ententia concili&acirc;rit, illud &longs;an&egrave; commune e&longs;t pr&aelig;liis etiam li&shy;<lb/>terariis, vt qui&longs;quis ho&longs;tem mal&egrave; aggre&longs;&longs;us e&longs;t, &amp; in ca&longs;&longs;um adortus, <lb/>pro &longs;emivicto habentur; ne igitur eundem errorem admittam, illa dum&shy;<lb/>taxat adducam, qu&aelig; &longs;i non fort&egrave; ho&longs;tem omnin&ograve; conficere, plurim&ugrave;m <lb/>tamen labefactare videntur; tuum erit, Eminenti&longs;&longs;ime, qui per&longs;pica&shy;<lb/>ci&longs;&longs;ima ingenij acie vales, quam nihil quantumvis arduum, vel ab&longs;tru&shy;<lb/>&longs;um effugiat, &longs;i non de integra victoria, de potioribus &longs;altem partibus &agrave; <lb/>nobis in hac cau&longs;a, vt ben&egrave; &longs;pero, referendis, judicare, necnon &aelig;qui&longs;&longs;i&shy;<lb/>mam ferre &longs;ententiam. </s>
          <s id="s.000499">Sed initium di&longs;&longs;ertationi demus. </s>
        </p>
        <pb pagenum="44" xlink:href="025/01/048.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000500"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000501"> Omittam, vt prudenter feci&longs;ti, argumentorum qui&longs;quilias, <lb/>qu&aelig; nonnulli, pr&aelig;&longs;ertim ex antiquioribus rerum Mathematicarum &amp; <lb/>Phy&longs;icarum min&ugrave;s peritis contra tuam hypothe&longs;im adduxerunt, qu&aelig; pe&shy;<lb/>tita &longs;cilicet petunt &agrave; ventis, &amp; nubibus, motu projectorum, de&longs;cen&longs;u <lb/>gravium, domorum ruina &amp; lap&longs;u; quanquam nonnihil ad hominem ex <lb/>his eliciam; vt enim vis, ex motu orbis retardato, in Ortum &longs;equi aqua&shy;<lb/>rum excur&longs;ionem, per quam marinum &aelig;&longs;tum ve&longs;tri explicant, quia &longs;cili&shy;<lb/>cet obimpre&longs;&longs;um ante impetum, quem facil&egrave; aqua retinet, nec enim ni&longs;i <lb/>&agrave; contrario impediri pote&longs;t, eundem pro&longs;equitur motum vers&ugrave;s Ortum; <lb/>cuius rei pr&aelig;claram cert&egrave; analogiam habetis in aqua, qu&aelig; cymba vehi&shy;<lb/>tur; cymba enim motum vald&egrave; retardante, aqua vers&ugrave;s portum excurrit; <lb/>hoc vnum e&longs;t ex pr&aelig;cipuis &longs;ententi&aelig; ve&longs;tr&aelig; argumentis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000502"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000503"> Ita e&longs;t, &amp; lic&egrave;t ad ea, qu&aelig; repo&longs;ui&longs;ti, obmutire &amp; ma&shy;<lb/>nus dare vi&longs;us &longs;im, quia illa omnia, qu&aelig; ad tabulas &aelig;&longs;tus marini ei&uacute;&longs;que <lb/>ph&aelig;nomena pertinent, min&ugrave;s calleo, vereor tamen, vt rerum i&longs;tarum peri&shy;<lb/>ris per&longs;uadere valeas; illud autem &longs;ilentium mihi poti&longs;&longs;imum impo&longs;uit, <lb/>qu&ograve;d &longs;anct&egrave; jura&longs;ti, in adluctis &agrave; te ph&aelig;nomenis, omnes ad vnum &aelig;&longs;tus <lb/>marini peritos, &longs;ive Naucleri &longs;int, &longs;ive alij, im&ograve; &amp; ip&longs;os litorum Oceani <lb/>vel idiotas incolas &longs;umma con&longs;en&longs;ione convenire; itaque lic&egrave;t ex &longs;ola ter&shy;<lb/>re&longs;tris globi circuitione &aelig;&longs;tus marini ad&aelig;quata cau&longs;a petenda non &longs;it, &longs;ed <lb/>ex alia quapiam, negari tamen non pote&longs;t, quin pr&aelig;dictus motus aliquid <lb/>conferat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000504"><emph type="italics"/>Antim:<emph.end type="italics"/> A&longs;&longs;igna pri&ugrave;s aliam cau&longs;am, vt videamus, an &longs;ufficiat ad hunc <lb/>mirabilem effectum; &longs;i enim &longs;ufficit, nihil &longs;an&egrave; e&longs;t, quod ille Terr&aelig; motus <lb/>conferat; &longs;i ver&ograve; non &longs;ufficit, o&longs;tende id, ad quod non &longs;ufficit, &amp; illius <lb/>motus opem po&longs;tulat; &longs;emper enim recurret propo&longs;itum argumentum; <lb/>totum illud, quidquid tandem &longs;it, quod &agrave; pr&aelig;fato motu efficitur, circa <lb/>maxim&aelig; in&aelig;qualitatis cardines; id e&longs;t, circa Meridiem &amp; mediam noctem, <lb/>vi&longs;um &longs;emper iri; quod tamen Ob&longs;ervationibus repugnat: itaque certum <lb/>e&longs;t, &amp; per&longs;picuum ex Maris &aelig;&longs;tu Terr&aelig; motum minim&egrave; probari; certum <lb/>tamen e&longs;&longs;e dicitis, ex illo in&aelig;quali motu, varium &longs;equi aquarum motum; <lb/>quod cert&egrave; ad hominem &longs;ic vrgeo; &longs;i rever&agrave; e&longs;&longs;et hic motus, ex illius in&aelig;&shy;<lb/>qualitate, varius aquarum motus &longs;equeretur, &longs;cilicet ex retardatione aqua&shy;<lb/>rum excur&longs;io vers&ugrave;s Ortum, ex acceleratione, excur&longs;io vers&ugrave;s Occa&longs;um; <lb/>hoc non negatis, &longs;ed conceditis vltr&ograve;; idque in cardinibus maxim&aelig; in&shy;<lb/>&aelig;qualitatis, aut &longs;altem &longs;emper in ii&longs;dem, c&ugrave;m eadem cau&longs;a idem &longs;em&shy;<lb/>per pr&aelig;&longs;tet; &longs;ed in nullo certo ac fixo temporis puncte huiu&longs;modi aqua&shy;<lb/>rum excur&longs;iones fiunt, quod nemo neger, &longs;i c&aelig;cus &amp; &longs;urdus; nullus e&longs;t <lb/>igitur Terr&aelig; motus, ex quo alioqui pr&aelig;dicti effectus nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;eque&shy;<lb/>rentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000505"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000506"> Facilis re&longs;pon&longs;io nobis &longs;uppetit, qualem etiam ve&longs;tri adhi&shy;<lb/>bent, &longs;cilicet illam in&aelig;qualitatem motus, e&longs;&longs;e tant&ugrave;m apparentem, iis <lb/>&longs;cilicet, qui ex Solari &longs;ph&aelig;ra oculos in Terram conjicerent; &longs;icut C&oelig;le&shy;<lb/>&longs;tium &longs;ph&aelig;rarum motus nobis &egrave; Terra ob&longs;ervantibus in&aelig;quales apparent; <lb/>c&ugrave;m tamen re ip&longs;a &aelig;quabiles &longs;int, igitur po&longs;ita reali motus &aelig;qualitate, <pb pagenum="45" xlink:href="025/01/049.jpg"/>vt no&longs;tr&aelig; hypothe&longs;i hoc argumentum &agrave; marino &aelig;&longs;tu petitum non prode&longs;t, <lb/>ita nec obe&longs;t: iam &longs;umus ergo pares. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000507"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000508"> Merum effugium e&longs;t; c&ugrave;m &longs;it vera &amp; realis, vt aiunt, motus <lb/>in&aelig;qualitas; &amp; vt ad tuam figuram veniam. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.049.1.jpg" xlink:href="025/01/049/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000509">Punctum E long&egrave; veloci&ugrave;s movetur, qu&agrave;m F ; nam E in Ortum fertur, <lb/>vtroque motu, centri &longs;cilicet atque orbis, c&ugrave;m tamen F toto quidem motu <lb/>centri feratur in Ortum, &longs;ed cum toto motu orbis feratur in Occa&longs;um, ex <lb/>vtriu&longs;que motus maxima oppo&longs;itione, motus ex vtroque mixtus maxim&egrave; <lb/>retardatur, vt ex certi&longs;&longs;imis doctrin&aelig; motuum principiis liquid&ograve; con&longs;tat. <lb/></s>
          <s id="s.000510">Pr&aelig;tere&agrave; non tant&ugrave;m aquarum excur&longs;io ex dicta motus in&aelig;qualitate &longs;eque&shy;<lb/>retur, ver&ugrave;m etiam alia, qu&aelig; facil&egrave; cadere po&longs;&longs;ent, rever&agrave; caderent, &longs;ive in <lb/>Ortum in maxima retardatione, &longs;ive in maxima acceleratione vers&ugrave;s Occa&shy;<lb/>&longs;um; &amp; ad hoc eadem facit analogia tranantis cymb&aelig;; vbi enim h&aelig;c ad li&shy;<lb/>tus appellitur, homines parum cauti, qui in illa &longs;unt, non vers&ugrave;s puppim re&shy;<lb/>pelluntur &agrave; littore, &longs;ed vers&ugrave;s proram proni ruunt; cymba enim retinet <lb/>fixa ve&longs;tigia, dum interim impetus ante impre&longs;&longs;us reliquum corpus an&shy;<lb/>tror&longs;um agit; in quo etiam aliquam rationem vectis ob&longs;ervo, hinc quo <lb/>altiores &longs;unt homines, in dicto ca&longs;u, facili&ugrave;s ruunt; quia vectis longior <lb/>e&longs;t; &longs;ed Augu&longs;tine, hoc minim&egrave; fieri videmus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000511"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000512"> Hoc tuum argumentum, Antime, equidem ad homi&shy;<lb/>nem, vt aiunt, maximi momenti e&longs;t; nec video quonam pacto illi, qui <lb/>ex dicta in&aelig;qualitate motus, eiu&longs;modi aquarum excur&longs;iones &longs;e qui volunt, <pb pagenum="46" xlink:href="025/01/050.jpg"/>ab eo &longs;e&longs;e expediant; No&longs;tri tamen eo non vtuntur, vtpote qui &longs;ciant, <lb/>ex dicta in&aelig;qualitate, etiam &longs;uppo&longs;ita, minim&egrave; &longs;equi aquarum excur&shy;<lb/>&longs;iones, nemp&egrave; eo motu &longs;ingul&aelig; partes illius globi moventur, &longs;eu tardi&ugrave;s, <lb/>&longs;eu veloci&ugrave;s, quo totius motus ratio illas moveri po&longs;tul&agrave;t; ac proinde il&shy;<lb/>lud globi punctum, quod ad Solem direct&egrave; &longs;pectat de Meridie, tard&egrave; <lb/>movetur in Ortum, celeriter ver&ograve;, vbi e&longs;t oppo&longs;itum in ip&longs;a media no&shy;<lb/>cte; quia totus globus ita moveri po&longs;tulat &longs;ingulas &longs;ui partes, im&ograve; etiam <lb/>in iis, qu&aelig; va&longs;e vehuntur, &amp; ab extrin&longs;eco motum &amp; impetum recipiunt, <lb/>in&aelig;qualitas motus non ex abrupto, at &longs;en&longs;im &longs;ine &longs;en&longs;u inducta nullum <lb/>alium effectum pr&aelig;ter eandem rationem motus inducit; &longs;ic cymba qua <lb/>vehitur aqua celeri motu, &longs;i &longs;en&longs;im remittit, ac retardat motum, aut <lb/>cert&egrave; tardiorem primum paulatim deinde accelerat, neque huc, neque <lb/>illuc aqua excurrit, nec &longs;tantes in navi huc aut illuc inclinari &longs;e &longs;entiunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000513"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000514"> Ita e&longs;t; vt dicis; hoc argumentum contra illos ad hominem, <lb/>vt aiunt, &agrave; me adductum e&longs;t, qui pr&aelig;fatos effectus ex illa motuum in&aelig;&shy;<lb/>qualitate &longs;equi a&longs;&longs;erunt; at per te, mihi qu&aelig;&longs;o, liceat, idem argumen&shy;<lb/>tum etiam contra illos pro&longs;equi &amp; vrgere, vt aiunt, qui negant dictos <lb/>effectus ex dicta in&aelig;qualitate &longs;equi, quorum ego; vt vereor &longs;en&longs;a, ita <lb/>illis, opinor, ingratum non accidet, quod rem hanc paul&ograve; accura&shy;<lb/>ti&ugrave;s di&longs;cutiam, &amp; ad certi&longs;&longs;ima doctrin&aelig; motuum principia reducam; <lb/>Prim&ograve; ergo quidem &longs;uppono ex dicta doctrina, impetum &longs;emel impre&longs;&shy;<lb/>&longs;um non de&longs;trui, quamdiu fru&longs;tr&agrave; non e&longs;t, &amp; con&longs;equi pote&longs;t &longs;uum ef&shy;<lb/>fectum, &longs;cilicet motum, qui &amp; finis illius e&longs;t, &longs;eu per eandem lineam, <lb/>&longs;eu per aliam, ad quam e&longs;t nova determinatio; nulla enim e&longs;t alia ratio, <lb/>propter quam impetus de&longs;truatur; &longs;ic turbo v.g. <!-- REMOVE S-->di&longs;cus &aelig;neus, Axe vtrim&shy;<lb/>que extante, in levigato plano diuti&longs;&longs;im&egrave; &longs;uos orbes agit, &amp; &longs;i nullus <lb/>e&longs;&longs;et attritus partium, &amp; Axis ad perfectam libellam, per di&longs;ci centrum <lb/>iret, nunquam hic motus ce&longs;&longs;aret. </s>
          <s id="s.000515">Pr&aelig;tere&agrave;, &longs;i globus tornatus de&longs;cen&shy;<lb/>dat per planum declive prob&egrave; l&aelig;vigatum, quod po&longs;t tantulam incurvatio&shy;<lb/>nem &longs;ur&longs;um ex adver&longs;o, &longs;ub eodem inclinationis angulo deflectatur; haud <lb/>dubi&egrave; ad imum primi plani declivis globus non &longs;i&longs;tet, &longs;ed per aliud ad <lb/>&aelig;qualem fer&egrave; altitudinem a&longs;cendet, virtute impetus, in primo de&longs;cen&longs;u <lb/>acqui&longs;iti, ad hanc port&ograve; lineam ab eodem plano determinatur; analo&shy;<lb/>giam perfectam in vibrato funependulo etiam habes, &amp; in ip&longs;a corporum <lb/>repercu&longs;&longs;ione; de&longs;truitur tamen aliquid impetus in illo a&longs;cen&longs;u, &longs;cilicet <lb/>&agrave; quodam impetu innato, non acqui&longs;ito, qui gravibus ine&longs;t, &amp;, vt fa&shy;<lb/>cil&egrave; vobis per&longs;uaderem, ab ip&longs;a gravitate non di&longs;tinguitur; &longs;ic etiam ab <lb/>alio impetu ob&longs;tante, vel ad aliam lineam trahente, vnde &longs;equitur de&shy;<lb/>terminatio qu&aelig;dam mixta, &longs;en&longs;im de&longs;truitur; &longs;ed ne longi&ugrave;s excurram, <lb/>illa omnia doctrin&aelig; motuum principia hoc loco dumtaxat &longs;upponam, qu&aelig; <lb/>huius doctrin&aelig; petiti facil&egrave; concedunt, &amp; fus&egrave; alibi pertractata nec non <lb/>firmata fu&ecirc;re. </s>
          <s id="s.000516">Primo igitur loco &longs;uppono, impetum nunquam de&longs;trui, <lb/>ni&longs;i quando e&longs;t fru&longs;tr&agrave;, id e&longs;t, quando motus omnis impeditur, &agrave; quo&shy;<lb/>cunque tandem &longs;it ille impetus, &longs;ive impre&longs;&longs;us ab extrin&longs;eco, &longs;ive ab ip&longs;o <lb/>corpore in &longs;e productus, &longs;ive &agrave; toto, parti, &longs;ive toti &agrave; parte, &longs;ive parti ab alia <lb/>parte, nam perinde e&longs;t, quoad hoc principium. </s>
        </p>
        <pb pagenum="47" xlink:href="025/01/051.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000517"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000518"> Hoc facil&egrave; damus, im&ograve; hoc pro generali axiomate libenter <lb/>admitto, nihil vnquam de&longs;trui, ni&longs;i quando e&longs;&longs;e non pote&longs;t, ni&longs;i fru&longs;tr&agrave; <lb/>&longs;it. </s>
          <s id="s.000519">Sic anima, qu&aelig; defectu corrupti organi non pote&longs;t ampli&ugrave;s operari <lb/>in corpore, de&longs;init e&longs;&longs;e, omnin&ograve; quidem, &longs;i extr&agrave; organum operari <lb/>non pote&longs;t, vt de animabus brutarum animantium Philo&longs;ophi docent, non <lb/>tamen omnin&ograve; &amp; ab&longs;olut&egrave;, &longs;ed in corpore tant&ugrave;m, &longs;i extr&agrave; organum opera&shy;<lb/>ri pote&longs;t, vt anima rationalis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000520"><emph type="italics"/>Chry&longs;ec.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000521"> Hoc idem principium ad alias qualitates etiam extendi pote&longs;t; <lb/>caloris v.g. <!-- REMOVE S-->frigoris, &amp;c. </s>
          <s id="s.000522">qu&aelig; quamdiu &longs;uum finem con&longs;equi, &amp; pr&aelig;&longs;ta&shy;<lb/>re effectum po&longs;&longs;unt, in &longs;ubjecto, cui inh&aelig;rent, tamdiu in eo permanent <lb/>intact&aelig;; vt &longs;i per actionem qualitatis contrari&aelig; novus effectus inducitur, <lb/>ac proinde, vel totus prior, vel pars illius de&longs;init, tunc prima illa qualitas <lb/>in &longs;ubjecto illo fru&longs;tra e&longs;&longs;e dicitur, ac proinde vel &longs;ecund&ugrave;m &longs;e totam, <lb/>&longs;i totus effectus abactus e&longs;t, vel &longs;ecund&ugrave;m &longs;ui partem, pro rata effectus <lb/>de&longs;tructi, e&longs;&longs;e de&longs;init. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000523"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000524"> Ad &longs;peciem h&aelig;c fort&egrave; cuipiam vera e&longs;&longs;e videntur; at profect&ograve; <lb/>res &longs;ecus &longs;e habet in pr&aelig;fatis qualitatibus, de quibus mod&ograve; di&longs;putatio <lb/>in&longs;tituta non e&longs;t, &longs;atis mihi e&longs;t, &longs;i in no&longs;tro impetu res ita &longs;e habeat; ad&shy;<lb/>mitto etiam ea, qu&aelig; dixi&longs;ti, Augu&longs;tine, de anima rationali; de brutorum <lb/>animabus aliqua fort&egrave; difficultas e&longs;&longs;et, &longs;ed huius loci non e&longs;t. </s>
          <s id="s.000525">Sit igitur <lb/>&longs;ecundum principium ex eadem doctrina motuum huc derivatum, cor&shy;<lb/>pus eo motu movetur, quo facili&ugrave;s moveri pote&longs;t, minore &longs;cilicet &longs;um&shy;<lb/>ptu, &amp; cum minore difficultate, compen&longs;atque vt plurimum in vno, <lb/>quod in alio difficili&ugrave;s tant&ugrave;m obtinere po&longs;&longs;et; h&aelig;c iam &longs;upra indicavi in <lb/>primo congre&longs;&longs;u; &longs;ic cylindrus, vel in plano l&aelig;vigato iacens, vel humido <lb/>innatans ab altera extremitate pul&longs;us, vel tractus etiam per lineam per&shy;<lb/>pendiculariter incidentem, motu recto non movetur. </s>
          <s id="s.000526">&longs;ed circulari, circa <lb/>centrum, quod terminat mediam proportionalem totam inter &amp; dimi&shy;<lb/>diam, ita vt major quantitas &longs;it vers&ugrave;s illam extremitatem, cui potentia <lb/>motrix applicata e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000527"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000528"> Lic&egrave;t fort&egrave; in parergum incidamus, tantulum &longs;chematis de&shy;<lb/>&longs;idero, vt rem &agrave; te &longs;olo auditam meli&ugrave;s intelligam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000529"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000530"> Non opus e&longs;t alio &longs;chemate: Supponamus enim cylindrum <lb/>BC &lpar;<emph type="italics"/>in Fig. <!-- REMOVE S-->pag.<emph.end type="italics"/>45.&rpar; innatantem humido, pul&longs;um in B, &longs;itque vt BC <lb/>ad BK, ita h&aelig;c ad BA, &amp; ex K ducantur arcus BG, CN &longs;imiles, duca&shy;<lb/>turque GKN; cylindrus pul&longs;us, vt dixi ex B, de&longs;cribit &longs;uo motu duos <lb/>&longs;ectores BKG, CKN, quia &longs;cilicet &longs;patium vtroque contentum e&longs;t om&shy;<lb/>nium po&longs;&longs;ibilium minimum, &longs;uppo&longs;ito quolibet alio arcu, non minore <lb/>BG, &amp; duobus radiis, qui &longs;imul coniuncti &longs;int &aelig;quales toti BC, quod <lb/>ali&agrave;s demon&longs;traui, nempe &agrave; &longs;ectoribus &longs;imilibus ad triangula propor&shy;<lb/>tionalia, &amp; ab his ad &longs;implicem lineam gradum faciens, reduxi rem ad <lb/>hoc problema, datam quantitatem ita &longs;ecare, vt maius &longs;egmentum &longs;it <lb/>ad minus, vt hoc ad tertium, &amp; compo&longs;ita ex duabus extremis &longs;it om&shy;<lb/>nium po&longs;&longs;ibilium minima; vel &longs;ic Dat&aelig; quantitati vnam partem detra&shy;<lb/>here, &amp; aliam addere, vt re&longs;idua &longs;it ad detractam, vt detracta ad addi-<pb pagenum="48" xlink:href="025/01/052.jpg"/>tam, &amp; compo&longs;ita ex re&longs;idua, &amp; addita &longs;it omnium po&longs;&longs;ibilium minima; <lb/>&longs;ed his omi&longs;&longs;is &amp; &longs;uppo&longs;itis, eo motu hic cylindrus, atque ade&ograve; c&oelig;teris <lb/>paribus, quodlibet corpus movetur, &longs;ive ab intrin&longs;eco, &longs;ive ab extrin&shy;<lb/>&longs;eco, quo facili&ugrave;s moveri pote&longs;t; idem ob&longs;ervamus in &longs;agittis alii&longs;que <lb/>corporibus oblongis, &longs;i vel aliquando &longs;ponte &longs;ua cadunt, vel projiciun&shy;<lb/>tur; &longs;ed luculentum exemplum omittere non po&longs;&longs;um, globi &longs;cilicet per <lb/>planum declive de&longs;cendentis, c&ugrave;m enim duobus modis deor&longs;um ferri <lb/>po&longs;&longs;it. </s>
          <s id="s.000531">Prim&ograve; vno dumtaxat motu centri, quo &longs;ingul&aelig; partes per lineas <lb/>plano inclinato parallelas eant. </s>
          <s id="s.000532">Secundo motu rotationis, mixto &longs;cilicet <lb/>ex motibus centri &amp; orbis; hoc &longs;ecundo modo movetur, non ver&ograve; pri&shy;<lb/>mo, quem multus partium affrictus maximoper&egrave; retardaret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000533"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c concedere non po&longs;&longs;um; ide&ograve; enim movetur hoc motu, <lb/>quia c&ugrave;m centrum gravitatis globi &longs;it extra perpendiculum, quid mirum, &longs;i <lb/>e&ograve; inclinet, vnde motus orbis nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur; vt facil&egrave; etiam &longs;ine <lb/>figura quivis intelligat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000534"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000535"> Nonnihil tamen figur&aelig; adhibeo, vt maximam difficultatem, <lb/>quam ego quidem &longs;entio, in eo, quod dicis, mihi excutias. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.052.1.jpg" xlink:href="025/01/052/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000536">Sit planum inclinatum DH, &amp; in eo <lb/>globus gravis, tangens planum in D, per&shy;<lb/>pendicularis AF, &agrave; centro globi ducta; <lb/>&longs;intque ali&aelig; du&aelig; line&aelig; BAG, CI, plano <lb/>parallel&aelig;, de&longs;cendit globus A, vt dixi, <lb/>non quidem primo modo, ita vt punctum <lb/>C &longs;equatur lineam CI, &amp; punctum D <lb/>lineam DH. </s>
          <s id="s.000537">Sed per rotationem, vt <lb/>aiunt, ita vt circa centrum A, ali&aelig; par&shy;<lb/>tes moveantur, quia, inquis, centrum <lb/>globi A e&longs;t extra perpendiculum; de quo amab&ograve; perpendiculo intelligis <gap/><lb/>an de BD ducto &agrave; puncto contactus, an ver&ograve; de AF. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000538"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000539"> Vtrumque intelligo; vt enim globus &longs;u&longs;tineatur in plano <lb/>DH, perpendiculum, quod ducitur a puncto contactus B, per centrum <lb/>A ite deberet; vnde cert&egrave; planum e&longs;&longs;et horizonti parallelum; quando <lb/>ver&ograve; vnum perpendiculum cum alio non concurrit, vt in hoc ca&longs;u, <lb/>tunc planum e&longs;t inclinatum; igitur c&ugrave;m centrum A per lineam perpendi&shy;<lb/>cularem AE non &longs;u&longs;tineatur &agrave; plano, vlteri&ugrave;s enim ad F pertingit, de&longs;cen&shy;<lb/>dat nece&longs;&longs;e e&longs;t, c&ugrave;m de&longs;cendere po&longs;&longs;it; in aliis omnibus corporibus, per&shy;<lb/>fectam analogiam habes. </s>
          <s id="s.000540">Sit enim planum horizontale CN, &amp; in eo <lb/><figure id="id.025.01.052.2.jpg" xlink:href="025/01/052/2.jpg"/><lb/>rectangulum CB, cuius centrum gravitatis F, ita <lb/>inclinetur rectangulum CB, donec perveniat ad <lb/>&longs;itum DI, exi&longs;tente centro gravitatis in H, ac <lb/>proinde c&ugrave;m perpendiculam HL cadat extr&agrave; <lb/>punctum contactus D, deor&longs;um tendit, &amp; to&shy;<lb/>tum rectangulum ruit. </s>
          <s id="s.000541">Idem prors&ugrave;s de globo <lb/>dicendum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000542"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000543"> Crede mihi, Augu&longs;tine, multi &longs;&aelig;p&egrave; <lb/>ac &longs;&aelig;pi&ugrave;s paralogi&longs;mis, &amp; fal&longs;is pr&aelig;occupatio-<pb pagenum="49" xlink:href="025/01/053.jpg"/>nibus abripi &longs;e &longs;inunt, quod in pr&aelig;&longs;enti ca&longs;u, meo &longs;altem iudicio, acci&shy;<lb/>dit; vt enim in tua &longs;i&longs;tamus figura; non negabis, opinor, centrum H <lb/>minim&egrave; de&longs;cen&longs;urum, &longs;i fort&egrave; propi&ugrave;s ad planum CN accedere non po&longs;&shy;<lb/>&longs;et, c&ugrave;m ex ip&longs;is terminis idem &longs;it de&longs;cendere, &amp; propri&ugrave;s ad planum DN <lb/>accedere; At ver&ograve; centrum A &lpar;<emph type="italics"/>in Figura perultima<emph.end type="italics"/>&rpar; propi&ugrave;s ad planum in cli&shy;<lb/>natum DH accedere non pote&longs;t, &agrave; quo &aelig;quali &longs;emper di&longs;tanti&aelig; men&longs;ura <lb/>di&longs;tat, &longs;cilicet radio, vnus autem radius alteri &aelig;qualis e&longs;t; hinc nunquam <lb/>di&longs;cedit &agrave; linea AG parallela Plano DH, &amp; quodlibet perpendiculum ad <lb/>planum terminatum &agrave; centro A ductum line&aelig; AF &aelig;quale e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000544"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000545"> Proptere&agrave; globus de&longs;cendit, quia eius centrum A non <lb/>&longs;u&longs;tinetur in puncto contactus, c&ugrave;m &longs;u&longs;tineri non po&longs;&longs;it ni&longs;i in perpen&shy;<lb/>diculo AF. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000546"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000547"> Rect&egrave;, Proptere&agrave; globus de&longs;cendit; &longs;ed profect&ograve; non pro&shy;<lb/>pterea globus volvitur, &longs;ive enim volvatur deor&longs;um, &longs;ive de&longs;cendat iux&shy;<lb/>ta primum modum in &longs;itu, in quo e&longs;t, centrum A per eandem lineam <lb/>AG, deor&longs;um tendit, nec vnquam ab ea di&longs;cedit, aut di&longs;cedere pote&longs;t; <lb/>cur igitur cum vtroque modo, per eandem lineam de&longs;cendere po&longs;&longs;it, hoc <lb/>&longs;ecundo poti&ugrave;s, qu&agrave;m illo primo de&longs;cendit? </s>
          <s id="s.000548">quod enim dicis, Augu&longs;ti&shy;<lb/>ne, centrum gravitatis A e&longs;&longs;e extra perpendiculum, ac proptere&agrave; de&longs;&shy;<lb/>cendere, id totum verum e&longs;t, &amp; &agrave; me admittitur, vnd&egrave; rever&agrave; de&longs;cen&shy;<lb/>dit; &longs;ed per lineam AG, infr&agrave; quam de&longs;cendere nequit; &longs;ed c&ugrave;m per eam <lb/>vtroque modo ire po&longs;&longs;it, ac proinde de&longs;cendere, cur, qu&aelig;&longs;o, vno <lb/>poti&ugrave;s qu&agrave;m alio? </s>
          <s id="s.000549">Sed hoc alio exemplo fort&egrave; luculentiore clari&longs;&longs;im&egrave; <lb/>o&longs;tendo. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.053.1.jpg" xlink:href="025/01/053/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000550">Sit planum inclinatum AB, &longs;it rectan&shy;<lb/>gulum C in eo collocatum; cert&egrave; &longs;i &longs;up&shy;<lb/>ponatur vtrumque l&aelig;vigatum, de&longs;cen&shy;<lb/>det rectangulum, per dictum planum, <lb/>ibitque centrum gravitatis C per CP <lb/>parallelam plano; nec enim aliter per &longs;e <lb/>de&longs;cendere pote&longs;t, nec volvi circa angu&shy;<lb/>lum D, quod fieri deberet, vt fueret; <lb/>alioquin centrum C in revolutione a&longs;cen&shy;<lb/>deret, quod dici non pote&longs;t; Sit enim <lb/>CD perpendiculum, &amp; CN horizontalis, haud dubie &longs;i C volvatur <lb/>circa D, radio DC, tangens decta &agrave; puncto C, perpendicularis in <lb/>CD, ibit &longs;upr&agrave; horizontalem CN, vt patet ad oculum: Dixi per &longs;e, <lb/>nam per accidens, c&ugrave;m &agrave; plani &longs;cabutie impediri po&longs;&longs;it, latus AD, &longs;u&shy;<lb/>perior portio qu&aelig; libera e&longs;t, impetus vi acqui&longs;iti, pr&aelig;valens, deor&shy;<lb/>&longs;um circum volvitur circa angulum D ; &longs;ed hoc per accidens fit. </s>
          <s id="s.000551">Sit autem <lb/>aliud rectangulam F in eodem plano inclinato, perpendiculum, FH, ho&shy;<lb/>rizontalis FO; cert&egrave; &longs;i ducatur tangens FK perpendicularis<gap/> MF; &longs;i <lb/>centrum F circa M radio MF volvatur, ibit infra FO, igitur non a&longs;cen&shy;<lb/>det &longs;ed de&longs;cendet. </s>
          <s id="s.000552">itaque vt ad no&longs;trum globum redeat oratio c&ugrave;m <!--kein neuer Satz--></s>
          <s id="s.000553">nec <lb/>circa punctum D volvi po&longs;&longs;it centrum A, &lpar;<emph type="italics"/>in Figura antepenuissima<emph.end type="italics"/>&rpar; ni&longs;i in-<pb pagenum="50" xlink:href="025/01/054.jpg"/>fr&agrave; rectam AG de&longs;cendat, nec ab hac po&longs;&longs;it di&longs;cedere; cert&egrave; non ide&ograve; <lb/>globus volvitur, vt centrum A de&longs;cendat, c&ugrave;m de&longs;cendere po&longs;&longs;it, etiam&longs;i <lb/>non volvatur; igitur ide&ograve; volvitur, &longs;eu rotatur, quia cum vtroque modo <lb/>de&longs;cendere valeat centrum A, per eandem &longs;cilicet lineam AG, &amp; c&ugrave;m pri&shy;<lb/>mo modo difficili&ugrave;s de&longs;cendat, propter affrictum partium; ide&ograve; &longs;ecundo <lb/>modo de&longs;cendit, quia &longs;ic facili&ugrave;s de&longs;cendit; &longs;ic enim corpus grave non mo&shy;<lb/>do determinatum e&longs;t ad motum, &longs;ed etiam ad faciliorem, c&aelig;teris paribus, <lb/>motum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000554"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000555"> Audivi hactenus, in rotis valere rationem vectis; e&longs;t enim <lb/>vectis quidam perpetuus; vnde manife&longs;ta petitur ratio, cur majoribus <lb/>rotis currus in&longs;truantur; nempe inde cre&longs;cit mechanic&aelig; potenti&aelig; mo&shy;<lb/>mentum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000556"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000557"> Quis negat, in rotis haberi rationem vectis in vecte tamen &longs;up&shy;<lb/>ponitur aliquod punctum qua&longs;i immobile, quod in ip&longs;o Hypomoclio col&shy;<lb/>locatur; quod vt meli&ugrave;s intelligatur. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.054.1.jpg" xlink:href="025/01/054/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000558">Supponatur planum DH e&longs;&longs;e horizon&shy;<lb/>tale, in quo &longs;it rota, eaque trahatur fune <lb/>AG, in&longs;erto &longs;cilicet axe per <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan> illius <lb/>A, haud dubi&egrave; &longs;i &aelig;qu&egrave; facile <expan abbr="vtraq;">vtraque</expan> extre&shy;<lb/>mitas diametri rot&aelig; DC adduci po&longs;&longs;et &agrave; <lb/>potentia trahente per AG vtraque extre&shy;<lb/>mitas, ac proinde reliqu&aelig; omnes partes <lb/>rot&aelig; per parallelas AG adducerentur, &amp; <lb/>omnes &aelig;qu&egrave; cit&ograve; <expan abbr="mover&etilde;tur">moverentur</expan>, vt rever&agrave; fit, <lb/>&longs;i rota humido innatet; at <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> propter <expan abbr="af-frict&utilde;">af&shy;<lb/>frictum</expan> planireta; detur D, ac proinde difficili&ugrave;s accedat: <expan abbr="punct&utilde;">punctum</expan> C long&egrave; faci&shy;<lb/>li&ugrave;s accedit; item A. &amp;c. </s>
          <s id="s.000559">ac proinde citi&ugrave;s <expan abbr="acced&utilde;t">accedunt</expan>, ex quo in&aelig;quali acce&longs;&longs;u, <lb/>propter partium nexum, motus orbis nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur: Iam vero &longs;uppo&shy;<lb/>ne planum inclinatum, &amp; nullam potentiam extrin&longs;ecam applicatam e&longs;&longs;e <lb/>centro A, &longs;ed &longs;olam ine&longs;&longs;e gravitatem rot&aelig;, qu&aelig; &agrave; centro A exeritur ab <lb/>intrin&longs;eco, eodem pror&longs;us modo, quo ante &agrave; potentia, fune applicata <lb/>in plano horrizontali, &amp; vt potentia extrin&longs;eca movet rotam eo motu, quo <lb/>facili&ugrave;s moveri pote&longs;t, mixto &longs;cilicet ex motu centri &amp; orbis, in hoc plano, <lb/>ita &amp; propria rot&aelig; gravitas in inclinato; quid clarius? </s>
          <s id="s.000560">maneat igitur illud <lb/>principium, qu&ograve;d &longs;cilicet corpora eo motu moveantur, c&aelig;teris paribus, quo <lb/>facili&ugrave;s moveri po&longs;&longs;unt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000561"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000562"> Do manus, &amp; rem optim&egrave; capio, &longs;ed antequam vlteri&ugrave;s per&shy;<lb/>gas, vnum ex te, Antime; re&longs;cire velim, circa ca, qu&aelig; in he&longs;terno con&shy;<lb/>gre&longs;&longs;u &agrave; te accepi. </s>
          <s id="s.000563">Illico probavi, vbi di&longs;ce&longs;&longs;i&longs;ti, pulcherrimum illud expe&shy;<lb/>rimentum tubi vitrei, in quo aqua per &longs;piras de&longs;cendit, dum &longs;ur&longs;um extru&shy;<lb/>dit, eo, quo dixi&longs;ti, modo inclu&longs;am illam a&euml;ris portionem; ob&longs;ervavi <lb/>enim. <!--neuer Satz-->illam a&euml;ris portionem in cylindrum priore contractiorem, vt labenti <lb/>aqu&aelig; &longs;ecus cavam tubi &longs;uperficiem locus detur, conformari, ita vt tamen <lb/>&longs;upicma pars &longs;it convexa &longs;ph&aelig;rica infima ver&ograve; ba&longs;is, omnino plana, &longs;altem <lb/>provt oculo &longs;ubjicitur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="51" xlink:href="025/01/055.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000564"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000565"> Memini me legi&longs;&longs;e vel audii&longs;&longs;e pr&aelig;clari&longs;&longs;imam huius Ph&aelig;no&shy;<lb/>neni rationem, nempe illa portio a&euml;tis, aqua levior, vt in a&longs;cen&longs;u aqu&aelig; vim <lb/>&amp; re&longs;i&longs;tentiam facili&ugrave;s frangat &amp; &longs;uperet, huiu&longs;modi qua&longs;i cuneatam figu&shy;<lb/>ram induit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000566"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000567"> An fort&egrave; pro demon&longs;tratione hoc venditares? </s>
          <s id="s.000568">Sed vnde, qu&aelig;&longs;o, <lb/>&amp; qua vi, &longs;eu virtute a&euml;r in hanc formam &longs;e&longs;e fa&longs;tigiat? </s>
          <s id="s.000569">Cert&egrave; &longs;i ad per&shy;<lb/>rumpendum &longs;ur&longs;um facili&ugrave;s, mucronem illum nimis obtu&longs;um, &longs;ph&aelig;ricum <lb/>&longs;cilicet, in acutiorem conicum attenuare &amp; acuere debuerat, cunei enim <lb/>e&ograve; validiores &longs;unt, qu&ograve; acutiores. </s>
          <s id="s.000570">Deinde &aelig;qu&egrave; facil&egrave; aqua &longs;uperficiem <lb/>&longs;ph&aelig;ricam a&euml;ris dividere pote&longs;t ac planam: pr&aelig;terea cur minor a&euml;ris portio <lb/>aqu&aelig; re&longs;i&longs;tentiam citi&ugrave;s perrumpit, &amp; &longs;ur&longs;um emergit? </s>
          <s id="s.000571">Nempe vt corpus <lb/>grave majus gravitatem &longs;uam potenti&ugrave;s exerit, ita &amp; leve majus &longs;uam le&shy;<lb/>vitatem; &longs;ed cur aqua &longs;imiliter cuneum cuneo minim&egrave; opponit? </s>
          <s id="s.000572">an fort&egrave; <lb/>in ratione gravis corporis a&euml;ri cedit, quatenus hic corpus leve e&longs;t? </s>
          <s id="s.000573">itaque <lb/>alia omnino rationem; c&ugrave;m enim aqua tendat vt: s&ugrave;s latera tubi, per qu&aelig; <lb/>deinde &longs;uas &longs;p<gap/>agens, vt dixi, de&longs;cendit, eo cert&egrave; ex medio tubo, <lb/>&longs;en&longs;im ruere non pore&longs;t, ni&longs;i quoquo vers&ugrave;m cylindri aeris &longs;uperiorem <lb/>marginem qua&longs;i excutiat, &amp; qua&longs;i &longs;e&longs;e in novam cunei formam induat, e&longs;t <lb/>enim cuneus latior in &longs;ummo, in imo acutior; neque in hoc vlla e&longs;t difficul&shy;<lb/>tas; multa &longs;an&egrave; eaque &longs;citu digna &longs;uper hoc experimento mihi dicenda e&longs;&shy;<lb/>&longs;ent, &longs;ed omitto, ne in parergis toti &longs;imus; inferior ver&ograve; portio, &longs;eu ba&longs;is <lb/>plana e&longs;t; quia nullum aqu&aelig; pondu illam emarginat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000574"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000575"> Sed quid &longs;i oleum aqu&aelig; loco adhibeas; aut cert&egrave; non <lb/>a&euml;ris, &longs;ed olei portionem tubo includas, aut demum oleum &longs;imul &amp; <lb/>a&euml;ra? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000576"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000577"> Si oleum loco aqu&aelig;, idem fiet; quanquam paul&ograve; lenti&ugrave;s a&euml;ris <lb/>portio &longs;ur&longs;um evadet; &longs;i ver&ograve; a&euml;ris loco, eodem modo, &amp; &longs;ub eadem <lb/>forma, &longs;ed mult&ograve; lentius; quia &longs;cilicet oleum e&longs;t long&egrave; gravius a&euml;re: &longs;i <lb/>demum &longs;imul vtrumque, a&euml;r oleum long&egrave; po&longs;t &longs;e relinquet; &longs;i tamen dum <lb/>olei patricula mediam tubi altitudinem decurrit, po&longs;tquam a&euml;r iam emer&shy;<lb/>&longs;it tubum inverta;, a&euml;r cert&egrave; oleum facil&egrave; a&longs;&longs;equitur, nec non per medium <lb/>oleum perrumpit, &longs;ervata eadem figura; quanquam tunc oleum &longs;e&longs;e non pa&shy;<lb/>rum dilatat, vt &longs;ur&longs;um a&euml;ra extrudat; aut &longs;altem vt eidem, vtpote leviori, <lb/>tran&longs;itum cedat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000578"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000579"> Aliquando accidit in eo conflictu, vt a&euml;ris bullula &longs;uprem&aelig; <lb/>olei &longs;uperficiei adh&aelig;&longs;erit &amp; qua&longs;i captiva reman&longs;erit; tunc ver&ograve;, vt <lb/>fidelis ob&longs;ervator refert, paulo citi&ugrave;s oleum emer&longs;it, a&euml;r enim addidit <lb/>alas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000580"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000581"> Oleum, vt prob&egrave; tenetis, &longs;ua vligine particulam a&euml;ris intra <lb/>buliam continere potuit, nempe bull&aelig; ex materia vligino&longs;a tornantur; <lb/>quod autem totum illud corpus ex a&euml;re &amp; oleo con&longs;tans, paul&ograve; facili&ugrave;s ab <lb/>aqua &longs;ur&longs;um extrudatur, vel &agrave; levitate viribus auctis feratur, mirum e&longs;&longs;e <lb/>non debet: de levitate hoc loco non di&longs;puto, aio tamen, ex hoc experi&shy;<lb/>mento, minime probari, immo poti&ugrave;s, vt patet, ex iis, qu&aelig; dicta &longs;unt, <lb/>impugnari. </s>
          <s id="s.000582">Sed ad alia principia ex doctrina motuum accer&longs;enda pergen-<pb pagenum="52" xlink:href="025/01/056.jpg"/>dum e&longs;t, Dico igitur tertio loco, in tantum corpus vnum ab alio moveri, <lb/>pr&aelig;&longs;cindendo &agrave; magneticis, &amp; electricis, in quantum illud aliquem mo&shy;<lb/>tum impedit; &longs;i enim id quod movetur nullo modo ab alio impeditur, <lb/>nullam vim pror&longs;us contra illud retorquet; &amp; hoc nemo negaverit, qui hu&shy;<lb/>ius doctrin&aelig; peritus &longs;it; &longs;ic directus ictus vegetior e&longs;t, obliquus ver&ograve; debi&shy;<lb/>lior; in globulis, qui adhiberi &longs;olent in ludo minoris tudicul&aelig;, res e&longs;t om&shy;<lb/>nino per&longs;picua. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000583"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000584"> Videtur e&longs;&longs;e quoddam paradoxum, quod dicis cau&longs;am &longs;cilicet <lb/>potenti&ugrave;s agere, quando magis impeditur, erit fort&egrave; qu&aelig;dam antiperi&longs;ta&longs;is; <lb/>&longs;ic ignis <gap/>calidior e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000585"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000586"> Ita e&longs;t, paradoxum e&longs;&longs;e videtur; &longs;i quis tamen rect&egrave; perpendat, <lb/>impetum eum dumtaxat finem, vel effectum habere, ac pr&aelig;&longs;tare immo&shy;<lb/>bili, cui ine&longs;t, vt hoc moveatur, tali &longs;cilicet motu &amp; modo, qui offectus <lb/>&longs;i non impeditur ab alio. </s>
          <s id="s.000587">fru&longs;tra cert&egrave; contra illud vim &longs;uam exerit, &longs;i v. <lb/><!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->corpori dum movetur, &agrave; tergo manum admoveas, aut cert&egrave; &agrave; front&egrave;, ea <lb/>ea tamen lege, vt manum admotam &aelig;qu&egrave; cit&ograve; moveas, nullam <lb/>vim, nullum impetum manui tu&aelig; imprimi &longs;enties; quia h&aelig;c nullo modo <lb/>impedit illius corporis motum; &longs;i ver&ograve; mobile in aliud corpus impinga&shy;<lb/>tur, quod motui obe&longs;t, in illud agit, impre&longs;&longs;oque impetu, illud amovet, vnde, <lb/>vt dixi, finis primarius impetus e&longs;t mobilis, cui ine&longs;t, motus; &longs;ecundarius <lb/>ver&ograve;, &amp; quem dumtaxat propter primum ponit, e&longs;t motus alterius cor&shy;<lb/>poris, quod dictum motum impedit; nec mirum, &longs;i impetus alium impetum <lb/>producit, in eo &longs;cilicet, quod proprij mobilis motum impedit: Hinc &longs;i Phi&shy;<lb/>lo&longs;opho in verbis ludere liceret, dici &agrave; me po&longs;&longs;et <emph type="italics"/>impetus,<emph.end type="italics"/> qua&longs;i <emph type="italics"/>impedi&shy;<lb/>tur,<emph.end type="italics"/> c&ugrave;m nunquam agat, &amp; &longs;uam vim exerat, ni&longs;i impediatur. </s>
          <s id="s.000588">His pr&aelig;&shy;<lb/>mi&longs;&longs;is, ad rem venio, Augu&longs;tine; Repetamus figuram Sextam, &amp; primo <lb/>quidem loco vnum dicam, quod vix apud vos fidem inveniat, lic&egrave;t cer&shy;<lb/>ti&longs;&longs;imum &longs;it, geometrica &longs;cilicet demon&longs;tratione confirmatum; illud <lb/>autem ad incredibilem proportionem in&aelig;qualitatis motus rot&aelig;, in <lb/>diver&longs;is illius punctis con&longs;iderati pertinet; dico iterum incredi&shy;<lb/>bilem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000589"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> locaris, Antime: quis Auriga, Rhedarius, Carpentarius hoc <lb/>ne&longs;cit? </s>
          <s id="s.000590">quis oculos figens non videt, &longs;uperius rot&aelig; punctum &agrave; plano, in <lb/>quo rota volvitur, tota rot&aelig; diametro di&longs;tans, veloci&ugrave;s agi, qu&agrave;m infimum, <lb/>in quo &longs;cilicet rota planum tangit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000591"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000592"> Serio loquor, Chry&longs;ocome, non iocor; vident omnes e&longs;&longs;e quidem <lb/>in&aelig;quales motus, &longs;ed nemo crederet tantam in&aelig;qualitatis propor&shy;<lb/>tionem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000593"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000594"> Quanta porr&ograve; illa erit? </s>
          <s id="s.000595">fac &longs;upremum illud punctum moveri <lb/>duplo citi&ugrave;s infimo, aut etiam triplo, quadruplo, decuplo, vt voles; quid <lb/>tandem erit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000596"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> videbis paul&ograve; po&longs;t; &longs;ed amabo te, Augu&longs;tine, cogita maximam <lb/>quam potes proportionem in&aelig;qualitatis; &amp; videbis vtr&ugrave;m illa, quam e&longs;&longs;e <lb/>con&longs;tat in rigore geometrico, &longs;it incredibilis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000597"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000598"> Si centuplam e&longs;&longs;e dixero, vera haud dubi&egrave; long&egrave; maior erit, &amp; <pb pagenum="53" xlink:href="025/01/057.jpg"/>vix vllus tantam e&longs;&longs;e crediderit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000599"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000600"> At &longs;i maiorem centupla, immo &amp; millecupla, &amp; centena mille&shy;<lb/>cupla e&longs;&longs;e dicerem, omnem fidem omnino detrectares? </s>
          <s id="s.000601">&longs;i dicerem majorem <lb/>e&longs;&longs;e quacumque de&longs;ignabili, illico iocari me diceres, Chry&longs;ocome, vt tamen <lb/>verbo dicam, res ita &longs;e habet, vt facil&egrave; demon&longs;tratur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000602"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000603"> Sed qu&aelig;&longs;o te, noli nos vltra in geometrica retia &amp; Labyrinthos <lb/>deducere, h&aelig;c enim totam congre&longs;&longs;ui gratiam &amp; am&oelig;nitatem &longs;enticeta eri&shy;<lb/>piunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000604"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000605"> Si quando illis retibus aliquam veritatem nos f&oelig;liciter expi&shy;<lb/>&longs;cari contingat, crede mihi Chry&longs;ocome, illa retia non &longs;unt ade&ograve; inam&oelig;na, <lb/>&longs;ed vt tibi morem geram, nihil fer&egrave; dicam quod etiam ab A geometris facil&egrave; <lb/>intelligi non po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.057.1.jpg" xlink:href="025/01/057/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000606">Sit ergo Rota D, qu&aelig; volvitur in plano FG, punctum E &longs;upre&shy;<lb/>mum, F infimum, ita autem moveatur, vt motus orbis, &longs;eu rot&aelig; <lb/>circa centrum D, &longs;it &aelig;qualis motui eiu&longs;dem centri D ; ac proinde eodem <lb/>tempore, quo E v.g. <!-- REMOVE S-->integrum &longs;uum orbem circa D decurrit, centrum D. <lb/>lineam rectam decurrat &aelig;qualem peripheri&aelig; eiu&longs;dem rot&aelig;, vel circuli, mo&shy;<lb/>vetur autem E motu illo mixto per lineam curuam EQV, quam haud <lb/>improprio nomine cycloidem vocatis, cuius &longs;ubduplam dumtaxat figuram <lb/>delineavi; nam perinde e&longs;t, &longs;ive punctum Rot&aelig; ab E &longs;upremo perveniat <lb/>ad infimum V per curvam EQV, &longs;ive ab imo V ad &longs;upremum E per <lb/>VQE. </s>
        </p>
        <pb pagenum="54" xlink:href="025/01/058.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000607"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c e&longs;t cyclois illa, qu&aelig; tot ac tantos excitavit tumultus, <lb/>de qua etiam opu&longs;culum geometricum edidi&longs;ti; &longs;ub nomine Antimi <lb/>Farbij. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000608"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000609"> Non agno&longs;cerem pro in ea lucubratiuncolam illam, ni&shy;<lb/>&longs;i me <expan abbr="grat&imacr;">gratim</expan> animi ratio &longs;timularet; enim ver&ograve; facere non po&longs;&longs;um, <lb/>quin hoc loco in&longs;ignem pro&longs;ect&ograve; Geometram P. Stephanum De An&shy;<lb/>gelis digni&longs;&longs;imum magni illius Cavalerij di&longs;cipulum appellem, ei&shy;<lb/>que gratias, quam po&longs;&longs;um maximas agam, pro iis laudibus, qui&shy;<lb/>bus liberali&ugrave;s cert&egrave; qu&agrave;m par fui&longs;&longs;et, c&ugrave;m iis long&egrave; inferior &longs;im, pro &longs;ua <lb/>humanitate, me alioquin pror&longs;us incognitum, ratione pr&aelig;fati opu&longs;culi cu&shy;<lb/>mulavit; &longs;ed ad rem no&longs;tram. </s>
          <s id="s.000610">Comparemus vtriu&longs;que puncti motus, &longs;u&shy;<lb/>premi &longs;cilicet atque infimi; quod vt clari&ugrave;s &longs;uccedat, &longs;it arcus EP. trigin&shy;<lb/>ta grad. <!-- REMOVE S-->punctum E, dum pr&aelig;dictum arcum decurrit, deferturque &agrave; cen&shy;<lb/>tro D &longs;ini&longs;tror&longs;um, &longs;cilicet vers&ugrave;s V, acquirit &longs;ini&longs;tror&longs;um ratione vtriu&longs;&shy;<lb/>que motus, totum &longs;patium OQ, &longs;cilicet ratione motus orbis, rectam OP, <lb/>id e&longs;t &longs;inum rectum EP, quem &longs;uppono e&longs;&longs;e 30. grad. <!-- REMOVE S-->&amp; ratione motus <lb/>centri, rectam PQ &aelig;qualem ip&longs;i arcui ER, tantumdem enim Spatij cen&shy;<lb/>trum decurrit, ergo ratione vtriu&longs;que totum &longs;patium <expan abbr="Oq.">OQ</expan> Iam ver&ograve; &longs;it <lb/>FR arcus &aelig;qualis 30. &longs;cilicet grad. <!-- REMOVE S-->punctum R eodem tempore motu or&shy;<lb/>bis acquirit dextror&longs;um <expan abbr="&longs;pati&utilde;">&longs;patium</expan> RS, &amp; motu centri <expan abbr="&longs;&utilde;">&longs;ini&longs;tror&longs;um</expan> &longs;patium FT <lb/>&aelig;quale arcui FR. exi&longs;tis autem duobus motibus re&longs;ultat R T. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000611">Iam compa&shy;<lb/>remus h&aelig;c duo &longs;patia, &longs;cilicet. </s>
          <s id="s.000612">EQ, &amp; RT, vel OQ, &amp; differentiam <lb/>SR, FT, &longs;it DE 100000. OP, &longs;ubdupla DE erit 50000. vt autem 7. ad <lb/>11.ita DE ad arcum EI, id e&longs;t ad 157143.cuius terti ars &longs;cilicet 52381. <lb/>erit &aelig;qualis arcui EP, vel rect&aelig; <expan abbr="Pq;">PQ</expan> igitur tota OQ, addito vno nume&shy;<lb/>ro alteri, erit 102381. ducatur deinde per punctum R, &longs;ecans DR, haud <lb/>dubi&egrave; cadet vltra punctum T, vers&ugrave;s V, nempe tangens, qu&aelig; terminatur <lb/>ad dictam &longs;ecantem e&longs;t &longs;emilatus polygoni circum&longs;cripti; igitur major <lb/>arcu FR; igitur &longs;egmentum illud &longs;ecantis &longs;eu differentia &longs;ecantis, &amp; &longs;inus <lb/>totius e&longs;t maior &longs;patio RT; igitur &longs;i &longs;upponamus &aelig;qualem, faciemus mo&shy;<lb/>t&uacute; R maiorem vero; accipio igitur &longs;ecantem arcus FR, &amp; in canone inve&shy;<lb/>nio 115470. ex quo numero detraho &longs;inum totum 100000. re&longs;iduum erit <lb/>15470. h&aelig;c e&longs;t RT, q&ugrave;&aelig; fer&egrave; e&longs;t vna 7.igitur motus puncti E ad motum <lb/>puncti R toto tempore quo decurritur arcus FP, vel RS e&longs;t vt 7. <lb/>ad 1. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000613"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000614"> Sed vbinam illa tua millecupla in&aelig;qualitatis proportio? <lb/></s>
          <s id="s.000615">ad populum phaleras; vos &longs;an&egrave; Mathematici, multa promittitis, pau&shy;<lb/>ca pr&aelig;&longs;tatis; totum orbem movetis, &amp; vix murum in ruinam pr&aelig;cipitem <lb/>&longs;u&longs;tinetis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000616"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000617"> Parci&ugrave;s i&longs;ta viris, Chry&longs;ocome, nam fort&egrave; aliquando incides in <lb/>manus cuiu&longs;piam ex iis, quos puros Geometras vocant, &agrave; quo immi&longs;ericor&shy;<lb/>diter vapulabis, iis arma profect&ograve; non de&longs;unt, &longs;agitt&aelig; &longs;cilicet, &longs;ecantes, <lb/>&longs;ecures, cunei, ro&longs;tra &amp; vngues; expecta igitur parumper, nam pedeten&shy;<lb/>tim cum i&longs;ta rota progredimur, accipe arcum 15. grad. <!-- REMOVE S-->id e&longs;t &longs;ubduplam <pb pagenum="55" xlink:href="025/01/059.jpg"/>PQ, erit &aelig;qualis 26190. cui &longs;i addas &longs;inum rectum eiu&longs;dem arcus, &longs;cili&shy;<lb/>cet. <!--neuer Satz-->25038. erit compo&longs;ita ex vtraque 51228. rejecta minutia, hic erit mo&shy;<lb/>tus puncto E, eo tempore, quo decurrit  arcum 15.grad. iam ver&ograve; accipe <lb/>&longs;ecantem eiu&longs;dem anguli 103290. ex qua, &longs;i &longs;ub&longs;trahas &longs;inum totum, re&longs;i&shy;<lb/>duum erit 3290. hic e&longs;t motus puncti F, eodem tempore, qui ad priorem <lb/>habet rationem 1/1<gap/> iam ver&ograve; &longs;i accipias arcum 3. grad. <!-- REMOVE S-->&longs;cilicet 5238. eiu&longs;&shy;<lb/>dem &longs;inum rectum 5233. compo&longs;ita ex vtraque erit 10471. differentia ve&shy;<lb/>r&ograve; &longs;ecantis &amp; &longs;inus totius eju&longs;dem anguli 137. <!--neuer Satz-->C&ugrave;m igitur motus E per <lb/>arcum 3. grad. <!-- REMOVE S-->&longs;it ad motum F per arcum &aelig;qualem vt 10471. ad 137. erit <lb/>vt 75. ad 1. &longs;it motus per arcum 1. grad. erit compo&longs;ita ex arcu &amp; &longs;inu 3491. <lb/>differentia &longs;ecantis &amp; &longs;inus totius 15. igitur ratio maioris motus ad <expan abbr="mino-r&etilde;">mino&shy;<lb/>rem</expan> <gap/>. </s>
          <s id="s.000618">Accipe arcum 30. minutorum, erit &longs;umma, arcus &amp; &longs;inus recti 1746. <lb/>differentia 4. igitur ratio <gap/> accipiamus 15. erit, &longs;umma 872. differentia <lb/>1. igitur ratio <gap/>. </s>
          <s id="s.000619">Si vltra progredimur, &longs;ecantes ce&longs;&longs;ant in canone Pi&shy;<lb/>ti&longs;ci, et&longs;i veniamus ad <expan abbr="vn&utilde;">vnum</expan> <expan abbr="minut&utilde;">minutum</expan>, quid tandem erit? </s>
          <s id="s.000620">quid &longs;i ad vnum &longs;e&shy;<lb/>cundum, aut tertium &amp;c. </s>
          <s id="s.000621">immo quantumvis parvum arcum accipias, erit <lb/>maior proportio ex triplici capite. </s>
          <s id="s.000622">Prim&ograve;, quia curva EQ e&longs;t maior rect&acirc; <lb/>OQ, &longs;ed per EQ movetur punctum E, idem de aliis arcubus. </s>
          <s id="s.000623">Secund&ograve;, <lb/>quia differentia &longs;ecantis &amp; &longs;inus recti e&longs;t major RT, igitur, hic accipitur <lb/>maior, illic ver&ograve; minor motus, qu&agrave;m rever&agrave; &longs;it. </s>
          <s id="s.000624">Terti&ograve; quia E &agrave; puncto <lb/>oppo&longs;itionis vers&ugrave;s Q continu&ograve; retardat motum &longs;uum; igitur movetur <lb/>veloci&ugrave;s in primo gradu, quam in &longs;ecundo &amp; in hoc citi&ugrave;s, qu&agrave;m in ter&shy;<lb/>tio, atque ita deinceps 5 cum tamen F &agrave; puncto oppo&longs;itionis ver&longs;us R mo&shy;<lb/>tum &longs;uum continu&ograve; acceleret; ac proinde moveatur citius in &longs;ecun&shy;<lb/>do gradu qu&agrave;m in primo &amp; in tertio qu&agrave;m in &longs;ecundo, atque ita dein&shy;<lb/>ceps; con&longs;tat igitur: quod initio &agrave; me propo&longs;itum fuit, majorem <lb/>e&longs;&longs;e proportionem motus &longs;upremi puncti rot&aelig;; qu&aelig; in plano volvi&shy;<lb/>tur, ad motum infimi, qualibet a&longs;&longs;ignabili; hinc paradoxum egre&shy;<lb/>gium, ita moveri duo extrema eju&longs;dem line&aelig; finit&aelig;, vt vnum alio infi&shy;<lb/>nities veloci&ugrave;s moveatur, infinities, inquam, Syncategorematic&egrave;, <lb/>nec e&longs;t par ratio rot&aelig;, qu&aelig; motu tant&ugrave;m orbis movetur, quia centrum <lb/>illius &longs;upponitur immobile, nec vllum punctum a&longs;&longs;ignari pote&longs;t, in radio <lb/>mobili, circa alteram extremitatem, cujus motus ad motum alterius ex&shy;<lb/>tremitatis certam &amp; finitam proportionem non habeat; denique huc etiam <lb/>plurim&ugrave;m, immo totum facit angulus contingenti&aelig;, quem pr&aelig;dictus circu&shy;<lb/>lus cum plano facit eo &longs;an&egrave; minorem, quo circulus major e&longs;t, c&ugrave;m enim <lb/>quolibet angulo rectilineo, quamtumvis minimo, minor &longs;it, id que in infini&shy;<lb/>tum; motus puncti infimi rot&aelig;, &longs;eu contactus, eo ip&longs;o incipit, qu&ograve; tangere <lb/>planum de&longs;init, intercepto dumtaxat dicti anguli contingenti&aelig; cu&longs;pide, <lb/>omni rectilineo minore. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000625"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000626"> Quid &longs;i aliquis diceret, punctum illud aliquantulum quie&longs;cere, <lb/>ad in&longs;tar cuiu&longs;dam polygoni infinitorum laterum? </s>
          <s id="s.000627">Sic enim polygonum in <lb/>plano volvitur, vt circa &longs;ingulos laterum angulos totum polygonum &longs;uc&shy;<lb/>ce&longs;&longs;iv&egrave; volvatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000628"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000629"> Scio, &agrave; viro docti&longs;&longs;imo h&aelig;c iam olim fui&longs;&longs;e dicta, &longs;ed Geome-<pb pagenum="56" xlink:href="025/01/060.jpg"/>tri&aelig; repugnat, vt circulus polygonum dicatur, nam omnes radij circuli <lb/>&aelig;quales &longs;unt, &longs;ecus Polygoni; deinde Polygonum in plano moveri non <lb/>pote&longs;t, ni&longs;i eius centrum mod&ograve; a&longs;cendat, mod&ograve; de&longs;cendat, vt patet; at <lb/>centrum circuli ab eadem linea plano, in quo volvitur parallela; nunquam <lb/>de&longs;cendit; igitur circulus polygonum dici non pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000630"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> C&ugrave;m illa in&aelig;qualitatis proportio ina&longs;&longs;ignabilis, ac &longs;uo modo <lb/>infinita, vt dicis, in minutis tantummod&ograve; primis, &longs;ecundis, tertiis lo&shy;<lb/>cum habeat, non ver&ograve; in arcubus paulo majoribus, vt con&longs;tat ex iis qu&aelig; <lb/>dixi&longs;ti, nihil &longs;an&egrave; obe&longs;&longs;e pote&longs;t, ac proinde parum, aut nihil nobis curan&shy;<lb/>da, qui ad illa in&longs;en&longs;ibilia, in Phy&longs;ica pr&aelig;&longs;ertim, minim&egrave; attendimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000631"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000632"> In digitalem rotam, &longs;i fort&egrave; trahatur &agrave; te&longs;tudine, i&longs;th&aelig;c opti&shy;<lb/>m&egrave; quadrant, &longs;ecus tamen in telluris globum, cujus &longs;ingula minuta 5000. <lb/>pedes continent; &amp; motus ade&ograve; velox e&longs;t, vt habita tant&ugrave;m ratione motus <lb/>orbis, quodlibet punctum circuli &aelig;quatoris, quolibet &longs;ecundo minuto, vt <lb/>iam dixi &longs;upr&agrave; conficiat pedes 1250.circiter. </s>
          <s id="s.000633">Con&longs;tat igitur de illa incre&shy;<lb/>dibili motuum in&aelig;qualitate in partibus cert&egrave; &longs;en&longs;ibilibus tum &longs;patij, tum <lb/>mobilis, etiam in &longs;ecundis &amp; tertiis minutis, &longs;i terre&longs;tris globus moveatur; <lb/>con&longs;tat item maxima velocitas, quam ne quidem globi ex majoribus, vel <lb/>minoribus tormentis emi&longs;&longs;i ad&aelig;quant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000634"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000635"> Quantus apparatus, Deus bone, contra Copernicanam hypo&shy;<lb/>the&longs;im; vereor tamen vt &longs;ufficiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000636"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000637"> Cave, Antime, ne tibi tritum illud occinamus, <emph type="italics"/>parturient mon&shy;<lb/>tes<emph.end type="italics"/>; tant&ograve; fort&egrave; apparatu terrere i&longs;tos volui&longs;ti, de me nihil dico, quia re&shy;<lb/>ver&agrave; tecum &longs;entio; aut fort&egrave; tam multis &amp; variis initio nos fatigare, &longs;eu <lb/>poti&ugrave;s obruere volui&longs;ti, vt &longs;cilicet, ea qu&aelig; oppones minus alacriter retun&shy;<lb/>damus; age igitur, nam pr&aelig;lu&longs;um &longs;atis; illos Oratores imitari mihi vi&longs;us es, <lb/>qui toti &longs;unt in exordiis; ita vt finito orationis exordio, ad aliud tran&longs;eant <lb/>exordium, &amp; ab hoc &longs;ecundo ad aliud, &amp; nunquam ad punctum, quod <lb/>probandum &longs;u&longs;ceperant, de&longs;cendunt, proloqui duntaxat &amp; magnifica ex&shy;<lb/>ordia fabricare contenti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000638"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000639"> Ludis, Chry&longs;ocome, &longs;ed profect&ograve; non impun&egrave; feres; nemo non <lb/>videt, ea qu&aelig; pr&aelig;mi&longs;i, non e&longs;&longs;e exordia, &longs;ed iacta principia, ex quibus de&shy;<lb/>inde meum ratiocinium deducam; ni&longs;i enim hoc facerem, ingenu&egrave; di&shy;<lb/>cam, ratiocinari non po&longs;&longs;em; Vt vt &longs;it, Galil&aelig;us ve&longs;ter, Augu&longs;tine, eo va&shy;<lb/>lebat ingenio, in hac pr&aelig;&longs;ertim motuum doctrina, in qua, ne quid di&longs;&longs;i&shy;<lb/>mulem, parem non habuit, immo neque hoc di&longs;&longs;imulabo, quam primus <lb/>ip&longs;e invenit, vt tam audacter pronunciarit, ex dicta motuum terre&longs;tris <lb/>globi in&aelig;qualitate, Oceani huc illuc excur&longs;ionem &longs;equi; &amp; &longs;i fort&egrave; hoc <lb/>cum principiis eju&longs;dem doctrin&aelig; non con&longs;entit et, nunquam revera tanta <lb/>a&longs;&longs;everatione hoc dixi&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.000640">Illius ergo major propo&longs;itio vera e&longs;t, &longs;cilicet <lb/>aquarum motum &longs;equi ex pr&aelig;dicta motuum in&aelig;qualitate, nec illius inge&shy;<lb/>nium in hoc falli potuit, qui alios fer&egrave; omnes doctrinam motuum docuit; <lb/>erravit tamen in minore, in qua &longs;an&egrave; illius ingenium non de&longs;idero, &longs;ed <lb/>majorem diligentiam, nec non &aelig;&longs;tus marini peritiam; it&eacute;mque maiorem <lb/>fidem, periti&longs;&longs;imis Naucleris adhibendam; optim&egrave; docuit ex dicta in&aelig;-<pb pagenum="57" xlink:href="025/01/061.jpg"/>qualitate aquarum motum &longs;equi in &longs;ua hypothe&longs;i ; &longs;ed mal&egrave; intulit, mari&shy;<lb/>num &aelig;&longs;tum qualis nunc e&longs;t, ex ea &longs;equi; de marino &aelig;&longs;tu, quod &longs;it, &amp; ta&shy;<lb/>lis &longs;it, res certa e&longs;t; oculi dumtaxat applicandi; de terr&aelig; motu, quod re&shy;<lb/>ver&agrave; &longs;it, nequidem Galil&aelig;us ip&longs;e certum e&longs;&longs;e pronunciavit; dubium igitur <lb/>etiam apud vos; c&ugrave;m igitur rect&egrave; componamus Telluris quietem cum eo <lb/>maris &aelig;&longs;tu, qui mod&ograve; e&longs;t, nec eum ob&longs;ervemus, qui rever&agrave; e&longs;&longs;et, &longs;uppo&longs;ito <lb/>terr&aelig; motu; quidni nece&longs;&longs;ari&ograve;, ni fallor, concludam; terram nor moveri, <lb/>c&ugrave;m id nullo modo &longs;it, quod rever&agrave; e&longs;&longs;et, &longs;i terra moveretur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000641"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000642"> Tecum &longs;entio, Antime, in hoc Galil&aelig;um, in re motuum ver&shy;<lb/>&longs;ati&longs;&longs;imum, falli non potui&longs;&longs;e, eiu&longs;que autoritatem long&egrave; pluris in hoc <lb/>faciendam e&longs;&longs;e, qu&agrave;m multorum aliorum, qui tantum molo&longs;&longs;um, catelli <lb/>&longs;an&egrave;, allatrare non ce&longs;&longs;ant; ne tamen hoc tuum argumentum non tant&ugrave;m <lb/>&longs;it ad hominem, &longs;ed pariter omnibus rem i&longs;tam per&longs;uadeat; &longs;epone, qu&aelig;&shy;<lb/>&longs;o, autoritatem Galil&aelig;i, &amp; de&longs;cende ad illas conclu&longs;iones, quas ex iactis <lb/>&longs;upra principiis deducere, opinor, meditaris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000643"><emph type="italics"/>Antim<emph.end type="italics"/> Faciam, quod &longs;uggeris; Supponamus igitur globum D Terram <lb/>e&longs;&longs;e &amp; ita moveri, vt &longs;upra dicebam, circuli, &AElig;quatoris v.g. <!-- REMOVE S-->partes, in&aelig;&shy;<lb/>qualiter, vt long&egrave; tardi&ugrave;s punctum, quod &longs;pectat ad Solem, &amp; veloci&ugrave;s <lb/>oppo&longs;itum moveatur, id e&longs;t F, qu&agrave;m E, in hoc enim &longs;chemate &longs;i&longs;tere po&longs;&shy;<lb/>&longs;umus, nec declinatio &aelig;quatoris ab Eclyptica, nec perpetuus axis paralle&shy;<lb/>li&longs;mus, nec motus centri quinquies circiter major motu orbis, ad hanc <lb/>rem quidquam faciunt, puncta I &amp; H ita moventur, vt motui centri ni&shy;<lb/>hil detrahant, nihil addant; ab H ad E ita additur vt crementum acce&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis &longs;emper augeatur, donec tandem in E maximum &longs;it: hoc porr&ograve; cremen&shy;<lb/>tum acce&longs;&longs;ionis fit iuxta progre&longs;&longs;um &longs;inuum ver&longs;orum: ab E ad I; ita ad&shy;<lb/>ditur, vt crementa acce&longs;&longs;ionum &longs;emper minuantur, donec tandem in I <lb/>nullum &longs;it crementum; hoc ver&ograve; crementum fit iuxta priorem progre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nem, &longs;ed inver&longs;am ac proinde iuxta progre&longs;&longs;ionem &longs;inuum rectorum: Ab <lb/>I ad F ita detrahitur motui, centri, vt crementa detractionis &longs;emper ma&shy;<lb/>jora &longs;int, donec tandem in F &longs;it maximum, idque iuxta progre&longs;&longs;ionem &longs;i&shy;<lb/>nuum ver&longs;orum; denique ab Fin H ita etiam detrahitur, vt crementa de&shy;<lb/>tractionis &longs;emper minora &longs;int, idque iuxta progre&longs;&longs;ionem &longs;inuum recto&shy;<lb/>rum, donec tandem in H nullum &longs;it crementum: Accipe igitur punctum <lb/>circuli v.g.H, ab H movetur motu accelerato, per impetum &longs;cilicet, &agrave; <lb/>quocunque tandem producatur; igitur vbi pervenit ad E inten&longs;i&longs;&longs;imum <lb/>impetum habet, cur ergo tam cito de&longs;truitur, c&ugrave;m fru&longs;tr&agrave; non &longs;it, effe&shy;<lb/>ctumque &longs;uum in mobili pr&aelig;&longs;tare queat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000644"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000645"> Minim&egrave; ver&ograve;, c&ugrave;m enim punctum E &longs;it pars globi, eandem <lb/>cum aliis partibus di&longs;po&longs;itionem retinere debet, quod cert&egrave; vt fiat, illius <lb/>motus retardari debet; &longs;i autem motus retardatur, pro rata de&longs;truitur <lb/>impetus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000646"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000647"> Nunquid in mea &amp; tua hypothe&longs;i, hic vel ille Oceani tractus <lb/>&aelig;qu&egrave; pars e&longs;t terre&longs;tris globi, atque in Copernicana? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000648"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000649"> Fru&longs;tra interrogas; nullum enim dubium e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000650"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000651"> Rect&egrave;; at po&longs;tqu&agrave;m modica vis venti pr&aelig;dicto aquarum tractui <pb pagenum="58" xlink:href="025/01/062.jpg"/>motum &amp; impetum impre&longs;&longs;it, nunquid etiam ce&longs;&longs;ante vento, adhuc per <lb/>aliquod tempus aquarum motus &amp; agitatio non durat? </s>
          <s id="s.000652">quis hoc neget? <lb/></s>
          <s id="s.000653">idem in latiore concha videbis; vbi enim aqua infu&longs;a plena fuerit, acce&shy;<lb/>dente minimo motu, a qua illa libratur ver&longs;us latera conch&aelig;; ita vt huiu&longs;&shy;<lb/>modi librationes diuti&ugrave;s durent, etiam po&longs;tquam omnis motus extrin&longs;e&shy;<lb/>cus ce&longs;&longs;avit; Vnde porr&ograve; hoc? </s>
          <s id="s.000654">rationem ex no&longs;tro primo principio facil&egrave; <lb/>deduces; durat enim aliquandiu impetus pri&ugrave;s impre&longs;&longs;us; quia non e&longs;t <lb/>fru&longs;tra, &longs;altem quoad aliquam portionem, c&ugrave;m aliquid motus pr&aelig;&longs;tare <lb/>po&longs;&longs;it; codem pror&longs;us modo, tractus Oceani circa punctum E, cum velo&shy;<lb/>ci&longs;&longs;im&egrave; moveatur, impetum impre&longs;&longs;um aliquandiu retinet, &longs;ecund&ugrave;m ali&shy;<lb/>quem gradum, vi cujus excurrit ver&longs;us Ortum; nam perinde &longs;e habet, atque <lb/>&longs;i in va&longs;ti&longs;&longs;ima concha contineretur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000655"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000656"> Movetur igitur totus ille aquarum tractus, &longs;ecund&ugrave;m totam <lb/>profunditatem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000657"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000658"> Non dico hoc, neque nece&longs;&longs;e e&longs;t, neque fieri pote&longs;t; quia vt <lb/>Conch&aelig; &longs;upremus circulus long&egrave; major e&longs;t, qu&agrave;m alij paralleli, vers&ugrave;s <lb/>imum conch&aelig;, ita long&egrave; facili&ugrave;s libratur aqua, intra majorem circulum, <lb/>qu&agrave;m intra minorem; quia &longs;cilicet in majore, habet liberiorem campum, <lb/>in quo excurtat, quod facil&egrave; demon&longs;trari &agrave; me po&longs;&longs;et, &longs;i hoc etiam paret&shy;<lb/>gum vobis arri&longs;erit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000659"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000660"> Mihi opus non e&longs;t; quis enim hoc ne&longs;cit? </s>
          <s id="s.000661">Sic videmus in con&shy;<lb/>chis angu&longs;tioribus, aquam difficili&ugrave;s librari, in majoribus ver&ograve; facili&ugrave;s. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000662"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000663"> Ita e&longs;t, hoc videmus, quamobrem ver&ograve;, non ita forte qui&longs;piam <lb/>dixerit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000664"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000665"> Quid facili&ugrave;s dictu, Chry&longs;ocome; &longs;i vas angu&longs;tum e&longs;t, latera <lb/>minus di&longs;tant, hinc aqua nece&longs;&longs;ari&ograve; min&ugrave;s excurrit, vtpote qu&aelig; &agrave; vicinis <lb/>lateribus continetur; &longs;i vas amplum &longs;it &longs;ecus accidit; quia &longs;cilicet illius la&shy;<lb/>tera &agrave; &longs;e&longs;e invicem magis di&longs;tant, nec vllo &longs;chemate opus e&longs;t ad exponen&shy;<lb/>dam vim hujus rationis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000666"><emph type="italics"/>Choy&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000667"> Non agitur hoc loco, vtrum librationes aqu&aelig; intra vas angu&shy;<lb/>&longs;tum content&aelig; citi&ugrave;s perficiantur, quam ill&aelig; qu&aelig; fiunt in majore va&longs;e; <lb/>nempe huiu&longs;modi librationes, funependulorum librationes imitantum, <lb/>qu&aelig; cit&ograve; fiunt in brevi funependulo, tardi&ugrave;s ver&ograve; in longiore; &longs;ed alia <lb/>pror&longs;us e&longs;t difficultas, cur &longs;cilicet illa vis motus, qu&aelig; &longs;ufficit ad huiu&longs;mo&shy;<lb/>di librationes in va&longs;ta concha excitandas, non &longs;ufficiat &longs;i vas angu&longs;tum &longs;it, <lb/>nec ad majores, qu&aelig; rever&agrave; in angu&longs;to va&longs;e fieri non po&longs;&longs;unt, nec ad mi&shy;<lb/>nores, quas alioqui major vis motus excitaret; h&icirc;c tuam opem, Antime, <lb/>&longs;ed breviter, qu&aelig;&longs;o. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000668"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000669"> Brevi&longs;&longs;im&egrave;, neque hoc facerem, ni&longs;i ve&longs;tro ju&longs;&longs;u; Sit concha <lb/><figure id="id.025.01.062.1.jpg" xlink:href="025/01/062/1.jpg"/><lb/>DCG laxior, &amp; alia ECF angu&longs;tior, vtraque <lb/>fer&egrave; plena; aqua long&egrave; facili&ugrave;s pote&longs;t librari in <lb/>arcu DCG, qu&agrave;m in ECF; hic enim magis ar&shy;<lb/>duus e&longs;t, ille vet&ograve; long&egrave; mollior, &longs;eu mitior; mi&shy;<lb/>n&ugrave;s enim recedit &agrave; plano horizontali ; hinc &longs;u&shy;<lb/>perficies aqu&aelig; DBG a&longs;cendere pote&longs;t per arcum GA, etiam cum modi&shy;<lb/>co impetu, &longs;ecus vet&ograve; per arcum FI, propter adductam rationem. </s>
        </p>
        <pb pagenum="59" xlink:href="025/01/063.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000670"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c plu&longs;qu&agrave;m &longs;ufficiunt, redeamus ad rem, pro qua circa ea, <lb/>qu&aelig; &agrave; te dicta &longs;unt, hoc pr&aelig;&longs;ertim opponendum mihi occurrit. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.063.1.jpg" xlink:href="025/01/063/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000671">Quod &longs;cilic&egrave;t omnes partes terre&longs;tris globi, vel &longs;ingul&aelig; &longs;e&longs;e moveant, <lb/>vel ab extrin&longs;eco moveantur; &longs;ed ita temperat&egrave;, vt omnes inter &longs;e primam, <lb/>di&longs;po&longs;itionem retineant; vnde non mirum e&longs;t, &longs;i tractus idem maris circa E <lb/>veloci&ugrave;s, circa I tardius moveatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000672"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000673"> Hoc ni fallor &longs;ummum caput e&longs;t hujus difficultatis, quod tamen <lb/>ex dictis facil&egrave; di&longs;&longs;olvi pote&longs;t; nempe &longs;ive tractus ille maris moveat &longs;e&longs;e, <lb/>&longs;ive ab alio, fieri non pote&longs;t, vt &longs;ine impetu moveatur; igitur impetum <lb/>illum acquirit proportionatum motui, quo movetur in E, vel circumcir&shy;<lb/>ca; &longs;ive illum in &longs;e producat, &longs;ive ab alio recipiat; &longs;ed impetus &longs;emel pro&shy;<lb/>ductus &agrave; <expan abbr="quacunq;">quacunque</expan> tandem cau&longs;a, tamdiu remanet, quamdiu fru&longs;tra non e&longs;t, <lb/>tandiu ver&ograve; fru&longs;tra non e&longs;t, quamdiu <expan abbr="aliqu&etilde;">aliquem</expan> effectum pr&aelig;&longs;tare pore&longs;t in mo&shy;<lb/>bili, non alium cert&egrave; qu&agrave;m motum; quantumvis <expan abbr="aut&etilde;">autem</expan> temperat&egrave; producatur <lb/>novus impetus, hoc cert&egrave; non facit, vt is, qui jam productus e&longs;t de&longs;truatur; <lb/><expan abbr="qu&atilde;diu">quandiu</expan> &longs;cilicet fru&longs;tra non e&longs;t: &amp; vt res illa novis exemplis magis per&longs;picua <lb/>fiat; &longs;i aqua in canali declivi motu accelerato de&longs;cendat, qui deinde per mol&shy;<lb/>liorem deflexionem &longs;ur&longs;um &longs;ub &aelig;quali, vel in &aelig;quali inclinationis angulo at&shy;<lb/>tollatur, vbi aqua ad imum canalis pervenerit, non &longs;i&longs;tet hauddubi&egrave;, &longs;ed <lb/>per aliud canalis planum inclinatum a&longs;cendet, de&longs;cend&eacute;tque denuo, mul&shy;<lb/>tis qua&longs;i librationibus repetitis, hic tamen impetus productus e&longs;t ab in&shy;<lb/>trin&longs;eco, Quando animal currit per declivem collem, gradum profect&ograve; <pb pagenum="60" xlink:href="025/01/064.jpg"/>&longs;i&longs;tere nequit, quantumvis contranitatur, &longs;cilicet propter impre&longs;&longs;um ante <lb/>impetum; in vibratis librati&longs;que corporibus innumera fer&egrave; &longs;uppetunt <lb/>exempla. </s>
          <s id="s.000674">Quid mirum igitur, &longs;i pr&aelig;dictus maris tractus impetum ante <lb/>impre&longs;&longs;um retineat &amp; excurrat in Ortum; neque hoc impedit connexio <lb/>partium eju&longs;dem globi, ni&longs;i h&aelig; &longs;olid&aelig; &longs;int ac dur&aelig;, nec non ita inter &longs;e <lb/>connex&aelig;, vt vna ab alia &longs;eparari non po&longs;&longs;it; tunc enim moventur iuxta <lb/>leges novi impetus de&longs;truct&ograve; priore; nec mirum, c&ugrave;m fru&longs;tra &longs;it; fru&longs;tra au&shy;<lb/>tem e&longs;t, quia motum alium habere 1. on pote&longs;t, pr&aelig;ter illum, quem novus <lb/>impetus exigit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000675"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000676"> Si ergo in puncto E e&longs;&longs;et corpus &longs;olidum &amp; durum, totum <lb/>priorem impetum a mitteret accedente novo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000677"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000678"> Minim&egrave; ver&ograve;, ni&longs;i arct&egrave; cum aliis corporibus duris connexum <lb/>e&longs;&longs;et, &longs;it enim v.g.globus l&aelig;vigati&longs;&longs;imus in E, &longs;upra &longs;uperficiem &longs;olidam <lb/>etiam l&aelig;vigati&longs;&longs;imam, vitream puta, haud dubi&egrave; curreret pr&aelig;dictus glo&shy;<lb/>bus vers&ugrave;s Ortum, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m ad hunc motum nullo a&longs;cen&longs;u opus &longs;it, <lb/>ac proinde nulla pror&longs;us inclinatio contraria ob&longs;tet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000679"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000680"> Igitur ille globus ita &longs;emper moveretur in &longs;uperficie tetr&aelig;; <lb/>nihil enim de&longs;trueret illum impetum; quod <gap/> mod&ograve; ex tuis principiis <lb/>deduco, &longs;ed ex trito Mathematicorum dicto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000681"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000682"> Hoc cert&egrave; ex meis principiis non &longs;equitur, immo contrarium; <lb/>novus enim, qui pr&aelig;fato globo accederet, impetus ad motum oppo&longs;itum, <lb/>vel qua&longs;i oppo&longs;itum determinatus, priorem illum &longs;en&longs;im de&longs;trueret. </s>
          <s id="s.000683">v. <!-- REMOVE S-->g. <lb/>impetus novus accedens in P, &lpar;<emph type="italics"/>in anteriori Schemate<emph.end type="italics"/>&rpar; partim per PQ, id <lb/>e&longs;t, vers&ugrave;s ortum, ratione motus centri, partim per tangentem punctum <lb/>P e&longs;t determinatus; mixta autem linea &longs;eu determinatio ex vtraque illa <lb/>&longs;equitur, vt con&longs;tat ex doctrina motuum. </s>
          <s id="s.000684">Quod ver&ograve; &longs;pectat ad tritum <lb/>illud Mathematicorum dictum, etiam in terr&aelig; immobilis hypothe&longs;i locum <lb/>habet, &longs;ed pro&longs;ect&ograve; nullum planum ita l&aelig;vigari pote&longs;t, quin aliquot Sa&shy;<lb/>lebris a&longs;peretur; quod rever&agrave; &longs;ufficeret, ad illum impetum de&longs;truendum; <lb/>qualis &longs;it terr&aelig; &longs;uperficies, vides; ille porr&ograve; aqu&aelig; excurrentis tractus &longs;en&longs;im <lb/>fine &longs;en&longs;u conceptum motum remittit, propter impetum <expan abbr="ari&umacr;">contrarium</expan> impre&longs;&shy;<lb/>&longs;um, vbi enim pervenit in R v.g.cum motus centri &longs;it contrarius motui <lb/>orbis, haud dubi&egrave; inde aqua aliquo modo regredi cogitur; hinc conflictus; <lb/>adde mutationem determinationis line&aelig; motus in &longs;ingulis punctis &longs;emi&shy;<lb/>circuli EIF; denique adde aqu&aelig; divi&longs;ionem, qu&aelig; non parum re&longs;i&longs;tit <lb/>motui, pr&aelig;&longs;ertim alterius aqu&aelig;; qu&aelig; libet autem re&longs;i&longs;tentia impetum &longs;en&longs;im <lb/>de&longs;truit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000685"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000686"> Iam mentem tuam intelligere mihi videor; vis enim quod&shy;<lb/>libet punctum terre&longs;tris globi, ratione duplicis motus, centri &longs;cilicet, <lb/>atque orbis, duas determinationes habere, qu&aelig; in tertiam mixtam de&shy;<lb/>inde abeunt, perinde atque &longs;i duplex impetus impre&longs;&longs;us e&longs;&longs;et ad motum <lb/>mixtum; finge globo, eodem tempore, duplicem impetum imprimi <lb/>alterum vers&ugrave;s Boream, <expan abbr="alter&utilde;">alterum</expan> vers&ugrave;s Occa&longs;um, h&aelig;c gemina determinatio <lb/>in eandem motus mixti lineam coale&longs;cit, vnde &longs;uppo&longs;ita vtriu&longs;que impe&shy;<lb/>tus &aelig;qualitate, globus ver&longs;us Corum ibit, id e&longs;t, Boream inter &amp; Occa-<pb pagenum="61" xlink:href="025/01/065.jpg"/>&longs;um. </s>
          <s id="s.000687">Ita que in puncto E vna eademque e&longs;t vtriu&longs;que motus determinatio, <lb/>&longs;cilicet per tangentem vers&ugrave;s Ortum; in F ver&ograve;, altera determinatio alteri <lb/>ex diametro opponitur; nam determinatio motus centri e&longs;t tangens ducta <lb/>in <expan abbr="Ort&utilde;">Ortum</expan>; nempe h&icirc;c motus determinationem in vna &longs;altem revolutione non <lb/>murat; at ver&ograve; determinatio motus orbis e&longs;t tangens ducta in Occa&longs;um; in <lb/>aliis punctis inter EI, &amp; IF, in diver&longs;as partes tendunt; v.g.in puncto I de&shy;<lb/>terminatio centri e&longs;t DI producta vers&ugrave;s Ortum; determinatio orbis per&shy;<lb/>pendiculariter cadit vers&ugrave;s GF. pari modo habentur ali&aelig; in tangentibus; <lb/>&amp; provt vna magis aut min&ugrave;s con&longs;entit cum alia, velocior aut tardior <lb/>e&longs;t motus; Sed dic mihi. </s>
          <s id="s.000688">&longs;odes Antime, po&longs;ito quod &longs;it globus in E, cur <lb/>per tangentem non projicitur ver&longs;us Ortum? <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000689"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000690"> Cur me tentas, Augu&longs;tine, ne&longs;cire non potes, hoc jam &agrave; <lb/>Galil&aelig;o &longs;olutum fui&longs;&longs;e, in quo cert&egrave;, more &longs;uo maximam ingenij vim <lb/>o&longs;tendit. </s>
          <s id="s.000691">Nullum corpus grave per horizontalem projicitur, quod &longs;tatim <lb/>ip&longs;o initio de&longs;cendere non incipiat; &longs;emiparabolam &agrave; &longs;ummo vertice &longs;uo <lb/>motu de&longs;cribens; &longs;ed qu&aelig;libet parabola ex E vertice ducitur infra Cycloi&shy;<lb/>dem EQV, vi Geometr&aelig; demon&longs;trant; itaque dictus globus projicitur <lb/>quidem, &longs;ed ita, vt c&ugrave;m a&longs;&longs;urgere non po&longs;&longs;it, in &longs;uperficie terr&aelig; volvatur, vt <lb/>alij globi volvuntur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000692"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000693"> Quid dicam ad h&aelig;c, ne&longs;cio, certa tamen e&longs;&longs;e non puto; <lb/>alioquin actum e&longs;&longs;et de hypothe&longs;i Copernicana; aliunde illud principium <lb/>certum e&longs;&longs;e videtur, qu&ograve;d &longs;cilic&eacute;t impetus aliquamdiu duret mod&ograve; fru&longs;tra <lb/>non &longs;it, &amp; aliquem motum pr&aelig;&longs;tare queat, videmus enim globum proje&shy;<lb/>ctum moveri, etiam &agrave; projicientis manu ab&longs;tractum; rotam item in quo&shy;<lb/>cunque &longs;itu collocatam, vbi tantulus impetus initio impre&longs;&longs;us &longs;uerit; in <lb/>funependulis, res e&longs;t plu&longs;quam per&longs;picua, itemque in motibus, qui per <lb/>repercu&longs;&longs;ionem fiunt; commune igitur principium e&longs;&longs;e videtur, ex quo, <lb/>ni fallor, rect&egrave; deducis tractum matis, qui e&longs;t circa E, vers&ugrave;s Ortum deinde <lb/>excurrere; quod enim de globo dixi&longs;ti in eodem puncto E &longs;ito, ex hypothe&longs;i <lb/>dumtaxat accipio, non ver&ograve; ab&longs;olut&egrave; dictum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000694"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000695"> Imm&ograve; ab&longs;olut&egrave; dictum e&longs;&longs;e velim; non rat&ograve; quippe accidit vt <lb/>globi l&aelig;vigati&longs;&longs;imi in planis etiam l&aelig;vigati&longs;&longs;imis collocentur, &longs;eu marmo&shy;<lb/>reis, &longs;eu vitreis; l&aelig;vigata glacie nihil fer&egrave; l&aelig;vius inuenio; &amp; &longs;upra glaciem <lb/>glaciata fru&longs;tra cit&ograve; &amp; facil&egrave; currunt; itaque &longs;i aqua movetur, excurritque, <lb/>mod&ograve; Ortum, mod&ograve; Occa&longs;um, vers&ugrave;s, non video quare globus l&aelig;vigati&longs;&shy;<lb/>&longs;imus in plano l&aelig;vigati&longs;&longs;imo &longs;itus, vel &longs;upra l&aelig;vigatam glaciem, propter <lb/>eandem motus in&aelig;qualitatem moveri non debeat; &amp; hoc etiam ad homi&shy;<lb/>nem, contra tuam hypothe&longs;im militat; vnde ruit etiam illa re&longs;pon&longs;io iam <lb/>&longs;upra indicata; quod &longs;cilicet terr&aelig; motus &aelig;&longs;tus quidem marini cau&longs;a &longs;it, <lb/>&longs;ed non ad&aelig;quata, vt aiunt; nempe quidquid tandem motus in aquas <lb/>traducat, in globulum eo modo &longs;itum, quo dictum e&longs;t, etiam traducere <lb/>deberet, c&ugrave;m &aelig;qu&egrave; facile traduci queat; accipio enim globulos tam fa&shy;<lb/>cil&egrave; mobiles, vt nihil mobilius excogitari po&longs;&longs;it, tornatos &longs;cilicet ex Mer&shy;<lb/>curio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000696"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000697"> De puncto E fort&egrave; &longs;atis dictum, &amp; plu&longs;qu&agrave;m &longs;atis; de aliis <pb pagenum="62" xlink:href="025/01/066.jpg"/>quid cen&longs;es? </s>
          <s id="s.000698">Non dubito enim, quin de iis aliquid dicturus &longs;is; ad quid <lb/>enim duo alia principia pr&aelig;mi&longs;i&longs;&longs;es? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000699"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000700"> Etiam &longs;i nihil aliud dicerem, an fort&egrave; illa, qu&aelig; de puncto E <lb/>dixi non &longs;ufficiunt ad tuam &longs;ententiam impugnandam? </s>
          <s id="s.000701">Sed agedum, <lb/>quandoquidem me &longs;timulas, etiam de aliis punctis nonnulla dicenda &longs;unt, <lb/>eaque ex duobus aliis principiis, qu&aelig; &longs;upra data opera pr&aelig;mi&longs;i eruenda. <lb/></s>
          <s id="s.000702">Si terr&aelig; globum quoquo vers&ugrave;m obtegeret aqua, ita vt v.g.ex 8. partibus <lb/>&longs;emidiametri, octava, &longs;uprema &longs;cilicet, aquea e&longs;&longs;et, extremaque &longs;uperfi&shy;<lb/>cies terr&aelig; convexa, cui &longs;uperficies aqu&aelig; incubat, l&aelig;vis e&longs;&longs;et, nullis mon&shy;<lb/>tibus, nullis &longs;alebris a&longs;pera; Iam ver&ograve; qu&agrave;m celerrim&egrave; interior ille &amp; in <lb/>aquis latens terr&aelig; globus circa &longs;uum centrum immobile volvatur; an for&shy;<lb/>t&egrave; putas, tunc motum in portionem aqueam traductum iri? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000703"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000704"> Traducendum e&longs;&longs;e omnino crederem; terra enim illam etiam <lb/>aquam &longs;u&longs;tineret; igitur &longs;ecum vna deferret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000705"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000706"> At ego &longs;ecus &longs;entio; hic enim ca&longs;us no&longs;tro &longs;imilis e&longs;t; &longs;i <lb/>enim vas prob&egrave; tornatum aqua plenum in &longs;itu horizontali circa axem <lb/>verticalem accurati&longs;&longs;im&egrave; &amp; citra vllam inclinationem erectum, etiam ce&shy;<lb/>lerrim&egrave; vertatur, immotam pror&longs;us aquam videbimus; Quid vis tibi di&shy;<lb/>cam, Chry&longs;ocome, oculos meos te&longs;tes appello, &amp; &longs;i fidem detrectes, <lb/>vel in &longs;cutella &longs;tannea, quamvis imperfect&egrave; tornata, hoc ip&longs;um videbis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000707"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000708"> Aqua igitur non &longs;u&longs;tinetur &agrave; va&longs;e, alioquin &longs;i vas illam &longs;u&shy;<lb/>&longs;tineret, &longs;ecum illam circumferret, &longs;ic librum hunc, quem manu teneo, <lb/>manus ip&longs;a, quocumque fertur, traducit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000709"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000710"> Standum e&longs;t experimentis; tu fort&egrave; quid, Antime? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000711">qui litem <lb/>movi&longs;ti, &amp; caut&egrave; &longs;ubrides. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000712"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000713"> Dicam quod &longs;entio, &amp; quod verum e&longs;t; Aqua cert&egrave; quie&longs;cit, <lb/>dum vas pernici&longs;&longs;im&egrave; volvitur; &amp; &longs;i vas prob&egrave; tornatum e&longs;&longs;et, &amp; circa <lb/>axem minim&egrave; inclinatum volveretur, eaque demum e&longs;&longs;et cava &longs;uperficie, <lb/>quam nulla pror&longs;us ruga, nulla &longs;alebra, quantumvis in&longs;en&longs;ibilis a&longs;peraret, <lb/>dico nunquam fore, vt cum va&longs;e aqua moveretur; &amp; h&icirc;c applico princi&shy;<lb/>pium &longs;upra iactum, &longs;cilicet nunquam motum, vel impetum ab aliquo mo&shy;<lb/>bili imprimi alteri, ni&longs;i hoc motum illius impediat, aut retardet: in hoc <lb/>autem ca&longs;u, aqua va&longs;e contenta motum va&longs;is nullo modo impedit, non <lb/>per &longs;uam molem, &longs;eu molis pondus; quia moles &longs;eu pondus re&longs;i&longs;tit tan&shy;<lb/>tummodo motui, &longs;ur&longs;um; &longs;ed nulla pars va&longs;is, in hoc motu a&longs;cendit; nulla <lb/>igitur aqu&aelig; pars attollenda e&longs;t; pr&aelig;terea nulla pars ob&longs;i&longs;tit motui va&longs;is, <lb/>quia id tant&ugrave;m per contactum fieret; &longs;ed nulla pars tangens ob&longs;i&longs;tit, c&ugrave;m <lb/>nulla pars cav&aelig; va&longs;is &longs;uperficiei extare, &amp; dam movetur, in aquam impin&shy;<lb/>gi &longs;upponamus; vt tamen dicam, quod res e&longs;t, c&ugrave;m &amp; axis ab&longs;que aliqua <lb/>inclinatione erigi, &amp; &longs;ic &longs;tare vix po&longs;&longs;it, &amp; quod caput e&longs;t, nullum &longs;it <lb/>corpus durum, quantumvis l&aelig;vigatum, &longs;ine poris, rugis, &amp; &longs;alebris, hinc <lb/>fit, aquam dicto va&longs;e contentam tantul&ugrave;m ob&longs;i&longs;tere motui va&longs;is, ac proin&shy;<lb/>de non mirum videri, &longs;i initio quidem immota maneat, quia tamen &longs;en&longs;im <lb/>&longs;ine &longs;en&longs;u vires acquirit, circumferri tandem cum &longs;uo va&longs;e cernitur, &amp; hoc <lb/>adjicere debueras, Augu&longs;tine, vt &longs;emper &longs;uus &longs;it veritati locus. </s>
        </p>
        <pb pagenum="63" xlink:href="025/01/067.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000714"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000715"> Quid ver&ograve; fieret, &longs;i vas in circulo verticali verteretur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000716"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000717"> Eadam &longs;uppone; vas &longs;cilicet cylindricum, aut &longs;ph&aelig;ricum ca&shy;<lb/>vum, l&aelig;vigata intus &longs;uperficie, circa axem plano horizontis plan&egrave; paral&shy;<lb/>lelum; idemque &longs;ucce&longs;&longs;um iri puta; c&ugrave;m eadem ratio vtrimque &amp; &aelig;qu&egrave; <lb/>militet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000718"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000719"> Immo ex alio tuo principio, quo dicis, eo motu moveri <lb/>mobile, qu&ograve; facili&ugrave;s moveri pote&longs;t, colligo, ni fallor, long&egrave; potiori iure <lb/>pro i&longs;to vltimo ca&longs;u rationem militare; c&ugrave;m enim facili&ugrave;s aqua illa &agrave; &longs;uo <lb/>va&longs;e, dum in plano horizontali volvitur, moveri po&longs;&longs;it, qu&agrave;m ab eodem <lb/>in hoc &longs;ecundo ca&longs;u; quia vt imprimo illo moveatur aqua, ne latum quidem <lb/>vnguem attollenda e&longs;t, nullam igitur difficultatem, &longs;eu re&longs;i&longs;tentiam ex hoc <lb/>capite vas &longs;entit; c&ugrave;m tamen in &longs;ecundo ca&longs;u, illa portio aqu&aelig;, qu&aelig; con&shy;<lb/>tinetur in inferiore parte dolij, &longs;eu cylindri, ad &longs;uperiorem partem cylin&shy;<lb/>dri locum attollenda &longs;it; vnde difficultas &amp; re&longs;i&longs;tentia; igitur c&ugrave;m mobi&shy;<lb/>le eo motu moveatur, quo facilius moveri pote&longs;t, long&egrave; facilius e&longs;t, vas <lb/>moveri &longs;ine aqua in &longs;ecundo ca&longs;u, qu&agrave;m in primo </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000720"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000721"> Plurim&ugrave;m &longs;an&egrave; me tibi ob&longs;trinxi&longs;ti, mi Chry&longs;ocome, cogita&shy;<lb/>bam &longs;tatim principium illud iam &longs;upra iactum, ac fus&egrave; non &longs;ine querela <lb/>expo&longs;itum, huc accer&longs;ere; &longs;ed ab hoc pen&longs;o me libera&longs;ti, ita e&longs;t; c&ugrave;m vas <lb/>vtrumque facili&ugrave;s moveri po&longs;&longs;it, quie&longs;cente aqua, vt patet, etiam ab&longs;que <lb/>vlla penitus &longs;ui motus iactura; ita &longs;an&egrave; ex illo quoque principio probatur, <lb/>va&longs;a &longs;ine aqua contenta moveri; quod autem addis, longe facilius in <lb/>&longs;ecundo ca&longs;u quam in primo, pace tua dixerim; quia &longs;cilicet &aelig;qu&egrave; facil&egrave; <lb/>vtrimque aqua cum &longs;uo va&longs;e movetur, nec ob&longs;tat inferiorem aqu&aelig; partem <lb/>in &longs;ecundo ca&longs;u ab imo ad &longs;upremum va&longs;is locum attolli, ac proinde illius <lb/>pondus ob&longs;tare ac re&longs;i&longs;tere; nam ita attollitur, vt eodem tempore, &aelig;qualis <lb/>portio deprimatur, e&longs;t enim perfectum &aelig;quilibrium, vt vides; &longs;ic vbi libra <lb/>in &aelig;quilibrio ver&longs;atur, &longs;i vel minimam vim alteri lancium &longs;ur&longs;um impre&longs;&longs;e&shy;<lb/>ris, illa &longs;tatim &longs;ur&longs;um attollitur; an fort&egrave; illa vis minima impre&longs;&longs;a ad hoc <lb/>&longs;ufficit? </s>
          <s id="s.000722">Minim&egrave; vero; &longs;ed minima illa acce&longs;&longs;ione tollitur &aelig;quilibrium: <lb/>quid mirum ergo, fi portio pr&aelig;ponderans, deor&longs;um eat, &amp; oppo&longs;itam at&shy;<lb/>tollat? </s>
          <s id="s.000723">Sic &aelig;qu&egrave; facil&egrave; rota volvitur in &longs;itu horizontali ac verticali. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000724"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!--neuer Satz--> H&aelig;c veri&longs;&longs;ima e&longs;&longs;e, non diffiteor, ita enim &agrave; natura compa&shy;<lb/>ratus &longs;um, vt compert&aelig; veritati numquam non me &longs;ubjiciam; movetur <lb/>autem aqua cum &longs;uo va&longs;e, vt dicis, per accidens, non per &longs;e, nimirum, <lb/>propter a&longs;peritatem &amp; in&aelig;qualitatem interioris &longs;uperficiei; at numquid <lb/>non po&longs;&longs;et ab hoc vitio liberari, obducto &longs;cilicet oleo, vel alio quopiam <lb/>vliginis genere? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000725"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000726"> An fort&egrave; putas, oleum &longs;uis rugis &amp; &longs;triis, nec non filaminibus <lb/>carere? </s>
          <s id="s.000727">Vidi&longs;ti, ni fallor, aliquando, majores illas guttas &longs;ive butyro, &longs;eu <lb/>va&longs;ibus vnctis oleo adh&aelig;re&longs;cere, an fort&egrave; in plani&longs;&longs;ima &longs;uperficie adh&aelig;&shy;<lb/>rete po&longs;&longs;ent? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000728"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000729"> Sed vnde qu&aelig;&longs;o, i&longs;t&aelig; guttul&aelig;; rem illam &longs;&aelig;p&egrave; ob&longs;ervavi, cu&shy;<lb/>jus tamen rationem vix ac ne vix quidem mente a&longs;&longs;equor. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000730"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000731"> Sunt qu&aelig;dam &longs;uperficies ita di&longs;po&longs;it&aelig; inter &longs;e, vt in earum rimas <pb pagenum="64" xlink:href="025/01/068.jpg"/>&longs;eu rugas, aqua &longs;ubire non po&longs;&longs;it, aut &longs;i rever&agrave; &longs;ubeat, &longs;tatim effluar, in <lb/>pennis avium aquatilium v.g. <!-- REMOVE S-->An&longs;erum, Anatum, aliarumque &longs;imilium, <lb/>hoc ip&longs;um ob&longs;ervamus, immo in multis foliis, vt bra&longs;&longs;ic&aelig;, in quibus hu&shy;<lb/>ju&longs;modi aqu&aelig; guttul&aelig;, qua&longs;i totidem liquatas gemmas, po&longs;t pluvi&aelig; vel <lb/>roris lap&longs;um &longs;&aelig;p&egrave; vidi&longs;ti; quia &longs;cilicet laxioribus rugis &longs;eu &longs;triis in longum <lb/>&amp; rectam lineam ductis con&longs;tant, per quas aqua &longs;tatim de&longs;cendit, atque <lb/>effluit, ni&longs;i aliqua fo&longs;&longs;ula in&longs;it, in qua major gutta ex reliquis long&egrave; mi&shy;<lb/>noribus e&ograve; per rugam declivem confluentibus, componitur; in &longs;uperficie <lb/>butyri rectas huiu&longs;modi &longs;trias tant&ugrave;m non videmus; nec fort&egrave; mirum; <expan abbr="n&etilde;pe">nempe</expan> <lb/>vligino&longs;a ex multis filaminibus con&longs;tant; fila autem in longum ducuntur; <lb/>iunge &longs;imul multas acus, &amp; aliquid fort&egrave; &longs;imile a&longs;picies; cur ver&ograve; gutt&aelig; <lb/>ill&aelig; majores in iis fo&longs;&longs;ulis tornat&aelig; deinde non cadant, etiam &longs;i vas vnctum, <lb/>cui adh&aelig;rent, ever&longs;o &longs;itu &longs;tatuatur, eadem ratio e&longs;t, propter quam na&longs;o, pa&shy;<lb/>le&aelig;, ligno, ali&iacute;&longs;que corporum extremitatibus gutta adh&aelig;ret, ac de illis pen&shy;<lb/>det quam cert&egrave; hoc loco explicare non po&longs;&longs;um, c&ugrave;m inde va&longs;ti&longs;&longs;imus allis <lb/>experimentis ad &longs;uas veras cau&longs;as phy&longs;icas reducendis campus ape&shy;<lb/>riatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000732"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000733"> Auguror rem grati&longs;&longs;imam fore, &amp; fort&egrave; altero congre&longs;&longs;u <expan abbr="dign&atilde;">dignam</expan>, <lb/>quandoquidem tam lat&egrave; patere dictitas; &longs;ed ad propo&longs;itum, q&ugrave;&aelig;&longs;o, redea&shy;<lb/>mus: Con&longs;tat igitur, illum terr&aelig; globum ver&longs;um iri, lic&egrave;t aqua circum&shy;<lb/>po&longs;ita nullo modo moveretur; huc enim faciunt duo illa tua principia, <lb/>qu&aelig; libenter admitto, vtpote qu&aelig; cum experimentis mirabiliter con&longs;en&shy;<lb/>tiant; &longs;i ver&ograve; terr&aelig; globum con&longs;ideremus, provt mod&ograve; e&longs;t, &amp; aquarum <lb/>congeries &longs;tagnat in va&longs;ti&longs;&longs;imis illis terrarum conchis; &longs;i terr&aelig; glo&shy;<lb/>bus volvatur, nunquid non &longs;uo motu aqueam illam molem &longs;ecum abri&shy;<lb/>piet? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000734"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000735"> Abripiet &longs;an&egrave; majorem partem, eam &longs;cilicet, qu&agrave;m arcti&ugrave;s <lb/>&longs;uis brachiis &longs;tringit, &amp; qu&aelig; &agrave; &longs;uperficie conch&aelig; intror&longs;um &longs;atis &longs;uperque <lb/>di&longs;tat; huc facerent exempla concharum, quibus vulg&ograve; vtimur; &longs;ed ne <lb/>dicta repetam, libens omitto, <expan abbr="atq;">atque</expan> &longs;uppono. </s>
          <s id="s.000736">Vt vt &longs;it, &longs;i <expan abbr="mot&utilde;">motum</expan> orbis con&longs;ide&shy;<lb/>remus haud dubi&egrave; facilior e&longs;t &longs;i aliqua portio aqu&aelig; retroagatur, ea &longs;cilicet, <lb/>qu&aelig; &agrave; &longs;uperficie parum di&longs;tat, cum tantula elevatione, ratione cujus in &longs;u&shy;<lb/>perficiem oppo&longs;itam excurrit, &amp; in litora occidua deinde impingi, &longs;eu po&shy;<lb/>ti&ugrave;s elevari, excurrere &amp; in litus impingi videtur, eo quippe litus ip&longs;um fer&shy;<lb/>tur, &amp; in aquam vel immobilem vel tardiorem impingitur, nempe quoad <lb/>effectum &amp; <expan abbr="ph&aelig;nomer&utilde;">ph&aelig;nomerum</expan> perinde e&longs;t, &longs;ive caput in &longs;axum, five &longs;axum in ca&shy;<lb/>put incurrat: hoc autem potiori iure in terr&aelig; globo duplici illo motu, de <lb/>quo jam &longs;upra, locum habet, nempe &agrave; puncto H ad E cre&longs;cit motus per HE, <lb/>non tant&ugrave;m ratione motus orbis, ver&ugrave;m etiam motus centri; idque per cre&shy;<lb/>menta majora &amp; majora, vt iam o&longs;tendi; Igitur, aqua, iuxta &longs;uperficiem &longs;al&shy;<lb/>tem tantul&ugrave;m ex currit in <expan abbr="part&etilde;">partem</expan> oppo&longs;itam, &longs;cilicet in occa&longs;um, &longs;i enim hoc <lb/>fiat, motu &aelig;quali &longs;uppo&longs;ito, potiori iure &longs;uppo&longs;ito in&aelig;quali, ac &longs;emper cre&longs;&shy;<lb/>cente: itaque ex iis. </s>
          <s id="s.000737">qu&aelig; diximus huc <expan abbr="v&longs;q;">v&longs;que</expan>, nec <expan abbr="n&otilde;">non</expan> meo judicio probavimus, <lb/>facil&egrave; defini: i po&longs;&longs;et &aelig;&longs;tus marini ratio, in dicta hypothe&longs;i ; nempe aqua <lb/>&agrave; puncto E ad punctum I, id e&longs;t &agrave; media nocte ad Solis Ortum &lpar;&longs;up-<pb pagenum="65" xlink:href="025/01/069.jpg"/>pono enim circulum &AElig;quatoris&rpar; excurreret aqu&aelig; &longs;uperficies vers&ugrave;s ortum; <lb/>ab I ad F, id e&longs;t ab ortu ad meridiem, nullo modo excurreret, &longs;altem <lb/>&longs;en&longs;ibiliter; &longs;i enim tantul&ugrave;m, hoc motui centri pr&aelig;valenti cedet; igitur <lb/>vers&ugrave;s Occa&longs;um, id e&longs;t, ab F, vers&ugrave;s R. quanquam determinatio mixta hoc <lb/>etiam compen&longs;at; pari modo ab F ad H nullo modo excurrit, &longs;altem &longs;en&shy;<lb/>&longs;ibiliter; &longs;i enim tantul&ugrave;m, cedit motui centri, quanquam etiam determi&shy;<lb/>natio mixta hoc ip&longs;um compen&longs;at; igitur &agrave; Solis ortu v&longs;que ad occa&longs;um, <lb/>nulla fit &longs;en&longs;ibilis excur&longs;io; ab occa&longs;u ad mediam noctem, fit in occa&shy;<lb/>&longs;um, &agrave; media nocte ad ortum Solis, fit in ortum: mixtam illam determi&shy;<lb/>nationem facil&egrave; qui&longs;piam intelliget, &longs;i dividat &aelig;qualiter angulum, qui fit <lb/>&agrave; tangente datum aliquod punctum, &amp; &agrave; linea motus centri, qu&aelig; &longs;emper <lb/>e&longs;t parallela HI, linea enim dictum angulum &aelig;qualiter dividens e&longs;t deter&shy;<lb/>minatio motus mixti. </s>
          <s id="s.000738">Iam ver&ograve;, &longs;i mihi non creditis, oculis ve&longs;tris credite, <lb/>&amp; probate experimenta &agrave; me expo&longs;ita, in navi &longs;cilicet velorum dumtaxat <lb/>impul&longs;u acta, in aliquo tranquillo lacu, &longs;eu flumine; &longs;i enim &longs;tatuatur in <lb/>media navi, concha aqu&acirc; plena, pauio laxios in &longs;uperiore labro, &longs;ed mo&shy;<lb/>dic&aelig; profunditatis, ad in&longs;tar illius, in qua cera liquari &longs;olet, ad cereos tor&shy;<lb/>nandos, videbitis haud dubi&egrave;, &longs;i navis motum acceleret, conch&aelig; aquam <lb/>vers&ugrave;s puppim ire; <gap/> ver&ograve; retardet, ire vers&ugrave;s proram; in hoc Ga&longs;&longs;endo <lb/>fides detrahi non debet, nec fort&egrave; mihi, nec aliis, qui hujus experimenti <lb/>oculati te&longs;tes fuerunt: &amp; h&aelig;c de prima ratione contra tuam hypothe&longs;im, <lb/>Augu&longs;tine, jam ad alias de&longs;cendam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000739"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000740"> Sentio difficultatem, inficiari non po&longs;&longs;um; illud &longs;altem con&shy;<lb/>&longs;equi videor quod Galileus no&longs;ter &agrave; vero minime aberrarit, quando a&longs;&longs;e&shy;<lb/>ruit, pr&aelig;dictos motus ex hypothe&longs;i terr&aelig; mobilis, nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000741"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000742"> Ita e&longs;t; in eo tamen deceptus, qu&ograve;d eo&longs;dem motus pro Marino <lb/>&aelig;&longs;tu venditarit, lic&egrave;t omnino di&longs;&longs;imiles &longs;int. </s>
          <s id="s.000743">Iam ver&ograve; vt ad alia tran&longs;eam ar&shy;<lb/>gumenta, &egrave; terra nobis migrandum e&longs;t, in qua profect&ograve; nihil aliud invenio <lb/>ex quo &longs;olidum argumentum ducere valeam &longs;altem, quod mihi faciat &longs;atis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000744"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000745"> Ludis, opinor, Antime; nunquid enim ex diver&longs;is motibus, <lb/>tum naturalibus, tum violentis docti&longs;&longs;imi viri ducunt in&longs;olubilia pror&longs;us <lb/>argumenta, contra pr&aelig;fatam hypothe&longs;im, in qua nequidem corpus grave <lb/>per lineam rectam de&longs;cenderet, nec accelerationis, nec retardationis, nec <lb/>percu&longs;&longs;ionis ratio explicari po&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000746"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000747"> Ridere &longs;oleo quorumdam hominum &longs;implicitatem, vt <lb/>&longs;ic loquar, qui cum Galileo no&longs;tro de motu contendunt, qui cerr&egrave; <lb/>doctrin&aelig; motuum primus Autor &amp; inventor fuit; nemo quippe <lb/>alius hanc laudem &longs;ibi arroget; Crede mihi, Chry&longs;ocome, &longs;uarum <lb/>rerum &amp; inventionum vir ille amantior erat, qu&agrave;m vt aliquem inter <lb/>eas conflictum pateretur, vidit, haud dubi&egrave;, vidit, motus accelera&shy;<lb/>ti progre&longs;&longs;ionem Geometricam, ita cum hypothe&longs;i Copernicana con&shy;<lb/>&longs;entive, vt in ea &aelig;qu&egrave; facil&egrave; atque in tua explicari &amp; ad &longs;ua princi&shy;<lb/>pia reduci po&longs;&longs;it; equidem in primis &longs;uis Dialogis de vtroque &longs;y&longs;tema&shy;<lb/>te, dubius aliquantulum h&aelig;&longs;i&longs;&longs;e vi&longs;us. </s>
          <s id="s.000748">e&longs;t, qua&longs;i motus gravium non <lb/>e&longs;&longs;et per &longs;e acceleratus, &longs;ed tant&ugrave;m per accident; at in illo mirabili <pb pagenum="66" xlink:href="025/01/070.jpg"/>cert&egrave; libro, quem de motu naturali accelerato edidit, ita de hoc argumen&shy;<lb/>to &longs;crip&longs;it, vt nullum po&longs;t &longs;e dubium reliquerit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000749"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000750"> Hic lapis te petit, Antime, vtpote qui, &longs;i rect&egrave; memini, <lb/>contra Galileum &longs;crip&longs;i&longs;ti, aliamque induxi&longs;ti motus naturaliter accele&shy;<lb/>rati progre&longs;&longs;ionem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000751"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000752"> Contra Galileum nihil me vnquam &longs;crip&longs;i&longs;&longs;e memini; &egrave; qui&shy;<lb/>dem Mon&longs;nerius meus tractatum de motu locali, ex meis pr&aelig;lectionibus <lb/>excerptum edidit, nihil tamen in eo contra Galileum. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000753"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000754"> Imm&ograve; ex profe&longs;&longs;o Galileum, &longs;ub Mon&longs;nerij nomine, im&shy;<lb/>pugnas, nec tibi, opinor, &egrave; memoria excidit? </s>
          <s id="s.000755">nempe Galileus docet, &amp;, <lb/>ni fallor, demon&longs;trat, motum gravium accelerari iuxta progre&longs;&longs;ionem geo&shy;<lb/>metricam, &longs;ecund&ugrave;m quam decur&longs;a &longs;patia &longs;unt vt temporum quadrata, ac <lb/>proinde &longs;i primo tempore decurrat &longs;patium 1. &longs;ecundo &aelig;quali decurrit 3. <lb/>tertio 5. quarto 7. atque ita con&longs;equenter &longs;ecundum &longs;eriem numerorum <lb/>imparium, tu ver&ograve;, Antime, vis, hanc &longs;eriem fieri &longs;ecund&ugrave;m progre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nem Arithmeticam &longs;impliorem numerorum 1.2.3.4.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000756"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000757"> Si rect&egrave; memini, Antime, omnibus experimentis hypothe&longs;is <lb/>tua repugnat; nam etiam &longs;umma quandoque altitudo &longs;umpta fuerit, Flo&shy;<lb/>renti&aelig;, Rom&aelig;, Bononi&aelig;, &amp; vt audio, in Gallia pa&longs;&longs;im, quantum tamen <lb/>periti&longs;&longs;imorum hominum oculis credendum e&longs;t, prima progre&longs;&longs;io illa Ga&shy;<lb/>lileana in decur&longs;is &aelig;quali tempore &longs;patiis &longs;emper apparuit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000758"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000759"> Summoper&egrave; l&aelig;tor &amp; gaudeo, quod &longs;ive ca&longs;u, &longs;ive &longs;tudio, hu&shy;<lb/>ju&longs;ce rei mentio &agrave; vobis facta fuerit; dico igitur, iterumque atte&longs;tor, ac <lb/>terti&ograve;, nec meam hypothe&longs;im experimentis repugnate, nec &agrave; Galileana <lb/>di&longs;crepare in communi &longs;ententia quantitatis, tum continu&aelig;, tum di&longs;cret&aelig;; <lb/>nempe, vt prob&egrave; &longs;citis, res quantitatis eas difficultates continet, quas huc <lb/>v&longs;que nemo ita &longs;olvit vt &longs;olutio vel omnibus arri&longs;erit, vel etiam illius a&longs;&shy;<lb/>&longs;ertoribus difficilis vi&longs;a non fuerit, in tempore pr&aelig;&longs;ertim explicando; &longs;unt <lb/>enim qui capere nequeunt, vt quidquid temporis e&longs;t, ab eo, quod non <lb/>e&longs;t, &longs;ed fuit, vel erit, omnino di&longs;tinctum, in&longs;tans indivi&longs;ibile non &longs;it; &longs;ic <lb/>enim divi&longs;ibile e&longs;t in plura, ergo plura temporis &longs;imul exi&longs;tunt, quod di&shy;<lb/>ci nequit ; &longs;i autem ea in qu&aelig; e&longs;t divi&longs;ibile, non &longs;unt quidem, &longs;ed vel fue&shy;<lb/>runt, vel erunt; ergo id quod e&longs;t, quidquid &longs;it, ab iis omnino di&longs;tingui&shy;<lb/>tur; c&ugrave;m repugnet, idem &longs;imul e&longs;&longs;e &amp; non e&longs;&longs;e, igitur illud quod e&longs;t, ab <lb/>omni alio, quod non e&longs;t, di&longs;tinctum, in&longs;tans e&longs;t, indivi&longs;ibile e&longs;t: nec ju&shy;<lb/>vat &agrave; nonnullis dici, tempus e&longs;&longs;e fluenter; nempe fluenter e&longs;&longs;e; nihil e&longs;t <lb/>aliud, qu&agrave;m vnum e&longs;&longs;e, &longs;eu fluere po&longs;t aliud, nec-plura &longs;imul e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e; &longs;i <lb/>quid dicatur aliud, multorum captum &amp; mentem &longs;uperat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000760"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000761"> Ad quid h&aelig;c: Galileus enim docet, componi tempus ex in&shy;<lb/>&longs;tantibus ii&longs;que Mathematicis. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000762"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000763"> Sat &longs;cio; &longs;ed c&ugrave;m alij huiu&longs;modi in&longs;tantia minim&egrave; admittant, <lb/>partibus dumtaxat in infinitum divi&longs;ibilibus, vel &longs;initis contenti in&longs;tan&shy;<lb/>tibus, &longs;cilicet phy&longs;icis, dico hypothe&longs;im Galilei circa progre&longs;&longs;ionem mo&shy;<lb/>tus accelerati, habere quidem locum in hypothe&longs;i in&longs;tantium infinitorum, <lb/>vel partium infinitarum, non ramen in hypothe&longs;i finitorum in&longs;tantium <pb pagenum="67" xlink:href="025/01/071.jpg"/>phy&longs;icorum; h&icirc;c non di&longs;cutio cau&longs;&aelig; merita, ne &longs;altem extra chorum; id <lb/>vnum dumtaxat dico, illam progre&longs;&longs;ionem alteri pr&aelig;ferendam e&longs;&longs;e, qu&aelig; &amp; <lb/>vtrique quantitatis hypothe&longs;i &longs;atisfacit, &amp; ip&longs;is experimentis non repu&shy;<lb/>gnat: qu&ograve;d autem progre&longs;&longs;io Galileana in hypothe&longs;i finitorum in&longs;tan&shy;<lb/>tium non &longs;ub&longs;i&longs;tat, per&longs;picu&egrave; demon&longs;tro; Sit enim motus qui&longs;piam natu&shy;<lb/>ralis, qui duret per 4. in&longs;tantia, in quorum primo, mobile acquirat &longs;pa&shy;<lb/>tium 1. in &longs;ecundo 3. in tertio 5. in quarto 7. c&ugrave;m velocitas cre&longs;cat, vt <lb/>tempus, in &longs;ecundo in&longs;tanti velocitas erit dupla, quomodo igitur acquiri&shy;<lb/>tur triplum &longs;patium? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000764"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000765"> Nihil facilius triangulo Galileano, in quo res i&longs;ta clari&longs;&longs;i&shy;<lb/><figure id="id.025.01.071.1.jpg" xlink:href="025/01/071/1.jpg"/><lb/>m&egrave; demon&longs;tratur: Sit enim triangulum AEI, &longs;it <lb/>tempus divi&longs;um in 4.partes &aelig;quales, &amp; primo tempo&shy;<lb/>re AB, &longs;patium acqui&longs;itum &longs;it triangulum ABF, &amp; <lb/>velocitas acqui&longs;ita BF, &longs;ecundo tempore erit veloci&shy;<lb/>tas acqui&longs;ita CG, cre&longs;cit enim, vt tempus, &amp; vt AB <lb/>ad BF, ita AC ad CG ; idem dico de quolibet alio <lb/>temporis puncto accepto inter BC ; igitur &longs;patium ac&shy;<lb/>qui&longs;itum erit trapezium BCGF, triplum trianguli <lb/>ABF, nempe cum velocitate BF &aelig;quabili motu, tem&shy;<lb/>pore BC, acquireret rectangulum BM, &longs;ed virtute ve&shy;<lb/>locitatis acqui&longs;it&aelig; tempore BC &aelig;qualis velocitati BF, acquiritur triangu&shy;<lb/>lum FMG &aelig;quale ABF; igitur &longs;ecundo tempore triplum &longs;patium <lb/>prioris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000766"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c omittere poteras, qu&aelig; iam trita &longs;unt, nec &agrave; me negantur; <lb/>nempe velocitas BF acquiritur &longs;ucce&longs;tiv&egrave; tempore AB, quod &longs;i &longs;uppona&shy;<lb/>tur e&longs;&longs;e in&longs;tans phy&longs;icum, accipienda e&longs;t velocitas. </s>
          <s id="s.000767"><!--kein neuer Satz-->BF tota &longs;imul, re&shy;<lb/>&longs;pondeo enim toti in&longs;tanti, ac proinde tota &longs;imul e&longs;t, non ver&ograve; &longs;ucce&longs;&longs;i&shy;<lb/>v&egrave; acqui&longs;ita, igitur &longs;patium debet accipi in rectangulo, non ver&ograve; in trian&shy;<lb/><figure id="id.025.01.071.2.jpg" xlink:href="025/01/071/2.jpg"/><lb/>gulo; v.g. <!-- REMOVE S--><!--neuer Satz-->Sit tempus AE 4. in&longs;tantiam, &longs;it pri&shy;<lb/>mus gradus velocitatis AG, &amp; &longs;patium acqui&shy;<lb/>&longs;itum rectangulum AV; &longs;ecundo in&longs;tanti ve&shy;<lb/>locitas acqui&longs;ita erit BH, dupla &longs;cilicet AG; <lb/>nempe tota prior remanet, &amp; tantumdem ab ea&shy;<lb/>dem cau&longs;a, &aelig;quali tempore ponitur; igitur &longs;pa&shy;<lb/>tium e&longs;t duplum prioris, ac proinde erit rectan&shy;<lb/>gulum CH duplum prioris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000768"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000769"> Duo ab&longs;urda ex his mihi deducere videor; prim&ograve; enim, pri&shy;<lb/>mo tempore AB, duplum &longs;patium trianguli Galileani a&longs;&longs;umis; nempe re&shy;<lb/>ctangulum AV duplum e&longs;t trianguli ABV, c&ugrave;m tamen &aelig;quale primum <lb/>tempus a&longs;&longs;umi debeat, ad perfectam comparationem; &longs;ecund&ograve; long&egrave; majus <lb/>&longs;patium decurritur &longs;ecund&ugrave;m tuam progre&longs;&longs;ionem, qu&agrave;m &longs;ecund&ugrave;m Ga&shy;<lb/>lileanam, in qua &longs;patium decur&longs;um tempore AE continet 16. triangula <lb/>&aelig;qualia triangulo ABV, in tua ver&ograve; continet 10. rectangula &aelig;qualia <lb/>AV; igitur 20. triangula &aelig;qualia ABV, igitur &longs;patium Galileanum erit <lb/>ad tuum vt 16. ad 20. &longs;eu vt 4. ad 5. igitur majus vna quarta parte, quod <pb pagenum="68" xlink:href="025/01/072.jpg"/>&longs;an&egrave; omnibus experimentis repugnat, qu&aelig; cum &longs;patio Galileano pror&longs;us <lb/>con&longs;entiunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000770"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000771"> Nemo vnquam hujus rei periculum fecit in 4. in&longs;tantibus, <lb/>&longs;ed tant&ugrave;m in 4. temporibus &longs;en&longs;ibilibus, nempe in&longs;tantia &longs;ub &longs;en&longs;um non <lb/>cadunt; at &longs;upponuntur hoc loco 4.in&longs;tantia. </s>
          <s id="s.000772">iuxta &longs;ingularem illam tem&shy;<lb/>poris hypothe&longs;im ; equidem &longs;i tempus AE ex quatuor partibus temporis <lb/>&longs;en&longs;ibilibus componas &longs;ecund&ugrave;m communem, aut etiam Galileanam tem&shy;<lb/>poris hypothe&longs;im, &amp; dividas AE in 8. tempora &aelig;qualia; in progre&longs;&longs;ione <lb/>Galilei, tempore AE, idem &longs;patium decurritur; at ver&ograve; in mea decurritur <lb/>&longs;patium, quod complectitur 18.triangula &aelig;qualia ABV; igitur &longs;patium in <lb/>mea decur&longs;um majus erit Galileano, vna octava; &amp; &longs;i adhuc tempora bi&shy;<lb/>fariam dividas, majus erit vna decima &longs;exta; atque ita deinceps decre&shy;<lb/>&longs;cent exce&longs;&longs;us iuxta hanc &longs;eriem 1/4. &amp;c. </s>
          <s id="s.000773">igitur. </s>
          <s id="s.000774">&longs;i vel in&shy;<lb/>&longs;tantia infinita &longs;unt, vel partes infinit&aelig;, differentia &longs;patiorum in mea <lb/>progre&longs;&longs;ione &amp; Galileana decre&longs;cit in infinitum; ac proinde Illa &longs;patia <lb/>&aelig;qualia cen&longs;enda &longs;unt, quorum vnum aliud &longs;uperat, exce&longs;&longs;u, minore quo&shy;<lb/>libet a&longs;&longs;ignabili: H&aelig;c &longs;i non nemo paul&ograve; attenti&ugrave;s con&longs;idera&longs;&longs;et, meam <lb/>progre&longs;&longs;ionem tam cit&ograve; vt fal&longs;am &amp; experimentis omnino repugnantem <lb/>minim&egrave; rejeci&longs;&longs;et, nec ade&ograve; dubita&longs;&longs;et de vera hujus accelerationis cau&longs;a, <lb/>qu&aelig; in eo po&longs;ita e&longs;t, quod prioribus gradibus impetus novi gradus conti&shy;<lb/>nu&egrave; accedant, idque &longs;i quodlibet tempus ex infinitis con&longs;ter, vel etiam ex <lb/>finitis, &longs;ed innumerabilibus, in triangulo; &longs;i ver&ograve; ex paucis finitis, in <lb/>rectangulis, iuxta figuram AEF di&longs;po&longs;itis; nec alia &longs;uper hoc, meo judi&shy;<lb/>cio, difficultas re&longs;tat; vnde concludo, meam progre&longs;&longs;ionem alteri pr&aelig;fe&shy;<lb/>rendam e&longs;&longs;e, quia &longs;cilicet vtrique hypothe&longs;i facit &longs;atis; quanquam ad v&longs;um. <lb/></s>
          <s id="s.000775">Galileana omnino adhibenda e&longs;t, c&ugrave;m in eam mea re&longs;olvatur, vt ver&ograve; ad <lb/>cau&longs;am phy&longs;icam accelerationis res reducatur pro vtraque hypothe&longs;i, mea <lb/>cert&egrave; non mod&ograve; pr&aelig;ferenda e&longs;t, ver&ugrave;m etiam nece&longs;&longs;ari&ograve; tenenda; &longs;ed tam <lb/>multa de hac re &longs;crip&longs;imus, vt de his plura &longs;cribere oper&aelig; pretium non &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000776"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000777"> Ne&longs;cio, quomodo dicas, nullam &longs;upere&longs;&longs;e difficultatem, <lb/>c&ugrave;m in&longs;uperabilis adhuc re&longs;tet; nempe &longs;i primo in&longs;tanti mobile acquirit <lb/>AV, &amp; &longs;ecundo, &longs;patium CH, duplum, igitur, c&ugrave;m mobile e&longs;&longs;et ih &longs;pa&shy;<lb/>tio AV tanquam in loco ad&aelig;quato erit in CH duplo &longs;cilicet, tanquam <lb/>in loco ad&aelig;quato majore. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000778"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c maxima e&longs;t difficultas, fateor, &amp; in communi temporis <lb/><figure id="id.025.01.072.1.jpg" xlink:href="025/01/072/1.jpg"/><lb/>hypothe&longs;i, &longs;i r&egrave;m ip&longs;am, non verba con&longs;ideremus, <lb/>fer&egrave; in&longs;uperabilis; imm&ograve; &amp; in Galilei opinione, qui <lb/>vult, tempus ex infinitis in&longs;tantibus Mathematicis <lb/>componi, in&longs;olubilis nodus e&longs;t; &longs;i enim in tempore <lb/>AE accipiantur duo in&longs;tantia, &longs;cilicet B &amp; C, nem&shy;<lb/>pe vt linea AE repr&aelig;&longs;entat tempus, ita quodlibet illius <lb/>punctum repr&aelig;&longs;entat vnum in&longs;tans, porr&ograve; mobile, <lb/>quod movetur tempore AE, in&longs;tanti B e&longs;t in &longs;pa&shy;<lb/>tio BF, in&longs;tanti C in &longs;patio CG duplo prioris; <lb/>quia vt arca trianguli AEI repr&aelig;&longs;entat, totum <pb pagenum="69" xlink:href="025/01/073.jpg"/>&longs;patium, quod mobile acquirit, tempore AE, ita linea BF repr&aelig;&longs;entat <lb/>&longs;patium, in que fuit in&longs;tanti B; &amp; CG, &longs;patium, in quo fuit in&longs;tanti <lb/>C &amp;c. </s>
          <s id="s.000779">In hypothe&longs;i in&longs;tantium phy&longs;icorum h&aelig;c difficultas omnino ce&longs;&shy;<lb/>&longs;at; &longs;ed ne huc accer&longs;am integram, &amp; ben&egrave; longam tractationem, in <lb/>qua natura temporis &amp; motus explicanda e&longs;&longs;et, con&longs;ule, &longs;i vis, Chry&shy;<lb/>&longs;ocome, tractatum no&longs;trum, de motu locali; itemque Metaphy&longs;icam <lb/>non vno loco, ibi enim hoc munere perfuncti &longs;umus, quo cert&egrave; in pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;enti congre&longs;&longs;u perfungi non vacat. </s>
          <s id="s.000780">Addo tant&ugrave;m, hypothe&longs;i Coperni&shy;<lb/>can&aelig; nihil ob&longs;tare motum acceleratum, vt dicebas, &longs;icuti eidem mo&shy;<lb/>tui non ob&longs;tat navis motus, vt plu&longs;quam mille experimentis comproba&shy;<lb/>tum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000781"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000782"> Rect&egrave; omnin&ograve;, nempe corpus grave de&longs;cenderet, motu <lb/>quodam mixto, ex &aelig;quabili, &amp; accelerato; in navi exemplum luculen&shy;<lb/>tum e&longs;t, imm&ograve; &amp; in di&longs;co projecto per inclinatam &longs;ur&longs;um, qui non mo&shy;<lb/>d&ograve; per curvam &longs;ur&longs;um a&longs;cendit, ver&ugrave;m etiam per curvam deor&longs;um ruit <lb/>&amp; lic&egrave;t &aelig;qualia &longs;patia in dicta curva &aelig;qualibus temporibus omnino de&shy;<lb/>currat, &longs;altem ad &longs;en&longs;am, hoc tamen non ob&longs;tat, quin ratione perpen&shy;<lb/>dicularis, in quam vi motus naturalis inclinat, &amp; in qua majora &longs;pa&shy;<lb/>tia decurrit. </s>
          <s id="s.000783">eodem pror&longs;us modo quo fieret, &longs;i motus naturalis cum alio <lb/>horizontali conjunctus non e&longs;&longs;et; hoc inquam non ob&longs;tat, quin ratio&shy;<lb/>ne perpendicularis, dictum corpus grave motu accelerato moveatur; &longs;ed <lb/>&longs;i motus acceleratus e&longs;t, cre&longs;cit. </s>
          <s id="s.000784">impetus; hinc major ictus &amp;c. </s>
          <s id="s.000785">Non <lb/>cre&longs;cunt &longs;patia, inquies; Re&longs;pondeo: non cre&longs;cunt in horizontali, con&shy;<lb/>cedo: vnde ratione horizontalis, e&longs;t motus &aelig;quabilis; non cre&longs;cunt in per&shy;<lb/>pendiculari, nego; &longs;ed profecto &longs;i non cre&longs;ceret impetus, in perpendicula&shy;<lb/>ri &longs;patia non cre&longs;cerent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000786"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000787"> Omitte qu&aelig;&longs;o h&aelig;c argumenta, &agrave; motu gravium, vel levium <lb/>petita, qu&aelig; &longs;an&egrave; multiplicem paralogi&longs;mis materiam nonnullis pr&aelig;&shy;<lb/>buerunt, quos aliis, amabo di&longs;cutiendos relinquamus, pr&aelig;&longs;ertim, c&ugrave;m <lb/>mediocriter doctis, &amp; i&longs;tarum rerum peritis cuncta h&aelig;c per&longs;pecta &longs;int; <lb/>vnum tant&ugrave;m: in quo non nemo maximam vim facit, obiter indico; <lb/>&longs;i moveatur terra, inquit, explodaturque catapulta, vel quodlibet <lb/>aliud projectionis organum, vers&ugrave;s polum direct&egrave;, globus projectus <lb/>incidet in planum oppo&longs;itum obliqu&egrave;; igitur vis ictus longe minor erit, <lb/>qu&agrave;m &longs;i explodatur vers&ugrave;s ortum, vel occa&longs;um; quod tamen expe&shy;<lb/>rimentis repugnat: Sed facil&egrave; re&longs;pondeo, dicti globi explo&longs;i motum <lb/>mixtum e&longs;&longs;e ex duobus, altero communi aliis partibus terr&aelig;, vers&ugrave;s <lb/>ortum, altero impre&longs;&longs;o &agrave; machina vers&ugrave;s polum; vterque totum effe&shy;<lb/>ctum habet, qui &longs;ibi competit; e&longs;t enim rever&agrave; duplex impetus, quo&shy;<lb/>rum vnus independenter ab alio id totum pr&aelig;&longs;tat, quod pr&aelig;&longs;tare po&shy;<lb/>te&longs;t; clari&longs;&longs;imum exemplum habemus in navi; vnde argumentum illud <lb/>facil&egrave; &longs;olvitur, nempe ictus per lineam obliquam minor e&longs;t, quando <lb/>vnus tant&ugrave;m impetus ine&longs;t, ad talem lineam determinatus; at ver&ograve; quan&shy;<lb/>do duplex impetus ine&longs;t, &amp; alter per directam lineam determinatus e&longs;t, &longs;ive <lb/>alius in&longs;it, five non, &aelig;qualis ictus infligitur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="70" xlink:href="025/01/074.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000788"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000789"> Sed, qu&aelig;&longs;o te, Antime, quandoquidem alia non &longs;up&shy;<lb/>petunt argumenta in terre&longs;tri globo, ad confutandum illius motum pro&shy;<lb/>fer amabo, locos illos ex quibus alia erui po&longs;&longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000790"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000791"> Nullus globus terre&longs;tri vicinior e&longs;t, qu&agrave;m Luna; in Lunari <lb/>globo nonnihil habeo, quod fort&egrave; non min&ugrave;s negotij tibi face&longs;&longs;et, Augu&shy;<lb/>&longs;tine, qu&agrave;m Marinus &aelig;&longs;tus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000792"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000793"> Imm&ograve; in Iove mobili, circa quem moventur quatuor <lb/>Ioviales Lun&aelig;, clari&longs;&longs;imam analogiam habemus terr&aelig; mobilis, circa <lb/>quam Luna volvitur; nonnihil &longs;imile in Saturno habemus, circa quem <lb/>etiam &longs;ua Stella, &longs;eu Luna Saturnia circumfertur; Luna igitur no&longs;tr&aelig; <lb/>hypothe&longs;i non obe&longs;t, imm&ograve; no&longs;tra hypothe&longs;is Lunari &longs;y&longs;temati favet, <lb/>quod &longs;cilicet, &amp; &agrave; deformibus &longs;piris, &amp; &agrave; motu raptus vers&ugrave;s Occa&longs;um <lb/>liberat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000794"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000795"> Negari non pote&longs;t, quin ex ip&longs;i&longs;&longs;imis, non illorum mod&ograve;, <lb/>qui communem A&longs;tronomorum &longs;ententiam tenent, ver&ugrave;m etiam prin&shy;<lb/>cipium Copernican&aelig; &longs;ententi&aelig; defen&longs;orum principiit, Planetarum mo&shy;<lb/>tus reales, vt vocant, &aelig;quales &longs;int, quamvis in&aelig;quales nobis appa&shy;<lb/>reant; hanc realium motuum in&aelig;qualitatem Antiqui omnes, ad vnum, <lb/>vt A&longs;tronomi&aelig; pe&longs;tem ac mortem relegarunt; ex recentioribus ver&ograve; <lb/>Copernicus ve&longs;ter, illam humano intellectui horrori e&longs;&longs;e dixit, Cla&shy;<lb/>vius &longs;umm&aelig; dementi&aelig;; Reinholdus imperit&aelig; imaginationis; alij deni&shy;<lb/>que, vt Tycho, &aelig;qualem motum, in c&oelig;le&longs;tibus Sph&aelig;ris, pro certo <lb/>&amp; indubitato axiomate po&longs;uerunt: Scio, Keplerum, quem deinde pauci <lb/>alij &longs;ecuti &longs;unt, in&aelig;qualitatem motuum realium ad&longs;truxi&longs;&longs;e, in id dum&shy;<lb/>taxat ab ip&longs;a de&longs;peratione inductum extremi&longs;que angu&longs;tiis, in quas illum <lb/>multa ph&aelig;nomena redegerant, qu&aelig; &longs;cilicet &longs;uppo&longs;itis motibus realibus in <lb/>&longs;ua hypothe&longs;i explicare non poterat; h&aelig;c vnica huius con&longs;ilij cau&longs;a fuit, <lb/>quod cert&egrave; penitus ruit, &longs;i po&longs;itis motibus &aelig;qualibus, cuncta ph&aelig;nomena <lb/>explicari po&longs;&longs;unt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000796"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000797"> In hac parte tecum facil&egrave; &longs;entio, &amp; ver&ograve; &agrave; Ptolem&aelig;o <lb/>alii&longs;que antiquis A&longs;tronomis, itemque &agrave; Tychone, Longomontano, <lb/>Copernico, Galileo, Lansbergio, Clavio, Magino, alii&longs;que rei A&longs;tro&shy;<lb/>nomic&aelig; Principibus, in hoc di&longs;cedere, vix au&longs;im ; nec ratio dee&longs;t, qu&aelig; <lb/>meo &longs;altem iudicio, rem conficit; nempe omnis motus per &longs;e in&aelig;quabi&shy;<lb/>lis vel acceleratus, vel retardatus e&longs;t, neutrum de c&oelig;le&longs;tibus motibus <lb/>dici pote&longs;t; c&ugrave;m enim eadem &longs;emper e&longs;&longs;et accelerationis vel retardatio&shy;<lb/>nis cau&longs;a, cert&egrave; in infinitum acceleraretur, vel retardaretur; quod vel <lb/>ab&longs;urdum dictu e&longs;t; omitto certi&longs;&longs;imam totius A&longs;tronomi&aelig; ruinam <lb/>ac de&longs;tructionem, c&ugrave;m in&aelig;qualitas certis ac perpetuis regulis minim&egrave; <lb/>&longs;ubjaceat; incerta &longs;cilicet, varia, ignota; c&ugrave;m enim vna dumtaxat <lb/>fit &aelig;qualitas, infinit&aelig; &longs;unt ac vari&aelig; in&aelig;qualitates; cur h&aelig;c poti&ugrave;s quam <lb/>illa? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000798"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000799"> Multas tamen apud Autorem Neotericum de re A&longs;tro&shy;<lb/>nomica optim&egrave; meritum, rationes legi, quibus probare conatur, in&aelig;&shy;<lb/>qualitatem realium motuum, quantum porr&ograve; conjicio, in &longs;ingula-<pb pagenum="71" xlink:href="025/01/075.jpg"/>rem hanc opinionem de&longs;cendit, e&ograve; qu&ograve;d putarer, &aelig;qualitatem realium <lb/>motuum &longs;alvari non po&longs;&longs;e, ni&longs;i in hypothe&longs;i Copernicana, in qua <lb/>&longs;cilicet &longs;pectantis hominis oculus extra orbitarum c&oelig;le&longs;tium centrum <lb/>collocatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000800"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000801"> Scio, quem intelligas, Chry&longs;ocome, rationes ill&aelig; de&shy;<lb/>bili&longs;&longs;im&aelig; &longs;unt, &amp; eadem facilitate de&longs;truuntur, qua ad&longs;truuntur; pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;ertim in hypothe&longs;i hujus no&longs;tri Antimi, in qua, motus realis vnicus <lb/>&longs;implex &amp; &aelig;quabilis e&longs;t ab ortu in occa&longs;um; reliqui tant&ugrave;m apparentes, <lb/>hos quidem in&aelig;quales e&longs;&longs;e do vltr&ograve;, &longs;ecus tamen realem &amp; phy&longs;icum, <lb/>qui &longs;an&egrave; ita &aelig;qualis e&longs;t, vt &aelig;qualibus temporibus, &aelig;qualia &longs;patia in &longs;uis <lb/>&longs;piris &longs;eu revolutionibus Planeta decurrat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000802"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.000803"> Non e&longs;t etiam, quod aliquis timeat, ne pr&aelig;&longs;ata &aelig;qualitas hy&shy;<lb/>pothe&longs;i Copernican&aelig; &longs;uffragetur; ex illa enim poti&longs;&longs;imum contra i&longs;tam <lb/>argumentum duci pote&longs;t, vt paul&ograve; po&longs;t evincam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000804"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000805"> Vnum omi&longs;eram, quod &longs;cilicet in Luna maxim&egrave; rea&shy;<lb/>lium motuum in&aelig;qualitas ponenda e&longs;&longs;et, quia &longs;cilicet Men&longs;es tum Sy&shy;<lb/>nodici, tum Periodici inter &longs;e in&aelig;quales &longs;unt; at etiam in mea hypothe&shy;<lb/>&longs;i, Luna &longs;pectatur ex eo centro, circa quod &longs;uos orbes agit; igitur ide&ograve; <lb/>&aelig;qualitas abigenda non e&longs;t, quod in hypothe&longs;i terr&aelig; mobilis, &longs;al&shy;<lb/>vari tant&ugrave;m po&longs;&longs;it; c&ugrave;m &amp; in alia hypothe&longs;i fort&egrave; &longs;alvetur, &amp; in illa, <lb/>Lun&aelig; motus quamvis ex &longs;uo centro &longs;pectati, valde in&aelig;quales appa&shy;<lb/>reant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000806"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000807"> Ne dicas, <emph type="italics"/>fort&egrave; &longs;alvetur,<emph.end type="italics"/> dele illud <emph type="italics"/>fort&egrave;<emph.end type="italics"/>; quia profect&ograve; &aelig;qua&shy;<lb/>litatem illam optim&egrave; &amp; facil&egrave; &longs;alvo; vt prob&egrave;, ni fallor, intelligis ex iis, <lb/>qu&aelig; in proximo congre&longs;&longs;u de meo Solis &longs;y&longs;temate obiter expo&longs;ui. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000808"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000809"> De Sole non abnuerim, &longs;ed de Luna quid? </s>
          <s id="s.000810">In qua non&shy;<lb/>nulli ex tuis, etiam in tua hypothe&longs;i, motuum realium in&aelig;qualitatem <lb/>admittunt, propter vnam dumtaxat in&aelig;qualitatem men&longs;ium; nempe li&shy;<lb/>c&egrave;t motus in&aelig;qualitas in hoc, vel illo arcu orbit&aelig; in meram apparen&shy;<lb/>tiam, &longs;alva &longs;emper &aelig;qualitate reali, refundi po&longs;&longs;it, &longs;i tamen brevior &longs;it <lb/>vna integra revolutio, qu&agrave;m alia, realis profect&ograve; erit, non ver&ograve; apparens <lb/>in&aelig;qualitas, &longs;ed hoc non vrgeo contra te, quia eadem vterque difficultate <lb/>laboramus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000811"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000812"> Nullo negotio pr&aelig;fatam men&longs;ium in&aelig;qualitatem in mea hy&shy;<lb/>pothe&longs;i explico; C&ugrave;m Lun&aelig; &aelig;qu&egrave; ac Soli motum &longs;implici&longs;&longs;imum attri&shy;<lb/>buam ab ortu ad occa&longs;um, cum gemina illa inclinatione, de qua &longs;upra, <lb/>&amp; hac vna &longs;ingulari differentia, qu&ograve;d terminus &longs;ecund&aelig; inclinationis in <lb/>Sole &longs;it &AElig;quator, in Luna ver&ograve; &longs;it Ecliptica; longioris oper&aelig; res e&longs;&longs;et, i&longs;ta <lb/>fu&longs;i&ugrave;s pro&longs;equi, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m appellata men&longs;ium in&aelig;qualitas alioquin <lb/>facil&egrave; in hac mea hypothe&longs;i intelligatur: fac enim, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->Solem e&longs;&longs;e cir&shy;<lb/>ca Apog&aelig;um, Lun&aelig; conjunctum; Sol tardi&ugrave;s &longs;uos orbes diurnos ab&shy;<lb/>&longs;olvit: igitur breviore intervallo Lunam po&longs;t &longs;e relinquit vers&ugrave;s or&shy;<lb/>tum; vnde nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur, copulam deinde tardi&ugrave;s fieri; vnde <lb/>men&longs;em illum periodicum longiorem e&longs;&longs;e, nece&longs;&longs;e e&longs;t; contra ver&ograve; <lb/>breviorem illum, qui Sole in perig&aelig;o exi&longs;tente currit; quod ver&ograve; <pb pagenum="72" xlink:href="025/01/076.jpg"/>&longs;pectat ad men&longs;em periodicum, eam &longs;cilicet temporis periodum, qua <lb/>Luna ab Occa&longs;u ad Ortum totum Zodiacum decurrere videtur; mod&ograve; <lb/>longior, mod&ograve; brevior e&longs;t, pro diver&longs;o Nodorum &longs;itu; &longs;i enim Nodi <lb/>exi&longs;tant, in punctis Ecliptic&aelig; &AElig;quinoctialibus, haud dubi&egrave; Luna <lb/>&longs;uas &longs;piras agens longi&ugrave;s vers&ugrave;s Polos excurrit, min&ugrave;s ver&ograve; long&egrave; <lb/>Nodis in punctis Sol&longs;titialibus exi&longs;tentibus; &longs;ed qu&ograve; longi&ugrave;s excur&shy;<lb/>rit, plus temporis ponit; Major igitur e&longs;t periodus; quid clarius <lb/>&longs;upet hoc dici, vel excogitari po&longs;&longs;it, vereor &longs;an&egrave; vt qui&longs;piam vi&shy;<lb/>deat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000813"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000814"> Mirum mihi accidit, Antime, cur ade&ograve; in motuum rea&shy;<lb/>lium in&aelig;qualitatem inveharis, c&ugrave;m tamen motum vtriu&longs;que inclinatio&shy;<lb/>nis in&aelig;qualem in tuo &longs;y&longs;temate &longs;tatuas; acceleratum &longs;cilicet &amp; retar&shy;<lb/>datum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000815"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000816"> Hanc in&longs;tantiam facil&egrave; &longs;olvere, vel; vt veri&ugrave;s dicam, eludere <lb/>po&longs;&longs;em, &longs;i dicerem, e&longs;&longs;e motus rectos, qui ex natura &longs;ua accelerati &longs;unt, <lb/>vel retardati; nempe vel ad &longs;uum naturalem terminum tendunt, vel ab eo <lb/>recedunt; &longs;i primum, acceleratos; &longs;i alterum, retardatos e&longs;&longs;e, oportet; <lb/>&longs;ed hi re ver&agrave; motus non &longs;unt, qui tant&ugrave;m con&longs;iderantur in decur&longs;i &longs;patij <lb/>linea, in qua &aelig;qualibus temporibus &aelig;qualia &longs;emper &longs;patia &agrave; Planeta de&shy;<lb/>curruntur, lic&egrave;t in&aelig;qualia nobis appareant: &amp; ver&ograve; &aelig;quabilem mo&shy;<lb/>rum e&longs;&longs;e, nece&longs;&longs;e e&longs;t, cuius &aelig;qualis eademque cau&longs;a &longs;emper manet, idem <lb/>&longs;cilicet impetus, vel initio impre&longs;&longs;us, vel eo, quo dixi modo, acqui&shy;<lb/>&longs;itus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000817"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000818"> Nunquid tantul&ugrave;m &longs;altem retardat medij re&longs;i&longs;tentia, vt in <lb/>projectis, imm&ograve; &amp; deor&longs;um cadentibus fieri videmus? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000819"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000820"> Cert&egrave; non retardat, &longs;i medium &longs;imul &amp; Planeta eodem <lb/>motu moveantur; Sed hoc ad&longs;truere non cogimur, c&ugrave;m nulla ratio&shy;<lb/>ne nitatur; medium enim commune e&longs;t; Re&longs;pondeo igitur, cladem <lb/>illam &agrave; re&longs;i&longs;tentia medij acceptam &agrave; Planeta continuo re&longs;arciri, vel, <lb/>vt meli&ugrave;s dicam, impediri; vt enim iuxta optimum Natur&aelig; in&longs;titutum, <lb/>impetum non auget, ne &longs;cilicet obtinendo fini adver&longs;etur, ita nec eun&shy;<lb/>dem impetum minui &longs;init, quod non min&ugrave;s eidem repugnaret in&shy;<lb/>&longs;tituto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000821"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000822"> Sed ne totus &longs;is in pr&aelig;ludiis, ad tuum illud argumentum con&shy;<lb/>tra meam hypothe&longs;im &agrave; Luna petitum veniendum e&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000823"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000824"> His pr&aelig;mi&longs;&longs;is, ad illud venio, ac dico, in tua hypothe&longs;i, realem <lb/>Lun&aelig; motum, eum &longs;cilicet, qui nobis &aelig;qualis fer&egrave; apparet, ade&ograve; in&aelig;qualem <lb/>fore, vt aliquando infinities tardior aut velocior e&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000825"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000826"> Somnia narras, Antime, quis vnquam hoc dixit, vel cogita&shy;<lb/>vit? </s>
          <s id="s.000827">Luna circa terram iret, quamvis mobilem, in&aelig;quali cert&egrave; motu, quoad <lb/>apparentiam, re ip&longs;a tamen fer&egrave; &aelig;quali; c&ugrave;m arcus vno die decur&longs;us paucis <lb/>minutis arcum alio die decur&longs;um &longs;uperet; h&aelig;c e&longs;t trita illa anomalia, eaque <lb/>multiplex in Luna, quam no&longs;tri per excentricos, vel epicyclos, vel circellos <lb/>explicant; &longs;ed h&aelig;c in&aelig;qualitas pr&aelig;terqu&agrave;m qu&ograve;d apparens, non ver&ograve; rea&shy;<lb/>lis e&longs;t tanta, non &longs;tatuitur, ne dum infinita. </s>
        </p>
        <pb pagenum="73" xlink:href="025/01/077.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000828"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000829"> Non  &longs;omnio, Augu&longs;tine; nihil dixi, quod demon&longs;trare non <lb/>po&longs;&longs;im. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.077.1.jpg" xlink:href="025/01/077/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000830">Sit enim <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan> vniver&longs;i A, in quo <lb/>Solem &longs;tatuitis; &longs;it arcus magni orbis <lb/>DB, 29. circiter grad. <!-- REMOVE S-->quem &longs;cilicet <lb/>terra decurrit, toto illo tempore; quo <lb/>Luna ab vna copula, ad aliam ve&shy;<lb/>nit; Sit AD. 2000.Semidiam. <!-- REMOVE S-->terr&aelig; <lb/>DH 60. DB 508.circiter; vnde HD <lb/>in DB octies fere continetur. </s>
          <s id="s.000831">Sit au&shy;<lb/>tem prim&ugrave;m Luna in copula H, vt <lb/>deinde tran&longs;eat per oppo&longs;itionem G <lb/>ad &longs;equentem copulam I eo tempore, <lb/>quo terra decurrit arcum DCB: divi&shy;<lb/>datur arcus DC in 4.partes &aelig;quales <lb/>DELMC: ita progreditur terra cum <lb/>Luna, vt terra &longs;itin D, Luna in H ; <lb/>terra in E, Luna in O; terra in L, <lb/>Luna in E; terra in M, Luna in P ; <lb/>terra in C, Luna in G ; codem pro&shy;<lb/>gre&longs;&longs;ionis ordine terra &agrave; C tendit in B, &amp; Luna &agrave; G tendit in I. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000832">En tibi <lb/>veram ac germanam lineam Lunaris motus in tua hypothe&longs;i ; eodem por&shy;<lb/>r&ograve; tempore Luna &longs;egmenta HE &amp; EG conficit; vnde vides, qu&agrave;m &longs;it in&aelig;&shy;<lb/>qualis motus; &amp; mult&ograve; majorem in&aelig;qualitatis proportionem invenies, &longs;i <lb/>compares &longs;egmentum HO cum &longs;egmento EP, vel PG; &amp; vt &longs;egmentum <lb/>HO decurrit Luna, eo tempore, quo primum octantem &longs;u&aelig; periodi, ap&shy;<lb/>parenti motu decurrere videtur, id e&longs;t 45. grad. <!-- REMOVE S-->&longs;i accipiamus minorem <lb/>arcum v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->12. grad. <!-- REMOVE S-->paul&ograve; pl&ugrave;s, qui e&longs;t arcus illius fer&egrave; diurnus, et&longs;i com&shy;<lb/>paremus &longs;patium, quod acquirit intere&agrave;, reali motu, tum circa Novilu&shy;<lb/>nium H, tum circa Plenilunium G, long&egrave; maior erit in&aelig;qualitatis propor&shy;<lb/>tio inter illa duo &longs;patia, &aelig;qualibus temporibus decur&longs;a, lic&egrave;t quoad appa&shy;<lb/>rentiam &aelig;qualia &longs;patia videantur. </s>
          <s id="s.000833">Vnde nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur, Lunam in&aelig;&shy;<lb/>quali motu moveri, reali &longs;cilicet &amp; phy&longs;ico, atque in tanta in&aelig;qualitatis pro&shy;<lb/>portione, vt qualibet a&longs;&longs;ignabili major &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000834"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000835"> Si nihil aliud habes, h&aelig;c minim&egrave; nos vrgent; nam &longs;uppo&shy;<lb/>nimus Lunam moveri in epicyclo, cujus terra centrum e&longs;t, ac proinde <lb/>Luna movetur motu mixto ex motu orbis &amp; motu centri, vtroque cert&egrave; <lb/>&aelig;quabili; &longs;ed ex duobus motibus &aelig;quabilibus, motum mixtum minim&egrave; <lb/>&aelig;quabilem re&longs;ultare mirum dictu non e&longs;t; immo ne&longs;cire non potes, cuili&shy;<lb/>bet hypothe&longs;i, qu&aelig; epicyclos ad&longs;truit, hoc e&longs;&longs;e commune. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000836"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000837"> Non dubitabam, quin h&aelig;c dicturus e&longs;&longs;es, &longs;ed antequ&agrave;m vlteri&ugrave;s <lb/>progrediar, non admittis, opinor, in Luna realem epicyclum; &longs;i enim realis <lb/>Epicyclus e&longs;&longs;et, haud dubi&egrave; cum &longs;uperficie terr&aelig; intra 24.horas &longs;uum orbem <lb/>ab&longs;olveret, quod cert&egrave; ab&longs;urdum dictu e&longs;t; c&ugrave;m decurrat tant&ugrave;m eo tempo&shy;<lb/>re 12.gradus paul&ograve; plus. </s>
        </p>
        <pb pagenum="74" xlink:href="025/01/078.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000838"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000839"> Accipe qu&aelig;&longs;o, totum Sy&longs;tema telluris globi, quod non mod&ograve; <lb/>&longs;ublunarem omnem tractum, ver&ugrave;m etiam Lunarem complectitur; finge <lb/>totum illud ad modum vnius Epicycli, ita tamen, vt globus terr&aelig;, &amp; por&shy;<lb/>tio vicinior circumfu&longs;i &aelig;theris volvatur ab occa&longs;u ad <expan abbr="ort&utilde;">ortum</expan> &longs;patio 24. hora&shy;<lb/>rum, &longs;uperior ver&ograve; mult&ograve; tardi&ugrave;s, &amp; Lunaris <gap/>tantum gradus eo tempore <lb/>acquirat, in tanta enim di&longs;tantia, vis rapic<gap/>is terr&aelig;, &longs;i non pror&longs;us evane&longs;&shy;<lb/>cit, &longs;altem plurim&ugrave;m remittitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000840"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000841"> Ingenios&egrave; pror&longs;us; vis enim vim illam motricem &agrave; terre&longs;tri glo&shy;<lb/>bo, ad Lunarem traduci, eamque valde remi&longs;&longs;am, propter di&longs;tantiam, cujus <lb/>rei analogiam petes in mea quoque hypothe&longs;i, a Iove, qui quatuor Lunas <lb/>&longs;ecum ita volvit, imm&ograve; &amp; &agrave; Sole qui Venerem &amp; Mercurium &longs;ecum in or&shy;<lb/>bem agit; &longs;ed vt duo &longs;unt motus in terre&longs;tri globo, centri &longs;cilicet, atque or&shy;<lb/>bis, cur debilitatur vis motrix in Lunam traducta &agrave; motu orbis, intacta re&shy;<lb/>manente traducta &agrave; motu centri, vtramque enim, vel neutram di&longs;tantia <lb/>&aelig;qu&egrave; debilitat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000842"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000843"> Si fingas totum illud Sy&longs;tema vtroque motu moveri, fieri non <lb/>pote&longs;t, quin motus centri toti &longs;y&longs;temati communis &longs;it, atque ade&ograve; omnes <lb/>&longs;y&longs;tematis partes per &longs;e illo motu &aelig;qu&egrave; moveantur, lic&egrave;t aliqu&aelig; plus, ali&aelig; <lb/>min&ugrave;s propter motum orbis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000844"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000845"> Fingo facil&egrave; totum illud &longs;y&longs;tema ad in&longs;tar &longs;ph&aelig;r&aelig;, cujus majo&shy;<lb/>rem tant&ugrave;m circulum accipio, qui &longs;it ad in&longs;tar epicycli ; &longs;ed c&ugrave;m retardetur <lb/>motus orbis propter di&longs;tantiam, non video, cur propter eandem non re&shy;<lb/>tardetur etiam motus centri; &amp; ver&ograve;, &longs;i &longs;olida qu&aelig;piam e&longs;&longs;et partium hu&shy;<lb/>jus &longs;y&longs;tematis inter &longs;e connexio, optim&egrave; intelligerem, quomodo vterque <lb/>motus omnibus communicetur; &longs;ed hoc po&longs;ito, &aelig;qu&egrave; cit&ograve; omnes motum <lb/>orbis ab&longs;olverent; &longs;ed c&ugrave;m h&aelig;c &longs;olida connexio non &longs;it, quid mirum. </s>
          <s id="s.000846">&longs;i vter&shy;<lb/>que motus tum orbis, tum centri communicetur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000847"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000848"> Vnum tibi facil&egrave; &longs;uggererem, quod ad rem pr&aelig;&longs;entem pluri&shy;<lb/>m&ugrave;m facit; nempe &longs;i motus orbis &agrave; globo terre&longs;tri in Lunarem traducitur; <lb/>igitur hic motus Lun&aelig; vers&ugrave;s ortum iret per arcus parallelos circulis diur&shy;<lb/>nis, &longs;imilis enim terr&aelig; motus &longs;imilem produceret; c&ugrave;m tamen orbita Lu&shy;<lb/>n&aelig; non mod&ograve; &AElig;quatori parallela non &longs;it, &longs;ed nequidem Ecliptic&aelig;; ac&shy;<lb/>cedit quod totum illud &longs;y&longs;tema mod&ograve; ad Au&longs;trum, mod&ograve; ad Boream cum <lb/>terre&longs;tri globo librari deberet, hoc enim &longs;it in terre&longs;tri globo ad retinen&shy;<lb/>dum axis paralleli&longs;mum; quare c&ugrave;m non videatur quomodo Lun&aelig; motus <lb/>&agrave; telluris motu profici&longs;ci, vel traduci queat dicerem poti&ugrave;s, &lpar;<emph type="italics"/>in ante&shy;<lb/>riori Schemate<emph.end type="italics"/>&rpar; Lunam ab Angelo ita moveri ab&longs;que epicyclo; quia <lb/>revera nullum videmus epicyclum, idque per lineam curvam HE <lb/>PGFI. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000849"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000850"> Ab Angelo igitur in&aelig;quali motu reali movetur; &amp; hoc ip&longs;um <lb/>e&longs;t, quod ip&longs;e Antimus intendit, &amp; opponit contra meam hypothe&longs;im ; hoc <lb/>autem argumentum eju&longs;dem pror&longs;us e&longs;t energi&aelig;, &longs;ive dicatur Luna moveri <lb/>ab Angelo per lineam HPG, &longs;ive &agrave; &longs;e ip&longs;a. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000851"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> C&ugrave;m ergo ita rever&agrave; moveatur per lineam HPG, motus illius, <lb/>realis &longs;cilicet, omnino in&aelig;qualis e&longs;t, vt iam dixi. </s>
        </p>
        <pb pagenum="75" xlink:href="025/01/079.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000852"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000853"> Ille motus, qui fit per lineam HPG mixtus e&longs;t ac proinde <lb/>in&aelig;qualis, &longs;ed ex duobus &aelig;quabilibus, vt iam dixi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000854"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000855"> Vnde porr&ograve; &longs;unt illi duo motus &aelig;quabiles' &agrave; quo principio? </s>
          <s id="s.000856">&amp; <lb/>quo tandem organo traducuntur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000857"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000858"> Affulget nov&aelig; lux re&longs;pon&longs;ionis; &longs;uperficies terr&aelig; in&aelig;quali&shy;<lb/>ter movetur, etiam in eodem circulo majore ; nempe ille arcus, qui ad <lb/>Solem convertitur, tardi&longs;&longs;imus e&longs;t, oppo&longs;itus ver&ograve; veloci&longs;&longs;imus, quid mi&shy;<lb/>rum igitur, &longs;i hic Lunam longi&ugrave;s promovet, &longs;cilicet circa Plenilunium, <lb/>ille ver&ograve; long&egrave; min&ugrave;s, &longs;cilicet circa Novilunium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000859"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000860"> Non negarim, acutam, &amp; non nemini fort&egrave; inexpectatam re&shy;<lb/>&longs;pon&longs;ionem; &longs;ed pr&aelig;terquam quod &longs;ub&longs;i&longs;tunt alia &longs;upra oppo&longs;ita; quia nec <lb/>in arcubus, diurnis circulis parallelis Luna movetur, non videtur, cur mo&shy;<lb/>tus centri in Lunam traductus debilior non exi&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000861"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000862"> Miror, h&aelig;c &agrave; te dici, c&ugrave;m vterque debilior exi&longs;tat, vt mani&shy;<lb/>fe&longs;tum e&longs;t; &longs;ic enim ab H ad O parum progreditur, tum motu centri, tum <lb/>motu orbis; igitur &agrave; puncto terr&aelig; oppo&longs;ito &longs;uam vim accipit, majorem <lb/>&longs;cilicet, c&ugrave;m veloci&ugrave;s illud movetur, quamvis alioquin motu mixto; mi&shy;<lb/>norem ver&ograve; c&ugrave;m tardi&ugrave;s, quid ad aliud de arcubus parallelis re&longs;pondeam, <lb/>non habeo, ni&longs;i fort&egrave; dicam, Lunam &agrave; &longs;e ip&longs;a, vel ab Angelo per illam or&shy;<lb/>bitam moveri: Sed cur per illam movetur in&aelig;qualiter? </s>
          <s id="s.000863">deinde h&aelig;c orbita <lb/>re&longs;pectum habet ad terram, qu&aelig; in &longs;ua libratione diver&longs;am periodum ha&shy;<lb/>bet, malim ergo ingenu&egrave; fateri, me ne&longs;cire, quid ad hoc re&longs;pondeam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000864"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000865"> Re&longs;umo quod &longs;upra dicere c&oelig;peram; pr&aelig;ter illa argumenta, <lb/>inquam, quibus allata re&longs;pon&longs;io non congruit, dico aliam eamque in&longs;o&shy;<lb/>lubilem re&longs;tare difficultatem; admi&longs;&longs;a enim pr&aelig;dicta re&longs;pon&longs;ione, fateris <lb/>in puncto G majorem vim impetus &agrave; puncto terr&aelig; oppo&longs;ito Lunam ac&shy;<lb/>cipere, minorem ver&ograve; &agrave; puncto H, cur ergo Luna impre&longs;&longs;um impetum <lb/>deinde non retinet? </s>
          <s id="s.000866">cum nihil &longs;it &agrave; quo de&longs;truatur; nec enim ob&longs;tat, &agrave; <lb/>novo puncto terr&aelig; oppo&longs;ito ad aliam tangentem determinari, quia c&ugrave;m <lb/>hoc fiat per novi impetus acce&longs;&longs;ionem, hic aditus priori majorem vim <lb/>facit; igitur nulla e&longs;&longs;et ratio, cur deinde motus retardaretur vers&ugrave;s Qua&shy;<lb/>draturas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000867"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000868"> Vereor, vt inde qui&longs;piam cau&longs;am deducat, rei mi&longs;&longs;ionis marini <lb/>&aelig;&longs;tus in Quadratoris; nempe, vt in Oppo&longs;itione vegetior e&longs;t, ita in Quadra&shy;<lb/>turis minor e&longs;t &amp; flaccidior; quia, inquiet, c&ugrave;m &agrave; Luna procedat, Lun&aelig; <lb/>motus in plenilunio maior e&longs;t, minor in Quadraturis; minorem igitur in <lb/>his, majorem in illo motus effectum producit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000869"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000870"> Sed in Novilunio Lunaris motus adhuc minor e&longs;t, quam in <lb/>Quadraturis, &amp; tamen nemo ne&longs;cit, &aelig;&longs;tum in Novilunio majorem e&longs;&longs;e; alia <lb/>igitur ratio pr&aelig;dict&aelig; differenti&aelig; inve&longs;tiganda e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000871"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000872"> Aliud in mentem venit, quod expromendum e&longs;&longs;e puto; <lb/>nempe &longs;i &longs;upponam Lunam 24. horarum &longs;patio orbem &longs;uum circa terram <lb/>ab&longs;olvere, illius velocitas ad velocitatem puncti &aelig;quatoris in &longs;uperficie <lb/>terr&aelig; erit vt 60.ad 1.&longs;unt enim motus vt circuli, hi vtr&ograve;, vt &longs;emidiametri; <lb/>igitur non mirum e&longs;t, c&ugrave;m motus tardus velocem producere nequeat, &longs;i <pb pagenum="76" xlink:href="025/01/080.jpg"/>Luna long&egrave; tardi&ugrave;s &agrave; terre&longs;tri globo circumagitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000873"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000874"> Neque hoc &longs;ufficit; quia c&ugrave;m vnus motus alium &aelig;qualem ad <lb/>&longs;ummum producere po&longs;&longs;it, e&longs;to terr&aelig; motus &aelig;qualem Lun&aelig; imprimat, <lb/>hic erit <gap/> illius quo Luna 24. horarum tempore ab&longs;olveret circulum con&shy;<lb/>&longs;ectis 360. grad. <!-- REMOVE S-->igitur erit tant&ugrave;m 6. graduum; &longs;ed e&longs;t 12. grad. </s>
          <s id="s.000875">diurnus <lb/>&longs;cilicet; aliunde igitur cau&longs;a hujus motus petenda e&longs;t: &longs;ed nulla e&longs;&longs;e po&shy;<lb/>te&longs;t, ni&longs;i hic motus in&aelig;qualis &longs;upponatur; igitur ex hoc etiam capite i&longs;ta <lb/>hypothe&longs;is terr&aelig; mobilis non &longs;ub&longs;i&longs;tit, quia &longs;cilicet in ea motus realis in&shy;<lb/>&aelig;qualis per&longs;o e&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000876"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000877"> Eadem difficultate tua laborat hypothe&longs;is, in qua Lunaris <lb/>motus &longs;ine vno &longs;altem epicyclo explicari nequit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000878"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000879"> Nullum Epicyclum pono <foreign lang="greek">n</foreign> pro reali motu explicando; pro ap&shy;<lb/>parenti ver&ograve; vtcumque, &longs;implicem dumtaxat motum admitto, ab ortu ad <lb/>occa&longs;um, long&egrave; tamen tardiorem motu Solis, ita vt &longs;ingulis men&longs;ibus Sy&shy;<lb/>nodicis Sol Lunam a&longs;&longs;equatur, atque ade&ograve; <foreign lang="greek">h</foreign> num integrum circulum &longs;u&shy;<lb/>pra illam acquirat; adde vtramque inclinationem, qu&acirc; &longs;cilicet tum ab <lb/>Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um &amp; vici&longs;&longs;im, tum &agrave; Borea ad Au&longs;trum, &amp; vici&longs;&longs;im <lb/>Planeta librari videtur; vtriu&longs;que tamen periodus in Luna diver&longs;a e&longs;t &agrave; <lb/>Solari; vnde Lun&aelig; Apog&aelig;um recurrit frequenti&ugrave;s; pr&aelig;terea Lun&aelig; &longs;ecun&shy;<lb/>da inclinatio habet pro termino Eclipticam, vt jam dixi; anomali&aelig; prim&aelig;, <lb/>&longs;eu periodic&aelig; ratio eadem e&longs;t, qu&aelig; anomali&aelig; Solaris; neque h&icirc;c repeto, <lb/>qu&aelig; jam dixi in alio congre&longs;&longs;u; quod ver&ograve; pertinet ad aliam in&aelig;qualita&shy;<lb/>tem, vel anomaliam &longs;ynodicam, vt vocant. </s>
          <s id="s.000880">in mea hypothe&longs;i, facil&egrave; ratio <lb/>redditur multiplicis in&aelig;qualitatis, quam huc v&longs;que, vt verum fatear, non&shy;<lb/>dum accurat&egrave; indagarunt A&longs;tronomi, nedum &longs;tatuerunt; hinc vnus negat, <lb/>quod alius ad&longs;truit; &longs;cilicet e&ograve; qui&longs;que dumtaxat &longs;pectat, vt ob&longs;ervatio&shy;<lb/>nes ad Sy&longs;tematis excogitati formam accommodet; &longs;ed h&aelig;c fu&longs;i&ugrave;s di&longs;cu&shy;<lb/>tere huius loci non e&longs;t; hoc tant&ugrave;m indica&longs;&longs;e contentus, ex diver&longs;o Lu&shy;<lb/>n&aelig; &longs;itu, multiplicem in&aelig;qualitatem, apparentem &longs;cilicet, eamque variam <lb/>&longs;equi po&longs;&longs;e: vtr&ugrave;m ver&ograve; Lun&aelig; apoge&aelig; di&longs;tantia maior &longs;it in quadraturis, <lb/>qu&agrave;m in copulis, &amp; perige&aelig; minor, non de&longs;unt, etiam inter principes <lb/>A&longs;tromos, qui negent: &amp; ver&ograve; punctum ac momentum ver&aelig; ac germa&shy;<lb/>n&aelig; quadratur&aelig; vix di&longs;cerni pore&longs;t, maxim&egrave; intra &longs;patium duorum vel qua&shy;<lb/>tuor graduum; de Latitudine Lun&aelig; nihil dico; c&ugrave;m eam nullo negotio <lb/>explicemus; itemque Nodorum motum in antecedentia; quia citi&ugrave;s &longs;ecun&shy;<lb/>d&aelig; inclinationis motus perficitur, qu&agrave;m motus in Zodiaco; vnde nece&longs;&shy;<lb/>&longs;ari&ograve; &longs;equitur motus Nodorum apparens contra &longs;eriem Signorum; motus <lb/>apog&aelig;i etiam apparens eodem modo explicatur, quo jam in Sole illum <lb/>explicuimus; itemque eorundem motuum in&aelig;qualitas, &longs;uppo&longs;ito motu <lb/>reali &aelig;quabili&longs;&longs;imo; &amp; vbi cert&aelig; omnino &amp; in omnibus con&longs;entientes <lb/>ob&longs;ervationes aliquando definientur, nullus dubito, quin ex jactis princi&shy;<lb/>piis facil&egrave; in hac no&longs;tra hypothe&longs;i explicentur, quod tamen mod&ograve; fieri ne&shy;<lb/>quit, c&ugrave;m multa etiamnum incerta maneant, &amp; vix de Apog&aelig;o con&longs;tet, <lb/>vbi &longs;it, &amp; qualis &longs;it excentricitas, an h&aelig;c &longs;emper eadem &longs;it; di&longs;tantia ver&ograve; <lb/>Lun&aelig; maxima, etiam incerta e&longs;t. </s>
        </p>
        <pb pagenum="77" xlink:href="025/01/081.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000881"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000882"> Prob&egrave; intelligo tuum &longs;y&longs;tema Lunare; vis enim Lunam &longs;im&shy;<lb/>plici motu moveri ab Ortu ad Occa&longs;um, &longs;ed long&egrave; tardi&ugrave;s, qu&agrave;m &longs;tellas; <lb/>ita vt intra tempus vnius men&longs;is periodici Luna &agrave; Stellis retro relicta ver&shy;<lb/>s&ugrave;s Ortum, videatur totum Zodiacum percurrere, &amp; ad idem punctum <lb/>redire; &amp; quia Sol toto eo tempore vers&ugrave;s Ortum relictus e&longs;t, qua&longs;i 27. <lb/>grad. <!-- REMOVE S-->antequam ad copulam Luna redeat, duobus diebus &amp; aliquot horis <lb/>opus e&longs;t: hunc men&longs;is Synodicus longior periodico; addis vtriu&longs;que incli&shy;<lb/>nationis motum, ita vt &longs;ecund&aelig; terminus &longs;it Eclyptica; &amp; quia motus &longs;e&shy;<lb/>cund&aelig; ab&longs;olvitur paul&ograve; ante finem periodici, hinc motus Nodorum ver&shy;<lb/>s&ugrave;s Occa&longs;um, itemque Apog&aelig;i vers&ugrave;s Ortum; quia periodus intra quam <lb/>Luna redit ad Apog&aelig;um, paul&ograve; longior e&longs;t men&longs;e periodico: in&aelig;qualitas <lb/>&longs;implex eodem modo &agrave; te explicatur in Luna, &amp; in Sole; ali&aelig; ex diver&longs;a <lb/>combinatione vtriu&longs;que inclinationis na&longs;cuntur: Latitudinem per motum <lb/>&longs;ecund&aelig; inclinationis facil&egrave; omnin&ograve; explicas, Vtr&ugrave;m ver&ograve; major &longs;it Lati&shy;<lb/>tudo in Quadraturis, qu&agrave;m in Copulis, incertum putas, itemque multa alia <lb/>incerta, qu&aelig; &longs;upra obiter recen&longs;ui&longs;ti; optim&egrave; demum explicas, quomodo <lb/>men&longs;es Periodici mod&ograve; majores &longs;int, mod&ograve; minores, it&egrave;mque Synodici, <lb/>men&longs;es enim Periodici majores &longs;unt, quando Nodi &longs;unt circa &AElig;quato&shy;<lb/>rem, minores ver&ograve;, quando &longs;unt circa Tropicos; Synodici autem majores <lb/>&longs;unt, dum Sol e&longs;t circa Apog&aelig;um, dum ver&ograve; circa Perig&aelig;um minores; <lb/>neque in his vlla re&longs;tat difficultas; vnum tant&ugrave;m ex te re&longs;cire velim, Anti&shy;<lb/>me, quid cen&longs;eas de libratione illa Lunari, qua &longs;it, vt qu&aelig;dam interdum <lb/>macul&aelig; ad margines di&longs;ci Lunaris propi&ugrave;s accedant, ali&agrave;s, ab iis longi&ugrave;s <lb/>recedant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000883"><emph type="italics"/>Antim<emph.end type="italics"/> Hevelio fideli&longs;&longs;imo &amp; accurati&longs;&longs;imo Lunarium Ph&aelig;nomenon <lb/>ob&longs;ervatori, in his detrectari fidem, non au&longs;im ; hic autem vult, Lunam <lb/>ita librari, vt c&ugrave;m maxim&egrave; ab &AElig;quatore declinat, vers&ugrave;s Boream, macu&shy;<lb/>l&aelig; Boreales in ejus di&longs;co recedant &agrave; margine, Au&longs;trales contra ad margi&shy;<lb/>nes accedant; &amp; vici&longs;&longs;im c&ugrave;m maxim&egrave; declinat vers&ugrave;s Au&longs;trum, au&longs;tra&shy;<lb/>les recedant, accedant ver&ograve; Boreales. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000884">Nonnulli ex ve&longs;tris, Augu&longs;tine, &longs;ta&shy;<lb/>tuunt ad hunc finem, Lunarem axem &longs;ibi ip&longs;i parallelum, &amp; Axi mundi; &longs;ed <lb/>meo judicio perperam &longs;atis, dum enim vers&ugrave;s Tropicum Cancri acce&shy;<lb/>dit Luna, extremitas Borealis axis attolleretur, vt patet, igitur &amp; Semicir&shy;<lb/>culus di&longs;ci Borealis, &amp; Au&longs;tralis de primeretur; ex quo contraria Ph&aelig;nome&shy;<lb/>na &longs;equerentur; Malim dicere Lunarem Globum magnetica for&longs;an virtute <lb/>pellere, ac proinde habere duos polos magneticos; igitur codem pror&longs;us <lb/>modo &longs;e&longs;e componit ad terre&longs;trem Globum, quo terrella qu&aelig;piam, vel <lb/>acus magnetica; igitur quando Luna vers&ugrave;s Boream tendit ab &AElig;quatore, <lb/>extremitas borealis axis deprimitur, Au&longs;tralis ver&ograve; attollitur, &amp; vici&longs;&longs;im; <lb/>c&ugrave;m Luna ab &AElig;quatore vers&ugrave;s Au&longs;trum excurrit; Au&longs;tralis deprimitur, <lb/>Borealis attollitur, ex quo pr&aelig;dicti effectus nece&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equuntur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000885"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000886"> Parum admod&ugrave;m abe&longs;t, quin hoc apprim&egrave; capiam; nonni&shy;<lb/>hil &longs;chematis de&longs;iderarem, vt hoc meli&ugrave;s inculcetur </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000887"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000888"> Id mihi pr&aelig;&longs;tandum &longs;u&longs;cipio: &longs;it meridianus Lunaris SBTK, <lb/>Axis magneticus BK, &longs;emicirculus ad terram conver&longs;us BSK, qui in <pb pagenum="78" xlink:href="025/01/082.jpg"/>di&longs;co Lunari apparet projectus in BK; line&aelig; vi&longs;uales BO, SP, KR, <lb/>quas exhibeo parallelas, propter anguli tenuitatem; &longs;it A in &AElig;quatore, <lb/><figure id="id.025.01.082.1.jpg" xlink:href="025/01/082/1.jpg"/><lb/>Axis BK &longs;ecat &AElig;quatorem ad an&shy;<lb/>gulos rectos; &longs;i ver&ograve; A &longs;it in Tro&shy;<lb/>pico Cancri, punctum B deprimitur <lb/>in G, &amp; K attollitur in H ; Hinc ante <lb/>depre&longs;&longs;ionem macula E videbatur <lb/>in C, igitur vicina margini, N ver&ograve; <lb/>in L. remota igitur &agrave; margine; at <lb/>ver&ograve; po&longs;t depre&longs;&longs;ionem dicti Axis <lb/>Macula E erit in F, ac proinde vide&shy;<lb/>bitur in D: igitur recedit &agrave; margi&shy;<lb/>ne; at ver&ograve; N erit in M ; igitur vi&shy;<lb/>debitur in I; accedit igitur ad mar&shy;<lb/>ginem; h&aelig;c ade&ograve; per&longs;picua &longs;unt, vt <lb/>nihil clari&ugrave;s dici, vel excogitari po&longs;&longs;e <lb/>videatur. </s>
          <s id="s.000889">Vnum tamen dubium re&shy;<lb/>&longs;tat de fide &longs;cilicet Hevelij, c&ugrave;m non <lb/>defuerit, qui dictam fidem pror&longs;us elevarit, adductis ob&longs;ervationibus <lb/>omnino contrariis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000890"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000891"> Scio, non defui&longs;&longs;e; Hevelio tamen adh&aelig;rendum, eique fi&shy;<lb/>dem habendam e&longs;&longs;e, putarem, pr&aelig;&longs;ertim cum nonnulla ex iis, qu&aelig; con&shy;<lb/>tra illum adducuntur, minim&egrave; &longs;ub&longs;i&longs;tant; Sed h&aelig;c di&longs;cutere non vacat; <lb/>Vt vt &longs;it, &longs;uppo&longs;ita veritate dictorum Hevelij. </s>
          <s id="s.000892">con&longs;tat rationem huius <lb/>librationis &agrave; me allatam per&longs;picuam e&longs;&longs;e; &longs;i res &longs;ecus &longs;e habeat, vt mihi, <lb/>Augu&longs;tine, non nocet, ita tibi nullo modo prode&longs;t. </s>
          <s id="s.000893">Sed iam ad alias ratio&shy;<lb/>nes veniamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000894"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000895"> Re&longs;tat, Antime, vt ad alios c&oelig;le&longs;tes globos gradum facias, in <lb/>quo lepidi&longs;&longs;imum itineris extatici autorem imitari cuipiam fort&egrave; videberis; <lb/>quod ne&longs;cio an Copernicanis metuendum &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000896"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000897"> Ne timeas, Chry&longs;ocome, &longs;i&longs;temus gradum in terra, nec de Ve&shy;<lb/>nere quidquam a&longs;truam, ni&longs;i quod omnes facil&egrave; probare po&longs;&longs;int; Dico <lb/>igitur iuxta Copernicanam hypothe&longs;im, Venerem tam prop&egrave; ad nos acce&shy;<lb/>dere, circa conjunctionem &longs;cilicet ve&longs;pertinam, &amp; tam procul abe&longs;&longs;e, <lb/>circa matutinam, vt eius diameter vna vice &longs;eptuplo fer&egrave; major, qu&agrave;m <lb/>alia videnda &longs;it; quod vt in facili Schemate o&longs;tendam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000898">Sit &lpar;<emph type="italics"/>in &longs;eq.Fig.<emph.end type="italics"/>&rpar; Sol in A immobilis; &longs;it magnus orbis, in quo movetur terr&aacute; <lb/>BCDE, &longs;int diametri BD, CE, &longs;itque angulus ABC grad 47. &amp; &longs;uppo&shy;<lb/>natur maxima digre&longs;&longs;io Veneris &agrave; Sole; ducatur AF perpendicularis in <lb/>BC, &amp; &longs;ub radio AF de&longs;cribatur circulus FGHIK, hic erit orbis Veneris; <lb/>igitur Perig&aelig;um Veneris erit in K, po&longs;ito quod terra &longs;it in B; Apog&aelig;um <lb/>ver&ograve; in H cuncta h&aelig;c pro conce&longs;&longs;is habeo; lic&egrave;t Perig&aelig;um aliquando <lb/>propi&ugrave;s accedat ad B, tum quia interdum major e&longs;t Veneris digre&longs;&longs;io; tum <lb/>etiam quia moveri cen&longs;etur in excentrico,; igitur cum &longs;imul e&longs;t in aphelio <lb/>&amp; Perig&aelig;o, propi&ugrave;s ad B haud dubi&egrave; accedit. </s>
          <s id="s.000899">Sit ergo in K, citra acura-<pb pagenum="79" xlink:href="025/01/083.jpg"/>tiores calculos, dico, KB e&longs;&longs;e <gap/> totius BH, paulo plus; igitur propter <lb/>parvitatem anguli, c&ugrave;m linea recta pro arcu accipi po&longs;&longs;it, Veneris diame&shy;<lb/>ter in K videtur Sexcupla illius, qu&aelig; videtur in H &longs;unt enim anguli vt <lb/>di&longs;tanti&aelig; permutando, acuti&longs;&longs;imi &longs;cilicet, qualem hoc loco con&longs;idera&shy;<lb/>mus: &longs;ed profect&ograve; nemo vnquam vidit Venerem perig&aelig;am quadragecu&shy;<lb/>plam apog&aelig;&aelig;. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.083.1.jpg" xlink:href="025/01/083/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000900"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000901"> Miror, h&aelig;c &agrave; te dici, qui per&longs;picillorum majorum &longs;atis, opi&shy;<lb/>nor, peritus es; illius &longs;altem amicus &amp; familiaris, qui pr&aelig; c&aelig;teris optima <lb/>&amp; longi&longs;&longs;ima fabricat; Galileus &longs;uo tubo &longs;picillo in&longs;tructus, argumentum <lb/>&agrave; te propo&longs;itum jam olim diluit, vt pote qui omnino comperit, Venerem <lb/>perig&aelig;am quadragecuplam apog&aelig;&aelig;, etiam mediocris tele&longs;copij oper&acirc; vi&shy;<lb/>deri, vt non &longs;emel ip&longs;e typis mandavit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000902"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000903"> Sci&ograve;, hoc a&longs;&longs;ertum ab eo fui&longs;&longs;e; &longs;ed miror, &agrave; nemine, &longs;altem <lb/>quod &longs;ciam, in dubium vocatum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000904"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000905"> Quis amab&ograve; hac de re dubitaret, &amp; fidem huic homini detre&shy;<lb/>ctaret, qui tam multa in c&aelig;le&longs;ti regione &agrave; &longs;e prim&ugrave;m explorata &longs;ub a&longs;pe&shy;<lb/>ctum mortalium adduxit, quique &longs;uo tempore, optima omnium vitra tor&shy;<lb/>nari &amp; componi curavit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000906"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000907"> De his non di&longs;puto, nec quidquam de cuiu&longs;piam laude velim <lb/>detractum, dico tamen, me optimis alioquin tele&longs;copiis v&longs;um, nunquam <lb/>Venerem perig&aelig;am quadragecuplam apog&aelig;&aelig; vidi&longs;&longs;e; Non nego per&longs;pi&shy;<lb/>cilla Galilei eximia fui&longs;&longs;e, &longs;ed long&egrave; iis breviora, quibus v&longs;us &longs;um; negari <pb pagenum="80" xlink:href="025/01/084.jpg"/>profect&ograve; non pote&longs;t, quin vir pr&aelig;&longs;tanti&longs;&longs;imus Eu&longs;tachius Divinus pr&aelig;di&shy;<lb/>ctam fabricandorum tele&longs;copiorum artem e&ograve; adduxerit, qu&ograve; illam nemo <lb/>hactenus adduxit; itaque optimo vtor tele&longs;copio, qu&ograve; Venerem perig&aelig;am <lb/>majorem quidem apog&aelig;a video, non tamen quadragecuplam; ad omnium <lb/>oculos provoco. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000908"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000909"> In qua proportione majorem diametrum perig&aelig;&aelig; vides? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000910"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000911"> Plu&longs;quam &longs;excuplam videre deberem; at non dicam &longs;excuplam, <lb/>aut quintuplam tripl&aacute; non video; &amp; hinc nece&longs;&longs;aria <expan abbr="c&otilde;&longs;equutione">con&longs;equutione</expan> deduco, <lb/>Copernicanam hypothe&longs;im corruere, in qua nece&longs;&longs;e e&longs;t, diametrum Vene&shy;<lb/>ris perige&aelig; plu&longs;quam &longs;excuplam videri diametri eiu&longs;dem apoge&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000912"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000913"> Tantulum &longs;chematis de&longs;iderarem; lic&egrave;t enim multam fidem tibi <lb/>habeam, mens tamen maxim&egrave; recreatur, &longs;i eadem qu&aelig; aure accepimus <lb/>oculorum etiam te&longs;timonio confirmentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000914"><emph type="italics"/>Augu&longs;tinus.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.000915"> Antimum ab hoc onere levabo; Sit AF radius partium <lb/>100000. &amp; angulus ABF 47. graduum, tanta enim e&longs;t plerumque <lb/>maxima Veneris digre&longs;&longs;io; erit &longs;ecans AB 136733. igitur tota BH <lb/>236733. &amp; KB 36733. igitur KB e&longs;t ad BH vt vnum ad 6. <gap/> paul&ograve; <lb/>plus. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.084.1.jpg" xlink:href="025/01/084/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000916">Sit autem qu&aelig;libet linea P. ad MQ, vt vnum ad 6. <gap/> a&longs;&longs;umatur qu&aelig;li&shy;<lb/>bet diameter PN qu&aelig; videatur et M &longs;ub angulo NMP, tum eadem &longs;ta-<pb pagenum="81" xlink:href="025/01/085.jpg"/>tuatur in QL ducaturque ML &longs;ecans PN in D, haud dubi&egrave; erit PO, ad <lb/>QL, vel PN, vt MP ad MQ, id e&longs;t vt 1. ad 6. <gap/> &longs;ed angulus LML, vel <lb/>OMP e&longs;t ad angulum NMP, vt PO, ad PN, nempe in acuti&longs;&longs;imis angu&shy;<lb/>lis, qualis &longs;upponitur is, &longs;ub quo videtur Veneris diameter, arcus &longs;unt <lb/>ad &longs;en&longs;um vt tangentes; igitur angulus OMP e&longs;t ad angulum NMP vt <lb/>1. ad 6.<gap/> c&ugrave;m igitur Veneris di&longs;tantia minima &longs;it ad maximam, vt vnum ad <lb/>6.<gap/> ejus diameter apparens in minima e&longs;t ad apparentum in maxima vt <lb/>NP ad PO, id e&longs;t vt 6.<gap/> paul&ograve; plus ad <gap/>igitur di&longs;cus Veneris perige&aelig; <lb/>appatens e&longs;t ad di&longs;cum apoge&aelig; vt 40.<gap/> ad 1. &amp; re ip&longs;a talem e&longs;&longs;e Coperni&shy;<lb/>can&aelig; &longs;ententi&aelig; defen&longs;ores pronunciant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000917"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000918"> Cur appellas Copernican&aelig; &longs;ententi&aelig; defen&longs;ores? </s>
          <s id="s.000919">alios etiam <lb/>appellare debueras, c&ugrave;m etiam ex Tychonico &longs;y&longs;temate eadem pror&longs;us <lb/>diametrorum apparentium ratio, &longs;eu proportio con&longs;equatur. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.085.1.jpg" xlink:href="025/01/085/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.000920">Fac enim terram e&longs;&longs;e immobilem in B, Solemque per orbem ANML <lb/>ire, ac &longs;ecum deferte centrum epicycli Veneris; hauddubie Venus erit <lb/>perig&aelig;a in K, apog&aelig;a in H. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000921"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000922"> Hoc ip&longs;um in primo no&longs;tro congre&longs;&longs;u &agrave; quo aberas, Chry&longs;oco&shy;<lb/>me, indicatum &agrave; me &longs;uperat, vt videte e&longs;t, in V.figura, &amp; ide&ograve; non circularem <lb/>epicyclum de&longs;crip&longs;i nec etiam ellipticum, &longs;ed &longs;pital: quadam, &longs;eu qua&longs;i pa&shy;<lb/>rabolica linea terminatum ab apog&aelig;o ad maximam digre&longs;&longs;ionem, &amp; hinc <lb/>ad perig&aelig;um alia curva ad rectam proxime accedente: porr&ograve; no&longs;tro <pb pagenum="82" xlink:href="025/01/086.jpg"/>&longs;y&longs;temati qu&aelig;libet diametrum apparentium proportio convenire <lb/>pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000923"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000924"> Habe bis omnes A&longs;tronomos tibi refragantes, non &longs;ol&ugrave;m <lb/>illos, qui Copernico adh&aelig;rat, ver&ugrave;m etiam omnes propemod&ugrave;m alios, <lb/>immo ex tuis non de&longs;unt viri docti&longs;&longs;imi, &amp; c&oelig;le&longs;tium ob&longs;ervationum <lb/>periti&longs;&longs;imi, qui non mod&ograve; Veneris perig&aelig;&aelig; dictum quadragecuplo, <lb/>&longs;ed etiam quinquagecuplo &amp; vltra majorem e&longs;&longs;e, qu&agrave;m apog&aelig;&aelig; liber&egrave; pro&shy;<lb/>nunciant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000925"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000926"> Quid faceres? </s>
          <s id="s.000927">meis oculis fidem detractam non po&longs;&longs;um, <lb/>optimum tele&longs;copium adhibui; long&egrave; tamen minorem proportionem <lb/>in&aelig;qualitatis e&longs;&longs;e comperi, quanquam &longs;ententiarum diver&longs;itas etiam inter <lb/>Principes A&longs;tronomi&aelig; multam mihi hac de re &longs;u&longs;picionem injicit, quorum <lb/>aliqui Veneria perig&aelig;&aelig; diametrum 7.minut.e&longs;&longs;e volunt, alij 4. alij 3.2.alij <lb/>demum 1. eadem diver&longs;itas diametrorum apparentium Mercurij, Martis <lb/>&amp; Iovis apud eo&longs;dem Autores ob&longs;ervatur. </s>
          <s id="s.000928">Sed, inquiet aliquis, ob&longs;er&shy;<lb/>vationes me&aelig; accuratiores &longs;unt, idem alius de &longs;uis &longs;entiet; Vt vt &longs;it ad om&shy;<lb/>nium oculos provoco, nam &longs;&aelig;p&egrave; ac &longs;&aelig;pi&ugrave;s Venerem a&longs;pexi, non procul <lb/>&agrave; perig&aelig;o, &longs;cilicet paulo ante, vel paul&ograve; po&longs;t conjunctionem ve&longs;pertinam, <lb/>diver&longs;is etiam modis adhibitis, nunquam tamen illius di&longs;cum quadrage&shy;<lb/>cuplum comperi, illius quem in eadem non procul ab apog&aelig;o &longs;ita ob&longs;er&shy;<lb/>varam, &longs;ed long&egrave; minorem; idem de Mercurio perig&aelig;o, quem nunquam <lb/>octuplum apog&aelig;i, idem de Marte, quem nunquam &longs;exagecuplum, mult&ograve; <lb/>min&ugrave;s octogecuplum aut <expan abbr="noagecupl&utilde;">nonagecuplum</expan> ob&longs;ervare potui, Nihil &longs;an&egrave; docti&longs;&longs;i<lb/>morum hominum ob&longs;eruationibus &amp; fidei <expan abbr="detract&utilde;">detractum</expan> velim; &longs;ed igno&longs;cant, <lb/>&longs;i oculis meis plus tribuam; vereor autem vt aliqui, vt &longs;y&longs;temati &aacute; &longs;e fabri&shy;<lb/>cato, aut reformato meli&ugrave;s <expan abbr="con&longs;ul&atilde;t">con&longs;ulant</expan>, ex paucis ob&longs;ervationibus, ii&longs;que pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;ertim, quoad minuta &longs;altem &longs;ecunda, fallaci&aelig; haud parum obnoxiis, ea <lb/>nonnunquam ad&longs;truant, qu&aelig; dubito, an reliquis deinde ob&longs;ervationibus <lb/>&longs;ubjaceant. </s>
          <s id="s.000930">Vnum deinde in Venere notatu dignum e&longs;&longs;e puto, eam &longs;cilicet, <lb/>c&ugrave;m circa perig&aelig;um vel apog&aelig;um ob&longs;ervatur, non procul abe&longs;&longs;e ab ho&shy;<lb/>rizonte, ac proinde non modicam radios vi&longs;uales refractionem pati. </s>
          <s id="s.000931">qu&aelig; <lb/>hauddubie apparentem illius diametrum variabit; de&longs;iderandum, vt Ve&shy;<lb/>nus &longs;ub Solis di&longs;cum aliquando veniret, tunc enim exceptis trajecti&longs;que <lb/>radiis &longs;olaribus tele&longs;copio, nec non projectis in planum direct&egrave; <lb/>oppo&longs;itum, vel ip&longs;is oculis ratio diametrum Veneris ad diametrum Solis &longs;ub&shy;<lb/>jiceretur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000932"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000933"> Libenter ex re re&longs;cirem vtr&ugrave;m &longs;it aliquod Veneris ph&oelig;nome&shy;<lb/>non; quod in tua hypothe&longs;i explicari non po&longs;&longs;e putes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000934"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000935"> Vix crediderim vllum e&longs;&longs;e; de certis enim loquor &amp; indubi&shy;<lb/>tatis; nempe: mod&ograve; &longs;upponam. </s>
          <s id="s.000936">Venerem &longs;implici motu moveri ab ortu <lb/>ad occa&longs;um, eoque &aelig;quabili&longs;&longs;imo, cum illa duplici inclinatione, itus ac re&shy;<lb/>ditus reciproci, ad in&longs;tar motus accelerati &amp; retardati; prima quidem ab <lb/>Apog&aelig;o ad di&longs;tantiam mediam, eandem curn di&longs;tantia media Solis, &amp; hinc <lb/>ad Perig&aelig;um, ita vi Venus infra mediam di&longs;tantiam orbem &longs;uum i&longs;ochro&shy;<lb/>non cum Sole perfici&aelig; ; Secunda ver&ograve; ab eo latitudinis puncto, in quo <pb pagenum="83" xlink:href="025/01/087.jpg"/>fuit, antequam motu circulari moveretur ad Eclipticam, eo modo, quo iam <lb/>&longs;upra dictum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000937"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000938"> Qua qu&aelig;&longs;o linea, curva an recta? </s>
          <s id="s.000939">deinde an perpen&shy;<lb/>diculariter cadente in planum Ecliptic&aelig;? </s>
          <s id="s.000940">an ver&ograve; in planum &AElig;qua&shy;<lb/>toris? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000941"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000942"> Ad vtrumque re&longs;pondeo; ad primum quidem, per curvam fieri; <lb/><figure id="id.025.01.087.1.jpg" xlink:href="025/01/087/1.jpg"/><lb/>vt dixi de Sole v.g. per arcum D. <lb/>F, vt eandem retineat &agrave; centro <lb/>mundi di&longs;tantiam, vi &longs;cilicet hujus <lb/>motus, &longs;eu inclinationis; qu&aelig;nam <lb/>ver&ograve; &longs;it accelerationis ratio &agrave; D ver&shy;<lb/>s&ugrave;s F, iam &longs;upra indicavi. </s>
          <s id="s.000943">Suppone <lb/>horizontale planum AF &amp; &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem &longs;ph&aelig;r&aelig; inclinatam DF, in <lb/>qua de&longs;cendat corpus grave motu <lb/>accelerato, h&aelig;c e&longs;t accelerationis <lb/>progre&longs;&longs;io; qu&aelig; in &longs;ecundam incli&shy;<lb/>nationem apprim&egrave; quadrat; <expan abbr="qu&aelig;n&atilde;">qu&aelig;nam</expan> <lb/>porr&ograve; &amp; qualis &longs;it h&aelig;c progre&longs;&longs;io <lb/>motus accelerati, altioris e&longs;t indagi&shy;<lb/>nis; Lic&egrave;t enim <expan abbr="ead&etilde;">eadem</expan> <expan abbr="n&otilde;">non</expan> &longs;it cum illa, <lb/>quam &longs;ervant funependula in de&shy;<lb/>&longs;cen&longs;u, ab ea tamen petenda e&longs;t; <lb/>Vt vt &longs;it, h&aelig;c di&longs;cu&longs;&longs;io hujus no&longs;tri <lb/>in&longs;tituti non e&longs;t, ad &longs;ecundum re&shy;<lb/>&longs;pondeo, Lineam illam cadere per&shy;<lb/>pendiculariter in planum &AElig;quato&shy;<lb/>ris, <expan abbr="n&etilde;pe">nempe</expan> determinatur &agrave; Plano cir&shy;<lb/>culi parallelo Plano &AElig;quatoris, eius <lb/>tamen terminus e&longs;t Ecliptica, vt di&shy;<lb/>xi; nempe Pl&aacute;net&aelig; hinc terram a&longs;pi&shy;<lb/>ciunt, cui &longs;erviunt, lumenque refun&shy;<lb/>dunt; inde ver&ograve; Solem, &longs;ub primo re&longs;pectu, &longs;uos orbes agunt circa - <lb/>terram, tanquam circa &longs;uum centrum; &longs;ub alio ver&ograve;, Solis &longs;equun&shy;<lb/>tur ve&longs;tigia, qui c&ugrave;m ab Ecliptica nunquam di&longs;cedat, hic &longs;olus circulus <lb/>&longs;ecundam inclinationem Planetarum tanquam terminus determinat. </s>
          <s id="s.000944">Ex <lb/>his autem per&longs;picuas rationes reddo, in mea hypothe&longs;i, acceleratio&shy;<lb/>nis, retardationis, retrogre&longs;&longs;ionis, &longs;tationis, Nodorum motus, itemque <lb/>Apog&aelig;i &amp; Perig&aelig;i, vari&aelig; digre&longs;&longs;ionis &amp; latitudinis, vt jam &longs;upra indicavi&shy;<lb/>mus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000945"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000946"> Antequam alia argumenta expromas, per te mihi liceat, <lb/>Antime, vnum quidpiam, quod jam in mentem venit, breviter expo&shy;<lb/>nere; &longs;cilicet in Copernicana hypothe&longs;i, cuncta fet&egrave; gratis, vt aiunt, <lb/>&amp; ad nutum con&longs;truentis ad&longs;trui, id e&longs;t &longs;ine vlla cau&longs;a, vel ratione, qu&aelig; <lb/>hoc, vel illud fieri po&longs;tulet; v.g. <!-- REMOVE S-->terram moveri volunt in excentrico; cur <pb pagenum="84" xlink:href="025/01/088.jpg"/>amab&ograve; circa illud centrum poti&ugrave;s qu&agrave;m circa aliud? </s>
          <s id="s.000947">Cur non circa Solem, <lb/>qui e&longs;t in Mundi centro? </s>
          <s id="s.000948">aut &longs;i vis, moveri in Eclip&longs;i, cur hanc adhibes po&shy;<lb/>ti&ugrave;s qu&agrave;m <expan abbr="ali&atilde;">aliam</expan>? </s>
          <s id="s.000949">cur Sol in hoc. </s>
          <s id="s.000950">vmbilico, <expan abbr="n&otilde;">non</expan> ver&ograve; in alio, vel in ip&longs;o ellip&longs;eos <lb/>centro? </s>
          <s id="s.000951">deinde cur &amp; vnde movetur Apog&aelig;um? </s>
          <s id="s.000952">cur in con&longs;equentia poti&ugrave;s <lb/>qu&agrave;m in antecedentia? </s>
          <s id="s.000953">cur terra ab occa&longs;u ad ortum, tum motu centri, tum <lb/>etiam orbis &longs;ecund&ugrave;m hemi&longs;ph&aelig;rium &agrave; Sole aver&longs;um? </s>
          <s id="s.000954">cur per Eclipticam <lb/>cum tanta declinatione ab &AElig;quatore? </s>
          <s id="s.000955">vnde etiam motus orbis annuus <lb/>diurno contrarius? </s>
          <s id="s.000956">denique vnde ip&longs;a vertigo Solis? </s>
          <s id="s.000957">cur tanta, non major <lb/>aut minor? </s>
          <s id="s.000958">Cuncta h&aelig;c, <expan abbr="alia&qtail;">aliaque</expan> ; fort&egrave; &longs;imilia &longs;ine vlla ratione vel cau&longs;a exi&shy;<lb/>gente Copernicana hypothe&longs;is habet, eo tant&ugrave;m nomine, quod ad &longs;alvan&shy;<lb/>da ph&aelig;nomena, nece&longs;&longs;aria e&longs;&longs;e credantur, qu&aelig; tamen alio modo &longs;alvari <lb/>po&longs;&longs;unt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000959"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000960"> Par pari haud dubi&egrave; referre po&longs;&longs;um: nunquid enim h&aelig;c ead&etail;m <lb/>in ve&longs;tra hypothe&longs;i ad &longs;alvanda ph&aelig;nomena gratis &amp; ab&longs;que alia cau&longs;a non <lb/>a&longs;truuntur? </s>
          <s id="s.000961">nunquid non poniti sex centricos, epicyclos, Apog&aelig;i Nodorum&shy;<lb/>que motum? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000962"><emph type="italics"/>Chry&longs;ec.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000963"> Scio, &agrave; multis in no&longs;tra hypothe&longs;i, h&aelig;c gratis ad&longs;trui; Anti&shy;<lb/>mus tamen no&longs;ter, vt jam non &longs;emel audii&longs;ti, vno &longs;implici motu &aelig;qua&shy;<lb/>bili, &amp; gemina inclinatione illa omnia explicat, &amp; ad &longs;uas cau&longs;as re&shy;<lb/>ducit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000964"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000965"> Tuo illo argumento, Chry&longs;ocome, contra Copernicum non &longs;e&shy;<lb/>mel v&longs;us &longs;um, re tamen paul&ograve; accurati&ugrave;s <expan abbr="c&otilde;&longs;iderata">con&longs;iderata</expan>, ill&aelig; rationes, qu&aelig; meo <lb/>&longs;y&longs;temati favent, pro explicatione illorum capitum, qu&aelig; &longs;upra recen&longs;ui&longs;ti, <lb/>ad Copernicanum facil&egrave; traduci po&longs;&longs;unt, &amp; pro illo &aelig;qu&egrave; militant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000966"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000967"> Magno cert&egrave; beneficio me tibi ob&longs;tringes, &longs;i rem hanc me do&shy;<lb/>cueris, qu&aelig; cert&egrave; quanti momenti futura &longs;it, vix dici &agrave; me pote&longs;t; &longs;i enim <lb/>Keplerus pro metis nugis &amp; fabulis, in quibus cau&longs;as phy&longs;icas c&aelig;le&longs;tium <lb/>ph&aelig;nomenon collocabat, tantam gloriam apud omnes obtinuit; quid de <lb/>illo faturum putas, qui veras eorundem cau&longs;as in hac hypothe&longs;i Copernici <lb/>ad duxerit? </s>
          <s id="s.000968">inde &longs;altem maxima tua ingenuitas con&longs;picua &amp; palam fiet, c&ugrave;m <lb/>vel no&longs;ti arma porrigas, quibus &longs;e defendat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000969"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000970"> Libenter faciam; nec enim in hi&longs;ce di&longs;&longs;ertationibus literariis, ali&shy;<lb/>quorum dolus mihi probatur, qui ea celant adver&longs;arium, qu&aelig; illius cau&longs;&aelig; <lb/>&longs;uffragantur; mihi &longs;an&egrave; &longs;ecus agendum e&longs;&longs;e puto. </s>
          <s id="s.000971">Itaque &longs;upponamus So&shy;<lb/>lem in centro mundi A &longs;tabulari, terram in apog&aelig;o C.circulum CHFP in <lb/>plano Ecliptic&aelig;, per quem terr&aelig; <expan abbr="centr&utilde;moveretur">centrum moveretur</expan> &agrave; C in N, quod vocamus <lb/>in con&longs;equentia Signorum, &longs;i e&longs;&longs;et in mediocri, vel &verbar; connaturali di&longs;tantia; &longs;ed <lb/>quia ab Apog&aelig;o ad mediocrem di&longs;tantiam tendit, &longs;en&longs;im motu accelerato <lb/>accedit vers&ugrave;s A, &longs;imulque, tendit motu circulari ver&longs;us H, vnde <expan abbr="n&otilde;">non</expan> movetur <lb/>per arcum CH, &longs;ed per alium CG ; &longs;upponamus autem AG e&longs;&longs;e mediocre <lb/>di&longs;tantiam; in ea non &longs;i&longs;tit; &longs;ed motu retardato progreditur vltr&agrave; versus Peri&shy;<lb/>g&aelig;um; &amp; quia rece&longs;&longs;us &agrave; mediocri' di&longs;tantia &aelig;qualis e&longs;t acce&longs;&longs;ui, &aelig;quali tem&shy;<lb/>pore decurret arcum GE, atque ita erit Perig&aelig;um in E, ex quo pari modo <lb/>pervenit in I, nam AI e&longs;t mediocris di&longs;tantia, reditque per i&longs;ochronum <lb/>rece&longs;&longs;um, ad Apog&aelig;um C; &longs;ive autem arcus CGE &longs;it &longs;emicirculus, vel <pb pagenum="85" xlink:href="025/01/089.jpg"/>&longs;piralis, &longs;ive etiam ellip&longs;is, cogita punctum C accedere ad R motu acce&shy;<lb/>lerato per radium AC eo tempore quo radius AC circa centrum A in <lb/>eodem plano ductus pervenit in AG, ferens &longs;ecum punctum illud mobi&shy;<lb/>le, quod tunc erit in G ; deinde idem punctum moveatur motu retardato <lb/><figure id="id.025.01.089.1.jpg" xlink:href="025/01/089/1.jpg"/><lb/>ab R in D, dum pr&aelig;dictus codem motu pervenit in AE, tunc cert&egrave; pr&aelig;&shy;<lb/>dictum punctum erit in E &longs;cilicet in Perig&aelig;o ; quare h&aelig;c linea erit vna ex <lb/>&longs;piralibus Archimedis, qu&aelig; ad &longs;emicirculum proxime accedit; quia vero <lb/>differentia &longs;en&longs;ibilis nen e&longs;t, &longs;emicirculus &longs;upponi pote&longs;t, in quo cen&shy;<lb/>trum terr&aelig; motu &aelig;quabili movetur; pari modo punctum illud redit &agrave; D <lb/>in R, &amp; ab R ad A, dum idem radius ab AE redit in AC. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000972"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c mihi &longs;ummoper&egrave; placent, c&ugrave;m ex &longs;implici&longs;&longs;imis princi&shy;<lb/>piis deducantur; vna tamen difficultas &longs;e&longs;e oculis meis objicit ; nam <lb/>&aelig;quali tempore, vt dicis, radius AC circumducitur in AG, vel AN, &amp; <lb/>ab AN ad AF, igitur in&aelig;qualiter movetur, c&ugrave;m arcus CN minor &longs;it <lb/>arcu NF. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000973"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000974"> Equidem extremitas radij AC movetur in&aelig;qualiter in cir&shy;<lb/>culo CHFP; punctum tamen C, &longs;eu centrum terr&aelig; ita movetur per <lb/>CGE motu mixto ex circulari, &amp; recto, vt hic pror&longs;us &aelig;quabilis re&longs;ul&shy;<lb/>tet: Hinc circulus CGEI e&longs;t quidem excentricus, non tamen verus, in <lb/>quo &longs;cilicet terra motu &longs;implici moveatur, &longs;ed apparens; &amp; con&longs;equen&shy;<lb/>ter centrum B, tant&ugrave;m apparens; item excentricitas AB; qu&aelig; omnia ex <lb/>pr&aelig;dicto motu mixto con&longs;equi, nece&longs;&longs;e e&longs;t; itemque anomaliam, id e&longs;t, <pb pagenum="86" xlink:href="025/01/090.jpg"/>appatentem nobis eju&longs;dem motus in&aelig;qualitatem; licet enim motus &agrave; C <lb/>in G; &amp; &agrave; G in revera &aelig;qualis &longs;int, in&aelig;quales tamen nobis appa&shy;<lb/>rent ; nempe dum terra decurrit arcum CG, quadratum &longs;cilicet &longs;ui <lb/>Orbis, videtur nobis decurri&longs;&longs;o arcum CN minorem quadrante; &amp; dum <lb/>decurrit GE &aelig;qualem CH, videtur nobis decurrere arcum NF majo&shy;<lb/>rem, perinde quippe e&longs;t, &longs;ive terram in G a&longs;picias ex A, &longs;ive ex G Solem <lb/>in A &longs;pectes; vt &longs;cilicet illum videas in puncto Eclyptic&aelig;, oppo&longs;ito, <lb/>puncto G. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000975"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000976"> Sed vndo Apog&aelig;i motus, i&longs;que in con&longs;equentia. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000977"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000978"> Fac terram ex C, peracto &longs;emicirculo nondum ad Perig&aelig;um <lb/>perveni&longs;&longs;e, nec peracto orbe integro ad Apog&aelig;um ; inde nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;e&shy;<lb/>quitur, Apog&aelig;um promoveri in con&longs;equentia, &longs;cilicet &agrave; G vers&ugrave;s H ; in <lb/>antecedentia autem moveretur, &longs;i terra ad Apog&aelig;um reditet nondum <lb/>peracto orbe integro. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000979"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000980"> Omitte, qu&aelig;&longs;o h&aelig;c enim faciliora &longs;unt, qu&agrave;m vt longio&shy;<lb/>rem explicationem po&longs;tulent; &longs;ed vnde qu&aelig;&longs;o orbis annuus centri; vnde <lb/>diurnus orbis, itemque annuus illi oppo&longs;itus? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000981"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000982"> Neque in hoc mult&ugrave;m laboro; &longs;i enim &longs;upponas terr&aelig; globum <lb/>ita demi&longs;&longs;um fui&longs;&longs;e ex &longs;ublimi, ad acquiren dum illum velocitatis gradum, <lb/>qui nece&longs;&longs;arius &longs;it, vt vna pars globi fort&egrave; pr&aelig;ponderans, ante ali&agrave;s de&shy;<lb/>&longs;cenderit, vnde motus quidam mixtus &longs;equatur, ex motu orbis &amp; cen&shy;<lb/>tri; &longs;i hoc &longs;upponas, inquam, vbi dictus globus ad di&longs;tantiam mediam <lb/>pervenit, illico motu circulari moveri c&oelig;pit in eam partem, in quam <lb/>motus Orbis pr&aelig;vius illum determinat; analogiam habes in globo vel <lb/>di&longs;co, qui deor&longs;um pr&aelig;fato modo dimi&longs;&longs;us de&longs;cendit; vbi enim planum <lb/>horizontale attingit, in eo movetur, &longs;eu rotatur, priore determinatione <lb/>durante. </s>
          <s id="s.000983">v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;it globus BCDE, &lpar;<emph type="italics"/>in Figura <expan abbr="&longs;eq.">&longs;eque</expan><emph.end type="italics"/>&rpar; centro A ita demi&longs;&longs;us <lb/>per lineam perpendicularem AH, vt centrum quidem A rectam de&longs;cri&shy;<lb/>bat; ali&aelig; ver&ograve; partes etiam moveantur circa A, v.g. <!-- REMOVE S-->B in C, D, E, vbi <lb/>globus attinget planum horizontale KL, in H, vi prioris determina&shy;<lb/>tionis, &longs;eu motus Orbis, F tendet in GH, I, vnde rotabitur globus in <lb/>dicto plano vers&ugrave;s K. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000984">Idem dicendum de globo terr&aelig; tali modo de&shy;<lb/>mi&longs;&longs;o, cujus centrum movetur motu &aelig;quabili in Plano Ecliptic&aelig; cum <lb/>eo velocitatis gradu, quem in primo illo de&longs;cen&longs;u acqui&longs;ivit, qui <lb/>deinde &longs;emper intactus manet; pari modo motus Orbis etiam durat, <lb/>c&ugrave;m eadem &longs;it pro vtroque motu ratio, vt videre e&longs;t in pr&aelig;dicto <lb/>globo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000985"><emph type="italics"/>Choy&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000986"> Sed cur circa talem axem poti&ugrave;s qu&agrave;m circa alium? </s>
          <s id="s.000987">deinde <lb/>cur libratur pr&aelig;dictus axis? </s>
          <s id="s.000988">denique cur omnes circuli diurni &AElig;quatori <lb/>&longs;unt paralleli? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000989"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000990"> Ni&longs;i orationem meam interrupi&longs;&longs;es, h&aelig;c continu&ograve; &aelig;qu&egrave; facil&egrave; <lb/>explicabam; Suppono terr&aelig; globum vel magnum Magnetem e&longs;&longs;e, vel &longs;al&shy;<lb/>tem magnetica virtute in&longs;tructum, vnde nece&longs;&longs;e &longs;it, duos polos magneticos <lb/>ine&longs;&longs;e, &amp; axem ad vtremque polum terminatum, quem etiam &longs;ibi ip&longs;i &longs;em-<pb pagenum="87" xlink:href="025/01/091.jpg"/>per e&longs;&longs;e parallelum oportet; igitur circa hunc, dumtaxat <expan abbr="ax&etilde;">axem</expan> terre&longs;tris glo&shy;<lb/>bus volvitur; alioquin &longs;i circa <expan abbr="ali&utilde;">alium</expan> ille &longs;ibi ip&longs;i parallelus non &longs;emper e&longs;&longs;et. <lb/><figure id="id.025.01.091.1.jpg" xlink:href="025/01/091/1.jpg"/><lb/><!--neuer Satz-->Ex hoc codem axis paralleli&longs;mo, &longs;equitur pr&aelig;fata eju&longs;dem globi inclina&shy;<lb/>tio, qua fit, vt idem globi punctum mod&ograve; &longs;upra Ecliptic&aelig; planum attolla&shy;<lb/>tur, mod&ograve; infra deprimatur; vnde &AElig;quinoctia, Sol&longs;titia &amp; quatuor anni <lb/>tempe&longs;tates nece&longs;&longs;ario con&longs;equuntur; nempe, vt jam monui, &longs;upra, ille mo&shy;<lb/>tus annuus orbis e&longs;t tant&ugrave;m apparens, &amp; ex pr&aelig;fato axis, circa quem fit mo&shy;<lb/>tus diurnus, paralleli&longs;mo re&longs;ultat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000991"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000992"> Omnia prob&egrave; intelligo; re&longs;tat, vt cau&longs;am afferas Solaris re&shy;<lb/>volutionis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000993"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000994"> Pro hac nihil occurrit in hac hypothe&longs;i, quod &longs;olidum &longs;it, ni&longs;i <lb/>fort&egrave; dicamus. </s>
          <s id="s.000995">Solarem globum vi motrice pollere; non &longs;an&egrave; qu&ograve;d vivat, <lb/>hoc enim ab&longs;urdum puto; &longs;ed qu&ograve;d ea vi pollere po&longs;&longs;it, qua etiam vilia no&shy;<lb/>&longs;tra elementa pollent; ac proinde c&ugrave;m jus finis &longs;it &longs;uo calore &amp; luce alia <lb/>corpora perfundere, mirum non e&longs;&longs;e, &longs;i qua&longs;i ab aliis globis inuitatus &longs;eu <lb/>determinatus, circa &longs;uum centrum immobile volvatur, vt &longs;altem illam po&shy;<lb/>tentiam qu&aelig; ine&longs;t, exerceat; alioquin per totum &aelig;ternitatem h&aelig;c fru&longs;tra <lb/>e&longs;&longs;et, quod dixerit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000996"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.000997"> Bea&longs;ti me, Antime; jam facile ad alios Planetas adductas &agrave; <lb/>te rationes traducam. </s>
          <s id="s.000998">hoc vnum pr&aelig; c&aelig;teris mihi mole&longs;tum erat, qu&ograve;d <lb/>in no&longs;tra hypothe&longs;i, omnia fer&egrave; aratis dici atque adduci crederem; <lb/>huic &longs;an&egrave; incommodo abund&egrave; occurri&longs;ti, c&ugrave;m omnia, ni fallor attigeris, <pb pagenum="88" xlink:href="025/01/092.jpg"/>nec enim mutationem obliquitatis Ecliptic&aelig; admittendam e&longs;&longs;e putarem, <lb/>pr&aelig;ce&longs;&longs;ionem &AElig;quinoctiorum lenti&longs;&longs;imus ille &longs;tellarum motus &longs;atis ex&shy;<lb/>plicat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.000999"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001000"> Ingenuitati me&aelig;, opinor, tribues, qu&ograve;d tibi ea &longs;ugge&longs;&longs;erim, <lb/>quibus mole&longs;tum illud, vt ais, argumentum refellere valeas. </s>
          <s id="s.001001">Vnum tibi <lb/>per&longs;uadeas velim, cuncta h&aelig;c non obe&longs;&longs;e quidem ve&longs;tr&aelig; hypothe&longs;i, &longs;ed non <lb/>prode&longs;&longs;e; &longs;icuti no&longs;tr&aelig; nec ob&longs;unt, nec pro&longs;unt; de obliquitatis Ecliptic&aelig; <lb/>mutatione, idem tecum &longs;entio; pr&aelig;ce&longs;&longs;ionetis &AElig;quinoctiorum rect&egrave; omni&shy;<lb/>no explicas per lenti&longs;&longs;imum illum fixarum motum; nec in tua hypothe&longs;i <lb/>alius modus e&longs;&longs;e videtur; Licet enim Copernicus, Keplerus, ali&iacute;que ex ve&longs;tris <lb/>velint fixarum motum non e&longs;&longs;e realem, &longs;ed apparentem, eo qu&ograve;d, inquiunt, <lb/>&AElig;quinoctialia puncta tantul&ugrave;m adducantur vers&ugrave;s occa&longs;um, &longs;cilicet in an&shy;<lb/>tecedentia, quia libratio terre&longs;tri globi citi&ugrave;s ab&longs;olvitur, qu&agrave;m motus in <lb/>Zodiaco, hoc tamen, in eo &longs;altem iudicio, non &longs;ub&longs;i&longs;tit, nempe pr&aelig;dicta li&shy;<lb/>bratio, vt &longs;ic loquar, oritur ex motu orbis integro, circa axem axi Ecliptic&aelig; <lb/>parallelum, &longs;eu ex paralleli&longs;mo axis terr&aelig;, circa quem orbes diurni erunt; <lb/>hoc autem in ii&longs;dem punctis Ecliptic&aelig; &AElig;quinoctialia puncta e&longs;&longs;e &longs;uppo&shy;<lb/>nit, &longs;ed h&aelig;c ad rem no&longs;tram nihil faciunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001002"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001003"> Expecta tantul&ugrave;m, Antime, hic enim &longs;tellarum motus <lb/>in tua hypothe&longs;i difficil&egrave;, &longs;altem, vt audio, explicatur; vnde for&shy;<lb/>t&egrave; meam vel hoc nomine, tu&aelig; qui&longs;piam pr&aelig;ferendam e&longs;&longs;e putaret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001004"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001005"> Long&egrave; facili&ugrave;s, Augu&longs;tine, &longs;tellarum motus, qu&agrave;m Planeta&shy;<lb/>rum, in qualibet hypothe&longs;i explicatur pro quo &longs;uppono 1. fixum &aelig;ter&shy;<lb/>numque e&longs;&longs;e Natur&aelig; in&longs;titutum, vt &longs;tell&aelig; omnes eundem inter &longs;e ordinem <lb/>&amp; &longs;itum &longs;ervent. </s>
          <s id="s.001006">2. Nunquam mutari illarum latitudinem: His po&longs;itis, <lb/>cogita &longs;tellam quampiam in ip&longs;a Ecliptica, cogita etiam circulum quem&shy;<lb/>libet immobilem, puta meridi&agrave;num, in quo &longs;tella, prim&ugrave;m &longs;ita &longs;it, co&shy;<lb/>gita denique ip&longs;am Eclipticam, circa Axem mundi, &longs;uum <expan abbr="mot&utilde;">motum</expan> ab&longs;olvere, <lb/>ita vt idem punctum, quod erat in dicto meridiano ad illum redeat, orbe <lb/>peracto ab ortu, in occa&longs;um 24.horis. </s>
          <s id="s.001007">Iam cogita &longs;tellam illam &longs;imul cum <lb/>Ecliptica ab ortu in occa&longs;um ferri, &amp; circumduci, &amp; paulo tardi&ugrave;s, vt eo <lb/>momento, quo dictum punct&uacute; Ecliptic&aelig;, in quo erat, attingit meridianum, <lb/>ip&longs;a tantul&ugrave;m vers&ugrave;s ortum remaneat, non quidem extra Eclipticam, <lb/>&longs;ed in ip&longs;amet Ecliptica: nec enim perfectum orbem de&longs;cribit, &longs;ed <lb/>talem &longs;piram, vt &longs;emper Ecliptice re&longs;pondeat; ali&aelig; ver&ograve;, qu&aelig; &longs;unt extra Ecli&shy;<lb/>pticam, eandem &longs;emper ab illa di&longs;tantiam retineant, vnde pr&aelig;ter circular&eacute; <lb/>motum, altera &longs;altem inclinatioue opus e&longs;t, cujus terminus &longs;it &aelig;quator, <expan abbr="n&otilde;">non</expan> <lb/>Ecliptica; ita tamen moventur, vt &longs;emper eandem ab Ecliptica di&longs;tantiam <lb/>retineant: inde pr&aelig;ce&longs;&longs;io &AElig;quinoctiorum facil&egrave; explicatur, qu&aelig; tamen <lb/>ex eo explicari non pote&longs;t, quod Sol in diver&longs;is punctis &AElig;quatorem &longs;ecet; <lb/>quia cum Sol &longs;emper Ecliptic&aelig; in&longs;i&longs;tat, lic&egrave;t vers&ugrave;s occa&longs;um &longs;ectio Ecli&shy;<lb/>ptic&aelig; cum &AElig;quatore, ip&longs;o &AElig;quinoctij momento &longs;ingulis, annis promo&shy;<lb/>veatur, non tamen ex hoc &longs;equitur &AElig;quinoctiorum pr&aelig;ce&longs;&longs;io, ne&shy;<lb/>que propterea &longs;tella qu&aelig;piam ab &AElig;quinoctij puncto vers&ugrave;s Ortum remove-<pb pagenum="89" xlink:href="025/01/093.jpg"/>tur vt non nemo perperam exi&longs;titet, &longs;ed ide&ograve; fit &AElig;quinoctiorum pr&aelig;&shy;<lb/>ce&longs;&longs;io, quod Stell&aelig; &longs;ingulis diebus &amp; annis, tantul&ugrave;m vers&ugrave;s Ortum qua&shy;<lb/>&longs;i retroagantur, id e&longs;t, non omnino diurnum orbem conficiant plenis 24. <lb/>horis. </s>
          <s id="s.001008">Illum autem inclinationis motum lenti&longs;&longs;imum e&longs;&longs;e oportet; quod <lb/>fort&egrave; propter maximam di&longs;tantiam accidit; &longs;eu veri&ugrave;s propter veloci&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum circularen motum, qui nihil fer&egrave;. </s>
          <s id="s.001009">pr&aelig;dict&aelig; inclinationi relictum <lb/>&longs;init. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001010"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001011"> Sed qu&aelig;&longs;o te, Antime, ad alias rationes, &longs;i qu&aelig; tibi re&longs;tant, <lb/>orationem converte, ne huc totam A&longs;tronomiam accer&longs;ere videaris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001012"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001013"> In Venere, Mercurio, &amp; Marte, illud pr&aelig;&longs;ertim Copernican&aelig; <lb/>hypothe&longs;i repugnare &longs;upra dictum e&longs;t, qu&ograve;d Venus in Perig&aelig;o quinqua&shy;<lb/>gecuplo, Mercurius nonecuplo, Mars octogecuplo, majores videri debe&shy;<lb/>rent; quod tamen: vt dixi, meis ob&longs;ervationibus repugnat in Iove, qui &longs;e&shy;<lb/>quitur, aliquid etiam invenio; vnde tua hypothe&longs;is, Augu&longs;tine, impugne&shy;<lb/>tur: Iovem igitur, vt fort&egrave; putabas, ita propitium non habes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001014"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001015"> Imm&ograve; nobis pr&aelig; c&aelig;teris favet, cum &longs;uis a&longs;tris medic&aelig;is qu&aelig; <lb/>totidem Lun&aelig; circa Iovem erunt, vt Luna circa terram, Venus &amp; Mercu&shy;<lb/>rius circa Solem, &amp; circa Saturnum Satellites. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001016"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001017"> Non ita profect&ograve; res &longs;e habet, vt jam intelligere debui&longs;&longs;es ex <lb/>opu&longs;culo Diviniano, adver&longs;us Chri&longs;tiani Hugenij viri &longs;ane docti&longs;&longs;imi a&longs;&shy;<lb/>&longs;ertionem; prim&ograve; enim accipiamus vnam ex pr&aelig;fatis Iovialibus Lunis; <lb/>codem pror&longs;us modo circa Iovem &longs;uum circulum agit, quo Luna circa <lb/>terram mobilem, in tua &longs;cilicet hypothe&longs;i ; ac proinde &longs;i accipia arcum <lb/><figure id="id.025.01.093.1.jpg" xlink:href="025/01/093/1.jpg"/><lb/>HI, &longs;imilem illi, quem Iupiter de&shy;<lb/>currit, eo tempore, quo qu&aelig;piam <lb/>ex Lunis Iovialibus &longs;uum circulum <lb/>ab&longs;olvit, h&aelig;c haud dubi&egrave; de&longs;cribet <lb/>reali motu, ab vno Perig&aelig;o ad aliud, <lb/>lineam &longs;imilem HGI, eodemque <lb/>motus genere; igitur long&egrave;; tardi&ugrave;s <lb/>in H, qu&agrave;m in G, reali &longs;cilicet mo&shy;<lb/>tu, idque in ea in&aelig;qualitatis pro&shy;<lb/>portione, qu&aelig; a&longs;&longs;ignabili qualibet <lb/>minor erit, quod videtur ab&longs;urdi&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum, &amp; jam &longs;upra demon&longs;tratum <lb/>e&longs;t; neque hic repeto, c&ugrave;m &longs;it ea&shy;<lb/>dem vtrimque ratio; &amp; ne hoc ip&longs;um <lb/>paul&ograve; po&longs;t repetere cogar, h&aelig;c ca&shy;<lb/>dem ratio Lun&aelig; Saturni&aelig; &agrave; Chri&shy;<lb/>&longs;tiano Hugenio prim&ugrave;m detect&aelig;, eo&shy;<lb/>demque modo contra tuam hypo&shy;<lb/>the&longs;im applicatur. </s>
          <s id="s.001018">Igitur contra <lb/>illam ab a&longs;tris Medic&aelig;is &amp; Iove, imm&ograve; &amp; Luna Saturnia eadem ratio pe&shy;<lb/>titur, quam &longs;upra ex Lun&aelig; motu deduximus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001019">Secund&ograve;, vt in pr&aelig;fato opu&longs;culo <expan abbr="ob&longs;ervat&utilde;">ob&longs;ervatum</expan> e&longs;t, Stell&aelig; Medic&aelig;&aelig; &longs;ub Iove <pb pagenum="90" xlink:href="025/01/094.jpg"/>omnino &longs;ingulis fet&egrave; diebus viderentur, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m per zonas &longs;ub&shy;<lb/>ob&longs;curas irent; &longs;unt enim lucidi&longs;&longs;im&aelig;, illarumque candidi&longs;&longs;imus color &agrave; <lb/>&longs;ubob&longs;curo zonatum colore adhibito pr&aelig;&longs;ertim optimo tele&longs;copio, quo re&shy;<lb/>ver&agrave; vti po&longs;&longs;umus, facil&egrave; di&longs;tingueretur; nempe &longs;i Stellul&aelig; &agrave; love teguntur <lb/>vers&ugrave;s Apog&aelig;um, intercepto &longs;cilicet Iovis di&longs;co, inter oculum &amp; Stellam, <lb/>cert&egrave; in Perig&aelig;o Iovem ex aliqua parte tegent; nec qui&longs;piam celeriorem <lb/>Stell&aelig; tran&longs;itum cau&longs;ati debet, c&ugrave;m &longs;ub lovis di&longs;eo, per horam fer&egrave; integram <lb/>manere debeat, vt in dicto opu&longs;culo demon&longs;tratum fuit; c&ugrave;m autem &longs;ub <lb/>lovis di&longs;co nunquam dictas Stellas videre potuerimus, nanquam haud du&shy;<lb/>bi&egrave; &longs;ub illum de&longs;cendunt, quod cert&egrave; tu&aelig; hypothe&longs;i repugnat, vt nemo <lb/>negat; nec &longs;alli potuimus in ob&longs;ervando, qua&longs;i Conjunctionem Stell&aelig; in <lb/>Apog&aelig;o, &agrave; <expan abbr="C&otilde;junctione">Conjunctione</expan> eju&longs;dem in Perig&aelig;o, non rect&egrave; di&longs;tinxerimus, nam <lb/>di&longs;tinctu facil&egrave; fuit; illa enim Conjunctio fit in Perig&aelig;o, qu&aelig; maximam di&shy;<lb/>gre&longs;&longs;ionem Ortivam &longs;equitur, vt in Venere &amp; Mercurio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001020">Terti&ograve; c&ugrave;m Iupiter lumen &longs;uum &agrave; Sole habeat, vt Mars, Venus, aliique <lb/>Planet&aelig;, Stella Medic&aelig;a &longs;altem vicinior vmbram in Iovis di&longs;cum projice&shy;<lb/>ret, quod negati non pote&longs;t ab vllo, qui rem hanc intelligat; nunquam au&shy;<lb/>tem vmbram illam videre potuimus, quamvis Stella circa Perig&aelig;um e&longs;&longs;et; <lb/>Igitur Stell&aelig; ill&aelig; &longs;ub Iovem minim&egrave; de&longs;cendunt; quod cert&egrave; tu&aelig; hypo&shy;<lb/>the&longs;i non favet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001021">Quart&ograve; adhibito etiam longi&longs;&longs;imo tele&longs;copio Stellas Medic&aelig;as &longs;plen&shy;<lb/>dentes &longs;emper micante&longs;que fixatum ad in&longs;tar, non ver&ograve; tornatas in di&longs;cum, <lb/>vt reliquos Planetas a&longs;picimus; vnde, ni fallor, deduco, ip&longs;o Iove long&egrave; al&shy;<lb/>tiores e&longs;&longs;e, quod periti Optices, opinor, minim&egrave; negabunt: Adde his, ob&longs;er&shy;<lb/>vationes non re&longs;pondere calculis factis in orbe, vel Epicyclo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001022">Ex his, ni fal&shy;<lb/>lor, non leve contra tuam hypothe&longs;im ducitur argumentum; ac proinde, <lb/>vt ante dicebas, Iupiter non ade&ograve; vobis propitius e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001023"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001024"> In tua ver&ograve; hypothe&longs;i quonam pacto Stellarum Medic&aelig;arum <lb/>motum explices, non intelligo, vt de&longs;cen&longs;um illarum &longs;ub Iovem &longs;alves; quid <lb/>enim aliud de iis dicere potes, ni&longs;i illud ip&longs;um quod de Venere &amp; Mercurio <lb/>&longs;upra dixi&longs;t? </s>
          <s id="s.001025">Atqui Venus &amp; Mercurius &longs;ub Solis di&longs;cum de&longs;cendunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001026"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001027"> Si ex ob&longs;ervationibus haberemus, Stellas illas &longs;ub Iovis di&longs;cum <lb/>de&longs;cendere, &aelig;qu&egrave; facil&egrave; illarum motum <expan abbr="explicar&etilde;">explicarem</expan>, ac &longs;upra Veneris &amp; Mer&shy;<lb/>curij motum explicui; &longs;ed quandoquidem infra Iovem non de&longs;cendunt, non <lb/>min&ugrave;s facil&egrave; illarum motum explicamus, a&longs;&longs;umpta illarum mediocri di&shy;<lb/>&longs;tantia &longs;upra Iovem, ita vt in mediocri di&longs;tantia &aelig;qu&egrave; cit&ograve; ac Iupiter orbem <lb/>&longs;uum diurnum, infra ver&ograve; illam citi&ugrave;s, &longs;upra demum tardi&ugrave;s ab&longs;olvant, &amp; <lb/>periodus acce&longs;&longs;uum &amp; rece&longs;&longs;uum, quibus Stella redit ad Apog&aelig;um, intra <lb/>idem tempus perficiatur, quo &longs;uum orbem qu&aelig;libet Stella decurrere com&shy;<lb/>muniter dicitur; &longs;ed quia in dicto opu&longs;culo h&aelig;c &longs;atis in&longs;inuata fuerunt, ne <lb/>huc eadem traducam, e&ograve; vos remitto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001028"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001029"> Nihil, opinor, amplius re&longs;tat, quod contra meam hypothe&longs;im <lb/>afferre po&longs;&longs;is; jam enim Saturnus &longs;uam Lunam tibi &longs;uppeditavit, cujus <lb/>&longs;altem intentares. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001030"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001031"> Aliud quidpiam e&longs;t, quod tibi fort&egrave; novum videbitur: Annulus <pb pagenum="91" xlink:href="025/01/095.jpg"/>ille Saturnius &agrave; Chri&longs;tiano Hugenio viro clari&longs;&longs;imo &amp; omnigena literatura <lb/>prob&egrave; in&longs;tructo, ingenios&egrave; profect&ograve; excogitatus, &amp; quem ve&longs;tris mirum in <lb/>modum placui&longs;&longs;e intelligo; &longs;i fort&egrave; verus e&longs;&longs;et, quod &longs;an&egrave; maxim&egrave; percu&shy;<lb/>pio, ve&longs;tr&aelig; hypothe&longs;i vltimam fet&egrave; ruinam afferret; c&ugrave;m enim pr&aelig;fatus an&shy;<lb/>nulus plano &AElig;quatoris &longs;emper parallelus &longs;it, haud dubi&egrave; non movetur per <lb/>Eclipticam, alioquin &longs;itum acciperet, in quo Ecliptic&aelig; plano parallelus e&longs;&shy;<lb/>&longs;et; eo quippe motu movetur, quo facili&ugrave;s moveri pote&longs;t, iuxta regulam ex <lb/>doctrina motuum a&longs;&longs;umptam, de qua jam &longs;upra. </s>
          <s id="s.001032">Et ver&ograve; nemo non videt, <lb/>annulum planum long&egrave; facili&ugrave;s moveri, &amp; cum minore medij re&longs;i&longs;tentia, &longs;i <lb/>in plano annuli, &longs;it ip&longs;a linea motus; igitur c&ugrave;m illud planum annuli &AElig;qua&shy;<lb/>toris plano parallelum &longs;emper &longs;it, haud dubi&egrave; in eo circulo movetur, cujus <lb/>planum &AElig;quatoris plano parallelum e&longs;t; igitur in parallelo diurno, iuxta <lb/>no&longs;tram hypothe&longs;im, lic&egrave;t enim &longs;pir&aelig; planum tantul&ugrave;m ab &AElig;quatoris pla&shy;<lb/>no declinet, hoc tamen &longs;ub &longs;en&longs;um non cadit: H&aelig;c ratio &longs;ingularis e&longs;t; quia <lb/>pr&aelig;fatus annulus e&longs;t etiam vald&egrave; &longs;ingularis, &amp; ante Hugenium incompertus <lb/>orbi, faxit Deus, vt ex futuris ob&longs;ervationibus Saturno pr&aelig;&longs;ertim circa <lb/>&AElig;quatorem exi&longs;tente, ita luce nova confirmetur, vt de illo nullus vltra du&shy;<lb/>bitare po&longs;&longs;it; quod maximoper&egrave;, vt dixi, percupio, c&ugrave;m in no&longs;tram hypo&shy;<lb/>the&longs;im mirific&egrave; Quadret; &amp; h&aelig;c &longs;unt, qu&aelig; contra tuam hypothe&longs;im, Augu&shy;<lb/>&longs;tine dicenda mihi occurrunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001033"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001034"> Addere poteras per&longs;picua Scriptur&aelig; loca, ex quibus con&longs;tat <lb/>terram &longs;tare &amp; Solem moveri iuxta literalem illorum &longs;en&longs;um, qui profecto <lb/>retinendus e&longs;t, &longs;i ab&longs;que ab&longs;urdo retineri queat; adde Sanctorum Patrum <lb/>auctoritatem, qu&aelig; certe maximi momenti e&longs;t, pro definiendo legitimo San&shy;<lb/>ct&aelig; Scriptur&aelig; &longs;en&longs;u; ex his enim &longs;equitur per&longs;picua mens Eccle&longs;i&aelig;, qu&aelig; <lb/>S.Scriptur&aelig; &longs;en&longs;um ex Sanctis Patribus &longs;emper eruit; denique c&ugrave;m divina <lb/>potentia in &longs;acro textu laudati velit, &amp; magni fieri, ex celerrimo illo motu, <lb/>quo a&longs;tra cientur, quis hanc illi laudem jure detrahat? </s>
          <s id="s.001035">nemo certe, illorum <lb/>pr&aelig;&longs;ertim, qui &longs;acram Scripturam admittunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001036"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001037"> Lic&egrave;t manus omnino dare nequeam, negati tamen &agrave; me non <lb/>pote&longs;t, quin aliquid &longs;altem plau&longs;us no&longs;tr&aelig; hypothe&longs;i &longs;ubduxeris, &amp; in tuam <lb/>traduxeris; &longs;ed de hac re &longs;atis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001038"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001039"> Optim&egrave; mones; quate hic &longs;u&longs;tinendum e&longs;&longs;e iudico, ne nimia <lb/>fort&egrave; huius congre&longs;&longs;us prolixitas nobili&longs;&longs;im&aelig; coron&aelig; t&aelig;dium affetat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001040"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001041"> Prudenti&longs;&longs;im&egrave; judica&longs;ti; quare hoc vnum re&longs;tat, vt primo <lb/>congre&longs;&longs;ui diem indicamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001042"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001043"> Po&longs;t triduum, ni&longs;i vobis &longs;it incommodum; Sed quodnam erit <lb/>di&longs;putationis argumentum? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001044"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001045"> Meam &longs;ententiam, &longs;eu veri&ugrave;s hypothe&longs;im de Marino &aelig;&longs;tu, vobis <lb/>exponam; interim con&longs;ulite tabulas Nauticas, vt inde vobis &longs;uppetat, quod <lb/>mihi opponatis. </s>
        </p>
        <pb pagenum="92" xlink:href="025/01/096.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.096.1.jpg" xlink:href="025/01/096/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001046"><emph type="center"/>DIALOGVS TERTIVS.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001047"><emph type="center"/><emph type="italics"/>In quo, nova &amp; vera cau&longs;a Marini &aelig;&longs;tus declaratur <lb/>&amp; demonstratur.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001048">REM magnam aggredior, Princeps Eminenti&longs;&longs;ime, ade&oacute;&shy;<lb/>que difficilem, vt Philo&longs;ophorum maximi, Stagirit&aelig; &longs;ui <lb/>principis mi&longs;erando ca&longs;u &amp; naufragio territi, in&longs;uperabil&eacute; <lb/>illam &amp; Mortalium ingenio inacce&longs;&longs;am publicis monu&shy;<lb/>mentis in lucem editis declararint. </s>
          <s id="s.001049">Vnde factum e&longs;&longs;e, <lb/>reor, vt quique illorum prudenti&longs;&longs;imi hunc &longs;copulum <lb/>caut&egrave; pr&aelig;tergre&longs;&longs;i, vix extremo indice illum indicarint; c&ugrave;m tamen alij <lb/>cert&egrave; incauti ad illum propi&ugrave;s acce&longs;&longs;erint, ibique tanquam in ridicula &longs;ce&shy;<lb/>na, the&longs;es &longs;uas communi &longs;apientum ludibrio expo&longs;uerint. </s>
          <s id="s.001050">Et ver&ograve; vix ea <lb/>in &longs;omniantis animum caderent, qu&aelig; ip&longs;i excogitarunt, ad cau&longs;am Ma&shy;<lb/>rini &aelig;&longs;tus explicandam; &longs;unt qui Soli, alij Terr&aelig;, neutri quidam pr&aelig;fa&shy;<lb/>tam cau&longs;am attribuunt: in Luna multiplicem virtutem, &longs;eu vim alij agno&shy;<lb/>&longs;cunt; magneticam, qua &longs;cilicet a quas adducit atque attollit; humefacti&shy;<lb/>vam, c&ugrave;m &longs;it humoris vehiculum, quo humida corpora vari&egrave; afficiuntur, <lb/>pro diver&longs;o Lun&aelig; a&longs;pectu; compre&longs;&longs;ivam, rarefactivam &amp;c. </s>
          <s id="s.001051">Sed in Ple&shy;<lb/>nilunio, de Meridie, Luna in puncto oppo&longs;ito exi&longs;tens, qua vi, amabo, <lb/>ciet &aelig;&longs;tum? </s>
          <s id="s.001052">Qui ad Solem confugiunt, dicere nequeunt, quid Sol pr&aelig;&longs;tet, <lb/>cum bis &longs;ingulis men&longs;ibus in Novilunio &longs;cilicet &amp; Plenilunio &aelig;&longs;tum <lb/>in media nocte, ab&longs;ente Sole habeamus. </s>
          <s id="s.001053">Vapores tepidos accer&longs;unt aliqui; <lb/>&longs;ed vnde, &agrave; quo excitati? </s>
          <s id="s.001054">Quid iis cum Luna, cuius motum Marinus &aelig;&longs;tus <lb/>&aelig;mulatur? </s>
          <s id="s.001055">Vapores demum aquam in bullas attollunt, non ver&ograve; in tu&shy;<lb/>morem; &amp; quid nitrum ad hoc conferat, divinare, ni&longs;i fingam, profect&ograve; <lb/>non po&longs;&longs;um; Terr&aelig; motum in&aelig;qualem, cui aliqui tribuunt &aelig;&longs;tum, iam <lb/>&longs;upra rejecimus; item a&euml;ris compre&longs;&longs;ionem &agrave; pr&aelig;terlabente Luna &aelig;qu&egrave; <lb/>facil&egrave; explodimus; quia Luna in Meridiano exi&longs;tente, ibi compre&longs;&longs;ionis <lb/>maxima vis e&longs;&longs;et; nullus igitur &aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.001056">Omitto alia figmenta poti&ugrave;s qu&agrave;m <lb/>argumenta, &amp; ex communibus principiis rem i&longs;tam ita definio, vt ex iis, <lb/>etiam ab ignaro &aelig;&longs;tus Marini, imm&ograve; qui nequidem Oceanum e&longs;&longs;e &longs;ciat, <lb/>illi omnes effectus, qui &longs;en&longs;ibus no&longs;tris &amp; ob&longs;ervationibus &longs;ubjiciuntur, <lb/>deduci po&longs;&longs;int: id &longs;altem erit oper&aelig; pretium, quod hanc hypothe&longs;im <lb/>meam cen&longs;ur&aelig; tu&aelig; &longs;ubjectam, vel inde nobili&longs;&longs;imo &amp; docti&longs;&longs;imo calculo <lb/>probatam, vel ju&longs;to, &agrave; quo ab&longs;que temeritatis nota, nemo appellarit, <lb/>judicio reprobatam e&longs;&longs;e, non &longs;ine voluptate intelligam: &longs;ed ad rem ve&shy;<lb/>niamus. </s>
        </p>
        <pb pagenum="93" xlink:href="025/01/097.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001057"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001058"> Multa &longs;an&egrave;, ac fer&egrave; omnia in memoriam revocavi, vt facil&egrave; <lb/>mihi per&longs;uadeo, qu&aelig; pro ad&longs;truenda Marini &aelig;&longs;tus cau&longs;a, dicturus e&longs;tes; <lb/>&longs;ed nihil occurrit profect&ograve;, quod iam ab aliis dictum, &longs;eu fictum non fuerit: <lb/>nempe, vt vel inde initium di&longs;&longs;ertationis ducamus, negari non pote&longs;t, quin <lb/>Lunaris globus in hac &longs;cena &longs;uas, ea&longs;que pr&aelig;cipuas partes agat; quid por&shy;<lb/>r&ograve; Luna pr&aelig;&longs;tare queat, quod jam excogitatum, &longs;eu fictum non &longs;it, imm&ograve; <lb/>&amp; rejectum? </s>
          <s id="s.001059">intume&longs;cit aqua in &aelig;&longs;tu, quod nemo peritus negare au&longs;it; <lb/>c&ugrave;m tantus &longs;it in quibu&longs;dam oris aquarum tumor, vt ad quinquaginta pe&shy;<lb/>dum altitudinem facil&egrave; a&longs;cendat; quibus porr&ograve; organis, &longs;eu trochleis, <lb/>&amp; qua vi Luna hunc aquis motum imprimat, pr&aelig;&longs;ertim, c&ugrave;m ab&longs;ente <lb/>Luna aqua etiam per &aelig;&longs;tum intume&longs;cat, conjicere non po&longs;&longs;um. </s>
          <s id="s.001060">Video, <lb/>Lunam Marini &aelig;&longs;tus cau&longs;am e&longs;&longs;e, c&ugrave;m ex diver&longs;a Lun&aelig; applicatione, im&shy;<lb/>m&ograve; &amp; a&longs;pectu, diver&longs;is &aelig;&longs;tus con&longs;equatur; quonam ver&ograve; pacto, id Luna <lb/>pr&aelig;&longs;tet, nec video, nec alij profect&ograve; vident. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001061"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c vna poti&longs;&longs;im&ugrave;m ex iis rebus cen&longs;enda e&longs;t, quas Deus <lb/>occultas &amp; ignotas Mortalibus e&longs;&longs;e voluit; ita vt ingenios&egrave; iuxta atque <lb/>&longs;apienter ille recentior dixerit, Marinum &aelig;&longs;tum human&aelig; curio&longs;itatis nau&shy;<lb/>fragium e&longs;&longs;e; &longs;ed quid tandem tu, Antime? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001062">Modicam Augu&longs;tinus de te <lb/>&longs;pem habere videtur, qua&longs;i &longs;uper hac re nihil novi afferre valeas; ego ve&shy;<lb/>ro te ade&ograve; imprudentem e&longs;&longs;e, non puto, vt fidem tuam fru&longs;tra &amp; in ca&longs;&longs;um <lb/>oppigneratis, vt antiquum, de quo jam &longs;upra, adagium in &longs;cenam revoces; <lb/><emph type="italics"/>parturient montes, na&longs;cetur ridiculus mus.<emph.end type="italics"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001063"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001064"> Parum quidem admod&ugrave;m mihi arrogo; &longs;pero tamen, aliquid <lb/>me adducturum, idque ex communibus principiis, quod &longs;i fort&egrave; non mul&shy;<lb/>tis, nonnullis tamen arrideat: Concedo igitur. </s>
          <s id="s.001065">Augu&longs;tine, id quod paul&ograve; <lb/>ante dicebas, Lunam &longs;cilicet in hoc negotio &longs;uas agere partes, nempe &longs;unt <lb/>qua&longs;i tres Marini &aelig;&longs;tus periodi, diurna &longs;cilicet, men&longs;trua, annua; &longs;ingulis <lb/>fer&egrave; diebus bis accedit, &amp; affluit &aelig;&longs;tus, bis recurrit; dico fer&egrave;, quia hic ge&shy;<lb/>minus cur&longs;us &amp; recur&longs;us non 24. &longs;ed 25. horis, paul&ograve; min&ugrave;s perficitur, &longs;ci&shy;<lb/>licet ad Lun&aelig; motum; nempe Luna, vt redeat ad idem Meridiani pun&shy;<lb/>ctum, qua&longs;i 25. horas ponit; igitur &longs;ingulis diebus vna fer&egrave; hora tardior <lb/>&aelig;&longs;tus tumet, v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;i hodie hora Meridiana fuit &longs;ummum &aelig;&longs;tus, cra&longs;tina die <lb/>erit fer&egrave; prima po&longs;t Meridiem hora: die ver&ograve; &longs;equenti, hora po&longs;t Meri&shy;<lb/>diem &longs;ecunda; atque ita con&longs;equenter. </s>
          <s id="s.001066">Hic porr&ograve; Lun&aelig; motus e&longs;t; altera <lb/>periodus e&longs;t men&longs;trua; nempe pro diver&longs;o Lun&aelig; a&longs;pectu, &aelig;&longs;tus major, vel <lb/>minor e&longs;t; v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->in Plenilunio major e&longs;t, qu&agrave;m in Novilunio, &amp; in hoc <lb/>major qu&agrave;m in Quadraturis, c&ugrave;m igitur ex Lun&aelig; motu &amp; a&longs;pectu tota il&shy;<lb/>la &aelig;&longs;tuum varietas procedat, negari non pote&longs;t, quin &agrave; Luna pendeat. <lb/></s>
          <s id="s.001067">Tertia demum periodus e&longs;t annua, nam ob&longs;ervatum fuit in &AElig;quinoctiis <lb/>&amp; Sol&longs;titiis, non modicam fieri mutationem &aelig;&longs;tuum pr&aelig;&longs;ertim in &AElig;qui&shy;<lb/>noctiis, ita vt in &AElig;quinoctio, v.g. <!-- REMOVE S-->Autumnali cum Plenilunio conjuncto, <lb/>&longs;emper &longs;it maximus &aelig;&longs;tus, in quo etiam Luna &longs;uo munere defungitur; &longs;i <lb/>enim fiat &AElig;quinoctium in Quadratura, modicus &aelig;&longs;tus e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001068"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001069"> Lunam, cau&longs;am e&longs;&longs;e fateor vltr&ograve;; &longs;i autem cau&longs;a e&longs;t, aliquid <lb/>agit &amp; confert; quid porr&ograve; illud e&longs;t? </s>
          <s id="s.001070">fac age, me doceas, &amp; eris mihi magnus <lb/>Apollo. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <pb pagenum="94" xlink:href="025/01/098.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001071"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001072"> Dare non po&longs;&longs;um, Lunam Marini &aelig;&longs;tus cau&longs;am e&longs;&longs;e; &longs;i enim <lb/>cau&longs;a e&longs;t, cau&longs;at, &amp; aliquid pr&aelig;&longs;tat: &longs;ed nihil penitus pr&aelig;&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001073"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001074"> Ludis nos, Antime, Lun&aelig; totum hunc effectum paul&ograve; ante <lb/>tribuebas; cur igitur mod&ograve; cau&longs;am e&longs;&longs;e negas? </s>
          <s id="s.001075">Si cau&longs;a non e&longs;t, ad &aelig;&longs;tum <lb/>nullo modo pertinet; Solve i&longs;tum nodum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001076"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001077"> Communi di&longs;tinctione vtor, ad &longs;olvendum hunc nodum; <lb/>Luna ita pertinet ad Marinum &aelig;&longs;tum, vt &longs;ine illa hic non &longs;it, lic&egrave;t revera <lb/>Luna cau&longs;a non &longs;it, id e&longs;t, tumorem illum aqu&aelig; minim&egrave; attollat, vel aquas <lb/>cieat; nullum enim motum aquis imprimit, nullum humorem affundit, <lb/>qui &longs;cilicet ad cel&longs;um illum tumorem &longs;ufficiat; quomodo igitur ab illa <lb/>&aelig;&longs;tus pendet? </s>
          <s id="s.001078">Verbo dico; Luna Marini &aelig;&longs;tus cau&longs;a non e&longs;t, &longs;ed mera Oc&shy;<lb/>ca&longs;io, qua rever&agrave; &longs;ublata, &aelig;&longs;tus non e&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001079"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001080"> Ne qu&aelig;&longs;o ludas in verbis; &longs;olus enim verborum ludus ad <lb/>res phy&longs;icas explicandas non &longs;ufficit; quid igitur illud e&longs;t, quod dicis, nam <lb/>profect&ograve; non intelligo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001081"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001082"> Faciam intelligas, Chry&longs;ocome, &longs;ed pri&ugrave;s illa principia jacien&shy;<lb/>da &longs;unt, ex quibus res i&longs;ta deducitur. </s>
          <s id="s.001083">Suppono igitur prim&ograve;, illum e&longs;&longs;e fi&shy;<lb/>nem gravitatis, qu&aelig; gravibus ine&longs;t, vt &longs;ingul&aelig; partes globi totalis vers&ugrave;s <lb/>illi&ugrave;s centrum, ni&longs;u quodam communis con&longs;pirationis tendant; quod re&shy;<lb/>ver&agrave; nece&longs;&longs;arium fuit, tum ad conflandum totalem globum, tum ad eun&shy;<lb/>dem &longs;ervandum; fac enim omnes partes alicujus globi totalis &agrave; &longs;e ip&longs;is di&longs;&shy;<lb/>&longs;itas e&longs;&longs;e, illico communi dict&aelig; con&longs;pirationis vel inclinationis, vers&ugrave;s <lb/>idem centrum, vi, &longs;eu ni&longs;u, &longs;eu impetu &longs;e&longs;e iterum in orbem component; <lb/>deinde fac partes globi totalis non contra niti vlla re&longs;i&longs;tentia; &longs;tatim mi&shy;<lb/>nima fer&egrave; ventorum, vel alterius impul&longs;us vi di&longs;&longs;ipabuntur; igitur non <lb/>potuit facilior modus excogitari, tum ad conflandum, tum ad &longs;ervandum <lb/>globum totalem; id e&longs;t, tum ad colligendas omnes partes, in vnum glo&shy;<lb/>bum; tum ad impediendum, ne &agrave; globo facil&egrave; avellantur, non potuit, in&shy;<lb/>quam facilior modus excogitari, qu&agrave;m &longs;i partes &longs;ingul&aelig; nativa quadam vi <lb/>&amp; inclinatione, vers&ugrave;s idem &amp; commune centrum eant, &longs;eu tendant, atque <lb/>nitantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001084"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001085"> Illud commune e&longs;t principium, vt gravia deor&longs;um, levia <lb/>&longs;ur&longs;um &longs;ua &longs;ponte ferantur, nec enim opinor eorum &longs;ententiam defenditis, <lb/>quos tacito nomine Stagirita no&longs;ter refutavit, qui &longs;uperum, atque inferum <lb/>negabant: mundi ac terr&aelig; centrum deor&longs;um e&longs;t; c&aelig;lum ver&ograve; &longs;ur&longs;um; hoc <lb/>igitur &longs;uperum, illud inferum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001086"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001087"> De iis fer&egrave; omnibus, qu&aelig; paucis complexus es, dubitarem, <lb/>de eo pr&aelig;&longs;ertim, quod dicis, gravia deor&longs;um, levia &longs;ur&longs;um &longs;ua &longs;ponte ferri; <lb/>de gravibus vltr&ograve; concederem; nec enim illorum commentum approba&shy;<lb/>re po&longs;&longs;um, qui volunt, corpus grave &agrave; terra deor&longs;um trahi, &longs;pi&longs;&longs;i cuju&longs;dam <lb/>capillitij opera; aut cert&egrave; trudi &agrave; ficta ne&longs;cio qua &longs;ubtili materia, qu&aelig; &longs;en&shy;<lb/>&longs;um omnem fugit; nempe, &longs;i trudit illa materia, motum in &longs;e habet, &amp; &agrave; <lb/>&longs;e; &longs;i enim ab alio, de hoc idem dicam; Satius igitur e&longs;t dicere, corpus <lb/>grave &agrave; &longs;e moveri, ac deor&longs;um ire, quod &longs;cilicet videmus atque palpamus, <lb/>qu&agrave;m trudi ab illa &longs;ubtili materia, mota &agrave; &longs;e ip&longs;a, qu&agrave;m nullo tactu, nullo <pb pagenum="95" xlink:href="025/01/099.jpg"/>&longs;en&longs;u percipimus; is profect&ograve;, magis ridiculus non e&longs;&longs;et, qui diceret, <lb/>corpus grave deor&longs;um trudi ab Angelo, quod tamen nulla ratione, nullo&shy;<lb/>que experimento probari pote&longs;t, qu&agrave;m ij, qui dicunt, ab ea &longs;ubtili materia <lb/>trudi, c&ugrave;m nulla ratione, &amp; nullo experimento id probare po&longs;&longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001088"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001089"> Rect&egrave; omnino; neque id ab vllo cordato viro negari pote&longs;t, <lb/>gravia &longs;cilicet &longs;ponte &longs;ua deor&longs;um ire. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001090"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001091"> Sed non item levia, qu&aelig; ide&ograve; &longs;ur&longs;um eunt, quia &longs;ur&longs;um &agrave; <lb/>graviore medio extruduntur; Supponamus enim corpus aliquod levius <lb/>graviori &longs;ube&longs;&longs;e; vel gravius <expan abbr="t&atilde;t&ugrave;m">tant&ugrave;m</expan> &longs;ua &longs;ponte deor&longs;um ibit &amp; &longs;ur&longs;um levius <lb/>extrudet; vel tant&ugrave;m hoc &longs;ua &longs;ponte &longs;ur&longs;um a&longs;cendet, ac deor&longs;um ex&shy;<lb/>trudet gravius; vel &longs;imul vtrumque &longs;ua &longs;ponte ibit; quod levius tant&ugrave;m <lb/>nemo dixerit, &amp; manife&longs;t&aelig; convinci po&longs;&longs;et fal&longs;itatis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001092"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001093"> Scio neminem e&longs;&longs;e, qui hoc dicat; &longs;ed qu&aelig;&longs;o te, fac, aliquem <lb/>e&longs;&longs;e; quomod&ograve; illum convinceres; dic mihi &longs;odes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001094"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001095"> In hunc modum; eo modo, quo &longs;ur&longs;um extruditur corpus <lb/>leve &agrave; gravi, a&euml;r v.g. <!-- REMOVE S-->ab aqua, cui &longs;ube&longs;t, corpus grave deor&longs;um detrude&shy;<lb/>retur &agrave; levi, aqua, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->ab a&euml;re, qui aqu&aelig; &longs;ube&longs;&longs;et: &longs;it ergo globus plum&shy;<lb/>beus in a&euml;re, ide&ograve; de&longs;cendit, quia a&euml;r, qui &longs;ube&longs;t, &longs;ua &longs;ponte a&longs;cendens, <lb/>illum deor&longs;um extrudit; ille autem Cylindrus a&euml;ris in globum levitat; ita <lb/>mihi loqui fas &longs;it, qui &agrave; globo ad terram v&longs;que extenditur, vt patet; nec <lb/>enim is, qui e&longs;t &longs;upra globum in illum levitat, &longs;ed poti&ugrave;s gravitaret; corpus <lb/>enim gravitat deor&longs;um, &longs;ur&longs;um ver&ograve; levitat; igitur &longs;i pr&aelig;dictus Cylin&shy;<lb/>drus a&euml;ris prim&ograve; &longs;it pedalis, ac deinde bipedalis, c&ugrave;m tota vis gravitatio&shy;<lb/>nis, &longs;eu detru&longs;ionis deor&longs;um &longs;it ab a&euml;re, qui e&longs;t infra globum, &amp; in eum le&shy;<lb/>vitat; erit dupla vis detru&longs;ionis, &longs;eu gravitationis, quando a&euml;ris Cylin&shy;<lb/>drus plumbeo globo &longs;ubjectus erit duplus; dupla enim cau&longs;a duplum effe&shy;<lb/>ctum producit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001096"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001097"> Id quod dicis ex hoc experimento probari pote&longs;t. </s>
          <s id="s.001098">Sit v. <!-- REMOVE S-->g. <lb/><!-- REMOVE S-->Scyphus vacuus &longs;ecundum perpendiculum in aquam immer&longs;us, ore pr&aelig;&shy;<lb/>vio, ita vt nihil pror&longs;us a&euml;ris ante in Scypho contenti avolare po&longs;&longs;it; <lb/>haud dubi&egrave;, quo profundi&ugrave;s immergitur, major vis &longs;ur&longs;um illum extru&shy;<lb/>dens ip&longs;o tactu &longs;entitur; nempe totus aqu&aelig; &longs;uperpo&longs;it&aelig;, Cylindrus cujus <lb/>ba&longs;is ori va&longs;is, &longs;eu Scyphi circiter &aelig;qualis e&longs;t, in a&euml;ra Scypho conten&shy;<lb/>tam gravitat, magis autem, Cylindrus altior. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001099"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001100"> Igitur &longs;i pr&aelig;dictus Scyphus ita immergatur, vt primum <lb/>vno palmo &agrave; &longs;uprema &longs;uperficie aqua di&longs;tet, ac deinde profundi&ugrave;s im&shy;<lb/>mergatur, ita vt di&longs;tet ab eadem &longs;uperficie duobus palmis, dupla tunc erit <lb/>vis gravitationis ; quia dupl&aelig; cau&longs;&aelig; duplus effectus e&longs;t: igitur c&ugrave;m &longs;it eadem <lb/>ratio, duplus Cylindrus a&euml;ris &longs;ubjecti globo duplam vim motus in illum <lb/>execet, &longs;cilicet levitationis, quod tamen fal&longs;um e&longs;&longs;e con&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001101"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001102"> Non dico duplam vim motus, &longs;ed tant&ugrave;m dico majorem vim, <lb/>quod cert&egrave; ad tuum propo&longs;itum &longs;atis e&longs;&longs;e puto; c&ugrave;m pr&aelig;dicti globi pon&shy;<lb/>dus idem &longs;it, eademque vis illa, qua deor&longs;um fertur, &longs;ive vnum, &longs;ive duos <lb/>palmos altus &agrave; terra pendatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001103"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001104"> Non dicis duplam vim motus? </s>
          <s id="s.001105">dupla cau&longs;a duplum effe-<pb pagenum="96" xlink:href="025/01/100.jpg"/>ctum producit, c&ugrave;m eadem &longs;it cau&longs;arum &amp; effectuum proportio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001106"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001107"> Non nego, duplum e&longs;&longs;e effectum, &longs;ed nego, duplam e&longs;&longs;e vim <lb/>morus, id e&longs;t motum duplum, &longs;eu duplo velociorem, &amp; ne diuti&ugrave;s te &longs;u&shy;<lb/>&longs;pen&longs;um habeam, &longs;imili fer&egrave; experimento rem i&longs;tam explico: Sit vas quod&shy;<lb/><figure id="id.025.01.100.1.jpg" xlink:href="025/01/100/1.jpg"/><lb/>libet AB; &longs;itque in&longs;erta fi&longs;tula in B, per quam, <lb/>&longs;i aperiatur, effluat aqua pri&ugrave;s infu&longs;a; &amp; prim&ograve; <lb/>quidem aqua occupet totam altitudinem AB, <lb/>Tum deinde &longs;ubduplum BE, non e&longs;t dubium, <lb/>quin Cylindrus BA extrudat aquam per fi&longs;tulam <lb/>BC, majore vi, qu&agrave;m Cylindrus EB; non ta&shy;<lb/>men duplo majore, lic&egrave;t Cylindrus BA fit du&shy;<lb/>plus Cylindri BE; &longs;i enim dupla e&longs;&longs;et vis motus, <lb/>id e&longs;t motus ille, quo per fi&longs;tulam aqua erumpit, <lb/>duplo velocior, dupl&aelig; cau&longs;&aelig;, quadruplus e&longs;&longs;et ef&shy;<lb/>fectus; nam &longs;i motus e&longs;t duplo velocior, eo tem&shy;<lb/>pore, quo data quantitas aqu&aelig; v.g. <!-- REMOVE S-->vncia effluit, <lb/>extru&longs;a &agrave; Cylindro BE, effluent du&aelig; vnci&aelig; ex&shy;<lb/>tru&longs;&aelig; &agrave; Cylindro BA; &longs;ed extrudere duas vncias, <lb/>duplo motu, e&longs;t quadruplus effectus: nempe extrudere vnam duplo motu <lb/>e&longs;t effectus duplus, ergo extrudere duas, duplo motu, e&longs;t quadruplus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001108"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001109"> Rem capio, igitur ad effectum quadruplum, opus e&longs;t cau&longs;a qua&shy;<lb/>drupla; igitur Cylindrus BA producet duplam vim motus, comparatus <lb/>cum Cylindro AF &longs;ub quadruplo. </s>
          <s id="s.001110">Et ver&ograve; lic&egrave;t in majore &longs;axo aliqua cau&shy;<lb/>&longs;a motrix eundem morum producat, quem in minore, non propterea &aelig;qua&shy;<lb/>lis effectus dicendus e&longs;t; vt patet: Vnde min&ugrave;s caut&egrave; duplum illum dixe&shy;<lb/>ram motum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001111"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001112"> Effectus igitur &longs;unt vt cau&longs;&aelig;, cau&longs;&aelig; vt altitudines, motus in &longs;ub&shy;<lb/>duplicata altitudinum, effectus demum in compo&longs;ita motuum &amp; quanti&shy;<lb/>tatum; &amp; quia motus &longs;unt vt quantitates, effectus &longs;unt in duplicata mo&shy;<lb/>tuum, vel quantitatum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001113"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001114"> Mihi tamen gravis &longs;uboritur difficultas; nam in &longs;cypho illo im&shy;<lb/>mer&longs;o, vna tant&ugrave;m e&longs;t quantitas a&euml;ris; igitur non cre&longs;cit effectus ex quan&shy;<lb/>titate, qu&aelig; non cre&longs;cit; igitur tant&ugrave;m ex motu; igitur &longs;i cau&longs;a dupla e&longs;t, <lb/>motus erit duplus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001115"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001116"> Acut&egrave; pror&longs;us: facilis tamen e&longs;t re&longs;pon&longs;io, c&ugrave;m perinde gravitet <lb/>Cylindrus aqu&aelig; in &longs;ubjectum a&euml;ra, atque &longs;i hic &longs;tatim extruderetur, &amp; alius <lb/>&longs;uccederet; &longs;icut Cylindrus AB primum gravitat in primam vnciam, quam <lb/>extrudit, &longs;ive deinde <expan abbr="&longs;ecund&atilde;">&longs;ecundam</expan> extrudat, &longs;ive non extrudat; quia &longs;tatim clau&shy;<lb/>ditur fi&longs;tula; inde igitur vis motus extru&longs;ionis petenda e&longs;t, quod produca&shy;<lb/>tur vis motus dupla, ac proinde prima vncia duplo velociore motu extru&shy;<lb/>datur; igitur &longs;ubduplo tempore; igitur reliquo &longs;ubduplo &longs;ecunda vncia, <lb/>vel extrudatur eodem motu, vel extrudi po&longs;&longs;it, lic&egrave;t non extrudatur; idem <lb/>dicendum de a&euml;re immer&longs;o &longs;cypho contento, in quem Cylindrus ea vi gra&shy;<lb/>vitat, qua illum extruderet, &longs;i extrudi po&longs;&longs;et; eadem igitur e&longs;t vtrinque <lb/>ratio. </s>
        </p>
        <pb pagenum="97" xlink:href="025/01/101.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001117"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001118"> Quem porr&ograve; effectum pr&aelig;dicta illa gravitatio producat, non <lb/>video; c&ugrave;m nec moveri, nec extrudi po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001119"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001120"> Manu ip&longs;a, &longs;cyphum illum ne &longs;ur&longs;um extrudatur immer&longs;um reti&shy;<lb/>nente, vim illam, impul&longs;um illum, vel impetum, vel impre&longs;&longs;ionem &longs;entimus; <lb/>pr&aelig;terquam quod vis illa gravitantis aqu&aelig; comprimit a&euml;ra &longs;chypho con&shy;<lb/>tentum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001121"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001122"> Rect&egrave;; inde petitur ratio quorumdam fontium artefacto&shy;<lb/>rum in quibus a&euml;r ab aqua compre&longs;&longs;us aliam aquam, cujus &longs;uperficiem <lb/>premit, &longs;ur&longs;um extrudit; &longs;i quis ver&ograve; non aquam, &longs;ed Mercurium ad <lb/>comprimendum a&euml;ra adhibeat, long&egrave; major vis pre&longs;&longs;ionis &longs;equetur, &amp; <lb/>long&egrave; alti&ugrave;s aqua extrudetur; &longs;ed jam h&aelig;c trita &longs;unt; vnum tant&ugrave;m ob&longs;er&shy;<lb/>vo; hallucinari &longs;cilicet illum, qui in magno va&longs;e in aquas, iuxta pr&aelig;di&shy;<lb/>ctum modum immer&longs;o, vivere &longs;e po&longs;&longs;e credidit, &amp; profundum maris &longs;cru&shy;<lb/>tari; nempe a&euml;r in illo va&longs;e alt&egrave; immer&longs;o vi &longs;upra gravitantis aqu&aelig; ita com&shy;<lb/>primetur, vt ducendo halitui minim&egrave; aptus e&longs;&longs;et: immo ip&longs;e a&euml;r thorace <lb/>contentus &amp; abdomine, ita comprimeretur, vt mu&longs;culi ducendo a&euml;ri &longs;er&shy;<lb/>vientes, vix ad &longs;uam functionem habiles re&longs;tarent; &longs;ed qu&aelig;&longs;o re&longs;ume alia <lb/>capita, hoc enim tibi damus vltr&ograve;; &longs;cilicet corpus grave &agrave; levi deor&longs;um non <lb/>detrudi, &longs;ed &longs;ua &longs;ponte de&longs;cendere. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001123"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001124"> Hoc ip&longs;um e&longs;t, quod volo, nimirum, corpus grave tant&ugrave;m &longs;ua <lb/>&longs;ponte deor&longs;um ire, &amp; ab eo leve &longs;ubjectum extrudi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001125"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001126"> Lic&egrave;t fatear corpus grave &agrave; levi deor&longs;um non detrudi, &longs;ed <lb/>&longs;ponte &longs;ua de&longs;cendere, non tamen propterea dare cogor, &agrave; gravibus de&longs;&shy;<lb/>cendentibus, levia &longs;ur&longs;um extrudi, nam &amp; gravia deor&longs;um, ac levia &longs;ur&longs;um <lb/>ire &longs;ua &longs;ponte cum Ari&longs;totele cen&longs;eo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001127"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001128"> Fingamus &longs;altem, Chry&longs;ocome, corpus grave tant&ugrave;m &longs;ua <lb/>&longs;ponte de&longs;cendere, pr&aelig;ci&longs;a qualibet alia virtute, &longs;eu potentia, qu&aelig; <lb/>corpori levi in&longs;it; qu&aelig;ro ex te, vtr&ugrave;m aliquid diver&longs;um ab eo, quod <lb/>mod&ograve; apparet, in de&longs;cen&longs;u gravium, hoc po&longs;ito, futurum &longs;it, nihil pror&shy;<lb/>&longs;us, lapis enim v.g.per medium a&euml;ra de&longs;cenderet, &amp; &longs;ur&longs;um a&euml;ra extrude&shy;<lb/>ret, c&ugrave;m aliter de&longs;cendere non po&longs;&longs;it, idemque pror&longs;us fieret, quod mod&ograve; <lb/>fieri videmus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001129"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001130"> Eadem ratio probat, corpus leue ea vi pollere, qua &longs;ur&longs;um fe&shy;<lb/>ratur, qu&aelig; id probat, de corpore gravi; vt enim corpus grave ea pollet, vt <lb/>feratur in locum &longs;uum, vers&ugrave;s centrum Mundi, ita &amp; leue, vt tendat in &longs;uum <lb/>ab eodem centro remotum, in hanc rem multos Ari&longs;totelis textus adducere <lb/>po&longs;&longs;em; &longs;ed fru&longs;tra, c&ugrave;m Philo&longs;ophi mentem tibi per&longs;pectam e&longs;&longs;e non du&shy;<lb/>bitem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001131"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001132"> Quid qu&aelig;&longs;o corpori gravi cum Mundi centro? </s>
          <s id="s.001133">quid ab eo <lb/>loco commodi refert? </s>
          <s id="s.001134">cur igitur illud ade&ograve; appetit? </s>
          <s id="s.001135">corpus ver&ograve; leve, <lb/>quid rix&aelig; aut di&longs;&longs;idij habet cum illo centro? </s>
          <s id="s.001136">quid ab eo &longs;ibi timet? </s>
          <s id="s.001137">cur illud <lb/>fugit, vt infe&longs;tum ho&longs;tem? </s>
          <s id="s.001138">Pr&aelig;terea &longs;i rect&egrave; memini, Stagirita ve&longs;ter lib. <lb/><!-- REMOVE S-->4. de C&oelig;lo textu 39. expre&longs;s&egrave; dicit a&euml;ra deor&longs;um ferri, &longs;i aqua vel terra <lb/>&longs;ubtrahatur, non ver&ograve; &longs;ur&longs;um, &longs;ubtracto illo corpore, cui &longs;ube&longs;t; &amp; tamen <lb/>non min&ugrave;s levis e&longs;t, qu&agrave;m gravis, nec minor, vt dicis, illi virtus intrin-<pb pagenum="98" xlink:href="025/01/102.jpg"/>&longs;eca ine&longs;t, vt recedat &agrave; centro Mundi, qu&agrave;m aqu&aelig;, vt ad illud accedat, <lb/>Denique, vt hoc vel obiter dicam, ad quem amab&ograve; finem huju&longs;modi cor&shy;<lb/>porum lationes Natura de&longs;tinavit, ni&longs;i ad rectam Vniver&longs;i di&longs;po&longs;itionem? <lb/></s>
          <s id="s.001139">quod nec ip&longs;e Ari&longs;toteles vnquam negavit; atqui finis ille cert&ograve; obtinetur, <lb/>mod&ograve; graviora, quibus levia &longs;ub&longs;unt, deor&longs;um eant, &amp; partes omnes <lb/>vers&ugrave;s idem centrum, c&ugrave;m fieri non po&longs;&longs;it, vt graviora de&longs;cendant, ni&longs;i le&shy;<lb/>viora &longs;ur&longs;um trudantur; Quod &longs;pectat ad <expan abbr="Ari&longs;totel&etilde;">Ari&longs;totelem</expan>, in lib.de C&oelig;lo, multa <lb/>profect&ograve; habet, qu&aelig; cum veritate min&ugrave;s con&longs;entiunt in iis pr&aelig;&longs;ertim, qu&aelig; <lb/>&longs;crip&longs;it de motu locali; qu&ograve;d enim C&oelig;li &longs;int &longs;olidi; qu&ograve;d &longs;tell&aelig; nullum ha&shy;<lb/>beant motum, pr&aelig;ter motum primi Mobilis, qu&ograve;d Mundus &longs;it ab &aelig;terno, <lb/>qu&ograve;d C&oelig;lum ortum non habuerit, nec corrumpi po&longs;&longs;it; qu&ograve;d cuncta, qu&aelig; <lb/>ortum habuerunt, &longs;int interitura, qu&ograve;d duplo gravius duplo velociore <lb/>motu de&longs;cendat, quod Deus &longs;it Agens nece&longs;&longs;arium, aliaque huju&longs;modi, non <lb/>mod&ograve; in iis Ari&longs;totelem non debemus &longs;equi, &longs;ed eidem apert&egrave; &agrave; nobis re&shy;<lb/>pugnari, par e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001140"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001141"> Addo vnum, quod in re pr&aelig;&longs;enti ponderandum e&longs;t, &longs;cilicet, non <lb/>agi hoc loco, vtr&ugrave;m terra &longs;it ab&longs;olut&egrave; ac &longs;impliciter gravis, ignis ver&ograve; ab&longs;o&shy;<lb/>lut&egrave; &amp; &longs;impliciter levis; de aqua &amp; a&euml;re tant&ugrave;m &longs;ermo e&longs;t; vtrumque au&shy;<lb/>tem ab&longs;olut&egrave; leve e&longs;&longs;e Philo&longs;ophus negat lib. <!-- REMOVE S-->4. de C&oelig;lo text. </s>
          <s id="s.001142">27. ni fallor, <lb/>additque text. </s>
          <s id="s.001143">39. in &longs;uo loco pondus habere non levitatem; id pa&longs;&longs;im re&shy;<lb/>petit aliis locis, &amp; expre&longs;s&egrave; fatetur, pr&aelig;&longs;ertim text. </s>
          <s id="s.001144">30.a&euml;ra gravem e&longs;&longs;e; <lb/>adde &longs;is, quod habet lib. <!-- REMOVE S-->3. text. </s>
          <s id="s.001145">10. grave nihil aliud e&longs;&longs;e, qu&agrave;m den&longs;um, <lb/>&amp; leve nihil aliud qu&agrave;m rarum; Idem habet lib. <!-- REMOVE S-->4. Phy&longs;ic. <!-- REMOVE S-->cap. 9. item <lb/>lib. <!-- REMOVE S-->8. c. <!-- REMOVE S-->7. &amp; alibi pa&longs;&longs;im. </s>
          <s id="s.001146">Non de&longs;unt etiam Autores cla&longs;&longs;ici pr&aelig;ter Ar&shy;<lb/>chimedem, &amp; quotquot de Statica &amp; innatantibus humido &longs;crip&longs;erunt, <lb/>quorum hac in re autoritas maximi &longs;an&egrave; momenti e&longs;t, vt Iavellus tract. <!-- REMOVE S-->1. <lb/>in 4. de C&oelig;lo, cap. 3. concl. <!-- REMOVE S-->3. Cabeus Tom. <!-- REMOVE S-->4. Meteor. <!-- REMOVE S-->Tract. <!-- REMOVE S-->14. Ru&shy;<lb/>vius lib.4. de C&oelig;lo cap. 6. qu&aelig;&longs;t. </s>
          <s id="s.001147">1. Bovius lib. 3. Philo&longs;oph. <!-- REMOVE S-->p. </s>
          <s id="s.001148">221. &amp; multi <lb/>alij, quos facil&egrave; adducerem; &longs;ed vt jam dixi, ad rem pr&aelig;&longs;entem h&aelig;c contro&shy;<lb/>ver&longs;ia non &longs;pectat, &longs;atis enim mihi e&longs;t, &longs;i a&euml;r &amp; aqua gravia &longs;int, &longs;altem &longs;e&shy;<lb/>cundum quid; quid quid tandem &longs;it de levitate po&longs;itiva, qua levia &longs;ua &longs;ponte <lb/>&longs;ur&longs;um ferantur, quam vobis qu&aelig;&longs;tionem animi gratia di&longs;putandam relin&shy;<lb/>quo; quantum enim ex iis, qu&aelig; hucu&longs;que &agrave; vobis dicta &longs;unt, alter eam ad&shy;<lb/>&longs;truit, alter ver&ograve; de&longs;truit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001149"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001150"> Ita e&longs;t, illam ad&longs;truo, non &longs;an&egrave; qu&ograve;d ratio &agrave; priori <lb/>me moveat; nullam enim e&longs;&longs;e, qu&aelig; hoc mihi cert&ograve; per&longs;uadeat, vl&shy;<lb/>tro fateor; &longs;ed quia nonnulla &longs;unt experimenta, qu&aelig; id pror&longs;us <lb/>evincunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001151"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001152"> Huc volo te; refer qu&aelig;&longs;o illa experimenta, iis enim, &longs;i ta&shy;<lb/>lia &longs;unt, &amp; hoc &longs;anct&egrave; iuro, illico cedam &amp; dabo manus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001153"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> primo quidem loco, &longs;it tubus vitreus, cuius altera extre&shy;<lb/>mitas prob&egrave; ob&longs;tructa &longs;it, altera ver&ograve; aperta, infundatur aqua, non <lb/>tamen v&longs;que ad &longs;ummum, tum admoto pre&longs;s&egrave; digito, ne aqua effluat, <lb/>inver&longs;oque tubo, illa portio a&euml;ris, qu&aelig; in tubo reman&longs;it, &longs;ur-<pb pagenum="99" xlink:href="025/01/103.jpg"/>&longs;um fertur, non tamen &longs;ervata cylindri forma; licet enim ima portio cy&shy;<lb/>lyndrica &longs;it, &longs;uperior tamen habet &longs;uperficiem qua&longs;i &longs;ph&aelig;ricam, <lb/>&longs;eu &longs;ph&aelig;roidalem, hanc porr&ograve; induit a&euml;r, vt qua&longs;i cuneatim aqua <lb/>perrumpat; propria igitur &longs;pont&egrave;; vi &longs;cilicet levitatis, qua <lb/>pollet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001154"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001155"> Si primo no&longs;tro congre&longs;&longs;ui interfui&longs;&longs;es, Chry&longs;ocome, hoc <lb/>experimentum, dubio procul omni, minim&egrave; adduxi&longs;&longs;es, ob&longs;erva&longs;&longs;es <lb/>enim aquam &longs;ecund&ugrave;m latera tubi &longs;piratim de&longs;cendere, &amp; ab ea &longs;ur&longs;um <lb/>a&euml;ra extrudi, long&egrave; tardiore motu; quia &longs;ur&longs;um a&euml;r motu recto fertur, <lb/>aqua ver&ograve; deor&longs;um, non recto, &longs;ed &longs;pirali, quo rectum acceleratum im&shy;<lb/>peditum compen&longs;at; illud porro a&euml;ris fa&longs;tigium qua&longs;i cuneatum, non ab <lb/>a&euml;re vi propria induitur, &longs;ed inducitur ab aqu&aelig; pondere vers&ugrave;s tubi late&shy;<lb/>ra deflectente ad de&longs;cen&longs;um; alioquin &longs;i a&euml;r propria vi hanc figuram in&shy;<lb/>duit, cur non conicam, qu&aelig; ad a&longs;cen&longs;um &amp; aquam perrumpendam lon&shy;<lb/>g&egrave; aptior e&longs;&longs;et; nec enim difficili&ugrave;s vnam qu&agrave;m aliam indueret; immo <lb/>fort&egrave; conicam, qu&aelig; ad cylindricam propri&ugrave;s accedit. </s>
          <s id="s.001156">Vtinam &aelig;qu&egrave; <lb/>facile mihi e&longs;&longs;et, definire, qu&aelig;nam figura illa &longs;it, illiu&longs;que cau&longs;am <lb/>afferre, quam nemo, &longs;altem quod &longs;ciam, hucu&longs;que adinvenit; h&icirc;c <lb/>tuam operam, Antime; nec enim eum me reputo; qui hunc nodum <lb/>&longs;olvam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001157"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001158"> Non e&longs;t mihi dubium, quin h&aelig;c &longs;uperficies curva ab aqua ver&shy;<lb/>s&ugrave;s latera va&longs;is inclinante formetur; c&ugrave;m enim aqua de&longs;cendere non po&longs;&longs;it, <lb/>ni&longs;i a&euml;r loco cedat, extru&longs;us &longs;cilicet ab aqua, &amp; hic &longs;ur&longs;um extrudi non <lb/>po&longs;&longs;it, ni&longs;i humor illi &longs;e&longs;e &longs;upponat, vt hoc faciat, eundem a&euml;ra qua&longs;i <lb/>complexa per tubi latera &longs;piratim de&longs;cendit. </s>
          <s id="s.001159">An ver&ograve; dicta &longs;uperficies pa&shy;<lb/>rabolica &longs;it, dubium e&longs;t; cum enim aqua vers&ugrave;s latera va&longs;is tendat, &longs;imul <lb/>&amp; deor&longs;um motu accelerato, inde re&longs;ultas motus mixtus, qui lineam pa&shy;<lb/>rabolicam po&longs;t &longs;e relinquit, vt jam alij demon&longs;trarunt; &longs;ed vnde erit mo&shy;<lb/>tus ille horizontalis cum perpendiculari conjunctus? </s>
          <s id="s.001160">an fort&egrave; dicendum <lb/>e&longs;t, aquam &longs;piratim de&longs;cendere, c&oelig;pta qua&longs;i &agrave; centro &longs;pira; donec ad <lb/>latera va&longs;is perveniat; ab illa autem &longs;pira deor&longs;um producta &longs;upremum <lb/>illud a&euml;ris fa&longs;tigium tornari, c&ugrave;m aliter &longs;pir&aelig; deor&longs;um produci non po&longs;&shy;<lb/>&longs;int: &longs;ed his omi&longs;&longs;is, c&ugrave;m cylindrus a&euml;ris ab aqua &longs;tringatur, per latera <lb/>delabente, tantul&ugrave;m a&longs;&longs;urgat, nece&longs;&longs;e e&longs;t; vnde aqua, cui &longs;uprema illius <lb/>ba&longs;is &longs;ube&longs;t, cedit locum; &amp; c&ugrave;m h&aelig;c attolli non po&longs;&longs;it, vers&ugrave;s latera <lb/>eat oportet, vbi dumtaxat ei locus patet; &longs;cilicet inter a&euml;ra &amp; late&shy;<lb/>ra va&longs;is, vnde linea parabolica re&longs;ultat; hinc &longs;i tubus &longs;it angu&longs;tior, vix <lb/>aqua cylindrum inter a&euml;ris &amp; latera tubi intercipi pote&longs;t; vnde pr&aelig;dicta <lb/>&longs;upremi fa&longs;tigij forma non &longs;equitur, qu&aelig; cert&egrave; min&ugrave;s convexa e&longs;t, &longs;eu <lb/>acuta, qu&ograve; rima inter a&euml;ra &amp; latera va&longs;is, qua perrumpit aqua, e&longs;t angu&shy;<lb/>&longs;tior: immo &longs;i tubus inclinetur, convexitas pr&aelig;dicti fa&longs;tigij deor&longs;um ver&shy;<lb/>s&ugrave;s inferi&ugrave;s tubi inclinati latus producitur; quia e&ograve; major ponderis aqu&aelig; <lb/>vis fertur, ex quo etiam manife&longs;t&egrave; colligitur, hanc convexi fa&shy;<lb/>&longs;tigij figuram ab aqua vers&ugrave;s latera va&longs;is labente tornari. </s>
          <s id="s.001161">Porr&ograve; ne&longs;cio an <pb pagenum="100" xlink:href="025/01/104.jpg"/>vllus ob&longs;ervarit, quando minor e&longs;t a&euml;ris portio, tornari etiam &amp; <lb/>turbinati inferiorem a&euml;ris ba&longs;im, qua&longs;i ad in&longs;tar lentis, innno &longs;i adhuc <lb/>minor &longs;it, ad in&longs;tar rotund&aelig; gemm&aelig; apparet; an fort&egrave; quia h&aelig;c figu&shy;<lb/>ra ab aqua ambiente inducitur, c&ugrave;m inter omnes &longs;implici&longs;&longs;ima &longs;it, &amp; <lb/>inter &aelig;quales minimam &longs;uperficiem habeat; &longs;ed h&aelig;c tantulum figur&aelig; de&shy;<lb/>&longs;iderant. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.104.1.jpg" xlink:href="025/01/104/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001162">Sit tubus AD vitreus, plenus aqua, excepta por&shy;<lb/>tone a&euml;ris, qu&aelig; &longs;i innataret occuparet cylindrum <lb/>FG ; prim&ugrave;m ita re&longs;tringitur, vt ba&longs;is diameter &longs;it <lb/>TV, occupante aqua Spatia HTGV, ex cujus <lb/>lap&longs;u, c&ugrave;m duo corpora &longs;e&longs;e penetrare non po&longs;&longs;int, <lb/>cylindrum a&euml;ris re&longs;tringi ac turbinari vers&ugrave;s K, vbi <lb/>labens aqua vers&ugrave;s &amp; &longs;ecus latera, locum illi cedit <lb/>pror&longs;us nece&longs;&longs;e e&longs;t: c&ugrave;m <expan abbr="aut&etilde;">autem</expan> aqua per &longs;patia HTGV <lb/>de&longs;cendens &longs;piratim, pr&aelig; impetu, in aquam conten&shy;<lb/>tam cylindri portione CE alt&egrave; &longs;ubeat, &longs;uperficies <lb/>aqu&aelig; FE nece&longs;&longs;ari&ograve; attollitur; vnde portionem a&euml;&shy;<lb/>ris I &longs;ur&longs;um extrudi, nece&longs;&longs;e e&longs;t; idque &longs;en&longs;im, in <lb/>proportione a&longs;&longs;ignabili; detracto enim cylindro &longs;ub <lb/>ba&longs;i TV, ex cylindro FG, vt re&longs;iduum ad cylin&shy;<lb/>drum FG, ita motus ba&longs;is TV ad motum aqu&aelig; la&shy;<lb/>bentis per &longs;patia HTGV, pr&aelig;&longs;cindendo &agrave; &longs;pira. <lb/></s>
          <s id="s.001163">Iam ver&ograve; &longs;it cylindrus a&euml;ris OM minor priore; at&shy;<lb/>tollitur quidem in X, &amp; cum aqua lap&longs;a vers&ugrave;s N reflectatur &agrave; lateribus <lb/>tubi, &longs;tatimque cum aqua inferiore mi&longs;ceatur, ita vt per &longs;piram integram <lb/>minim&egrave; de&longs;cendat, qua&longs;i tondet marginem inferioris ba&longs;is cylindruli a&euml;&shy;<lb/>ris, eamque in &longs;uperficiem <expan abbr="convex&atilde;">convexam</expan> NPM facil&egrave; tornat; Porr&ograve; ab illa &longs;pira <lb/>non integra labentis aqu&aelig;, lens a&euml;ris extru&longs;a &longs;ur&longs;um, huc illuc libratur <lb/>eundo, quia c&ugrave;m mod&ograve; hinc, mod&ograve; illinc labens aqua &longs;e&longs;e &longs;ubjiciat a&euml;ri, <lb/>quid mirum, &longs;i pr&aelig;dicta libratio, &longs;eu tremor quidam con&longs;equatur: <lb/>quod etiam accidit in cylindrulis a&euml;ris minoribus, propter eandem <lb/>rationem; in majoribus enim de&longs;cendens aqua cum majore impetu <lb/>aliam aquam &longs;ubit, vnde h&aelig;c &longs;ecund&ugrave;m Planum horizontale &longs;en&longs;im at&shy;<lb/>tollitur. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.104.2.jpg" xlink:href="025/01/104/2.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001164">Sit demum tubus AC in &longs;itu inclinato, cylindrus <lb/>a&euml;ris EH ita conformatur, vt convexitas MFN multo <lb/>longi&ugrave;s producatur, qu&agrave;m connexitas ME; nempe <lb/>aqua gravior in latus inferius CB inclinat &amp; vers&ugrave;s <lb/>punctum H lateris inferioris CB de&longs;inunt &longs;pir&aelig;, quod ad <lb/>oculum patet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001165"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001166"> Ex iis omnibus manife&longs;tum fit, a&euml;ra <lb/>&longs;ur&longs;um ab aqua extrudi, non ver&ograve; &longs;ua &longs;ponte ire; <lb/>alioquin cur ill&aelig; &longs;pir&aelig;? </s>
          <s id="s.001167">aut illa parabola? </s>
          <s id="s.001168">cur ini&shy;<lb/>tio a&longs;cen&longs;us, cylindri a&euml;rei fa&longs;tigium &agrave; Plano pa-<pb pagenum="101" xlink:href="025/01/105.jpg"/>rum di&longs;tat? </s>
          <s id="s.001169">cur &longs;i a&euml;ris portio modica &longs;it, etiam ima ba&longs;is convexa e&longs;t? <lb/></s>
          <s id="s.001170">cur major a&euml;ris portio tardi&ugrave;s, minor citi&ugrave;s a&longs;cendit? </s>
          <s id="s.001171">im&ograve; &longs;i <expan abbr="id&etilde;">idem</expan> tubus in&aelig;&shy;<lb/>qualis &longs;it, per &longs;egmentum angu&longs;tius tardi&ugrave;s a&euml;r incedit, citi&ugrave;s per laxius; <lb/>quia in angu&longs;tiore a&euml;r in longiorem cylindrum producitur; cur ille tre&shy;<lb/>mulus motus Lentium a&euml;ris? </s>
          <s id="s.001172">Cur figura Lentis, non Sph&aelig;r&aelig;? </s>
          <s id="s.001173">cur in tubo in&shy;<lb/>clinato longior e&longs;t convexitas a&euml;ris vers&ugrave;s latus interius, vers&ugrave;s &longs;uperius, <lb/>brevior. </s>
          <s id="s.001174">Cuncta h&aelig;c explicari non po&longs;&longs;unt, &longs;i a&euml;r &longs;ur&longs;um &longs;ua &longs;ponte a&longs;cen&shy;<lb/>dit; &longs;cire tamen velim, cur eadem a&euml;ris portio in tubo angu&longs;tiore tardi&ugrave;s, <lb/>in laxiore citi&ugrave;s a&longs;cendat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001175"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001176"> Miror &agrave; te rationem non videri; in angu&longs;tiore tubo a&euml;ris por&shy;<lb/>tio in cylindrum longiorem formatur; igitur aqua per latera de&longs;cen&shy;<lb/>dens longius &longs;patium decurrere debet, antequam cum aqua inferiore <lb/>conjungatur, &amp; a&euml;ra &longs;ur&longs;um extrudat; igitur in eo plus temporis <lb/>ponit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001177"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001178"> Satis e&longs;t, rem intelligo, vnde etiam per&longs;picua ratio ducitur, <lb/>cur modica portio a&euml;ris in eodem tubo citi&ugrave;s a&longs;cendat, qu&agrave;m major, quia <lb/>h&aelig;c in longiorem cylindrum extenditur; quid mirum ergo, &longs;i tardi&ugrave;s a&longs;&shy;<lb/>cendat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001179"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001180"> Infunde, qu&aelig;&longs;o te, in tubum aliquid olei; multa enim vi&shy;<lb/>debis, qu&aelig; tibi fort&egrave; oppo&longs;itum per&longs;uadeant: primo enim oleum tar&shy;<lb/>di&ugrave;s a&longs;&longs;urgit, quia long&egrave; gravius e&longs;t a&euml;re. </s>
          <s id="s.001181">Secundo eandem figuram induit <lb/>quam A&euml;r, tertio A&euml;ris cylindrus per medium oleum citi&longs;&longs;im&egrave; &longs;ur&longs;um per&shy;<lb/>rumpit: quart&ograve; A&euml;r nonnunquam oleum &longs;ecum long&egrave; citi&ugrave;s rapit, qu&agrave;m <lb/>Oleum per &longs;e ip&longs;um a&longs;&longs;urgeret; nihil horum explicari pote&longs;t, ni&longs;i dicamus, <lb/>a&euml;ra &longs;ur&longs;um &longs;ua &longs;ponte ferri. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001182"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001183"> Immo nihil horum explicari pote&longs;t, &longs;i hoc dicamus; prim&ograve; <lb/>igitur A&euml;r citi&ugrave;s fertur, tardi&ugrave;s Oleum, c&aelig;teris paribus quia aliquando <lb/>accidit, vt modica olei portio &longs;ur&longs;um citi&ugrave;s avolet; tardi&ugrave;s aurem &aelig;qua&shy;<lb/>lis portio; quia minus e&longs;t aqu&aelig; momentum advers&ugrave;s gravitatem, &longs;eu pon&shy;<lb/>dus olei, &amp; majus advers&ugrave;s pondus a&euml;ris. </s>
          <s id="s.001184">Secundo de figura nihil adden&shy;<lb/>dum e&longs;&longs;e puto; ni&longs;i qu&ograve;d inferior ba&longs;is ni&longs;i longior &longs;it olei cylindras, con&shy;<lb/>vexa e&longs;t. </s>
          <s id="s.001185">Tertio vbi a&euml;ris cylindrus ad cylindrum a&euml;ris pervenit, &longs;tatim <lb/>de&longs;cendit Oleum, in libero &longs;cilicet a&euml;re, &amp; ab aqu&aelig; lap&longs;u circumagitur <lb/>in mille orbes &amp; &longs;piras; &amp; ver&ograve; Oleum in a&euml;re po&longs;itum &longs;ua &longs;ponte cit&ograve; <lb/>de&longs;cendere, mirum non e&longs;t. </s>
          <s id="s.001186">Quarto A&euml;ris bulla aliquando &longs;upremo cylin&shy;<lb/>dro olei adh&aelig;ret, &amp; tunc citi&ugrave;s a&longs;&longs;urgit; quia &longs;cilicet totum illud per <lb/>modum vnius attollitur; neque in hoc e&longs;t difficultas; Supponamus enim, <lb/>e&longs;&longs;e vnciam a&euml;ris, &amp; vnciam olei; cert&egrave; major e&longs;t proportio momenti <lb/>duarum vnciarum aqu&aelig; advers&ugrave;s pondus aggregati, ex vna vncia <lb/>olei, &amp; vna a&euml;ris, qu&agrave;m vnius vnci&aelig; aqu&aelig;, adver&longs;us vnam <lb/>Olei; nec ob&longs;tar aggregatum illud e&longs;&longs;e gravius alterutro; quia in <lb/>comparatione duorum gravium, &aelig;qualis &longs;emper vtriu&longs;que exten&longs;io, <lb/>&longs;eu moles accipitur. </s>
          <s id="s.001187">Sed h&aelig;c &longs;unt facilia, nec in his explicandis tua <lb/>opera indigeo, Antime; in his tamen non dubito, quin alia multa &agrave; <pb pagenum="102" xlink:href="025/01/106.jpg"/>te ob&longs;ervata fuerint, qu&aelig; quia pr&aelig;&longs;entis in&longs;tituti non &longs;unt, &agrave; te non po&shy;<lb/>&longs;tulo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001188"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001189"> Negare non po&longs;&longs;um, quin multa mihi &longs;uppetant in hac ma&shy;<lb/>teria, qu&aelig; tamen quia &agrave; propo&longs;ito argumento aliena &longs;unt, in alium lo&shy;<lb/>cum tractanda &amp; exponenda remitto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001190"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001191"> Vnde igitur motus levium &longs;ur&longs;um acceleratus? </s>
          <s id="s.001192">qu&ograve;d cert&egrave; <lb/>in diver&longs;is globulis aqua levioribus probatum e&longs;t; immo in a&euml;ris cylindro <lb/>per tubum a&longs;&longs;urgente, per&longs;picu&egrave; videtur; itemque in cylindro ligneo, per <lb/>vim ad fundum latioris va&longs;is vel putei detento, qui &longs;ur&longs;um ita erumpit, <lb/>vt long&egrave; alti&ugrave;s a&longs;cendat; etiam &longs;i in imo va&longs;is fundo foramen &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001193"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001194"> Ita e&longs;t; ii globuli motu accelerato a&longs;cendunt, diver&longs;o tamen <lb/>&agrave; gravium motu; Supponimus enim liberum &longs;patium in ampli&longs;&longs;imo va&longs;e <lb/>aqua pleno, ex quo leviora corpora, per mediam aquam a&longs;cendunt; v.g. <lb/><!-- REMOVE S-->cylindrus ligneus motu accelerato non quidem &longs;ponte, &longs;ed impre&longs;&longs;o ab <lb/>aqua extrudente; nempe impetus initio productus durat deinde; quid <lb/>mirum ergo, &longs;i motus inde acceleratus evadat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001195"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001196"> Igitur ad in&longs;tar gravium e&longs;&longs;et acceleratus, quod tamen <lb/>omnibus experimentis repugnat; </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001197"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> &AElig;qualibus temporibus, &aelig;qualia velocitatis momenta non <lb/>accedunt, vt fit in motu gravium, &longs;ed minora &longs;emper &amp; minora, pri&ugrave;s ta&shy;<lb/>men acqui&longs;itis &longs;emper remanentibus; an fort&egrave; vt in de&longs;cen&longs;u fune&shy;<lb/>penduli? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001198"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001199"> Minim&egrave; ver&ograve;; c&ugrave;m enim velocitates &longs;int vt motus, &amp; hi in <lb/>&longs;ubduplicata altitudinum vt &longs;upra demon&longs;tratum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001200">Sit &longs;emiparabola ABC, &longs;patium <lb/>acqui&longs;itum motu naturaliter acce&shy;<lb/><figure id="id.025.01.106.1.jpg" xlink:href="025/01/106/1.jpg"/><lb/>lerato erit AB, velocitas ver&ograve; ac&shy;<lb/>qui&longs;ita &etail;rit BC ; &longs;it etiam AB altitu&shy;<lb/>do aqu&aelig;, intra quam corpus leve <lb/>per vim intruditur &amp; ex qua, pr&aelig;&shy;<lb/>valente eju&longs;dem aqu&aelig; pondere &longs;ur&shy;<lb/>&longs;um deinde extruditur; &longs;it ergo BH <lb/>&aelig;qualis BA item IN &aelig;qualis IH <lb/>&longs;itque alia &longs;emiparabola NKC ita <lb/>vt CI &longs;it Axi parallela; erit motus <lb/>corporis levis initio extru&longs;ionis vt <lb/>BC emen&longs;a ver&ograve; tota aqu&aelig; altitu&shy;<lb/>dine erit vt HN: nempe vt ab A <lb/>ad B acquiritur velocitas BC, &amp; in <lb/>patio DB &longs;upra DE jam acqui&longs;i&shy;<lb/>tam in &longs;patio AD, acquiritur EG ; ita in BH acquiritur IN &longs;upra jam <lb/>acqui&longs;itam BC, &amp; vt in DB acquiritur EG ita in BL acquiritur MK <lb/>&aelig;qualis EG ; denique vt in AD acquiritur DE ita in LH acquiritur ON. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001201">Sed quid de foramine in fundo va&longs;is aperto, cujus &longs;upra Chry&longs;ocomus <lb/>meminit? </s>
        </p>
        <pb pagenum="103" xlink:href="025/01/107.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001202"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001203"> De re mihi non con&longs;tat, nunquam enim hoc &agrave; me ob&longs;erva&shy;<lb/>tum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001204"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001205"> Omnin&ograve; di&longs;tinguendum e&longs;t; &longs;i enim tale e&longs;t, vt tantumdem <lb/>aqu&aelig; per illud effluat, quantum infra cylindrum de&longs;cendit; cylindrus <lb/>erit immobilis; &longs;i min&ugrave;s de&longs;cendat, qu&agrave;m effluat, cylindrus ip&longs;e, &longs;i de&shy;<lb/>&longs;cendere pote&longs;t, de&longs;cendet; &longs;i ver&ograve; plus aqu&aelig; de&longs;cendat, qu&agrave;m ex fora&shy;<lb/>mine effluat, tantul&ugrave;m cylindrus a&longs;&longs;urgit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001206"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001207"> Hoc ip&longs;um per&longs;picu&egrave; probat, corpus leve non attolli &longs;ua <lb/>&longs;ponte; quod enim gravius deor&longs;um de&longs;cendat, non impedit, qu&ograve; min&ugrave;s <lb/>leve &longs;ua &longs;ponte a&longs;cendat: &longs;ed accipe luculentum experimentum, iis ta&shy;<lb/>men &longs;imile, qu&aelig; jam expo&longs;ita fuere. </s>
          <s id="s.001208">Sit pixis qu&aelig;libet, in cujus fundo he&shy;<lb/>mi&longs;ph&aelig;rium, vel minor Sph&aelig;r&aelig; portio accurat&egrave; &amp; affabr&egrave; ita excavetur, <lb/>vt Sph&aelig;ram ligneam omnin&ograve; capiat, nulla relicta intercapedine; tum <lb/>pixis impleatur aqua; Sph&aelig;rula lignea, quamvis levior, nullo modo a&longs;&shy;<lb/>cendit; quia &longs;cilicet cum aqua in cavitatem illam &longs;ubire non po&longs;&longs;it, ab ea <lb/>Sph&aelig;ra &longs;urs&ugrave;m extrudi non pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001209"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001210"> Dicerem non a&longs;&longs;urgere Sph&aelig;ram, ne detur vacuum; idem <lb/>enim fieri videmus, &longs;i duo plana prob&egrave; congruant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001211"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001212"> Hoc dictum iri &longs;ciebam; &longs;ed fiat foramen in medio cavita&shy;<lb/>tis, qu&ograve; &longs;cilicet a&euml;r ambiens facile &longs;ubeat, non propterea Sph&aelig;rula a&longs;cen&shy;<lb/>dit, lic&egrave;t nullum re&longs;tet vacui periculum: per vos etiam mihi liceat, hic <lb/>obiter, ea &longs;altem indicare, qu&aelig; tuam illam &longs;ententiam, Chry&longs;ocome, om&shy;<lb/>nin&ograve; expugnare videntur. </s>
          <s id="s.001213">1. Quandoquidem per vnum principium <lb/>motus cuncta explicari po&longs;&longs;unt, quo &longs;cilicet corpus grave &longs;ua &longs;ponte <lb/>deor&longs;um fertur, quod inficiatur nemo, &amp; leve &longs;ur&longs;um extrudi pote&longs;t, <lb/>fru&longs;tra ponitur aliud principium: H&aelig;c ratio, lic&egrave;t communis &longs;it, maximi <lb/>&longs;an&egrave; momenti e&longs;t. </s>
          <s id="s.001214">Secund&ograve;, c&ugrave;m ab eodem centro mult&aelig; line&aelig; ducantur, <lb/>fi corpus levi&longs;&longs;imum e&longs;&longs;et, in centro, non po&longs;&longs;et vllo modo a&longs;&longs;urgere; cur <lb/>enim poti&ugrave;s per vnam lineam quam per aliam? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001215"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001216"> Facil&egrave; retorqueo argumentum, nec enim pariter &longs;ur&longs;um ex&shy;<lb/>trudi po&longs;&longs;et; cur enim poti&ugrave;s per vnam lineam qu&agrave;m per aliam? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001217"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001218"> Hoc quidem verum e&longs;t, mod&ograve; ambiens gravius &aelig;qualis e&longs;&longs;et <lb/>momenti; per omnes lineas; &longs;ed hoc per accidens; illud autem per &longs;e <lb/>pr&aelig;terea, linea motus recti &agrave; termino, ad quem determinatur; c&ugrave;m au&shy;<lb/>tem vnum centrum &longs;it, a&longs;&longs;umpto quolibet puncto extra centrum, ab illo <lb/>ad centrum vnica tant&ugrave;m linea ducitur, c&ugrave;m tamen ab eodem, plures ad <lb/>periph&aelig;tiam duci po&longs;&longs;int; vna quidem producta ad centrum; &longs;ed quomo&shy;<lb/>do &agrave; centro determinatur h&aelig;c linea, quod neque &longs;it terminus ad quem, <lb/>nec terminus &agrave; quo illius motus? </s>
          <s id="s.001219">Terti&ograve; non pote&longs;t idem corpus in par&shy;<lb/>tes oppo&longs;itas &longs;imul moveri; igitur nec &longs;imul conniti, &longs;cilicet ab intrin&longs;e&shy;<lb/>co; quod vt meli&ugrave;s intelligatur, &longs;it vas aqua plenum, &longs;itque pondus aqu&aelig; <lb/>40. libr. </s>
          <s id="s.001220">Sit fru&longs;tum ligni in fundo va&longs;is retentum pendens 5.libr. </s>
          <s id="s.001221">appen&shy;<lb/>datur &longs;imul vtrumque, &longs;u&longs;tinebitur &agrave; 45. libris po&longs;itis in altera lance li&shy;<lb/>br&aelig;, eritque &aelig;quilibrium, &longs;tatimque impedimento &longs;ublato, lignum emer&shy;<lb/>git, &longs;ur&longs;umque attollitur eodem pror&longs;us &aelig;quilibrio manente; igitur hic <pb pagenum="104" xlink:href="025/01/108.jpg"/>motus &longs;ur&longs;um non e&longs;t ab intrin&longs;eco; vt patet, &longs;u&longs;tinetur ab aqua, inquies; <lb/>rect&egrave;, ergo &longs;e ip&longs;um lignum non &longs;u&longs;tinet; igitur mult&ograve; min&ugrave;s &longs;e movet. <lb/></s>
          <s id="s.001222">Omitto innumera fer&egrave; experimenta, qu&aelig; rem hanc penit&ugrave;s evincunt; &longs;ed <lb/>ne in Parergum prolixius abeamus, c&oelig;ptam di&longs;putationem &agrave; te re&longs;umi <lb/>velim, Antime, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m h&aelig;c ad rem pr&aelig;&longs;entem par&ugrave;m faciant, <lb/>mod&ograve; enim a&euml;r gravis &longs;it, hoc tibi &longs;atis e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001223"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001224"> Vt igitur partes omnes terre&longs;tris globi vers&ugrave;s commune cen&shy;<lb/>trum nituntur, ita etiam partes a&euml;ris ambientis: Sed c&ugrave;m a&euml;r &longs;ive purior, <lb/>&longs;ive impurior, nam perinde e&longs;t, ambiat etiam alios totales globos, put&agrave; <lb/>Lunam, globum enim totalem appello illum, qui alterius pars non e&longs;t, &amp; <lb/>&longs;eor&longs;im po&longs;itus manet, medium quoddam commune dici pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001225"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001226"> Et c&ugrave;m &longs;inguli globi totales &longs;uo centro gaudeant, vers&ugrave;s <lb/>quod omnes illorum partes connituntur; h&aelig;c enim veri&longs;&longs;ima e&longs;t ratio, <lb/>qua totales globi tornari, &amp; figuram obtentam &longs;ervare po&longs;&longs;unt, a&euml;ris <lb/>etiam, &longs;eu communis medij ambientis portio, vers&ugrave;s illos globos gravitat, <lb/>&longs;eu nititur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001227"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001228"> Rect&egrave; omnin&ograve;; c&ugrave;m enim medium commune tot v&longs;ibus nece&longs;&shy;<lb/>&longs;arium &longs;it, non min&ugrave;s pertinet ad vnum globum, qu&agrave;m ad alium; vnde <lb/>rationi ac rerum natur&aelig; con&longs;entaneum e&longs;&longs;e videtur, vt vers&ugrave;s vtrumque <lb/>gravitet; quota ver&ograve; pars vers&ugrave;s vnum, &amp; quota vers&ugrave;s alium, non diffi&shy;<lb/>cil&egrave; definiri pote&longs;t. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.108.1.jpg" xlink:href="025/01/108/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001229">Sit enim centrum A terre&longs;tris globi CBED, &longs;it centrum Lun&aelig; I, du&shy;<lb/>catur recta AI, connectens <expan abbr="vtrumq;">vtrumque</expan> <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan>; con&longs;ideretur BK vt cylindrus <pb pagenum="105" xlink:href="025/01/109.jpg"/>a&euml;ris, cujus pars vers&ugrave;s A, &amp; pars vers&ugrave;s I gravitet, tribus modis definiri <lb/>pote&longs;t hujus cylindri portio, qu&aelig; vers&ugrave;s A, &amp; ea; qu&aelig; vers&ugrave;s I gravitat; <lb/>Primo divi&longs;a AI bifariam in F ; &amp; &longs;ic FK gravitat vers&ugrave;s I &amp; FB vers&ugrave;s A. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001230">Secundo divi&longs;a bifariam BK in M, &amp; &longs;ic BM vers&ugrave;s A, &amp; MK <lb/>vers&ugrave;s I. gravitat. </s>
          <s id="s.001231">Terti&ograve; ita divi&longs;a AI vt &longs;egmentum gravitans ver&shy;<lb/>s&ugrave;s A, &longs;it ad aliud gravitans vers&ugrave;s I, vt globus A ad globum I. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001232">Quartus modus addi pote&longs;t, vt &longs;cilicet BK &longs;ecetur juxta dictam propor&shy;<lb/>tio nem globorum. </s>
          <s id="s.001233">Quidquid autem ex his dicatur, ad rem no&longs;tram perinde <lb/>e&longs;t; quare majoris facilitatis gratia, primum modum accipio, &amp; per punctum <lb/>F duco GFH perpendiculariter, qu&aelig; vocetur dirimens connectentem <lb/>centra, &longs;eu linea confinium. </s>
          <s id="s.001234">Quod dixi de AF, IF, de AN, IN dictum e&longs;to, <lb/>item de reliquis lineis, &longs;eu cylindris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001235"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001236"> Multis &longs;an&egrave;, pr&aelig;&longs;ertim Peripateticis, h&aelig;c tua doctrina mi&shy;<lb/>nim&egrave; probabitur, qui juxta mentem Philo&longs;ophi docent, centrum terr&aelig; <lb/>idem e&longs;&longs;e cum centro Vniver&longs;i, vers&ugrave;s quod omnia gravia tendunt; nega&shy;<lb/>bunt igitur portionem a&euml;ris &longs;upra dirimentem GH, vers&ugrave;s Lun&aelig; cen&shy;<lb/>trum gravitare. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001237"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001238"> Videtur quidem Stagirita hoc ip&longs;um, quod dicis ad &longs;truere; pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;ertim lib.2. de c&oelig;lo text. </s>
          <s id="s.001239">100. <emph type="italics"/>Accidit autem,<emph.end type="italics"/> inquit, <emph type="italics"/>idem terr&aelig; medium <lb/>e&longs;&longs;e, ac Vniver&longs;i,<emph.end type="italics"/> &longs;ed vt terr&aelig; centrum e&longs;t, in id ferri per accidens; per &longs;e <lb/>ver&ograve; ad centrum Vniver&longs;i; de hoc tamen lib. <!-- REMOVE S-->3. text.33. dubitare videtur; <lb/>vbi enim dixi&longs;&longs;et, quidquid pondus habet, ferri ad medium, &longs;eu vers&ugrave;s <lb/>centrum, &longs;tatim &longs;ubdit h&aelig;c: <emph type="italics"/>vtr&ugrave;m autem ad terr&aelig; medium, an Vniver&longs;i <lb/>feratur, c&ugrave;m idem medium &longs;it ip&longs;orum, alia ratio e&longs;t.<emph.end type="italics"/> C&ugrave;m autem Ari&longs;toteles <lb/>c&oelig;los &longs;olidos po&longs;uerit, &amp; Sph&aelig;ram ignis a&euml;re &longs;uperiorem, &amp; quintam <lb/>e&longs;&longs;entiam, quam animatam e&longs;&longs;e indicare videtur, quid mirum, c&ugrave;m ele&shy;<lb/>menta no&longs;tra, juxta illum, vltra concavum Lun&aelig; non extendantur, &amp; &longs;uis <lb/>orbibus &longs;olidis &longs;olidi Planet&aelig; affixi &longs;int, nihil vltra prors&ugrave;s gravitare aut <lb/>levitare, ac proinde gravium &amp; levium commune centrum in Mundi &amp; <lb/>Terr&aelig; centro collocavit. </s>
          <s id="s.001240">Si tamen c&oelig;lum e&longs;&longs;e fluidum puta&longs;&longs;et, &amp; c&oelig;&shy;<lb/>le&longs;tes Sph&aelig;ras in illo communi medio moveri, &amp; &longs;uos agere orbes; &longs;i <lb/>Cometas de novo gigni &amp; mori in &aelig;therea regione, nec non faculas &amp; <lb/>maculas in Solis di&longs;co. </s>
          <s id="s.001241">Martem propi&ugrave;s ad terras nonnunquam accedere <lb/>qu&agrave;m Solem; novas Stellas in C&oelig;lo na&longs;ci; &longs;i dem&ugrave;m alia multa, qu&aelig; <lb/>jam ex ob&longs;ervationibus comperta &longs;unt, &longs;civi&longs;&longs;et, non e&longs;t dubium, quin alia <lb/>de C&oelig;lo &amp; Vniver&longs;i con&longs;tructione &longs;crip&longs;i&longs;&longs;et; quanquam cum Ari&longs;totele <lb/>Dico centrum terr&aelig; Vniver&longs;i centrum e&longs;&longs;e, circa quod c&oelig;le&longs;tes Sph&aelig;r&aelig; <lb/>&longs;uos orbes agunt, vers&ugrave;s quod illa omnia gravia tendunt, &longs;ublunaria &longs;ci&shy;<lb/>licet, qu&aelig; Ari&longs;toteles agnovit; &longs;ed c&ugrave;m hoc commune medium vltra <lb/>extendatur, &amp; eadem ratione pro formatione &amp; con&longs;ervatione militet <lb/>in aliis globis; tot pono centra, in qu&aelig; partes circumpo&longs;it&aelig; nituntur, <lb/>quot &longs;unt globi totales; gravitas enim non totius, &longs;ed partium proprietas<lb/>e&longs;t, cujus vi qu&aelig;libet pars vers&ugrave;s &longs;uum centrum nititur, &amp; contranititur, <lb/>ne ab eo &longs;eparet ut, &amp; &longs;i vnquam ab eo &longs;eparetur, in illud denu&ograve; &longs;e reci&shy;<lb/>pit. Quid vero ad conmune medium &longs;pectat, illius pottio ver&longs;&ugrave;s illam<pb pagenum="106" xlink:href="025/01/110.jpg"/>globum tendit, qu&aelig; &longs;cilicet propior e&longs;t, &longs;i quis autem ab&longs;olut&egrave; hoc neget, <lb/>&lpar;quanquam non video cur ab&longs;olut&egrave; non po&longs;&longs;it ad&longs;trui&rpar; permittat &longs;altem <lb/>hoc &agrave; me &longs;upponi, &amp; ex illa hypothe&longs;i, ratiocinando, di&longs;cutere, quid ex <lb/>illa &longs;equatur, &amp; h&aelig;c qua&longs;i dicta ex hypothe&longs;i accipiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001242"><emph type="italics"/>Auguftin.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.001243"> Quintam illam e&longs;&longs;entiam in c&oelig;lis nunquam probavi; c&ugrave;m <lb/>c&oelig;le&longs;tia corpora ex no&longs;tris elementis conflata e&longs;&longs;e communis &longs;it apud <lb/>Sanctos Patres &longs;ententia, quos vide&longs;is apud Scheinerum, Ricciolum, Ce&shy;<lb/>ladam &amp;c. </s>
          <s id="s.001244">immo Beda expre&longs;&longs;is verbis a&longs;&longs;erit, <emph type="italics"/>arhera e&longs;&longs;e &longs;uperius a&euml;ris <lb/>&longs;patium in quo &longs;idera ferri perhibentur.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.001245"> In his autem, &longs;acr&aelig; Scriptur&aelig; &longs;an&shy;<lb/>cti&longs;que Interpretibus &longs;tandum poti&ugrave;s e&longs;&longs;e duxerim; quam Peripateticis. <lb/></s>
          <s id="s.001246">Porr&ograve; ex &longs;uppo&longs;itione, quod c&oelig;le&longs;tia corpora ex no&longs;tris elementis con&shy;<lb/>&longs;tent, de quo po&longs;t novas ob&longs;ervationes dubitari nequit ; non video, quo&shy;<lb/>modo &longs;alvari omnia po&longs;&longs;int, ni&longs;i <expan abbr="pr&aelig;dict&atilde;">pr&aelig;dictam</expan> hypothe&longs;im ab&longs;olut&egrave; &longs;tatuamus; <lb/>ita vt &longs;inguli globi totales &longs;uum &longs;ingulare centrum habeant, vers&ugrave;s quod <lb/>partes omnes eju&longs;dem globi connituntur, cum illa communis medij, <lb/>a&euml;ris &longs;cilicet portione, qu&aelig; ad illud propi&ugrave;s accedit, qu&agrave;m ad <lb/>aliud; centrum ver&ograve; terr&aelig;, pr&aelig;ter illam centri rationem, qu&aelig; illi <lb/>cum aliis globis communis e&longs;t, habet aliam rationem, qu&aelig; illi <lb/>dumtaxat competit, centri &longs;cilicet Vniver&longs;i, quod cert&egrave; terre&shy;<lb/>&longs;tri globo &longs;ingulare e&longs;t cui reliqui globi &longs;erviunt; nam propter ho&shy;<lb/>mines terre&longs;tris globi incolas totum corporeum mundum Deus condidit, <lb/>nec aliis globis res viventes in&longs;unt, etiam, vt vocant, vegetantium vita, <lb/>nihil enim h&aelig;c ad terr&aelig; incolas conferre po&longs;&longs;ent, vt patet; &amp; quidquid <lb/>&longs;uper his ad&longs;truitur, fictitium e&longs;t, &amp; merum commentum; hinc circa ter&shy;<lb/>ram immobilem eunt c&oelig;le&longs;tes &longs;ph&aelig;r&aelig;, eidem famulantes; vel diffu&longs;a luce, <lb/>vt Sol, vel eadem repercu&longs;&longs;a, vt reliqui Planet&aelig;, &amp; &longs;tell&aelig; veri&longs;imili&ugrave;s; adde <lb/>quod diver&longs;is variorum motuum periodis tempora &longs;ignant, vt &longs;tell&aelig; <lb/>fix&aelig; loca, propter invariabilem, quem inter &longs;e habent ordinem; &longs;ed qu&aelig;&shy;<lb/>&longs;o, perge, h&aelig;c &agrave; te &longs;uppo&longs;ita libenter admitto, etiam citra maris <lb/>&aelig;&longs;tum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001247"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001248"> Secundo loco &longs;uppono, corpus liquidum, humidum, voca <lb/>vt voles, &longs;i ab omni parte &aelig;quali ni&longs;u prematur, figuram &longs;ph&aelig;ricam in&shy;<lb/>duere; c&ugrave;m enim corpori humido v. <!-- REMOVE S-->g aqu&aelig; figura va&longs;is facil&egrave; inducatur, <lb/>nempe humidum terminis alienis facil&egrave; continetur, cert&egrave; &longs;i &aelig;qualiter ab <lb/>omni parte prematur, nulla e&longs;t ratio, cur poti&ugrave;s hinc cedat, qu&agrave;m illinc; inde <lb/>igitur nece&longs;&longs;ari&ograve; figura &longs;ph&aelig;rica &longs;equitur: &longs;i ver&ograve; min&ugrave;s ab vna parte, qu&agrave;m <lb/>ab aliis, reliqu&aelig; haud dubi&egrave; pr&aelig;valent, ac proinde h&aelig;c tantulum cedat &amp; <lb/>attollatur, nece&longs;&longs;e e&longs;t; In his, qu&aelig; per&longs;picua &longs;unt, diuti&ugrave;s non h&aelig;reo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001249">Terti&ograve; &longs;uppono corpus liquidum, cui corpus grave admixtum e&longs;t, inde <lb/>gravi&ugrave;s effici; &longs;ic aqua, cui &longs;al admixtum e&longs;t, gravior evadit, item a&euml;r <lb/>gravior, &longs;i mult&aelig; humoris particul&aelig;, vt fit in nebula, admi&longs;ceantur; in <lb/>hoc etiam nulla e&longs;t difficultas. </s>
          <s id="s.001250">His &longs;uppo&longs;itis, ad marinum &aelig;&longs;tum explican&shy;<lb/>dum venio; &amp; varias a&longs;&longs;ertiones ad&longs;truo ex iactis principiis deductas. </s>
          <s id="s.001251">Sit <lb/>terra in A, vt dixi, &amp; Luna in I, cum reliquo apparatu, vt &longs;upra, totus <pb pagenum="107" xlink:href="025/01/111.jpg"/>a&egrave;r infra lineam GFH, &longs;uppo&longs;ito vtroque globo immobili, gravitat ver&shy;<lb/>s&ugrave;s centrum A; totus a&euml;r &longs;upra GH, gravitat vers&ugrave;s I; hic enim propri&ugrave;s <lb/>accedit ad I, qu&agrave;m ad A; ille ver&ograve; propi&ugrave;s ad A, qu&agrave;m ad I. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001252">Pr&aelig;tere&agrave; <lb/>linea FB e&longs;t minor NV: itemque ill&aelig; minores, qu&aelig; propi&ugrave;s accedunt <lb/>ad FB; &longs;upponantur infinit&aelig;, hinc inde, quarum maxima erit ES paral&shy;<lb/>lela dirimenti GH cum oppo&longs;ita &aelig;quali ZC: c&ugrave;m autem pr&aelig;dict&aelig; line&aelig; <lb/>&longs;int totidem cylindri a&euml;ris gravitantis, haud dubi&egrave; gravitatio in&aelig;qualis e&longs;t, <lb/>&amp; con&longs;equenter pre&longs;&longs;io; igitur &longs;i &longs;upponatur globus totus aqueus, &longs;altem <lb/>quo ad &longs;uperficiem, &longs;eu corticem exteriorem ex dicta pre&longs;&longs;ione in&aelig;quali, <lb/>&longs;equitur figur&aelig; &longs;ph&aelig;ric&aelig; mutatio; &amp; c&ugrave;m ES, CZ &longs;int omnium maxim&aelig; <lb/>in punctis E &amp; C, maximum e&longs;t pre&longs;&longs;ionis momentum; igitur deprimun&shy;<lb/>tur C &amp; E in Q &amp; I v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->igitur attollitur B in P, punctum enim B, in quo <lb/>e&longs;t minimum pre&longs;&longs;ionis momentum, pr&aelig;valentibus aliis, tantul&ugrave;m attolli <lb/>nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001253"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001254"> Qu&agrave;m magnum mihi campum aperis; pudet me, h&aelig;c pri&ugrave;s <lb/>non cogita&longs;&longs;e; tam facilia, tam obvia, tam trita &amp; communia: fac qu&aelig;&longs;o <lb/>circulum DCBE volvi circa axem BD, punctum X de&longs;cribit circulum, <lb/>cujus radius e&longs;t XB, in cujus tota peripheria fit &aelig;qualis pre&longs;&longs;io, &longs;cilicet <lb/>vt XO, qu&aelig; e&longs;t major BF; item C de&longs;cribet peripheriam circuli radio <lb/>CA, in qua tota e&longs;t &aelig;qualis pre&longs;&longs;io, &longs;ed long&egrave; major, qu&agrave;m in priore; <lb/>tum quia circulus major premitur, tum quia in &longs;ingulis punctis major e&longs;t <lb/>pre&longs;&longs;io; in &longs;ingulis ver&ograve; punctis inter CD, circuli pre&longs;&longs;ionum minores <lb/>&longs;unt; quilibet &longs;cilicet &longs;ub &longs;inu recto; c&ugrave;m autem pre&longs;&longs;iones &longs;int, vt pr&aelig;&shy;<lb/>dicti circuli, ac proinde major &longs;it pre&longs;&longs;io in CE, &longs;equitur nece&longs;&longs;ari&ograve; de&shy;<lb/>pre&longs;&longs;io punctorum C &amp; E &amp; elevatio B &amp; D, in oppo&longs;itis &longs;cilicet punctis, <lb/>per qu&aelig; ducitur linea connectens centra, &longs;cilicet ID; vna tamen mihi <lb/>re&longs;tat difficultas, cui &longs;olvend&aelig; imparem profect&ograve; me &longs;entio, nempe in <lb/>&longs;ingulis punctis quadrantis CD, &aelig;qualis e&longs;t vis pre&longs;&longs;ionis; cur igitur <lb/>a&longs;&longs;urgit in R? cur vnum pr&aelig;valet &longs;upra aliud; </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001255"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001256"> Hic nodus indi&longs;&longs;olubilis e&longs;&longs;et, &longs;i tant&ugrave;m pre&longs;&longs;io fieret in pun&shy;<lb/>ctis C &amp; D, ali&iacute;&longs;que eiu&longs;dem arcus CD ; &longs;ed quia &aelig;qualis radiorum, &longs;eu <lb/>linearum pre&longs;&longs;io fit in circulo, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->in circulo radio CA, in circulo ra&shy;<lb/>dio ba, ali&iacute;&longs;que parallelis, cert&egrave; pre&longs;&longs;iones &longs;unt vt peripheri&aelig; pr&aelig;di&shy;<lb/>ctorum circulorum, &amp; h&aelig; vt radij CA, ba &amp;c. </s>
          <s id="s.001257">vnde &longs;equitur, majorem <lb/>e&longs;&longs;e vim pre&longs;&longs;ionis circuli, cujus radius e&longs;t CA, qu&agrave;m circuli, cujus ra&shy;<lb/>dius e&longs;t Ba, deprimitur ergo aq&uacute;a in pr&aelig;dicto circulo CE, quem dein&shy;<lb/>ceps circulum maxim&aelig; pre&longs;&longs;onis, &longs;eu depre&longs;&longs;ionis vocabo; &amp; attollitur <lb/>vers&ugrave;s P &amp; R, qui &longs;unt poli pr&aelig;dicti circuli, &longs;eu puncta maxim&aelig; eleva&shy;<lb/>tionis: hinc ex &longs;ph&aelig;ra fit &longs;ph&aelig;rois, lic&egrave;t autem pre&longs;&longs;is in b &longs;it major quam <lb/>in X ; hoc tamen pro nihilo habendum e&longs;t; c&ugrave;m primaria cau&longs;a elevatio&shy;<lb/>nis aqu&aelig; &longs;it &agrave; circulis pre&longs;&longs;ionis, non procul &agrave; circulo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis <lb/>di&longs;tantibus; accedit quod c&ugrave;m non ob&longs;tante circulo pre&longs;&longs;ionia, radio ba, in&shy;<lb/>tume&longs;cat aqua in R, ac proinde in <expan abbr="arc&utilde;">arcum</expan> Qb, oblique cylindrus incidat, pel&shy;<lb/>lit poti&ugrave;s punctum b per ba <expan abbr="qu&atilde;">quam</expan> per b A; vnde fit qu&etail;dam compen&longs;atio; nam <pb pagenum="108" xlink:href="025/01/112.jpg"/>X min&ugrave;s re&longs;i&longs;tit directa pre&longs;&longs;ione per XA; quid mirum igitur, &longs;i &agrave; circulis <lb/>majoris pre&longs;&longs;ionis alti&ugrave;s attollatur ver&longs;us AP; itemque min&ugrave;s premit per <lb/>XB; b ver&ograve; magis re&longs;i&longs;tit directa pre&longs;&longs;ione per bA, vnde ab aliis circulis <lb/>majoris pre&longs;&longs;ionis min&ugrave;s a tollitur; plus tamen per ba, quam vocare <lb/>po&longs;&longs;umus obliquam pre&longs;&longs;ionem; vnde vides vnam compen&longs;ari per aliam; <lb/>nempe X habet minorem pre&longs;&longs;ionem tum directam, tum obliquam; hinc <lb/>ratione direct&aelig; plus attollitur, ratione obliqu&aelig; min&ugrave;s, b ver&ograve; habet majo&shy;<lb/>rem vtramque, ac proinde ratione direct&aelig; min&ugrave;s attollitur, &amp; plus ra&shy;<lb/>tione obliqu&aelig;; en vobis per&longs;picuam compen&longs;ationem. </s>
          <s id="s.001258">Denique lic&egrave;t <lb/>aliqua e&longs;&longs;et differentia elevationis, parum admod&ugrave;m referret; de quo <lb/>infra. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001259"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001260"> Huiu&longs;que qua&longs;i meditabundus conticui; negari tamen non <lb/>pote&longs;t, quin peregrinum inventum &longs;it; mod&ograve; omnia prob&egrave; con&longs;entiant, <lb/>ac ph&aelig;nomenis non repugnent; vnum tamen occurrit, quod mihi diffici&shy;<lb/>le videtur; cur &longs;cilicet pre&longs;&longs;io per vnum dumtaxat majorem circulum fiat, <lb/>cujus radius e&longs;t CA; cur enim per alios non fit, quotum radij &longs;int XA, VA, <lb/>BA. &amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001261"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001262"> Rect&egrave; mones, hoc enim mihi explicandum incumbit, equi&shy;<lb/>dem fit pre&longs;&longs;io per omnes circulos majores, vt fit in circulo ma&shy;<lb/>jore, BCDE, &longs;ed quia propter pre&longs;&longs;ionem in&aelig;qualem, huju&longs;modi <lb/>circuli in Ellip&longs;es, vel qua&longs;i Ellip&longs;es mutantur, con&longs;idero tant&ugrave;m <lb/>pre&longs;&longs;ionem in iis circulis, in quibus &aelig;qualis, vel vniformis e&longs;t pre&longs;&longs;io, <lb/>inter quos vnus dumtaxat major e&longs;t, quem maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis &longs;upra voca&shy;<lb/>vi, in quem axis ab&longs;idum, &longs;eu maxim&aelig; elevationis, perpendiculariter <lb/>cadit; ali&iacute;que minores eidem paralleli. </s>
          <s id="s.001263">Nempe &longs;i pre&longs;&longs;io vniformis e&longs;t, <lb/>ni&longs;u quodam communi execitur, nec vnum eju&longs;dem circuli punctum ab <lb/>alio attollitur; &longs;i ver&ograve; difformis &amp; in&aelig;qualis, ni&longs;us communis non e&longs;t, vt <lb/>patet. </s>
          <s id="s.001264">Po&longs;ita igitur Luna in I, eaque immobili, terra in A, ita vt tota il&shy;<lb/>lius &longs;uperficies aquea &longs;it, terra non jam &longs;ph&aelig;ra, &longs;ed &longs;ph&aelig;rois erit ad in&longs;tar <lb/>pruni, cujus major diameter e&longs;t axis ab&longs;idum, vel in linea connectente <lb/>centra, minor ver&ograve; e&longs;t diameter circuli maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis. </s>
          <s id="s.001265">Et &longs;i Luna &longs;it <lb/>in &AElig;quatore, pr&aelig;dictum Planum BCDE erit in plano &AElig;quatoris, CE <lb/>erit Meridianus, polus in C erecta CA perpendiculari ad planum &AElig;qua&shy;<lb/>toris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001266"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001267"> Qu&aelig; &longs;equuntur facilia reputo; demus enim moveri Lunam <lb/>per IHS, eodem motu moveri videbitur punctum P ; &amp; vbi Luna per&shy;<lb/>venerit in S, punctum maxim&aelig; elevationis erit in E, er&iacute;tque EC linea ab&shy;<lb/>&longs;idum, &amp; BD diameter maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis; atque ita pr&aelig;dictus aqu&aelig; tu&shy;<lb/>mor motum Lun&aelig; omnin&ograve; &aelig;mulatur, &amp; orbe peracto, Luna redeunte <lb/>ad punctum I, tumor rediret ad punctum P. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001268">Pro quo etiam fingendum <lb/>e&longs;t, &longs;imul cum Luna, eodemque motu, circa centrum A, moveri lineam <lb/>connectentem centra A, I, cum ip&longs;a linea dirimente GFH, &longs;ed profe&shy;<lb/>ct&ograve; hic &aelig;&longs;tus ab eo diver&longs;us e&longs;t, quem mod&ograve; habemus, vel ob&longs;ervamus in <lb/>mari. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001269"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001270"> Ita e&longs;t, fateor vltro; quia totam terre&longs;tris globi &longs;uperficiem aqua <pb pagenum="109" xlink:href="025/01/113.jpg"/>non tegit; fac autem v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->alti&longs;&longs;imum terr&aelig; tractum attolli &longs;upra aquas in <lb/>V, haud dubi&egrave; eo tempore, quo tumor aqu&aelig; re&longs;ponderet radio AV, &longs;ecun&shy;<lb/>d&ugrave;m eundem radium a&longs;&longs;urgit aqua per clivum montis, donec <expan abbr="tand&etilde;">tandem</expan> Luna <lb/><expan abbr="reced&etilde;te">recedente</expan> vers&ugrave;s S, aqua &longs;ub&longs;idit, &amp; refluit proprio pondere; quia pre&longs;&longs;ionis <lb/>vi non &longs;u&longs;tinetur amplius; hinc fiet &aelig;&longs;tus reciprocus, <expan abbr="qual&etilde;">qualem</expan> mod&ograve; habemus, <lb/>&longs;ive, vt <expan abbr="voc&atilde;t">vocant</expan>, fluxus, &amp; refluxus. </s>
          <s id="s.001271">Si ver&ograve; ad <expan abbr="occas&utilde;id&etilde;">occasum idem</expan> terr&aelig; tractus vers&ugrave;s <lb/>mare inclinet; hinc inde maximus erit aqu&aelig; tumor ad <expan abbr="vtr&utilde;q;">vtrunque</expan> montis <expan abbr="cliv&utilde;">clivum</expan>, <lb/>occiduum &longs;cilicet, atque ortivum; &amp; Luna tendente vers&ugrave;s S, &longs;en&longs;im &longs;ub&longs;i&shy;<lb/>det aqua, excurr&eacute;tque, hinc vers&ugrave;s ortum, inde occa&longs;um vers&ugrave;s; vt autem <lb/>refluit aqua in partes oppo&longs;itas, abeunte Luna, ita Luna accedente &agrave; parti&shy;<lb/>bus oppo&longs;itis, <expan abbr="nimir&utilde;ab">nimirum ab</expan> occa&longs;u &amp; ortu accurrit, vel affluit, a&longs;&longs;urg&iacute;tque aqua <lb/>vers&ugrave;s terr&aelig; tractum V, &amp; vtrimque ad vtrumque clivum &longs;en&longs;im attolli&shy;<lb/>tur. </s>
          <s id="s.001272">Hinc &longs;i per medium terr&aelig; trectum, angu&longs;tum fretum perrumperet, aqua <lb/>hinc inde &longs;imul a&longs;&longs;urgente, in medio freto gemini &aelig;&longs;tus concurrerent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001273"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c mihi &longs;ummoper&egrave; placent; &longs;ed non intelligo, quid fiat Lu&shy;<lb/>na extra &AElig;quatorem &longs;ita. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001274"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001275"> Faciam intelligas: finge tibi terram ad in&longs;tar &longs;ph&aelig;roidis, id e&longs;t, <lb/>Solidi Elliptici; cogita prunum PQRT, quod obtinebis, &longs;i ellip&longs;im hanc <lb/>circa axem RP volvi iubeas. </s>
          <s id="s.001276">Finge autem pr&aelig;dictum prunum cujus &longs;ectio <lb/>PQRT e&longs;t in plano &AElig;quatoris, librari circa <expan abbr="ax&etilde;">axem</expan> CE mod&ograve; vers&ugrave;s <expan abbr="Pore&atilde;">Poream</expan>, <lb/>mod&ograve; vers&ugrave;s Au&longs;trum, per <expan abbr="arc&utilde;">arcum</expan> 18. circiter graduum, hinc inde; ac &longs;imul <expan abbr="li-ne&atilde;">li&shy;<lb/>neam</expan> <expan abbr="ab&longs;id&utilde;">ab&longs;idum</expan> RP volvi circa <expan abbr="ax&etilde;">axem</expan> Mundi, in plano &longs;cilicet &AElig;quatoris perpen&shy;<lb/>diculariter erectum, eodem pror&longs;us <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> Luna motu, <expan abbr="t&utilde;">tum</expan> integr&aelig; revolutionis, <lb/>tum etiam pr&aelig;dict&aelig; librationis, en tibi germanum marini &aelig;&longs;tus &longs;y&longs;tema. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001277"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001278"> Maxima difficultas &longs;e&longs;e mihi objicit ; nempe po&longs;ita linea ab&longs;i&shy;<lb/>dum extra Planum &AElig;quatoris, Luna v.g.in Tropico Capricorni exi&longs;tente, &longs;i <lb/>accipiamus quodlibet punctum extra &AElig;quatorem, elevatio aqu&aelig; in eo <lb/>puncto in&aelig;qualis e&longs;&longs;et, lic&egrave;t Luna in Meridiano &longs;ita &longs;upponatur; &amp; vt cla&shy;<lb/>ri&ugrave;s hanc difficultatem exponam. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.113.1.jpg" xlink:href="025/01/113/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001279">Sit circulus verticalis &amp; meri&shy;<lb/>dianus in globo terre&longs;tri ADCF, <lb/><expan abbr="Horiz&otilde;">Horizon</expan> AC, &AElig;quator FK; Tropi&shy;<lb/>cus Cancri HI, Capricorni GL, <lb/>Axis mundi PM; &longs;upponatur Lu&shy;<lb/>na in G, &longs;cilicet in Tropico Capri&shy;<lb/>corni, &amp; in meridiano &longs;upra hori&shy;<lb/>zontem; circulus maxim&aelig; depre&longs;<lb/>&longs;ionis e&longs;t <expan abbr="Bq;">Bq</expan> &amp; &agrave; terr&aelig; <expan abbr="p&utilde;cto">puncto</expan> D, <lb/>quod a&longs;&longs;umptum e&longs;t extra &AElig;qua&shy;<lb/>torem; <expan abbr="punct&utilde;">punctum</expan> maxim&aelig; elevatio<lb/>nis, quod e&longs;t in G, e&longs;t enim line <lb/><expan abbr="ab&longs;id&utilde;">ab&longs;idum</expan> GI, di&longs;tat toto area GD, a <lb/>quo tamen circulus maxim&aelig; de <lb/>pre&longs;&longs;ionis di&longs;tat tant&ugrave;m arcu BM, po&longs;ita ver&ograve; Luna in <expan abbr="p&utilde;cto">puncto</expan> medi&aelig; noctis <lb/>L, circulus maxim&aelig; depre&longs;&longs;ionis erit NO, Linea ab&longs;idum LH, arcus di&longs;tan-<pb pagenum="110" xlink:href="025/01/114.jpg"/>ti&aelig; &agrave; puncto maxim&aelig; elevationis HD, maxim&aelig; depre&longs;&longs;ionis DN; igitur <lb/>&aelig;&longs;tus nocturnus long&egrave; major e&longs;t in loco D, qu&agrave;m diurnus; immo &longs;i accipia&shy;<lb/>tur punctum B, in eo erit maxima depre&longs;&longs;io aqu&aelig;, Luna po&longs;ita in G ; &longs;cilicet <lb/>de meridie, po&longs;ita ver&ograve; in L, de media nocte, di&longs;tabit B &agrave; puncto maxim&aelig; <lb/>depre&longs;&longs;ionis arcu BN; cuncta h&aelig;c repugnare videntur ob&longs;ervationibus, c&ugrave;m <lb/>&aelig;&longs;tus diurnus &amp; nocturnus &aelig;quales &longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001280"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001281"> Fateor vnum e&longs;&longs;e ex pr&aelig;cipuis Nodis, qui mihi &longs;olvendi &longs;unt, <lb/>qui tamen facil&egrave; a me &longs;olvitur, in hypothe&longs;i facta. </s>
          <s id="s.001282">Nempe dato quod tota <lb/>&longs;uperficies terre&longs;tris globi &longs;it aquea, cuncta h&aelig;c, vt dicis, &longs;uccederent; duo <lb/>tamen ob&longs;erves, velim; primum e&longs;t, di&longs;tinguendam e&longs;&longs;e aquarum elevatio&shy;<lb/>nem, &longs;eu tumorem, ab earundem rapido cur&longs;u; vnum enim ab alio di&longs;tin&shy;<lb/>guitur, lic&egrave;t vnum ex alio con&longs;equatur; vnde fieri pote&longs;t, vt cum minore ele&shy;<lb/>vatione &longs;eu tumore, rapidior cur&longs;us conjunctus &longs;it; &amp; vici&longs;&longs;im min&ugrave;s rapi&shy;<lb/>dus cur&longs;us, cum majore elevatione propter loci &longs;itum: Secundum e&longs;t, vers&ugrave;s <lb/>Polos &aelig;&longs;tus fer&egrave; &longs;ine legibus ire, quia cum punctum elevationis, quod non <lb/>procul &agrave; Polo di&longs;tat brevem circulum, <expan abbr="diurn&utilde;">diurnum</expan> &longs;cilicet de&longs;cribat, circa axem <lb/>Mundi, quid mirum, &longs;i maxima inde aquarum perturbatio na&longs;catur; &amp; ver&ograve; <lb/>pr&aelig;&longs;cindendo &agrave; vario terrarum &longs;itu, qui multa variat, vers&ugrave;s Polos, qua&longs;i <lb/>vortex quidam tumentis aqu&aelig;, &longs;patio 24. horarum min 48. circa polum iret, <lb/>ex quo rever&agrave; non modica aquarum perturbatio &longs;ine certa lege &longs;equere&shy;<lb/>tur. </s>
          <s id="s.001283">Sed de hoc infra. </s>
          <s id="s.001284">Porr&ograve; fateor vltro, <expan abbr="pr&aelig;&longs;cind&etilde;do">pr&aelig;&longs;cindendo</expan> &agrave; diver&longs;o partium &longs;itu <lb/>&amp; po&longs;ito quod tota &longs;uperficies terre&longs;tris globi aquea e&longs;&longs;et, in puncto D, tu&shy;<lb/>morem aqu&aelig; altiorem fore de meridie qu&agrave;m de media nocte, Luna exi&longs;ten&shy;<lb/>te in Tropico Cancri, contra ver&ograve; in Tropico Capricorni; immo Luna exi&shy;<lb/>&longs;tente in Cancro de meridie, vel in Capricorno, de media nocte, altiorem <lb/>fore tumorem in D, qu&agrave;m &longs;i Luna exi&longs;teret in &AElig;quatore. </s>
          <s id="s.001285">Cur ver&ograve; hoc <lb/>modo <expan abbr="n&otilde;">non</expan> fiat, ex diver&longs;o terr&aelig; ac maris &longs;itu &amp; &agrave; vario affluentis &amp; refluen&shy;<lb/>tis aqu&aelig; cur&longs;u, variaque illius deflexione, reflexione, inclinatione, contra&shy;<lb/>ctione &amp;c. </s>
          <s id="s.001286">de quibus infr&agrave;, omnin&ograve; &longs;equitur. </s>
          <s id="s.001287">Itaque jam mihi &longs;ufficit, hanc <lb/>veram cau&longs;am e&longs;&longs;e pr&aelig;dicti aquarum tumoris &amp; motus, eju&longs;demque revo&shy;<lb/>lutionis, ad Lun&aelig; motum diurnum ita compo&longs;it&etail; vt Luna in Meridiano exi&shy;<lb/>&longs;tente, &longs;ive &longs;upra, &longs;ive infra horizontem, pr&aelig;fatus tumor maximus &longs;it in lo&shy;<lb/>cis, &longs;ub eodem Meridiano &longs;itis: maxima ver&ograve; ibidem depre&longs;&longs;io, Luna 90. <lb/>gradibus &agrave; dicto Meridiano di&longs;tante; &longs;ic enim &longs;ingulis diebus tumor vna <lb/>fer&egrave; hora tardi&ugrave;s accedit; quia talis e&longs;t Lun&aelig; motus, &amp; jam vides, ni fallor, <lb/>Chry&longs;ocome, quid ad mirabilem i&longs;tum effectum Luna conferat, &amp; qu&agrave;m <lb/>provid&egrave; ant&egrave; dixerim, Lunam marini &aelig;&longs;tus cau&longs;am non e&longs;&longs;e, nec enim re&shy;<lb/>ver&agrave; cau&longs;a e&longs;t, &longs;ed mera occa&longs;io; cau&longs;a ver&ograve;, in&aelig;qualis a&euml;ris gravitatio, eo <lb/>modo, quo dixi. </s>
          <s id="s.001288">Ex qua po&longs;ita Luna, eju&longs;que motu ab ortu in occa&longs;um, ne&shy;<lb/>ce&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur &aelig;&longs;tus, id e&longs;t, aquarum elevatio &amp; tumor, in dato quolibet <lb/>Oceani puncto; &longs;uppo&longs;ita &longs;cilicet tota &longs;uperficie globi aquea, idque bis &longs;in&shy;<lb/>gulis diebus, &longs;cilicet de meridie, &amp; media nocte Lunari; meridiem autem, <lb/>&longs;eu mediam noctem Lunarem voco, illud temporis punctum, quo Luna e&longs;t <lb/>in Meridiano, cui pr&aelig;dictus locus &longs;ube&longs;t; vtr&ugrave;m ver&ograve; tumor de meridie Lu&shy;<lb/>nari, &longs;it &aelig;qualis tumori de media nocte, jam dictum e&longs;t &longs;upra; nimirum <pb pagenum="111" xlink:href="025/01/115.jpg"/>&aelig;qualis e&longs;t, dum Luna non procul ab &AElig;quatore exi&longs;tit; in&aelig;qualis ver&ograve;, <lb/>dum Luna vers&ugrave;s Tropicos excurrit; quid autem accidat, in hoc rerum <lb/>&longs;tatu, nimirum ex diver&longs;o marium ac terrarum &longs;itu, paul&ograve; po&longs;t dicam, <lb/>nec me opinor, ab onere illo eximetis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001289"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001290"> Germanam ac facilem cau&longs;am habemus marini &aelig;&longs;tus, qui <lb/>&longs;ingulis diebus bis a&longs;&longs;urgeret in illa hypothe&longs;i totius &longs;uperficiei aque&aelig;, de <lb/>qua vltra di&longs;putandum e&longs;&longs;e, non puto; quare ad aliam marini &aelig;&longs;tus pro&shy;<lb/>prietatem venio; prima enim diurna e&longs;t, de qua huc v&longs;que; juxta illam <lb/>hypothe&longs;im ; &longs;ecunda men&longs;trua, tertia denique annua. </s>
          <s id="s.001291">Quod &longs;pectat ad <lb/>men&longs;truam, nemo fer&egrave; ne&longs;cit, &aelig;&longs;tum maximum e&longs;&longs;e in Plenilunio, medio&shy;<lb/>crem in Novilunio, minimum in Quadraturis; Qu&aelig;ro igitur ex te, vtr&ugrave;m <lb/>in hac eadem hypothe&longs;i, ratio &amp; cau&longs;a reddi po&longs;&longs;it huju&longs;modi varietatum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001292"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001293"> Non e&longs;t dubium, quin po&longs;ita majore vi pre&longs;&longs;ionis, major ex <lb/>illa tumoris, vel elevationis effectus con&longs;equatur, nimirum cre&longs;cente cau&shy;<lb/>&longs;a, cre&longs;cit effectus; atqui in Plenilunio major pre&longs;&longs;ionis vis e&longs;t, qu&agrave;m in <lb/>Novilunio; &amp; in vtroque, qu&agrave;m in Quadraturis; quia &longs;cilicet major vis <lb/>e&longs;t gravitationis ; h&aelig;c ver&ograve; major, quia tunc a&euml;r long&egrave; gravior. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001294"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c prob&egrave; inter &longs;e con&longs;entiunt, mod&ograve; illud, quod vltimo loco <lb/>a&longs;&longs;eris, &longs;ub&longs;i&longs;tat; at, vt ingenu&egrave; dicam, non video, cur a&euml;r &longs;it gravior in <lb/>Plenilunio. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001295"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001296"> Aliquid fort&egrave; novi afferam; quod tamen cum reliquis experi&shy;<lb/>mentis, immo &amp; principiis con&longs;entit; nempe certum e&longs;t circa Plenilu&shy;<lb/>nium omnibus corporibus &longs;pongio&longs;is &amp; humidis, plus humoris &amp; &longs;ucci <lb/>ine&longs;&longs;e; vt videre e&longs;t in ovis, cancris, medulla, cerebro, alii&longs;que corpori&shy;<lb/>bus, quibus humor facil&egrave; affunditur; H&aelig;c profect&ograve; negari non po&longs;&longs;unt <lb/>ab iis, qui vel oculis in&longs;tructi &longs;unt; accedit, quod in corporibus appel&shy;<lb/>latis, non mod&ograve; cre&longs;cit moles, &longs;ed etiam pondus, vt quivis probare pote&shy;<lb/>rit; quidni ergo long&egrave; plus humoris a&euml;ri circa Plenilunium in&longs;it, c&ugrave;m a&euml;r <lb/>facil&egrave; humorem excipiat, divi&longs;um &longs;cilicet in perexiguas, qu&aelig;que omnem <lb/>fugiant &longs;en&longs;um particulas. </s>
          <s id="s.001297">Humor autem a&euml;ri admixtus majus pondus <lb/>conciliat, vt &longs;uppono ex jactis &longs;upra principiis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001298"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001299"> Immo etiam fort&egrave; major e&longs;t aqu&aelig; vis circa Plenilunium; hu&shy;<lb/>mor enim humori facil&egrave; admi&longs;cetur; quod lic&egrave;t nunquam expertus &longs;im, <lb/>judico tamen probabile; lic&egrave;t in parvis aquarum receptaculis &longs;en&longs;um <lb/>omn&eacute; facil&egrave; fugiat; &longs;ecus in majoribus, vt in Mari; &longs;ed c&ugrave;m <expan abbr="pericul&utilde;">periculum</expan> <expan abbr="n&otilde;">non</expan> fe&shy;<lb/>cerim, vix affirmare au&longs;im, lic&egrave;t inaudierim in <expan abbr="quibu&longs;d&atilde;">quibu&longs;dam</expan> &longs;epulchris marmo&shy;<lb/>reis &longs;ubterraneis, <expan abbr="aqu&atilde;">aquam</expan> cre&longs;cere ac decre&longs;cere, pro diver&longs;o Lun&aelig; ad&longs;pectu. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001300"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001301"> Ita e&longs;t, apud Arelaten&longs;es aliquid &longs;imile e&longs;&longs;e dicunt, &longs;ub templo <lb/>Patrum S Franci&longs;ci de Paula; nempe illorum c&oelig;nobium &longs;itum e&longs;t extra <lb/>vrbem, in eo loco, quem Campum Eli&longs;ium vocant, in quo innumeri vi&shy;<lb/>dentur tumuli lapidei, &longs;eu poti&ugrave;s cap&longs;&aelig;, in crypta ver&ograve; &longs;ub templo, &longs;unt <lb/>aliquot huju&longs;modi &longs;epulchra, in quorum vno paulo elatiore, aqua cre&longs;ce&shy;<lb/>re, ac decre&longs;cere dicitur, pro diver&longs;o Lun&aelig; ad&longs;pectu; hoc non a&longs;&longs;ero, quia <lb/>periculum non feci; mihi tamen vrna illa o&longs;ten&longs;a e&longs;t, &amp; hoc mihi ab illis <lb/>Patribus <expan abbr="a&longs;&longs;ert&utilde;">a&longs;&longs;ertum</expan>, penes quos &longs;it fides. </s>
          <s id="s.001302">Vt vt &longs;it, c&ugrave;m circa Plenilunium plus <pb pagenum="112" xlink:href="025/01/116.jpg"/>humoris in&longs;it aliis corporibus, qu&aelig; facile humorem, &longs;ubtilem &longs;cili&shy;<lb/>cet exugunt, a&euml;ri quoque plus humoris ine&longs;&longs;e, nece&longs;&longs;e e&longs;t, c&ugrave;m facillim&egrave; <lb/>tenuis humor ab illo exugatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001303"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001304"> Sed vnde amab&ograve; ille humor; an fort&egrave; Luna ex corporibus <lb/>illum educit, circa Plenilunium, tunc enim major illius vis e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001305"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001306"> Si Luna humorem illum educeret, inde cert&egrave; corpora humi&shy;<lb/>da &longs;icciora manerent, vt patet ex terminis, &amp; vt mole ita &amp; pondere im&shy;<lb/>minuta; c&ugrave;m tamen &longs;ec&ugrave;s accidat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001307"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001308"> Vnde procedat hic humor, cujus major vis ine&longs;t a&euml;ri, &longs;icuti aliis <lb/>corporibus, circa Plenilunium, ad pr&aelig;&longs;entem effectum nihil facit, pro <lb/>quo &longs;atis e&longs;t, rem ita e&longs;&longs;e, &agrave; quacumque tandem cau&longs;a &longs;it; certum e&longs;t, ta&shy;<lb/>men, Lunam cau&longs;am e&longs;&longs;e, vel occa&longs;ionem, pro cujus &longs;cilicet diver&longs;o ad&shy;<lb/>&longs;pectu, humoris affu&longs;i diver&longs;a ratio e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001309"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001310"> Rem mihi grati&longs;&longs;imam feceris, &longs;i vel obiter &longs;altem indic&acirc;&shy;<lb/>ris, quid &longs;entias de cau&longs;a illa; ni&longs;i enim fallor, fieri non pote&longs;t, quin aliquid <lb/>apud te &longs;tatueris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001311"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001312"> Dicam, &longs;ed ex hypothe&longs;i ; &longs;upponamus, Lunam ex no&longs;tris ele&shy;<lb/>mentis con&longs;tare, ac pr&aelig;&longs;ertim ex multo humore, long&egrave; no&longs;tro &longs;ubtiliore, <lb/>&amp; puriore; nempe lympha no&longs;tra non e&longs;t pura, &longs;ed mixta ex aliis elemen&shy;<lb/>tis; quis &longs;cit, an aqu&aelig; ill&aelig; ibi &longs;int, qu&aelig; &longs;uper c&oelig;los in &longs;acro textu e&longs;&longs;e <lb/>dicuntur; nullos tamen in iis pi&longs;ces e&longs;&longs;e putes, nulla animantium, aut <lb/>vegetantium &longs;emina; ibi enim fru&longs;tra e&longs;&longs;ent, c&ugrave;m h&aelig;c propter hominem <lb/>&longs;int terre&longs;tris orbis incolam; Sol autem, vt agit in terram, ita &amp; in Lu&shy;<lb/>nam, &amp; caloris vi, multum humoris rarefacti educit; c&ugrave;m enim &longs;ubtilior <lb/>&longs;it, long&egrave; facili&ugrave;s calore &longs;olvitur, educit&uacute;rque; hic porr&ograve; humor a&euml;ri ad&shy;<lb/>mixtus, caloris vi etiam vltra rare&longs;cit; donec tandem &agrave; Luna recedens, <lb/>in conum vmbr&aelig; terr&aelig; immergatur, vbi pr&aelig; frigore, den&longs;atur, &amp; pri&longs;ti&shy;<lb/>n&aelig; gravitati re&longs;tituitur; quia ver&ograve; Luna vers&ugrave;s occa&longs;um interim non pa&shy;<lb/>rum deflectit, ille tractus a&euml;ris, cui pr&aelig;dictus humor admixtus e&longs;t, pro&shy;<lb/>pior terr&aelig; fit, qu&agrave;m Lun&aelig;, atque ade&ograve;, infra lineam dirimentem, vers&ugrave;s <lb/>ip&longs;am terram gravitat. </s>
          <s id="s.001313">Sed vt hoc clari&ugrave;s explicetur, nonnihil &longs;chematis <lb/>adhibeo: Sit <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan> terr&aelig; A, &lpar;<emph type="italics"/>Po&longs;terioris Fig.<emph.end type="italics"/>&rpar; &longs;it Luna L, &amp; Sol &egrave; regione op&shy;<lb/>po&longs;itus, &longs;ecund&ugrave;m lineam LAK, erit Plenilunium; ac proinde <expan abbr="hemi&longs;ph&aelig;ti&utilde;">hemi&longs;ph&aelig;tium</expan> <lb/>Lunaris globi BED &longs;olaribus radiis illu&longs;tratur, quorum vi, humor ex illo <lb/>educitur, &longs;ecund&ugrave;m lineas eductas ex centro L, vt fit in globo terr&aelig;; <lb/>c&ugrave;m pariter Luna globus totalis &longs;it: C&ugrave;m autem vmbram &longs;uam terra proji&shy;<lb/>ciat &longs;ecundum lineam AL, haud dubi&egrave; &longs;i Luna &longs;it in Nodis, &longs;eu in plano <lb/>Ecliptic&aelig;, in dictam vmbram immer&longs;a e&longs;t, &longs;ecus ver&ograve;, &longs;i &agrave; dicto plano <lb/>ab&longs;it, &amp; quia interea Luna ab L tran&longs;it in M, K, R, a&euml;ris tractus, cui pr&aelig;dictus <lb/>humor admixtus e&longs;t, paul&ograve; inde gravior redditus, <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> iam &longs;it vicinior terr&aelig;, <lb/>quam Lun&aelig;, vers&ugrave;s terram tendit; vnde fit, vt redeunte Luna in L, <expan abbr="invmbr&atilde;">in vmbram</expan> <lb/>immer&longs;us, <expan abbr="c&otilde;den&longs;ato">conden&longs;ato</expan> humore, multo gravior evadat, &amp; <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> &longs;it infra <expan abbr="dirim&etilde;-t&etilde;">dirimen&shy;<lb/>tem</expan>, in terram magis gravitet: <expan abbr="id&etilde;">idem</expan> dico de reliquo a&euml;ris tractu, in <expan abbr="orb&etilde;">orbem</expan> circa <lb/>A ; ac proinde major &longs;equitur pre&longs;&longs;ionis effectus, igitur major &aelig;&longs;tus In No<lb/><gap/><pb pagenum="113" xlink:href="025/01/117.jpg"/>erit in K, &amp; illius Hemi&longs;ph&aelig;rium QPO illu&longs;tratur, educiturque vapor per <lb/>lineam KP, alia&longs;que &agrave; centro K ductas; vnde pr&aelig;dictus vapor longi&ugrave;s <lb/><figure id="id.025.01.117.1.jpg" xlink:href="025/01/117/1.jpg"/><lb/>recedit &agrave; terra, ac proinde vbi Luna, orbe peracto, redit in K, lic&egrave;t non <lb/>modica illius portio infra dirimentem de&longs;cenderit, minor tamen qu&agrave;m an&shy;<lb/>te; quia vers&ugrave;s terram long&egrave; majus &longs;patium decurrendum fuit: h&aelig;c au&shy;<lb/>tem in terram circumquaque gravitat quidem, &longs;ed min&ugrave;s; vnde minor <lb/>pre&longs;&longs;io; igitur minor &aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.001314">At ver&ograve; po&longs;ita Luna in Quadraturis M &amp; R, <lb/>&longs;uppono enim Solem in eodem loco; illu&longs;trantur Hemi&longs;ph&aelig;ria GIF, <lb/>STV; vnde po&longs;tquam Luna, peracto orbe, redit in M, a&euml;ris <lb/>tractus, cui admixtus e&longs;t eductus humor, per MI, alia&longs;que ductas &agrave; centro <lb/>M, propior e&longs;t Lun&aelig;, qu&agrave;m terr&aelig;; vnde in Lunam gravitat, &amp; c&ugrave;m Lu&shy;<lb/>na tendat ab M in K, ad illum a&euml;ris tractum ip&longs;a accedit; ac proinde ma&shy;<lb/>ximam educti humoris partem colligit; imm&ograve; Luna exi&longs;tente in K, Sol fe&shy;<lb/>r&egrave; line&aelig; AS re&longs;pondet, vnde ille a&euml;ris tractus inter MK, cui eductus hu&shy;<lb/>mor admixtus e&longs;t, majori ex parte intra vmbram &agrave; Luna projectam jacet, <lb/>vnde &longs;tatim adden&longs;atur humor, &amp; in ip&longs;am Lunam de&longs;cendit: Idem dico <lb/>de Luna po&longs;ita in altera Quadratura R ; humor enim educitur per RT, <lb/>alia&longs;que rectas ex centro R directas; c&ugrave;m autem Lun&aelig; motus &longs;it ab R in <lb/>L, humor per RT eductus recedit ab vmbra projecta ab vtroque globo; <lb/>vnde parum omnin&ograve; den&longs;atur ; igitur etiam &longs;i terr&aelig; propior &longs;it, qu&agrave;m Lu&shy;<lb/>n&aelig;, non tamen inde gravitatio cre&longs;cit; igitur neque pre&longs;&longs;io; igitur nec <lb/>&aelig;&longs;tus: igitur inde conveniens; ni fallor, ratio redditur, cur plus humoris <pb pagenum="114" xlink:href="025/01/118.jpg"/>Luna communicet corporibus &longs;ublunaribus, in Plenilunio; long&egrave; min&ugrave;s <lb/>in Quadraturis; in Novilunio demum min&ugrave;s quidem quam in Plenilunio, <lb/>plus ver&ograve; quam in Quadraturis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001315"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;an&egrave; mihi &longs;ummopere placent; volvo tamen in mente <lb/>nonnihil difficil&egrave;. </s>
          <s id="s.001316">Fingamus enim Lunam in L, vaporemque eductum <lb/>attolli &longs;ecund&ugrave;m altitudinem LE, quem vocemus radium Atmo&longs;ph&aelig;r&aelig; <lb/>Lunaris; erit pr&aelig;dict&aelig; Atmo&longs;ph&aelig;r&aelig; Hemi&longs;ph&aelig;rium BED; &amp; in toto <lb/>illo orbe LMKR, &aelig;quale Hemi&longs;ph&aelig;rium, vt HGI, QNO, TVX fin&shy;<lb/>gendum e&longs;t. </s>
          <s id="s.001317">In Novilunio ver&ograve;, Hemi&longs;ph&aelig;rium Atmo&longs;ph&aelig;r&aelig; Lunaris <lb/>erit QPO, &amp; in orbe illo diurno, TSX, BCD, HFI, in Quadratura <lb/>ver&ograve; M, erit GIF, PQN, SXV, CDE, denique in Quadratura R, erit <lb/>STV, CBE, GHF, PON. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001318">Vnde &longs;equitur meo judicio, &aelig;qualem <lb/>&longs;emper e&longs;&longs;e humoris educti copiam circumfu&longs;am, ac proinde &aelig;qualem <lb/>gravitationem &amp; pre&longs;&longs;ionem; igitur &aelig;qualem &aelig;&longs;tum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001319"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001320"> Fateor vltro &aelig;qualem fer&egrave; &longs;emper e&longs;&longs;e portionem humoris Lu&shy;<lb/>naris educti, admixtique a&euml;ris tractui intra Atmo&longs;ph&aelig;ram orbit&aelig; Lunaris <lb/>contenti, &longs;ed hic parum den&longs;atur, ac proinde vix gravior evadit, ni&longs;i intra <lb/>vmbras ab alterutro globo projectas immergatur; neque hoc &longs;ufficit, ni&longs;i <lb/>gravior factus propior terr&aelig; &longs;it, qu&agrave;m Lun&aelig;; hoc autem circa Plenilunium <lb/>fieri con&longs;tat, in quo &longs;cilicet vmbra terr&aelig; projicitur qua&longs;i direct&egrave; vers&ugrave;s Lu&shy;<lb/>nam; vnde magna humoris educti copia in dictam vmbram immergitur, <lb/>ac proinde den&longs;atur, &amp; gravior evadit; Lun&acirc; autem recedente ab L, ver&shy;<lb/>s&ugrave;s M, &amp; K, humor ille tandem propior terr&aelig; fit: quid mirum igitur, &longs;i <lb/>a&euml;r, cui admixtus e&longs;t magis in terram gravitet? </s>
          <s id="s.001322">Idem dico de Novilunio. <lb/></s>
          <s id="s.001323">Vbi enim Luna ex K Novilunij puncto pervenit per R in L, Sol fer&egrave; li&shy;<lb/>ne&aelig; EC re&longs;pondet, vnde vtraque vmbra tum Lun&aelig;, tum terr&aelig; projicitur <lb/>in illum a&euml;ris tractum, qui e&longs;t circa P, &amp; cui eductus humor admixtus e&longs;t; <lb/>hinc vald&egrave; den&longs;atur &amp; gravior fit, &amp; c&ugrave;m &longs;it propior terr&aelig;, ver&longs;us illam <lb/>tendit, de&longs;cenditque infra dirimentem: Si autem Luna ponatur in Quadra&shy;<lb/>tura M, vmbr&aelig; Lun&aelig; ille a&euml;ris tractus, qui e&longs;t inter IO, &amp; cui humor <lb/>eductus admixtus e&longs;t, &longs;tatim diuque immergitur, vt patet; &longs;ive vmbra pro&shy;<lb/>jecta &longs;it &agrave; Luna, Sole po&longs;ito inter QT, &amp; Luna inter OI, &longs;ive ab ip&longs;a <lb/>terra, Sole &longs;ito paul&ograve; vltra R &amp; Luna in K ; hinc den&longs;atur &amp; gravior fit, &amp; <lb/>c&ugrave;m Luna tunc fit propior, in eam gravitat &amp; tendit. </s>
          <s id="s.001324">Denique &longs;i Luna <lb/>ponatur in Quadratura R, ille a&euml;ris tractus, cui humor eductus admixtus <lb/>e&longs;t, vmbr&aelig; terr&aelig; immergitur, quando Sol pervenit fer&egrave; in M ; Sed tunc Lu&shy;<lb/>na e&longs;t circa K, igitur vicinior, igitur in Lunam gravitat; pari modo, So&shy;<lb/>le po&longs;ito inter IO, Luna ver&ograve; inter QT, immergitur in vmbram Lu&shy;<lb/>n&aelig;; &longs;ed tunc etiam gravitat in Lunam, cui propior e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001325"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001326"> Rem hanc prob&egrave; intelligo, &amp; nihil clarius e&longs;&longs;e videtur; duo <lb/>tant&ugrave;m ex te &longs;cire velim, imm&ograve; tria; primum e&longs;t, vtr&ugrave;m Sol &aelig;quali&shy;<lb/>ter agat in illud Hemi&longs;ph&aelig;rium Lun&aelig;, quod illu&longs;trat, v.g.in BED, quan&shy;<lb/>do e&longs;t Plenilunium; Secundum e&longs;t, quid tandem fiat de humore illo ex <lb/>Luna educto, terri&longs;que illap&longs;o. </s>
          <s id="s.001327">Tertium vtr&ugrave;m ip&longs;o Plenilunij die &longs;it ma&shy;<lb/>ximus &aelig;&longs;tus, an paul&ograve; ante, &longs;eu po&longs;t Oppo&longs;itionis momentum. </s>
        </p>
        <pb pagenum="115" xlink:href="025/01/119.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001328"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001329"> Ab hoc vltimo incipiam, in quo lic&egrave;t varij &longs;int ij Autores, qui <lb/>de hoc argumento &longs;crip&longs;erunt, quorum aliqui maximam vim &aelig;&longs;tus die 17. <lb/>Lun&aelig; fieri volunt, quos arguit manife&longs;ta experientia; dico tamen etiam <lb/>iuxta pr&aelig;mi&longs;&longs;am hypothe&longs;im, in qua totam &longs;uperficiem globi aqueam e&longs;&longs;e <lb/>&longs;upponimus, maximam vim &aelig;&longs;tus, &longs;eu quod idem e&longs;t, aquarum elevatio&shy;<lb/>nem, non fieri vbique in ip&longs;o Oppo&longs;itionis, &longs;eu Plenilunij puncto; &longs;ed tan&shy;<lb/>t&ugrave;m in illo Meridiano, &longs;ub quo fit oppo&longs;itio, vel Plenilunium, idque per &longs;e, <lb/>&amp; in pr&aelig;fata hypothe&longs;i ; nam ratione &longs;itus, accidere pote&longs;t, vt iis omnibus, <lb/>qui &longs;ub eodem Meridiano &longs;unt, eodem momento maximus &aelig;&longs;tus non fiat, <lb/>de quo infra; dixi etiam per &longs;e; nam per accidens &longs;ecus erit, vt &longs;i ex ortiva <lb/>di&longs;ci Lunaris parte, plus humoris educatur, qu&agrave;m ex occidua: &amp; ver&ograve; &longs;i <lb/>macul&aelig; Lunares aqu&aelig; &longs;unt, quanquam diver&longs;&aelig; &agrave; no&longs;tris, &amp; &longs;ine pi&longs;cibus, <lb/>&amp; virtute aliqua &longs;eminali, in parte ortiva long&egrave; plures &amp; majores &longs;unt; <lb/>Vnde &longs;equitur plus humoris educi paul&ograve; po&longs;t Plenilunium, qu&agrave;m ante; <lb/>quia Sol magis direct&egrave; in eam partem Lunaris di&longs;ci agit, cui plus humoris <lb/>educendi ine&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001330"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001331"> Ni fallor, apud aliquos Autores legi maximam vim <lb/>&aelig;&longs;tus vno vel altero die, po&longs;t Plenilunium e&longs;&longs;e; quod rect&egrave; in hanc rem <lb/>Quadraret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001332"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001333"> Legi&longs;ti haud dubi&egrave;; nam ad Diepam &amp; alibi, vt Furnerius ob&longs;er&shy;<lb/>vat, &longs;ummum incrementum e&longs;t Die 17. Lun&aelig;, biduo &longs;cilicet po&longs;t Plenilu&shy;<lb/>nij punctum; idem te&longs;tatur Cre&longs;centius lib. <!-- REMOVE S-->3. Nautic. <!-- REMOVE S-->cap.2. idem Plin. <lb/><!-- REMOVE S-->lib.2. cap.97. vbi habet, maxim&egrave; fervere &aelig;&longs;tum, non in plena, aut novi&longs;&longs;i&shy;<lb/>ma, &longs;ed po&longs;tea: alibi tamen, vt in ora Gallica, te&longs;te Scaligero, exercit.52. <lb/>cui &longs;ub&longs;crip&longs;it Furnerius lib.9.cap.21.in ip&longs;o Plenilunio maxim&egrave; attollitur. <lb/></s>
          <s id="s.001334">Itaque ex diver&longs;o &longs;itu, h&aelig;c diver&longs;itas procedit; in pr&aelig;mi&longs;&longs;a tamen hypo&shy;<lb/>the&longs;i, eductoque vniformiter &amp; &aelig;qualiter humore ex globo Lunari, ma&shy;<lb/>ximus &aelig;&longs;tus fieret &longs;ub illo Meridiano, in quo fit Oppo&longs;itio; in aliis ver&ograve; <lb/>punctis citi&ugrave;s vel tardi&ugrave;s; ortiva &longs;cilicet intra Quadrantem citi&ugrave;s, occidua <lb/>ver&ograve; tardi&ugrave;s: ex illa ver&ograve; hypothe&longs;i macularum Lun&aelig;, quam tamen non <lb/>ad&longs;truo, haud dubi&egrave; maximus &aelig;&longs;tus fieret po&longs;t Plenilunium, ob rationem <lb/>allatam. </s>
          <s id="s.001335">Sed jam ad &longs;ecundum tuum po&longs;tulatum re&longs;pondeo, mi Augu&longs;ti&shy;<lb/>ne, &longs;cilicet humorem illum, &amp; facil&egrave; admi&longs;ceri no&longs;tris elementis, &amp; facil&egrave; <lb/>ex iis educi; nec enim cum iis mixtum quodpiam componit: ac proinde non <lb/>mirum, &longs;i vt facil&egrave; educitur, atque avolat, ita facil&egrave; in Lunam redeat, <lb/>c&ugrave;m &longs;cilicet immergitur in vmbram, &longs;ive &agrave; terre&longs;tri, &longs;ive &agrave; Lunari globo <lb/>projectam, &amp; e&longs;t propior Lun&aelig;, qu&agrave;m terr&aelig;; in quo, meo judicio, nulla <lb/>e&longs;t difficultas, nec e&longs;t quod aliquis timeat, ne hic vapor in nubes concre&shy;<lb/>&longs;cat quia nubes contexi non po&longs;&longs;unt ni&longs;i ex halitu heterogeneo; hic autem <lb/>Lunatis vapor totus e&longs;t Homogeneus. </s>
          <s id="s.001336">Quod ver&ograve; pertinet ad primum qu&aelig;&shy;<lb/>&longs;itum, dico Solem in eam globi Lunaris &longs;ectionem, &longs;eu portionem in quam <lb/>radij magis directi incidunt, forti&ugrave;s agere; v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->plus agit in arcum EY, <lb/>qu&agrave;m in YD, ita vt actio Solis in EY, &longs;it ad actionem in YD, vt Sinus re&shy;<lb/>ctus EY id e&longs;t LB, ad BD Sinum ver&longs;um arcus YD; &amp; hoc in ip&longs;a &longs;e&shy;<lb/>ctione Lun&aelig;; &longs;i enim accipiatur &longs;uperficies, actio in EY e&longs;t ad actionem <pb pagenum="116" xlink:href="025/01/120.jpg"/>in YD, in ratione compo&longs;ita, ex ratione Quadrati ab ad differentiam <lb/>Quadrati BD &amp; ex permutata Quadrati &longs;ub chorda arcus EY ad differen&shy;<lb/>tiam Quadrati &longs;ub chorda arcus ED, vel ex ratione Quadrati LB, ad Qua&shy;<lb/>dratum bD, plus bis rectangulum &longs;ub LbD, &longs;eu ad rectangulum &longs;ub bD, <lb/>&amp; aD, &amp; Lc. <!-- REMOVE S-->ad cE &amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001337"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001338"> Non intelligo h&aelig;c Geometrica, tam enim jejun&egrave; illa pro&shy;<lb/>ponis; c&ugrave;m tam&egrave;n ab&longs;tru&longs;as demon&longs;trationes contineant; vix ea curtim &amp; <lb/>raptim indicata poti&ugrave;s qu&agrave;m expo&longs;ita qui&longs;quam mente capiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001339"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001340"> Suppono ea, qu&aelig; jam ali&agrave;s demon&longs;travi, &longs;cilicet circulum &longs;ub <lb/>radio, &aelig;quali chord&aelig;, &aelig;qualem e&longs;&longs;e portioni &longs;uperficiei Sph&aelig;r&aelig;, quam <lb/>metitur, vel gignit arcus, cujus e&longs;t chorda, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;i accipiatur circulus &longs;ub <lb/>radio &aelig;quali chord&aelig; &longs;ubten&longs;&aelig; arcui EY, erit &aelig;qualis portioni &longs;uperficiei <lb/>Sph&aelig;r&aelig;, <expan abbr="qu&atilde;">quam</expan> metitur, vel gignit arcus EY revolutus &longs;cilicet circa axem EC, <lb/>hinc chorda &longs;ubten&longs;a arcui ED e&longs;t &aelig;qualis radio circuli &aelig;qualis &longs;uperficiei <lb/>Hemi&longs;ph&aelig;rij; demon&longs;tratum e&longs;t item, portionem &longs;uperficiei genit&aelig; ab arcu <lb/>YE e&longs;&longs;e ad genitam ab arcu YD, vt Ec, ad cL; pr&aelig;terea lumina inci&shy;<lb/>dentia, per parallelas, &longs;unt vt ba&longs;es, &longs;i con&longs;iderentur in &longs;e; &longs;i ver&ograve; con&longs;i&shy;<lb/>derentur in &longs;ubjecto, id e&longs;t in diver&longs;a &longs;uperficie, cui incidunt, &longs;i &longs;int <lb/>&aelig;qualia lumina, erunt in &longs;ubjecto, vt &longs;uperficies illu&longs;trat&aelig; permutando; v. <lb/><!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;i eadem vis, &longs;eu quantitas luminis, &lpar;&longs;ic enim vocare liceat&rpar; incidat in <lb/>&longs;uperficiem duplam alterius, erit lumen, vel luminis inten&longs;io &longs;uperficiei <lb/>dupl&aelig; ad aliam, vt 1.ad 2. Si ver&ograve; &longs;uperficies &longs;unt &aelig;quales, &longs;ed lumina in&aelig;&shy;<lb/>qualia, erunt inten&longs;iones, vt ip&longs;a lumina; &longs;i demum &amp; &longs;uperficies in&aelig;qua&shy;<lb/>les &longs;unt, erunt inten&longs;iones in ratione compo&longs;ita luminum &amp; &longs;uperficierum <lb/>permutando; jam applica. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001341"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001342"> Satis e&longs;t, probe intelligo; inde autem con&longs;tat, quod jam <lb/>&longs;ubindicare vi&longs;us es, vim Solis poti&longs;&longs;imum effectum habere circa Polum <lb/>Hemi&longs;ph&aelig;rij Lunaris ab eo illu&longs;trati, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->circa E, intra arcum Zy, vltra <lb/>ver&ograve; vers&ugrave;s B &amp; D parum valet; hinc etiam &longs;imilis ratio ducitur, cur Sol <lb/>Oriens vel Occidens, terr&aelig; &longs;uperficiem parum afficiat, plus ver&ograve; de meri&shy;<lb/>die, plus demum, qu&ograve; Sol propi&ugrave;s ad punctum verticale accedit; hinc vis <lb/>debilior radij obliqui, non tant&ugrave;m &agrave; radij reflexi carentia petenda e&longs;t; vt <lb/>aliqui faciunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001343"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001344"> Ex iis, qu&aelig; dicis, Antime, &longs;equeretur Lunaris di&longs;ci, vel <lb/>Hemi&longs;ph&aelig;rij extremitates, min&ugrave;s &longs;plendidas &amp; illu&longs;tratas videri; nul&shy;<lb/>lum tamen ego di&longs;crimen ob&longs;ervo; oculis autem meis magis credo, qu&agrave;m <lb/>ve&longs;tris demon&longs;trationibus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001345"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001346"> Demon&longs;tratio, Chry&longs;ocome, nunquam fallit, nec fallere pote&longs;t <lb/>&longs;tatue igitur oculum in A; Lunam, lic&egrave;t Sph&aelig;rica &longs;it, vt planum di&longs;cum <lb/>a&longs;picis, cujus diameter e&longs;t BD, paul&ograve; minor; &amp; Ba, &longs;egmentum &longs;cilicet <lb/>apparentis Semidiametri, vides &longs;ub angulo BAa; aL ver&ograve; &longs;ub angulo <lb/>aAL; &longs;ed ob parvitatem anguli BAL, qui vix e&longs;t 16.minutorum, anguli <lb/>&longs;ub quibus videntur &longs;egmenta aB, aL, &longs;unt vt ip&longs;a &longs;egmenta; igitur tanta <lb/>lux videtur in aB quanta in aL; quia in eadem ratione videtur contra&shy;<lb/>ctior, in qua prim&ugrave;m incidit di&longs;tractior; vt enim rem in plano tant&ugrave;m, <pb pagenum="117" xlink:href="025/01/121.jpg"/>&longs;eu &longs;ectione lucis con&longs;ideremus, &amp; &longs;upponamus lineam Aa, pro&shy;<lb/>pter di&longs;tantiam &longs;ecare arcum EB in Z, c&ugrave;m lux incidens in &longs;e&shy;<lb/>gmentum aB, &amp; incidens in &longs;egmentum aL, &longs;it &aelig;qu&egrave; inten&longs;a; inci&shy;<lb/>dentis ver&ograve; in BZ inten&longs;io; &longs;it ad inten&longs;ionem incidentis in ZE, vt <lb/>aB, ad al, &amp; c&ugrave;m tota incidens in ZB, videatur contracta in aB; <lb/>haud dubi&egrave; &aelig;qu&egrave; inten&longs;a videbitur; &amp; perinde atque &longs;i rever&agrave; incideret in <lb/>rectam Bl: &longs;ecus autem accideret, &longs;i in arcum BZ direct&egrave; radij vi&longs;uales <lb/>inciderent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001347"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c fusi&ugrave;s, qu&agrave;m par &longs;it exponis; fingo ego radios ab arcu <lb/>BZ profectos, &agrave; recta Ba profici&longs;ci; vnde optic&egrave; transfertur totum, id <lb/>quod ine&longs;t BZ, in rectam Ba; &longs;ed in BZ tota illa luminis quantitas vi&shy;<lb/>detur, qu&aelig;, &longs;i radij liberum tran&longs;itum nacti e&longs;&longs;ent, ip&longs;i Ba incidi&longs;&longs;et; &longs;cio, <lb/>ex his multa optica, eaque pr&aelig;clara deduci, v.g. <!-- REMOVE S-->cur flamma procul &longs;pe&shy;<lb/>ctata min&ugrave;s candida appareat; cur Mars, dum minor apparet, candidior <lb/>&longs;it; aliaque huju&longs;modi, qu&aelig; ad Opticam ac pr&aelig;&longs;ertim rem colorum perti&shy;<lb/>nent; &longs;ed his omi&longs;&longs;is, vt ad rem no&longs;tram veniam, qu&aelig;ro &agrave; te, vtr&ugrave;m rever&agrave; <lb/>in Novilunio major &aelig;&longs;tus &longs;it, qu&agrave;m in Plenilunio. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001348"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001349"> Quibu&longs;dam in locis major e&longs;&longs;e dicitur in Novilunio; &longs;ecus ve&shy;<lb/>r&ograve; in aliis, idque vt plurim&ugrave;m in Plenilunio; quod vel ex majore humoris <lb/>affu&longs;i copia rect&egrave; deducitur: &amp; ver&ograve; iuxta pr&aelig;mi&longs;&longs;am hypothe&longs;im, nihil &longs;u&shy;<lb/>per hoc definiri pote&longs;t, ni&longs;i fort&egrave; ex &longs;uperiore aver&longs;oque Lun&aelig; Hemi&longs;ph&aelig;&shy;<lb/>rio, pl&ugrave;s vel min&ugrave;s humoris educatur; min&ugrave;s autem educi videtur, tum <lb/>quia min&ugrave;s terris affunditur, tum quia ex libratione Lun&aelig; apparet, gran&shy;<lb/>diores maculas in aver&longs;o Hemi&longs;ph&aelig;rio non e&longs;&longs;e; c&ugrave;m demum ex fideli&longs;&longs;im&acirc; <lb/>omnium peritorum artis nautic&aelig; relatione, maxima vis &aelig;&longs;tus in Plenilu&shy;<lb/>nio e&longs;&longs;e dicatur, his, meo &longs;altem judicio &longs;tandum e&longs;t, quod rever&agrave; &longs;i &longs;uppo&shy;<lb/>natur, ad pr&aelig;mi&longs;&longs;a principia facil&egrave; reducitur: &longs;ed expectabam, Augu&longs;tine, <lb/>vt qu&aelig;dam fort&egrave; &longs;ingularia ex iis, qu&aelig; diximus, pro ea qua vales ingenij <lb/>&longs;agacitate deduceres. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001350"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001351"> Multa quidem animo volvi atque revolvi, &longs;ed vix temer&egrave; me <lb/>committere au&longs;us &longs;um, ne the&longs;es meas ludibrio exponerem; non dubito ta&shy;<lb/>men, c&ugrave;m h&aelig;c dicas, quin aliquid occurrat tibi &longs;citu dignum, quapropter <lb/>te etiam atque etiam rogo, vt nobis illud participare digneris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001352"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001353"> Illud &longs;an&egrave; te minim&egrave; effugi&longs;&longs;et; &longs;ed ad meas nugas non <lb/>ade&ograve; &longs;edul&ograve; mentem applicas, quin circa alia long&egrave; fort&egrave; graviora <lb/>ver&longs;eris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001354"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001355"> Non ita res profect&ograve; &longs;e habet, &longs;ed c&ugrave;m res i&longs;t&aelig; tu&aelig; nov&aelig; mi&shy;<lb/>hi accidant, vix eas prim&ograve; intuitu mente complector; quomod&ograve; igitur, <lb/>quid ex iis nece&longs;&longs;aria con&longs;ecutione &longs;equatur, videre po&longs;&longs;em? </s>
          <s id="s.001356">Mon&longs;tra qu&aelig;&longs;o <lb/>viam; <gap/> pr&aelig; illico &longs;equar. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001357"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001358"> Illud inprimis &longs;equi videtur, a&euml;ra &longs;cilicet infim&aelig; hujus regionis <lb/>e&longs;&longs;e compre&longs;&longs;um vi ponderis innitentis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001359"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001360"> Quodnam pondus intelligis? </s>
          <s id="s.001361">An fort&egrave; Carte&longs;ij &longs;ententiam <lb/>ad&longs;truis, q&uacute;i volebat &agrave; pr&aelig;ter labente Luna a&euml;ra terram inter &amp; Lunam in&shy;<lb/>terjectum comprimi? </s>
        </p>
        <pb pagenum="118" xlink:href="025/01/122.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001362"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001363"> Ab&longs;it, vt hoc dicam; licet enim fort&egrave; tantula compre&longs;&longs;io in Lunari <lb/>Atmo&longs;ph&aelig;ra fiat, non tamen ad nos v&longs;que <expan abbr="ext&etilde;ditur">extenditur</expan>, vt videre e&longs;t in explo&shy;<lb/>&longs;ione majoris bombard&aelig;, ex qua circumfu&longs;i a&euml;ris compre&longs;&longs;io &longs;equitur, qu&aelig; <lb/>tamen ad modicam di&longs;tantiam producitur; intelligo igitur de ip&longs;ius a&euml;ris <lb/>pondere; vt enim aqu&aelig; pondus a&euml;ra in fontibus illis artefactis, quos &longs;&aelig;p&egrave; <lb/>videritis, contentum, comprimit, quidni pondus &longs;uperioris a&euml;ris alium <lb/>comprimat? </s>
          <s id="s.001364">cogita Cylindrum plumbeum tant&aelig; altitudinis, quanta opus <lb/>e&longs;t, vt tanti ponderis vi, vers&ugrave;s ba&longs;im &longs;ub&longs;idat, ac dilatetur; mult&ograve; magis <lb/>&longs;i columnam ceream, vel ex butyro, aut charta erectam, maxim&aelig; &longs;cilicet <lb/>altitudinis tibi ante oculos ponas; &longs;ub&longs;idet enim pars inferior, quanquam <lb/>in&aelig;qualiter, erunt enim pre&longs;&longs;iones, vt altitudines, nimirum vt pondera; <lb/>quidni ergo a&euml;r, qui cert&egrave; dilatari nequit, vt butyrum, nec enim locus e&longs;t, <lb/>&longs;ed tant&ugrave;m comprimi, innitentis ponderis vi comprimatur? </s>
          <s id="s.001365">c&ugrave;m perinde <lb/>&longs;it, ex quacumque tandem materia pondus con&longs;tet, &amp; mille a&euml;ris libr&aelig; eun&shy;<lb/>dem effectum gravitando habeant, quem totidem aqu&aelig;, vel alterius mate&shy;<lb/>ri&aelig; libr&aelig; haberent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001366"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001367"> Sentiremus haud dubi&egrave; ingens illud pondus, nec ferendo pa&shy;<lb/>res e&longs;&longs;emus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001368"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001369"> An fort&egrave; &longs;entiunt vrinatores immer&longs;i ingens aqu&aelig; pondus <lb/>illorum capiti &longs;uperfu&longs;um? </s>
          <s id="s.001370">Minim&egrave; ver&ograve;; imm&ograve; &longs;entire non debent, c&ugrave;m <lb/>pr&aelig;cipuus corporis gravitantis, liquidi &longs;cilicet, effectus &longs;it corpus <lb/>&longs;ubjectum levius non deor&longs;um, at &longs;ur&longs;um extrudere; &longs;ic aqua in li&shy;<lb/>gnum immer&longs;um gravitat; equidem aqua in fundum va&longs;is lignei gravitat, <lb/>deor&longs;umque pellit, &longs;i a&euml;r &longs;ubtus e&longs;t, vt patet, &amp; &longs;imile pondus aqu&aelig;, ma&shy;<lb/>nus foramini in fundo dicti va&longs;is appo&longs;ita &longs;entiret, mod&ograve; manus foramen <lb/>ad&aelig;quaret: at &longs;i lignum vel corpus levius aqu&aelig; immergatur, in id aqua <lb/>ita gravitat, vt illud &longs;ur&longs;um extrudat, non ver&ograve; deprimat deor&longs;um; &longs;i ve&shy;<lb/>r&ograve; &longs;it gravius aqua, ex parte &longs;altem illud &longs;u&longs;tentat, vnde appen&longs;um in <lb/>aqua, min&ugrave;s illius pondus &longs;entitur: ab illo igitur periculo immunes &longs;umus, <lb/>nec timendum nobis e&longs;t, ne ab a&euml;re obruamur: at ni fallor, ex pr&aelig;mi&longs;&longs;a <lb/>gravitatione long&egrave; lat&eacute;que a&euml;ris &longs;uperfu&longs;i, &longs;equitur egregium illud experi&shy;<lb/>mentum Mercurij in tubo vitreo contenti, &amp; immer&longs;a alterius illius ex&shy;<lb/>tremitate, in &longs;ubjectum Mercurium, &longs;cutella contentum; &longs;u&longs;tinetur enim ad <lb/>duos pedes altitudinis paul&ograve; plus reliquo tubo vacuo pror&longs;us manente, ab <lb/>a&euml;ris gravitantis Cylindro. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001371"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001372"> De hoc argumento in hoc congre&longs;&longs;u agere non po&longs;&longs;umus, c&ugrave;m <lb/>&longs;ufficiens alterius materia e&longs;&longs;e queat; in quo pr&aelig;clari&longs;&longs;ima &amp; &longs;an&egrave; mirifica <lb/>ph&aelig;nomena explicabimus &amp; demon&longs;trabimus, qu&aelig; tum ab aliis, tum <lb/>&agrave; nobis explorata fuerunt; illud vnum vel obiter indica&longs;&longs;e &longs;ufficiat, &longs;cilicet <lb/>experimentum illud nullo modo cum &agrave; te pr&aelig;mi&longs;&longs;a hypothe&longs;i con&longs;entire; <lb/>quod ni fallor per&longs;picu&egrave; demon&longs;tro. </s>
          <s id="s.001373">Sit enim di&longs;tantia Lun&aelig; &agrave; terra 50. <lb/>Semidiametrorum terr&aelig; &amp; Semidiameter terr&aelig; iuxta vulgarem calculum <lb/>&longs;it pa&longs;&longs;uum Geometricorum 3436363. quem numerum &longs;i ducas in 25. <lb/>qu&aelig; e&longs;t &longs;emidi&longs;tantia &agrave; terra &longs;cilicet ad lineam dirimentem, de qua &longs;upra <lb/>venient 86909075. pa&longs;&longs;us, h&aelig;c e&longs;t altitudo a&euml;ris gravitantis ; &longs;i autem <pb pagenum="119" xlink:href="025/01/123.jpg"/>hunc numerum ducas in 5. venient 434544375 pedes; iam demus, aqu&aelig; <lb/>gravitatem e&longs;&longs;e ad gravitatem a&euml;ris non vt 400.ad 1.vt non nemo voluit, <lb/>&longs;ed vt 1000. ad 1. dividatur vltimus numerus per 1000. quotiens veniet <lb/>rejecta minutia, 434544. igitur Cylindrus a&euml;ris pr&aelig;dict&aelig; altitudinis ad&aelig;&shy;<lb/>quabit pondere Cylindrum aqu&aelig; altum pedes 434544. Sit autem aqua ad <lb/>Mercurium, ad &longs;ummum, vt 1.ad 15. pr&aelig;dictus Cylindrus a&euml;ris ad&aelig;quabit <lb/>pondere Cylindrum Mercurij altum pedes 28969. quomodo igitur, duos <lb/>tantum pedes altum ad&aelig;quat &amp; &longs;u&longs;tinet? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001374"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001375"> Rect&egrave; omnino; hoc enim confirmat illorum &longs;ententiam, <lb/>qui volunt Mercurium &longs;u&longs;tineri ab a&euml;re compre&longs;&longs;o, cuius vis tanta e&longs;t, vt <lb/>Mercurij Cylindrum 2.pedes altum ad&aelig;quet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001376"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001377"> Hoc etiam dici non pote&longs;t, c&ugrave;m enim a&euml;ris compre&longs;&longs;i vis per <lb/>Cylindres &aelig;qualibus ba&longs;ibus non exeratur, &longs;icuti exeritur vis a&euml;ris gravi&shy;<lb/>tantis, cert&egrave; quo major e&longs;&longs;et ba&longs;is tubi vitrei, eo minor e&longs;&longs;e deberet altitudo <lb/>Mercurij ab a&euml;re compre&longs;&longs;o &longs;u&longs;tentati; alia igitur ratio e&longs;t &amp; cau&longs;a, qu&aelig; di&shy;<lb/>ctum Mercurium &longs;u&longs;tinet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001378"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001379"> Maxima igitur a&euml;ris no&longs;tri compre&longs;&longs;io e&longs;&longs;et ab illa imma&shy;<lb/>nis ponderis vi proveniens, ac proinde vix nobis toleranda; &amp; vereor, vt <lb/>per illam re&longs;pirare, vt aiunt, aut ducere anhelitum liceret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001380"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001381"> Modica pror&longs;us illa vis e&longs;t; &amp; jam olim Galileus, pro &longs;ummo, <lb/>quo pollebat, ingenio, ob&longs;ervavit vim percu&longs;&longs;ionis infinitam propemo&shy;<lb/>d&ugrave;m rationem habere ad vim gravitationis ; quod facil&egrave; probabis, vel vni&shy;<lb/>co ictu mallei, in glandem plumbeam impacti; illa enim ictus vi depre&longs;&longs;a <lb/>ita dilatatur, vt &longs;imilis effectus vix ab immani ponderis gravitantis mole <lb/>obtineri po&longs;&longs;it; omitto rationes phy&longs;icas, alioquin pulcherimas, ne &agrave; pro&shy;<lb/>po&longs;ito fine longi&ugrave;s declinem; admitto igitur inferiorem a&euml;ris tractum pau&shy;<lb/>l&ograve; compre&longs;&longs;iorem e&longs;&longs;e, ac proinde par&ugrave;m admod&ugrave;m aut cert&egrave; nihil ducen&shy;<lb/>do anhelitui obe&longs;&longs;e: lic&egrave;t enim Thorax inde paul&ograve; difficili&ugrave;s explicetur, <lb/>nonnihil tamen compen&longs;ationis ex eo fieri videtur, quod intra pulmones <lb/>explicatos facili&ugrave;s adducatur, c&ugrave;m jam &longs;ponte &longs;ua e&ograve; tendat, tum ratione <lb/>gravitationis, tum ratione compre&longs;&longs;ionis, pari modo lic&egrave;t a&euml;ris expul&longs;io&shy;<lb/>ni pr&aelig;fata compre&longs;&longs;io tantulum ob&longs;it, re&longs;i&longs;tit enim a&euml;r compre&longs;&longs;us; aliun&shy;<lb/>de tamen a&euml;r compre&longs;&longs;us ambiens thoracem, eju&longs;dem contractionem ju&shy;<lb/>vat; hinc etiam aliqua fit compen&longs;atio: pr&aelig;tere&agrave; e&longs;to, a&euml;r compre&longs;&longs;us tan&shy;<lb/>tulum impediat pr&aelig;fatam natur&aelig; functionem; alia pariter alias impediunt; <lb/>hinc motu ip&longs;o defatigamur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001382"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> Iam mihi venit in mentem illud Plinij dictum, lib.2.cap.98. <lb/>ex Ari&longs;totele, nullum &longs;cilicet animal, ni&longs;i &aelig;&longs;tu recedente expirare; quod <lb/>inter fabulas referebam; nunc ver&ograve; hujus dicti aliqua ratio affulget; nem&shy;<lb/>pe c&ugrave;m accedente &aelig;&longs;tu &longs;it minor a&euml;ris gravitatio, ac proinde minor illius <lb/>pre&longs;&longs;io; contr&agrave; ver&ograve; recedente; inde fit, re&longs;pirationem faciliorem e&longs;&longs;e, ac&shy;<lb/>ce&longs;&longs;us, qu&agrave;m rece&longs;&longs;us tempore; c&ugrave;m autem moribundi tant&ugrave;m non vi&shy;<lb/>vant, &amp; re&longs;pirandi pote&longs;tas in iis tant&ugrave;m non extincta &longs;it; accedente mi&shy;<lb/>nimo illo impedimento, quod &agrave; compre&longs;&longs;ione a&euml;ris provenit, eo tempore, <lb/>&longs;altem vt plurim&ugrave;m, vit&aelig; &longs;imul &amp; anhelitus filum rumpitur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="120" xlink:href="025/01/124.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001383"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001384"> Nihil potuit meli&ugrave;s applicari, &amp; facil&egrave; crediderim ex hac do&shy;<lb/>ctrina, non pauca Medicos in rem &longs;uam derivare po&longs;&longs;e in pr&aelig;dicendo &aelig;gro&shy;<lb/>rum animam agentium tran&longs;itu. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001385"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001386"> Vnum e&longs;t, ne quid di&longs;&longs;imulem, &agrave; me lectum, apud celeberri&shy;<lb/>mum illum Hydrographi&aelig; &longs;criptorem Furnerium lib.9.cap.1.plus humo&shy;<lb/>ris &longs;cilicet ine&longs;&longs;e corporibus eo tempore, quo mare per &aelig;&longs;tum intume&longs;cit; <lb/>min&ugrave;s ver&ograve; tempore refluxus, vt vocant; illud autem, ita mihi difficil&egrave; vi&shy;<lb/>detur, vt huic nodo &longs;olvendo impar &longs;im. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001387"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001388"> Ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is principiis non ade&ograve; difficil&egrave; mihi videtur; <lb/>c&ugrave;m enim maximus &aelig;&longs;tus &longs;it in Plenilunio, &amp; tunc multus humor Lunari <lb/>effluvio terris affundatur; quid mirum, &longs;i quo tempore maximus &aelig;&longs;tus e&longs;t, <lb/>corpora multo humore abundent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001389"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001390"> Propo&longs;it&aelig; &agrave; me difficultatis vim non capis; nec enim agi&shy;<lb/>tur de ip&longs;o &aelig;&longs;tu Plenilunij, &longs;ed de quolibet alio. </s>
          <s id="s.001391">Et ver&ograve; in Plenilunio fit <lb/>refluxus, quo tempore min&ugrave;s humoris corporibus ine&longs;t, &amp; in Quadratu&shy;<lb/>ris etiam fit &aelig;&longs;tus; &amp; tunc corporibus multus humor ine&longs;t: &longs;i nobis non <lb/>&longs;uccurras, Antime, animum de&longs;pondeo; ni&longs;i fort&egrave; rem ip&longs;am in dubium <lb/>voces. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001392"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001393"> In dubium revocanda non e&longs;t; is enim non e&longs;t Furnerius, qui <lb/>aliis imponat; &amp; ver&ograve; miror &agrave; vobis non videri, ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is principiis <lb/>hoc ip&longs;um &longs;equi: nempe in eo loco, in quo fit &aelig;&longs;tus, a&euml;r min&ugrave;s compre&longs;&shy;<lb/>&longs;us e&longs;t, quia min&ugrave;s gravitat, vt jam diximus, nec repetendum e&longs;&longs;e du&shy;<lb/>xerim, &longs;i autem e&longs;t min&ugrave;s compre&longs;&longs;us, min&ugrave;s gravis e&longs;t, vt patet ex <lb/>terminis; corpus enim den&longs;um &longs;eu compre&longs;&longs;um gravius evadit; igi&shy;<lb/>tur Lunatis ille humor admixtus difficili&ugrave;s, aut tardius a&longs;cendit; <lb/>quo enim medium gravius e&longs;t, corpus leve e&ograve; facili&ugrave;s &longs;ur&longs;um ex&shy;<lb/>truditur; at ver&ograve; tempore refluxus a&euml;r magis gravitat, in eum &longs;ci&shy;<lb/>licet tractum, in quo refluxus e&longs;t, igitur a&euml;r compre&longs;&longs;ior gravior <lb/>evadit; quid mirum igitur, &longs;i Lunaris humor &longs;ur&longs;um facili&ugrave;s extrudatur? <lb/></s>
          <s id="s.001394">igitur tempore &aelig;&longs;tus &longs;eu fluxus plus humoris ine&longs;t, min&ugrave;s ver&ograve;, tempore <lb/>refluxus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001395"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001396"> Libenter mihi &longs;uccen&longs;erem, qui rem ob oculos po&longs;itam non <lb/>viderim; illud &longs;altem video ex dictis con&longs;tare, qu&aelig; &amp; quanta &longs;it Lun&aelig; <lb/>vis in corpora &longs;ublunaria; multi enim effectus, in &aelig;gris pr&aelig;&longs;ertim corpo&shy;<lb/>ribus ob&longs;ervantut, qui &agrave; celeberrimis Medicis Galenum &longs;ecutis Lun&aelig; tri&shy;<lb/>buuntur; quid porr&ograve; Luna conferat, non vt cau&longs;a, &longs;ed vt &longs;ubjectum &amp; oc&shy;<lb/>ca&longs;io, patet ex dictis hucu&longs;que; &longs;c licet majorem vel minorem humoris <lb/>vim, majorem item vel minorem a&euml;ris compre&longs;&longs;ionem, gravitatem, levita&shy;<lb/>tem, gravitationem; quid etiam in mal&egrave; affectis corporibus cuncta h&aelig;c <lb/>pr&aelig;&longs;tare po&longs;&longs;int nemo non videt; quid ad h&aelig;c diver&longs;i Lun&aelig; a&longs;pectus, im&shy;<lb/>m&ograve; &amp; fort&egrave; diver&longs;us Lunarium macularum &longs;itus, &longs;i fort&egrave; vt nonnullis vi&shy;<lb/>&longs;um e&longs;t, aqua &longs;it, &agrave; no&longs;tra tamen diver&longs;a; quid denique deliquium Solis <lb/>vel Lun&aelig; conferat ad diver&longs;as in &longs;ublunaribus corporibus mutationes; im&shy;<lb/>m&ograve; quid conus vmbr&aelig; ab vtroque globo project&aelig;, pro vario &longs;itu; nempe <lb/>vapor Lunatis immer&longs;us vmbr&aelig;, den&longs;atur &amp; gravior evadit, ferturque <pb pagenum="121" xlink:href="025/01/125.jpg"/>vers&ugrave;s illud centrum, cui propior e&longs;t; accedit, qu&ograve;d ex Luna vmbr&aelig; im&shy;<lb/>mer&longs;a vapor non educitur, vnde nova in &longs;iccitatis aut humoris vi muta&shy;<lb/>tio &longs;equitur, imm&ograve; &amp; minor &aelig;&longs;tus diebus, qui deinde &longs;equuntur; quia &longs;ci&shy;<lb/>licet totus ille humor de&longs;ideratur, qui toto Lunaris deliquij tempore So&shy;<lb/>lis vi eductus fui&longs;&longs;et. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001397"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001398"> Vnum omittis, quod cert&egrave; dignum &longs;citu e&longs;t; &longs;it enim lagenula <lb/><figure id="id.025.01.125.1.jpg" xlink:href="025/01/125/1.jpg"/><lb/>qu&aelig;piam A, ex cuius ventre a&longs;&longs;urgat &longs;ur&longs;um <lb/>canaliculus GF ad in&longs;tar ro&longs;tri; impleatur aqua <lb/>&longs;it qu&egrave; &longs;uprema &longs;uperficies aqu&aelig; BC, per cana&shy;<lb/>liculum a&longs;turgit &longs;upra libellam CD ; an fort&egrave; eo <lb/>tempore, quo tumet &aelig;&longs;tus, id e&longs;t, quo Luna e&longs;t <lb/>in Meridiano; min&ugrave;s a&longs;&longs;urgit <gap/> puta in E; plus <lb/>ver&ograve;, puta in F, eo tempore quo &agrave; Meridiano 90. <lb/>gradibus di&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001399"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001400"> Rem magnam narras, Antime; &longs;ed fort&egrave; fabulam narras, <lb/>cuipiam haud ab&longs;imilis, qui aquam Marinam in canaliculo contentam flu&shy;<lb/>xum &amp; refluxum pati a&longs;&longs;erebat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001401"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001402"> Seri&ograve; loquor, in his enim religioni ducerem, tibi alii&longs;que tui <lb/>&longs;imilibus imponere: &longs;ed miror &agrave; te non videri; totum hoc ex pr&aelig;mi&longs;&longs;a do&shy;<lb/>ctrina &longs;equi; nempe a&euml;r in hoc infimo tractu compre&longs;&longs;us, vt dixi, premit <lb/>&longs;uperficiem aqu&aelig; BC ; &longs;ed c&ugrave;m &longs;uperficiem D min&ugrave;s premat, quid mirum, <lb/>&longs;i pre&longs;&longs;io in BC pr&aelig;valeat? </s>
          <s id="s.001403">Min&ugrave;s autem premitur &longs;uperficies D, qu&agrave;m <lb/>CF; quia compre&longs;&longs;um corpus exerit &longs;uam vim quoquo vers&ugrave;m per om&shy;<lb/>nes lineas, v.g. <!-- REMOVE S-->centrum ba&longs;is BC, a&euml;r &longs;uperfu&longs;us per omnes lineas premit, <lb/>contentas intra conum maxim&egrave; obtu&longs;um, &amp; ba&longs;im D, per lineas contentas <lb/>intra conum vald&egrave; acutum; quid mirum igitur, &longs;i pre&longs;&longs;io in BC &longs;uperet <lb/>pre&longs;&longs;ionem in D, ac proinde aqua a&longs;&longs;urgat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001404"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001405"> Nunquid hoc tribui non po&longs;&longs;et Cylindro a&euml;ris gravitanti <lb/>in ba&longs;im BC, qui long&egrave; gravior e&longs;t Cylindro gravitante in ba&longs;im D ; &longs;unt <lb/>enim Cylindri ; vt ba&longs;es. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001406"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001407"> Nullo modo, nempe &longs;i habeatur ratio gravitatior. </s>
          <s id="s.001408"><!--kein neuer Satz-->is, non <lb/>a&longs;cendit aqua &longs;upra D ; quia gravitatio in perpendicularibus parallelis <lb/>accipienda e&longs;t; neque in hoc vlla e&longs;t difficultas; cum &longs;it primum qua&longs;i <lb/>principium Hydraulic&aelig;, aquarum <expan abbr="c&otilde;&longs;i&longs;tentium">con&longs;i&longs;tentium</expan> &longs;uperficies e&longs;&longs;e ad libellam; <lb/>attenta &longs;cilicet dumtaxat aqu&aelig; gravitate, &longs;ecus tamen res &longs;e habet, &longs;i am&shy;<lb/>bientis pre&longs;&longs;io accedat; in hoc quippe gravitatio &agrave; pre&longs;&longs;ione di&longs;fert, quod <lb/>h&aelig;c in Sph&aelig;ram agat; ac proinde in idem punctum pre&longs;&longs;&aelig; &longs;uperficiei per <lb/>lineas infinitas ad illud idem punctum terminatas, illa ver&ograve; per lineas <lb/>parallelas deor&longs;um; ac proinde in idem punctum &longs;uperficiei vna tant&ugrave;m <lb/>linea gravitationis cadat; vnde ratio petitur propter quam Cylindrus <lb/>major aqu&aelig; BG attollere minorem GD &longs;upra D non po&longs;&longs;it. </s>
          <s id="s.001409">Porr&ograve; ex te <lb/>&longs;cire velim, Antimo, vtr&ugrave;m in refluxu aqua alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgat quam in fluxu <lb/>per canaliculum GF. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001410"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001411"> Omnia fer&egrave; complecti vi&longs;us es, &amp; &longs;ingularem a&euml;ris compre&longs;&longs;i <lb/>effectum per&longs;picu&egrave; di&longs;tinxi&longs;ti ab ip&longs;o ni&longs;u gravitationis ; &longs;i vel vnum ver-<pb pagenum="122" xlink:href="025/01/126.jpg"/>bulum addidi&longs;&longs;es, perfecta &amp; ab&longs;oluta explicatio fui&longs;&longs;et; verbo igitur di&shy;<lb/>co; a&euml;r in &aelig;&longs;tu &longs;eu fluxu e&longs;t min&ugrave;s compre&longs;&longs;us; in refluxu ver&ograve; compre&longs;&shy;<lb/>&longs;ior; quid mirum ergo fi compre&longs;&longs;ior majorem vim &amp; ni&longs;um exerat, &amp; <lb/>fort&egrave; attollat aquam in F ; min&ugrave;s ver&ograve; compre&longs;&longs;us in E; dixi fort&egrave;; quia <lb/>nondum periculum feci; faciam tamen brevi; quanquam &longs;i res non &longs;uc&shy;<lb/>cedat, non propterea phy&longs;ica ratio deerit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001412"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001413"> Igitur pariter in Plenilunio alti&ugrave;s a&longs;&longs;urget aqua; quia tunc <lb/>a&euml;r gravior e&longs;t; igitur compre&longs;&longs;ior. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001414"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001415"> Gravior e&longs;t, vltr&ograve; concedo, quia multus humor admixtus; igi&shy;<lb/>tur compre&longs;&longs;ior, nego con&longs;equentiam; quia illud non comprimitur, ra&shy;<lb/>tione cujus gravior e&longs;t; c&ugrave;m tamen &longs;ecus accidat, qu&agrave;ndo gravior e&longs;t, ra&shy;<lb/>tione altioris Cylindri: Vt vt &longs;it, in Plenilunio differenti&aacute; altitudinis aqu&aelig; <lb/>ob&longs;ervare non potui, &longs;altem qu&aelig; &longs;ub &longs;en&longs;um cadat; &longs;i forte ab aliquo dein&shy;<lb/>ceps ob&longs;ervetur, ex jactis principiis ratio in promptu e&longs;t. </s>
          <s id="s.001416">H&icirc;c autem aliud <lb/>experimentum omittere non po&longs;&longs;um, quod dictam hypothe&longs;im &aelig;qu&egrave; con&shy;<lb/>firmat; Sit vas ABG, cui tantul&ugrave;m Mercurij in&longs;it, cujus &longs;uperficies EF ; <lb/><figure id="id.025.01.126.1.jpg" xlink:href="025/01/126/1.jpg"/><lb/>fit tubus vitreus Mercurio plenus, admotoque ori digito, inver&longs;us im&shy;<lb/>mergatur in Mercurium va&longs;e contentum; &longs;ubducto digito, ruit cum impe&shy;<lb/>tu magna pars Mercurij tubo contenti, cujus tamen portio CI &longs;u&longs;pen&longs;a <lb/>manet; fui&longs;&longs;e autem ob&longs;ervatum aiunt, Luna exi&longs;tente in Meridiano, <lb/>Mercurij &longs;uperficiem infra C deprimi: di&longs;tante ver&ograve; &agrave; Meridiano 90. grad. <lb/><!-- REMOVE S-->&longs;upra C attolli; modica fort&egrave; vtrimque differentia; hoc experimentum, &longs;i <lb/>verum e&longs;&longs;et, omnino evinceret &aelig;&longs;tus cau&longs;am ab aliqua a&euml;ris pre&longs;&longs;ione, cui <lb/>Luna occa&longs;ionem pr&aelig;beat, petendam e&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001417"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001418"> Imm&ograve; evinceret Cylindrum Mercurij ab a&euml;re extrin&longs;eco <lb/>in &longs;uperficiem Mercurij EI gravitante &longs;u&longs;tineri, quod tamen ante negare <lb/>vi&longs;us es. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001419"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001420"> Crede mihi, Augu&longs;tine, prim&ograve; a&longs;pectu ita e&longs;&longs;e videtur; rem <lb/>tamen peniti&ugrave;s &amp; accurati&ugrave;s in&longs;picienti &longs;ecus e&longs;&longs;e videbitur; h&icirc;c tant&ugrave;m <lb/>obiter indico; plus humoris ine&longs;&longs;e &longs;ublunaribus corporibus tempore flu-<pb pagenum="123" xlink:href="025/01/127.jpg"/>xus, qu&agrave;m refluxus, vt jam dixi &longs;upra, ex hoc autem hujus effectus ra&shy;<lb/>tio petitur, &longs;i tamen verus e&longs;t, de quo ali&agrave;s. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001421"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001422"> Huc poti&ugrave;s accer&longs;erem diver&longs;am pre&longs;&longs;ionem; h&aelig;c enim mi&shy;<lb/>nor e&longs;t in fluxu, in refluxu major ; quid mirum igitur &longs;i in fluxu Mercurij <lb/>&longs;uperficies min&ugrave;s, in refluxu alti&ugrave;s &longs;upra C attollatur, premit enim a&euml;r <lb/>compre&longs;&longs;us &longs;uperficiem Mercurij EF. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001423"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001424"> Vel ex hoc conjicere poteris, qu&agrave;m fallax &longs;it vnum experimen&shy;<lb/>tum, &amp; qu&agrave;m facil&egrave; in errorem inducat, ni&longs;i ab aliis experimentis corri&shy;<lb/>gatur; con&longs;ulenda e&longs;t igitur tota experimentorum collectio, vt error vi&shy;<lb/>tetur, quod maxim&egrave; in hoc ca&longs;u locum habet; Si enim vas A impleas <lb/><figure id="id.025.01.127.1.jpg" xlink:href="025/01/127/1.jpg"/><lb/>Mercurio, non jam vt ante aqua, a&longs;&longs;urgit in E <lb/>vel F, per canaliculum, &longs;ed infra D &longs;ub&longs;idit: plu&shy;<lb/>ra de hoc argumento non dicam, quod rever&agrave; <lb/>ade&ograve; &longs;ingulare e&longs;t &amp; amplum, vt &longs;ingularem con&shy;<lb/>gre&longs;&longs;um po&longs;tulet; e&ograve; igitur vos remitto, pr&aelig;&longs;er&shy;<lb/>tim c&ugrave;m vix tempus &longs;uppetat ad reliqua pro&longs;e&shy;<lb/>quenda, qu&aelig; ad &longs;u&longs;ceptum de Marino &aelig;&longs;tu argu&shy;<lb/>mentum pertinent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001425"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001426"> Optim&egrave; mones, in proximum congre&longs;&longs;um remittamus, <lb/>vt ea qu&aelig; re&longs;tant de maris &aelig;&longs;tu pro&longs;equamur; de quo, ni fallor, illa <lb/>omnia diligenter expo&longs;ui&longs;ti; qu&aelig; in pr&aelig;mi&longs;&longs;a hypothe&longs;i fierent, &longs;uppo&longs;ita <lb/>&longs;cilicet tota &longs;uperficie aquea, qu&aelig; ad diurnam &amp; men&longs;truam mutationem <lb/>pertinent: duo re&longs;tant, opinor, primum ad mutationem annuam &longs;pectat, <lb/>qu&aelig; fit in punctis anni cardinalibus, vt vocant, nimirum in &AElig;quinoctiis <lb/>&amp; Sol&longs;titiis; alterum ver&ograve; vt ex jactis principiis explices, varias &aelig;&longs;tuum <lb/>mutationes, qu&aelig; in diver&longs;is globi terraquei locis ob&longs;ervantur; &longs;uppo&longs;ita <lb/>&longs;cilicet, ea globi &longs;uperficie, qu&aelig; mod&ograve; e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001427"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c duo explicanda re&longs;tant, fateor; prim&ugrave;m facil&egrave; expedio. </s>
          <s id="s.001428">Pri&shy;<lb/>m&ograve;, Luna exi&longs;tente in &AElig;quatore, maxima e&longs;&longs;et elevatio aquarum iis, qui <lb/>&longs;unt &longs;ub &AElig;quatore, minima &longs;ub Polis; major autem vel minor pro majore <lb/>vel minore loci a&longs;&longs;umpti di&longs;tantia ab &AElig;quatore; e&longs;&longs;et autem diurnus &aelig;&longs;tus <lb/>&aelig;qualis nocturno. </s>
          <s id="s.001429">Secund&ograve;, Luna exi&longs;tente in Tropico Cancri, minor <lb/>e&longs;&longs;et &aelig;&longs;tus, qu&agrave;m ante, iis, qui &longs;unt &longs;ub &AElig;quatore; <expan abbr="qu&atilde;quam">quanquam</expan> diurnus &aelig;qua&shy;<lb/>lis nocturno; iis ver&ograve;, qui &longs;unt in Latitudine Boreali vltra Tropicum Can&shy;<lb/>cri, diurnum majorem haberent, qu&agrave;m ante, minorem ver&ograve; nocturnum; <lb/>&amp; vici&longs;&longs;im ij, qui &longs;unt in Latitudine Au&longs;trali, majorem nocturnum, <expan abbr="minor&etilde;">minorem</expan> <lb/>diurnum; &amp; permutatis vicibus, exi&longs;tente Luna in Tropico Capricorni, i&longs;ti <lb/>majorem diurnum, minorem nocturnum, illi ver&ograve; nocturnum majorem, <lb/>diurnum minorem: Porr&ograve; ad vitandam appellationum confu&longs;ionem, il&shy;<lb/>lum &aelig;&longs;tum diurnum appello, qui fit die Lunari, id e&longs;t Luna in Meridiano <lb/>&longs;upra horizontem exi&longs;tente. </s>
          <s id="s.001430">Terti&ograve;, Quod pertinet ad alia loca inter &AElig;qua&shy;<lb/>torem &amp; Tropicos &longs;ita, &longs;ervata proportione, &aelig;&longs;tus major aut minor definiri <lb/>pote&longs;t, vt major &longs;it iis diurnus &aelig;&longs;tus, ad quorum verticem Luna propi&ugrave;s <lb/>accedit. </s>
          <s id="s.001431">Quart&ograve;, Linea ab&longs;idum per centrum terr&aelig; &longs;emper ducitur, &amp; c&ugrave;m <pb pagenum="124" xlink:href="025/01/128.jpg"/>circa ax&egrave;m Mundi moveri cen&longs;eatur, Luna exi&longs;tente in &AElig;quatore, de&longs;cri&shy;<lb/>bit planum circuli; at ver&ograve; extra &AElig;quatorem de&longs;cribit &longs;uperficiem coni <lb/>acutioris, vel obtu&longs;ioris, pro majore vel minore Lun&aelig; di&longs;tantia ab &AElig;qua&shy;<lb/>tore. </s>
          <s id="s.001432">Quint&ograve;, Maxima depre&longs;&longs;io in eo circulo &longs;emper e&longs;t, in cujus planum, <lb/>&amp; centrum, linea ab&longs;idum perpendiculariter cadit. </s>
          <s id="s.001433">Sext&ograve;, Diver&longs;am quoque <lb/>mutationem inducere pote&longs;t diver&longs;us gradus caloris in a&euml;re; nempe a&euml;r ca&shy;<lb/>lidior, rarior e&longs;t &amp; levior, frigidior ver&ograve;; den&longs;ior &amp; gravior, unde varij ef&shy;<lb/>fectus gravitationis, pre&longs;&longs;ionis, Lunatis humoris, motus, &amp;c. </s>
          <s id="s.001434">Hinc fort&egrave; il&shy;<lb/>lud, quod &agrave; nonnullis ad&longs;truitur, cum veritate con&longs;entit; &longs;cilicet majores <lb/>cieri &aelig;&longs;tus Luna in Aquarij Signo &longs;ita; quia Luna in Plenilunio, in quo ma&shy;<lb/>jor &aelig;&longs;tus con&longs;ideratur, &longs;i e&longs;t in Aquario, Sol, cui opponitur, e&longs;t in Leone, <lb/>tunc igitur maxim&egrave; ardet &aelig;&longs;tus ; a&euml;r igitur vald&egrave; calidus e&longs;t; igitur rarus &amp; <lb/>levis, vnde majore cum impre&longs;&longs;ione, a&euml;r Superior, humorque Lunaris gra&shy;<lb/>vitant in inferiorem tractum; &longs;ed hoc parum profect&ograve;, aut nihil ju&shy;<lb/>vat; nec cum ob&longs;ervationibus con&longs;entit; &amp; quam vis dici po&longs;&longs;it, va&shy;<lb/>rietatem, qu&aelig; ex diver&longs;is ob&longs;ervationibus habetur, ad diver&longs;um ter&shy;<lb/>ra tum tractum reduci po&longs;&longs;e; quia tamen non tant&ugrave;m a&euml;r calidus, qui <lb/>ad terras proxim&egrave; accedit con&longs;ideratur, nec is, qui pr&aelig;dicto climati re&shy;<lb/>&longs;pondet, &longs;ed is totus quantus quantus e&longs;t, qui vers&ugrave;s terr&aelig; centrum gravi&shy;<lb/>tat, nulla fort&egrave; inde mutatio induci videtur. </s>
          <s id="s.001435">H&aelig;c &longs;unt, ni fallor, qu&aelig; <lb/>&longs;tando in pr&aelig;mi&longs;&longs;a hypothe&longs;i, de mutationibus, qu&aelig; per annum fiunt in <lb/>Marino &aelig;&longs;tu, dici po&longs;&longs;unt. </s>
          <s id="s.001436">Alterum re&longs;tat, quod fort&egrave; paul&ograve; difficilioris <lb/>e&longs;t oper&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001437"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001438"> Duo &longs;uggero, qu&aelig; mihi veniunt in mentem; primum <lb/>e&longs;t, inter effectus diver&longs;&aelig; &amp; in&aelig;qualis gravitationis a&euml;ris, recen&longs;eri <lb/>po&longs;&longs;e ventum illum, qui cum &aelig;&longs;tu conjunctus e&longs;t, levis quidem, &longs;en&longs;ibi&shy;<lb/>lis tamen, vbi &longs;cilicet montium obices non ob&longs;tant, nec ali&aelig; cau&shy;<lb/>&longs;&aelig; ob&longs;unt, ab ortu vers&ugrave;s occa&longs;um, de quo dubium e&longs;&longs;e nequit, <lb/>c&ugrave;m long&egrave; facili&ugrave;s navigetur vers&ugrave;s occa&longs;um, qu&agrave;m ver&longs;us ortum; c&ugrave;m <lb/>enim a&euml;r, Luna in Meridiano po&longs;ita, &longs;it min&ugrave;s pre&longs;&longs;us, haud dubi&egrave; le&shy;<lb/>vior e&longs;t; igitur ab alio, qui vers&ugrave;s ortum e&longs;t, vtpote graviore extruditur; <lb/>accedit, qu&ograve;d altior e&longs;t a&euml;r in O, qu&agrave;m in F ; &lpar;<emph type="italics"/><expan abbr="&longs;eq.">&longs;eque</expan> Schem.<emph.end type="italics"/>&rpar; igitur vers&ugrave;s f <lb/>de&longs;cendere pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001439"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001440"> Sed cur poti&ugrave;s a&euml;r, qui e&longs;t in O, de&longs;cendet in F, ab ortu &longs;cili&shy;<lb/>cet ad occa&longs;um, qu&agrave; is, qui e&longs;t in N, vers&ugrave;s ortum; c&ugrave;m eadem vtriu&longs;que <lb/>&longs;it pre&longs;&longs;io, gravitas, altitudo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001441"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001442"> Rem haud dubi&egrave; hoc argumento conficeres, &longs;i Luna <lb/>immota in I &longs;emper e&longs;&longs;et, &longs;ed admi&longs;&longs;o illius motu vers&ugrave;s S a&euml;r N le&shy;<lb/>vius redditur, &amp; a&euml;r O gravius; quid mirum ergo, &longs;i O pr&aelig;valeat? <lb/></s>
          <s id="s.001443">Alterum fort&egrave; altioris indaginis e&longs;&longs;et; obiter tamen indicabo: nem&shy;<lb/>pe varij Autores referunt, vatias inundationes accidi&longs;&longs;e eo tempore, <lb/>quo varij Planet&aelig; Conjuncti erant; cujus ratio ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is facil&egrave;, <lb/>meo judicio, deducitur; Sit enim Luna I in principio Arietis, So&shy;<lb/>li conjuncta; Sint etiam Mercurius, Venus, Mars ibi conjuncti; ad-<pb pagenum="125" xlink:href="025/01/129.jpg"/><figure id="id.025.01.129.1.jpg" xlink:href="025/01/129/1.jpg"/><lb/>de &longs;is Iovem; haud dubi&egrave; linea AS ad maximam di&longs;tantiam producend&aelig; <lb/>erit, antequam incidat in aliam lineam dirimentem re&longs;pectu alterius cu&shy;<lb/>ju&longs;libet globi totalis; vnde major erit circulus maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis, vt &longs;u&shy;<lb/>pra vocabas, Antime; igitur major illius vis atque pre&longs;&longs;io, igitur major <lb/>aqu&aelig; tumor; major igitur inundatio; vt tamen de &longs;ingulis &longs;eor&longs;im aliquid <lb/>definiatur; varius terrarum &longs;itus con&longs;iderandus e&longs;t; &amp; hoc e&longs;t alterum ca&shy;<lb/>put, Antime, quod tibi explicandum re&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001444"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001445"> Egregia pror&longs;us ob&longs;ervatio; inde enim per&longs;picua &amp; qua&longs;i pal&shy;<lb/>pabilis cau&longs;a &amp; ratio multorum effectuum &longs;tatuitur, qui vulg&ograve; virtutibus <lb/>occultis tribuuntur; &longs;ed vt pen&longs;um impo&longs;itum per&longs;olvam, terre&longs;tris globi <lb/>Plani&longs;ph&aelig;rium ve&longs;tris oculis &longs;ubjicio, &amp; antequam oculos in globum <lb/>conjiciaris, nonnulla &longs;uppono ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is. </s>
          <s id="s.001446">Prim&ograve;, Vim pre&longs;&longs;ionis, qu&aelig; <lb/>tum &agrave; circulo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis, vt &longs;upra appellavi, tum ab aliis paral&shy;<lb/>lelis procedit, ita variari, ac perturbari po&longs;&longs;e, vt diver&longs;um &aelig;&longs;tus effectum <lb/>producat, etiam &longs;ub eodem Parallelo; variatur autem &longs;eu perturbatur ex <lb/>eo quod terre&longs;tris globi &longs;uperficies tota aquea non &longs;it, &longs;ed partim aquea <lb/>partim continens; nempe arcus ille circuli pre&longs;&longs;ionis, cui continens &longs;ub&shy;<lb/>e&longs;t, nullum pre&longs;&longs;ionis effectum con&longs;equitur, reliquo tamen eju&longs;dem circuli <lb/>arcu, cui aqua &longs;ube&longs;t, effectum pr&aelig;&longs;tante; brevitatis ergo, hunc arcum <lb/>vtilem vocemus; illum ver&ograve; inutilem. </s>
          <s id="s.001447">Secund&ograve;, Non tant&ugrave;m vim pre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis con&longs;iderandam e&longs;&longs;e, quatenus e&longs;t ab vno arcu, &longs;ed quatenus e&longs;t etiam <lb/>ab aliis; ita vt ab illo communi qua&longs;i ni&longs;u aqua elevari cen&longs;eatur, qu&aelig; re-<pb pagenum="126" xlink:href="025/01/130.jpg"/>vera elevatio lic&egrave;t aliquem aquarum motum dicat, non tamen ita acci&shy;<lb/>pienda e&longs;t, vt aqua &agrave; circulo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis ad punctum maxim&aelig; ele&shy;<lb/>vationis excurrat, totumque illud &longs;patium conficiat, &longs;ed vt pars aqu&aelig; aliam <lb/>partem pellat, &amp; h&aelig;c aliam; cogita ve&longs;icam aqua plenam, quam vel ma&shy;<lb/>nu, vel fune in &longs;piras acto &longs;tringis, ac proinde temporis fer&egrave; momento tu&shy;<lb/>mor attollitur, quod cert&egrave; per motum obtineri non po&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.001448">Terti&ograve;, per <lb/>motum aquam elevatam vers&ugrave;s litus excurrere, &amp; aver&longs;is ire fluminibus, <lb/>ad in&longs;tar majoris cuju&longs;dam dolij; vbi enim litore altior e&longs;t, in litus exun&shy;<lb/>dat; idem dico de &longs;uprema fluminum &longs;uperficie: &amp; h&aelig;c e&longs;t ratio cur <lb/>aqua, per &aelig;&longs;tum exundet, quia cum pr&aelig;dict&aelig; pre&longs;&longs;ionis vi, etiam ver&shy;<lb/>s&ugrave;s oram &amp; litus extollatur, in litus ip&longs;um, quod inferius e&longs;t, &amp; in &longs;ub&shy;<lb/>jacentis fluminis alveum excurrit, &longs;ublata ver&ograve; pre&longs;&longs;ione, aqua illa, <lb/>qu&aelig; pri&ugrave;s exundarat in litus, cum &longs;it altius ip&longs;a maris, po&longs;tquam detu&shy;<lb/>muit, &longs;uperficie, vers&ugrave;s ip&longs;um mare refluit. </s>
          <s id="s.001449">Quart&ograve;, Majorem arcum <lb/>vtilem pl&ugrave;s, minorem ver&ograve; min&ugrave;s pr&aelig;&longs;tare; pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m &longs;uo modo <lb/>accedat ratio vectis, &longs;icuti brevior baculus difficili&ugrave;s curvatur, qu&agrave;m <lb/>longior; hinc major arcus minorem &longs;uperat, &amp; major &longs;uperficies aqu&aelig; <lb/>ex pr&aelig;&longs;atis arcubus con&longs;tans vincit minorem ex arcubus etiam con&longs;tan&shy;<lb/>tem; &longs;unt autem huju&longs;modi arcus paralleli circulo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis; <lb/>&amp; cum in &longs;ingulis punctis circuli vtilis, &aelig;qualis pre&longs;&longs;io cen&longs;eatur, in&aelig;&shy;<lb/>qualitas pre&longs;&longs;ionis direct&aelig; accipienda e&longs;t in arcubus ad angulos rectos <lb/>&longs;ecantibus pr&aelig;dictos pre&longs;&longs;ionum arcus. </s>
          <s id="s.001450">Quint&ograve;, Suppono ad aquam extru&shy;<lb/>dendam, per angu&longs;tiorem alveum, &longs;eu canalem, minorem pre&longs;&longs;ionis vim de&shy;<lb/>&longs;iderari, vt con&longs;tat ex doctrina motuum; nempe major mobilis, &longs;eu moven&shy;<lb/>di corporis moles motui magis re&longs;i&longs;tit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001451"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001452"> Cuncta h&aelig;c &longs;atis intelligo; &longs;tatuo enim globum i&longs;tum in <lb/>&longs;itu Sph&aelig;r&aelig; rect&aelig;; ita vt axis &amp; poli &longs;int in plano horizontis; a&longs;&longs;um&shy;<lb/>ptoque &longs;upremo globi puncto, &longs;eu vertice, illius horizon, qui per Po&shy;<lb/>los de&longs;cribitur, e&longs;tque vnus ex Meridianis &amp; di&longs;tat &agrave; puncto a&longs;&longs;umpto <lb/>90. grad. <!-- REMOVE S-->circulus maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis erit, cui &longs;i omnes parallelos acci&shy;<lb/>piam, omnes circulos pre&longs;&longs;ionum habeo, &amp; prob&egrave; di&longs;tinguo arcus <lb/>vtiles ab inutilibus, &amp; portionem &longs;uperficiei ab vtilibus rectam, &longs;eu <lb/>occupatam, ab alia; qu&aelig; profect&ograve; quantum varia &longs;it, c&ugrave;m hinc expli&shy;<lb/>cetur, illinc contrahatur, inde vers&ugrave;s Ortum, hinc vers&ugrave;s Boream ex&shy;<lb/>currat &longs;atis patet. </s>
          <s id="s.001453">Vt autem majoris, vel minoris vim definiam, ratio&shy;<lb/>ne &longs;cilicet puncti a&longs;&longs;umpti, initio ducto ab horizonte, &longs;eu circulo ma&shy;<lb/>xim&aelig; pre&longs;&longs;ionis, con&longs;idero ac metior &longs;uperficiem vtilem &lpar;&longs;ic eam vo&shy;<lb/>co, quam arcus vtiles occupant&rpar; pro cujus diver&longs;o &longs;itu, &amp; diver&shy;<lb/>&longs;a exten&longs;ione, diver&longs;a &longs;equitur pre&longs;&longs;io &amp; elevatio in puncto a&longs;&longs;um&shy;<lb/>pto &AElig;quatoris; Hoc &longs;at ben&egrave; intelligo; vellem tant&ugrave;m, vt illud quod <lb/>vltimo loco ad&longs;truxi&longs;ti, de aqua in angu&longs;tias redacta paul&ograve; fu&longs;i&ugrave;s ex&shy;<lb/>plicares. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001454"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001455"> Per me licet; &longs;upponamus ita extrudi per canalem ADH. <lb/>vt altitudo alvei pleni &longs;it AC, latitudo ver&ograve; initio &longs;it AB, &longs;ed qui <lb/>retenta eadem altitudine, contrahatur &longs;ecund&ugrave;m latitudinem, ac proin-<pb pagenum="127" xlink:href="025/01/131.jpg"/>de line&aelig; AH, BK, non &longs;int parallel&aelig;, &longs;ed vna ad aliam accedat; jam <lb/>alij demon&longs;trarunt velocitatem aqu&aelig; in AB ad velocitatem aqu&aelig; in HK <lb/><figure id="id.025.01.131.1.jpg" xlink:href="025/01/131/1.jpg"/><lb/>&longs;uppo&longs;ita eadem vi motrice, e&longs;&longs;e vt HE ad AD, id e&longs;t vt HK ad AB, id <lb/>e&longs;t in ratione latitudinum permutando, &longs;i ver&ograve; decre&longs;cat etiam altitu&shy;<lb/>do, ita vt altitudo in HK, &longs;it HI, velocitas in AB e&longs;t ad velocita&shy;<lb/>tem in HK, vt HF, ad AD vel in compo&longs;ita latitudinum &amp; altitu&shy;<lb/>dinum permutando; hoc inquam jam alij demon&longs;trarunt; c&ugrave;m enim <lb/>tota aqua fluat per planum AD, &amp; per planum HE, qu&aelig; ad in&longs;tar duo&shy;<lb/>rum foraminum con&longs;iderare po&longs;&longs;umus, &longs;uppo&longs;ita &longs;emper eadem vi motri&shy;<lb/>ce, haud dubi&egrave; veloci&ugrave;s fluere debet per HE, qu&agrave;m per AD, idque in ea <lb/>proportione, in qua AD major e&longs;t qu&agrave;m HE; in hoc nulla e&longs;t difficultas, <lb/>&amp; omnibus congruit experimentis; hinc aqua qu&aelig; &longs;ur&longs;um extruditur, di&shy;<lb/>latatur, qu&aelig; ver&ograve; &longs;ua &longs;ponte de&longs;cendit, contrahitur; quia h&aelig;c motu acce&shy;<lb/>lerato, illa retardato fertur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001456"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001457"> Hoc &longs;&aelig;p&egrave; miratus &longs;um in filo labentis olei, quod cert&egrave; ad hunc <lb/>effectum aptius e&longs;t, qu&agrave;m aqua, propter vliginem; contrahitur enim &amp; ex&shy;<lb/>tenuatur filum illud; &longs;ed rem grati&longs;&longs;imam faceres, &longs;i demon&longs;trares in qua <lb/>proportione contrahatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001458"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001459"> Hoc jam alij demon&longs;trarunt; quia tamen nihil e&longs;t, quod tibi <lb/><figure id="id.025.01.131.2.jpg" xlink:href="025/01/131/2.jpg"/><lb/>negare au&longs;im ; &longs;upponamus e&longs;&longs;e vas CB, in cujus <lb/>fundo &longs;it foramen CD, accipiatur qu&aelig;cunque <lb/>altitudo puta CF, &longs;it qu&aelig;libet Semiparabola <lb/>AFH, &longs;ub axe FA, ducanturque applicat&aelig; CE, <lb/>FH; in Parabola &longs;i accipiatur motus accelera&shy;<lb/>tus, axis erit &longs;patium, applicat&aelig; ver&ograve; tem&shy;<lb/>pus &amp; velocitas; igitur &longs;patium acqui&longs;itum <lb/>tempore CE erit ad acqui&longs;itum tempore FH, <lb/>vt AC ad AF, &longs;unt enim &longs;patia, vt tempo&shy;<lb/>rum Quadrata; igitur velocitas aqu&aelig; in CD <lb/>erit ad velocitatem in FG vt CE ad FH, <lb/>&longs;ed tran&longs;itus aqu&aelig; &longs;unt vt velocitates, per&shy;<lb/>mutando, vt jam dixi &longs;upra; igitur vt FH <lb/>ad CE, ita circulus CD ad circulum FH; igitur &longs;i vt Diameter CD <lb/>ad FG, ita h&aelig;c, ad K, erit vt FH, ad CE, ita CD ad K. &longs;it vt <pb pagenum="128" xlink:href="025/01/132.jpg"/>FH ad CE, ita h&aelig;c ad L, &amp; vt CD ad K, ita h&aelig;c ad M, &longs;itque inter KM <lb/>media proportionalis N, erit vt FH ad CE, vel CD ad M, ita AF ad <lb/>AC; igitur AF e&longs;t ad AC in ratione quadruplicata CD ad FG, id e&longs;t, <lb/>vt CD ad M, facil&egrave; autem invenitur FG, quia vt FH ad CE, ita CD, <lb/>quam habeo ad K ; inter K &amp; D invenio mediam proportionalem FG ; <lb/>item inter K &amp; M &longs;cilicet N. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001460">Sed h&aelig;c &longs;ufficiant, jam ad &longs;u&longs;ceptum pro&shy;<lb/>po&longs;itum redeo, &amp; quia omnia &longs;ingularia explicari non po&longs;&longs;unt; fru&longs;tra <lb/>enim id fieret, mihi &longs;atis e&longs;&longs;e videtur, &longs;i vnum vel alterum &longs;ingulare ex&shy;<lb/>ponam. </s>
          <s id="s.001461">Accipio igitur punctum in &AElig;quatore 345. longitudinis, vt vi&shy;<lb/>des in globo; cum circa illum tractum, celeberrimus ille fluvius, quem <lb/>Amazonum vocant, ex Orientali Americ&aelig; ora in mare influat, &amp; maxi&shy;<lb/>mum &longs;tatis horis patiatur &aelig;&longs;tum, qui ad 300. milliaria per alveum flu&shy;<lb/>minis a&longs;cendit; huic tractui Luna oritur in Meridiano longitudinis 75. &amp; <lb/>tunc maxima e&longs;t pre&longs;&longs;io circa tractum longitudinis 545. qu&aelig; &longs;en&longs;im ver&shy;<lb/>s&ugrave;s Ortum decre&longs;cit; quid mirum ergo, &longs;i vers&ugrave;s oram Guine&aelig; ad Afri&shy;<lb/>cam, mare intume&longs;cat? </s>
          <s id="s.001462">Vbi pr&aelig;&longs;ertim Luna per 30. gradus vers&ugrave;s occa&longs;um <lb/>progre&longs;&longs;a e&longs;t, vbi ver&ograve; tandem pervenit ad grad. <!-- REMOVE S-->345. tunc ibi maxima <lb/>e&longs;t aquarum elevatio; &amp; quia long&egrave; ante aqua a&longs;&longs;urgere c&oelig;pit, ab eo <lb/>&longs;cilicet momento, quo &agrave; grad. 75. Luna occa&longs;um vers&ugrave;s progre&longs;&longs;a e&longs;t, quid <lb/>mirum &longs;i a&longs;&longs;urgens aqua in apertum &amp; &longs;atis directum fluminis alveum ex&shy;<lb/>currat? </s>
          <s id="s.001463">In quem tamdiu excurrit; quamdiu a&longs;&longs;urgit aqua ad illam oram; <lb/>h&aelig;c autem tamdiu a&longs;&longs;urgit, quamdiu pre&longs;&longs;io decre&longs;cit; h&aelig;c demum tam&shy;<lb/>diu decre&longs;cit, quamdiu Luna ad Meridianum longit. 745. accedit; vbi <lb/>enim Meridianum illum attingit, maxima e&longs;t aquarum elevatio, nec vltra <lb/>pre&longs;&longs;io decre&longs;cit; &longs;ed deinde cre&longs;cit pre&longs;&longs;io, progrediente ad occa&longs;um Lu&shy;<lb/>na, idque continu&egrave; donec perveniat ad nonage&longs;imum inde gradum, id <lb/>e&longs;t, ad longitud. </s>
          <s id="s.001464">grad. <!-- REMOVE S-->255. hinc refluit aqua, non mod&ograve; proprio acta <lb/>pondere, &longs;ed accedente majore vi pre&longs;&longs;ionis &longs;ollicitata, idque, quam&shy;<lb/>diu pre&longs;&longs;io cre&longs;cit, vnde per &longs;e tamdiu fluxus durat, quamdiu refluxus, <lb/>&amp; hoc vt plurimum fieri &longs;olet, licet per accidens alter altero diuturnior &longs;it, <lb/>de quo infra pr&aelig;terea progrediente Luna &agrave; gradu 255. ad 165. in hoc <lb/>puncto erit maxima elevatio; igitur circulus maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis &longs;ecabit <lb/>&AElig;quatorem in punctis 255. &amp; 75. vt patet, at in ii&longs;dem punctis circulus <lb/>maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis &AElig;quatorem &longs;ecabat, quando Luna erat in gradu 345. <lb/>igitur in eodem tractu maxima e&longs;t aquarum elevatio; &longs;en&longs;im enim ibi a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgit aqua, vbi &longs;en&longs;im pre&longs;&longs;io decre&longs;cit; igitur dum Luna &agrave; puncto 255.ad <lb/>punctum 165. progreditur, cre&longs;cit &aelig;&longs;tus ad pr&aelig;dictam oram, &amp; in fluminis <lb/>alveum intrat. </s>
          <s id="s.001465">Denique peracto circulo Luna redit ad grad.75. &amp; tunc e&longs;t <lb/>maxima pre&longs;&longs;io in dicto tractu 345. Vides qu&agrave;m facil&egrave; cuncta h&aelig;c ex pr&aelig;&shy;<lb/>mi&longs;&longs;is deducta pr&aelig;fato tractui applicentur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001466"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001467"> Duo mihi occurrunt difficilia; prim&ugrave;m e&longs;t, &longs;ita Luna in gradu <lb/>longit. 345. circulum maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis Meridianum illum e&longs;&longs;e, qui <lb/>&AElig;quatorem &longs;ecat in grad. <!-- REMOVE S-->255. ac proinde per medium qua&longs;i mare paci&shy;<lb/>ficum ducitur; lic&egrave;t autem hujus maris pre&longs;&longs;io aliquem effectum habere <lb/>po&longs;&longs;it, non tamen vllam vim derivare pote&longs;t in oram maritimam, <pb pagenum="129" xlink:href="025/01/133.jpg"/>inquam pr&aelig;dictum flumen influit, c&ugrave;m interjectus va&longs;ti&longs;&longs;imus Americ&aelig; <lb/>tractus ob&longs;tet; &longs;ecat etiam &AElig;quatorem in grad. <!-- REMOVE S-->Longit.75. Sed hic locus <lb/>non mari &longs;ed terris incubat, ducitur enim per mediam fer&egrave; &AElig;thiopiam <lb/>&amp; Africam ab Au&longs;tro in Boream; igitur c&ugrave;m mare non premat, nullus in&shy;<lb/>de pre&longs;&longs;ionis effectus &longs;equitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001469"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001470"> Antequam ad &longs;ecundam difficultatem orationem convertas, <lb/>h&aelig;c quam expo&longs;ui&longs;ti, mihi pri&ugrave;s &longs;olvenda e&longs;t; &amp; fateor, vel nullam, vel <lb/>minimam pre&longs;&longs;ionis vim &agrave; &longs;emicirculo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis per mare pa&shy;<lb/>cificum ducto, ad grad, Longit. 255. ad o&longs;tia pr&aelig;fati fluminis traduci, pro&shy;<lb/>pter interjectum continentis Americ&aelig; impedimentum; dixi vel mini&shy;<lb/>mam, quia negari non pote&longs;t, traduci aliquam tum vers&ugrave;s Au&longs;trum per <lb/>freta Magellanicum, Marium &amp;c. </s>
          <s id="s.001471">tum vers&ugrave;s Septentrionem per freta <lb/>Davi&longs;ium, Hud&longs;onium &amp;c. </s>
          <s id="s.001472">Fateor etiam minimam vim traduci ad pr&aelig;fa&shy;<lb/>ta o&longs;tia &agrave; &longs;emicirculo ortivo maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis &AElig;quatorem &longs;ecante ad <lb/>grad Longit.75. c&ugrave;m major illius pars &longs;it inutilis, arcus ver&ograve; vtiles hinc <lb/>vers&ugrave;s Septentrionem, ind&egrave;vers&ugrave;s Au&longs;trum, &agrave; promontorio, quod bo&shy;<lb/>n&aelig; Spei vocant, excurrant, c&ugrave;m tamen vis pre&longs;&longs;ionis non tant&ugrave;m &longs;it <lb/>&agrave; pr&aelig;dicto circulo maximo, &longs;ed etiam ab aliis minoribus parallelis, <lb/>pr&aelig;dict&aelig; elevationis ad illa o&longs;tia plu&longs;quam &longs;ufficientem cau&longs;am ha&shy;<lb/>bemus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001473"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001474"> Cur ver&ograve; ad 300. milliaria per alveum fluminis &aelig;&longs;tus a&longs;&shy;<lb/>cendit? </s>
          <s id="s.001475">c&ugrave;m tamen ad oram Guine&aelig; oppo&longs;itam long&egrave; minus a&longs;cendat: <lb/>&amp; h&aelig;c e&longs;t altera difficultas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001476"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001477"> Ex illo communi pre&longs;&longs;ionis ni&longs;u, motus quidam mixtus vel <lb/>eju&longs;dem motus linea re&longs;ultat, &longs;ecund&ugrave;m quam &aelig;&longs;tus in oram excurrit; c&ugrave;m <lb/>igitur circuli pre&longs;&longs;ionum, qui mari Atlantico incumbunt, aquam attol&shy;<lb/>lant extrudantque qua&longs;i vers&ugrave;s Au&longs;trum, ac proinde vers&ugrave;s Borealem <lb/>Americ&aelig; oram; circuli ver&ograve; qui &AElig;thiopicum premunt, extrudant aquam <lb/>per fauces illas inter Bra&longs;iliam &amp; Africam interceptas, vers&ugrave;s Caurum; <lb/>ex vtroque ni&longs;u, mixtus quidam re&longs;ultat ver&longs;us Libycum, ac proinde in <lb/>o&longs;tia pr&aelig;fati fluminis, qua&longs;i direct&egrave; incidit &aelig;&longs;tus; Quid mirum igitur, &longs;i <lb/>longi&ugrave;s excurrat? </s>
          <s id="s.001478">accedit quod fluminis alveus per 10. integros gradus <lb/>id e&longs;t 600.milliaria, qua&longs;i &longs;ecund&ugrave;m rectam lineam vers&ugrave;s Libycum fer&shy;<lb/>tur; quod rever&agrave; plurim&ugrave;m confert ad hoc, vt &aelig;&longs;tus per dictum alveum <lb/>longius excurrat: At ver&ograve; ad oram Guine&aelig; lic&egrave;t rapidi&longs;&longs;imus &aelig;&longs;tus a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat torrentis ad in&longs;tar, quia in pr&aelig;dictam oram ad Au&longs;trum conver&shy;<lb/>&longs;am, vers&ugrave;s Boream extru&longs;us qua&longs;i direct&egrave; fertur; non tamen per alveum <lb/>fluminum long&egrave; excurrit, c&ugrave;m nec &longs;int capaces alvei, nec &longs;ecund&ugrave;m di&shy;<lb/>rectam lineam eant, neque, vt vides in hoc globo, Guinea magnos flu&shy;<lb/>vios habeat; equidem ad 7. grad. <!-- REMOVE S-->Latit. <!-- REMOVE S-->Au&longs;tralis magnus fluvius Zaire in <lb/>Oceanum influit, &longs;ed &agrave; 6. gradu ad promontorium bon&aelig; Spei perexiguus <lb/>&aelig;&longs;tus e&longs;t; pr&aelig;terquam qu&ograve;d linea &aelig;&longs;tus in eo tractu; &lpar;&longs;ic deinceps appel&shy;<lb/>labo&rpar; tendit ad Vulturnum, vel Euronotum; vnde vald&egrave; obliqu&egrave; in oram <lb/>illabitur; non mirum igitur &longs;i poti&ugrave;s pr&aelig;terfluat, qu&agrave;m irrumpat. </s>
          <s id="s.001479">Vnum <lb/>omi&longs;eram, &longs;cilicet, Oceanum &AElig;thiopicum in iis faucibus, quas in <pb pagenum="130" xlink:href="025/01/134.jpg"/>globo vides, inter Gibbum Afric&aelig;, extremumque Bra&longs;ili&aelig; promontorium <lb/>co&euml;rceri, vnde intume&longs;cat a&longs;&longs;urgatque cum impetu, nece&longs;&longs;e e&longs;t, adver&shy;<lb/>s&ugrave;s oppo&longs;itam &longs;ibi, qua&longs;i aggerem, Guine&aelig; oram. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001480"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001481"> Non e&longs;t dubium, quin &aelig;&longs;tus linea ad tem hanc mult&ugrave;m, ne <lb/>dicam totum conferat; nondum tamen &longs;atis capio, vnde &amp; quomod&ograve; <lb/>h&aelig;c linea &longs;tatuatur poti&ugrave;s qu&agrave;m alia; hac enim &longs;emel &longs;uppo&longs;ita, inde <lb/>facil&egrave; deducam, vtr&ugrave;m magnus, an parvus &aelig;&longs;tus &longs;it, in data quali&shy;<lb/>bet ora. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001482"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001483"> Rem acu tetigi&longs;ti; h&aelig;c enim linea &aelig;&longs;tus, &longs;eu cur&longs;us <expan abbr="aquar&utilde;m">aquarum</expan>, <lb/>quem &longs;i paul&ograve; vehementior &longs;it &amp; contractior, Eurippum vocant, ab ea&shy;<lb/>dem cau&longs;a procedit, &agrave; qua &aelig;&longs;tus ip&longs;e, vel aquarum elevatio; &longs;cilicet ab in&shy;<lb/>&aelig;quali a&euml;ris pre&longs;&longs;ione, &amp; in&aelig;quali ni&longs;u; itaque ex pluribus capitibus h&aelig;c <lb/>linea &aelig;&longs;tus determinari pote&longs;t. </s>
          <s id="s.001484">Prim&ograve;, in pr&aelig;mi&longs;&longs;a hypothe&longs;i &longs;olus e&longs;&longs;et <lb/>aquarum motus ab ortu in occa&longs;um, vt jam &longs;upra dictum e&longs;t; nempe ille <lb/>idem pre&longs;&longs;ionis ni&longs;us &longs;emper duraret, &amp; tantus e&longs;&longs;et aquarum tumor, <lb/>&longs;ub vno Meridiano, quantus &longs;ub alio, &longs;ub eodem &longs;cilicet Parallelo; at <lb/>po&longs;ita tali &longs;uperficie terr&aelig; qualis mod&ograve; e&longs;t, in &longs;ingulis fer&egrave; punctis eju&longs;&shy;<lb/>dem Paralleli, mutatur ni&longs;us; quia mutatur illius cau&longs;a; diver&longs;a e&longs;t enim <lb/>arcuum vtilium ratio; hinc diver&longs;a linea &longs;equitur; &longs;i enim &aelig;qualis &longs;it <lb/>ni&longs;us ab Au&longs;tro; Aquilone &amp; Ortu, &amp; minor, aut nullus ab occa&longs;u, in <lb/>occa&longs;um linea motus ibit; &longs;i &aelig;qualis ab Au&longs;tro, Occa&longs;u &amp; Ortu, &amp; mi&shy;<lb/>nor in Aquilone, ad Aquilonem ibit; atque ita de aliis; &amp; c&ugrave;m infinit&aelig; <lb/>&longs;int combinationes ni&longs;uum, vt &longs;unt infinit&aelig; diver&longs;arum pre&longs;&longs;ionum, <lb/>etiam &longs;ub eodem Parallelo, quia infinit&aelig;-mutationes &longs;uperficierum <lb/>ex arcubus vtilibus con&longs;tantium, tum in magnitudine, tum in &longs;itu, <lb/>inde &longs;equitur infinitas e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e, ac rever&agrave; e&longs;&longs;e lineas &aelig;&longs;tus, qu&aelig; ex <lb/>diver&longs;o ni&longs;u na&longs;cuntur: Primum igitur caput, ex quo talis linea &longs;tatui&shy;<lb/>tur, e&longs;t talis ratio ni&longs;us, &longs;eu pre&longs;&longs;ionis. </s>
          <s id="s.001485">Secund&ograve; &agrave; quibu&longs;dam locorum <lb/>angu&longs;tiis petitur, &longs;eu maris &longs;eu freti, quod &longs;ecund&ugrave;m talem vel talem <lb/>lineam excurrit; c&ugrave;m enim aqua pre&longs;&longs;ionis vi extrudatur, &amp; continen&shy;<lb/>tis vtrimque aggeres aquam contineant, quid mirum, &longs;i per freta <lb/>currat, atque ade&ograve; ab alveo freti linea &aelig;&longs;tus determinetur. </s>
          <s id="s.001486">Terti&ograve;, Si <lb/>vtrimque vis pre&longs;&longs;ionis in vtrumque freti o&longs;tium aquam intrudat, in&shy;<lb/>tra fretum &aelig;&longs;tus concurrent. </s>
          <s id="s.001487">Quart&ograve;, quando &aelig;&longs;tus vald&egrave; obliqu&egrave; in&shy;<lb/>cidit in aliquam oram, non reflectitur, &longs;ed ip&longs;am oram pr&aelig;terlabitur; <lb/>imm&ograve; &longs;i ip&longs;a hora ad modum &longs;inus cavi e&longs;t, &aelig;&longs;tus &longs;emiorbe peracto, ver&shy;<lb/>s&ugrave;s eam partem, vnde venerat, declinat; hinc mutatio line&aelig;: ad hoc ca&shy;<lb/>put revoca reflexionem. </s>
          <s id="s.001488">Quint&ograve;, &AElig;&longs;tus alterius maris ex angu&longs;tis fauci&shy;<lb/>bus erumpens, &amp; in alium incidens, lineam mutat; nempe ex vtroque qui&shy;<lb/>dam motus mixtus re&longs;ultat, ac proinde nova linea. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001489"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001490"> Cuncta h&aelig;c in rem hanc optim&egrave; quadrant: quare nihil aliud <lb/>re&longs;tat, ni&longs;i vt fidelis &amp; accurata Marini &aelig;&longs;tus hi&longs;toria de&longs;cribatur, vt &longs;cia&shy;<lb/>mus qu&aelig;nam &longs;it linea &aelig;&longs;tus in qualibet ora; Tu ver&ograve; me tibi &longs;ummopere <lb/>ob&longs;tringeres, &longs;i aliquot exempla breviter afferres, quibus ea, qu&aelig; dixi&longs;ti, <lb/>meli&ugrave;s con&longs;tarent. </s>
        </p>
        <pb pagenum="131" xlink:href="025/01/135.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001491"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001492"> Pr&aelig;dicta hi&longs;toria ad rem hanc maxim&egrave; opportuna, imm&ograve; &amp; <lb/>nece&longs;&longs;aria e&longs;&longs;et, in qua tamen &agrave; rei Nautic&aelig; Scriptoribus nonnulli de&longs;i&shy;<lb/>dera&longs;&longs;ent, vt &longs;altem in pr&aelig;cipuis Oceani oris fideliter retuli&longs;&longs;ent de ma&shy;<lb/>ris &aelig;&longs;tu; Primo qu&agrave;m altus. </s>
          <s id="s.001493">Secundo quantum excurrat; Tertio quamdiu <lb/>a&longs;&longs;urgat; Quarto quamdiu refluat; Quinto qu&acirc; hor&acirc; &longs;ummus &aelig;&longs;tus &longs;it. <lb/></s>
          <s id="s.001494">Sexto quo die &longs;ynodalis periodi, maxima in &aelig;&longs;tu aquarum elevatio, &amp; quo <lb/>die minima; Septimo, quo anni Plenilunio aut Novilunio &longs;it maximus <lb/>&aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.001495">Octavo, qu&aelig;nam &longs;it &aelig;&longs;tus linea, qu&aelig; fort&egrave; &longs;ingulis diebus tantulum <lb/>mutatur; mutatur enim pre&longs;&longs;ionis ratio, quia mutantur &longs;uperficies ex ar&shy;<lb/>cubus vtilibus con&longs;tantes; hi porr&ograve; mutantur; quia mutatur ab&longs;idum linea, <lb/>cuncta h&aelig;c in qualibet ora ob&longs;ervanda e&longs;&longs;ent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001496"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001497"> Tu&aelig; &longs;ententi&aelig; omnino &longs;ub&longs;cribo, &amp; h&aelig;c eadem in pr&aelig;fatis <lb/>Hi&longs;toricis de&longs;iderarem; &longs;ed qu&aelig;&longs;o te, &longs;i me amas, profer aliquot exempla, <lb/>qu&aelig; tibi haud dubi&egrave; memoria &longs;uggeret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001498"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001499"> Hujus globi a&longs;pectus nonnulla fort&egrave; in memoriam mihi revo&shy;<lb/>cabit. </s>
          <s id="s.001500">Primo loco circa polum vnum occurrit; ad &longs;ummum enim pro&shy;<lb/>montorium Finnomarchi&aelig; currit Eurippus &agrave; Cauro &longs;cilicet vers&ugrave;s Eu&shy;<lb/>ronotum &longs;eu Vulturnum ; &longs;unt enim angu&longs;ti&aelig; maris inter Nieulandiam &amp; <lb/>Groelandiam, per quas mare facil&egrave; extruditur vi pre&longs;&longs;ionis, tum Oceani <lb/>Tartarici, tum illius qui Americam Septentrionalem alluit, nec non ver&shy;<lb/>s&ugrave;s dictam oram per dictam lineam pellitur. </s>
          <s id="s.001501">Secundo, A pulchra In&longs;ula, <lb/>qu&aelig; nov&aelig; Franci&aelig; Borealis e&longs;t, ad fretum Davi&longs;ium, &agrave; medio Iulio ad fi&shy;<lb/>nem Augu&longs;ti; linea &aelig;&longs;tus tendit ad Au&longs;trum, reliquo tempore ad Occa&longs;um, <lb/>quo &aelig;&longs;tus in &longs;inum S. <!-- REMOVE S-->Laurentij irrumpit; ratio e&longs;t, quia men&longs;e Augu&longs;to <lb/>glacies maris congelati liquat&aelig; &longs;unt, ac proinde liber&egrave; fluunt, aqu&aelig; ex <lb/>freti Davi&longs;ij &amp; Hud&longs;onij angu&longs;tiis vers&ugrave;s Vulturnum ; it&eacute;mque ex iis qu&aelig; <lb/>&longs;unt Fri&longs;landiam inter &amp; continentem Groelandi&aelig; in Libycum; item ex <lb/>iis qu&aelig; &longs;unt inter Fri&longs;landiam &amp; I&longs;landriam in Vulturnum ; ex iis demum, <lb/>qu&aelig; &longs;unt inter I&longs;landiam &amp; Britannicas in&longs;ulas in occa&longs;um, &longs;eu Zephyro <lb/>Libycum; igitur motu quodam mixto in Au&longs;trum &aelig;&longs;tus currit, c&ugrave;m tamen <lb/>reliquis men&longs;ibus, concreto mari glaciali ex prioribus angu&longs;tiis &aelig;&longs;tus vix <lb/>currat, &longs;ed liber&egrave; tant&ugrave;m in occa&longs;um feratur; ob&longs;tant enim in&longs;ul&aelig; Britan&shy;<lb/>nic&aelig;, ne in Au&longs;trum eat, ac proinde in &longs;inum S. <!-- REMOVE S-->Laurentij inde apertum &longs;u&shy;<lb/>beat; c&ugrave;m tamen ex pr&aelig;dictorum fretorum aqua erumpens &aelig;&longs;tum &agrave; <lb/>pr&aelig;dicto &longs;inu S. <!-- REMOVE S-->Laurentij facil&egrave; amoveret. </s>
          <s id="s.001502">Terti&ograve;, Inter promontorium <lb/>florid&aelig; &amp; Havanam Cub&aelig; Eurippus vers&ugrave;s ortum veloci&longs;&longs;im&egrave; currit, <lb/>non tant&ugrave;m propter multa flumina, qu&aelig; in &longs;inum Mexicanum intrant; &longs;ed <lb/>quia aqua pre&longs;&longs;a circa Antillas, qua&longs;i circuitu facto, vi pre&longs;&longs;ionis, per <expan abbr="dict&utilde;">dictum</expan> <lb/>fretum vers&ugrave;s ortum extruditur. </s>
          <s id="s.001503">Et ver&ograve; vers&ugrave;s Antillas &amp; Mexicanum <lb/>&longs;inum &aelig;&longs;tus obliqu&egrave; incidit, per lineam qu&aelig; ad Libycum <expan abbr="t&etilde;ndit">tenndit</expan>; hinc <lb/>parum attollitur, &amp; frangitur illius vis ab innumeris fer&egrave; in&longs;ulis; qu&aelig; <lb/>circa o&longs;tia pr&aelig;dicti &longs;inus qua&longs;i totidem aggeres &longs;it&aelig; &longs;unt; addo etiam <lb/>pr&aelig;fatum &longs;inum innumeris in&longs;ulis &longs;eminatum e&longs;&longs;e, qu&aelig; tum pre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nem, tum &aelig;&longs;tum impediunt. </s>
          <s id="s.001504">Velociter autem pr&aelig;dictus Eurippus <lb/>fluit, quia per angu&longs;tum alveum magnum aqu&aelig; pondus aquam veloci&longs;-<pb pagenum="132" xlink:href="025/01/136.jpg"/>&longs;imo motu extrudit; preme vas quod piam aqua plenum, di&longs;co ligneo, vi&shy;<lb/>debi&longs;que quam cito per canalem applicatum aqua erumpat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001505"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001506"> Hoc &longs;&aelig;p&egrave; probavi, &amp; h&aelig;c veri&longs;&longs;ima cau&longs;a e&longs;t pernici&longs;&longs;imi <lb/>Euripporum motus, &longs;eu cur&longs;us; immo lu&longs;i aliquando hoc experimento, <lb/>plenum aqua tubum cylindricum, di&longs;co &aelig;reo apprim&egrave; tubi o&longs;tio appo&longs;ito, <lb/>ex cujus centro angu&longs;tus canaliculus a&longs;&longs;urgebat, tantul&ugrave;m premebam, <lb/>&amp; aqua per dictum canaliculum pernici&longs;&longs;im&egrave; a&longs;&longs;urgebat erumpebatque; <lb/>vellem autem &longs;cire proportionem velocitatis, de&longs;cen&longs;um inter operculi, <lb/>&amp; erumpentis aqu&aelig; a&longs;cen&longs;um. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001507"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001508"> Velocitates &longs;unt vt ba&longs;es permutando; c&ugrave;m enim illa tota por&shy;<lb/>tio extru&longs;&aelig; aqu&aelig; per canaliculum tran&longs;eat, &longs;ub&longs;idente interim operculo, <lb/>motus operculi in tubo e&longs;t ad motum aqu&aelig; in canaliculo, vt ba&longs;is canali&shy;<lb/>culi ad ba&longs;im cubi, neque in hoc e&longs;t difficultas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001509"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001510"> Satis e&longs;t; optim&egrave; capio: alia difficultas occurrit; &longs;upra di&shy;<lb/>xeras, ni fallor, geminos &aelig;&longs;tus concurrere in fretis &longs;upra appellatis; quo&shy;<lb/>mod&ograve; igitur fieri pote&longs;t, vt ex angu&longs;tiis, qu&aelig; ex dictis fretis &longs;ubjiciuntur <lb/>&aelig;&longs;tus in Vulturnum eat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001511"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001512"> Bell&egrave;; Linea fluxus vers&ugrave;s Caurum in dictis angu&longs;tiis, &amp; fre&shy;<lb/>to Hud&longs;on, in freto Davi&longs;io vers&ugrave;s Septentrionem tendit; at ver&ograve; linea <lb/>refluxus, in freto Davi&longs;io vers&ugrave;s Au&longs;trum, in Hud&longs;onio &amp; dictis faucibus <lb/>in. </s>
          <s id="s.001513">Vulturnum ; &longs;ed ad propo&longs;itum redeo. </s>
          <s id="s.001514">Quart&ograve;, igitur &agrave; maris tractu in&shy;<lb/>ter Fortunatas &amp; He&longs;peridum in&longs;ulas interjecto, &aelig;&longs;tus currit vers&ugrave;s Oc&shy;<lb/>ca&longs;um, nempe in eam partem mare curvatur ad in&longs;tar &longs;inus immen&longs;i; &longs;ed <lb/>vers&ugrave;s &longs;inuum extremitates vt plurim&ugrave;m mare currit: ratio ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is <lb/>principiis nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur; c&ugrave;m enim &longs;inus vers&ugrave;s extremitates con&shy;<lb/>trahantur, aut &longs;altem contractiores &longs;int eo maris tractu, ex quo &longs;uo modo <lb/>na&longs;cuntur &longs;inus, arcus pre&longs;&longs;ionum &longs;inui minores, reliquo tractui majores <lb/>incumbunt; quid mirum ergo, &longs;i pr&aelig;valeant i&longs;ti, &amp; aqua illuc vers&ugrave;s ex&shy;<lb/>tremum &longs;inum extrudatur? </s>
          <s id="s.001515">Finge &longs;inum e&longs;&longs;e fretum, &longs;ed ob&longs;tructum; <lb/>inde quoque &longs;equitur, motu velociore extrudi, quando &longs;inus e&longs;t long&egrave; <lb/>contractior; hinc magnus &aelig;&longs;tus in &longs;inu Gangetico, Per&longs;ico, Arabico, in <lb/>quo long&egrave; major e&longs;&longs;et, c&ugrave;m maxima vi mare ab ortu e&ograve; feratur, ni&longs;i ab <lb/>In&longs;ulis circa illius o&longs;tia &longs;itis, itemque ab angu&longs;ti&longs;&longs;imo aditu, vis &aelig;&longs;tus fran&shy;<lb/>geretur; ad de &longs;is &longs;inum Adriaticum, in quo vers&ugrave;s extremitatem &aelig;&longs;tus non <lb/>minimus e&longs;t, extra Quadraturas, propter rationem expo&longs;itam, qu&aelig; maxi&shy;<lb/>m&egrave; h&icirc;c locum habet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001516"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001517"> Sed qu&aelig;&longs;o te, cur etiam in mari Mediterraneo, quod maxi&shy;<lb/>mi &longs;inus ad in&longs;tar e&longs;t, &aelig;&longs;tus non attollitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001518"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001519"> Equidem Oceani &aelig;&longs;tus per Gaditanum fretum influit, remi&longs;&shy;<lb/>&longs;ior tamen; quia c&ugrave;m vers&ugrave;s C&aelig;ciam linea &aelig;&longs;tus huic or&aelig; illap&longs;i eat, <lb/>vald&egrave; obliqu&egrave; in o&longs;tra freti incidit; vnde vald&egrave; remittitur, atque ade&ograve; in <lb/>oram Syri&aelig; oppo&longs;itam vix traducitur; traducitur tamen, &amp; &longs;en&longs;u perci&shy;<lb/>pitur in Novilunio &amp; Plenilunio; lic&egrave;t ver&ograve; mare mediterraneum longi&longs;&shy;<lb/>&longs;imum &longs;it, quia tamen multis in&longs;ulis interrumpitur, &amp; ab occa&longs;u in ortum <lb/>recta excurrit, &amp; &aelig;qualis fer&egrave; e&longs;t illius latitudo, arcus pre&longs;&longs;ionum in eo <pb pagenum="133" xlink:href="025/01/137.jpg"/>&longs;ecund&ugrave;m totam illius longitudinem &aelig;quales &longs;unt; vna pars igitur non <lb/>pr&aelig;valet &longs;upra aliam, igitur nullus &aelig;&longs;tus; is enim; qui e&longs;t ad oram Syri&aelig; <lb/>minimus quidem, &longs;ed jam olim &agrave; Ph&aelig;nicibus ob&longs;ervatus; item ad oram <lb/>Provinci&aelig;, vt Scaliger ip&longs;e ob&longs;ervavit, ab Oceano per fretum Gaditanum <lb/>traducitur, non cert&egrave; motu &longs;ed pre&longs;&longs;ionis vi, at ver&ograve; c&ugrave;m in &longs;inu Adriati&shy;<lb/>co arcus pre&longs;&longs;ionum long&egrave; minores &longs;int, qu&agrave;m in reliquo mari, quid mi&shy;<lb/>rum &longs;i &aelig;&longs;tus in eo fiat, effectus &longs;cilicet nece&longs;&longs;arius in&aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis? </s>
          <s id="s.001520">mi&shy;<lb/>nor tamen propter angu&longs;tias o&longs;tij, &amp; Corcyram ad pr&aelig;dictum o&longs;tium &longs;i&shy;<lb/>tam, in qua vis &aelig;&longs;tus frangitur; item in Afric&aelig; ora pr&aelig;dicto maris Adria&shy;<lb/>tici o&longs;tio, &longs;ecundum eundem Meridianum, &egrave; regione oppo&longs;ita; ibi enim <lb/>mediocris &longs;altem &aelig;&longs;tus attollitur; nempe ibi mare &longs;e&longs;e explicat, &amp; vers&ugrave;s <lb/>Africam qua&longs;i in &longs;inum lunatur; item in reliqua ora Afric&aelig; vers&ugrave;s Tune&shy;<lb/>tum, in quam vis &aelig;&longs;tus per fretum traducta &agrave; Balearibus &amp; Sardinia ad Bo&shy;<lb/>ream &longs;itis co&euml;rcita, impingitur; &aelig;&longs;tus porr&ograve; ad dictam oram Afric&aelig; a&longs;&longs;ur&shy;<lb/>gentis jam olim meminit S. Augu&longs;tinus. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001521"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001522"> Sed vnde qu&aelig;&longs;o Eurippus ille mirabilis in freto Siculo, de quo <lb/>multi multa? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001523"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001524"> Certum e&longs;t, rapidum illum motum e&longs;&longs;e ab &aelig;&longs;tu; quia cum <lb/>motu Lun&aelig; omnino con&longs;entit; &amp; ver&ograve; vis &aelig;&longs;tus per Gaditanum traducta, <lb/>&agrave; Balearibus &amp; Sardinia co&euml;rcita, &amp; ab angu&longs;tiis illius tractus maris qui <lb/>inter Africam &amp; occiduum promontorium Sicili&aelig; interjacet impedita, <lb/>immo ab ip&longs;a Sicilia repre&longs;&longs;a, declinat tantul&ugrave;m vers&ugrave;s fauces freti Siculi, <lb/>in cujus angu&longs;tiis aqua veloci&ugrave;s currit, propt&egrave;r rationem &longs;upra explicatam; <lb/>&longs;imiliter in &longs;inum Tarentinum &aelig;&longs;tus a&longs;cendit propter eandem rationem; <lb/>ad Ravennam item &amp; Aquileiam; quia &longs;it&aelig; &longs;unt vers&ugrave;s extremum &longs;inum; ad <lb/>oram Dalmati&aelig;, ab&longs;que tumore, aqua &longs;ur&longs;um vers&ugrave;s extremum &longs;inum ire vi&shy;<lb/>detur; ad oppo&longs;itam ver&ograve; Itali&aelig; oram ver&longs;us o&longs;tium &amp; fauces de&longs;cendere; <lb/>&longs;ed hic motus, &longs;i tamen veritati con&longs;entit, vel ab &aelig;&longs;tu diver&longs;us e&longs;t, vel ex eo <lb/>procedit, quod &aelig;&longs;tus in fauc&etail;s &longs;in&ucirc;s irrumpat per <expan abbr="line&atilde;">lineam</expan>, qu&aelig; ad <expan abbr="Bore&atilde;">Boream</expan> ten&shy;<lb/>dit; &amp; c&ugrave;m &longs;inus ab extremo faucium collo, declinet &longs;ini&longs;tror&longs;um vers&ugrave;s <lb/>Caurum, motus etiam aqu&aelig; vers&ugrave;s eandem partem declinat, &longs;ecundum <lb/>oram Dalmaticam; in refluxu ver&ograve;, qua&longs;i circuitu facto, per oram Itali&aelig; <lb/>oppo&longs;itam priori de&longs;cendit; &aelig;&longs;tus etiam minimus ob&longs;ervatur ad Melitam, <lb/>Sardiniam, Cor&longs;icam, Iluam, Cretam, &longs;ed vix ad &longs;emipedem attollitur; <lb/>Ma&longs;&longs;ili&aelig; &amp; Tolone ad pedem integrum; quia &longs;cilicet c&ugrave;m pr&aelig;dict&aelig; in&longs;u&shy;<lb/>l&aelig;, tum pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitatem inducant, tum etiam vim pre&longs;&longs;ionis tra&shy;<lb/>ductam &longs;i&longs;tant, quid mirum, &longs;i aliquam vim &aelig;&longs;tus &longs;entiant; &amp; ver&ograve; ad <lb/>oram occiduam Sardini&aelig; &amp; Cor&longs;ic&aelig; vis pre&longs;&longs;ionis ab Oceano traducta <lb/>impingitur; &amp; magna e&longs;t maris latitudo; &longs;ub Meridiano Ma&longs;&longs;ili&aelig;, quod <lb/>&longs;an&egrave; ad pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitatem mult&ugrave;m confert; accedit, qu&ograve;d &longs;i ad <lb/>oram Afric&aelig;, in qua e&longs;t Hippona &longs;entitur &aelig;&longs;tus, quidni ad oram Provin&shy;<lb/>ci&aelig; oppo&longs;itam? </s>
          <s id="s.001525">&AElig;&longs;tus porr&ograve; ad oram ortivam Sardini&aelig; &amp; Cor&longs;ic&aelig;, item&shy;<lb/>que ad Iluam procedit &agrave; pre&longs;&longs;ionis vi traducta ab extremo mediterraneo <lb/>ortivo; ad Melitam, Cretam, Siciliam, &agrave; vi pre&longs;&longs;ionis ab vtraque parte pro&shy;<lb/>veniente. </s>
          <s id="s.001526">In reliquo mediterraneo nullus &aelig;&longs;tus &longs;entitur; in quibu&longs;dam oris. <pb pagenum="134" xlink:href="025/01/138.jpg"/>propter in&longs;ulas, in aliis ver&ograve;, quia iis non favet pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitas <lb/>&longs;en&longs;ibilis, propter &longs;itum: &amp; ver&ograve; qui&longs;quis rem in hanc longo illo Medi&shy;<lb/>terranei tractu attent&egrave; con&longs;iderabit, &longs;tatim comperiet, ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is princi&shy;<lb/>piis optim&egrave; explicari. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001527"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c, qu&aelig; dicis, mirific&egrave; placent; difficilius tamen re&longs;tat; nem&shy;<lb/>pe in freto illo Siculo, diver&longs;us e&longs;t vtrimque &aelig;&longs;tus, c&ugrave;m &longs;imul &amp; &longs;emel ab <lb/>vna parte deor&longs;um, ab alia &longs;ur&longs;um ire videatur, quod nonnulli in cavitates <lb/>&longs;ubterraneas rejiciunt, quas etiam volunt cum iis qu&aelig; Monti &AElig;thn&aelig; &longs;ub&shy;<lb/>jiciuntur, &amp; incendio materiam &longs;uppeditant, per cuniculos e&longs;&longs;e conjun&shy;<lb/>ctas: Vnde Abbas Maurolycus, aiunt, vnum ex alio conjiciebat; &longs;cili&shy;<lb/>cet ex diver&longs;a incendij ratione, diver&longs;am rationem &aelig;&longs;tus, &amp; vi&shy;<lb/>ci&longs;&longs;im. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001528"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001529"> Hoc etiam &longs;pero ex ii&longs;dem principiis deductum iri; con&longs;ide&shy;<lb/>ra enim fretum Siculum qua&longs;i in meditullio Mediterranei &longs;itum, &amp; recta <lb/>directum ab Au&longs;tro ad Septentrionem, atque inde ad extremam Medi&shy;<lb/>terranei oram, ortivam &longs;cilicet, fer&egrave; numerati triginta gradus longitudi&shy;<lb/>nis; vnde cert&egrave; &longs;ufficiens pre&longs;&longs;ionis vis e&longs;&longs;e videtur; accedente pr&aelig;&longs;ertim <lb/>maxima latitudine eju&longs;dem maris, &agrave; faucibus Adriatici ad oram Afric&aelig; <lb/>oppo&longs;itam exporrecta, vt aqua per fretum ab Au&longs;tro ad Septentrionem <lb/>extrudatur &longs;imiliter vis pre&longs;&longs;ionis traducta ab Oceano per Gaditanum, re&shy;<lb/>pre&longs;&longs;aque, vt jam dictum e&longs;t, &agrave; faucibus Africam inter &amp; Sardiniam in&shy;<lb/>terjectis, ac proinde tantul&ugrave;m declinans &longs;ini&longs;tror&longs;um, plu&longs;quam &longs;uffici&shy;<lb/>ens e&longs;t ad extrudendam aquam per idem fretum, &agrave; Septentrione ad Meri&shy;<lb/>diem; quamvis enim paul&ograve; obliqui&ugrave;s incidat, c&ugrave;m tamen priore major <lb/>&longs;it, lic&egrave;t frangatur ab obliquo appul&longs;u, vel poti&ugrave;s &longs;uo modo reflectatur, <lb/>&longs;ufficiens e&longs;t, vt dixi, ad <expan abbr="extrudend&atilde;">extrudendam</expan> aquam per fretum &agrave; Septentrione ad <lb/>Au&longs;trum; quid mirum igitur &longs;i agatur &aelig;&longs;tus in contrarias partes, &amp; gemini <lb/>&longs;ibi invicem occurrant, vt jam de aliis fretis diximus? </s>
          <s id="s.001530">c&ugrave;m autem vtrim&shy;<lb/>que aqua obliqu&egrave; incidat, quid mirum &longs;i ex illius reflexione &agrave; cavo &amp; di&shy;<lb/>ver&longs;imod&egrave; &longs;ito litore, ad Scyllam &longs;cilicet &amp; Charybdim; diver&longs;i aquarum <lb/>vortices &amp; gyri con&longs;equantur? </s>
          <s id="s.001531">neque in hoc, &longs;altem meo judicio, re&longs;tat <lb/>vlla difficultas; c&ugrave;m enim con&longs;tet, pr&aelig;dictum motum ab &aelig;&longs;tu e&longs;&longs;e, <lb/>nempe accedunt &amp; concurrunt aqu&aelig; &longs;enis quibu&longs;que horis, &amp; c&ugrave;m in <lb/>aliis fretis, &aelig;&longs;tus etiam concurrant, negari non pote&longs;t, quin primaria <lb/>huju&longs;modi motuum cau&longs;a &longs;it &aelig;&longs;tus; nempe ex tali illap&longs;u, concur&longs;u, collu&shy;<lb/>ctatione, reflexione, mirabilis motuum varietas na&longs;citur, vnde non tantum <lb/>24. vt non nemo dicebat, &longs;ed long&egrave; plures ob&longs;ervari po&longs;&longs;unt; &longs;ed jam ad <lb/>Oceanum redeamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001532"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001533"> Ben&egrave; e&longs;t; vnum tamen pr&aelig; c&aelig;teris ex re &longs;cire velim, vtr&ugrave;m <lb/>pr&aelig;dictus &aelig;&longs;tuum concur&longs;us in medio freto fiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001534"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> fort&egrave; in quibu&longs;dam hoc eveniet; &longs;i tamen vis &aelig;&longs;tus eodem tem&shy;<lb/>poris momento vtrimque ad o&longs;tia freti perveniat; quod in Siculo facil&egrave; con&shy;<lb/>ce&longs;&longs;erim, quod &longs;cilicet, &longs;ub ea linea porrigatur, qu&aelig; eidem Meridiano &longs;ub&shy;<lb/>jacet, at ver&ograve; de illo &aelig;&longs;tu, qui fit in freto Magellanico, &longs;ecus dicendum e&longs;t, <pb pagenum="135" xlink:href="025/01/139.jpg"/>quia c&ugrave;m elevatio aquarum Lun&aelig; motum &aelig;muletur, &amp; c&ugrave;m Luna pri&ugrave;s ar&shy;<lb/>cum ortivum, qu&agrave;m occiduum decurrat, inde fit, &longs;ummam elevationem <lb/>ad o&longs;tium ortivum prim&ugrave;m fieri, ac deinde ad occiduum; vnde &longs;equitur <lb/>concur&longs;um &aelig;&longs;tuum, longi&ugrave;s di&longs;tare ab o&longs;tio Orientali, qu&agrave;m Occidentali, <lb/>quod cert&egrave; cum ob&longs;ervationibus omnino con&longs;entit; Nam Arnaldus Nau&shy;<lb/>clerus non ignobilis ob&longs;ervavit, concur&longs;um &aelig;&longs;tuum fieri &longs;eptuage&longs;ima ab <lb/>Orientali o&longs;tio leuca, &amp; trige&longs;ima <expan abbr="tant&utilde;">tantum</expan> ab Occidentali, longitudo quippe <lb/>freti 100 circiter <expan abbr="leucar&utilde;">leucarum</expan> e&longs;t, accedit, qu&ograve;d vers&ugrave;s o&longs;tium Ortivum in &longs;inum <lb/>longi&longs;&longs;imum Oceanus de&longs;init; ac proinde aquam vel &aelig;&longs;tum, qua&longs;i admo&shy;<lb/>to infundibulo in fretum pellit de freto Hud&longs;onio eadem ratio militat, <lb/>c&ugrave;m ab ortu in occa&longs;um eat; &longs;ecus de Davi&longs;io, qui ab Au&longs;tro ad Septen&shy;<lb/>trionem. </s>
          <s id="s.001535">Sed ad Eurippos redeo &amp; lineas &aelig;&longs;tuum; jam dixi &longs;upra, cur &aelig;&longs;tus <lb/>in oram Guine&aelig; incidentis linea ad C&aelig;ciam tendat; in Africum ver&ograve;, inci&shy;<lb/>dentis in o&longs;tium fluminis Amazonum: frequentes &longs;unt Eurippi inter Cycla&shy;<lb/>das, Maldivas, Moluccas, Iaponicas in&longs;ulas &amp;c hoc enim &longs;olemne e&longs;t, &longs;i vis <lb/>pre&longs;&longs;ionis ad&longs;it omnibus Marium angu&longs;tiis, augu&longs;tias autem in&longs;ul&aelig; pa&longs;&longs;im <lb/>&longs;eminat&aelig; <expan abbr="induc&utilde;t">inducunt</expan>; igitur &amp; determinationem ad talem lineam motus. </s>
          <s id="s.001536">Hinc <lb/>per <expan abbr="tot&atilde;">totam</expan> <expan abbr="or&atilde;">oram</expan> Oceani Germanici &amp; Britannici <expan abbr="t&atilde;">tam</expan> diver&longs;is &amp; <expan abbr="c&otilde;trariis">contrariis</expan> lineis &aelig;&shy;<lb/>&longs;tus <expan abbr="illab&utilde;tur">illabuntur</expan>, propter <expan abbr="in&longs;ular&utilde;">in&longs;ularum</expan> obicem, <expan abbr="locor&utilde;">locorum</expan> angu&longs;tias &amp;c. </s>
          <s id="s.001537">Igitur inter <expan abbr="Bra-&longs;ili&atilde;">Bra&shy;<lb/>&longs;iliam</expan> &amp; <expan abbr="Angol&atilde;">Angolam</expan> &longs;ub Parallelo 10. grad. <!-- REMOVE S-->Latit. <!-- REMOVE S-->Au&longs;tralis &agrave; 20. die Aprilis ad 26. <lb/>Iulij, &aelig;&longs;tus currit vers&ugrave;s <expan abbr="Caut&utilde;">Cautum</expan>, <expan abbr="it&etilde;">item</expan> &agrave; 26. Iulij, ad 20. Ianuarij vers&ugrave;s <expan abbr="part&etilde;">partem</expan> <expan abbr="op-po&longs;it&atilde;">op&shy;<lb/>po&longs;itam</expan> &longs;cilicet vers&ugrave;s <expan abbr="Notapelior&etilde;">Notapeliorem</expan>; &agrave; 20. Ianuarij ad 20. Aprilis in <expan abbr="neutr&atilde;">neutram</expan> <expan abbr="par-t&etilde;">par&shy;<lb/>tem</expan>; ratio primi e&longs;t, quia <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> pr&aelig;dict&aelig; angu&longs;ti&aelig; &longs;int fer&egrave; &longs;ub &AElig;quatore, &amp; <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> <lb/>Sol &agrave; 20. Martij ad 22. Iunij ab &AElig;quatore vers&ugrave;s <expan abbr="Bore&atilde;">Boream</expan> declinet, &longs;en&longs;im lique&shy;<lb/>&longs;cit Mare glaciale, quo cert&egrave; glaciato, vis pre&longs;&longs;ionis minor e&longs;t; quia arcus gla&shy;<lb/>ciei incubantes inutiles <expan abbr="&longs;&utilde;t">&longs;unt</expan>; quid <expan abbr="mir&utilde;">mirum</expan> ergo, &longs;i vis pre&longs;&longs;ionis &AElig;thiopici pr&aelig;va&shy;<lb/>leat, &amp; aquas per fauces trudat vers&ugrave;s <expan abbr="Caut&utilde;">Cautum</expan>; e&ograve; enim fauces ill&aelig; <expan abbr="&longs;pect&atilde;t">&longs;pectant</expan>: at <lb/>circa 26. Iulij glaciato mari <expan abbr="&longs;alt&etilde;">&longs;altem</expan> ex parte liquato, cre&longs;cit vis pre&longs;&longs;ionis At&shy;<lb/>lantici, pr&aelig;valet igitur, &amp; aquas per ea&longs;dem angu&longs;tias vers&ugrave;s <expan abbr="Notapelior&etilde;">Notapeliorem</expan> <lb/>retrudit; reliquo ver&ograve; tempore, c&ugrave;m iterum Mare vers&ugrave;s Boream concre&longs;&shy;<lb/>cat, ac proinde vis pre&longs;&longs;ionis Atlantici minuatur, a&euml;r ver&ograve; temperat&aelig; Au&shy;<lb/>&longs;tralis rare&longs;cat, Sole pr&aelig;&longs;ertim perig&aelig;o, inde vis pre&longs;&longs;ionis &AElig;thiopici mi&shy;<lb/>nuitur, vnde per&longs;picua e&longs;t compen&longs;atio, &amp; mare in neutram partem currit; <lb/>adde &longs;is mare Au&longs;trale incognitum etiam gelu concre&longs;cere; vnde quoque <lb/>mutatur pre&longs;&longs;ionis ratio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001538"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001539"> Vix crediderim in alia hypothe&longs;i cuncta h&aelig;c ph&aelig;nomena <lb/>&longs;alvari po&longs;&longs;e; &longs;ed perge qu&aelig;&longs;o. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001540"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001541"> Sexto. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001542">Inter In&longs;ulam Madaga&longs;car &amp; Africam &agrave; 10. grad. <!-- REMOVE S-->Latit. <lb/><!-- REMOVE S-->Au&longs;tralis ad promontiorum Bon&aelig; &longs;pei vers&ugrave;s Au&longs;trum it mare; habes <lb/>enim angu&longs;tias, intra quas Eurippi currunt; c&ugrave;m autem ab ortu in di&shy;<lb/>ctam oram &aelig;&longs;tus veniat, obliqu&egrave; omnino incidit; vnde ad Au&longs;trum li&shy;<lb/>neam motus determinari, nece&longs;&longs;e e&longs;t; &longs;ic enim ex tali aquarum illap&longs;u li&shy;<lb/>nea motus pa&longs;&longs;im determinatur, &amp; &aelig;&longs;tus in Eurippum, &longs;i angu&longs;ti&aelig; ad&shy;<lb/>&longs;int, degenerat. </s>
          <s id="s.001543">Septimo, Ad Parallelum grad. <!-- REMOVE S-->30. Latit. <!-- REMOVE S-->Boreal. <!-- REMOVE S-->inter Phi-<pb pagenum="136" xlink:href="025/01/140.jpg"/>lippinas &amp; Iaponicas, mare ita in ortum movetur, vt hinc paucis diebus in <lb/>Californiam navigetur; quia c&ugrave;m &longs;ub Zona torrida in toto mari Pacifico <lb/>&aelig;&longs;tus &amp; aqua in occa&longs;um liber&egrave; feratur, modico circuitu facto refluit per <lb/>Septemtrionalem oram Americ&aelig;, quam relegit: cujus &longs;an&egrave; mirabilis effe&shy;<lb/>ctus alia ratio e&longs;&longs;e non pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001544"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001545"> Haud dubi&egrave; rem citi&ugrave;s expedies, &longs;icut Oceanus, ita &amp; oratio <lb/>tua terrarum oras breviter &amp; raptim ip&longs;um &aelig;&longs;tum &aelig;mulata, pr&aelig;terlegat, <lb/>initio ducto v.g. <!-- REMOVE S-->&agrave; Gaditano freto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001546"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001547"> Libenter faciam &amp; ne prolixior evadam, rem &longs;an&egrave; in pauca con&shy;<lb/>traham, pr&aelig;&longs;ertim cum &amp; Mediterraneum &amp; maximam Oceani partem jam <lb/>lu&longs;traverimus; &amp; primo loco &agrave; pr&aelig;dicto freto Gaditano vers&ugrave;s Boream a&longs;&shy;<lb/>cendam, major&iacute;&longs;que di&longs;tinctionis gratia numeros adhibebo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001548">Prim&ograve;, Occurrit Ora B&aelig;tic&aelig; in quam &longs;atis magnus &aelig;&longs;tus incidit C&aelig;ciam <lb/>vers&ugrave;s c&ugrave;m vis maxima pre&longs;&longs;ionis ab Africo veniat; hinc quia direct&egrave; in <lb/>B&aelig;tim &longs;ubit, ad 30. milliaria fluvius regreditur; &longs;ecus ver&ograve; Anas non pro&shy;<lb/>cul hinc di&longs;tans; quia in ejus o&longs;tia &aelig;&longs;tus obliqu&egrave; incidit; hujus enim flumi&shy;<lb/>nis cur&longs;us in Au&longs;trum recta linea tendit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001549">Secundo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001550">Succedit ora Hi&longs;pani&aelig; occidua, qu&aelig; recta fer&egrave; ad Septentrio&shy;<lb/>nem ducitur, in qua &aelig;&longs;tus modicus e&longs;t, quia incidit per eandem lineam ver&shy;<lb/>&longs;us C&aelig;ciam; igitur obliqu&egrave;; paul&ograve; tamen major e&longs;t, ad o&longs;tia Tagi, quia <lb/>ille tractus qua&longs;i quoddam &aelig;&longs;tui illabenti receptaculum &amp; &longs;inum <lb/>aperit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001551">Terti&ograve;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001552">In ora boreali Hi&longs;pani&aelig; nullus, vel modicus e&longs;t, nempe hic quo&shy;<lb/>que fertur in C&aelig;ciam, propter rationem adductam; nempe &agrave; Septemtrio&shy;<lb/>ne In&longs;ul&aelig; Britannic&aelig;, &amp; minor Britannia magnum obicem ponunt; c&ugrave;m <lb/>igitur &aelig;&longs;tus in C&aelig;ciam eat, vix in pr&aelig;dictum litus incidit; id que fer&egrave; v&longs;que <lb/>ad o&longs;tia Garumn&aelig;, ibi enim, &amp; ad rotam oram Aquitanicam, immo ad <lb/>extremum v&longs;que minoris Britanni&aelig; promontorium magnus &aelig;&longs;tus e&longs;t; nem&shy;<lb/>pe ibi mare ad in&longs;tar &longs;inus in terras excurrit, &amp; propter adductam ratio&shy;<lb/>nem in C&aelig;ciam &aelig;&longs;tus currit: vnde &longs;atis direct&egrave; illabitur, pr&aelig;&longs;ertim in oram <lb/>Meridionalem minoris Britanni&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001553">Quart&ograve; Ad extremam oram, occiduam &longs;cilicet, minoris Britanni&etail; &agrave; fonte&shy;<lb/>navia ad promontorium Clarium, currit &aelig;&longs;tus ab Hypotra&longs;cia, ac proinde <lb/>obliqu&egrave; incidit, &amp; min&ugrave;s a&longs;&longs;urgit lic&egrave;t rapidi&longs;&longs;imus &longs;it in freto fontenavi&aelig;, <lb/>propter angu&longs;tias; &longs;ic autem incidit, quia ab ea parte liberi&ugrave;s excurrit; con&shy;<lb/>trahitur enim Oceanus in hoc tractu vers&ugrave;s occa&longs;um; hinc e&ograve; currit &aelig;&longs;tus, <lb/>vt fit in reliquis &longs;inubus, ac proinde obliqu&egrave; incidit, &amp; minor e&longs;t; haud <lb/>procul ver&ograve;, quia lunatur mare vulturnum vers&ugrave;s in minorem &amp; acu&shy;<lb/>tiorem &longs;inum, e&ograve; direct&egrave; fertur &aelig;&longs;tus, &amp; hic maxim&egrave; a&longs;&longs;urgit ad fanum &longs;cili&shy;<lb/>cet S. Maclovij, &amp; ad Sanctum Michaelem, non procul hinc &longs;itum; inde <lb/>porr&ograve; Cadomum v&longs;que currit vers&ugrave;s Libycum, ac proinde obliqui&ugrave;s; per <lb/>aliam autem lineam vix in hanc oram Neu&longs;tri&aelig; incidere pote&longs;t, vt patet ex <lb/>ip&longs;a in&longs;pectione; c&ugrave;m vis pre&longs;&longs;ionis &agrave; mari Germanico per fretum Gallicum <lb/>e&ograve; traducatur; ad o&longs;tia Sequan&aelig; alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit &aelig;&longs;tus, quia illic mare luna&shy;<lb/>tur in &longs;inum. </s>
        </p>
        <pb pagenum="137" xlink:href="025/01/141.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001554">Quint&ograve;, Inde Gravelingam v&longs;que, per eandem fer&egrave; lineam incidit <lb/>propter eandem rationem; &longs;en&longs;im tamen declinat ad Au&longs;trum, c&ugrave;m &agrave; <lb/>longto Maris Germanici tractu, vers&ugrave;s Boream ad Polum v&longs;que porre&shy;<lb/>cto, vis pre&longs;&longs;ionis Au&longs;trum vers&ugrave;s incumbat; ac proindo obliqu&egrave; incidit <lb/>in oram illam Belgicam, hinc flante Cauro, quo fit, vt &aelig;&longs;tus direct&egrave; incidat, <lb/>long&egrave; major &aelig;&longs;tus cietur, vt &amp; in fretis, &aelig;&longs;tuariis, &longs;inubus &amp;c. </s>
          <s id="s.001555">Pro quibus <lb/>nihil e&longs;t, quod addam, c&ugrave;m jam &longs;upra rationem attulerim, porr&ograve; concur&shy;<lb/>runt &aelig;&longs;tus haud procul &agrave; Freto Gallico; vis enim pre&longs;&longs;ionis ab vtro&shy;<lb/>que mari, Britannico &longs;cilicet &amp; Germanico procedit; concurrunt autem <lb/>&aelig;&longs;tus, vt dixi extra fretum, vers&ugrave;s occa&longs;um; rationem jam &longs;upra adduxi, <lb/>cum de Freto Magellanico. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001556">Sext&ograve;, Ad ortivam oram Angli&aelig; innumeris fer&egrave; &longs;inubus, fretis, &aelig;&longs;tua&shy;<lb/>riis a&longs;peratam, tendit &aelig;&longs;tus vers&ugrave;s Au&longs;trum; vnde parvus e&longs;&longs;et &aelig;&longs;tus, <lb/>propter illap&longs;um vald&egrave; obliquum, &longs;ed propter illam or&aelig; a&longs;peritatem <lb/>&amp; in&aelig;qualitatem, nec non locorum angu&longs;tias, illap&longs;us directus e&longs;t, <lb/>&amp; altior &aelig;&longs;tus, &amp; multi Eurippi: ad oram ver&ograve; Meridionalem, &aelig;&longs;tus <lb/>qua&longs;i ad C&aelig;ciam tendit, vers&ugrave;s Ortum tantul&ugrave;m deflectens; c&ugrave;m enim <lb/>Mate Britannicum &longs;it ad in&longs;tar magni &longs;inus, na&longs;centis ex Oceano Oc&shy;<lb/>cidentali, in quo, vt &longs;upra dictum e&longs;t, fluit &aelig;&longs;tus in C&aelig;ciam; nihil mi&shy;<lb/>rum, &longs;i in Britannico vers&ugrave;s eandem partem eat; ab extremo ver&ograve; An&shy;<lb/>gli&aelig; termino Occidentali, quem Lezardum vocant, deflectit &aelig;&longs;tus ma&shy;<lb/>gis ad Ortum; hinc maximus e&longs;t ad Bri&longs;toliam, vbi Mare a&longs;&longs;urgit ad <lb/>pedes 66. quia in extremis &longs;inubus, mod&ograve; &aelig;&longs;tus in eandem cum &longs;inu <lb/>plagam excurrat, mare plurim&ugrave;m a&longs;&longs;urgit; deflectit autem tantulum <lb/>ad Ortum, propter obicem Hiberni&aelig; vers&ugrave;s Septemtrionem &longs;it&aelig;. <lb/></s>
          <s id="s.001557">Denique inter Angliam &amp; Hiberniam non parum &longs;&aelig;vit &aelig;&longs;tus <lb/>propter fretorum locorumque angu&longs;tias; vnde multi na&longs;cuntur Eu&shy;<lb/>rippi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001558">Septim&ograve;, Supr&agrave; Scotiam liberi&ugrave;s &aelig;&longs;tus excurrit, ac fer&egrave; &longs;ine lege; item <lb/>ad oram Norvegi&aelig; inter Bergam &amp; Stadem, propter Eurippos valde in&shy;<lb/>&longs;ignes, ob in&longs;ulas &egrave; regione &longs;itas: ad oram Finnomarchi&aelig; &amp; Lappi&aelig; <lb/>&aelig;&longs;tus &agrave; Cauro fluunt, vnde vis major pre&longs;&longs;ionis e&longs;t; hinc ad extremum <lb/>Lappi&aelig; &longs;inum, Ortum vers&ugrave;s, in quem &aelig;&longs;tus direct&egrave; incidit, in&longs;ignis <lb/>&aelig;&longs;tus e&longs;t: Ad Fretum Na&longs;&longs;ovium concurrunt &aelig;&longs;tus, traducta ab <lb/>vtroque mari vi pre&longs;&longs;ionis, Tartarico &longs;cilicet &amp; Septemtrionali: De <lb/>Nieulandia jam &longs;upra dictum e&longs;t; quanquam facil&egrave; crediderim, illo Ma&shy;<lb/>ri per Brumam glaciato, diver&longs;am in vicinis oris &aelig;&longs;tuum rationem &amp; li&shy;<lb/>neam &longs;equi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001559"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001560"> Iam fer&egrave; dixi&longs;ti de reliquis oris, quas Oceanus alluit, pr&aelig;ter&shy;<lb/>lectis &longs;upra litoribus Americ&aelig; &amp; Afric&aelig;; re&longs;tat vt ad alia tran&longs;eamus, non&shy;<lb/>dum enim hoc argumentum prob&egrave; exhau&longs;tum e&longs;t, Ante omnia &longs;cire velim, <lb/>cur &aelig;&longs;tus alicubi major, alicubi minor a&longs;&longs;urgat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001561"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001562"> Hoc facil&egrave; deducere poteras ex iis, qu&aelig; dicta &longs;unt; multis au&shy;<lb/>tem nominibus cre&longs;cit; Prim&ograve;, ex majori vi pre&longs;&longs;ionis qu&aelig; ex duplici ca&shy;<lb/>pite cre&longs;cit: primum petitur &agrave; majore &longs;uperficie, quam occupant vtiles <pb pagenum="138" xlink:href="025/01/142.jpg"/>arcus pre&longs;&longs;ionis, re&longs;pectu alicujus loci, qui pr&aelig;dictorum arcuum qua&longs;i Po&shy;<lb/>lus e&longs;t; ex hoc capite maximus &aelig;&longs;tus fit ad Indi O&longs;tia, ad Guineam, ad <lb/>O&longs;tia fluminis Amazonum, ad oram Peruvi&aelig;. </s>
          <s id="s.001563">Secundum caput e&longs;t major <lb/>a&euml;ris gravitas, qu&aelig; oritur ab humore admixto, vel a&euml;re den&longs;o, &amp; compre&longs;&longs;o. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001564"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001565"> Tertium caput omittis, nempe quando Luna altior e&longs;t, altior <lb/>quoque e&longs;t a&euml;ris gravitantis tractus, &amp; linea dirimens &agrave; centro terr&aelig; lon&shy;<lb/>gi&ugrave;s di&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001566"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001567"> Hoc mihi rever&agrave; exciderat, quod exqui&longs;ita ob&longs;ervatione con&shy;<lb/>firmare po&longs;&longs;um; quando enim Luna in Apog&aelig;o exi&longs;tit, tunc &aelig;&longs;tus minor <lb/>e&longs;t: itaque vis pre&longs;&longs;ionis alia major e&longs;t exten&longs;iv&egrave;, alia inten&longs;iv&egrave;; exten&longs;iv&egrave; <lb/>&agrave; majore &longs;uperficie, cui arcus pre&longs;&longs;ionis incumbunt, idque c&aelig;teris pari&shy;<lb/>bus; mod&ograve; &longs;cilicet in&aelig;qualem pre&longs;&longs;ionem inducant; inten&longs;iv&egrave; autem &agrave; <lb/>majore a&euml;ris gravitatione, qu&aelig; vel e&longs;t &agrave; majore altitudine a&euml;ris, vel &agrave; ma&shy;<lb/>jore humoris copia admixta; hinc major &aelig;&longs;tus in Plenilunio, minor ver&ograve; <lb/>Luna Apog&aelig;a. </s>
          <s id="s.001568">Secund&ograve;, Cre&longs;cit &aelig;&longs;tus ex illap&longs;u magis directo; &longs;ic enim <lb/>excurrit in illam oram, pr&aelig;&longs;ertim per fluminum alveos: nempe a&longs;&longs;urgit <lb/>&aelig;&longs;tus per majores vndas, doliorum in&longs;tar, quarum vna aliam &longs;equitur; vn&shy;<lb/>de fit, vt &longs;i obliqu&egrave; incidat, non in oram, &longs;ed in ip&longs;um mare excurrat; &longs;i au&shy;<lb/>tem in litus impingeret, altera &longs;uperveniente, a&longs;&longs;urgeret aqua, &amp; plus ad&shy;<lb/>huc terti&aelig; vnd&aelig; appul&longs;u. </s>
          <s id="s.001569">Terti&ograve;, Cre&longs;cit &aelig;&longs;tus ratione &longs;inuum, nempe, vt <lb/>jam dixi, &longs;i &aelig;&longs;tus direct&egrave; in &longs;inum paul&ograve; acutiorem &amp; breviorem incidat, <lb/>mirum quantum attollatur aqua, non tant&ugrave;m propter angu&longs;tias va&longs;is, &longs;ed <lb/>propter directum appul&longs;um; &longs;ic ad Bri&longs;toliam, vt dixi, &amp; ad fanum Sancti <lb/>Micha&euml;lis alti&longs;&longs;imus &aelig;&longs;tus e&longs;t, hic 70. illic 66. pedes; ad O&longs;tia fluminis Ama&shy;<lb/>zonum, ni&longs;i per alveum fluvij excur&longs;us pateret, altior for&longs;itan e&longs;&longs;et: dixi &longs;u&shy;<lb/>pra breviorem &amp; acutiorem &longs;inum; vt enim expre&longs;&longs;ione &longs;uperficiei aqu&aelig; <lb/>quolibet va&longs;e content&aelig; per canaliculum alti&ugrave;s a&longs;cendit, qu&agrave;m per majorem <lb/>canalem; ita pror&longs;us &aelig;&longs;tus in breviore &amp; Pyramidem de&longs;inente &longs;inu; <lb/>c&ugrave;m enim min&ugrave;s capax &longs;it, intru&longs;a per vim pre&longs;&longs;ionis aqua alti&ugrave;s a&longs;cendat, <lb/>nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
          <s id="s.001570">Inter in&longs;ulas, vt plurim&ugrave;m min&ugrave;s a&longs;&longs;urgit aqua, tum quia vis <lb/>pre&longs;&longs;ionis interrumpitur, tum quia c&ugrave;m aqua per freta &amp; angu&longs;tias di&longs;cur&shy;<lb/>rat, ac proinde effluat, tam alt&egrave; a&longs;cendere non pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001571"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001572"> Sed cur alicubi veloci&ugrave;s &amp; rapidi&ugrave;s, alibi &longs;en&longs;im &aelig;&longs;tus <lb/>currit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001573"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001574"> Velocior motus, qui ab &aelig;&longs;tu e&longs;t, &agrave; multis cau&longs;is procedit. </s>
          <s id="s.001575">Prim&ograve; <lb/>&agrave; majore vi pre&longs;&longs;ionis; &longs;ic majus pondus tubi erecti &amp; aqua pleni, eam ve&shy;<lb/>loci&ugrave;s per foramen iuxta ba&longs;im apertum extrudit; major autem vis pre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis e&longs;t &agrave; majore &longs;uperficie ex arcubus vtilibus con&longs;tante. </s>
          <s id="s.001576">Secund&ograve;, ab an&shy;<lb/>gu&longs;tiis per quas aqua extrudenda e&longs;t, vi pre&longs;&longs;ionis; &longs;icut dixi &longs;upra, in Fre&shy;<lb/>tis, rapidus &aelig;&longs;tus e&longs;t, v.g. <!-- REMOVE S-->in angu&longs;tiis ad Havanam, &amp; alibi pa&longs;&longs;im; &longs;ic <lb/>in fluminis alveo contracta aqua veloci&ugrave;s currit. </s>
          <s id="s.001577">Terti&ograve; &agrave; breviore angu&shy;<lb/>&longs;tiarum alveo; &longs;ic per breviorem fi&longs;tulam foramini admotam, aqua velo&shy;<lb/>ci&ugrave;s extruditur </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001578"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001579"> Ne quid di&longs;&longs;imulem, hoc non capio, quanquam auguror ali&shy;<lb/>quid &longs;citu digni&longs;&longs;imum, ex hoc ip&longs;o argumento affulgere. </s>
        </p>
        <pb pagenum="139" xlink:href="025/01/143.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001580"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001581"> Faciam capias. </s>
          <s id="s.001582">Sit tubus AB &longs;emper aqu&acirc; plenus, &longs;it fi&longs;tula <lb/><figure id="id.025.01.143.1.jpg" xlink:href="025/01/143/1.jpg"/><lb/>primum GH, per quam aqua extruditur, vi <lb/>ponderis AB. haud dubi&egrave; &longs;i &longs;it fi&longs;tula GI duplo <lb/>longior, extrudetur aqua per GH, velociore <lb/>motu, &amp; tardiore per GI. experientia hujus rei <lb/>per&longs;pecta e&longs;t; quia &longs;&aelig;p&egrave; probata; ratio ver&ograve; <lb/>non ita fort&egrave; cuipiam in promptu e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001583"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001584"> Iam mihi venit in mentem; nem&shy;<lb/>pe vis eadem motrix minus mobile veloci&ugrave;s, <lb/>majus ver&ograve; tardi&ugrave;s movet; quid mirum igitur, <lb/>&longs;i minorem aqu&aelig; molem fi&longs;tula GH contentam, <lb/>vis ponderis GH facili&ugrave;s &amp; veloci&ugrave;s extrudat, <lb/>qu&agrave;m dupl&ograve; majorem contentam fi&longs;tula GI. im&shy;<lb/>m&ograve; facil&egrave; crediderim, motus e&longs;&longs;e, vt longitudines <lb/>permutando. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001585"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001586"> Ab hoc vltimo incipio, quod manife&longs;t&egrave; fal&longs;um e&longs;&longs;e, demon&shy;<lb/>&longs;tro, nempe inde &longs;equeretur infinit&egrave; veloci&ugrave;s extrudi aquam per nudum &amp; <lb/>nulla fi&longs;tula in&longs;tructum foramen B, qu&agrave;m per fi&longs;tulam quamlibet etiam bre&shy;<lb/>vi&longs;&longs;imam; pr&aelig;tere&agrave; c&ugrave;m per fi&longs;tulam GH, aut GI aqua extru&longs;a motu <lb/>&aelig;quabili moveri cen&longs;eatur, acqui&longs;ito &longs;cilicet in ip&longs;a extru&longs;ione, id e&longs;t, in <lb/>ip&longs;o foramine: &longs;i in pr&aelig;ci&longs;a vi motrice &longs;i&longs;tamus, c&ugrave;m h&aelig;c &aelig;qualem mo&shy;<lb/>tum omnibus partibus extru&longs;is imprimat, quem deinde retinent per totam <lb/>fi&longs;tul&aelig; longitudinem, non videtur, cur veloci&ugrave;s per breviorem, tardi&ugrave;s per <lb/>longiorem moveatur; aliunde igitur illa motuum in&aelig;qualitas petenda <lb/>e&longs;t; nimirum ab impedimento &amp; re&longs;i&longs;tentia fi&longs;tul&aelig;; nempe cava illa &longs;uper&shy;<lb/>ficies, non ita e&longs;t l&aelig;vigata, quin aliquid &longs;cabrum, aliqu&aelig; &longs;alebr&aelig;, &longs;tri&aelig;, aut <lb/>rug&aelig; in&longs;int; cum enim aqua nullum &longs;patium liberum habeat intra fi&longs;tu&shy;<lb/>lam, vix credi pote&longs;t, quantum inde illius cur&longs;us retardetur; &amp; ver&ograve; aqu&aelig; <lb/>currentis &longs;uperficies ade&ograve; plana e&longs;&longs;e non &longs;olet, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i velociore motu <lb/>fluat; vt igitur &longs;uperficies aqu&aelig; convexa prob&egrave; congruat &longs;uperficiei cav&aelig; <lb/>fi&longs;tul&aelig;, id cert&egrave; non &longs;ponte, &longs;ed vi quadam fieri dumtaxat pote&longs;t; vnde illius <lb/>cur&longs;um retardari nece&longs;&longs;e &longs;it: c&ugrave;m igitur in longiore fi&longs;tula longior &longs;it &longs;u&shy;<lb/>perficies, longius &longs;eu majus erit impedimentum; igitur per longiorem fi&shy;<lb/>&longs;tulam plus remor&aelig; nacta, tardius aqua extruditur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001587"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001588"> In qua porro proportione vnus motus alium &longs;uperat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001589"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c proportio ita inveniri pote&longs;t; comparetur aqu&aelig; quantitas <lb/>extru&longs;a per nudum foramen B, factum in lamina qua&longs;i indivi&longs;ibili, c&ugrave;m ea <lb/>qu&aelig; per fi&longs;tulam GH extruditur, &aelig;quali tempore, motus erunt vt quanti&shy;<lb/>tates permutando; fiatque vt differentia quantitatum &longs;it ad aliam vt GH, <lb/>ad GI, id e&longs;t, in ratione dupla, erit aqua extru&longs;a per GH ad extru&longs;am per <lb/>GI, vt aqua extru&longs;a per nudum foramen, minus prima differentia ad ean&shy;<lb/>dem, min&ugrave;s &longs;ecunda differentia; erunt autem motus vt quantitates aqu&aelig; <lb/>extru&longs;&aelig;: hic non con&longs;idero modicam illam &amp; in&longs;en&longs;ibilem re&longs;i&longs;tentiam, <lb/>qu&aelig; procedit &agrave; peripheria foraminis lamin&aelig;; quia h&aelig;c &longs;upponitur indivi&shy;<lb/>&longs;ibilis &longs;uperficies, ac proinde qu&aelig;libet &longs;uperficies cava ad illam peripheriam <pb pagenum="140" xlink:href="025/01/144.jpg"/>infinitam habet rationem; igitur &amp; re&longs;i&longs;tentia illius ad re&longs;i&longs;tentiam hujus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001590"><emph type="italics"/>Angu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001591"> Hoc cert&egrave; callent ij, qui aqu&aelig; ex publicis fontibus di&longs;tri&shy;<lb/>buend&aelig; pr&aelig;&longs;unt, nempe &aelig;quales longitudine fi&longs;tulas omnibus aqu&aelig;du&shy;<lb/>ctibus apponunt, &longs;ive tubi majores &longs;int, &longs;ive minores; vt &longs;cilicet &aelig;qualis &longs;it <lb/>ratio impedimenti quod ex longitudine fi&longs;tul&aelig; ducitur, ac proinde extru&longs;&aelig; <lb/>aqu&aelig; quantitates &longs;int vt tubi, &longs;eu tuborum ba&longs;es. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001592"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001593"> In hoc etiam errant, Augu&longs;tine, quod vt liquid&ograve; demon&longs;trem, <lb/>&longs;upponantur du&aelig; fi&longs;tul&aelig; &aelig;qualis longitudinis GH, &longs;ed ba&longs;is in&aelig;qualis, <lb/>&longs;itque exempli gratia Diameter ba&longs;is minoris vnius digiti, &amp; Diameter <lb/>majoris, duorum digitorum, c&ugrave;m &aelig;quali longitudine fi&longs;tularum &amp; al&shy;<lb/>titudine fontis BA, haud dubi&egrave; vires erunt, vt ba&longs;es, ac proinde &longs;i <lb/>pr&aelig;cis&egrave; vis ponderis gravitantis, &amp; aquam extrudentis con&longs;ideretur, <lb/>eadem e&longs;t vtrimque ratio; nempe mobilia &longs;unt vt ba&longs;es, ba&longs;es vt vires; <lb/>igitur &aelig;quales vtrimque motus; quia vires vt 4. &aelig;qu&egrave; facil&egrave; movebunt <lb/>pondus vt 4. ac vires vt vnum pondus vt vnum. </s>
          <s id="s.001594">Igitur &longs;tando pr&aelig;ci&shy;<lb/>s&egrave; in ip&longs;a vi ponderis extrudentis, quo tempore, per majorem fi&longs;tu&shy;<lb/>lam ex appellatis, fluunt 4. libr&aelig; aqu&aelig;, vna tant&ugrave;m libra per minorem <lb/>effluet; &longs;ed hoc per&longs;picuis experimentis repugnat; nec demon&longs;tratio dee&longs;t; <lb/>nempe vt eadem proportio maneret, impedimenta ex cava &longs;uperficie fi&longs;tu&shy;<lb/>l&aelig; petita deberent e&longs;&longs;e proportionalia; igitur c&ugrave;m h&aelig;c impedimenta &longs;int, <lb/>vt &longs;uperficies cav&aelig;, &longs;uperficies cava majoris fi&longs;tul&aelig; deberet e&longs;&longs;e quadrupla <lb/>&longs;uperficiei cav&aelig; minoris, c&ugrave;m tamen &longs;it tant&ugrave;m dupla; &longs;unt enim ill&aelig; vt Peri&shy;<lb/>pheri&aelig; circulorum, &amp; h&aelig; vt Diametri: igitur c&ugrave;m major &longs;it ratio impe&shy;<lb/>dimenti in minore fi&longs;tula, qu&agrave;m in majore, quid mirum, &longs;i aqu&aelig; quantitas <lb/>extru&longs;&aelig; per majorem, &longs;it plu&longs;quam quadrupla extru&longs;&aelig; per minorem? </s>
          <s id="s.001595">e&longs;&longs;et <lb/>autem pror&longs;us &amp; accurat&egrave; quadrupla, &longs;i major fi&longs;tula longitudine dupla <lb/>minoris &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001596"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001597"> Bell&egrave; omnin&ograve;, vt h&aelig;c mihi nova, ita gravi&longs;&longs;ima pror&longs;us acci&shy;<lb/>dunt. </s>
          <s id="s.001598">Sed quid &longs;i aliquis &aelig;qualem in fi&longs;tulis longitudinem &longs;ervare velit, <lb/>cupiat tamen apponere fi&longs;tulam majorem, per quam extrudatur, a&longs;&longs;umpta <lb/>eadem fontis altitudine, quadrupla quantitas aqu&aelig;, quanta ba&longs;is fi&longs;tul&aelig; a&longs;&longs;i&shy;<lb/>gnanda erit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001599"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001600"> Hoc etiam facil&egrave; haberi pote&longs;t: &longs;i enim major fi&longs;tula longi&shy;<lb/>tudine dupla &amp; ba&longs;i quadrupla extrudit pr&aelig;cis&egrave; quantitatem aqu&aelig; qua&shy;<lb/>druplam, &longs;it ba&longs;is majoris 16. minoris 4. ac proinde Diameter minoris 2. <lb/>majoris 4. erit ba&longs;is 16. ad &longs;uperficiem cavam majoris fi&longs;tul&aelig;, vt ba&shy;<lb/>&longs;is 4. ad cavam minoris; igitur vires majoris ad impedimentum fi&longs;tul&aelig; <lb/>majoris, vt vires minoris ad impedimentum eju&longs;dem; &longs;it minoris impe&shy;<lb/>dimentum vt vnum, erit majoris impedimentum vt 4. &amp; &longs;i impedimen&shy;<lb/>tum vt 1. &longs;ubducit vnam partem aqu&aelig;, vel motus ex 4. impedimen&shy;<lb/>tum vt 4. &longs;ubducit partes 4. ex 16. vnde re&longs;idua erunt in eadem pro&shy;<lb/>portione, &longs;cilicet vt 3. ad 12. jam ver&ograve; &longs;i longitudo dupla ma&shy;<lb/>joris fi&longs;tul&aelig; &longs;ubducit 4. partes, longitudo &longs;ubdupla &longs;ubducet tant&ugrave;m <lb/>2. igitur &longs;i major fi&longs;tula &aelig;qualis longitudine a&longs;&longs;umatur extrudet 14. <lb/>partes &longs;eu libras aqu&aelig;. </s>
          <s id="s.001601">Vt autem inveniatur ba&longs;is fi&longs;tul&aelig;, eju&longs;dem cum <pb pagenum="141" xlink:href="025/01/145.jpg"/>minore longitudinis, per quam quadrupla quantitas eodem tempore ef&shy;<lb/>fluat, ad i&longs;tud problema pr&aelig;paratorium res reducitur; dato Quadrato, cui <lb/>&longs;ubtractum &longs;it &longs;ubquadruplum, id e&longs;t Quadrato &longs;emilateris, invenire Qua&shy;<lb/>dratum cui &longs;ubtracto rectangulo, &longs;ub eius latere, &amp; quarta parte laceris <lb/>prioris, re&longs;iduum &longs;it quadruplum, primi re&longs;idui, &longs;en triplum primi Qua&shy;<figure id="id.025.01.145.1.jpg" xlink:href="025/01/145/1.jpg"/><lb/>drati. </s>
          <s id="s.001602">Supponamus CB e&longs;&longs;e latus, &longs;eu Diame&shy;<lb/>trum ba&longs;is minoris fi&longs;tul&aelig;, &amp; LA e&longs;&longs;e Quadra&shy;<lb/>tum qu&aelig;&longs;itum, ita vt &longs;ubtracto HE &longs;ub latere LH, <lb/>&amp; LE &aelig;quali MB, qu&aelig; e&longs;t &longs;ub quadrupla BA, <lb/>re&longs;iduum EA &longs;it triplum Quadrati CA: &longs;it au&shy;<lb/>tem latus Quadrati 12 KN, quod mihi notum <lb/>e&longs;t, hoc enim e&longs;t triplum Quadrati CA; &longs;it etiam <lb/>KR, &aelig;qualis MB, mihi not&aelig;, e&longs;t enim &longs;ubqua&shy;<lb/>drupla BA; his pr&aelig;mi&longs;&longs;is, &longs;ic formo problema <lb/>decretorium: Data media proportionali, &longs;cilicet <lb/>KN, &amp; differentia extremarum, &longs;cilicet KR, invenire <lb/><figure id="id.025.01.145.2.jpg" xlink:href="025/01/145/2.jpg"/><lb/>extremas; dividatur RK bifariam in S &amp; &longs;ub radio SN <lb/>de&longs;cribatur &longs;emicirculus ONB, erunt KO, KP, extre&shy;<lb/>m&aelig; qu&aelig;&longs;it&aelig;, vt patet; igitur KO e&longs;t latus qu&aelig;&longs;itum, <lb/>&aelig;quale &longs;cilicet LH. </s>
          <s id="s.001603">Pari modo procedam &longs;i velim ha&shy;<lb/>bere fi&longs;tulam eju&longs;dem longitudinis, ex qua eodem tem&shy;<lb/>pore tripla, vel dupla quantitas effluat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001604"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001605"> Non pauc&aelig; mihi &longs;uboriuntur difficultates circa h&aelig;c, qu&aelig; &agrave; <lb/><figure id="id.025.01.145.3.jpg" xlink:href="025/01/145/3.jpg"/><lb/>te dicta &longs;unt; prim&ograve; enim, &longs;i longitudo fi&longs;tul&aelig; GH <lb/>tale impedimentum affert, vt vnam quartam <lb/>partem motus auferat; igitur dupla longitudo <lb/>GI, duplum auferet; igitur quadrupla totum <lb/>motum; nihil aqu&aelig; igitur ex illa efflueret, quod <lb/>ab&longs;urdum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001606"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001607"> Si&longs;te qu&aelig;&longs;o, neque enim huc Hydrau&shy;<lb/>lica traducenda e&longs;t, c&ugrave;m &longs;it res longioris oper&aelig;; <lb/>dicam igitur breviter, motum retardari po&longs;&longs;e in <lb/>infinitum, vt nemo. ne&longs;cit; vnde &longs;i longitudo fi&shy;<lb/>&longs;tul&aelig; GH. <!--neuer Satz-->Subtrahit <gap/>. <!--kein neuer Satz--> </s>
          <s id="s.001609"><!--kein neuer Satz--> velocitatis, longitudo <lb/>GI &longs;ubtrahet 1/4. &amp; dupla GI <gap/> &amp; dupla ejus <lb/>totam; &longs;ed huc v&longs;que &longs;upponitur fi&longs;tula &longs;emper <lb/>plena, eaque in &longs;itu horizontali ; vbi autem <lb/>aqua ea tarditate, movetur, vt pars aqu&aelig; &longs;uprema proprio pondere qua&longs;i <lb/>per planum inclinatum ire po&longs;&longs;it, de&longs;cendit haud dubi&egrave;, &amp; tunc &longs;uperior <lb/>fi&longs;tul&aelig; cavitas, vacua re&longs;tat: &longs;ed qu&aelig;&longs;o te ad rem no&longs;tram redeamus, c&ugrave;m <lb/>h&aelig;c hujus in&longs;tituti non &longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001610"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001611"> Inde tant&ugrave;m colligo, quantum detrimentum ij patiantur in <lb/>di&longs;tributione aquarum, qui parvas fi&longs;tulas habent, &amp; quantum vici&longs;&longs;im <lb/>commodi ij, qui magnas habent; nempe illi, cui aqu&aelig; vncia competit, da&shy;<lb/>tur fi&longs;tula, cujus ba&longs;is Diameter v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->vncia e&longs;t; alteri ver&ograve; cui competunt <pb pagenum="142" xlink:href="025/01/146.jpg"/>quatuor, datur fi&longs;tula eju&longs;dem longitudinis, cujus ba&longs;is quadrupla e&longs;t <lb/>prioris, &longs;ed eo tempore, quo per illam minorem fi&longs;tulam tanta aqu&aelig; quan&shy;<lb/>titas extudiant, major quadrupla per i&longs;tam majorem effluit, vt patet ex di&shy;<lb/>ctis; igitur vt legitim&aelig; aquarum men&longs;ur&aelig; e&longs;&longs;ent, vel modus &longs;upra expo&longs;i&shy;<lb/>tus adhibendus e&longs;&longs;et, vel fi&longs;tularum longitudines, vt Diametri e&longs;&longs;e deberent, <lb/>&longs;ed his mi&longs;&longs;is ad ae&longs;tum redi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001612"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001613"> Itaque ex dictarum fi&longs;tularum analogia, explicabam &longs;upra, <lb/>cur per breviorem freti, vel angu&longs;tiarum tractum, aqua vi pre&longs;&longs;ionis ve&shy;<lb/>loci&ugrave;s extrudatur, ad proinde rapidiore motu; illud tamen di&longs;criminis <lb/>intercedit, qu&ograve;d in fi&longs;tulis, cre&longs;cente ba&longs;i fi&longs;tul&aelig;, ponderis gravitantis <lb/>viros cre&longs;cant, vt pater ex dictis: at ver&ograve; idem pondus gravitans, &amp; <lb/>eadem vis pre&longs;&longs;ionis e&longs;&longs;e &longs;upponitur, in eodem tractu, quando &longs;cilicet <lb/>maxima pre&longs;&longs;io e&longs;t, re&longs;pectu illius, &longs;ive contractiores &longs;int angu&longs;ti&aelig; freti, &longs;ive <lb/>laxiores; &longs;ive longior illius tractus, &longs;ive brevior &longs;it: Vnde duplici nomine, <lb/>quando brevior, e&longs;t, rapidi&ugrave;s extruditur; nimirum quia arctus e&longs;t, &amp; quia <lb/>brevis; ex vtro quo enim capite aqu&aelig; extrudend&aelig; moles minuitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001614"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001615"> Sed qu&aelig;&longs;o te, cur alicubi long&egrave; breviore tempore &aelig;&longs;tus a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgis, excurritque; alicubi ver&ograve; plus temporis ponit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001616"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001617"> Ita e&longs;t; nempe ad Guineam, non procul ab o&longs;tio Nigri flumi&shy;<lb/>nis 4. horis &aelig;&longs;tus a&longs;&longs;urgit; item ad oram Cambai&aelig;, iuxta Indi fauces, dua&shy;<lb/>bus horis &aelig;&longs;tus ad 30. leucas excurrit, ad o&longs;tia Garumn&aelig;, &longs;eptem horis <lb/>a&longs;&longs;urgit, quinque refluit, vt ait Scaliger exerc. </s>
          <s id="s.001618">52. Sed accuratior Ob&longs;er&shy;<lb/>vator, idemque nobili&longs;&longs;imus Geometra D. Candala, expre&longs;&longs;is verbis te&longs;ta&shy;<lb/>tur, Garumnam attolli &longs;ex integris horis, deprimi ver&ograve; &longs;ex horis &amp; 24. <lb/>minutis cui plus fidei habendum e&longs;&longs;e nemini dubium erit; vtpote qui ad <lb/>accurati&ugrave;s ob&longs;ervanda acce&longs;&longs;us rece&longs;&longs;u&longs;que tempora, circa Garumn&aelig; <lb/>o&longs;tium, magnum horologium con&longs;trui curaverit, quod etiam minuta &longs;i&shy;<lb/>gnabat, vt ip&longs;emet te&longs;tatur in libello &agrave; &longs;e in lucem edito Ann. </s>
          <s id="s.001619">1575. Quem <lb/>etiam citat Furnerius. </s>
          <s id="s.001620">Quod ad me attinet, exi&longs;timo, &aelig;qualia vtrimque e&longs;&longs;e <lb/>tempora; c&ugrave;m enim &aelig;&longs;tus initio &amp; &longs;ub finem parum cre&longs;cat, vt dicam pau&shy;<lb/>l&ograve; po&longs;t, id e&longs;t, iuxta minimam fer&egrave; proportionem, facil&egrave; fieri potuit, vt <lb/>minimum coementum primis 16. minutis &amp; 16. vltimis &longs;ub &longs;en&longs;um &amp; ob&shy;<lb/>&longs;ervationem v enim non potuerit; ac proinde &aelig;qu&egrave; diu acce&longs;&longs;us atque re&shy;<lb/>ce&longs;&longs;us duraverit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001621"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001622"> Metiri ergo &aelig;&longs;tum debemus horis Lunaribus, divi&longs;a &longs;cilicet <lb/>integra revolutione Lun&aelig;, &longs;eu die Lunari in 24. partes, &longs;eu horas &aelig;qua&shy;<lb/>les, ita vt qu&aelig;libet hora Lunatis &longs;it major hora &AElig;quinoctiali 2. minutis; <lb/>ac proinde &longs;enis &longs;emper horis Lunaribus &aelig;&longs;tus reciproci fiunt per &longs;e, aut <lb/>cert&egrave; &longs;enis horis &AElig;quinoctialibus &amp; 12. minutis; non ver&ograve; &longs;ex horis tem&shy;<lb/>poralibus, in&aelig;qualibus &longs;cilicet, iuxta formam horologij antiqui, vt vocant; <lb/>&amp; ita intelligendum e&longs;&longs;e Plinij locum <emph type="italics"/>lib.<emph.end type="italics"/> 2. <emph type="italics"/>cap.<emph.end type="italics"/> 97. per&longs;picuum e&longs;t; Vnde <lb/>miror illorum errorem, qui volunt incipere &aelig;&longs;tum vbi Luna &longs;upra Ho&shy;<lb/>rizontem vno Signo elevata fuerit, &amp; continuo cre&longs;cere donec Luna Me&shy;<lb/>ridianum illius loci attigerit; decre&longs;cere ver&ograve; ab hoc puncto, donec Luna <lb/>&aelig;qualem po&longs;t Meridiem arcum decurrit terminatum &longs;cilicet ad 30. gra-<pb pagenum="143" xlink:href="025/01/147.jpg"/>dum &longs;upra Horizontem; errorem e&longs;&longs;e dico; quia Luna exi&longs;tente in maxi&shy;<lb/>m&acirc; declinatione Au&longs;trali, arcus illius diuinus ab Ortivo puncto Horizon&shy;<lb/>tis ad Meridianum, vix e&longs;t 60. graduum; igitur &longs;i detrahantur 50. &longs;uper&shy;<lb/>&longs;unt 30. quos dum Luna decurrit, duabus &longs;cilicet horis &AElig;quinoctialibus <lb/>&amp; 4. minutis, durat &aelig;&longs;tus; quod apert&egrave; fal&longs;um e&longs;&longs;e con&longs;tat; tamdiu re&shy;<lb/>fluxus duraret. </s>
          <s id="s.001623">Pr&aelig;tere&agrave;, &aelig;&longs;tus, qui fieret po&longs;t Occa&longs;um Lun&aelig;, long&egrave; <lb/>major e&longs;&longs;et priore; nemp&egrave; arcus illius paralleli &longs;ub Horizonte, long&egrave; ma&shy;<lb/>jor e&longs;t alio; quem Luna &longs;upra Horizontem excurrit, <gap/> cuncta h&aelig;c experi&shy;<lb/>mentis repugnant. </s>
          <s id="s.001624">Dixi &longs;upr&agrave;, per &longs;e, c&ugrave;m per accidens fieri po&longs;&longs;it, vt tem&shy;<lb/>pora fluxus &amp; refluxus in&aelig;qualia &longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001625"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001626"> Ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is principiis hoc manife&longs;t&egrave; deducitur; nemp&egrave; &longs;in&shy;<lb/>gulis p&aelig;n&egrave; momentis, mutatur in globo punctum, &longs;eu Polus maxim&aelig; ele&shy;<lb/>vationis, ac proinde centrum circulorum &amp; arcuum pre&longs;&longs;ionis, quorum <lb/>cum diver&longs;a &longs;it ratio &amp; proportio, propter varios continentis &amp; Maris <lb/>tractus, in &longs;uperficie globi, &longs;ine cert&acirc; lege di&longs;tinctos, inde nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;e&shy;<lb/>quitur diver&longs;a vis pre&longs;&longs;ionis, diver&longs;a impre&longs;&longs;io, diver&longs;a appul&longs;us, vel illa&shy;<lb/>p&longs;us linea: quod vt meli&ugrave;s intelligas fige pedem circini ad Occiduum <lb/>Guine&aelig; Promontorium, non procul ab O&longs;tio Nigri, duct&iacute;&longs;que innumeris <lb/>circulis ex illo centro, concentricis &amp; parallelis, di&longs;tingue arcus vtiles ab <lb/>inutilibus, &longs;en&longs;imque promoto vers&ugrave;s Ortum illo centro, v&longs;que ad 60. <lb/>gradus, &longs;i vlteri&ugrave;s illud promoveas, v&longs;que ad 90. circuli pre&longs;&longs;ionis <lb/>maxima ex parte, vel continenti Afric&aelig;, Europ&aelig;, A&longs;i&aelig; vel Indico Ocea&shy;<lb/>no incumbent, ac proinde inutiles erunt re&longs;pectu pr&aelig;dicti loci: quid mi&shy;<lb/>rum igitur, &longs;i 4. dumtaxat horis in eo &aelig;&longs;tus a&longs;&longs;urgat, deprimatur ver&ograve; plu&shy;<lb/>ribus? </s>
          <s id="s.001627">Nam promoto vers&ugrave;s Oceanum centro, diver&longs;a e&longs;t circulorum pre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis ratio. </s>
          <s id="s.001628">Aliquid &longs;imile ob&longs;ervabis, fixo circini pede ad litus Cam&shy;<lb/>bai&aelig;; tanquam in centro: accedit, qu&ograve;d ex multis capitibus pr&aelig;dicta <lb/>&aelig;&longs;tuum in&aelig;qualitas inducitur; Prim&ograve;, per planum magis inclinatum, lon&shy;<lb/>gi&ugrave;s excurrit &amp; veloci&ugrave;s, lic&egrave;t plus temporis ponat in decurrendo magis <lb/>inclinato, cuncta h&aelig;c ex doctrina motuum per&longs;picua &longs;unt; tantumdem <lb/>temporis aqua ponit in de&longs;cen&longs;u per planum inclinatum., quantum in <lb/>a&longs;cen&longs;u. </s>
          <s id="s.001629">Secund&ograve;, Si po&longs;t qu&agrave;m aqua regredi c&oelig;pit, nova qu&aelig;dam fiat <lb/>&aelig;&longs;tus reflexio, vers&ugrave;s fluminis fauces, vel &longs;i aqua libero quidem aditu &longs;u&shy;<lb/>beat, &longs;ed exitu difficiliore, tunc acce&longs;&longs;us breviore tempore fiet qu&agrave;m re&shy;<lb/>ce&longs;&longs;us. </s>
          <s id="s.001630">Terti&ograve;, Si nova reflexio accedat, antequam aqua regredi incipiat, <lb/>vel agger quidam appo&longs;itus ad fauces &longs;inus, aut fluminis primam vim ac&shy;<lb/>ce&longs;&longs;us retundat, vt videre e&longs;t ad fauces Sequan&aelig; &amp; Garumn&aelig;, rece&longs;&longs;us bre&shy;<lb/>viore tempore fiet qu&agrave;m acce&longs;&longs;us. </s>
          <s id="s.001631">Quart&ograve;, Pro diver&longs;o &aelig;&longs;tus ad oram ap&shy;<lb/>pul&longs;u, vel illap&longs;u, longi&ugrave;s per alveum fluviorum vel min&ugrave;s long&egrave; aqua ex&shy;<lb/>currit; item pro diver&longs;a alvei inclinatione; hinc facil&egrave; crediderim, alveum <lb/>illorum fluminum, in quibus ad aliquot centena milliaria &aelig;&longs;tus excurrit, <lb/>e&longs;&longs;e valde inclinatum Quint&ograve;, Dicam ampli&ugrave;s, ratione eju&longs;dem loci, non&shy;<lb/>mod&ograve; &aelig;&longs;tum alti&ugrave;s aut min&ugrave;s alt&egrave; attolli, ver&ugrave;m e&longs;&longs;e aliquando acce&longs;&longs;um <lb/>majorem, ali&agrave;s minorem e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e; quia mutatur &longs;ingulis diebus centrum <lb/>circulorum pre&longs;&longs;ionis, etiam re&longs;pectu eju&longs;dem loci; item aliquando ac-<pb pagenum="144" xlink:href="025/01/148.jpg"/>ce&longs;&longs;um &aelig;qualem e&longs;&longs;e acce&longs;&longs;ui, aliquando diuturniorem, ali&agrave;s breviorem <lb/>cuncta h&aelig;c ex diver&longs;a pre&longs;&longs;ionis ratione pendent: e&longs;t autem diver&longs;a ratio <lb/>pro diver&longs;o tractu &amp; centro.</s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001632"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001633"> Sed quaero ex te vtr&ugrave;m eadem &longs;emper hora Meridiana <lb/>Lunari, id e&longs;t, eo momento, quo Luna Meridianum loci attigit, &longs;ummus <lb/>&aelig;&longs;tus &longs;it? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001634"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001635"> Per &longs;e quidem &longs;ummus &aelig;&longs;tus &longs;emper e&longs;t, exi&longs;tente Luna in Me&shy;<lb/>ridiano loci, &longs;ive &longs;upra, &longs;ive infra Horizontem; per accidens tamen &longs;ecus <lb/>accidit; &amp; Prim&ograve; quidem ex diver&longs;a pre&longs;&longs;ionis ratione; Nempe fieri po&shy;<lb/>te&longs;t, vt hora decima Lunari re&longs;pectu alicujus loci, &longs;it maximus pre&longs;&longs;ionis <lb/>effectus, ac proinde &longs;ummus &aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.001636">Secund&ograve;, Ob concur&longs;um &aelig;&longs;tuum Ge&shy;<lb/>mini Matis tractus, vt fit in Germanico &amp; Britannico, nempe long&egrave; ante <lb/>Meridiem Lunarem, re&longs;pectu Diepp&aelig; &amp; O&longs;tij Sequan&aelig; Oceanus Septem&shy;<lb/>trionalis intume&longs;cit, &agrave; quo in Germanicum vis pre&longs;&longs;ionis traducitur, &amp; hinc <lb/>per Fretum Gallicum, Dieppam, &amp; ad O&longs;tium Sequan&aelig; ; qu&ograve; etiam c&ugrave;m ex <lb/>Britannico, qua&longs;i ex aver&longs;o vis pre&longs;&longs;ionis incumbat, lic&egrave;t paul&ograve; tardi&ugrave;s <lb/>qu&agrave;m ex Germanico, quod ad Ortum &longs;itum e&longs;t, vtriu&longs;que concur&longs;u &longs;um&shy;<lb/>mus &aelig;&longs;tus Diepp&aelig; a&longs;&longs;urgit, it&eacute;mque ad O&longs;tium Sequan&aelig; ; h&icirc;c quidem pri&ugrave;s <lb/>vna fer&egrave; hora propter reflexionem magis directam. </s>
          <s id="s.001637">Hinc fieri pote&longs;t; vt a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat &longs;ummus &aelig;&longs;tus in duobus locis &longs;ub diver&longs;o Meridiano &longs;itis, eodem <lb/>tempore, v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;i accipiatur alter locus di&longs;tans Dieppa 7. grad.1/2. ver&longs;us Or&shy;<lb/>tum, in quo &longs;ummus &aelig;&longs;tus &longs;it hora vndecima Lunari; illic enim &amp; Diepp&aelig; <lb/>eodem tempore &longs;ummus erit &aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.001638">Pari modo facil&egrave; dici pote&longs;t, cur mul&shy;<lb/>tis in locis &longs;ummus &aelig;&longs;tus &longs;it po&longs;t Meridiem v, g. <!-- REMOVE S-->Burdigal&aelig;, ad Garumnam, <lb/>Antuerpi&aelig; ad Scaldim, Hamburgi ad Albim, &longs;ummus &aelig;&longs;tus e&longs;t hora &longs;exta <lb/>Lunari po&longs;t eju&longs;dem Meridiem, quia per motum &aelig;&longs;tus a&longs;cendit in alveo <lb/>fluminum; igitur tardi&ugrave;s pervenit ad loca long&egrave; di&longs;&longs;ita &agrave; fluminis faucibus: <lb/>Am&longs;terodami 3. hora Lunari po&longs;t Meridiem; in ip&longs;o ver&ograve; Meridie Lu&shy;<lb/>nari, Encu&longs;&aelig;, haud procul po&longs;it&aelig;; quia per diver&longs;os m&aelig;andros in <lb/>eo maris &longs;inu, Am&longs;terodamum &aelig;&longs;tus appellit, liberi&ugrave;s Encu&longs;am; in <lb/>oram Fri&longs;i&aelig; adhuc liberi&ugrave;s; hinc tertia hora Lunati ante Meridiem Luna&shy;<lb/>rem, ibi fit &longs;ummus &aelig;&longs;tus; nempe ab Oceano Septemtrionali tantul&ugrave;m <lb/>vers&ugrave;s Ortum declinante vis pre&longs;&longs;ionis traducitur in Germanicum, &amp; qua&shy;<lb/>&longs;i direct&egrave; in oram Fri&longs;i&aelig;; Oceanus autem Septemtrionalis propter mo&shy;<lb/>dicam Meridianorum di&longs;tantiam in eo Boreali tractu, in Germanicum <lb/>incumbit, antequam Luna ad illum Meridianum perveniat; cui Ma&shy;<lb/>re Germanicum &longs;ube&longs;t, vnde prior ratio indicata plurim&ugrave;m confirmatur. <lb/></s>
          <s id="s.001639">Itaque ex dictis con&longs;tat, &longs;ummum &aelig;&longs;tum e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e &longs;ub diver&longs;is Meridia&shy;<lb/>nis, eodem tempore, &amp; &longs;ub eodem, in diver&longs;is locis, diver&longs;o, &amp; &longs;in&shy;<lb/>gulares quo&longs;libet ca&longs;us ad pr&aelig;mi&longs;&longs;a &amp; communia principia reduci, mo&shy;<lb/>do &longs;ingulares circum&longs;tanti&aelig; habeantur, ratione quarum, vel &longs;ummus &aelig;&longs;tus <lb/>cum Lun&aelig; motu convenit, vel tardi&ugrave;s aut citi&ugrave;s accidit; mihi &longs;atis &longs;it ali&shy;<lb/>quas obiter indicate. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001640">Prim&ograve;, Si nihil appul&longs;um &aelig;&longs;tus impediat, nihil promoveat, &longs;ed mare <lb/>ab incubante a&euml;re pre&longs;&longs;um in&aelig;qualiter, liber&egrave; intume&longs;car, &longs;ummus &aelig;&longs;tus <pb pagenum="145" xlink:href="025/01/149.jpg"/>erit &longs;emper hora meridiana Lunari, id e&longs;t, eo temporis puncto, <lb/>quo Luna Meridianum illius loci attingit, &longs;ive &longs;upra, &longs;ive infra Hori&shy;<lb/>zontem, </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001641">Secundo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001642">Si res ita compo&longs;it&aelig;, &longs;eu di&longs;po&longs;it&aelig; &longs;int, vt concurrant &aelig;&longs;tus, vel <lb/>in freto, vel vltra freti fauces, in quibu&longs;dam tractibus &longs;ummus &aelig;&longs;tus erit <lb/>ante meridiem, vt Diepp&aelig;; quia &longs;cilicet aqua citi&ugrave;s per freti angu&longs;tias extru&shy;<lb/>ditur; adde reflexionem quamdam, qu&aelig; &longs;equitur ex vtroque ni&longs;u maris ver&shy;<lb/>s&ugrave;s fretum connitentis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001643">Tertio. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001644">Si mare vers&ugrave;s Au&longs;trum eat, &longs;en&longs;imque declinet ora vers&ugrave;s <lb/>Boream, ad oram illam, &longs;ummus &aelig;&longs;tus erit ante meridiem Lunarem vt in <lb/>Fri&longs;i&aelig; ora. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001645">Quarto. </s>
          <s id="s.001646">Si per varios &longs;inus &amp; m&aelig;andros mare in terras &longs;e&longs;e in&longs;inuat, &longs;um&shy;<lb/>mus &aelig;&longs;tus erit po&longs;t meridiem Lunarem, vt Am&longs;terodami, &amp; in iis locis, qu&aelig; <lb/>&longs;ita &longs;unt ver&longs;us extremum &longs;inum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001647">Quinto. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001648">Si &aelig;&longs;tus per alueos fluviorum a&longs;cendat, qu&ograve; longi&ugrave;s di&longs;tat ab <lb/>o&longs;tio fluvij locus aliquis, e&ograve; tardi&ugrave;s &longs;ummum &aelig;&longs;tum habet, &longs;cilicet <lb/>po&longs;t meridiem Lunarem, vt Burdigala, Hamburgum, Rotomagus, An&shy;<lb/>tuerpia. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001649">Sexto. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001650">Si aliquis terr&aelig; tractus longi&ugrave;s in mare porrigatur, citi&ugrave;s habet <lb/>&longs;ummum &aelig;&longs;tum, &amp; tardi&ugrave;s, vt dixi, extremitas &longs;inuum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001651">Septimo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001652">Diver&longs;us litorum &longs;itus ad talem vel talem reflexionem di&longs;po&shy;<lb/>&longs;itus non parum confert; reflexionem, inquam, ni&longs;us, &longs;eu pre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis aqu&aelig; cuju&longs;vis ab oppo&longs;ito latere &longs;eu littore vers&ugrave;; aliud qua&longs;i refle&shy;<lb/>ctitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001653">Octavo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001654">Adde lineam cur&longs;us aqu&aelig;, prout &longs;cilicet vel obliqui&ugrave;s, vel minus <lb/>obliqu&egrave; incidit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001655">Nono. </s>
          <s id="s.001656">Adde etiam diver&longs;am pre&longs;&longs;ionis rationem, qua fieri pote&longs;t, vt <lb/>&longs;umma vis pre&longs;&longs;ionis non &longs;it re&longs;pectu alicujus loci con&longs;tituto centro ar&shy;<lb/>cuum pre&longs;&longs;ionis in dicto loco, &longs;ed in alio, &longs;eu vers&ugrave;s ortum, quo po&longs;ito, <lb/>&longs;ummus &aelig;&longs;tus erit ante meridiem Lunarem; &longs;eu vers&ugrave;s occa&longs;um, quo &longs;up&shy;<lb/>po&longs;ito, po&longs;t meridiem Lunarem in dicto loco erit. </s>
          <s id="s.001657">Ex his reliqua, ni fallor, <lb/>facil&egrave; intelligetis, aut &longs;altem &longs;i quid difficile, re&longs;tet &longs;ignificare dignabi&shy;<lb/>mini. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001658"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001659"> Pauca haud dubi&egrave; re&longs;tant, qu&aelig; vel abund&egrave; non fuerint ex&shy;<lb/>po&longs;ita, vel ex iis, qu&aelig; &agrave; te dicta &longs;unt, facil&egrave; non intelligantur, &amp; mihi <lb/>videor rationem afferre po&longs;&longs;e illorum omnium, qu&aelig; in hac materia maxi&shy;<lb/>mam admirationem conciliare &longs;olent v.g. <!-- REMOVE S-->cur multa litora, vel nullum vel <lb/>modicum &aelig;&longs;tum patiantur, alia ver&ograve; maximum; quid Luna ad &aelig;&longs;tum con&shy;<lb/>erat, ita vt in Plenilunio &amp; Novilunio maximus &aelig;&longs;tus &longs;it, eiu&longs;que &longs;ummum, <lb/>Luna in Meridiano exi&longs;tente, ni&longs;i per accidens &longs;ecus fiat; cur in duobus <lb/>locis, &longs;ub eodem Meridiano &longs;itis diver&longs;o tempore, eodem ver&ograve;, &longs;ub di&shy;<lb/>ver&longs;o Meridiano; cur in fretis gemini &aelig;&longs;tus concurrant; cur is, qui fer&shy;<lb/>tur ab ortu intra fretum longi&ugrave;s accedat, minus ver&ograve;, qui venit <lb/>ab occa&longs;u; cur alibi rapidi&longs;&longs;imus &longs;it, mitior alibi, cur alicubi ante <lb/>meridiem Lunarem, alibi po&longs;t; pa&longs;&longs;im tamen in ip&longs;o meridie; <pb pagenum="146" xlink:href="025/01/150.jpg"/>cur in quibu&longs;dam tractibus acce&longs;&longs;us plus duret, qu&agrave;m rece&longs;&longs;us; in aliis ve&shy;<lb/>r&ograve; plus rece&longs;&longs;us; qu&agrave;m acce&longs;&longs;us, lic&egrave;t vnus per &longs;e alteri &longs;it aqu&egrave; diutur&shy;<lb/>nus; cur per &longs;e mare &longs;ex horis 12. minutis a&longs;cendat, &amp; totidem depri&shy;<lb/>matur, cur &longs;ingulis diebus vna fer&egrave; hora, hoc e&longs;t 48. minutis &aelig;&longs;tus tardi&ugrave;s <lb/>a&longs;&longs;urgere incipiat, qu&agrave;m pridie, idque &longs;emper &amp; per &longs;e, Luna in Meridia&shy;<lb/>no hor&aelig; &longs;ext&aelig; exi&longs;tente; cur in quibu&longs;dam oris ad 70. &amp; 80. pedum alti&shy;<lb/>tudinem mare per &aelig;&longs;tum in Plenilunio attollatur, in aliis vix ad vnum pe&shy;<lb/>dem, in multis ver&ograve; nihil pror&longs;us; cuncta h&aelig;c &amp; alia multa ex principiis <lb/>&agrave; te jactis nullo negotio deducuntur; alia qu&aelig;dam occurrunt, qu&aelig; mihi <lb/>vel dubia &longs;unt, vel eorum ratio incomperta; &agrave; dubiis initium duco. </s>
          <s id="s.001660">Pri&shy;<lb/>mum e&longs;t quod aliqui dicunt, in Plenilunio &longs;cilicet majorem e&longs;&longs;e vim &aelig;&longs;tus, <lb/>qu&agrave;m in Novilunio ad Calecutium; c&ugrave;m tamen ad indi o&longs;tia in Novilunio <lb/>majores &longs;int &aelig;&longs;tus; alterum ver&ograve; quod alij referunt, quibu&longs;dam in locis <lb/>per totos quindecim dies, &agrave; Novilunio &longs;cilicet, ad Plenilunium continu&ograve; <lb/>&aelig;&longs;tum cre&longs;cere; ita vt &longs;ummum crementum &longs;it in Novilunio &amp; Plenilunio, <lb/>ac totidem diebus aquam &longs;ub&longs;idere, vt ob&longs;erva tum e&longs;t, inquiunt, circa <lb/>Cubam &amp; Hi&longs;paniolam; item in fluvio Vanna vel Van&longs;one ad Pachinum <lb/>Sinarum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001661"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001662"> Ab hoc vltimo incipio, quia involvit repugnantia; nempe c&ugrave;m <lb/>in pr&aelig;dictis, vt &amp; in multis aliis Mediterranei locis, &aelig;&longs;tus &longs;it tant&ugrave;m &longs;en&longs;i&shy;<lb/>bilis in Plenilunio &amp; Novilunio, quia c&ugrave;m tunc Majores &longs;int, vt &longs;upra di&shy;<lb/>ximus, con&longs;tatque experientia; quid mirum, &longs;i tunc &longs;en&longs;ibiles &longs;int? </s>
          <s id="s.001663">vnde <lb/>non nemo occa&longs;ionem arripuit, dicendi, cre&longs;cere continuo in iis locis <lb/>per totos 15. dies, &agrave; Novilunio &longs;cilicet ad Plenilunium; quod fal&longs;i&longs;&longs;imum <lb/>e&longs;t; quia &longs;ingulis diebus - bis cre&longs;cit, &amp; bis refluit. </s>
          <s id="s.001664">Sed in&longs;en&longs;ibiliter, ni&longs;i <lb/>paucis diebus ante &amp; po&longs;t Novilunium ac Plenilunium; h&aelig;c autem &longs;unt <lb/>inter &longs;e repugnantia, decre&longs;cere continuo &agrave; Plenilunio ad Novilunium ac <lb/>proinde in Novilunio mare e&longs;&longs;e maxim&egrave; depre&longs;&longs;um, c&ugrave;m in eo &longs;it terminus <lb/>decrementi, &amp; toto reliquo men&longs;e nullum &longs;en&longs;ibilem &aelig;&longs;tum apparere; <lb/>fieri tamen aquarum tumorem &longs;en&longs;ibilem in Novilunio &amp; Plenilunio. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001665">Ve&shy;<lb/>nio ad primum, &amp; dico, de eo mihi maximum dubium e&longs;&longs;e, quanquam <lb/>pro diver&longs;o Lun&aelig; &longs;itu, non negarim fieri po&longs;&longs;e, vt major &aelig;&longs;tus &longs;it in Novi&shy;<lb/>lunio, qu&agrave;m in Plenilunio; cum enim fauces Indi &longs;int fer&egrave; &longs;ub Tropico <lb/>Caneri, &longs;i &longs;upponamus Novilunium fieri in Tropico Cancri, de Meridie <lb/>maximus erit ibi aqu&aelig; tumor, c&ugrave;m linea ab&longs;idum eo terminetur, minor <lb/>tamen erit de media nocte; quia extremitas line&aelig; ab&longs;idum inde di&longs;tat 47. <lb/>gradibus; &longs;i ver&ograve; Plenilunium fiat in Tropico Capricorni, de Meridie ma&shy;<lb/>ximus &aelig;&longs;tus ibidem erit, quia vt linea ab&longs;idum &agrave; Tropico ad Tropicum <lb/>per centrum globi tunc eat, de Meridie extremitas pr&aelig;dict&aelig; line&aelig;, qu&aelig; <lb/>ad Tropicum Cancri terminatur, re&longs;pondet line&aelig; Meridian&aelig;; itaque &longs;i <lb/>compatetur diurnus Plenilunij cum nocturno Novilunij, in Novilunio mi&shy;<lb/>nor &aelig;&longs;tus erit, qu&agrave;m in Plenilunio, &longs;ive diurnus Novilunij <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> nocturno Ple&shy;<lb/>nilunij, major erit in Novilunio, &longs;ed profect&ograve; de&longs;unt ob&longs;ervationes, &amp; Au&shy;<lb/>tores &longs;uper hoc in &longs;en&longs;us contrarios eunt, vtpote qui non tam ex ob&longs;erva&shy;<lb/>tionibus, qu&agrave;m ex propriis conjecturis multa deducant &amp; &longs;cribant, qu&aelig; <pb pagenum="147" xlink:href="025/01/151.jpg"/>omitto, vobi&longs;que refutanda relinquo; accedit, qu&ograve;d diver&longs;a pre&longs;&longs;ionis ra&shy;<lb/>tio rem hanc plurim&ugrave;m variat; immo Autores &longs;uper hoc &longs;ibi non con&longs;tant, <lb/>&amp; vnus illorum, &longs;i rect&egrave; memini, c&ugrave;m docui&longs;&longs;et, incrementa matis majora <lb/>fieri in Pleniluniis ad Calecutium, in Noviluniis ver&ograve; ad Indi o&longs;tia, &longs;equen&shy;<lb/>ti &longs;tatim pagina dicit, alicubi majora e&longs;&longs;e in Noviluniis, vt ad Calecu&shy;<lb/>tium, alibi ver&ograve; majora in Pleniluniis, vt ad Indi O&longs;tia; idem re&shy;<lb/>petit po&longs;t quintam paginam; vnde vides, cuncta h&aelig;c parum certa <lb/>e&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001666"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001667"> In hac re nihil aliud de&longs;idero, ni&longs;i novas &amp; accuratas ob&longs;er&shy;<lb/>vationes, circa diurnum &amp; nocturnum &aelig;&longs;tum, dum Luna &longs;ita e&longs;t <lb/>extra &AElig;quatorem, ac pr&aelig;&longs;ertim circa Tropicos; alia qu&aelig;dam de <lb/>quibus cert&ograve; con&longs;tat, quorum cau&longs;&aelig; mihi compert&aelig; non &longs;unt, ex <lb/>te qu&aelig;renda re&longs;tant: primum e&longs;t, cur dum &aelig;&longs;tus a&longs;&longs;urgit &longs;ub initium <lb/>&amp; finem minoribus, crementis a&longs;&longs;urgat, majoribus ver&ograve; &longs;ub me&shy;<lb/>dium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001668"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001669"> In Sinu Tarentino dum &aelig;&longs;tus &longs;ex horis a&longs;&longs;urgit, &amp; fort&egrave; duo&shy;<lb/>decim minutis, qu&aelig; &longs;ub &longs;en&longs;um non cadunt, vt dixi &longs;upra, &amp; toti&shy;<lb/>dem refluit, h&aelig;c accurat&egrave; ob&longs;ervata &longs;unt, in Novilunio v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->prima <lb/>hora lent&egrave; accedit, &longs;ecunda tantul&ugrave;m intenditur motus, tertia &amp; <lb/>quarta, long&egrave; velocior evadit, quinta remittit, vt in &longs;ecunda: in &longs;ex&shy;<lb/>ta denique vt in prima: idem fit in Plenilunio: vegetior autem &aelig;&longs;tus e&longs;t <lb/>quatriduo ante &amp; quatriduo po&longs;t Novilunium &amp; Plenilunium, reliquo <lb/><figure id="id.025.01.151.1.jpg" xlink:href="025/01/151/1.jpg"/><lb/>tempore long&egrave; remi&longs;&longs;ior. </s>
          <s id="s.001670">H&aelig;c literis ad me datis &agrave; <lb/>viro &longs;apienti&longs;&longs;imo qui pr&aelig;&longs;ens illa in&longs;piciebat, acce&shy;<lb/>pi ac fideliter retuli: Vt autem rationem, quam <lb/>petis exponam, &longs;uppono ex Geometria, &longs;inus com&shy;<lb/>plementi, quo magis accedunt ad &longs;inum totum, <lb/>habere minorem proportionem in&aelig;qualitatis. </s>
          <s id="s.001671">Sit <lb/>enim quadrans MLN in quo accipiantur arcus <lb/>&aelig;quales L, P, E, R, Z, &amp; ducantur &longs;inus com&shy;<lb/>plementi XP, TE, SR, VZ, dico ML ad XP, habere minorem <lb/>proportionem in&aelig;qualitatis, qu&agrave;m XP ad TE, &amp; XP, ad TE, <lb/>qu&agrave;m TE ad SR, atque ita deinceps quod vel ex ip&longs;is &longs;inuum Ta&shy;<lb/>bulis con&longs;tat; hoc &longs;uppo&longs;ito, c&ugrave;m aqua intume&longs;cat magis vel min&ugrave;s <lb/>iuxta proportionem in&aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis, &amp; pre&longs;&longs;io in&aelig;qualis &longs;it iuxta <lb/>rationem circulorum pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualium, hi porr&ograve; in&aelig;quales &longs;int <lb/><figure id="id.025.01.151.2.jpg" xlink:href="025/01/151/2.jpg"/><lb/>iuxta rationem pr&aelig;dictorum &longs;inuum com&shy;<lb/>plementi, mare per &aelig;&longs;tum intume&longs;cit ad <lb/>in&longs;tar pruni, vel &longs;ph&aelig;roidos, vt jam &longs;upra <lb/>dictum e&longs;t. </s>
          <s id="s.001672">Sit autem quadrans ellip&longs;eos <lb/>ABD, &amp; quadrans circuli ABY di&shy;<lb/>vi&longs;us in quotcunque arcus &aelig;quales; item <lb/>quadrans circuli AGD; &longs;int anguli <lb/>GAF, DAE &aelig;quales, quadrans <lb/>ABY e&longs;t ad quadrantem ellipticum <pb pagenum="148" xlink:href="025/01/152.jpg"/>cum ABD, vt AY ad AD, &longs;unt enim figur&aelig; analog&aelig; vel homoge&shy;<lb/>ne&aelig;, vt vocare &longs;oleo; item quadrans ABD e&longs;t ad quadrantem AGD, vt <lb/>AY ad AD; igitur figura YDB e&longs;t ad figuram BGD, vt AY ad AD, &longs;unt&shy;<lb/>que du&aelig; i&longs;t&aelig; figur&aelig; homogene&aelig;; igitur vt YD ad GB, ita EO ad CI, <lb/>ita HO ad CF, ita K a ad ab; &longs;ed YD, BG &longs;unt &aelig;quales, igitur OE <lb/>&amp; IC &aelig;quales, item OH &amp; CF, item a K &amp; ab, igitur tantum cre&longs;&shy;<lb/>cit aqua vi pre&longs;&longs;ionis &agrave; B in I, quantum ab H ad Y, vel ab E in D ; igitur <lb/>&longs;ub initium &amp; finem cre&longs;cit aqua modicis incrementis, ii&longs;que reciproc&egrave; <lb/>&aelig;qualibus hinc inde, a&longs;&longs;umptis &longs;cilicet angulis &aelig;qualibus; majori&shy;<lb/>bus ver&ograve; &longs;ub medium; en tibi germanam &amp; facilem tui qu&aelig;&longs;iti ra&shy;<lb/>tionem, qu&aelig; dubito, an &aelig;qu&egrave; facil&egrave; in qualibet alia hypothe&longs;i afferri <lb/>po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001673"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001674"> Quid dici queat, quod in rem hanc meli&ugrave;s quadret, cert&egrave; non &shy;<lb/>video; &longs;ed cur in &AElig;quinoctiis &aelig;&longs;tus major e&longs;t? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001675"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001676"> Iam &longs;upra ea &longs;uper hoc expo&longs;ui, qu&aelig; tibi facerent &longs;atis, &longs;i for&shy;<lb/>t&egrave; in memoriam revocares; nempe, vt jam indicavi, &longs;i Autores illos &shy;<lb/>con&longs;ulamus, qui de hoc argumento &longs;crip&longs;erunt, nihil fer&egrave; ni&longs;i repugnan&shy;<lb/>tia inter &longs;e inveniemus; nimirum aliqui &longs;crip&longs;erunt, &aelig;&longs;tum maximum e&longs;&longs;e <lb/>in Sol&longs;titiis, minimum ver&ograve; in &AElig;quinoctiis, alij contra maximum in <lb/>&AElig;quinoctiis, minimum in Sol&longs;titiis; alij majorem in &AElig;quinoctio ver&shy;<lb/>no; alij majorem in autumnali; alij majorem in Sol&longs;titio Brumali, mi&shy;<lb/>norem in &AElig;&longs;tivo; alij majorem in &aelig;&longs;tivo, minorem in Brumali nihil af&shy;<lb/>fingo; Augu&longs;tine, h&aelig;c ade&ograve; repugnantia apud Autores invenies. </s>
          <s id="s.001677">De Sol&shy;<lb/>&longs;titiis nihil certi, c&ugrave;m etiam in hoc Autores varient, non dubito tamen, <lb/>quin, id quod e&longs;t, in no&longs;tram notitiam venire po&longs;&longs;it, fidelis ob&longs;ervatio&shy;<lb/>nis opera, in eodem &longs;cilicet loco; nempe pro diver&longs;is locis, diver&longs;a ra&shy;<lb/>tio e&longs;t, c&ugrave;m diver&longs;a &longs;it pre&longs;&longs;io; &longs;ed pro eodem loco facil&egrave; ob&longs;ervari po&shy;<lb/>te&longs;t in vtroque Sol&longs;titio &aelig;&longs;tus a&longs;&longs;urgentis men&longs;ura, tum diurni, tum no&shy;<lb/>cturni; c&ugrave;m multum inter vtrumque di&longs;crimen e&longs;&longs;e po&longs;&longs;it; nulla autem re&shy;<lb/>gula certa &longs;tatui pote&longs;t, propter diver&longs;am pre&longs;&longs;ionis rationem, ob &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem globi variis, &longs;ine lege &amp; ordine, maris &amp; continentis tractibus di&shy;<lb/>&longs;tinctam. </s>
          <s id="s.001678">Quod pertinet ad &AElig;quinoctia; hoc vnum cert&ograve; con&longs;tat, maxi&shy;<lb/>mum in iis cieri &aelig;&longs;tum, Luna &longs;cilicet plena aut nova, &longs;altem in no&longs;tro <lb/>Oceano, intra Europam; rationem hic globus tibi &longs;uggeret, in quo <lb/>vides, Luna exi&longs;tente in &AElig;quatore arcus pre&longs;&longs;ionum e&longs;&longs;e majores; vbi <lb/>ver&ograve; Luna declinat vers&ugrave;s Boream, in quo tractu, Europa no&longs;tra &longs;ita e&longs;t, <lb/>vides, ni fallor, quantam pr&aelig;dictorum arcuum aream circulus maxim&aelig; <lb/>pre&longs;&longs;ionis re&longs;cindat, traduc&aacute;tque ad oppo&longs;itum hemi&longs;ph&aelig;rium, exi&longs;ten&shy;<lb/>te Luna infra horizontem ad Meridianum; qua &longs;ita &longs;upra horizontem, de <lb/>meridie &longs;cilicet Luna nova, de media nocte, in Plenilunio vides quan&shy;<lb/>tam maxima pars Americ&aelig; inutilem reddat: vbi porro Luna declinat in <lb/>Au&longs;trum, eadem pror&longs;us ratio militat; po&longs;ita enim Luna in Tropico <lb/>Capricorni, in Novilunio de meridie idem e&longs;t circulus maxim&aelig; pre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis, qui erat de media nocte dum Luna nova e&longs;&longs;et in Tropico Can&shy;<lb/>cri; in Plenilunio ver&ograve;, de meridie, idem e&longs;t circulus maxim&aelig; <pb pagenum="149" xlink:href="025/01/153.jpg"/>pre&longs;&longs;ionis, qui erat de media nocte, dum Luna e&longs;&longs;et in dicto Tropico <lb/>Cancri; vnde vt vides, eadem pro vtroque Sol&longs;titio ratio militat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001679"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c tua ratio probat, in vtroque &AElig;quinoctio, &aelig;&longs;tum &aelig;qualem <lb/>e&longs;&longs;e; at gravi&longs;&longs;imi Autores dicunt majorem e&longs;&longs;e in &AElig;quinoctio autumnali <lb/>v.g.ad o&longs;tia Garumn&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001680"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001681"> Ita e&longs;t &aelig;qu&egrave; pro vtroque probat h&aelig;c ratio, &amp; ita e&longs;&longs;e nemo <lb/>inficiatur. </s>
          <s id="s.001682">Scilicet per &longs;e; nam per accidens &longs;ecus accidere pote&longs;t; v.g.eo <lb/>quod major vis humoris a&euml;ri admixta &longs;it &longs;ub &AElig;quinoctium Autumnale, <lb/>qu&agrave;m &longs;ub Vernum; &amp; ver&ograve; cum &longs;it terminus &aelig;&longs;tatis, dubium non e&longs;t, <lb/>quin long&egrave; major humoris &longs;eu vaporis, in quem humor abit copia a&euml;ri ad&shy;<lb/>mixta &longs;it; vnde major evadit gravitatio, major pre&longs;&longs;io, &amp; major &aelig;&longs;tus: in <lb/>Zona torrida &amp; Au&longs;trali &longs;ecus dicendum e&longs;t; accedit, quod in &AElig;quino&shy;<lb/>ctio, rar&ograve; fit Novilunium aut Plenilunium; &longs;ed tant&ugrave;m aliquot ante, vel <lb/>po&longs;t diebus; adde diver&longs;am venti vim, qu&aelig; ad majorem &aelig;&longs;tum non parum <lb/>confert; &longs;i h&aelig;c tibi non faciant &longs;atis, nihil habeo vltra quod tibi ex&shy;<lb/>ponam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001683"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001684"> Faciunt haud dubi&egrave;; nec dubito, quin paucis aliis po&longs;tu&shy;<lb/>latis, qu&aelig; mihi re&longs;tant etiam facturus &longs;is &longs;atis; qu&aelig;ro igitur ex, <lb/>te, vtrum vrinatores, qui profundi&ugrave;s immerguntur, vim &amp; motum &aelig;&longs;tus &longs;en&shy;<lb/>tiant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001685"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001686"> Ga&longs;&longs;endus hoc ip&longs;um probari curavit, inven&iacute;tque non &longs;entiri <lb/>&aelig;&longs;tum pluribus pa&longs;&longs;ibus infra &longs;uperficiem maris, quod cert&egrave; ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is <lb/>omnino &longs;equitur; nemp&egrave; infra arcum BY ne minima quidem impre&longs;&longs;io <lb/>aqu&aelig; accidit; in quo meo judicio, nulla e&longs;t difficultas; vnde fabulam reputo, <lb/>ab ebulliente mari per &aelig;&longs;tum, marinas belluas &longs;ur&longs;um ad &longs;uperficiem pelli, <lb/>illud fort&egrave; verius, &longs;eu veri&longs;&longs;imilius, ad litus Per&longs;icum allidi pi&longs;ces <lb/>ad &longs;copulos, quod aliquando vi &longs;&aelig;vi&longs;&longs;im&aelig; tempe&longs;tatis actum e&longs;&longs;e <lb/>ferunt; hinc pi&longs;ces &longs;&aelig;viente procella in maris profundum &longs;e reci&shy;<lb/>piunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001687"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001688"> Illud etiam fabulo&longs;um crediderim; quod &agrave; quibu&longs;dam Auto&shy;<lb/>ribus refertur, &longs;cilicet ad Norvegiam, e&longs;&longs;e quemdam maris tractum, in quo <lb/>&longs;enis horis Naves &amp; grandia cete &longs;orbentur &agrave; mari, &amp; aliis Senis extrudun&shy;<lb/>tur; it&eacute;mque inter Angliam &amp; Nortmanniam e&longs;&longs;e voraginem, vers&ugrave;s quam <lb/>naves veloci&longs;&longs;imo cur&longs;u act&aelig; etiam vicin&aelig; gurgiti repelluntur. </s>
          <s id="s.001689">H&aelig;c meta <lb/>&longs;unt Nautarum garrientium figmenta. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001690"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001691"> Idem quoque &longs;entio; quanquam pr&aelig;dictus gurges Angliam <lb/>inter &amp; Nortmanniam, ip&longs;e fort&egrave; e&longs;t gemini &aelig;&longs;tus concur&longs;us, qui non <lb/>di&longs;&longs;imilem effectum pr&aelig;&longs;taret, vt con&longs;ideranti patebit; Ille ver&ograve; tractus <lb/>ad Norvegiam, qui naves votat, ac deinde evomit, dubito an &longs;it circel&shy;<lb/>lus maxim&aelig; depre&longs;&longs;ionis, quem circa Polum mundi de&longs;cribit punctum di&shy;<lb/>&longs;tans &agrave; Parallelo Lunari 90. gradibus nempe ad in&longs;tar cuju&longs;dam voraginis <lb/>e&longs;t, &longs;ub&longs;idente aqua &longs;enis horis, ac totidem a&longs;&longs;urgente; &longs;ed dum res cert&ograve; <lb/>non con&longs;tet, quod &longs;it, fru&longs;tra qu&aelig;ritur, propter quid &longs;it: Non negarim <expan abbr="tam&etilde;">tamen</expan>, <lb/>vers&ugrave;s Norvegiam, in quo re ver&agrave; tractu mare profundi&longs;&longs;imum e&longs;t, qua&longs;dam <pb pagenum="150" xlink:href="025/01/154.jpg"/>voragines e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e, in quibus ratione &longs;itus, &aelig;&longs;tus ip&longs;e mirificos pr&aelig;&longs;tet ef&shy;<lb/>fectus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001692"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001693"> Pro ba&longs;ine quod aliqui &longs;cribunt, in cingulis ex Lupi marini co&shy;<lb/>tio factis, per &aelig;&longs;tum pilos erigi &amp; &longs;tare, in refluxu ver&ograve; deprimi, hoc etiam <lb/>fabulam olet, ni fallor. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001694"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001695"> Vt vt &longs;it, qu&aelig;dam humore rige&longs;cunt, ac proinde eriguntur, <lb/>vt funes ex canabe, pr&aelig;terea per &aelig;&longs;tum, a&euml;r minus compre&longs;&longs;us e&longs;t, magis <lb/>in refluxu; quid mirum ergo, &longs;i refluxus tempore pilos illos de&shy;<lb/>primat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001696"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001697"> Sed quid cen&longs;es de iis fontibus &amp; puteis, quorum aliqui at&shy;<lb/>tolluntur cum Oceano per &aelig;&longs;tum, alij contra &longs;ub&longs;idunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001698"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001699"> Multa etiam fabulo&longs;a de his Scriptoribus promulgata fue&shy;<lb/>runt; difficile tamen non e&longs;t; rationem horum adducere; nemp&egrave; altior <lb/>aqua per &aelig;&longs;tum, plus aqu&aelig; extrudit per exiguos areno&longs;&aelig; terr&aelig; meatus; <lb/>minus ver&ograve; aqua &longs;ub&longs;idens; qu&ograve;d &longs;i per longiores m&aelig;andros aqua tradu&shy;<lb/>cenda e&longs;t, ad putei, &longs;eu fontis recepta culum non tam cit&ograve; pervenit, &longs;ed fort&egrave; <lb/>&longs;ex horis tardi&ugrave;s. </s>
          <s id="s.001700">Sic <expan abbr="n&otilde;">non</expan> &longs;tillant fornices, eo die, quo pluit, &longs;ed altero, immo <lb/>tertio po&longs;t die, pro diver&longs;a for nicis cra&longs;&longs;itudine; nec obe&longs;t, aquam dul&shy;<lb/>cem e&longs;&longs;e; quia marina per arenam percolata dulce&longs;&longs;it: nihil dico de aliis <lb/>multis fontibus, qui aliquoties per diem intume&longs;cunt, ac deinde &longs;ub&longs;i&shy;<lb/>dunt, nulla tamen temporum &longs;ervata lege, quia ad hoc argumentum non <lb/>pertinent: quanquam in diver&longs;is fontibus artefactis facil&egrave; videmus, quid <lb/>etiam indu&longs;trio&longs;a natura in hac materia pr&aelig;&longs;tare valeat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001701"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001702"> Alia Exciderant; quid enim de Mari Ca&longs;pio, de Ponto Euxino, <lb/>de Mari Baltico, de Eurippo ad Eubeam, de quibu&longs;dam lacubus in Ameri&shy;<lb/>ca, in quibus &aelig;&longs;tus fieri dicitur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001703"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001704"> In Ca&longs;pio, Euxinio, Baltico, vel nullus, vel modicus &aelig;&longs;tus e&longs;t <lb/>c&ugrave;m ab Oceano traduci non po&longs;&longs;it, &amp; tractus aquarum breviores &longs;int, &amp; <lb/>ita &longs;iti, vt &longs;en&longs;ibilem pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitatem non inducant. </s>
          <s id="s.001705">De lacubus <lb/>Americ&aelig; memoratis, dicendum e&longs;t, vel e&longs;&longs;e tant&aelig; longitudinis vt 700. <lb/>etiam milliaria ad&aelig;quent, quod &longs;ufficit, vt aliqua pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitas <lb/>inducatur, vel per majorem fluminis alveum ab Oceano vim &aelig;&longs;tus e&ograve; tra&shy;<lb/>duci, quod &longs;altem meo judicio, difficultate caret. </s>
          <s id="s.001706">Iam de celeberrimo <lb/>illo Gr&aelig;ci&aelig; Eurippo nunc dicam, de quo fabulo&longs;a multa narrantur; nem&shy;<lb/>pe ali&agrave;s &longs;epties &longs;ingulis diebus &aelig;&longs;tua&longs;&longs;e dicitur, nunc ver&ograve; quater in die: <lb/>quod ad me &longs;pectat, fateor vltro, me nunquam vidi&longs;&longs;e; quantum tamen <lb/>ex incolarum relationibus audire potui, bis &longs;ingulis diebus in pr&aelig;fato Eu&shy;<lb/>rippo recurrit &aelig;&longs;tus; &longs;ed quia it reditque duodecim horis, alii&longs;que duo&shy;<lb/>decim pariter fluit, ac re&longs;init &aelig;qu&egrave; rapido cur&longs;u, quater in die &aelig;&longs;tuare vi&shy;<lb/>detur; hujus autem Eurippi eadem ratio e&longs;t, qu&aelig; aliorum, de qua jam <lb/>&longs;upra; fieri tamen pote&longs;t, vt quemadmodum de Siculo diximus, concur&shy;<lb/>rant in i&longs;to gemini &aelig;&longs;tus, ab vtraque &longs;cilicet extremitate, nempe ad orti&shy;<lb/>vam vis &aelig;&longs;tus traducitur per fauces illas, qu&aelig; &longs;unt inter Cretam &amp; Orien&shy;<lb/>tale Peloponen&longs;i cornu, non procul ab In&longs;ula Cythere, vulg&ograve; <emph type="italics"/>Cerigo,<emph.end type="italics"/><pb pagenum="151" xlink:href="025/01/155.jpg"/>pr&aelig;ter fluente aqua Orientalem Pelopone&longs;i &amp; Attic&aelig; oram; ad occiduam <lb/>ver&ograve; per medium qua&longs;i &AElig;geum vis &aelig;&longs;tus appellitur; ex pr&aelig;fato ver&ograve; con&shy;<lb/>cur&longs;u varij vortices na&longs;ci videntur, qui vulgo ventorum vi, vel aliis cau&longs;is <lb/>tribui &longs;olent; vnum dumtaxat libenter addo, anilem fabulam jam olim de <lb/>Ari&longs;totele &longs;par&longs;am fui&longs;&longs;e, cum &longs;cilicet, pr&aelig; de&longs;peratione, Eurippi cau&longs;am <lb/>non capientem &longs;e&longs;e in medium Euripum pr&aelig;cipitem dedi&longs;&longs;e; quis hoc <lb/>amab&ograve; credat? </s>
          <s id="s.001707">ni&longs;i qui nimi&aelig; laboret vitio credulitatis? </s>
          <s id="s.001708">Sed quid tamdiu <lb/>taciturnus fui&longs;ti, &longs;uavi&longs;&longs;ime Chry&longs;ocome? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001709">cur huc v&longs;que de argumento <lb/>ade&ograve; difficili di&longs;&longs;erentem non interpella&longs;ti? </s>
          <s id="s.001710">An fort&egrave; res i&longs;ta tibi non pla&shy;<lb/>cuit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001711"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001712"> Placuit haud dubi&egrave;, neque hoc in&longs;iciari po&longs;&longs;um; &longs;ilui tamen, <lb/>nec interpellavi vnquam, quia multa &longs;an&egrave; volvebam animo, qu&aelig; contra ea, <lb/>qu&aelig; dicebas, mihi opponenda e&longs;&longs;e videbantur, qu&aelig; mihi haud parum diffi&shy;<lb/>cultatis pr&aelig;ferre videbantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001713"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001714"> Su&longs;tine tanti&longs;per Antime, &amp; per te mihi liceat nodos <lb/>i&longs;tos &agrave; Chry&longs;ocomo contextos di&longs;&longs;olvere mentem tuam callere ap&shy;<lb/>prime mihi videor; &longs;i quid in &longs;olutione mea de&longs;ideretur facil&egrave; &longs;upplere po&shy;<lb/>teris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001715"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001716"> Legem accepto; profer igitur, Chry&longs;ocome, illa omnia, <lb/>qu&aelig; volvi&longs;ti animo advers&ugrave;m nos: vtrumque di&longs;&longs;erentem libenter au&shy;<lb/>diam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001717"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001718"> Primo quidem loco incredibile e&longs;&longs;e videtur, tantam <lb/>vim ine&longs;&longs;e a&euml;ri, qua immen&longs;um propemodum aquarum pondus attollere <lb/>po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001719"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001720"> An fort&egrave; putas, totam aquarum molem ab a&euml;re gravitante <lb/>attolli, aut &longs;u&longs;tineri? </s>
          <s id="s.001721">falleris; c&ugrave;m illa tant&ugrave;m aqu&aelig; portio &longs;u&longs;tineatur, <lb/>qu&aelig; &longs;upra libellam maxim&aelig; depre&longs;&longs;ionis attollitur, &amp; qu&aelig; mihi videtur <lb/>per exigua, &amp; fer&egrave; nulla, &longs;i cum tota a&euml;ris m&oacute;le comparetur; &amp; ver&ograve; &longs;i <lb/>tota vis prementis a&euml;ris libera e&longs;&longs;et; id e&longs;t, &longs;i omnes circuli &amp; arcus pre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis vtiles e&longs;&longs;ent; id e&longs;t, &longs;i totam globi &longs;uperficiem aqua tegeret, &aelig;&longs;tus <lb/>profect&ograve; long&egrave; alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgeret: &longs;ed dic mihi, &longs;odes, quanta &longs;it altitudo <lb/>a&euml;ris gravitantis in circulum maxim&aelig; pre&longs;&longs;ionis, &longs;eu depre&longs;&longs;ionis; ne ti&shy;<lb/>bi nimius videar, la&longs;&longs;umo tant&ugrave;m 1000. &longs;emidiametros terr&aelig;; igitur <lb/>859000.leucas, quarum qu&aelig;libet continet 4. millaria, vt quodlibet mil&shy;<lb/>liare 1000. pa&longs;&longs;us geometricos, quilibet pa&longs;&longs;us 5. pedes; &longs;upponamus au&shy;<lb/>tem aquam e&longs;&longs;e graviorem a&euml;re millie <gap/>; igitur &longs;i cylindrus pr&aelig;dict&aelig; alti&shy;<lb/>tudinis iuxta communem innatantium legem, aqu&aelig; innataret, vna &longs;ui <lb/>mille&longs;ima parte immergeretur, atque ade&ograve; &longs;egmentum immer&longs;um <lb/>859. Leucarum e&longs;&longs;et; tantumdem igitur aqu&aelig; attolleret; miror <lb/>igitur, illum, de quo dubitare videris, a&euml;ris gravitantis ni&shy;<lb/>&longs;um majorem non e&longs;&longs;e: immo inde facil&egrave; colligo, long&egrave; majo&shy;<lb/>rem e&longs;&longs;e gravitatis aqu&aelig; proportionem ad gravitatem a&euml;ris, &amp; in&shy;<lb/>feriorem a&euml;ra fort&egrave; graviorem &longs;uperiore, tum propter humorem ad&shy;<lb/>mixtum, tum fort&egrave;, quia compre&longs;&longs;ior e&longs;t: ca&longs;tiga igitur pr&aelig;occupatum <pb pagenum="152" xlink:href="025/01/156.jpg"/>animum, &amp; ratiocinare ex certis principiis, &amp; dubitationi locus non <lb/>erit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001722"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;ententia nimiam novitatem pr&aelig; &longs;e fert; ac proinde vel <lb/>hoc nomine &longs;u&longs;p&eacute;cta multis e&longs;&longs;e videbitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001723"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001724"> Fateor vltro, hanc &longs;ententiam novam e&longs;&longs;e, &longs;ed ex antiquis <lb/>&amp; certis principiis deducta; qu&ograve;d &longs;i minim&egrave; liceat, nullus vnquam re&longs; <lb/>literari&aelig; progre&longs;&longs;us &longs;perandus e&longs;t: &amp; ver&ograve; quid damni ex hac novitate ti&shy;<lb/>meri po&longs;&longs;it, non video; &longs;upponit enim h&aelig;c &longs;ententia marinum <expan abbr="&aelig;&longs;t&utilde;">&aelig;&longs;tum</expan> cum iis <lb/>omnibus ph&aelig;nomenis, qu&aelig; &agrave; rerum i&longs;tarum periti&longs;&longs;imis ob&longs;ervata fuere; <lb/>docet, pr&aelig;dictum &aelig;&longs;tum e&longs;&longs;e &agrave; Luna, eiu&longs;que incrementum in Novilunio <lb/>&amp; Plenilunio; decrementum in Quadraturis; maximam vim circa &AElig;qui&shy;<lb/>noctia; agno&longs;cit a&euml;ta gravem e&longs;&longs;e; quis hoc neget? </s>
          <s id="s.001725">atque ade&ograve; &longs;uo ni&longs;u, <lb/>&longs;ua vi pro&longs;&longs;iva pollere, qu&aelig; toties in actum exeritur, quoties major e&longs;t, <lb/>qu&agrave;m re&longs;i&longs;tentia; docet pr&aelig;terea Lunam ex no&longs;tris elementis compactam <lb/>e&longs;&longs;e; &amp; h&aelig;c communis e&longs;t Sanctorum Patrum &longs;ententia; ac proinde So&shy;<lb/>lis &amp; caloris vi humorem educi ex Luna; denique docet commune me&shy;<lb/>dium vers&ugrave;s illum globum gravitare, cui propi&ugrave;s e&longs;t, vnde gravitationis, <lb/>ac proinde pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitatem &longs;equi, nece&longs;&longs;e &longs;it, &amp; ex hac, aqua&shy;<lb/>rum tumorem &amp; &aelig;&longs;tum. </s>
          <s id="s.001726">Cuncta h&aelig;c, etiam pr&aelig;&longs;cindendo ab &aelig;&longs;tu, ita &agrave; <lb/>natura con&longs;tituta e&longs;&longs;e putarem; &longs;i vltra dubitas, ponamus ex hypothe&longs;i, <lb/>nec enim, opinor, negabis ita e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e; fingamus igitur, ita <lb/>e&longs;&longs;e; &amp; vide, vtr&ugrave;m cuncta &aelig;&longs;tus marini ph&aelig;nomena rect&egrave; expli&shy;<lb/>centur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001727"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001728"> Si a&euml;r gravitat, cur eius pondus non &longs;entimus? </s>
          <s id="s.001729">deinde quomo&shy;<lb/>d&ograve; fieri pote&longs;t, vt idem a&euml;ris tractus mod&ograve; vers&ugrave;s vnum, mod&ograve; ver&longs;us aliud <lb/>centrum gravitet? </s>
          <s id="s.001730">An fort&egrave; novit, cui proprior e&longs;t? </s>
          <s id="s.001731">denique, humor ille <lb/>Lunaris, vbi &longs;emel terr&aelig; illap&longs;us e&longs;t, c&ugrave;m h&aelig;c immobilis con&longs;i&longs;tat, non <lb/>videtur, quomod&ograve; in maternum patriumque &longs;inum &amp; globum denu&ograve; redi&shy;<lb/>re valeat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001732"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c facil&egrave; &longs;olvo; primum quidem, quia non &longs;entimus <lb/>a&euml;ris pondus &longs;icuti nec vrinatores pondus aqu&aelig;; nempe ide&ograve; me&shy;<lb/>dium gravitat, vt corpus &longs;ubjectum levius &longs;ur&longs;um extrudat; nihil <lb/>ergo ab eius pondere nobis timendum e&longs;t, qui a&euml;re graviores &longs;u&shy;<lb/>mus; immo id vnum dumtaxat a&euml;ris, vel alterius medij gravita&shy;<lb/>tio in nobis pr&aelig;&longs;tat, vt min&ugrave;s graves &longs;imus, detracta nobis ea <lb/>gravitatis, &longs;eu gravitationis parte, qu&aelig; pondus tant&aelig; molis a&euml;ris, quan&shy;<lb/>t&aelig; nos &longs;umus, ad&aelig;quat. </s>
          <s id="s.001733">Secundum ver&ograve; &longs;ic diluo; terminus extrin&longs;ecus <lb/>determinat lineam motus gravium, ex natur&aelig; in&longs;tituto, &longs;e&ugrave; pr&aelig;&longs;cripto <lb/>fine; nec opus e&longs;t, vt mobile cognitione, aut &longs;en&longs;u polleat; &longs;ed cum &longs;uum <lb/>finem obtinere debeat, &longs;uam vim exerit ad illum obtinendum; c&ugrave;m igitur <lb/>corpus grave debeat con&longs;tituere vnum totum, &longs;eu <expan abbr="vn&utilde;">vnum</expan> <expan abbr="glob&utilde;">globum</expan> totalem, cum <lb/>aliis corporibus, &longs;eu partibus <expan abbr="eiu&longs;d&etilde;">eiu&longs;dem</expan> globi, vt <expan abbr="h&utilde;c">hunc</expan> finem obtineat, ferri debet <lb/>vers&ugrave;s commune centrum, in quo natura con&longs;tituit terminum illius latio&shy;<lb/>nis; vnde &longs;i fort&egrave; centrum illud locum mutaret, etiam corpus grave lineam <lb/>motus mutaret. </s>
          <s id="s.001734">Res e&longs;t per&longs;picua in terr&aelig; mobilis hypothe&longs;i, qu&aelig; lic&egrave;t vera <pb pagenum="153" xlink:href="025/01/157.jpg"/>non &longs;it, nemo tamen huc v&longs;que negavit, po&longs;&longs;ibilem e&longs;&longs;e. </s>
          <s id="s.001735">Quemadmod&ugrave;m <lb/>ver&ograve; corpus grave determinatur &agrave; termino extrin&longs;eco, id e&longs;t, &agrave; centro, ad <lb/>talem lineam gravitationis, lic&egrave;t centrum illud non videat, nec cogno&longs;cat, <lb/>ita determinatur ab eodem termino vel centro, cui propius e&longs;t, lic&egrave;t ne&longs;ciat, <lb/>cuinam propius &longs;it. </s>
          <s id="s.001736">Tertium denique jam &longs;upra &longs;olutum e&longs;t; nempe caloris <lb/>vi, Lunaris humor long&egrave; no&longs;tro liberior ac proinde &longs;ubtilior, facil&egrave; rare&longs;cit, <lb/>atque avolat, is pr&aelig;&longs;ertim, qui extra vmbram terr&aelig; po&longs;itus &longs;olares radios <lb/>diu excipit; in quo, meo judicio, nulla e&longs;t difficultas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001737"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001738"> In quadraturis eadem ratio pre&longs;&longs;ionis e&longs;&longs;et; quia eadem <lb/>gravitationis in&aelig;qualitas, qu&aelig; e&longs;t in copulis &amp; oppo&longs;itione; &aelig;qualis igitur <lb/>&aelig;&longs;tus, quod tamen ob&longs;ervationibus repugnat, deinde in lacubus Lunari <lb/>globo &longs;ubjectis, &aelig;&longs;tus attolli deberet; denique in Oceano Septentrionali mo&shy;<lb/>dicus &aelig;&longs;tus e&longs;&longs;et, quia &longs;cilicet &agrave; punctis maxim&aelig; elevationis multum di&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001739"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c etiam facil&egrave; &longs;olvuntur; primum quidem, quia lic&egrave;t in Qua&shy;<lb/>draturis eadem &longs;it ratio pre&longs;&longs;ionis, ratione altitudinis Cylindrorum a&euml;ris <lb/>gravitantis, diver&longs;a tamen e&longs;t ratione medij; nempe in Quadraturis a&euml;ri <lb/>vers&ugrave;s terram gravitanti, minus humoris ine&longs;t igitur; inde &longs;equitur, e&longs;&longs;e <lb/>min&ugrave;s gravem, ac proinde minorem exeri gravitationis effectum, &aelig;&longs;tum <lb/>videlicet. </s>
          <s id="s.001740">Secund&ugrave;m jam &longs;upra dilutum e&longs;t; c&ugrave;m enim lacuum &longs;uperficies <lb/>paucos admod&ugrave;m gradus complectatur, in&aelig;qualitas pre&longs;&longs;ionis in ea &longs;en&longs;i&shy;<lb/>bilis non e&longs;t; quid mirum ergo, &longs;i effectus illius, nimirum &aelig;&longs;tus, &longs;en&longs;ibilis <lb/>non &longs;it; hinc vbi &longs;unt majores lacus vt Americani illi, de quibus &longs;upr&agrave;, vel <lb/>vbi lacus per aliquod Fretum Oceano conjuncti &longs;unt, &longs;en&longs;ibilis in iis &aelig;&longs;tus <lb/>ob&longs;ervatur. </s>
          <s id="s.001741">Tertium denique &longs;ic rejicio; in prima illa hypothe&longs;i, qua &longs;up&shy;<lb/>ponitur tota globi &longs;uperficies aquea; ita res &longs;e haberet; at &longs;ecund&ugrave;m pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;entem rerum &longs;tatum, e&aacute;que globi terraquei &longs;uperficie &longs;uppo&longs;ita, qu&aelig; mod&ograve; <lb/>e&longs;t propter diver&longs;as reflexiones, pre&longs;&longs;iones, angu&longs;tias, e&ograve; currit &aelig;&longs;tus, quo <lb/>major vis, vel alia qu&aelig;piam line&aelig; determinatio inclinat; hinc ad eandem <lb/>&longs;&aelig;p&egrave; oram etiam in locis parum di&longs;&longs;itis, ade&ograve; diver&longs;us &aelig;&longs;tus e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001742"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.001743"> Per aver&longs;a igitur flumina non a&longs;cenderet &aelig;&longs;tus, in quorum &longs;u&shy;<lb/>perficie in&aelig;qualitatis pre&longs;&longs;ionis &longs;en&longs;ibilis non e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001744"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001745"> Non ide&ograve; a&longs;cendit per alveum fluminis, qu&ograve;d fluminis &longs;uper&shy;<lb/>ficies prematur, &longs;ed qu&ograve;d &longs;uperficies maris, c&ugrave;m per &aelig;&longs;tum intume&longs;cat, &amp; <lb/>&longs;it &longs;upra &longs;uperficiem fluminis, more gravium, vers&ugrave;s eam partem excurrat; <lb/>neque in hoc vlla difficultas re&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001746"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001747"> Circuli pre&longs;&longs;ionum ad libitum &agrave; vobis accipiuntur; cur enim po<lb/>ti&ugrave;s hi, qu&agrave;m illi? </s>
          <s id="s.001748">vnde, ni fallor, ruit pr&aelig;cipua hujus ve&longs;tr&aelig; &longs;ententi&aelig; &longs;ub&shy;<lb/>&longs;tructio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001749"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001750"> Nego, fingi ad libitum; nempe non fingitur linea Ab&longs;idum, <lb/>vel connectens centra; neque linea confinium, &longs;eu dirimens, neque circuli <lb/>paralleli, per quotum centra, Ab&longs;idum linea ducitur, cadit que perpendicu&shy;<lb/>lariter in eorum plana; nec &aelig;qualis gravitatio, &longs;eu pre&longs;&longs;io in quolibet pun&shy;<lb/>cto circuli paralleli; nec communis ni&longs;us ab omnibus punctis eju&longs;dem cir&shy;<lb/>culi; quia &longs;cilicet &aelig;qualis; &longs;i enim e&longs;&longs;et in&aelig;qualis, vna aliam &longs;uperaret; igi&shy;<lb/>tur advers&ugrave;s illam ageret; igitur actio communis non e&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.001751">Hinc mani-<pb pagenum="154" xlink:href="025/01/158.jpg"/>fe&longs;ta ratio, cur ij circuli pre&longs;&longs;ionum minim&egrave; ponantur, in quorum &longs;ingulis <lb/>punctis ni&longs;us in&aelig;qualis e&longs;t; cuncta h&aelig;c igitur non ad libitum &longs;tatuuntur, <lb/>&longs;ed ex linea connectente centra, qu&aelig; ex globorum &longs;itu &longs;emper re&longs;ultat, ne&shy;<lb/>ce&longs;&longs;ari&ograve; con&longs;equuntur: non ruit igitur hujus &longs;ententi&aelig; fundamentum, &longs;ed <lb/>maximoper&egrave; inde confirmatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001752"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001753"> Verbulum addo, &amp; con&longs;idero lineam connectentem centra; ad <lb/>in&longs;tar axis coni, cuius vertex ad centrum terr&aelig; de&longs;init; Diameter ver&ograve; ba&shy;<lb/>&longs;is, in quam pr&aelig;dictus axis perpendiculariter cadit, e&longs;t ip&longs;a linea confinium; <lb/>con&longs;idero item infinitos conos, &longs;eu &longs;uperficies conicas, quarum ba&longs;es &longs;int <lb/>circuli concentrici in plano pr&aelig;dict&aelig; ba&longs;is, &amp; quarum maxima e&longs;t planum <lb/>circuli majoris, parallelum pr&aelig;dict&aelig; ba&longs;i; minima ver&ograve; pr&aelig;fata Ab&longs;idum <lb/>linea; qu&aelig;libet &longs;uperficies conica, &longs;ecat &longs;uperficiem globi terraquei in cir&shy;<lb/>culo, &amp; omnes huju&longs;modi &longs;ectiones &longs;unt circuli paralleli, per quorum cen&shy;<lb/>tra linea Ab&longs;idum rect&acirc; ducitur; hi &longs;unt circuli pre&longs;&longs;ionum, in&aelig;quales qui&shy;<lb/>dem inter &longs;e, ita tamen, vt in quolibet eju&longs;dem circuli puncto, &aelig;qualis pre&longs;&shy;<lb/>&longs;io fiat; vereor, vt alius modus e&longs;&longs;e po&longs;&longs;it pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualis, re&longs;pectu eju&longs;&shy;<lb/>dem centri. </s>
          <s id="s.001754">Reliqua omitto; perge Chry&longs;ocome. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001755"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001756"> Si &aelig;&longs;tus &agrave; Lun&aelig; motu e&longs;&longs;et, ad Lun&aelig; motum &longs;e&longs;e compone&shy;<lb/>ret; ac proinde nunquam &aelig;&longs;tus ab occa&longs;u ad ortum excurreret, quod cert&egrave; <lb/>omnibus experimentis refragatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001757"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001758"> Si aqua totam globi terraquei &longs;uperficiem tegeret, tumor il&shy;<lb/>le, &longs;eu maxim&aelig; elevationis punctum, quod nunquam Lun&aelig; non re&longs;pondet <lb/>&longs;emper ab ortu in occa&longs;um ire videretur; at in hoc rerum &longs;tatu vers&ugrave;s litus <lb/>humilius a&longs;&longs;urgens per &aelig;&longs;tum aqua excurrit, quoquo ver&longs;um tandem &longs;pectet, <lb/>idque maxim&egrave; &longs;i linea cur&longs;us in oram illam direct&egrave; incidat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001759"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001760"> Ventus impediret vim &aelig;&longs;tus, c&ugrave;m tamen illam augeat, a&euml;re <lb/>&longs;cilicet acto, per lineam Horizontalem, ac proinde impedito illius gravi&shy;<lb/>tationis ni&longs;u. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001761"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> A&euml;r, quamvis alioquin per lineam Hotizontalem actus, re&shy;<lb/>tinet tamen totam vim &longs;u&aelig; gravitationis ; exemplum luculentum habes in <lb/>ligno humido innatante, quod lic&egrave;t ad in&longs;tar navicul&aelig; per Horizontalem <lb/>impellatur; totum tamen illius pondus &longs;uam vim exerit gravitando; v. <!-- REMOVE S-->g. <lb/><!-- REMOVE S-->fit vas aqua plenum 20. libr.&longs;it lignum aqu&aelig; innatans. 5. libr. </s>
          <s id="s.001762">quod per Ho&shy;<lb/>rizontalem moveatur, haud dubi&egrave;, &longs;i vas ip&longs;um tunc appendas, 25. librarum <lb/>pondus &longs;enties: &longs;ic aqua, qu&aelig; &longs;upra fundum alvei currit; in hoc &longs;u&aelig; gravi&shy;<lb/>tatis vim totam exerit; idem dico de globo in plano Horizontali rotato: <lb/>a&euml;r igitur quantumvis agitatus totius gravitationis effectum pr&aelig;&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001763"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001764"> Vix crediderim, lapidem per Horizontalem projectum, to&shy;<lb/>tius gravitationis &longs;u&aelig; vim exerere; alio quin recta deor&longs;um iret; igitur nec <lb/>a&euml;r per lineam Horizontalem &agrave; Vento actus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001765"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001766"> Ex eo quod lapis totam vim &longs;u&aelig; gravitationis exerat, non <lb/>&longs;equitur, quod recta deor&longs;um ire debeat, c&ugrave;m motu quodam mixto movea&shy;<lb/>tur, idque per Parabolam, vt jam multi demon&longs;tra&longs;&longs;e dicuntur: Deinde non <lb/>e&longs;t par ratio lapidis &amp; a&euml;ris; lapis enim non gravitat cum a&euml;re gravitatio&shy;<lb/>ne communi, ni&longs;i &longs;ecund&ugrave;m modicam illam ponderis portionem, qu&aelig; a&euml;ri <pb pagenum="155" xlink:href="025/01/159.jpg"/>eju&longs;dem cum lapide molis competit; at ver&ograve; pars a&euml;ris, qu&aelig; in medio a&euml;re <lb/>per Horizontalem movetur, cum aliis &longs;ibi &longs;ubjectis, &amp; impo&longs;itis, gravitatio&shy;<lb/>ne communi gravitat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001767"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001768"> Per vos mihi liceat, breve Parergon interferete, vt h&aelig;c meli&ugrave;s <lb/>intelligantur. </s>
          <s id="s.001769">Corpus, quod e&longs;t in medio, vel eju&longs;dem e&longs;t cum medio gra&shy;<lb/>vitatis, vel majoris, vel minoris; &longs;i minoris, innatat medio; &longs;i majoris, im&shy;<lb/>mergitur; &longs;i &aelig;qualis, in quocunque loco illud colloces, ibi manet: porr&ograve; <lb/>corpus humido innatans, gravitatione communi cum ip&longs;o medio gravitat; <lb/>cujus rei luculentum ex&eacute;mplum, vel experimentum attuli&longs;ti, Augu&longs;tine; nem&shy;<lb/>pe totum illud vas appen&longs;um 25. libr. pendit, &longs;ive lignum quie&longs;cat, &longs;ive flu&shy;<lb/>ctuet; &longs;ive in fundo va&longs;is atte retineatur; &longs;ive &longs;ur&longs;um emergat; &longs;ive per <lb/>Horizontalem feratur: Et ver&ograve; vbi nihil propri&aelig; &amp; &longs;ingularis gravitatio&shy;<lb/>nis retinet, in communem gravitationem totam &longs;uam vim refundit; hinc <lb/>manus ligno innatanti &longs;uppo&longs;ita nullum pondus &longs;entit, ni&longs;i fort&egrave; illud tan&shy;<lb/>tulum attollas, vel filo ex parte immer&longs;um &longs;u&longs;tineas; tunc enim vas ip&longs;um <lb/>min&ugrave;s pendit; v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;i dum lignum ex parte immer&longs;um &longs;u&longs;tines, &longs;entis trium <lb/>libr.pondus, vas 22. libr. </s>
          <s id="s.001770">tunc erit; hinc &longs;i vas dextr&acirc;, lignum ver&ograve; filo ap&shy;<lb/>pen&longs;um &longs;ini&longs;tr&acirc; &longs;u&longs;tineas, vtraque &longs;imul totum pondus, &longs;ed qua propor&shy;<lb/>tione plus ligni &longs;ini&longs;tra &longs;u&longs;tinet, eadem in va&longs;e dextera minus pondus &longs;u&shy;<lb/>&longs;tinet: porr&ograve; &longs;i corpus aqua gravius &longs;it, v.g.plumbum, haud dubi&egrave; immer&shy;<lb/>gitur, &longs;it v.g, idem vas 20. libr.&longs;it pila plumbea 10. libr. </s>
          <s id="s.001771">vbi h&aelig;c fundum <lb/>va&longs;is attigit, totum va&longs;is pondus erit 30.libr.at &longs;i vas pendatur eo dumtaxat <lb/>tempore, quo pila plumbea per aquam de&longs;cendit, &longs;upra 20. libr. </s>
          <s id="s.001772">illam tan&shy;<lb/>tum ponderis acce&longs;&longs;ionem &longs;enties, quam aqua, vt &longs;ic loquar, plumbo detra&shy;<lb/>hit, &aelig;qualem &longs;cilicet ponderi portionis aqu&aelig;, eju&longs;dem molis; &longs;upponamus <lb/>autem gravitatem plumbi e&longs;&longs;e decuplam gravitatis aqu&aelig;, vas erit 21. libr. <lb/></s>
          <s id="s.001773">idem &longs;iet, &longs;i pila omnino immer&longs;a filo &longs;u&longs;tineatur. </s>
          <s id="s.001774">Hinc duo Paradoxa facil&egrave; <lb/>deducetis; primum &longs;it, corpus leve, quod &longs;ur&longs;um per mediam aquam va&longs;e <lb/>contentam emergit, magis gravitat in eum, qui vas ip&longs;um &longs;u&longs;tinet, qu&agrave;m <lb/>corpus grave, quod per mediam aquam deor&longs;um fertur: ac proinde corpus <lb/>levius majorem vim gravitationis exerit, qu&agrave;m gravius; hinc qu&ograve; plus &longs;in&shy;<lb/>gularis gravitationis corpus retinet intra medium va&longs;e contentum, mino&shy;<lb/>rem vim facit advers&ugrave;s illum, qui vas &longs;u&longs;tinet; &amp; quoad vim ponderis, perin&shy;<lb/>de e&longs;t, &longs;ive pr&aelig;dicta pila plumbea liber&egrave; per aquam deor&longs;um eat, &longs;ive aqu&aelig; <lb/>immer&longs;a &amp; filo appen&longs;a &longs;u&longs;tineatur; contra ver&ograve; qu&ograve; minus &longs;ingularis gra&shy;<lb/>vitationis corpus retinet, e&ograve; magis gravitat in eum, qui pr&aelig;fatum vas &longs;u&shy;<lb/>&longs;tinet. </s>
          <s id="s.001775">Alterum Paradoxum e&longs;t: Qui&longs;quis pr&aelig;dictum vas portat, pr&aelig;ter 20. <lb/>libr. aqu&aelig; 1. libram plumbi &longs;u&longs;tentat, quamvis alioquin plumbum immer&shy;<lb/>&longs;um &amp; filo appen&longs;um ab infinita potentia &longs;u&longs;tineatur; quia &longs;cilicet me&shy;<lb/>dium 1/18 gravitationis plumbo detrahit, &longs;cilicet 1. libram: c&ugrave;m igitur ille <lb/>a&euml;ris tractus, qui &agrave; vento igitur, nihil propri&aelig; gravitationis retineat, &longs;ed to&shy;<lb/>tam in communem conferat, quamvis per diver&longs;as lineas &longs;ur&longs;um deor&longs;um&shy;<lb/>ve, dextror&longs;um aut &longs;ini&longs;tror&longs;um &agrave; vento agatur, nullam tamen proprij pon&shy;<lb/>deris jacturam facit, &longs;ed totam illius vim ac ni&longs;um exerit gravitatione com&shy;<lb/>muniquare hoc nodo &longs;oluto, vide, an quidpiam aliud occurrat, quod nobis <lb/>opponas. </s>
        </p>
        <pb pagenum="156" xlink:href="025/01/160.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001776"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001777"> Nihil prors&ugrave;s: vnicum tant&ugrave;m dubium re&longs;tat; vtr&ugrave;m &longs;ci&shy;<lb/>licet diver&longs;a vmbr&aelig; project&aelig; ratio in Novilunio ac Plenilunio aliquod <lb/>di&longs;crimen in &aelig;&longs;tu faciat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001778"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001779"> Fateor, diver&longs;am e&longs;&longs;e in vtroque, vmbr&aelig; project&aelig; rationem; <lb/>nempe in Novilunio vmbra &agrave; globo Lunari projicitur in Hemi&longs;ph&aelig;rium <lb/>&longs;upra Horizontem, &amp; &agrave; terre&longs;tri in Hemi&longs;ph&aelig;rium infra Horizontem; in <lb/>Plenilunio ver&ograve; ab vtroque globo projicitur in Hemi&longs;ph&aelig;rium, noctu &longs;u&shy;<lb/>pra, diu infra Horizontem; &longs;ed hoc magnum di&longs;crimen in &aelig;&longs;tu non facit; <lb/>pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m humor ille dumtaxat Lunatis ad &aelig;&longs;tum aliquid conferat, <lb/>qui terre&longs;tri globo propior e&longs;t, &longs;ive den&longs;ior &longs;it, &longs;ive rarior, ju&longs;ta enim fit com&shy;<lb/>pen&longs;atio; quippe &longs;i rarior e&longs;t, plus loci occupat, igitur illius gravitatio in <lb/>plura di&longs;trahitur, ac proinde &longs;inguli Cylindri minorem vim habent; &longs;i au&shy;<lb/>tem den&longs;ior e&longs;t, deor&longs;um tendit, hinc min&ugrave;s confert in gravitationem com&shy;<lb/>munem: vnde vides vnum ab alio compen&longs;ari: &longs;ed jam &longs;atis de hoc argu&shy;<lb/>mento, quod cert&egrave; majorem di&longs;cu&longs;&longs;ionem po&longs;tularet, quam vobis ve&longs;tro <lb/>commodo faciendam relinquo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001780"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001781"> Su&longs;tine parumper, Antime, maximum dubium mihi injeci&longs;ti; <lb/>&longs;i enim humor Lunaris den&longs;ior min&ugrave;s confert in gravitationem commu&shy;<lb/>nem, nulla igitur ratio e&longs;t, cur in Novilunio &amp; Plenilunio major &aelig;&longs;tus <lb/>fiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001782"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001783"> Multa, crede mihi, adhuc ratio re&longs;tat; nam pr&aelig;ter eam, qu&aelig; &agrave; <lb/>projectis vmbris, vt &longs;upra dictum e&longs;t, peti po&longs;&longs;et, non ignoras corpu&longs;cula <lb/>etiam gravi&longs;&longs;ima tum aqu&aelig;, tum a&euml;ri innatare, ac proinde vtrumque ele&shy;<lb/>mentum inde gravius reddi; &longs;ic f&oelig;t&aelig; nubes, &amp; multus vapor affu&longs;us ab au&shy;<lb/>&longs;tro, a&euml;ra graviorem reddunt, vt Sal vel Sabulum aqu&aelig; admixtum; idem de <lb/>pr&aelig;fato humore Lunari dictum puta: cur ver&ograve; corpu&longs;cula illa gravi&longs;&longs;ima <lb/>leviori medio innatent, non e&longs;t hujus loci di&longs;cutere, &longs;ed qu&aelig;&longs;o vos, huic <lb/>congre&longs;&longs;ui finem imponamus, ne docti&longs;&longs;imorum hominum auribus &amp; pa&shy;<lb/>tientia, immodica garrulitate abutamur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001784"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001785"> Rect&egrave; mones; &longs;ed quando nobis commodum erit ad pro&shy;<lb/>ximum congre&longs;&longs;um redire? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001786"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001787"> Quando voles, diem indicendum tibi relinquo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001788"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001789"> Po&longs;t tridum igitur vos expecto, vt pulcherrimum illud argu&shy;<lb/>mentum de a&longs;&longs;urgente per fi&longs;tulam humido &amp; Mercurio in eadem ab ex&shy;<lb/>teriori a&euml;ris Cylindro, vt multi volunt, ad certam altitudinem &longs;u&longs;tentato, <lb/>di&longs;cutiamus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001790"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001791"> Hoc ip&longs;um e&longs;t, quod nobis di&longs;cutiendum re&longs;tat; quare con&longs;ulite <lb/>illos Autores, qui de hac materia &longs;crip&longs;erunt, vt ex variis probati&longs;que expe&shy;<lb/>rimentis, veritas tandem eluce&longs;cat; nonnihil addemus, delibando &longs;altem, <lb/>de vi electrica, quam aliqui ad rem hanc nonnihil conferre putarunt. </s>
        </p>
        <pb pagenum="157" xlink:href="025/01/161.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.161.1.jpg" xlink:href="025/01/161/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001792"><emph type="center"/>DIALOGVS QVARTVS.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001793"><emph type="center"/><emph type="italics"/>In quo, de libratis &longs;uspen&longs;i&longs;que liquoribus <lb/>&amp; Mercurio di&longs;putatur.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001794">AMOENISSIMVM argumentum, quod tibi fort&egrave; <lb/>arrideat, Princeps Eminenti&longs;&longs;ime hodierna die di&longs;cutien&shy;<lb/>dum &longs;u&longs;cepi, vtinam feliciter, quod tuis au&longs;piciis futurum <lb/>&longs;pero, demon&longs;trandum. </s>
          <s id="s.001795">Antiquis omnino intactum fuit, <lb/>&amp; paucis ex recentioribus compertum experimentum; <lb/>prim&ugrave;m ca&longs;u innotuit; at deinde &longs;tudio &amp; arte, vltra <lb/>promotum &amp; perfectum; in varias porr&ograve; partes itum e&longs;t, ad illius cau&longs;am <lb/>explorandam, quod vtr&ugrave;m cuipiam pro votis &longs;ucce&longs;&longs;erit, vix definine au&shy;<lb/>&longs;im; &longs;ed vt meli&ugrave;s di&longs;&longs;ertatione pareat, huic demus initium rejectis mutili&shy;<lb/>bus pr&aelig;ludiis, qu&aelig; &amp; ad rem de qua agitur, parum aut nihil conferunt, &amp; <lb/>tibi Cardinalis Eminenti&longs;&longs;ime alioquin occupati&longs;&longs;imo, nihil aliud ni&longs;i me&shy;<lb/>rum t&aelig;dium afferrent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001796"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001797"> Para&longs;ti, vt video, dulci&longs;&longs;ime Augu&longs;tine, totam illam &longs;upelle&shy;<lb/>ctilem, qu&aelig; ad ea, de quibus di&longs;putare in&longs;tituimus, experimenta pertinent; <lb/>video limpidi&longs;&longs;imam in va&longs;e aquam admoto&longs;que canaliculos vitreos vtrim&shy;<lb/>que pervios; video Mercurium in va&longs;e &amp; longiorem fi&longs;tulam vitream al&shy;<lb/>tera parte clau&longs;am; accipio vnum ex i&longs;tis canaliculis, in &longs;uperficiem aqu&aelig; <lb/>immergo, humor &longs;tatim per canaliculum a&longs;&longs;urgit, ad digitalem fer&egrave; altitu&shy;<lb/>dinem, vt vides. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001798"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001799"> Video quidem, &longs;ed miror magis; canaliculum inclino, alti&ugrave;s <lb/>humor a&longs;cendit; &amp; quod fort&egrave; mirabilius e&longs;t, breviorem canaliculum aqu&aelig; <lb/>admoveo, ad tantam altitudinem minim&egrave; a&longs;cendit; longiorem adhibeo <lb/>eju&longs;dem omnino ba&longs;is, alti&ugrave;s humor a&longs;cendit; alterum orificium admo&shy;<lb/>to pre&longs;s&egrave; digito, claudo, non a&longs;&longs;urgit humor; digitum amoveo, illic&ograve; <lb/>a&longs;&longs;urgit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001800"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001801"> Dicerem, ab illo impetu aquam attolli, quo canaliculus <lb/>aqu&aelig; admovetur; &longs;ed admoto canaliculo, cujus &longs;upremum orifi&shy;<lb/>cium digito clauditur, &amp; jam eo quie&longs;cente, c&ugrave;m nullus impetus <lb/>re&longs;tet, amoto digito, humor illico a&longs;&longs;urgit; vnde nece&longs;&longs;ario &longs;equi&shy;<lb/>tur, minim&egrave; a&longs;&longs;urgere, propter impetum appul&longs;us canaliculi: aliquis <lb/>fort&egrave; diceret, nonnihil rarefactionis accedere; &longs;ed hoc totum inutile e&longs;t; <lb/>cur enim aqua intra canaliculum poti&ugrave;s rare&longs;ceret, qu&agrave;m intra vas ip&longs;um? <lb/></s>
          <s id="s.001802">deinde &aelig;qu&egrave; frigida ac calida a&longs;&longs;urgit; item &aelig;qu&egrave; vinum ac oleum, &longs;altem. <lb/></s>
          <s id="s.001803">vt audio. </s>
        </p>
        <pb pagenum="158" xlink:href="025/01/162.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001804"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001805"> Ita e&longs;t; in his omnibus &longs;&aelig;p&egrave; probavi; item in &longs;piritu vini, &amp; <lb/>variis aquis di&longs;tillaris ; imm&ograve; &longs;i canaliculum oleo immergas, paul&ograve; alti&ugrave;s <lb/>a&longs;&longs;urgit, q&uacute;od non ad evidentiam expertus &longs;um; &longs;ed cuncta h&aelig;c ex&shy;<lb/>perimenta luculentiora &longs;unt in &longs;cypho, vel ampulla, cujus imaginem ha&shy;<lb/>bes pag. </s>
          <s id="s.001806">&longs;equenti, in qua &longs;cilicet humor per canaliculum GF a&longs;&longs;urgit &longs;upra <lb/>&longs;uperficiem BC, eo profect&ograve; alti&ugrave;s, quo canaliculus angu&longs;tior erit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001807"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001808"> An fort&egrave; dici po&longs;&longs;et, pondus aqu&aelig; content&aelig; in majore am&shy;<lb/>pulla, long&egrave; majus e&longs;&longs;e pondere aqu&aelig; content&aelig; intra minorem canalicu&shy;<lb/>lum GF, ac proinde pr&aelig;valere, &amp; inde aquam alti&ugrave;s extrudi, &longs;eu <lb/>attolli. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001809"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001810"> Scio, non neminem e&longs;&longs;e, cui h&aelig;c cogitatio in mentem venit, <lb/>qu&aelig; tamen, meo &longs;altem judicio, legitima non e&longs;t, c&ugrave;m aqua ratione pon&shy;<lb/>deris, &longs;eu gravitatis ad perfectam libellam &longs;e&longs;e componat; nempe gravi&shy;<lb/>tat per Cylindros parallelos, &longs;eu lineas parallelas, in quocunque &longs;itu cana&shy;<lb/><figure id="id.025.01.162.1.jpg" xlink:href="025/01/162/1.jpg"/>les &longs;tatuantur; &longs;int enim canales ABC, IDE; <lb/>infundatur aqua per Orificium AB, &longs;it libella <lb/>Horizontalis ABFG; &longs;i canales &aelig;qualis &longs;int <lb/>cra&longs;&longs;itudinis &longs;uperficies aqu&aelig; vtrimque &longs;i&longs;tet in <lb/>ABFG, vt patet; tunc enim perfectum erit <lb/>&aelig;quilibrium; &longs;i ver&ograve; canalis IDE &longs;it angu&longs;tior, <lb/>a&longs;&longs;urget aqua v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->in DE, &longs;upra libellam AG, <lb/>ratione tamen gravitationis, Cylindrus aqu&aelig; <lb/>cujus ba&longs;is &aelig;qualis &longs;it FG, facit perfectum &aelig;qui&shy;<lb/>librium cum Cylindro aqu&aelig; &aelig;quali IG, vt patet; <lb/>&longs;i enim tota moles aqu&aelig; content&aelig; in ABC, &longs;u&shy;<lb/>&longs;tineret contentam intra IDE, c&ugrave;m illa hujus po&longs;&longs;it e&longs;&longs;e decupla, centu&shy;<lb/>pla, &amp; in quavis data proportione majoris in&aelig;qualitatis, aqua per cana&shy;<lb/>liculum IDE ad quamcunque po&longs;tulatam altitudinem a&longs;cenderet, quod <lb/>manife&longs;t&egrave; fal&longs;um e&longs;t; igitur totus Cylindrus aqu&aelig; ABC non facit &aelig;qui&shy;<lb/>librium cum Cylindro aqueo IDE, &longs;ed tant&ugrave;m Cylindrus eju&longs;dem ba&longs;is <lb/>DE; &longs;ed hic facit &aelig;quilibrium cum Cylindro IFG, vt patet; igitur inde <lb/>per&longs;picuum fit, aquam per canaliculum IDE non a&longs;&longs;urgere in DE &longs;upra <lb/>libellam, propter majorem vim ponderis ABC. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001811">Accedit quod &longs;i ba&longs;is <lb/>AB Diameter &longs;it bipedalis, &amp; ba&longs;is DE &longs;it pedalis, non a&longs;&longs;urget aqua in <lb/>DE, imm&ograve; ad &longs;en&longs;um &longs;i&longs;tet in FG, c&ugrave;m tamen pondus aqu&aelig; ABC &longs;it <lb/>quadruplum aqu&aelig; IFG; igitur in majoribus canalibus aqua non a&longs;&longs;urgit, <lb/>vt in minoribus; vnde manife&longs;t&egrave; con&longs;tat, hunc effectum e&longs;&longs;e ab alia cau&longs;a. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001812"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> <!--neuer Satz-->C&ugrave;m h&aelig;c nudius tertius viro cuidam ingenio&longs;i&longs;&longs;imo pro&shy;<lb/>po&longs;ui&longs;&longs;em, illico re&longs;pondit vim quandam adh&aelig;&longs;ivam in corporibus pr&aelig;&longs;er&shy;<lb/>tim liquidis, &longs;ibi compertam e&longs;&longs;e, ratione cujus, vnum alteri accedit, &longs;e&longs;e <lb/>arcti&ugrave;s conjungit; &longs;ic inquiebat ille, &longs;i aqu&aelig; gutta tangat aliam guttam, <lb/>in vnam majorem guttam &longs;tatim mutuo qua&longs;i amplexu coale&longs;cunt; &longs;ic duo <lb/>flamm&aelig; con. in vnam abeunt; vnde fieri putabat, vt aqu&agrave; per canalicu&shy;<lb/>lum minim&egrave; a&longs;&longs;urgeret, ni&longs;i pri&ugrave;s cava illius &longs;uperficies maduerit, quod vbi <lb/>&agrave; me probatum e&longs;t, dicto re&longs;pondit eventus: ne&longs;cio vtr&ugrave;m h&aelig;c ratio vobis <lb/>arrideat. </s>
        </p>
        <pb pagenum="159" xlink:href="025/01/163.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001813"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001814"> Minim&egrave; ver&ograve;, &amp; alia ratio e&longs;t congre&longs;&longs;us guttarum &amp; cono&shy;<lb/>rum flamm&aelig;, de qua infra. </s>
          <s id="s.001815">Prim&ograve;, enim gratis affingitur pr&aelig;dicta vis <lb/>adh&aelig;&longs;iva liquidis corporibus, ex iis &longs;cilicet effectibus, qui aliis cau&longs;is tri&shy;<lb/>buendi &longs;unt. </s>
          <s id="s.001816">Secund&ograve;, etiam&longs;i canaliculus ante non maduerit, aqua <lb/>tamen a&longs;&longs;urgit, &longs;i paul&ograve; laxior e&longs;t; centies probavi infu&longs;o in ampullam <lb/><figure id="id.025.01.163.1.jpg" xlink:href="025/01/163/1.jpg"/><lb/>A oleo; &amp; ne qui&longs;piam diceret, oleum a&longs;&longs;urgere <lb/>per GF, propter impetum infu&longs;ionis, infudi <lb/>oleum, inclinata vers&ugrave;s B ampulla; ita vt &longs;uper&shy;<lb/>ficies olei per canaliculum vix a&longs;&longs;urgeretin H ; <lb/>tum deinde erecta ampulla, oleum a&longs;cendit in F, <lb/>lic&egrave;t inferior canaliculi &longs;uperficies &longs;icca omnino <lb/>e&longs;&longs;et; idem fiet admoto canaliculo &longs;uperficiei <lb/>olei, &longs;i paulo major &longs;it. </s>
          <s id="s.001817">Terti&ograve;, Non video cur <lb/>major aqu&aelig; portio minorem poti&ugrave;s ad &longs;e non adducat, qu&agrave;m minor ma&shy;<lb/>jorem; &longs;i enim pr&aelig;dicta vi vtraque pollet, major cert&egrave; majore, &longs;cilicet <lb/>exten&longs;iv&egrave;, vt major flamma magis calefacit, qu&agrave;m minor; accedit, quod <lb/>in hoc ca&longs;u, minor long&egrave; facili&ugrave;s ad majorem accederet, &longs;cilicet de&longs;cen&shy;<lb/>dendo, qu&agrave;m major ad minorem a&longs;cendendo. </s>
          <s id="s.001818">Quart&ograve;, in majore tubo <lb/>madefacto eadem ratio militaret; nec dicas ob&longs;tare majorem vim pon&shy;<lb/>deris; quia c&ugrave;m vis illa adh&aelig;&longs;iva omnibus partibus aqu&aelig; in&longs;it, eadem e&longs;t <lb/>illius proportio ad re&longs;i&longs;tentiam ponderis in majore, qu&aelig; in minore; &amp; <lb/>vt du&aelig; partes in minore &longs;uperant duas partes ponderis; ita mille partes in <lb/>majore &longs;uperabunt mille partes ponderis. </s>
          <s id="s.001819">Quint&ograve;, Cur oleum alti&ugrave;s a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgit, qu&agrave;m aqua? </s>
          <s id="s.001820">Cur Mercurius fer&egrave; nihil? </s>
          <s id="s.001821">dico fer&egrave;, quia infra evin&shy;<lb/>cam tantul&ugrave;m a&longs;&longs;urgere; Cur aliquando ip&longs;a aqua alti&ugrave;s, ali&agrave;s min&ugrave;s <lb/>alt&egrave; a&longs;cendit? </s>
          <s id="s.001822">Nihil horum cum illa vi adh&aelig;&longs;iva &longs;tare pote&longs;t. </s>
          <s id="s.001823">Sext&ograve;, <lb/>Cur aqua per canaliculum inclinatum longi&ugrave;s excurrit? </s>
          <s id="s.001824">Cur per bre&shy;<lb/>viorem, quamvis madefactum interi&ugrave;s, min&ugrave;s alt&egrave;, &amp; &longs;i adhuc breviorem <lb/>accipias, fer&egrave; nihil a&longs;&longs;urgit? </s>
          <s id="s.001825">Cur per tubulos alioquin &longs;icci&longs;&longs;im&aelig; materi&aelig;, <lb/>vt panis bis cocti, panni, tel&aelig; &amp;c. </s>
          <s id="s.001826">Ex his vides, ni fallor, Chry&longs;ocome, aliam <lb/>omnino hujus effectus cau&longs;am qu&aelig;rendam e&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001827"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001828"> Sed cur per canaliculum &longs;iccum non a&longs;&longs;urgit, atque ade&ograve; ca&shy;<lb/>va illius &longs;uperficies humectanda e&longs;t? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001829"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001830"> Si canaliculus paul&ograve; laxior &longs;it, &amp; majoris ba&longs;is etiam per &longs;ic&shy;<lb/>cum a&longs;cendit; non a&longs;cendit, tamen &longs;i angu&longs;ti&longs;&longs;imus &longs;it, ni&longs;i &longs;en &longs;im ac <lb/>lent&egrave;; quia lic&egrave;t &longs;uperficies vitri l&aelig;vigata e&longs;&longs;e videatur, mille tamen <lb/>&longs;alebris &amp; rugis, &longs;eu &longs;triis a&longs;peratur, qu&aelig; ni&longs;i affu&longs;o humore com&shy;<lb/>planentur, a&longs;perum iter faciunt, &amp; modicam aqu&aelig; portionem faci&shy;<lb/>l&egrave; &longs;i&longs;tunt; c&ugrave;m tamen in majore canaliculo non ob&longs;tent; quin major <lb/>aqu&aelig; copia a&longs;&longs;urgat; accedit, quod &longs;i juxta Figuras pr&aelig;cedentes va&longs;a <lb/>conformentur, aqua etiam per canaliculum &longs;iccum a&longs;cendit; cur au&shy;<lb/>tem aqu&aelig; gutta intra aliam &longs;ubeat, vel flamma intra flammam, dicemus <lb/>po&longs;tea. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001831"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001832"> Ex his ergo con&longs;tat, totam rem i&longs;tam ab a&euml;ris com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;ione petendam e&longs;&longs;e, vt jam indica&longs;ti in &longs;uperiore congre&longs;&longs;u, <pb pagenum="160" xlink:href="025/01/164.jpg"/>&longs;ed quia paul&ograve; fu&longs;i&ugrave;s explicandum re&longs;tat, hoc tibi cert&egrave; onus in&shy;<lb/>cumbit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001833"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001834"> Rect&egrave; mones, rem hanc paul&ograve; fu&longs;i&ugrave;s explicandam e&longs;&longs;e; quod <lb/>ut meli&ugrave;s fiat; nonnulla &longs;uppono experimenta, partim commu&shy;<lb/>nia &amp; trita, partim &longs;ingularia. </s>
          <s id="s.001835">Prim&ugrave;m &longs;it hoc. </s>
          <s id="s.001836">Ampulla vitrea <lb/><figure id="id.025.01.164.1.jpg" xlink:href="025/01/164/1.jpg"/><lb/>DACB, cui per os D canaliculus vitreus vtrim&shy;<lb/>que pervius in&longs;eratur, &amp; prob&egrave; ob&longs;tructo ori&shy;<lb/>ficio D, exugatur ducto anhelitu per E, a&euml;r <lb/>intra ampullam contentus; tum &longs;tatim, vbi <lb/>removetur ab ore, immergatur in aqu&agrave;m ex&shy;<lb/>tremitas E; &longs;ugitur enim aqua, dum a&euml;r intra <lb/>dilatatus &longs;e&longs;e contrahit; &longs;ic demum AB &longs;uper&shy;<lb/>ficies aqu&aelig; per &longs;uctum adduct&aelig;; tum extremo <lb/>E ore admoto, pul&longs;us anhelitus magna vi in&shy;<lb/>trudatur; inde &longs;it, vt a&euml;r ABD appul&longs;u novi <lb/>a&euml;ris comprimatur, &amp; compre&longs;&longs;us &longs;uperficiem <lb/>aqu&aelig; AB premat, ac proinde &longs;upra &longs;uperficiem AB aqua per canalicu&shy;<lb/>lum CE a&longs;&longs;urgat; imm&ograve; &longs;i &longs;it magna vis pre&longs;&longs;ionis, ad in&longs;tar jaculi erum&shy;<lb/>pat. </s>
          <s id="s.001837">Idem fiet opera di&longs;ci, &longs;uperficiem aqu&aelig; prementis, vt jam dixi in &longs;u&shy;<lb/>periore congre&longs;&longs;u. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001838"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001839"> Certum &amp; per&longs;picuum e&longs;t, illum aqu&aelig; jactum e&longs;&longs;e ab vna <lb/>pre&longs;&longs;ione a&euml;ris va&longs;e contenti &amp; compre&longs;&longs;i; quia &longs;cilicet aqu&aelig; &longs;uperficiem, <lb/>cui incumbit, premit; &amp; c&ugrave;m nihil ob&longs;i&longs;tat pre&longs;&longs;ioni intra canaliculum, <lb/>pr&aelig;dicta vi aqua facil&egrave; extruditur; h&aelig;c vt dixi, ade&ograve; certa &longs;unt, vt nul&shy;<lb/>lum po&longs;t &longs;e dubium relinquant. </s>
          <s id="s.001840">Sed quid hoc ad aquam, per canaliculum <lb/>in a&euml;re libero a&longs;&longs;urgentem? </s>
          <s id="s.001841">Lic&egrave;t enim concedam, a&euml;ra e&longs;&longs;e compre&longs;&longs;um, <lb/>c&ugrave;m non min&ugrave;s premat &longs;uperficiem aqu&aelig; intra canaliculum content&aelig;; <lb/><figure id="id.025.01.164.2.jpg" xlink:href="025/01/164/2.jpg"/><lb/>qu&agrave;m intra majus vas, v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;uperficiem DE, qu&agrave;m <lb/>AB, neque hinc, neque illine vis illa pre&longs;&longs;ionis <lb/>pr&aelig;valere pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001842"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001843"> Fateor, maximum di&longs;crimen e&longs;&longs;e in&shy;<lb/>ter experimentum Figur&aelig; 31. &amp; 32. quia in hac, <lb/>a&euml;r ADB novam compre&longs;&longs;ionem patitur, qua <lb/>tamen a&euml;r exterior caret; vnde non mod&ograve; tan&shy;<lb/>tul&ugrave;m a&longs;&longs;urgit aqua per canaliculum CE, vt <lb/>fit, etiam &longs;i nova compre&longs;&longs;io minim&egrave; accedat, <lb/>&amp; os ampull&aelig; D pateat; &longs;ed magna vi, ad in&longs;tar <lb/>jaculi extruditur; quem rever&agrave; effectum il&shy;<lb/>la modica vis pre&longs;&longs;ionis, qu&aelig; ine&longs;t a&euml;ri, pr&aelig;&longs;tare non po&longs;&longs;et; por&shy;<lb/>r&ograve; lic&egrave;t a&euml;r exterior incumbat vtrique &longs;uperficiei aqu&aelig; &longs;cilicet AB <lb/>&amp; GF, major tamen vis premit AB, quam FG, quia corpus <lb/>pre&longs;&longs;um quoquo ver&longs;um pellit in orbem; igitur e&ograve; major vis e&longs;t, <lb/>quo &longs;ub majori angulo incidit; v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->a&longs;&longs;umatur centrum &longs;uperficiei <lb/>AB, premitur per infinitos radios, vnde quaque illap&longs;os; cogita co&shy;<lb/>num, cujus vertex pr&aelig;dicto centro incumbat; igitur qu&ograve; pr&aelig;dictus <pb pagenum="161" xlink:href="025/01/165.jpg"/>angulus, &longs;eu conus obtu&longs;ior e&longs;t, vis pre&longs;&longs;ionis major e&longs;t, &amp; h&aelig;c e&ograve; minor, <lb/>qu&ograve; ille acutior; Sit autem centrum &longs;uperficiei FG canaliculo content&aelig;, <lb/>in quod a&euml;ris prementis conus incumbat, vides, ni fallor, qu&agrave;m acu&shy;<lb/>tus angulus futurus &longs;it; ac proinde vis pre&longs;&longs;ionis minor; quid mi&shy;<lb/>rum ergo, &longs;i pre&longs;&longs;io in AB pr&aelig;valeat, ac proinde aqua &longs;upra FG a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001844"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001845"> Quid ver&ograve; fiet, &longs;i canaliculi &longs;egmentum &longs;&utilde;mpta FG, &longs;it minus <lb/>FE? an fort&egrave; aqua vi pr&aelig;dict&aelig; pre&longs;&longs;ionis effluet per canaliculum? </s>
          <s id="s.001846">&longs;i hoc <lb/>fieret, perpetuum motum haberemus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001847"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001848"> Pr&aelig;videram, te in hunc &longs;copulum impacturum; nempe, in&shy;<lb/>quis, &longs;i aqua per canaliculum majore vi pre&longs;&longs;ionis vigente in AB, a&longs;&longs;ur&shy;<lb/><figure id="id.025.01.165.1.jpg" xlink:href="025/01/165/1.jpg"/><lb/>git in DE, haud dubi&egrave; &longs;i re&longs;cindatur &longs;egmen&shy;<lb/>tum canaliculi ME, effluet per os ML, cum <lb/>eadem vis pre&longs;&longs;ionis aplicata &longs;it in in AB; &longs;ed <lb/>rever&agrave; non effluit ex ML ; &amp; hoc e&longs;t alterum <lb/>experimentum; c&ugrave;m tamen alioquin iuxta com&shy;<lb/>munes Hydraulic&aelig; regulas facili&ugrave;s &longs;it effluere <lb/>ex ML, qu&agrave;m in DE attolli; ratio e&longs;t, quia vt <lb/>in centrum ba&longs;is AB a&euml;ris pre&longs;&longs;io incumbit, <lb/>&longs;ecund&ugrave;m angulum, &longs;eu conum maxim&egrave; obtu&shy;<lb/>&longs;um, ita in ba&longs;im DE, vel in ba&longs;im ML, re&longs;ecto <lb/>&longs;egmento canaliculi ME, &longs;ecund&ugrave;m &aelig;qualem <lb/>angulum incumbit; quid mirum ergo, &longs;i neutra pre&longs;&longs;io pr&aelig;valeat? </s>
          <s id="s.001849">At <lb/>ver&ograve; &longs;i non re&longs;cindatur &longs;egmentum ME, incumbit in centrum ba&longs;is <lb/>ML, &longs;ecund&ugrave;m angulum acutum, cujus ba&longs;is e&longs;t DE, &amp; latus recta ducta <lb/>&agrave; D, ad centrum ML. </s>
          <s id="s.001850">Vnde pre&longs;&longs;io in AB omnino pr&aelig;valet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001851"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001852"> Sed infra, pre&longs;&longs;io in AB &longs;emper major e&longs;t pre&longs;&longs;ione in ML ; <lb/>etiam re&longs;ecto &longs;egmento ME; nempe vt a&euml;ris pre&longs;&longs;io incumbit centro <lb/>ba&longs;is AB, idque in reliquis punctis &longs;ecund&ugrave;m &aelig;qualem pre&longs;&longs;ionis angu&shy;<lb/>lum, &longs;eu conum, item in &longs;ingula puncta ba&longs;is ML, &longs;ecund&ugrave;m &aelig;qualem <lb/>priori angulum, refecto &longs;cilicet &longs;egmento ME; igitur pre&longs;&longs;iones &longs;unt, <lb/>vt ba&longs;es; initur ba&longs;is AB, qu&aelig; long&egrave; major e&longs;t pr&aelig;valet; igitur &longs;i tua <lb/>pre&longs;&longs;ionis ratio &longs;ub&longs;i&longs;teret, aqua ex ML omnino efflueret; non effluit ta&shy;<lb/>men, vt fateris vltr&ograve;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001853"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001854"> Acut&egrave; omnino paralogizas; vt enim gravitatio aqu&aelig; con&shy;<lb/>tent&aelig; in canali AC, exerit tant&ugrave;m &longs;uam vim, attollendo cylindrum IG, <lb/>ad libellam v&longs;que, &longs;ecund&ugrave;m cylindrum &aelig;qualem IG, vt &longs;upra o&longs;ten&shy;<lb/>&longs;um e&longs;t; ita vis pre&longs;&longs;ionis ba&longs;is AB exeritur, attollendo aquam per ca&shy;<lb/>naliculum &longs;ecund&ugrave;m ba&longs;im &aelig;qualem ML, vbi autem aqua elevata e&longs;t in <lb/>ML, &aelig;qualis incumbit pre&longs;&longs;io vtrimque, &longs;cilicet in ba&longs;i ML, &amp; ip&longs;i &aelig;qua&shy;<lb/>li a&longs;&longs;umpt&aelig; in AB; &longs;i ver&ograve; aqu&aelig; &longs;uperficies &longs;upponatur in FG, haud <lb/>dubi&egrave; minor e&longs;t pre&longs;&longs;io in FG, qu&agrave;m in ML ; igitur qu&agrave;m in &aelig;quali <lb/>ML a&longs;&longs;umpt&aelig; in AB; igitur h&aelig;c pr&aelig;valet; vnde a&longs;&longs;urgit aqua ex FG <lb/>in ML: cogita qu&aelig;&longs;o duci totidem cylindros parallelos deor&longs;um pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;ci&longs;a gravitatione, ex &longs;ingulis punctis ba&longs;is AB, quibus totidem pre&longs;-<pb pagenum="162" xlink:href="025/01/166.jpg"/>&longs;ionis coni incumbunt; itemque ex ba&longs;i ML ; pares cert&egrave; cum paribus <lb/>contranituntur, &longs;inguli &longs;cilicet cylindri cum &longs;ingulis; igitur neutra pars <lb/>pr&aelig;valet, &longs;i ver&ograve; non re&longs;cindatur &longs;egmentum ME, equidem &longs;inguli <lb/>cylindri ducti ex &longs;ingulis punctis ba&longs;is ML pugnant cum &longs;ingulis ductis <lb/>ex ba&longs;i AB, hi tamen victores &longs;unt; quia fortiores; c&ugrave;m &longs;ingulis vis <lb/>pre&longs;&longs;ionis &longs;ecund&ugrave;m majorem conum, vel angulum incumbat; igitur <lb/>quamvis alioquin angu&longs;ti&longs;&longs;imus &longs;it canaliculus, &longs;i tamen &longs;upra libellam <lb/>AG non producatur, par vtrimque e&longs;t vis pre&longs;&longs;ionis; ac proinde <lb/>neutra pars pr&aelig;valet; vnde, ni fallor, tuus ille paralogi&longs;mus &longs;olutus <lb/>manet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001855"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001856"> Ex dictis rect&egrave; deduco, aquam attolli alti&ugrave;s in longiore, ca&shy;<lb/>naliculo; nempe in longiore, angulus pre&longs;&longs;ionis acutior &amp; minor e&longs;t, <lb/>qu&agrave;m in breviore v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->angulus DFE, minor e&longs;t angulo DME, vt <lb/>patet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001857"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001858"> Hoc erat tertium experimentum; aqua enim in canaliculis <lb/>longioribus tantul&ugrave;m immer&longs;is alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit: &amp; ni&longs;i nimi&aelig; ob&longs;tarent <lb/>angu&longs;ti&aelig;, per quas &longs;ine aliqua vi aqua traduci nequit, ad quamcumque <lb/>cert&egrave; altitudinem aqua a&longs;&longs;urgeret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001859"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001860"> Prudenter occurri&longs;ti in&longs;tanti&aelig;, quam tibi facere meditabar; <lb/>alia tamen long&egrave; difficilior &longs;e&longs;e mihi objicit ; c&ugrave;m enim &longs;inguli pre&longs;&longs;ionis <lb/>cylindri &longs;ingulis contranituntur; perinde e&longs;t, five laxior &longs;it canaliculus, <lb/>&longs;ive angu&longs;tior, quod tamen experimentis repugnat, c&ugrave;m per canalicu&shy;<lb/>lum angu&longs;tiorem long&egrave; alti&ugrave;s humor a&longs;&longs;urgat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001861"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001862"> Haud inficior, difficultatem &agrave; te propo&longs;itam eam e&longs;&longs;e, qu&aelig; in&shy;<lb/>genio tuo digna e&longs;&longs;e videatur; quam tamen, ni fallor, &longs;atis facil&egrave; &longs;olvo: <lb/>nempe a&euml;r pre&longs;&longs;us majorem vim non imprimit &longs;uperficiei majori AB <lb/>qu&agrave;m minori DE; Cogita di&longs;oum ligneum, quo premitur &longs;uperficies A <lb/>B, motu vt vnum, itemque alium minorem, quo premitur &longs;uperficies DE, <lb/>motu vt vnum; cert&egrave; vterque &aelig;qualem vim imprimit &longs;uperficie, DE &amp; <lb/>AB; lic&egrave;t enim alter major &longs;it, &amp; majorem &longs;uperficiem premat; quia <lb/>tamen idem a&euml;r compre&longs;&longs;us circumfu&longs;us vtramque &aelig;qu&egrave; premit, &aelig;qua&shy;<lb/>lis &longs;emper pre&longs;&longs;ionis effectus &longs;equitur, id e&longs;t, eju&longs;dem quantitatis aqu&aelig; <lb/>elevatio; c&aelig;teris tamen paribus: vbi enim h&aelig;c elevata e&longs;t, &amp; ab eadem <lb/>vi premente &longs;u&longs;tinetur, nullus alius effectus illi competit, c&ugrave;m tota in <lb/>eo exeratur; dixi c&aelig;teris paribus, id e&longs;t, &longs;uppo&longs;ita eadem proportione <lb/>pre&longs;&longs;ionis a&euml;ris incumbentis &longs;uperficiei canaliculi, &longs;i enim propter bre&shy;<lb/>vitatem canaliculi pr&aelig;dicta proportio cre&longs;cat, vel &longs;it major canaliculus, <lb/>ac proinde angulus pre&longs;&longs;ionis major, itemque major pre&longs;&longs;io, haud dubi&egrave; <lb/>aqua min&ugrave;s alt&egrave; per canaliculum a&longs;cendit: Suppo&longs;ita autem eadem pro&shy;<lb/>portione pre&longs;&longs;ionum, altitudines aqu&aelig; elevat&aelig; in diver&longs;is canaliculis, <lb/>&longs;unt vt ba&longs;es permutando, vt pater, v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;i ba&longs;is vnius &longs;it dupla ba&longs;is alte&shy;<lb/>ri&ugrave;s, altitudo ejus erit dupla altitudinis illius, vt &longs;cilicet cylindri &aelig;qua&shy;<lb/>les &longs;int. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001863"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001864"> Iam optim&egrave; intelligo id, quod paul&ograve; ante capere non po&shy;<lb/>teram; quod &longs;cilicet, vt aiebas, ad quamcumque altitudinem aqua po&longs;-<pb pagenum="163" xlink:href="025/01/167.jpg"/>&longs;it attolli; mod&ograve; per qua&longs;libet angu&longs;tias immitti &amp; traduci queat; qua <lb/>enim proportione decre&longs;cit ba&longs;is, cre&longs;cit, altitudo; &longs;ed qu&aelig;&longs;o te, quid fiet, <lb/>&longs;i aqu&aelig; &longs;uperficies non &longs;it in AB, &longs;ed in HK. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001865"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001866"> Certum e&longs;t, minorem inde fore aqu&aelig; elevationem; quia pre&longs;&shy;<lb/>&longs;io in ba&longs;im HK minor e&longs;t quam in ba&longs;im AB; quia fit &longs;ub minore an&shy;<lb/>gulo, v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;tante ba&longs;i in AB, a&longs;&longs;urgeta qua in DE &longs;upra libellam FG, de&shy;<lb/>pre&longs;&longs;a ver&ograve; ba&longs;i in HK &longs;upra libellam HP, a&longs;&longs;urget aqua in R, eritque <lb/>PR minor qu&agrave;m GE. </s>
          <s id="s.001867">H&icirc;c autem ob&longs;ervo aliud experimentum, rever&agrave; <lb/>pulcherrimum, nempe &longs;uperficies aqu&aelig; in HK, non e&longs;t plana, nedum <lb/>convexa, &longs;ed omnino concava; c&ugrave;m tamen AB modo humor extet, &longs;it <lb/>convexa. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001868"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001869"> Hoc etiam &longs;&aelig;pi&ugrave;s ob&longs;ervavi, &amp; cau&longs;am huju&longs;ce peregrini <lb/>effectus curios&egrave; per&longs;crutatus &longs;um; nec crediderim ab vllo v&longs;piam prodi&shy;<lb/>tam fui&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001870"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001871"> Ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is facil&egrave; deducitur, mod&ograve; tantulum Geometri&aelig; ac&shy;<lb/>cedat. </s>
          <s id="s.001872">Suppono enim AB qua&longs;i ba&longs;im trianguli, cujus vertex terminetur <lb/>ad HK, cujus trianguli angulus verticis major e&longs;t, qui cadit in centrum <lb/>D pr&aelig;dict&aelig; ba&longs;is, qu&agrave;m is, qui cadit in extremitates ba&longs;is H vel K ; vt pa&shy;<lb/>tet ex Geometria; igitur major vis pre&longs;&longs;ionis incumbit in centrum O, <lb/>qu&agrave;m in H vel K, &amp; con&longs;equenter in ea puncta major, qu&aelig; accedunt <lb/>propi&ugrave;s ad centrum O; quid mirum igitur, &longs;i punctum O &longs;ub&longs;idat, &amp; <lb/>tota &longs;uperficies HOK cava &longs;it, propter in&aelig;qualem illam pre&longs;&longs;ionis vim. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001873"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001874"> Sed qu&aelig;&longs;o te, Antime, cur aqu&aelig; &longs;uperficies AB convexa e&longs;t? <lb/></s>
          <s id="s.001875">video enim, cur cava non &longs;it, c&ugrave;m in&aelig;qualis illa pre&longs;&longs;io de&longs;ideretur; cur <lb/>tamen convexa &longs;it, non plana, haud &longs;atis video. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001876"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001877"> Res &longs;atis trita e&longs;t; nempe illa humoris &longs;uperficies &agrave; centro <lb/>mundi &aelig;qualiter di&longs;tat &longs;ecund&ugrave;m omnes partes; &longs;i enim aliqua longi&ugrave;s <lb/>&agrave; pr&aelig;fato centro di&longs;taret, qu&agrave;m ali&aelig;, de&longs;cenderet illico; h&aelig;c cert&egrave; vt ve&shy;<lb/>ritati con&longs;ona, negari ab vllo non po&longs;&longs;unt; &longs;ed profect&ograve; h&aelig;c convexitas <lb/>in&longs;en&longs;ibilis e&longs;t, nempe arcus vnius minuti continet 1000. pa&longs;&longs;us geome&shy;<lb/>tricos, vnius &longs;ecundi arcus 16. pa&longs;&longs;us &amp; <gap/> id e&longs;t 83. pedes circiter arcus <lb/>vnius tertij vnum pedem tubos vix habemus majoris diametri; quis <lb/>porr&ograve; arcum vnius tertij minuti &agrave; linea recta &longs;en&longs;u di&longs;tinguat? </s>
          <s id="s.001878">C&ugrave;m igi&shy;<lb/>tur convexam &longs;uperficiem aqu&aelig; prob&egrave; di&longs;cernamus, aliam omnino e&longs;&longs;e <lb/>nece&longs;&longs;e e&longs;t &lpar;&amp; hoc &longs;it aliud experimentum&rpar; nempe vbi humor extremita&shy;<lb/>tes A &amp; B ba&longs;is attigit, non effluit aqua, &longs;ed intume&longs;cit in centro &longs;uper&shy;<lb/>ficiei; centro enim minor vis pre&longs;&longs;ionis incumbit, qu&agrave;m partibus extre&shy;<lb/>mis, v.g. <!-- REMOVE S-->in centrum V vis pre&longs;&longs;ionis incumbens infra horizontalem AB <lb/>non cadit, cum tamen incumbens in A &amp; in B infra pr&aelig;dictam horizon&shy;<lb/>talem de&longs;cendat, vt patet, qu&ograve; fit, ne aqua ex A vel B effluat &amp; h&aelig;c vera <lb/>e&longs;t &amp; legitima triti hujus experimenti ratio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001879"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.001880"> Non bene capio quid tibi velis; nonnihil, qu&aelig;&longs;o te, <lb/>&longs;chematis adhibe, tunc enim oculis poti&ugrave;s qu&agrave;m auribus fidem ha&shy;<lb/>bebo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001881"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001882"> Sit vas quodpiam aqua plenum AEDB, &longs;it aqu&aelig; &longs;uprema <pb pagenum="164" xlink:href="025/01/168.jpg"/>&longs;uperficies AB, &amp; centrum illius G, premitur punctum G, non tant&ugrave;m <lb/>per HG perpendicularem, ver&ugrave;m etiam per infirmas contentas inter <lb/><figure id="id.025.01.168.1.jpg" xlink:href="025/01/168/1.jpg"/><lb/>HG. AG, item inter GH, GB; nulla autem <lb/>e&longs;t infra AB horizont&agrave;lem per quam punctum <lb/>G prematur, vt per&longs;picuum e&longs;t, at ver&ograve; punctum <lb/>A, vers&ugrave;s quod aqua effluere nititur, propria <lb/>gravitatione, non tantum premitur &agrave; perpendi&shy;<lb/>culari IA &amp; ab aliis contentis inter IA, MA, <lb/>item inter IA, AB, &longs;ed etiam ab aliis infra MA <lb/>ductis, vt &agrave; PA. idem dico de puncto B, item&shy;<lb/>que de aliis in totius marginis orbe di&longs;po&longs;itis, <lb/>in quibus haud dubi&egrave; pre&longs;&longs;io pr&aelig;valet, vnde aquam in &longs;uperficiem con&shy;<lb/>vexam intume&longs;cere nece&longs;&longs;e &longs;it. </s>
          <s id="s.001883">Hinc qu&ograve; major e&longs;t va&longs;is &longs;uperficies mi&shy;<lb/>n&ugrave;s intume&longs;cit; quia ad tumorem &aelig;qu&egrave; altum; plus aqu&aelig;, vi pre&longs;&longs;ionis <lb/>attollendum e&longs;&longs;et; &longs;ic vt jam dixi, per canaliculum angu&longs;tiorem alti&ugrave;s a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgit aqua, per majorem &longs;eu laxiorem, min&ugrave;s alt&egrave;, e&longs;t enim eadem pror&shy;<lb/>s&ugrave;s ratio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001884"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001885"> Vnum mihi venit in mentem; ne&longs;cio vtr&ugrave;m tuo calculo <lb/>probaturus &longs;is, Antime; redeo ad primum &longs;chema &amp; &longs;uperficiem AB, <lb/>&lpar;<emph type="italics"/>vid. <!-- REMOVE S-->Figuram in pag.<emph.end type="italics"/>161.&rpar; &longs;upremam &longs;cilicet, quam convexam e&longs;&longs;e &longs;uppo&shy;<lb/>no; &longs;uperficiem ver&ograve; ML, excurrente canaliculo v&longs;que ad DE, conca&shy;<lb/>vam; quo po&longs;ito, numquid dici po&longs;&longs;et, partes extremas A &amp; B, quibus ma&shy;<lb/>jor vis pre&longs;&longs;ionis imprimitur, quam centro V efficere vt partes extrem&aelig; <lb/>alterius ba&longs;is ML, alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgant; <expan abbr="centr&utilde;">centrum</expan> ver&ograve; min&ugrave;s. </s>
          <s id="s.001886">Vnde vt ex hac in&shy;<lb/>&aelig;quali pre&longs;&longs;ionis vi ba&longs;is AB convexa evadit, ita &amp; ba&longs;is ML concava. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001887"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001888"> Qu&agrave;m acute paralogizas, Augu&longs;tine, &longs;upponamus enim ba&longs;im <lb/>in HK majoris canalis, &amp; in R minoris, vtraque cava per&longs;picitur; vnde, <lb/>ni fallor, ruit tua ratio; quare vis illa pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualis, qu&aelig; incum&shy;<lb/>bit in &longs;uperficiem &longs;upremam AB, alium effectum pr&aelig;&longs;tat, nimirum illum <lb/>quem dixi; attollit enim &longs;uperficiem AB &longs;upra libellam, eamque tornat <lb/>in convexam; ide&ograve; ver&ograve; cava e&longs;t &longs;uperficies HK; quia vis pre&longs;&longs;ionis in <lb/>O major e&longs;t, qu&agrave;m in H vel in K, quia &longs;ub majore angulo incumbit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001889"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001890"> Hoc jam &longs;upr&agrave; dixeras, &longs;ed ne quid di&longs;&longs;imulem, non mihi <lb/>&longs;tatim occurrit demon&longs;tratio illa geometrica, quam appella&longs;ti quidem, <lb/>non tamen expo&longs;ui&longs;ti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001891"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001892"> Ad prima elementa me reducis, Chry&longs;ocome, &longs;int latera va&shy;<lb/><figure id="id.025.01.168.2.jpg" xlink:href="025/01/168/2.jpg"/><lb/>&longs;is AE, BF; os ver&ograve; AB; &longs;uperficies aqu&aelig; EF, cen&shy;<lb/>trum C, &longs;int anguli ACB, AEB, dico ACB e&longs;&longs;e <lb/>majorem, ducatur enim circulus per 3. puncta ABC, <lb/>fecat BE in D ; ducatur AD, anguli ADB, ACB &longs;unt <lb/>&aelig;quales quia &longs;u&longs;tinent eundem arcum AB, &longs;ed ADB <lb/>e&longs;t major pr&aelig;dicto AEB, c&ugrave;m &longs;it exterior; igitur an&shy;<lb/>gulus AEB e&longs;t minor ACB; idem de quolibet alio <lb/>demon&longs;tratur: &longs;ed jam ad alia experimenta venia&shy;<lb/>mus, Sit ampulla A, de qu&agrave; &longs;upra; aqu&aelig; &longs;uperfi-<pb pagenum="165" xlink:href="025/01/169.jpg"/><figure id="id.025.01.169.1.jpg" xlink:href="025/01/169/1.jpg"/><lb/>cies KI in canaliculo ver&ograve; &longs;it D ; volam manus admove<lb/>eri BC cum modica pre&longs;&longs;ione; &longs;tatim aqua per canalicu&shy;<lb/>lum alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit vers&ugrave;s F ; vbi ver&ograve; repentino motu ma&shy;<lb/>nus ab ore AB, amovent, de&longs;cendit aqua pr&aelig;ceps in G. <lb/>&longs;ed &longs;tatim denuo a&longs;&longs;urgit vers&ugrave;s F. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001893"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001894"> Ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is huius experimenti facil&egrave; ratio&shy;<lb/>nem afferam, nempe a&euml;r vola pre&longs;&longs;us aqu&aelig; &longs;uperficiem KI premit, ex cujus <lb/>pre&longs;&longs;ione, per canaliculum nece&longs;&longs;ari&ograve; alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit : amota autem repente <lb/>vola, aqu&aelig; &longs;uperficiem AB &longs;ecum tantulum adducit, attoll&iacute;tque; vnde <lb/>aquam per canaliculum &longs;ub&longs;idere nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001895"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001896"> Inde omnium huiu&longs;modi experimentorum communem ratio&shy;<lb/>nem reddo: &longs;i enim a&euml;r magis compre&longs;&longs;us aquam per canaliculum attol&shy;<lb/>lit; cert&egrave; min&ugrave;s alt&egrave; attollit; nullo modo pre&longs;&longs;us non attollit; adductus <lb/>ver&ograve;, &longs;ecum vers&ugrave;s G aquam m canaliculo contentam adducit. </s>
          <s id="s.001897">Et ver&ograve;, <lb/>vt tandem ad rem propi&ugrave;s accedam, c&ugrave;m hic motus, quo aqua a&longs;&longs;urgit, <lb/>non &longs;it ab intrin&longs;eco, vt con&longs;tat ex dictis, nec enim aqua &longs;pont&egrave; &longs;ua a&longs;&shy;<lb/>cendit, ab alia cau&longs;a extrin&longs;eca illum e&longs;&longs;e, nece&longs;&longs;e e&longs;t; eaque profect&ograve; <lb/>applicata qu&aelig;nam porr&ograve; illa e&longs;t, ni&longs;i a&euml;r? </s>
          <s id="s.001898">quidquid tandem a&euml;r &longs;it, &longs;ive <lb/>purus, &longs;ive impurus, id e&longs;t aliis corporibus admixtus; a&euml;r porr&ograve; applica&shy;<lb/>tus motum illum imprimere nequit, ni&longs;i vel gravitando, vel illo ni&longs;u, qui <lb/>ex compre&longs;&longs;ione corporum &longs;equitur; primum dici non pote&longs;t, c&ugrave;m enim <lb/>gravitet per cylindros parallelos, &aelig;qu&egrave; gravitat in minorem aqu&aelig; &longs;uper&shy;<lb/>ficiem, ac in majorem ; ac proinde vtraque, &longs;i gravitationis dumtaxat ra&shy;<lb/>tio habeatur, in eadem libella &longs;ita e&longs;t, nec vna a&longs;&longs;urgit &longs;upra aliam, re&shy;<lb/>&longs;tat igitur, vt dicamus, a&euml;ra tantulum compre&longs;&longs;um cum ni&longs;um exerere in <lb/>&longs;uperficiem BC, non quidem per cylindros parallelos; &longs;ed per conos, <lb/>quorum &longs;inguli vertices &longs;ingulis &longs;uperficiei punctis incumbunt; ac proin&shy;<lb/>de minorem ni&longs;um exeri advers&ugrave;s &longs;uperficiem aqu&aelig; CD canaliculo con&shy;<lb/>tent&aelig;, quia &longs;ub minoribus angulis exeritur, vt &longs;upra luculenter o&longs;ten&longs;um <lb/>e&longs;t; pr&aelig;valet igitur pre&longs;&longs;io incidens in &longs;uperficiem BC ; ac proinde aliam <lb/>CD attollit vers&ugrave;s F. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001899"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001900"> Iam ob&longs;ervo inde germanam duci rationem, illius addu&shy;<lb/>ctionis atramenti; vbi enim atramenti guttam calami ro&longs;trum extre&shy;<lb/>mum attingit, &lpar;quod pueri facere &longs;olebamus&rpar; attramentum illico <lb/>a&longs;&longs;urgit, &amp; cavum calami ro&longs;trum implet; in alio liquore idem &longs;uc&shy;<lb/>ce&longs;&longs;um iri, certi&longs;&longs;imum e&longs;t; calamum tamen pri&ugrave;s humectatum fui&longs;&longs;e <lb/>oportet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001901"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001902"> Luculentam rationem jam attulit Antimus; &longs;ic enim com&shy;<lb/>planatur &longs;uperficies calami, alioquin multis rugis &amp; &longs;alebris &longs;triata &amp; a&longs;&shy;<lb/>perata, huic autem experimento communis illa ratio Antimi facil&egrave; ap&shy;<lb/>plicatur, ab in&aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis ni&longs;u petita; nam rever&agrave; in totam gutt&aelig; <lb/>&longs;uperficiem, excepto &longs;cilicet puncto illo contactus, in quo extre&shy;<lb/>mum ro&longs;trum gutt&aelig; immergitur, major e&longs;t pre&longs;&longs;ionis ni&longs;us, qu&agrave;m in ca&shy;<lb/>vam ro&longs;tri &longs;uperficiem; quid mirum ergo &longs;i pr&aelig;valeat illa, &amp; humor per <lb/>cavum ro&longs;trum a&longs;cendat? </s>
          <s id="s.001903">aliquid &longs;imile in omnibus guttis ob&longs;ervo, ad-<pb pagenum="166" xlink:href="025/01/170.jpg"/>mota &longs;cilicet tenui lamella, vel bacillo; nempe e&ograve; &longs;tatim liquor ex&shy;<lb/>currit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001904"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001905"> Guttarum res nonnihil fort&egrave; &longs;citu dignum nobis exhibet; &longs;ed <lb/>ne hoc excidar, antequam illam aggrediar; &longs;i ro&longs;trum calami longi&ugrave;s &longs;it, <lb/>&amp; valde tenue, &amp; in mucronem extenuatus, quamvis extremum ro&longs;trum <lb/>gutt&aelig; immergas, nihil aut parum attramenti a&longs;&longs;urgit: ratio e&longs;t, quia par&shy;<lb/>vum, aut nullum fer&egrave; obicem ponit ad pre&longs;&longs;ionis in&aelig;qualitatem inducen&shy;<lb/>dam; nempe tenuis illa ro&longs;tri linea pauci&longs;&longs;imos pre&longs;&longs;ionis radios intercipit; <lb/>nulla igitur vel modica in&aelig;qualitatis pre&longs;&longs;ionis proportio; ex hoc etiam <lb/>experimento efficax, meo judicio, argumentum ducitur, qu&ograve; per&longs;picu&egrave; <lb/>concluditur, huju&longs;modi aquarum elevationem ab in&aelig;quali ambientis a&euml;ris <lb/>pre&longs;&longs;ione procedere. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001907"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001908"> Quid &longs;i cylindrus &longs;olidus immergatur, an fort&egrave; ali&shy;<lb/>quid aqu&aelig; attollitur; c&ugrave;m hic obex in&aelig;qualem pre&longs;&longs;ionem in&shy;<lb/>ducat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001909"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001910"> Aliquid omnino, quod tamen long&egrave; melius ad oculum <lb/>patet, &longs;i pr&aelig;dictus tantulum &longs;triatus &longs;it, pro quo eadem, vt vides, ratio <lb/>militat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001911"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001912"> Quid ver&ograve; fieret, &longs;i canaliculus in alium paulo am&shy;<lb/>pliorem immergatur? </s>
          <s id="s.001913">vel duo &longs;imul quorum minor majori inclu&shy;<lb/>&longs;us &longs;it? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001914"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001915"> Pro diver&longs;a canalium &amp; immer&longs;ionum ratione, diver&longs;a &longs;ucce&shy;<lb/>dunt &agrave; me ob&longs;ervata experimenta &amp; ad idem principium &longs;atis feliciter re&shy;<lb/>ducta. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.170.1.jpg" xlink:href="025/01/170/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001916">Prim&ograve; enim &longs;it canalis major HB aqua plenus; ad. <lb/></s>
          <s id="s.001917">moveatur, vt pri&ugrave;s dictum e&longs;t, minor canaliculus MN, <lb/>humori illico a&longs;&longs;urgit in K, perinde atque &longs;i in quam&shy;<lb/>libet aliam aqu&aelig;, etiam majore va&longs;e content&aelig; &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem immergatur; propter eandem rationem, de qua <lb/>huc v&longs;que. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001918">Secund&ograve;. </s>
          <s id="s.001919">Si aqu&aelig; &longs;uperficies &longs;it tant&ugrave;m in C &amp; de&shy;<lb/>mittatur canaliculus MN in C, a&longs;&longs;urget aqua v.g. <!-- REMOVE S-->in G <lb/>ita <expan abbr="tam&etilde;">tamen</expan> vt CG, &longs;it minor NK; ratio e&longs;t, quia minor e&longs;t <lb/>in&aelig;qualitatis proportio in pre&longs;&longs;ionibus, <expan abbr="qu&atilde;">quam</expan> ant&egrave;, vt pa&shy;<lb/>tet; minor igitur illius effectus, minus igitur attollitur <lb/>aqua: &longs;uppono enim <expan abbr="major&etilde;vim">majorem vim</expan> exeri per <expan abbr="vacuitat&etilde;in-terceptam">vacuitatem in&shy;<lb/>terceptam</expan> inter <expan abbr="cav&atilde;">cavam</expan> majoris &amp; convexam minoris ca&shy;<lb/>nalis &longs;uperficiem, qu&agrave;m per minorem canaliculum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001920">Terti&ograve;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001921">Si &longs;ecus accidat, id e&longs;t, &longs;i cavitas canaliculi <lb/>major e&longs;t pr&aelig;dicta vacuitate intercepta, humor per <lb/>vacuitatem illam a&longs;cendet v.g. <!-- REMOVE S-->in FE, &longs;ed nullo modo <lb/>per canaliculum NC a&longs;&longs;urget; quia major e&longs;t a&euml;ris pre&longs;&longs;io per canalicu&shy;<lb/>lum, qu&agrave;m per vacuitatem interceptam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001922">Quart&ograve;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001923">Si &aelig;qualis &longs;it vtriu&longs;que &longs;patij, id e&longs;t, cavitatis &amp; vacuitatis ca&shy;<lb/>pacitas, &amp; canaliculus demittatur in C, neque hinc, neque illinc <pb pagenum="167" xlink:href="025/01/171.jpg"/>humor a&longs;&longs;urgit; quia &aelig;qualis vtrimque pre&longs;&longs;io: neutra igitur pr&aelig;&shy;<lb/>valet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001924">Quint&ograve;. </s>
          <s id="s.001925">Iam ver&ograve; ad aliud qu&aelig;&longs;itum venio, &amp; &longs;uppono vtrum&shy;<lb/>que canaliculum pervium, ita vt minor intra majorem, qua&longs;i intra vagi&shy;<lb/>nam conditus &longs;it, &amp; tunc etiam pro diver&longs;a di&longs;po&longs;itione varia &longs;uccedunt; <lb/><figure id="id.025.01.171.1.jpg" xlink:href="025/01/171/1.jpg"/><lb/>Prim&ograve;, &longs;it &longs;uperficies Aqu&aelig; AB, &longs;it carnalis major FE, <lb/>&amp; minor inclu&longs;us HD, vterque eju&longs;dem altitudinis, <lb/>&amp; &longs;imili modo immer&longs;us; &longs;i vacuitas majoris &lpar;&longs;ic de&shy;<lb/>inceps appellabo interceptum illud &longs;patium&rpar; &aelig;qualis <lb/>&longs;it minori canaliculo, &longs;cilicet eiu&longs;dem cavitati, per <lb/>vtramque &aelig;qu&egrave; alt&egrave; humor a&longs;&longs;urgit; v.g. <!-- REMOVE S-->in LK, quia <lb/>vis &aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis exeritur ; quod vt fiat ba&longs;is ma&shy;<lb/>joris FG debet e&longs;&longs;e dupla minoris IH ; dico ba&longs;im, <lb/>non diametrum ba&longs;is, ne fort&egrave; &longs;chema vos deci&shy;<lb/>piat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001926">Secundo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001927">Si ba&longs;is majoris &longs;it major dupla, alti&ugrave;s a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgit aqua per minorem, qu&agrave;m per majorem, v.g. <lb/><!-- REMOVE S-->per minorem in LK, per majorem in MN; quia ma&shy;<lb/>jor e&longs;t proportio in&aelig;qualitatis pre&longs;&longs;ionum ad mino&shy;<lb/>rem; qu&agrave;m ad vacuitatem interceptam; igitur &amp; ef&shy;<lb/>fectum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001928">Tertio. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001929">Si ver&ograve; ba&longs;is majoris &longs;it minor dupla, &longs;ecus <lb/>accidet; &amp; a&longs;&longs;urget humor alti&ugrave;s per vacuitatem, qu&agrave;m per canaliculum, ra&shy;<lb/>tio patet ex dictis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001930">Quart&ograve;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001931">Si major alti&ugrave;s immergatur, qu&agrave;m minor, c&aelig;teris paribus, humor <lb/>alti&ugrave;s a&longs;cendet per minorem, &longs;uppo&longs;ita tamen ba&longs;i majoris &longs;altem dupla <lb/>ba&longs;is minoris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001932">Quinto. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001933">Si ver&ograve; canaliculus minor profundi&ugrave;s demittatur, cert&egrave; ex <lb/>hoc capite alti&ugrave;s deberet a&longs;cendere per majorem, qu&agrave;m per minorem; <lb/>quia tamen major e&longs;t portio renitentis a&euml;ris, ne aqua per majorem a&longs;&shy;<lb/>cendat, qu&aelig; pri&ugrave;s non erat, compen&longs;atio fieri videtur, &amp; pro diver&longs;a <lb/>ba&longs;ium ratione, mod&ograve; alti&ugrave;s, mod&ograve; &aelig;qu&egrave; alt&egrave;, mod&ograve; min&ugrave;s alt&egrave; a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001934">Sexto. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001935">Si &longs;olus major immergatur, ac proinde tantulum a&longs;cendat aqua, &longs;i <lb/>deinde minor canaliculus in cum, vt pri&ugrave;s, immittatur, alti&ugrave;s per vtrumque <lb/>aqua a&longs;&longs;urget, tum quia minus &longs;patij occupandum e&longs;t, tum quia vis reni&shy;<lb/>tentis a&euml;ris minor e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001936">Septimo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001937">Si minor &longs;olus profundi&ugrave;s immergatur, v.g. <!-- REMOVE S-->v&longs;que in O, min&ugrave;s <lb/>alt&egrave; a&longs;cendet, qu&agrave;m ante; per minorem quidem, quia brevius, &longs;upra &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem aqu&aelig; &longs;egmentum extat; per majorem ver&ograve;, quia cum angulus pre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis renitentis cre&longs;cat, min&ugrave;s alt&egrave; humor a&longs;&longs;urgit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001938">Octavo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001939">Si ver&ograve; major &longs;olus profundi&ugrave;s deprimatur, retento minore in <lb/>codem &longs;itu, paul&ograve; alti&ugrave;s a&longs;cendit per minorem; quia vis pre&longs;&longs;ionis circa illius <lb/>infimam ba&longs;im cre&longs;cit; h&aelig;c autem ratio facit, ne per majorem &aelig;qu&egrave; alt&egrave; a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat. </s>
        </p>
        <pb pagenum="168" xlink:href="025/01/172.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001940">Non&ograve;. </s>
          <s id="s.001941">Pro diver&longs;a ba&longs;ium ratione, alti&ugrave;s aut min&ugrave;s alt&egrave; a&longs;cendit per <lb/>cavitatem minoris, aut per vacuitatem interceptam inter vtrumque de&shy;<lb/>pre&longs;&longs;oque vno vel altero, diver&longs;a erit altitudinum ratio, &longs;ecundum regu&shy;<lb/>las &longs;upra traditas; nunquam tamen quantumvis minor deprimatur aqua <lb/>per illum a&longs;&longs;urgens ex illo effluet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001942">Decim&ograve;, Vbi minoris convexa &longs;uperficies cum majoris cava conjungi&shy;<lb/>tur, aqua intercepta illico a&longs;&longs;urgit, &amp; qua&longs;i quodam glutine vna cum alia <lb/>conjungitur: idem fer&egrave; fiet, &longs;i du&aelig; &longs;uperficies convex&aelig; conjungantur. <lb/></s>
          <s id="s.001943">Ex his, qu&aelig; huc v&longs;que dixi, de duobus canaliculis, quorum vnus alteri <lb/>immittitur, reliqua facil&egrave; conjicies. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001944"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001945"> Nunquam per&longs;uadere mihi potui&longs;&longs;em, in re hac minima <lb/>tantam ob&longs;ervationum &longs;ylvam recondi; ex qua ego, &longs;olo ratiocinio mul&shy;<lb/>tas alias deducere po&longs;&longs;em. </s>
          <s id="s.001946">Sed qu&aelig;ro ex te, quot &longs;int capita, ex quibus <lb/>humor alti&ugrave;s per canaliculum immer&longs;um a&longs;cendat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001947"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001948"> Sex aut &longs;eptem, ni fallor, recen&longs;eo. </s>
          <s id="s.001949">Prim&ograve;, quo longior e&longs;t ca&shy;<lb/>naliculus, alti&ugrave;s humor a&longs;cendit, non tamen vbi vald&egrave; producitur in pro&shy;<lb/>portione &longs;en&longs;ibili; Secund&ograve;, quo minor e&longs;t canaliculi ba&longs;is; vt patet. </s>
          <s id="s.001950">Ter&shy;<lb/>ti&ograve;, quo min&ugrave;s alt&egrave; immergitur canaliculus, alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit aqua. </s>
          <s id="s.001951">Quart&ograve;, <lb/>major a&euml;ris ambientis libertas, &amp; major angulus pre&longs;&longs;ionis, vi cujus hu&shy;<lb/>mor a&longs;&longs;urgit. </s>
          <s id="s.001952">Quint&ograve; major vel minor a&euml;ris ambientis compre&longs;&longs;io. </s>
          <s id="s.001953">Sext&ograve; <lb/>Minor gravitas liquoris attollendi. </s>
          <s id="s.001954">Septim&ograve;, major eju&longs;dem fluiditas, vel <lb/>humiditas, &longs;ic &longs;piritus vini alti&ugrave;s a&longs;cendit qu&agrave;m aqua, &amp; metallum li&shy;<lb/>quatum nihil aut parum admod&ugrave;m. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001955"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001956"> Quid porr&ograve; de Mercurio? </s>
          <s id="s.001957">nonnulla enim de illo mihi veniunt <lb/>in mentem, qu&aelig; vix a&longs;&longs;erere au&longs;im ; quia nunquam illa experimento <lb/>probavi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001958"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001959"> Exprome tamen, vt &longs;altem videamus vtrum rect&egrave; ratioci&shy;<lb/>neris; c&ugrave;m fieri non po&longs;&longs;it, quin Antimus illa ob&longs;ervarit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001960"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001961"> Prim&ograve; Mercurius, aut nihil aut parum a&longs;&longs;urgere debet per <lb/>canaliculum propter cra&longs;&longs;itudinem &amp; &longs;ummam vim ponderis. </s>
          <s id="s.001962">Secund&ograve;, <lb/>Suprema &longs;uperficies intra canalem depre&longs;&longs;a, non e&longs;t cava, &longs;altem &longs;en&longs;ibi&shy;<lb/>liter, propter eandem rationem. </s>
          <s id="s.001963">Terti&ograve;, Mercurij gutta per calami ro&longs;trum <lb/>non a&longs;&longs;urgit, vt reliqui humores. </s>
          <s id="s.001964">Quart&ograve; non a&longs;&longs;urgit, etiam &longs;i cylindrus <lb/>&longs;olidus immergatur, lic&egrave;t tantul&ugrave;m a&longs;cendat aqua, &longs;i in ejus &longs;uperficiem <lb/>immergatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001965"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001966"> Parum abes &agrave; &longs;copo, Augu&longs;tine, eaque tant&ugrave;m non pr&aelig;vidi&longs;ti, <lb/>qu&aelig; nonnulli in Mercurio cum &longs;ummo &longs;tupore mirantur. </s>
          <s id="s.001967">Prim&ograve; enim &longs;i <lb/>canaliculus Mercurio &longs;ecundum alteram extremitatem immergatur, non <lb/>mod&ograve; non a&longs;&longs;urgit per canaliculum, &longs;upra libellam exterioris &longs;uperficiei, <lb/>&longs;ed tantul&ugrave;m &longs;ub&longs;idit, quod hi&longs;ce oculis centies ob&longs;ervavi. </s>
          <s id="s.001968">Secund&ograve;, Non <lb/>modo &longs;uprema illius &longs;uperficies cava non e&longs;t, &longs;ed omnino convexa; &amp; <lb/>vbi ad os tubi, in quo continetur pertingit, long&egrave; convexior, qu&agrave;m &longs;uper&shy;<lb/>ficies aqu&aelig;. </s>
          <s id="s.001969">Terti&ograve;, Non mod&ograve; non a&longs;&longs;urgit gutta Mercurij per ro&longs;trum <lb/>calami, &longs;ed ne quidem ro&longs;trum in eam &longs;ubit, &longs;ed vel cedit, non &longs;ine fo&longs;&longs;ula <lb/>in puncto contactus, vel repentino motu &longs;e&longs;e &longs;ubducit. </s>
          <s id="s.001970">Quart&ograve;, non <pb pagenum="169" xlink:href="025/01/173.jpg"/>modo non a&longs;&longs;urgit Cylindro &longs;olido immer&longs;o; &longs;ed qua&longs;i fo&longs;&longs;ula circa illius <lb/>&longs;uperficiem acta &longs;ub&longs;idit, &amp; circa fo&longs;&longs;ulam Mercurij &longs;uperficies attollitur, <lb/>idque ad &longs;en&longs;um &amp; evidentiam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001971"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001972"> Non video, ne quid di&longs;&longs;imulem, quomodo h&aelig;c ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is <lb/>con&longs;equi po&longs;&longs;int; ac proinde non mirum &longs;i ex iis &agrave; me non deducta. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001973"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001974"> Con&longs;equuntur tamen; nempe c&ugrave;m Mercurius vitro non adh&aelig;&shy;<lb/>reat, vt per&longs;picuum e&longs;t, in tantum enim corpus humidum aliorum corpo&shy;<lb/>rum &longs;uperficiei adh&aelig;ret, in quantum in cavitates, &longs;trias &amp; pororum o&longs;tiola <lb/>&longs;ubit; cert&egrave; Mercurius pr&aelig; cra&longs;&longs;itudine in eas angu&longs;tias &longs;e&longs;e minim&egrave; inge&shy;<lb/>rit; vnde a&euml;ri locus vitrum inter &amp; Mercurium relinquitur; nec enim va&shy;<lb/><figure id="id.025.01.173.1.jpg" xlink:href="025/01/173/1.jpg"/><lb/>cuum datur. </s>
          <s id="s.001975">Sit &longs;uperficies Mercurij AB, in quam <lb/>immergatur Cylindrus vitreus EC, &longs;ub&longs;idet Mercurius <lb/>in fo&longs;&longs;ulam GH, qu&aelig; optim&egrave; concipitur, &longs;i tota h&aelig;c <lb/>Figura circa Cylindri EC axem volvi &longs;upponatur; <lb/>c&ugrave;m enim non adh&aelig;reat Mercurius lateri ED, a&euml;r <lb/>compre&longs;&longs;us qua&longs;i cuneatim penetrat v&longs;que ad G, &amp; fa&shy;<lb/>cil&egrave; &agrave; latere ED Mercurium removet; hinc tantulum <lb/>attolli Mercurium nece&longs;&longs;e e&longs;t; hinc circa &longs;uperficiem Cylindri EC fo&longs;&longs;ula, <lb/>&amp; circa fo&longs;&longs;ulam modicus tumor; vt enim cuneus dum &longs;ubit vnum ab alio <lb/>removet, ita premens a&euml;r ad in&longs;tar cunei interceptus inter &longs;uperficiem Cy&shy;<lb/>lindri &amp; Mercurium, hunc ab illa tantulum removet; atque ita, vt vides, <lb/>quartum experimentum ad commune no&longs;trum principium reducitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001976"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001977"> Iam ver&ograve; &longs;ecundum, eodem modo, te duce explicabo, nempe <lb/>a&euml;r etiam &longs;e&longs;e in&longs;inuat ad in&longs;tar cunei inter &longs;uperficiem cavam canalis &amp; <lb/>Mercurium contentum, vnde <expan abbr="ill&utilde;">illum</expan> &agrave; dicta &longs;uperficie removet, idque in <expan abbr="orb&etilde;">orbem</expan>, <lb/>ac proinde circa <expan abbr="medi&utilde;">medium</expan>, vel centrum tantulum attollitur, atque intume&longs;cit; <lb/>&longs;ed quid de primo? </s>
          <s id="s.001978">vix enim video, quonam pacto ad idem principium re&shy;<lb/>duci queat; idem de tertio dictum &longs;it; &longs;uggere qu&aelig;&longs;o mihi, quid &longs;entias. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001979"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001980"> Per admotum canaliculum Mercurius non a&longs;&longs;urgit; tum quia <lb/>c&ugrave;m long&egrave; cra&longs;&longs;ior &longs;it reliquo humore in angu&longs;tias difficili&ugrave;s intruditur; <lb/>vnde per telam, &longs;eu pannum non colatur, vt aqua; quia per exigua coli fo&shy;<lb/>ramina difficil&egrave; trajicitur; tum quia pr&aelig;dicta fo&longs;&longs;ula exterior circa canali&shy;<lb/>culi immer&longs;i &longs;uperficiem convexam excavata vim pre&longs;&longs;ionis di&longs;trahit &agrave; &longs;u&shy;<lb/>perficie Mercurij, qu&aelig; ba&longs;i canaliculi adh&aelig;ret, eam que in contrariam par&shy;<lb/>tem traducit; vnde non mirum, &longs;i vi pre&longs;&longs;ionis Mercurius per canaliculum <lb/>non a&longs;&longs;urgat. </s>
          <s id="s.001981">Sed poti&ugrave;s ex vtroque capite Mercurius intra canaliculum <lb/>&longs;ub&longs;idat infra &longs;uperficiem exteriorem, c&ugrave;m &amp; vitrum &longs;uo appul&longs;u, &amp; vis <lb/>pre&longs;&longs;ionis, qu&aelig; per canaliculum exeritur, &longs;upra aliam pr&aelig;valens, ob ratio&shy;<lb/>nem expo&longs;itam, Mercurium deprimant. </s>
          <s id="s.001982">Inde quoque ratio ducitur tertij <lb/>experimenti; nempe ro&longs;trum calami propter cra&longs;&longs;itudinem Mercurij in <lb/>eum non &longs;ubit, &longs;ed poti&ugrave;s Mercurius ro&longs;tro cedens in fo&longs;&longs;am &longs;ub&longs;idit; c&ugrave;m <lb/>difficili&ugrave;s qu&agrave;m aqua dividatur; vnde mutatur pre&longs;&longs;ionis ratio, ac proinde <lb/>per ro&longs;trum admotum non a&longs;&longs;urgit, vt aqua. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001983"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001984"> Quid &longs;i in va&longs;e compo&longs;ito iuxta formam pr&aelig;&longs;criptam &amp; <lb/>delineatam in Figura &longs;equente. </s>
        </p>
        <pb pagenum="170" xlink:href="025/01/174.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001985"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001986"> Hoc ip&longs;um &longs;ubnectere meditabar; &longs;ed pr&aelig;veni&longs;ti; infundo igi&shy;<lb/><figure id="id.025.01.174.1.jpg" xlink:href="025/01/174/1.jpg"/><lb/>tur Mercurium in AB, donec totum vas plenum <lb/>&longs;it, &longs;tatue libellam AG; ob&longs;erva quantumlibet, <lb/>vides Mercurium a&longs;&longs;urgere in FG ; equidem cir&shy;<lb/>ca centrum V alti&ugrave;s attollitur, qu&agrave;m &longs;i e&longs;&longs;et aqua, <lb/>propter rationem &agrave; me &longs;upra expo&longs;itam; tantu&shy;<lb/>lum enim &longs;ub&iuml;t cuneus a&euml;ris inter latera va&longs;is &amp; <lb/>Mercurium, quod inaqua non fit; vnde alti&ugrave;s <lb/>centrum V. attollitur; minus ver&ograve; centrum &longs;u&shy;<lb/>perficiei FG, quia minor e&longs;t &longs;uperficies: vides ta&shy;<lb/>men, vix oculo di&longs;cerni po&longs;&longs;e, vtra &longs;uperficies al&shy;<lb/>ti&ugrave;s a&longs;&longs;urgat; equidem &longs;i canaliculus IE angu&shy;<lb/>&longs;tior e&longs;&longs;et, difficilius per illum cra&longs;&longs;ior Mercurius a&longs;&longs;urgeret; hinc min&ugrave;s <lb/>alt&egrave;, in plumbo, &amp; melle idem probabis; &longs;i ver&ograve;, vt hic, paul&ograve; laxior ad ean&shy;<lb/>dem &longs;en&longs;ibiliter a&longs;cendit altitudinem, &amp; lic&egrave;t tantulum a&longs;&longs;urgat, per cana&shy;<lb/>liculum id compen&longs;atur ab altiore tumore &longs;uperficiei AB. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001987">Illud porr&ograve; tan&shy;<lb/>tulum, quo a&longs;&longs;urgit ab eadem ratione in&aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis procedit; c&ugrave;m <lb/>enim aqu&aelig; gravitas &longs;it ad <expan abbr="gravitat&etilde;">gravitatem</expan> Mercurij fer&egrave; vt 1.ad 15.fit &longs;egmentum <lb/>aqu&aelig; &longs;upra libellam AG a&longs;&longs;urgens, FL; dividatur linea FM in 15.partes <lb/>&aelig;quales, vna ex illis erit altitudo &longs;egmenti Mercurij a&longs;&longs;urgentis in canali&shy;<lb/>culo ID; &longs;i tamen paul&ograve; laxior &longs;it, vt dixi; &longs;i enim angu&longs;tior, pr&aelig; cra&longs;&longs;itudi&shy;<lb/>ne min&ugrave;s a&longs;&longs;urgit: vides qu&agrave;m facil&egrave; cuncta h&aelig;c ad commune illud princi&shy;<lb/>pium reducantur, imm&ograve; ad aliud reduci nequeant; ac proinde ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is <lb/>omnibus experimentis idem principium eti&aacute;m &longs;tatuitur &amp; confirmatur. </s>
          <s id="s.001988">Sci&shy;<lb/>licet humorem attolli in canaliculo propter in&aelig;qualem a&euml;ris pre&longs;&longs;ionem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001989"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c mihi &longs;upra modum arrident; quid porr&ograve; fiat &longs;i can&agrave;li&shy;<lb/>culus intra alium in&longs;eratur, quando &longs;cilicet in Mercurium immergitur, ex <lb/>te re&longs;cire de&longs;idero, c&ugrave;m mihi dubium non &longs;it, quin cuncta h&aelig;c probaveris. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.174.2.jpg" xlink:href="025/01/174/2.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.001990"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001991"> Rect&egrave; conjicis, &agrave; me probata e&longs;&longs;e: Sit ergo <lb/>Cylindrus vitreus AD, cavus, &longs;ed clau&longs;us in CD, <lb/>apertus in AB; in quem tantulum Mercurij infu&longs;us <lb/>occupet &longs;egmentum CO, &amp; in&longs;eratur canaliculus <lb/>vtrimque pervius IE; non a&longs;&longs;urgit Mercurius &longs;upra <lb/>libellam NO, &longs;ed tantulum deprimitur in canaliculo; <lb/>a&longs;&longs;urgit ver&ograve; in vacuitate intercepta, propter rationem <lb/>jam expo&longs;itam. </s>
          <s id="s.001992">Si ver&ograve; infundatur aqua in pr&aelig;dictam <lb/>vacuitatem interceptam, tantulum Mercurius in pr&aelig;&shy;<lb/>dicta vacuitate contentus deprimitur infra libellam <lb/>NO, a&longs;&longs;urgit ver&ograve; &longs;upra in canaliculo, puta in G ; quod <lb/>cert&egrave; fieri debet, vt &longs;it perfectum &aelig;quilibrium; c&ugrave;m <lb/>&longs;cilicet non mod&ograve; pondus Mercurij NE attollat Mer&shy;<lb/>curium, ver&ugrave;m etiam pondus &longs;imul aqu&aelig; infu&longs;&aelig;; igitur <lb/>&longs;i pondus &longs;olius Mercurij &longs;u&longs;tinet &longs;egmentum Mercu&shy;<lb/>rij EE, majus pondus, vtpote compo&longs;itum ex Mercu&shy;<lb/>rio &amp; aqua infu&longs;a, majus Mercurij &longs;egmentum &longs;u&longs;tinet, puta EG ; &longs;i autem <pb pagenum="171" xlink:href="025/01/175.jpg"/>a&longs;cendat per canaliculum &longs;upra NO, infra NO de&longs;cendat, nece&longs;&longs;e e&longs;t, in&shy;<lb/>tra vacuitatem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001993">Pr&aelig;tere&agrave; &longs;i his &longs;tantibus, attollatur canaliculus IE, v&longs;que ad imam aqu&aelig; <lb/>&longs;uperficiem, puta v&longs;que ad NO, tunc de&longs;cendente Mercurio ex &longs;egmento <lb/>FG, &longs;ubit aqua canaliculum impletque, tum canaliculum, tum vacuitatem, <lb/>&longs;i&longs;titque vtraque aqu&aelig; &longs;uperficies, tum intra, tum extra canaliculum, in ea&shy;<lb/>dem libella, puta HM nec a&longs;&longs;urgit aqua per canaliculum alti&ugrave;s contra mo&shy;<lb/>rem &longs;olitum; ratio ex eo petitur, qu&ograve;d a&euml;ris pre&longs;&longs;io aquam per canaliculum <lb/>attollere nequeat, ni&longs;i &longs;imul attollat Mercurium; &longs;upponitur enim canali&shy;<lb/>culus tantulum immer&longs;us in Mercurium; hunc autem, vt dixi, attollere non <lb/>pote&longs;t; hinc &longs;i canaliculus ita attollatur, vt ima illius extremitas &longs;it &longs;upra <lb/>&longs;uperficiem Mercurij, tunc aqua alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgit &longs;upra libellam HM, puta <lb/>in I, quia tunc in&aelig;qualis a&euml;ris pre&longs;&longs;io &longs;uum effectum habet; neque ad <lb/>hunc finem Mercurius, vt ante, attollendus e&longs;t, &longs;ed aqua &longs;ola; &longs;i demum <lb/>ex illo &longs;itu, quo ima ba&longs;is canaliculi &longs;uprem&aelig; Mercurij adh&aelig;ret, &amp; vtra&shy;<lb/>que &longs;uperficies aqu&aelig;, tum in vacuitate, tum in canaliculo &aelig;qu&egrave; a&longs;&longs;urgit in <lb/>HM, deprimas canaliculum v&longs;que ad E, aqu&aelig; &longs;uperficies in vacuitate <lb/>a&longs;cendit &longs;upra HM, infra quam de&longs;cendit in canaliculo; quia &longs;egmentum <lb/>canaliculi immer&longs;um Mercurio ex eo loco imi va&longs;is, quem occupat, extru&shy;<lb/>dit Mercurium in vacuitatem interceptam facili&ugrave;s qu&agrave;m in canaliculum, <lb/>propter angu&longs;tias; quid mirum ergo, &longs;i &longs;uperficies aqu&aelig; in vacuita&shy;<lb/>te a&longs;&longs;urgat &longs;upra HM, hanc enim attollit extru&longs;us &agrave; &longs;egmento im&shy;<lb/>mer&longs;o Mercurius, in canaliculo ver&ograve; &longs;ub&longs;idente Mercurio, incu&shy;<lb/>bans aqua etiam &longs;ub&longs;idit, ex his, ni fallor, reliqua facil&egrave; intelli&shy;<lb/>getis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001994"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001995"> Cuncta h&aelig;c illam a&euml;ris pre&longs;&longs;ionem omnino evincunt, ad <lb/>quam etiam multa alia, qu&aelig; vi cuidam tractrici vulg&ograve; tribuuntur, &aelig;qu&egrave; <lb/>facil&egrave; reducere po&longs;&longs;um. </s>
          <s id="s.001996">Sic &longs;pongio&longs;a corpora humorem dicuntur exuge&shy;<lb/>re, vt panis, pr&aelig;&longs;ertim bis coctus, aut recens, &longs;pongia, pannus, terra <lb/>&longs;icca, pumex, aliaque huju&longs;modi; nam pori &longs;eu meatus, quantumvis <lb/>obliqui totidem canaliculos faciunt, per quos aqua facil&egrave; a&longs;&longs;urgit: Vn&shy;<lb/>de vis illa tractrix, vt omnino fictitia, rejicitur; item illa Fromondi fa&shy;<lb/>bula, qui ni&longs;i me fallit memoria lib. 5. Meteor. cap. 2. art. 2. Vbi Conimbri&shy;<lb/>cen&longs;ium aliorumque &longs;ententias rejeci&longs;&longs;et, recurrit ad qua&longs;dam partes aqu&aelig; <lb/>tenuiores, qu&aelig; &longs;ur&longs;um a&longs;cendunt; &longs;ed illa aqua, vbi deinde &longs;pongia expri&shy;<lb/>mitur, &aelig;qu&egrave; cra&longs;&longs;a e&longs;t atque alia, &amp; a&euml;re long&egrave; gravior; cur ergo a&longs;cen&shy;<lb/>dit? </s>
          <s id="s.001997">Idem Fromondus aquam frigidi&longs;&longs;imam exugi negat; &longs;ed merum men&shy;<lb/>dacium e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.001998"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.001999"> Sine qu&aelig;&longs;o i&longs;tum hominem; &longs;ufficiat &agrave; te optim&egrave; deduci, il&shy;<lb/>los effectus, qui vulg&ograve; &longs;uctioni, &longs;eu vi tractrici tribuuntur, ad idem prin&shy;<lb/>cipium no&longs;trum reduci; vt autem ad illud redeam, novum experimentum <lb/>adduco, per quod, meo judicio, mirific&egrave; confirmatur: Sit vas quodlibet <lb/>aqua plenum, admoveatur canaliculus, in &longs;itu perpendiculari, illico aqua <lb/>a&longs;&longs;urgit; appendatur in hoc eodem &longs;itu canaliculus, fideli bilance, aqua, qu&aelig; <lb/>&longs;ubit, nullum momentum addit ponderi canaliculi vitrei; quod vt accura-<pb pagenum="172" xlink:href="025/01/176.jpg"/>t&egrave; fiat, &longs;u&longs;pendatur canaliculus tenui filo pendulo ex brachio extremo bi&shy;<lb/>lancis; ita vt deor&longs;um ire non po&longs;&longs;it, &longs;ed tant&ugrave;m parum immergatur in <lb/>&longs;uperficiem aqu&aelig; &longs;ubjecto va&longs;e content&aelig;; occludaturque &longs;upremum os ca&shy;<lb/>naliculi cera, aut &longs;uilla ve&longs;ica, antequam immergatur, ac deinde immer&longs;um <lb/>illius pondus accurat&egrave; appendatur, admoto &longs;cilicet iu&longs;to pondere oppo&longs;it&aelig; <lb/>lanci; po&longs;te&agrave; ver&ograve; aperiatur acu &longs;upremum os prius ob&longs;tructum; a&longs;&longs;urgit <lb/>illico aqua per canaliculum, lic&egrave;t nihil ponderis pror&longs;us accedat: Illa igi&shy;<lb/>tur aqu&aelig; portio, qu&aelig; per canaliculum a&longs;cendit, dicto filo pendulo non <lb/>&longs;u&longs;tinetur, &longs;ed ab alio principio, eoque applicato; &longs;cilicet ab a&euml;re com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;o; hoc experimentum, &longs;i accurat&egrave; fiat, rem i&longs;tam evincit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002000"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002001"> Sed vnde huju&longs;modi a&euml;ris compre&longs;&longs;ionem e&longs;&longs;e putares? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002002"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002003"> Huic tuo qu&aelig;&longs;ito faciam &longs;atis; &longs;i dixero ex duplici capite pro&shy;<lb/>venire, Prim&ograve;, ex admixtione vaporis &amp; halitus; c&ugrave;m enim no&longs;ter a&euml;r purus <lb/>non &longs;it, multa huju&longs;modi habet admixta, vnde illius compre&longs;&longs;io &longs;equitur. <lb/></s>
          <s id="s.002004">Secund&ograve;, ex pondere &longs;upremi a&euml;ris incubantis: fieri enim non pote&longs;t, quin <lb/>a&euml;r &longs;ubjectus inde compre&longs;&longs;us evadat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002005"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> E&longs;t quod multa opponam. </s>
          <s id="s.002006">Prim&ograve;, totus a&euml;r gravitat gra&shy;<lb/>vitatione communi; ne igitur pars inferior in &longs;e ip&longs;um gravitare dica&shy;<lb/>tur, dicendum videtur. </s>
          <s id="s.002007">Superiorem a&euml;ris tractum in inferiorem non <lb/>gravitare. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002008"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002009"> Dare non po&longs;&longs;um totum a&euml;ra gravitatione communi gravi&shy;<lb/>tare in quodlibet corporis &longs;ubjecti punctum; nec enim vllum centrum <lb/>gravitatis commune habet, quod iis dumtaxat gravibus competit &lpar;de <lb/>phy&longs;ico loquor&rpar; quorum tota vis gravitationis per vnicam lineam &agrave; pr&aelig;&shy;<lb/>dicto centro ductam exeritur ; corpus liquidum, vt aqua, &amp; &longs;pirabile, vt <lb/>a&euml;r, ni&longs;i contineantur in va&longs;e, per Cylindros deor&longs;um, parallelos, gra&shy;<lb/>vitant; &longs;cilicet ad &longs;en&longs;um; c&ugrave;m alioquin omnes Cylindri gravitationis <lb/>vers&ugrave;s idem centrum eant; vnde paralleli e&longs;&longs;e non po&longs;&longs;unt; equidem &longs;e&shy;<lb/>cund&ugrave;m eundem Cylindrum gravitatio omnium partium, qu&aelig; illum <lb/>componunt, ita communis e&longs;t, vt omnes &longs;imul in corpus &longs;ubjectum gra&shy;<lb/>vitent, &amp; &longs;ingul&aelig; &longs;upra &longs;ingulas &longs;ubjectas imm&ograve; &longs;upra eandem &longs;ubjectam <lb/>omnes &longs;uperiores, in eodem tamen Cylindro; cogita lapidem lapidi &longs;uppo&shy;<lb/>&longs;itum, &longs;ubjectus enim omnes &longs;uperiores ferre cen&longs;etur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002010"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002011"> Tota igitur illa gravitatio reducitur in lineas; &longs;inguli enim <lb/>Cylindri &longs;unt totidem line&aelig;; linea autem, aut nihil, aut parum ponde&shy;<lb/>ris habet; nulla igitur inde compre&longs;&longs;io, aut cert&egrave; modica; quid enim <lb/>tam parvi ponderis vis efficeret: ponamus enim Cylindrum aqueum da&shy;<lb/>t&aelig; ba&longs;is &amp; altitudinis pendere vnam libram; &longs;upponamus item aqu&aelig; gra&shy;<lb/>vitatem e&longs;&longs;e ad gravitatem a&euml;ris vt 1000. ad 1. haud dubi&egrave; Cylindrus a&euml;&shy;<lb/>ris &aelig;qualis pendit tant&ugrave;m vnam mille&longs;imam partem vnius libr&aelig;; igitur <lb/>&longs;i 1000. huju&longs;modi Cylindros ita di&longs;ponas, vt vnus alteri imponatur, om&shy;<lb/>nes &longs;imul vnam libram pendent; c&ugrave;m autem in infinitum contrahi ba&longs;is <lb/>po&longs;&longs;it, &amp; in eadem proportione cre&longs;cere altitudo, cert&egrave; habebis Cylindrum <lb/>petit&aelig; cuju&longs;libet altitudinis, qui vnam libram pendat, lic&egrave;t ad lineam non&shy;<lb/>dum redactus, &longs;eu contractus &longs;it. </s>
        </p>
        <pb pagenum="173" xlink:href="025/01/177.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002012"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002013"> Nulla e&longs;t in hoc difficultas, &amp; valde miror, te in hoc ar&shy;<lb/>gumento diuti&ugrave;s h&aelig;rere; in qua enim proportione decre&longs;cit pondus, de&shy;<lb/>cre&longs;cit re&longs;i&longs;tentia; id e&longs;t, in qua proportione contrahitur ba&longs;is Cylindri <lb/>comprimentis, contrahitur &amp; Cylindri compre&longs;&longs;i: nempe, vt &longs;e habet <lb/>comprimens Cylindrus, cujus ba&longs;is e&longs;t vt quatuor, ad Cylindrum com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;um ba&longs;is vt quatuor, ita &longs;e habet Cylindrus ba&longs;is 2.ad Cylindrum ba&shy;<lb/>&longs;is vt 2.eju&longs;dem &longs;cilicet altitudinis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002014"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002015"> Quis, qu&aelig;&longs;o capiat, tantam pre&longs;&longs;ionis vim, quam haud du&shy;<lb/>bi&egrave; immane pondus incubantis a&euml;ris omnin&ograve; efficeret, etiam &longs;i demus, <lb/>a&euml;ris gravitatem e&longs;&longs;e ad gravitatem aqu&aelig; vt 1. ad 1000. aut etiam &longs;i vis, <lb/>duplo, vel triplo minorem; porr&ograve; a&euml;ra parum admodum compre&longs;&longs;um e&longs;&longs;e, <lb/>vel ex eo probatur argumento, vt aiunt, ad hominem, quod tantulum aqu&aelig; <lb/>dumtaxat elevet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002016"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002017"> In hoc &longs;altem hallucinaris, qu&ograve;d eandem a&euml;ris gravitantem <lb/>vbique e&longs;&longs;e &longs;upponas, quod tamen &agrave; veritate pror&longs;us alienum e&longs;t, nempe <lb/>a&euml;r inferior gravior e&longs;t, quia compre&longs;&longs;ior, in quacumque voles ratione; <lb/>c&ugrave;m enim a&euml;ris altitudinem certam ne&longs;ciamus, &longs;uper hoc, ni&longs;i tant&ugrave;m in <lb/>genere, aliquid definire nequimus; qu&ograve;d autem modicam vim pre&longs;&longs;ionis, <lb/>&longs;eu poti&ugrave;s compre&longs;&longs;ionis a&euml;ris ex eo probes, qu&ograve;d modicus &longs;it illius effe&shy;<lb/>ctus, aqua &longs;cilicet per canaliculum a&longs;&longs;urgens, rect&egrave;, meo judicio, non de&shy;<lb/>ducis; c&ugrave;m etiam a&euml;r exterior compre&longs;&longs;us, per &longs;upremum os canaliculi per&shy;<lb/>vij eam vim retundat; min&ugrave;s tamen; vnde alia pre&longs;&longs;io pr&aelig;valeat nece&longs;&shy;<lb/>&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002018"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002019"> Imm&ograve; tu poti&ugrave;s hallucinaris, Augu&longs;tine, lic&egrave;t enim retun&shy;<lb/>dat, repellatque humorem per caniculum a&longs;&longs;urgentem a&euml;r compre&longs;&longs;us, per <lb/>eundem &longs;cilicet canaliculum &longs;uam vim exerens; quia tamen vires pre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nis &longs;unt vt anguli, &longs;eu coni pre&longs;&longs;ionum, de quibus ante, haud dubi&egrave; pre&longs;&longs;io <lb/>intra canaliculum vix e&longs;&longs;et millecupla alterius, ac proinde mille&longs;imam <lb/>tant&ugrave;m effectus, &longs;cilicet elevationis partem impediret, qu&aelig; rever&agrave; &longs;ub &longs;en&shy;<lb/>&longs;um non cadit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002020"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002021"> Sentio vim hujus argumenti, cui &longs;olvendo vix parem me &longs;en&shy;<lb/>tio; imm&ograve; alia duo mihi veniunt in mentem, qu&aelig; non parum negotij mihi <lb/>face&longs;&longs;unt; fer opem, Antime, nempe de tua cau&longs;a &amp; &longs;ententia h&icirc;c agitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002022"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002023"> Citi&ugrave;s qu&agrave;m par e&longs;&longs;et, animum de&longs;pondes; quid qu&aelig;&longs;o h&icirc;c diffi&shy;<lb/><figure id="id.025.01.177.1.jpg" xlink:href="025/01/177/1.jpg"/><lb/>cile? </s>
          <s id="s.002024">Repete Figuram &longs;uperiorem. </s>
          <s id="s.002025">Sitque &longs;uperfi&shy;<lb/>cies aqu&aelig; AB, in quam vis pre&longs;&longs;ionis exeritur ; <lb/>itemque FG, in quam etiam vis pre&longs;&longs;ionis <lb/>cadit, minor cert&egrave;, &longs;ed in minima proportione <lb/>in&aelig;qualitatis incumbit; nempe totus a&euml;r &aelig;qua&shy;<lb/>liter premit AB &amp; FG, v&longs;que ad terminum <lb/>DE, c&ugrave;m &aelig;qu&egrave; liber &longs;it, vt patet; illa &longs;ol&ugrave;m <lb/>a&euml;ris portio contenta in &longs;egmento canaliculi <lb/>FE in&aelig;qualitatem inducit; nimirum totus a&euml;r <lb/>liber&egrave; premit FG, &longs;ed excepta portione FE; <lb/>cujus angulus pre&longs;&longs;ionis contrahitur, de hoc <pb pagenum="174" xlink:href="025/01/178.jpg"/>enim angulo intelligi debent ea, qu&aelig; &longs;upra dicta &longs;unt; quo &longs;emel admi&longs;&shy;<lb/>&longs;o, vides, qu&agrave;m modica &longs;it pre&longs;&longs;ionis differentia, ac proinde minimus fer&egrave; <lb/>illius effectus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002026"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002027"> Ea, qu&aelig; mod&ograve; dixi&longs;ti, multam mihi lucem attulerunt; &amp; <lb/>jam mihi &longs;olvere po&longs;&longs;e videor illa, qu&aelig; mihi paul&ograve; ante in mentem ve&shy;<lb/>nerunt; primum erat, quod in imo a&euml;ris tractu, aqua per canalicu&shy;<lb/>lum alti&ugrave;s attolli deberet, quod tamen fieri non exi&longs;timo; &longs;ed hoc facil&egrave; <lb/>&longs;olvitur; quia modica illa differentia in vtroque &longs;itu &longs;ub &longs;en&longs;um non ca&shy;<lb/>dit. </s>
          <s id="s.002028">Alterum erat paul&ograve; difficili&ugrave;s, quod &longs;cilicet in Plenilunio &amp; Novi&shy;<lb/>lunio long&egrave; altius attolli deberet, quia tunc a&euml;r gravior e&longs;t; &longs;ed profe&shy;<lb/>ct&ograve; c&ugrave;m illa gravitas a&euml;ris ab humore admixto procedat, qui rever&agrave; non <lb/>comprimitur, non &longs;equitur, a&euml;ra compre&longs;&longs;iorem e&longs;&longs;e, lic&egrave;t gravior &longs;it, <lb/>non quidem per &longs;e, &longs;ed per accidens, vt aiunt. </s>
          <s id="s.002029">Tertium denique, quod <lb/>jam &longs;upra indicaveras, cuipiam fort&egrave; difficillimum videbitur; nempe <lb/>tempore &longs;ummi &aelig;&longs;tus, c&ugrave;m minor incubet a&euml;ris gravitatio, a&euml;r minus <lb/>compre&longs;&longs;us e&longs;t; &longs;ub finem ver&ograve; refluxus c&ugrave;m major incubet gravitatio, ac <lb/>proinde a&euml;r compre&longs;&longs;ior fit; hac hora humor per canaliculum alti&ugrave;s, il&shy;<lb/>la ver&ograve; min&ugrave;s alt&egrave; a&longs;&longs;urgeret, quod tamen, opinor, minim&egrave; &longs;uccedit; <lb/>facil&egrave; tamen re&longs;ponderi pote&longs;t, imm&ograve; re&longs;pondeo, hoc non facere, vt hu&shy;<lb/>mor alti&ugrave;s attollatur, c&ugrave;m maneat &longs;en&longs;ibiliter eadem in&aelig;qualis pre&longs;&longs;ionis <lb/>proportio; &longs;ive a&euml;r compre&longs;&longs;ior, &longs;ive min&ugrave;s compre&longs;&longs;us &longs;it; &longs;ed hoc jam <lb/>&longs;upra indica&longs;ti, Antime; Non nego tamen compre&longs;&longs;ioris a&euml;ris alios ef&shy;<lb/>fectus e&longs;&longs;e po&longs;&longs;e; &longs;ed in hoc ca&longs;u novus effectus non e&longs;t; h&aelig;c porr&ograve; re&shy;<lb/>&longs;pon&longs;io in primum illud, quod &longs;upra expo&longs;ui, optim&egrave; quadrat, vt patet: <lb/>antequam autem ad tuas guttulas &amp; bullas orationem convertas, &longs;cire ve&shy;<lb/>lim, cur humor aliquando a&longs;&longs;urgat per canaliculum veloci&longs;&longs;imo motu, ali&shy;<lb/>quando ver&ograve; tardi&ugrave;s; pr&aelig;&longs;ertim &longs;i canaliculus inclinetur, quod aliquando <lb/>memini, &agrave; me probatum fui&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002030"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002031"> Cit&ograve; a&longs;&longs;urgit, quando humefacta &longs;uperficie cava canali&shy;<lb/>culi, nullas &longs;alebras, nulla impedimenta humor invenit; vbi tamen in <lb/>dictas a&longs;peritates a&longs;&longs;urgens humor incurrit, tardi&ugrave;s haud dubi&egrave; progredi&shy;<lb/>tur; cujus rei clari&longs;&longs;imam analogiam habes in aqua per &longs;iccum alveum <lb/>currente, cujus cur&longs;us ab in&aelig;quali alvei &longs;uperficie &longs;i&longs;titur &amp; impedi&shy;<lb/>tur, ac proinde lenti&ugrave;s fluit; ide&ograve; porr&ograve; per inclinatum alveum pr&aelig;di&shy;<lb/>cta motus tarditas ob&longs;ervatur, quia &longs;cilicet ex parte, in dictam vitri <lb/>&longs;uperficiem incumbit, ac proinde in pr&aelig;dictas &longs;alebras magis incur&shy;<lb/>rit; &longs;ed jam ad guttas &amp; bullas venio, &amp; ante omnia, qu&aelig;ro ex te, <lb/>Augu&longs;tine, vnde illam Figuram Sph&aelig;ricam habeat gutta, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i pau&shy;<lb/>l&ograve; minor e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002032"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002033"> Varij varia de hoc argumento, qu&aelig; quia mer&egrave; commenti&shy;<lb/>tia e&longs;&longs;e puto, &amp; fictitia, ad &longs;alvandum hoc experimentum vltro pr&aelig;ter&shy;<lb/>mitto, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m ex iis, qu&aelig; huc v&longs;que &agrave; te dicta &longs;unt, veram hu&shy;<lb/>jus rei cau&longs;am, germanamque rationem conjiciam; nempe c&ugrave;m ab a&euml;&shy;<lb/>re compre&longs;&longs;o &aelig;quali ni&longs;u tota gutt&aelig; &longs;uperficies prematur, quid mi&shy;<lb/>rum &longs;i inde Sph&aelig;riea Figura inducatur. </s>
          <s id="s.002034">Vix obnitente, &longs;eu reluctan-<pb pagenum="175" xlink:href="025/01/179.jpg"/>te humoris gravitate, qui c&ugrave;m in puncto contactus qua&longs;i &longs;u&longs;tinea&shy;<lb/>tur, &amp; partes inter &longs;e aliquam tenacitatem habeant, &amp; premens a&euml;r <lb/>vndequaque premat, ac proinde ab ima parte qua&longs;i &longs;u&longs;tineat latera&shy;<lb/>les humoris partes, h&aelig; minim&egrave; &longs;ub&longs;idunt; hinc vbi major e&longs;t humoris <lb/>quantitas, &longs;ub&longs;idit humor, &amp; gutta deprimitur, pr&aelig;valente &longs;cilicet humo&shy;<lb/>ris pondere. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002035"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002036"> Rect&egrave; omnin&ograve; mentem meam &amp; &longs;en&longs;um a&longs;&longs;equeris; hinc <lb/>multa experimenta omnibus obvia ad idem principium reduco. </s>
          <s id="s.002037">Prim&ograve;, <lb/>vbi vna gutta in aliam incidit, du&aelig; in vnam eandemque abeunt; nem&shy;<lb/>pe in eo contactus puncto, in quo vna tangit aliam, ab externo a&euml;re non <lb/>premitur, &longs;ed in aliis omnibus; hinc cedit humor in eo puncto, atque <lb/>ade&ograve; vna intra aliam intruditur. </s>
          <s id="s.002038">Secund&ograve;, Gutta pendula h&aelig;ret aliquan&shy;<lb/>do vel in &longs;uperficie ligni, qu&aelig; deor&longs;um vergit, vel extremo na&longs;o; vnde <lb/>hoc? </s>
          <s id="s.002039">quia premit a&euml;r ab omni parte, ea dumtaxat excepta, qu&aelig; ligno <lb/>vel na&longs;o adh&aelig;ret; ea autem vis e&longs;t pre&longs;&longs;ionis, qu&aelig; guttam h&aelig;rentem &longs;u&shy;<lb/>&longs;tineat; &longs;i autem &longs;cire velis, quanta &longs;it h&aelig;c gutta, illico reponam, &aelig;qua&shy;<lb/>lem e&longs;&longs;e humoris portioni, qu&aelig; per canaliculum attollitur, vt &longs;&aelig;p&egrave; pro&shy;<lb/>bavi. </s>
          <s id="s.002040">Terti&ograve;, Si partem inferiorem gutt&aelig; pendul&aelig;, vel minima fe&longs;tu&shy;<lb/>ca tangas, &longs;tatim effluit per admotam fe&longs;tucam; quia in eo puncto, in <lb/>quo fe&longs;tuca gutt&aelig; admovetur, a&euml;r non premit, quia non tangit; ali&aelig; <lb/>igitur partes prementes pr&aelig;valent; igitur accedente pr&aelig;&longs;ertim gravita&shy;<lb/>te, &longs;eu pondere gutt&aelig; pendul&aelig;, gutta decidit. </s>
          <s id="s.002041">Quart&ograve;, Si ver&ograve; tangas in <lb/>&longs;uperiore portione laterali, &amp; lent&egrave; fe&longs;tucam adducas, gutta &longs;equitur, <lb/>non qu&ograve;d vlla vis tractrix in&longs;it, qu&aelig; in hoc pr&aelig;&longs;ertim ca&longs;u fictitia e&longs;t, <lb/>&longs;ed quia partem illam a&euml;r non premit, &longs;ed oppo&longs;itam, illa cedit huic pr&aelig;&shy;<lb/>valenti; vnde &longs;i fe&longs;tuca reducitur, vi pre&longs;&longs;ionis, in pr&aelig;dicta parte oppo&longs;i&shy;<lb/>ta, guttam &longs;equi nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
          <s id="s.002042">Quint&ograve;, Gutt&aelig; humoris, plano in &longs;itu ver&shy;<lb/>ticali &longs;ito etiam adh&aelig;rent, propter eandem rationem, quam non re&shy;<lb/>peto. </s>
          <s id="s.002043">Sext&ograve;, In guttis Mercurij id di&longs;criminis e&longs;t, quod paul&ograve; majores <lb/>non adh&aelig;reant, propter majus pondus, &longs;ecus minores, pro quo e&longs;t eadem <lb/>ratio, i&longs;t&aelig; autem perfecti&ugrave;s tornantur; quia Mercurius tenacior e&longs;t &amp; cra&longs;&shy;<lb/>&longs;ior; accedit, qu&ograve;d in planorum Strias &amp; Salebras non &longs;ubit, vt aqua; igi&shy;<lb/>tur facili&ugrave;s &longs;e&longs;e &longs;u&longs;tinet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002044"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002045"> De bullis vel ampullis, idem facil&egrave; dixero; qu&aelig; &longs;ic tornan&shy;<lb/>tur ab a&euml;re pre&longs;&longs;o tum interiore, tum exteriore: fe&longs;tucam etiam admotam <lb/>ac deinde reductam &longs;equitur bulla, propter eandem rationem: in hoc cert&egrave; <lb/>nullam video difficultatem; &longs;ed perge qu&aelig;&longs;o, Antime, ac recen&longs;e alia expe&shy;<lb/>rimenta, qu&aelig; haud dubi&egrave; ob&longs;erva&longs;ti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002046"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002047"> Hoc facere meditantem interpella&longs;ti. </s>
          <s id="s.002048">Septim&ograve;, Igitur vbi pup&shy;<lb/>pus vel extremam linguam papill&aelig; mamm&aelig; affigit, lac &longs;tatim effluit; <lb/>quia &longs;cilicet a&euml;r vndequaque mamm&aelig; &longs;uperficiem premit, excepta illa par&shy;<lb/>te extrema, cui lingua puppuli adh&aelig;ret ; quid mirum igitur &longs;i lac exprima&shy;<lb/>tur? </s>
          <s id="s.002049">Octav&ograve;, Ni&longs;i extra chorum &longs;altare timerem, huc etiam adducerem co&shy;<lb/>nicam flamm&aelig; Figuram, ad quam inducendam a&euml;ris pre&longs;&longs;io non parum <lb/>confert; c&ugrave;m enim ab halitu igneo &longs;ur&longs;um extru&longs;o a&euml;r valde rare&longs;cat, <pb pagenum="176" xlink:href="025/01/180.jpg"/>&amp; di&longs;pergatur, ab ea parte non premit, &longs;ed ab omni alia, vnde Figuram <lb/>conicam &longs;equi nece&longs;&longs;e e&longs;t; &longs;ed hoc argumentum alterius loci e&longs;t; in libro <lb/>&longs;ingulari de igne rem hanc fus&egrave; pro&longs;ecutus &longs;um. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002050">Non&ograve;, Arborum trun&shy;<lb/>ci &amp; rami, imm&ograve; &amp; pili, o&longs;&longs;a, nervi, &amp; multa alia Figuram Cylindricam <lb/>habent, c&ugrave;m enim initio molliora e&longs;&longs;ent, ab a&euml;re premente tornata <lb/>fuerunt. </s>
          <s id="s.002051">Decim&ograve;, Si linguam vulneri admoveas, dum recens e&longs;t, <lb/>illico &longs;anguis effluit, ob a&euml;ris &longs;cilicet pre&longs;&longs;ionem in circumpo&longs;itam car&shy;<lb/>nem. </s>
          <s id="s.002052">Omitto alia fer&egrave; innumera, qu&aelig; ex dictis facil&egrave; &amp; nullo negotio intel&shy;<lb/>ligetis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002053"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002054"> Vna difficultas re&longs;tat, eaque maxima: nempe intelligo, hu&shy;<lb/>morem etiam per canaliculum a&longs;&longs;urgere intra vas, in quo a&euml;r maxim&egrave; di&shy;<lb/>latatus e&longs;t; vnde manife&longs;t&egrave; colligi videtur, non attolli propter a&euml;ris com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;ionem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002055"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002056"> Non nego, difficil&egrave; argumentum e&longs;&longs;e; &longs;ed quia connexum e&longs;t <lb/>cum illo celebri experimento &longs;u&longs;pen&longs;i in fi&longs;tula vitrea Mercurij, vel alio <lb/>recipientis vitrei, in quo a&euml;r vi emboli adducti dilatatur, qu&aelig; paul&ograve; po&longs;t <lb/>di&longs;cutiemus, rem illam e&ograve; remitto; antequam porr&ograve; de pr&aelig;fato experi&shy;<lb/>mento agam, vnum profect&ograve; non omittam, quod viro ingenio&longs;i&longs;&longs;imo <lb/>meique amici&longs;&longs;imo aliquando in mentem venit, &longs;cilicet ab ea vi humo&shy;<lb/>rem per canaliculum attolli, qu&agrave;m vulg&ograve; electricam vocant, quod tamen, <lb/>meo judicio, dici non pote&longs;t; c&ugrave;m diver&longs;i&longs;&longs;ima &longs;int vtriu&longs;que motio&shy;<lb/>nis principia; nempe vis electrica in eo po&longs;ita e&longs;t, quod Vi&longs;cidorum fi&shy;<lb/>laminum ten&longs;orum pri&ugrave;s ac deinde reductorum vi, facil&egrave; mobilia &longs;imul <lb/>adducantur, affiganturque &longs;uccino, ex quo pr&aelig;dicta filamina effluvio quo&shy;<lb/>dam perenni erumpunt; quid porr&ograve; h&aelig;c ad elevationem humoris per ca&shy;<lb/>naliculum? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002057"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002058"> Inaudij aliquid de hoc argumento &agrave; te fui&longs;&longs;e excogitatum, <lb/>&longs;ed majori &longs;altem ex parte mihi excidit; quare rem mihi grati&longs;&longs;imam facies, <lb/>&longs;i obiter &longs;altem explanes, neque hoc Parergum Chry&longs;ocomo di&longs;plicebit; im&shy;<lb/>m&ograve; inde meli&ugrave;s con&longs;tabit eorum veritas, qu&aelig; huc v&longs;que de humoris per ca&shy;<lb/>naliculum elevatione nobis expo&longs;ui&longs;ti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002059"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002060"> Per me lic&egrave;t, Augu&longs;tine, &longs;ed obiter; &longs;uccinum igitur po&longs;t <lb/>modicum affrictum in modica di&longs;tantia, trahit, &amp; ad &longs;e adducit corpo&shy;<lb/>ra facil&egrave; mobilia, eaque omnis generis, excepta dumtaxat flamma, alii&longs;&shy;<lb/>que accen&longs;is, vt prunis, ferro candente, idque in omni &longs;itu, &longs;ur&longs;um, deor&shy;<lb/>&longs;um, dextror&longs;um, &longs;ini&longs;tror&longs;um, mod&ograve; nihil pror&longs;us interponatur; &longs;i <lb/>enim vel tenui&longs;&longs;imum chart&aelig; folium interponatur, nihil trahit, pr&aelig;&shy;<lb/>ter ip&longs;um folium; trahit autem corpora facil&egrave; mobilia omnis generis, <lb/>vt dixi, &amp; in omni corporis &longs;tatu; duro &longs;cilicet, liquido, &longs;pirabili; &longs;ic <lb/>fumum trahit agitque in diver&longs;os vortices &longs;eu turbines, pulverem, <lb/>aquam, oleum, &amp;c. </s>
          <s id="s.002061">Videres enim guttam aqu&aelig; vel olei, cui &longs;uc&shy;<lb/>cinum admovetur extendere &longs;e&longs;e atque attolli; Videres innumera pul&shy;<lb/>veris grana tripudio quodam &longs;alientia, Atomos intra Solis ra&shy;<lb/>dium, conclavi prob&egrave; clau&longs;o fluitantes, admoto &longs;uccino turmatim <lb/>accurrere, fumum in mille, ductum filamina hinc &amp; illinc &longs;uccino <pb pagenum="177" xlink:href="025/01/181.jpg"/>advolvi, acum magneticam libratam in orbem agi pernici&longs;&longs;ime; libr&aelig; <lb/>lancem in perfecto &aelig;quilibrio &longs;tatutam, vel attolli, &longs;i &longs;ur&longs;um &longs;uccinum <lb/>applicetur, vel deprimi, &longs;i deor&longs;um, dixi, po&longs;t affrictum &longs;uccini; quia ta&shy;<lb/>men ad diver&longs;i corporis &longs;uperficiem pr&aelig;dictus affrictus fieri pote&longs;t, ob&shy;<lb/>&longs;ervavi etiam, diver&longs;os inde effectus &longs;equi; nempe &longs;i affrictus fiat ad <lb/>pannum omnis generis, &longs;ed pr&aelig;&longs;ertim ad coactilem, tunc &longs;uccinum ma&shy;<lb/>xim&egrave; trahit; ad telam etiam, &longs;ed minus, item ad cutem, chirothecam, <lb/>corium, modo pinguius non &longs;it, chartam, olo&longs;ericum, barbam, capillos, <lb/>ad o&longs;&longs;a, metalla, cornu, ceram, ligna, te&longs;tam, vitrum, vel nihil, vel pa&shy;<lb/>rum admodum: item &longs;i affrictus fiat ad cutem, humore, melle, bal&longs;a&shy;<lb/>mo, atramento, adipe fer&egrave; omnis generis, therebinthina, &longs;ucco mali au&shy;<lb/>rei, &longs;apone, aquis di&longs;tillatis fer&egrave; omnis generis, dilutam &longs;eu perfu&longs;am, <lb/>itemque &longs;i pulvere a&longs;per&longs;o affrictus fiat; &longs;ecus tamen &longs;i butyro, &longs;uillo <lb/>adipe, oleo fere omnis generis; tunc enim &longs;altem parum trahit, ni&longs;i &longs;al <lb/>oleo admixtum &longs;it, quod mihi ante aliquot annos indicavit vir acuti&longs;&longs;imi <lb/>ingenij meique amanti&longs;&longs;imus Laurentius Magalottus. </s>
          <s id="s.002062">Accedit, quod <lb/>non &longs;uccinum mod&ograve;, vt vulg&ograve; dicitur, vi electrica pollet, &longs;ed alia multa <lb/>corpora, vt Lacca, qu&agrave;m vulg&ograve; ceram Hi&longs;panicam vocant, gagates, <lb/>concretum &longs;cilicet bituminis genus, adamas, multique lapilli; non ta&shy;<lb/>men vnio; cry&longs;tallus &amp; multa alia, nullum tamen ligni genus, te&longs;t&aelig;, me&shy;<lb/>talli, carnis &amp;c. </s>
          <s id="s.002063">Illud vnum ob&longs;ervo, corpus omne electrica virtute pol&shy;<lb/>lens e&longs;&longs;e vitrificum, vt &longs;ic loquar, id e&longs;t, quod ad in&longs;tar vitri malleo frangi <lb/>&longs;eu teri, non ver&ograve; duci, aut findi, aut friari po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002064"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002065"> Tam multa, tam varia in vnum conge&longs;&longs;i&longs;ti experimenta, re&shy;<lb/>ticitis tamen rationibus, vt mentem poti&ugrave;s obrueris, qu&agrave;m refeceris, aut <lb/>recrearis; &longs;ingula qu&aelig;&longs;o te repetamus &amp; reducamus ad certa principia, <lb/>vt inde veritas phy&longs;ica eluce&longs;cat, itaque ante omnia, edi&longs;cere nobis tuam <lb/>hypothe&longs;im. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002066"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002067"> In vno tant&ugrave;m corpore electrico hypothe&longs;im meam &longs;tatuo, <lb/>c&ugrave;m &longs;cilicet pro aliis omnibus eadem ratio militet; accipio igitur Laccam <lb/>&longs;eu ceram hi&longs;panicam, tum quia magis obvia e&longs;t, tum quia vi electrica <lb/>maxim&egrave; pollet; illamque adhibui ad omnia fer&egrave; experimenta, con&longs;tat <lb/>multo igne; quippe accenditur; &amp; multa vligine, quia ducitur &longs;eu ne&shy;<lb/>tur in filamina vi&longs;cofa; ignis autem qui ine&longs;t, perenni actione in partes <lb/>vicinas agit, quas haud dubi&egrave; rarefacit, ac proinde intra pororum an&shy;<lb/>gu&longs;tias contract&aelig; inde nituntur erumpere, qua data porta; pori enim ob&shy;<lb/>&longs;tructi &longs;unt; &longs;ublata autem huju&longs;modi ob&longs;tructione per affrictum, ma&shy;<lb/>teria intus compre&longs;&longs;a erumpit ad in&longs;tar &longs;ulphurei jaculi; &amp; quia vi&longs;co&longs;a <lb/>e&longs;t, netur in filamen tenui&longs;&longs;imum, quod pr&aelig; impetu, quo erumpit, cum <lb/>intus altera ejus extremitas, propter vi&longs;co&longs;itatem aliis partibus eju&longs;dem <lb/>materi&aelig; adh&aelig;reat; maxim&egrave; tenditur; at &longs;tatim ce&longs;&longs;ante impetu, redu&shy;<lb/>citur vt chorda ten&longs;a, &amp; &longs;ecum a&longs;portat corpu&longs;cula facil&egrave; mobilia, qu&aelig; <lb/>occurrunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002068"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002069"> Hoc fort&egrave; gratis dicitur; quis enim filamina illa vnquam vi&shy;<lb/>dit, aut &longs;en&longs;it? </s>
          <s id="s.002070">quis alia multa his &longs;imilia non fingat? </s>
        </p>
        <pb pagenum="178" xlink:href="025/01/182.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002071"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002072"> Perennia corporum effluvia agno&longs;cimus omnes, quod ex odo&shy;<lb/>re, &longs;itu, &longs;iccitate ac re&longs;olutione corporum facil&egrave; probamus; accedit, <lb/>quod partes ignis, e&aacute;&longs;que multas ine&longs;&longs;e con&longs;tat, qu&aelig; vi activa eaque ne&shy;<lb/>ce&longs;&longs;aria pollent; mult&ugrave;m item materi&aelig; rect&egrave; di&longs;po&longs;it&aelig;, in quam ignis <lb/>agat, vligino&longs;&aelig; &longs;cilicet &amp; pinguis; quidni ergo effectus nece&longs;&longs;arius ex <lb/>cau&longs;a nece&longs;&longs;aria? </s>
          <s id="s.002073">Calor &longs;cilicet &amp; rarefactio eju&longs;dem materi&aelig;; &longs;ed cum <lb/>intra pororum angu&longs;tias comprimatur, pori enim, majore &longs;cilicet ex par&shy;<lb/>te ob&longs;tructi &longs;unt; vbi deinde affrictu, pori os ab&longs;tergitur, inde erumpit <lb/>cum impetu, &amp; c&ugrave;m materia vi&longs;co&longs;a &longs;it, ducitur in filum, cujus altera ex&shy;<lb/>tremitas intra porum h&aelig;ret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002074"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002075"> Sed quid tandem poros ob&longs;truit? </s>
          <s id="s.002076">deinde vnicus affrictus &longs;uf&shy;<lb/>ficeret, c&ugrave;m tamen aliquo po&longs;t affrictum tempore fort&egrave; non trahat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002077"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002078"> Ille halitus vligino&longs;us, &longs;ic enim vocare liceat, ductus in fila&shy;<lb/>men, eo fer&egrave; modo, quo fumus; netur in fila; &longs;i enim candelam rec&egrave;ns <lb/>extinctam a&longs;picias, &longs;itam inter oculum &amp; Solem, vel luculentam flam&shy;<lb/>mam, incredibilem prors&ugrave;s tenui&longs;&longs;imorum filaminum vim miraberis; <lb/>quia ver&ograve; &longs;tatim concre&longs;cit externo frigore, ad o&longs;tium pori omnino riget, <lb/>inde manife&longs;ta ob&longs;tructionis cau&longs;a, concretum &longs;cilicet ad pori os <lb/>filamen. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002079"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002080"> Inaudij &longs;emper, affrictum illum fieri, vt inde calor produ&shy;<lb/>catur, quem nece&longs;&longs;arium e&longs;&longs;e, dicunt, ad virtutem illam electricam exci&shy;<lb/>tandam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002081"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002082"> Scio pro&longs;ect&ograve;, h&aelig;c vulg&ograve; dici ac doceri; non tamen res ita &longs;e&shy;<lb/>habet; Lacca enim, &longs;i nimium incale&longs;cat, nihil trahit, deinde &longs;i po&longs;t af&shy;<lb/>frictum; Laccam vel &longs;uccinum in aliqua di&longs;tantia flamm&aelig; admoveas, ac <lb/>deinde ad ea corpu&longs;cula, qu&aelig; alioquin facil&egrave; trahuntur, applices, nihil <lb/>prors&ugrave;s trahit, vt millies &longs;altem probavi; calor igitur vim electricam non <lb/>excitat, &longs;ed poti&ugrave;s impedit; equidem &longs;i denu&ograve; Laccam panno affrices, <lb/>corpu&longs;cula, vt ante, illico trahit, ea porr&ograve; di&longs;tantia flamm&aelig;, vel primis <lb/>lacca admovetur, qua, vt modicum &longs;altem trahat, corpu&longs;culis admo&shy;<lb/>vetur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002083"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002084"> Non video, quid flamma ad id conferat, vt tractionem im&shy;<lb/>pediat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002085"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002086"> Id tamen video; lic&egrave;t tu ip&longs;e long&egrave; oculatior &longs;is; nempe fi&shy;<lb/>lamina illa vligino&longs;a &longs;unt, ac proinde ignem &longs;tatim concipiunt, abeuntque <lb/>in auras; &longs;ublata igitur cau&longs;a tractionis, filaminum &longs;cilicet ten&longs;ione &amp; <lb/>adductione ce&longs;&longs;at tractio ; immo lic&egrave;t jam corpu&longs;culum &longs;uccino adh&aelig;&shy;<lb/>reat, v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->fru&longs;tum chart&aelig;, &longs;i ju&longs;ta di&longs;tantia flamm&aelig; admovetur, eo ip&longs;o &agrave; <lb/>&longs;uccino avellitur, ac deor&longs;um proprio pondere cadit; quia &longs;cilicet funicu&shy;<lb/>los illos con&longs;umit ignis, quibus affixum tenebatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002087"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002088"> Nihil addi pote&longs;t, ade&ograve;que i&longs;ta difficultas penitus exhau&longs;ta e&longs;t; <lb/>con&longs;tat igitur non ide&ograve; affrictu opus e&longs;&longs;e, ad excitandum calorem, &longs;ed ad <lb/>&longs;uperficiem ab&longs;tergendam, &amp; purganda pororum o&longs;tiola, vt &longs;cilicet nova <lb/>filamina ex iis erumpant; non negarim tamen, affrictu illo aliquid etiam <lb/>caloris produci, &amp; colligi ignis partes; calor enim congregat homoge-<pb pagenum="179" xlink:href="025/01/183.jpg"/>nea, calidi &longs;cilicet; &longs;ic affrictu manus incale&longs;cit; calor porr&ograve; auctus vbe&shy;<lb/>rioris effluvij cau&longs;a e&longs;t; perfectam, ni fallor, hujus rei analogiam habe&shy;<lb/>mus in corporibus odoratis, pr&aelig;&longs;ertim durioribus; certum enim e&longs;t, <lb/>odorem diffundi in halitu odorifero; affrictu autem eorundem corpo&shy;<lb/>rum major vis pr&aelig;dicti halitus educitur: primarius tamen affrictus finis <lb/>in electricis alio &longs;pectat, &longs;cilicet ad pororum o&longs;tia expurganda: hinc pan&shy;<lb/>no poti&ugrave;s, qu&agrave;m tela, aut &longs;erico, pr&aelig;dictus finis obtinetur; quia pannus <lb/>laneus a&longs;perior e&longs;t: ad id porr&ograve; quod dicebas, &agrave; nemine vnquam pr&aelig;&shy;<lb/>dicta filamina vi&longs;a fui&longs;&longs;e, vt cum tua bona venia dicam, futile e&longs;t; quis enim <lb/>pariter halitum odoratum vidit? </s>
          <s id="s.002089">aut contagio&longs;um? </s>
          <s id="s.002090">eumque, in quem &longs;in&shy;<lb/>gulis diebus aliqua no&longs;tri corporis pars avolat? </s>
          <s id="s.002091">proba &longs;is, in&longs;igni aliquo <lb/>micro&longs;copio; quod ad me &longs;pectat, nonnihil videre, auribu&longs;que percipere <lb/>mihi videor. </s>
          <s id="s.002092">Videre quidem, adhibitis divinianis micro&longs;copiis, qu&aelig; iure <lb/>omnibus huc v&longs;que fabricatis anteponenda e&longs;&longs;e duxerim; audire ver&ograve; <lb/>admota auribus tenui&longs;&longs;ima lamina, qu&aelig; &longs;onora vi maxim&egrave; polleat, cui <lb/>&longs;tatim po&longs;t affrictum &longs;uccinum applicatur; minimum enim &amp; acuti&longs;&longs;imum <lb/>tinnitum audite mihi videor, qui edi non pote&longs;t, ni&longs;i &agrave; pr&aelig;dictorum fila&shy;<lb/>minum appul&longs;u; neutrum tamen pro certo vendito: neque id nece&longs;&longs;e e&longs;t, <lb/>c&ugrave;m aliund&egrave; con&longs;tet; nec enim pr&aelig;dicta corpu&longs;cula propria vi, &longs;eu vir&shy;<lb/>tute a&longs;cendunt; v.g. <!-- REMOVE S-->pulvis gravi&longs;&longs;imus; aliunde igitur moventur; non ab <lb/>a&euml;re; quid enim ad hoc affrictus iuvaret? </s>
          <s id="s.002093">quid noceret flamma? </s>
          <s id="s.002094">cur alia <lb/>corpora ad eundem finem &aelig;qu&egrave; idonea non e&longs;&longs;ent, ac electrica? </s>
          <s id="s.002095">&agrave; &longs;uc&shy;<lb/>cino igitur adducuntur; qua vi amabo? </s>
          <s id="s.002096">tractrice, inquies; cur ergo af&shy;<lb/>frictu opus? </s>
          <s id="s.002097">cur obe&longs;t flamma? </s>
          <s id="s.002098">cur major Lacc&aelig; aut &longs;uccini fru&longs;tum <lb/>majus pondus non attollit? </s>
          <s id="s.002099">deinde &longs;uccinum vertibile accedit ad quod&shy;<lb/>libet corpus, ni&longs;i ignitum &longs;it; &longs;i ad vnum tant&ugrave;m, vt magnes ad ferrum, <lb/>&amp; vici&longs;&longs;im, e&longs;&longs;et aliqua analogia, &longs;ed quod ad omnia; nativa vi ab intrin&shy;<lb/>&longs;eco, non dictu mod&ograve;, &longs;ed cogitatu ridiculum e&longs;t: Itaque, c&ugrave;m jam <lb/>aliunde, &amp; ex communibus principiis habeam, pr&aelig;&longs;atum filaminum efflu&shy;<lb/>vium; &amp; cum iis adductis, illi omnes motus explicari facil&egrave; po&longs;&longs;int, ad&shy;<lb/>duci ver&ograve; nece&longs;&longs;e &longs;it, &longs;i pri&ugrave;s tendantur, tendi autem oporteat, &longs;i cum im&shy;<lb/>petu ex poro erumpant; itemque cum impetu erumpere, &longs;i pri&ugrave;s materia <lb/>vligino&longs;a &amp; vi&longs;co&longs;a vi partium ignis rarefacta; ob&longs;tructis poris avolare <lb/>prohibita, compre&longs;&longs;a intus retineatur, ac demum erumpant pr&aelig;dicta fila&shy;<lb/>mina, &longs;i affrictu, obex tollatur: fru&longs;tra oculorum, quorum aciem fu&shy;<lb/>giunt, te&longs;timonium qu&aelig;ritur; nec ea propter merit&ograve; dici pote&longs;t, h&aelig;c &agrave; <lb/>me gratis ad&longs;trui; accedit, qu&ograve;d mult&aelig; ob&longs;ervationes h&aelig;c filamina pror&shy;<lb/>&longs;us evincunt. </s>
          <s id="s.002100">Prim&ograve;, &longs;i po&longs;t affrictum, &longs;uccinum pulveri admoveatur, quo&shy;<lb/>quover&longs;um di&longs;pergitur pulvis, adducitur que. </s>
          <s id="s.002101">Secund&ograve;, fru&longs;tula chart&aelig;, <lb/>quibus admovetur, eodem modo di&longs;perguntur. </s>
          <s id="s.002102">Terti&ograve;, vbi ad ducuntur <lb/>illa in diver&longs;os gyros &amp; &longs;piras eunt, &longs;itumque mutant, &amp; modo hinc, mo&shy;<lb/>d&ograve; illinc trahuntur. </s>
          <s id="s.002103">Quart&ograve;, Nonnunquam a&longs;&longs;urgunt ex plano, in quo ja&shy;<lb/>cebant, &amp; &longs;ic erecta manent, lic&egrave;t &longs;uccinum non tangant. </s>
          <s id="s.002104">Quint&ograve;, Vnum <lb/>alteri catenatim adh&aelig;ret, quod non fit alio corpore admoto. </s>
          <s id="s.002105">Sext&ograve;, vidi <lb/>aliquando, idque non &longs;emel, fru&longs;tum chart&aelig; citra contactum, &egrave; &longs;uccino <pb pagenum="180" xlink:href="025/01/184.jpg"/>pendulum; dici tamen po&longs;&longs;et adh&aelig;&longs;i&longs;&longs;e &longs;uccino per aliquod in&longs;en&longs;ibile <lb/>chart&aelig; filamentum. </s>
          <s id="s.002106">Septim&ograve;. </s>
          <s id="s.002107">Vbi fru&longs;tra illa levi digito moveo, Sen&longs;io re&shy;<lb/>&longs;i&longs;tentiam omnino illi &longs;imilem, quam &longs;entirem, &longs;i tenui&longs;&longs;imo reticulo impli&shy;<lb/>cata e&longs;&longs;e<gap/>t; immo po&longs;tquam loco &longs;uo mota &longs;unt, in eandem non recipiunt <lb/>&longs;e&longs;e, &longs;ed huc illuc, ab aliis filaminibus abripiuntur. </s>
          <s id="s.002108">Octavo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002109">Quando po&longs;t af&shy;<lb/>frictum, fru&longs;tum adducitur, qua&longs;i tripudio quodam huc illuc agitur; vix h&aelig;c <lb/>aliaque multa &longs;imilia &longs;ine pr&aelig;dictis filaminibus explicari po&longs;&longs;unt, immo nec <lb/>intelligi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002110"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002111"> Perge qu&aelig;&longs;o, &amp; alia nobis expone, qu&aelig; ad rem hanc per&shy;<lb/>tinent. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002112"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002113"> Per me licet; Nono, igitur &longs;i po&longs;t affrictum, &longs;uccinum &longs;uccu&shy;<lb/>tias, eoque tundas aliud corpus, non trahit, vel long&egrave; min&ugrave;s; quia pr&aelig;dicta <lb/>filamina &longs;uccu&longs;&longs;u illo di&longs;&longs;ipantur. </s>
          <s id="s.002114">Decim&ograve;. </s>
          <s id="s.002115">Item &longs;i valido anhelitu &longs;uccinum <lb/>perfles, etiam po&longs;t affrictum; quia &longs;ic eadem filamina difflantur. </s>
          <s id="s.002116">Vndecim&ograve;. <lb/></s>
          <s id="s.002117">Idem accidit, &longs;i Aquiloni. </s>
          <s id="s.002118">Vel Au&longs;tro vehementi, po&longs;t affrictum, exponas. <lb/></s>
          <s id="s.002119">Duodecim&ograve;. </s>
          <s id="s.002120">Item &longs;i po&longs;t affrictum &longs;uccinum, vel humido immergas, vel <lb/>humore perfundas; nempe illa filamina humor diluit; hinc ad ten&longs;ionem <lb/>inepta: Analogiam habes in membrana tympani. </s>
          <s id="s.002121">Decimo-terti&ograve;. </s>
          <s id="s.002122">Po&longs;tquam <lb/>traxit, &longs;ibique affixit pulverem &longs;uccinum, lic&egrave;t illud admoveas fru&longs;tulis <lb/>chart&aelig;, illa vix trahit; ab&longs;ter&longs;o tamen pulvere, citra novum affrictum, char&shy;<lb/>tulas trahit; quia filamina circa pulverem occupata, aliud quidqiam non <lb/>trahunt; ab&longs;ter&longs;o tamen pulvere, fractis &longs;cilicet vinculis, nova erumpunt, <lb/>qu&aelig; pr&aelig;dictum pr&aelig;&longs;tant effectum, ad quem pr&aelig;&longs;ertim pr&aelig;fata ab&longs;ter&longs;io <lb/>plurimum confert. </s>
          <s id="s.002123">Pari modo, po&longs;tqu&agrave;m traxit aliquot fru&longs;ta chart&aelig;, vix <lb/>pulverem trahit, propter eandem rationem. </s>
          <s id="s.002124">Decimo - quart&ograve;. </s>
          <s id="s.002125">Si po&longs;t a&longs;tri&shy;<lb/>ctum, &longs;uccinum immergas Oleo, non ob&longs;tat, quo min&ugrave;s trahat, quia Oleum <lb/>pr&aelig;dicta filamina vligino&longs;a non diluit. </s>
          <s id="s.002126">Decimo - quint&ograve;. </s>
          <s id="s.002127">Sicuti humorem <lb/>affundas, &amp; in ea &longs;uccinum frices, po&longs;t affrictum nihil trahit, quia affu&longs;us <lb/>humor filamina diluit, &amp; ten&longs;ionem impedit; idem dico de aquis di&longs;tillatis, <lb/>vino, oxymo, aceto, &longs;ucco mali aurei, propter eandem rationem; idem de <lb/>&longs;apone adipe, melle, bal&longs;amo, therebinthjna propter nimiam tenacitatem, <lb/>qu&aelig; filamina impedit. </s>
          <s id="s.002128">Decimo - &longs;ext&ograve;. </s>
          <s id="s.002129">Si perfundatur cutis oleo, po&longs;t af&shy;<lb/>frictum in ea &longs;uccini, &longs;equitur tractio ; quia vt jam dixi &longs;upra, Oleum non <lb/>ob&longs;tat, ni&longs;i &longs;al Oleo admi&longs;ceatur, quia &longs;cilicet poros &longs;uccini ob&longs;truit; idem <lb/>de butyro, &amp; &longs;uillo adipe recente, propter eandem rationem. </s>
          <s id="s.002130">Decim&ograve; - &longs;e&shy;<lb/>ptim&ograve;. </s>
          <s id="s.002131">Si pulverem cuti a&longs;pergas, ac deinde frices, nihil trahit; quia pulve&shy;<lb/>ris admoti mordacitas, vel a&longs;peritas filamina &longs;ecat. </s>
          <s id="s.002132">Decimo - octav&ograve;. </s>
          <s id="s.002133">Si affri&shy;<lb/>ctus fiat in capillis, &amp; tenera barba, tractioni non obe&longs;t; quia e&longs;t ad in&longs;tar la&shy;<lb/>n&aelig;. </s>
          <s id="s.002134">Ex his, ni fallor, reliqua facil&egrave; intelligetis; quare illa omitto, ne prolixior <lb/>&longs;im. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002135"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002136"> Experimentorum, qu&aelig; Prim&ograve; loco ad duxi&longs;ti, rationem &amp; <lb/>cau&longs;am afferre omi&longs;i&longs;ti, &longs;upple illam qu&aelig;&longs;o. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002137"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002138"> Non omi&longs;it, &longs;ed eam &longs;uppo&longs;uit, c&ugrave;m facile ex dictis elici po&longs;&shy;<lb/>&longs;it, nam primo di&longs;perguntur grana pulveris huc illuc; quia diver&longs;a filami&shy;<lb/>na huc illuc erumpunt, &amp; vbi reducuntur multa grana male implicata pro-<pb pagenum="181" xlink:href="025/01/185.jpg"/>prio pondere cadunt. </s>
          <s id="s.002139">Secund&ograve; fru&longs;ta chart&aelig; &agrave; diver&longs;is filaminibus appul&longs;is, <lb/>nece&longs;&longs;ari&ograve; agitantur, di&longs;pergunt&ugrave;rque, &amp; in multos gyros &amp; &longs;piras agun&shy;<lb/>tur, &agrave; diver&longs;is &longs;cilicet filaminibus adducta; eunt autem filamina &longs;ecund&ugrave;m <lb/>lineam pororum. </s>
          <s id="s.002140">Terti&ograve;, quod nonnunquam a&longs;&longs;urgant citra tactum, ide&ograve; fit, <lb/>quia in ea di&longs;tantia, pauciora filamina e&ograve; appul&longs;a non &longs;ufficiunt, ad tantum <lb/>pondus attollendum. </s>
          <s id="s.002141">Quart&ograve; Corpus interceptum etiam tenui&longs;&longs;imum fila&shy;<lb/>mina &longs;i&longs;tit, ide&ograve; tractionem impedit. </s>
          <s id="s.002142">Vnum tamen fru&longs;tum chart&aelig; alteri <lb/>applicatum adh&aelig;ret, propter filamina lateralia. </s>
          <s id="s.002143">Quint&ograve;. </s>
          <s id="s.002144">Tripudium illud <lb/>fru&longs;tri chart&aelig; adducti diver&longs;is filaminibus, per diver&longs;as lineas trahentibus, <lb/>tribuendum e&longs;t: Vides, qu&agrave;m facil&egrave; rationes de&longs;iderat&aelig; deducantur; reli&shy;<lb/>quis experimentis &longs;ubject&aelig; fuerunt. </s>
          <s id="s.002145">Vnum fort&egrave; dee&longs;t, cur &longs;cilicet affrictus <lb/>in quibu&longs;dam corporibus factus tractionem, vel omnino, vel ex majore <lb/>parte impediat; quod tamen dictu facile e&longs;t; quia &longs;cilicet, quorumdam affri&shy;<lb/>ctu, nec excitatur calor, nec pori ob&longs;tructi ab&longs;terguntur; &longs;ic ad ter&longs;ionem <lb/>charta inepta e&longs;t; tela aptior; pannus ver&ograve; apti&longs;&longs;imus, pr&aelig;&longs;ertim, &longs;i quid ca&shy;<lb/>loris excitandum e&longs;t: omitto vortices illos adducti fumi; con&longs;tat enim ex fi&shy;<lb/>laminibus, qu&aelig; cum aliis filaminibus agglomerantur; hic enim e&longs;t diver&longs;&aelig; <lb/>tractionis effectus; &longs;ed vnde e&longs;t? </s>
          <s id="s.002146">mi Antime, cinericius ille color fumi &longs;ucci&shy;<lb/>no advoluti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002147"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002148"> Puta fuliginem qua&longs;i &longs;ublimatam, vt &longs;ic loquar, &longs;eu flo&shy;<lb/>rem quemdam fuliginis, aut fumi, in &longs;uperficie &longs;uccini concre&longs;&shy;<lb/>centem; corporum autem &longs;ublimatorum &amp; calcinatorum color, vt &shy;<lb/>plurimum ad album accedit, &longs;ed de coloribus h&icirc;c di&longs;putandi locus <lb/>non e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002149"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002150"> An fort&egrave; hic effectus in vacui metum referri po&shy;<lb/>te&longs;t? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002151"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002152"> Non de&longs;unt profect&ograve;, qui pr&aelig;&longs;atam tractionem in Vacui me&shy;<lb/>tum reducant, &longs;ed meo judicio, perperam; quis enim amab&ograve;, &amp; vnde <lb/>hic vacui metus? </s>
          <s id="s.002153">dato enim pr&aelig;dicto effluvio, min&ugrave;s loci e&longs;t, qu&agrave;m opor&shy;<lb/>teat, non plus; pr&aelig;tere&agrave; cur a&euml;r poti&ugrave;s non accurrit, vel adducitur ad fu&shy;<lb/>gam Vacui, qu&agrave;m charta, vel alia corpora, qu&aelig; long&egrave; difficili&ugrave;s moven&shy;<lb/>tur qu&agrave;m a&euml;r? </s>
          <s id="s.002154">denique e&longs;to, vacui metu vnum corpus alteri adh&aelig;reat, ac <lb/>proinde hoc &longs;ine illo moveri <expan abbr="n&otilde;">non</expan> po&longs;&longs;it, nullum <expan abbr="tam&etilde;">tamen</expan> &agrave; &longs;e ip&longs;o ob vacui me&shy;<lb/>tum movetur, vt luculentis experimentis o&longs;tendi &agrave; me po&longs;&longs;et, hinc <expan abbr="eti&atilde;">etiam</expan> illo&shy;<lb/>rum &longs;ententiam rejicio, qui volunt effluvium illud in capillitium quoddam <lb/>concre&longs;cere, cui fe&longs;tuc&aelig;, <expan abbr="aliaq;">aliaque</expan> corpu&longs;cula facil&egrave; deinde adh&aelig;reant; quidam <lb/>recentior hanc &longs;ententiam typis mandavit, &longs;ed multis ante annis, &longs;cilicet <lb/>ann. </s>
          <s id="s.002155">1646, in Philo&longs;ophia per propo&longs;itiones dige&longs;ta, hanc ip&longs;am, quam vo&shy;<lb/>bis expo&longs;ui, jam edideram; vnde me ab illo non accepi&longs;&longs;e per&longs;picuum fit, <lb/>quanquam citra eruptionem illam, ten&longs;ionem &amp; reductionem filaminum, <lb/>&longs;i vnum vel alterum experimentum demas nullum ex reliquis explicari <lb/>pote&longs;t, adhibito etiam pr&aelig;&longs;ato capillitio, vt con&longs;ideranti patebit; quare vltra <lb/>refutare illam &longs;ententiam oper&aelig; pretium non e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002156"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002157"> Scite averem, vtr&ugrave;m &longs;upponas tua illa filamina rumpi pr&aelig; <lb/>nimia ten&longs;ione &amp; impetu. </s>
        </p>
        <pb pagenum="182" xlink:href="025/01/186.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002158"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002159"> Non negaverim, frangi aliqua; quod tamen non ob&longs;tat; c&ugrave;m <lb/>alterum &longs;egmentum, cujus altera extremitas poro &longs;uccini adh&aelig;ret, redu&shy;<lb/>catur po&longs;t fractionem; opus tamen non e&longs;t, vt rumpantur; c&ugrave;m ad pr&aelig;fa&shy;<lb/>tos effectus explicandos &longs;atis &longs;it filamen, ten&longs;um pri&ugrave;s, deinde cum im&shy;<lb/>petu &longs;uccinum vers&ugrave;s reduci, vt fieri videmus in chordis ten&longs;is: habetis <lb/>igitur &longs;implicem iuxta atque facilem modum &agrave; me ali&agrave;s excogitatum, <lb/>explicand&aelig; virtutis electric&aelig;; nec effluvium illud gratis, vt dicebas, &agrave; me <lb/>fingitur, quod &longs;cilicet tam multa &amp; varia experimenta evincunt; quod&shy;<lb/>que &lpar;ita &longs;altem mihi videtur&rpar; vi&longs;u &amp; auditu percipi pote&longs;t; dicerem etiam <lb/>tactu, ni&longs;i vobis ri&longs;um movere timerem; nam pr&aelig;ter illam re&longs;i&longs;tentiam, <lb/>quam digitus &longs;entit, dum fe&longs;tucam affixam removere lent&egrave; conatur, &longs;i <lb/>po&longs;t affrictum &longs;uccinum validum &amp; prob&egrave; l&aelig;vigatum proxim&egrave; admoveam <lb/>extrem&aelig; lingu&aelig;, vel oculis, vel parti cuipiam l&aelig;&longs;&aelig;, qu&aelig; vel levi&longs;&longs;imum <lb/>tactum ferre nequeat, aliquem appul&longs;um &longs;entire mihi videor; probate <lb/>&longs;ulcis, &longs;ed de his fort&egrave; prolixi&ugrave;s, quam par e&longs;&longs;et; jam ad Mercurij elevatio&shy;<lb/>nem veniendum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002160"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002161"> Per vos mihi liceat vnum proferre; quod diu in mente volvo; <lb/>&longs;cilicet, a&euml;ra mihi videri &aelig;qu&egrave; compre&longs;&longs;um in quolibet tractu, &longs;ive ille <lb/>&longs;uperior, &longs;ive inferior &longs;it: demus enim infimum pre&longs;&longs;iorem e&longs;&longs;e, vtpote <lb/>cui totum pondus &longs;uperioris incumbat, quod &longs;upra innui&longs;&longs;e vi&longs;us es, <lb/>Antime; igitur a&euml;r compre&longs;&longs;us intra vas, inde non erumpit, lic&egrave;t vas ape&shy;<lb/>riatur: aut cert&egrave; advers&ugrave;s alium a&euml;ra erumpit, eique &longs;e&longs;e admi&longs;cet, &amp; <lb/>pre&longs;&longs;ionem &aelig;qu&egrave; dividit; dico igitur, infimum a&euml;ris tractum equidem ma&shy;<lb/>gis comprimi, majoris ponderis vi gravitantis ; &longs;ed ita contraniti, vt tra&shy;<lb/>ctum &longs;uperiorem continuum comprimat; atque ade&ograve; communis &amp; &aelig;qua&shy;<lb/>lis &longs;it vtriu&longs;que compre&longs;&longs;io; nempe a&euml;r in a&euml;re compre&longs;&longs;us &longs;e&longs;e dilatat, do&shy;<lb/>nec &aelig;qualis vtrimque &longs;it compre&longs;&longs;io; &amp; hoc, ni fallor, long&egrave; facili&ugrave;s &longs;ol&shy;<lb/>vit argumentum illud &longs;upra adductum, petitumque ab intolerabili com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;ione, qu&aelig; ex tanta ponderis, a&euml;ris &longs;cilicet, gravitantis vi &longs;equeretur; <lb/>itemque illud ex eo ductum, quod in vertice alti&longs;&longs;imi montis aqua per <lb/>canaliculum min&ugrave;s alt&egrave; a&longs;&longs;urgeret, itemque tempore fluxus; nam vt dicam <lb/>quod res e&longs;t, ill&aelig; tu&aelig; re&longs;pon&longs;iones, lic&egrave;t di&longs;&longs;imularim, mihi plen&egrave; non fe&shy;<lb/>cerunt &longs;atis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002162"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002163"> Fateor tuam illam long&egrave; faciliorem e&longs;&longs;e, cui etiam vltro &longs;ub&shy;<lb/>&longs;cribo: neque illud, quod aliqui afferunt, de lan&aelig; cumulo cujus pars in&shy;<lb/>ferior compre&longs;&longs;ior e&longs;t, quidquam negotij face&longs;&longs;it; nec enim lana propri&egrave; <lb/>loquendo comprimitur; &longs;ed tant&ugrave;m extruditur a&euml;r inter lan&aelig; filamina <lb/>contentus; neque h&aelig;c vera e&longs;t compre&longs;&longs;io, ea &longs;cilicet, ex qua tantam vim <lb/>motus &longs;equi videmus: &longs;ed tandem ad Mercurij fi&longs;tulam venio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002164">Pulcherrimum fort&egrave; ac celeberrimum experimentum e&longs;t illorum <lb/>omnium, qu&aelig; hoc currente &longs;&aelig;culo, &longs;ub mortalium venerunt ad&longs;pe&shy;<lb/>ctum: primus illius inventor fuit docti&longs;&longs;imus Torricellus, vir cert&egrave;, <lb/>quem inter principes hujus temporis Geometras iure annumero; qui <lb/>c&ugrave;m &agrave; Galil&aelig;o aliquando audii&longs;&longs;et, vel poti&ugrave;s ab eo typis mandatum <lb/>legi&longs;&longs;et, aquam attolli non po&longs;&longs;e in Siphone, &longs;upra altitudinem 18.cubi-<pb pagenum="183" xlink:href="025/01/187.jpg"/>torum vel pedum circiter 32. vt vir erat Totricellus profundi ratiocinij, <lb/>illico pr&aelig;dixit, fore vt Mercurius attolli non po&longs;&longs;et &longs;upra altitudinem <lb/>pedum 2 3/4 vel 1/3 circiter; quod c&ugrave;m in fi&longs;tula vitrea proba&longs;&longs;et; provt pr&aelig;&shy;<lb/>dixerat, &longs;ucce&longs;&longs;it eventus; in hunc porr&ograve; modum probavit; Sit vas ABG, <lb/><figure id="id.025.01.187.1.jpg" xlink:href="025/01/187/1.jpg"/><lb/>in quo &longs;it Mercurius EBF, &longs;it fi&longs;tula vitrea BCD prob&egrave; clau&longs;a in D, <lb/>apertain B, repleatur Mercurio, tum admoto pre&longs;&longs;&egrave; digito in B, immerga&shy;<lb/>tur extremitas B intra Mercurium, &longs;tatutaque fi&longs;tula in perpendiculari &longs;itu <lb/>&longs;ubducatur digitus ex B, de&longs;cendit Mercurius, nullo a&euml;re &longs;ubeunte, ita <lb/>tamen, vt &longs;egmentam extantis Mercurij CI; &longs;ive longior &longs;it fi&longs;tula, &longs;ive <lb/>brevior, &longs;it &longs;emper pedum 2. 1/4 circiter, &longs;ive tubus angu&longs;tior &longs;it, &longs;ive <lb/>laxior. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002165"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002166"> Huius experimenti primum inventorem &amp; auctorem P. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002167">Va&shy;<lb/>lerianum Magnum fui&longs;&longs;e, accepi, immo hic, ni fallor, libellum de hoc ar&shy;<lb/>gumento in lucem edidit, in quo hoc idem atte&longs;tatur, quantum &longs;cilicet <lb/>memini&longs;&longs;e po&longs;&longs;um. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002168"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002169"> Nihil profect&ograve; magis &agrave; veritate alienum; Torricellus haud <lb/>dubi&egrave;, &amp; citra omnem controver&longs;iam, primus inventor fuit; immo alij <lb/>multi hoc idem argumentum ante Valerianum tractarunt; cujus ratio, &amp; <lb/>cau&longs;a phy&longs;ica vtinam &aelig;qu&egrave; facil&egrave; &amp; certo &longs;tatui &agrave; nobis po&longs;&longs;et, atque in&shy;<lb/>ventor; nempe res mihi difficillima e&longs;&longs;e videtur, &longs;tatuere, quid occupet &longs;e&shy;<lb/>gmentum illud fi&longs;tul&aelig; CD, quod vacuum e&longs;&longs;e videtur; &amp; qua vi alterum <lb/>IC &longs;upra &longs;uperficiem EF, &longs;u&longs;tineatur; in his duobus enucleandis, tua <lb/>de&longs;udabit, opinor, indu&longs;tria, Antime; vtinam, de quo valde dubito, <lb/>f&oelig;liciter. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002170"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002171"> Tentabo &longs;altem, idque vnum oper&aelig; pretium erit, quod nec in <lb/>mea, nec in alia cuju&longs;piam hypothe&longs;i, difficultatem, &longs;i qu&aelig; fort&egrave; in&longs;it, di&longs;&shy;<lb/>&longs;imulaturus &longs;im. </s>
          <s id="s.002172">Ab illa autem initium duco, qu&aelig; &amp; Torricelli &amp; mul&shy;<lb/>torum hodie num e&longs;t, in qua &longs;cilicet, pr&aelig;fatum experimentum in hunc <pb pagenum="184" xlink:href="025/01/188.jpg"/>modum explicatur: Cylindrus a&euml;ris gravitans &longs;u&longs;tinet, inquiunt, Mer&shy;<lb/>curium IC, eju&longs;dem &longs;cilicet cum illo ponderis; e&longs;tque perfectum inter <lb/>vtrumque &aelig;quilibrium; &longs;egmentum ver&ograve; fi&longs;tul&aelig; CD omni corpore va&shy;<lb/>cuum remanet, h&aelig;c porr&ograve; hypothe&longs;is ex duplici pr&aelig;&longs;ertim capite effi&shy;<lb/>caciter, vt aiunt ab a&longs;&longs;ertore probatur. </s>
          <s id="s.002173">Prim&ograve;, ex eo quod qu&aelig;cumque tan&shy;<lb/>dem &longs;it fi&longs;tul&aelig; altitudo &amp; latitudo, &longs;egmentum extans &lpar;&longs;ic appello IC&rpar; <lb/>&aelig;qualis &longs;emper &longs;it altitudinis IC. 2. &longs;cilicet pedum, &amp; 1/3 vel 1/4. Secund&ograve;, <lb/>ex eo quod aqu&aelig; &longs;egmentum extans 32. &longs;cilicet pedum circiter <expan abbr="eju&longs;d&etilde;">eju&longs;dem</expan> &longs;it <lb/>cum &longs;egmento Mercurij extante ponderis; e&longs;t enim fere gravitas Mercurij <lb/>ad gravitatem aqu&aelig; vt 14. ad 1. vis ergo &aelig;qualis &longs;u&longs;tinet &longs;egmentum ex&shy;<lb/>tans Mercurij 2. pedum 1/3, &amp; &longs;egmentum extans aqu&aelig; 32. pedum; &longs;ed illa <lb/>vis alia e&longs;&longs;e nequit &agrave; cylindro a&euml;ris gravitante. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002174"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002175"> Accedit non leve adminiculum, ex eo quod &agrave; vitis accura&shy;<lb/>ti&longs;&longs;imis probatum fuit, in vertice alti&longs;&longs;imum montium &longs;egmentum ex&shy;<lb/>tans Mercurij e&longs;&longs;e minus IC ; quia &longs;cilicet cylindrus a&euml;ris gravitantis ac <lb/>&longs;u&longs;tinentis pr&aelig;dictum &longs;egmentum extans, brevior e&longs;t; igitur minor illius <lb/>vis &amp; ni&longs;us. </s>
          <s id="s.002176">Qaod autem &longs;egmentum CD omnino vacuum &longs;it, vel ex eo <lb/>con&longs;tat, quod inclinata fi&longs;tula in BK, a&longs;&longs;urgit Mercurius &amp; totum &longs;e&shy;<lb/>gmentum CD occupat, non tamen videtur, qu&ograve; abeat, aut &longs;e recipiat cor&shy;<lb/>pus illud, quod vacuitatem CD occupabat, &longs;i fort&egrave; aliquod e&longs;&longs;et; ex quo, <lb/>ni fallor; nova confirmatio prioris partis ducitur; cum illa vis, qu&aelig; &longs;u&longs;ti&shy;<lb/>net &longs;egmentum Mercurij IC in perpendiculo; &longs;ufficiat ad &longs;u&longs;tinendum <lb/>&longs;egmentum BK in plano inclinato, quod ex doctrina motuum facil&egrave; de&shy;<lb/>mon&longs;trarem, &longs;i res ita po&longs;tularet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002177"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/></s>
          <s id="s.002178"> Non de&longs;unt etiam alia adminicula, de quibus infra; accedunt <lb/>tamen gravi&longs;&longs;im&aelig; difficultates; omitto leviores, ne in nugis vos deti&shy;<lb/>neam, &amp; vt ab ea parte, qu&aelig; ad vacuum &longs;pectat, initium ducam, multa <lb/>rever&agrave;, opponuntur, qu&aelig; dubito, an &longs;olvi po&longs;&longs;int. </s>
          <s id="s.002179">Prim&ograve;, Qui&longs;quis ad&longs;truit <lb/>huiu&longs;modi vacuum in &longs;egmento fi&longs;tul&aelig; CD, de omni corpore quamvis <lb/>alioquin tenui&longs;&longs;imo, negat, quod &longs;patium illud occupet; at &longs;i dixero, ibi <lb/>e&longs;&longs;e vel tenuem materiam Carthe&longs;ij, vel &aelig;thera, vel &longs;ubtili&longs;&longs;imum humo&shy;<lb/>rem dilatatum, non dico cert&ograve;, &longs;ed probabiliter tant&ugrave;m, quo qu&aelig;&longs;o ar&shy;<lb/>gumento pr&aelig;dictum vacuum probare poterit? </s>
          <s id="s.002180">Secund&ograve;, Si vacuum e&longs;t, <lb/>quomodo lumine perfunditur? </s>
          <s id="s.002181">Si enim lumen con&longs;i&longs;tit in effluvio quo&shy;<lb/>dam igneo; vel in motione cuju&longs;dam materi&aelig; &longs;ubtili&longs;&longs;im&aelig;, vt docent De&shy;<lb/>mocritici; cum vacuitatem illam &longs;ubeat, occupet, impleat, ibi cert&egrave; va&shy;<lb/>cuum non e&longs;t; aut cert&egrave; lumen e&longs;t meta qualitas per medium diffu&longs;a, vt <lb/>docent ij, qui meli&ugrave;s cen&longs;ent; atque ita c&ugrave;m qualitas &longs;ine &longs;ubjecto e&longs;&longs;e <lb/>non po&longs;&longs;it, <expan abbr="eoq&umacr;e">eoque</expan> corporeo, &longs;egmentum CD vacuum non e&longs;t. </s>
          <s id="s.002182">Terti&ograve;, Si <lb/>vacuum e&longs;&longs;et, totus quantus a&euml;r &amp; &aelig;ther, qui terre&longs;tri globo vicinior e&longs;t, <lb/>in dictum &longs;egmentum gravitaret ad &longs;tatuen dum &aelig;quilibrium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002183"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002184"> Su&longs;tine, qu&aelig;&longs;o; dici enim pote&longs;t, &aelig;thera non e&longs;&longs;e gravem; <lb/>aut cert&egrave; &longs;i gravis &longs;it; incredibilem e&longs;&longs;e proportionem gravitatis a&euml;ris ad <lb/>gravitatem &aelig;theris, vtrum que de&longs;truit vim huius argumenti. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002185"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002186"> Immo &longs;unt, qui dicunt, atmo&longs;ph&aelig;ram tant&ugrave;m gravitare, <pb pagenum="185" xlink:href="025/01/189.jpg"/>hoc e&longs;t aggregatum quoddam ex multiplici halitu, aqueo pr&aelig;&longs;ertim, vel <lb/>ex ratione textur&aelig; ramorum &amp; filaminum in communis &aelig;theris, &longs;eu, vt vo&shy;<lb/>cant &longs;ubtilis materi&aelig; medio natantium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002187"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002188"> Fateor, multam vim halitus a&euml;ri admixtam e&longs;&longs;e; &longs;ed aqueus <lb/>frigore conce&longs;&longs;it, terre&longs;tris ver&ograve; partim de&longs;cendit, partim cum Atomis flui&shy;<lb/>tat in a&euml;re, a&euml;ra autem voco illud, quod non e&longs;t vapor; hic enim totus li&shy;<lb/>que&longs;cit; vbi frigore den&longs;atur ; nec filaminum agglomeratorum cumulus, &longs;ed <lb/>illud medium, in quo dicta filamina, &longs;eu filaminum ramenta, vel exuvi&aelig; <lb/>fluitant &amp; natant: fateor etiam, a&euml;ra multo humore foetum graviorem e&longs;&shy;<lb/>&longs;e, quod cert&egrave; inficietur nemo: qu&ograve;d autem cra&longs;&longs;iores nubes alti&ugrave;s non at&shy;<lb/>tollantur, non probat, &longs;uperfu&longs;um a&euml;ra non gravitare, &longs;ed tant&ugrave;m min&ugrave;s gra&shy;<lb/>vitate; quod fateor vltro; &aelig;ther ille ab a&euml;re fort&egrave; non di&longs;tinguitur; aut &longs;i <lb/>di&longs;tinguitur, incredibilis non e&longs;t illius gravitatis proportio ad gravitatem <lb/>hujus; Vt vt &longs;it, juxta illa mea principia, qu&aelig; jam in &longs;uperioribus congre&longs;&shy;<lb/>&longs;ibus pr&aelig;mi&longs;i, hoc argumentum omnino inefficax non e&longs;t; &longs;ecernatur ta&shy;<lb/>men, vt vultis; ne cuiquam moveam litem; alia pro&longs;equor. </s>
          <s id="s.002189">Quart&ograve;, So&shy;<lb/>nus editur intra illud &longs;egmentum CD, appenditur enim filo tintinnabu&shy;<lb/>lum intra ampullam vitream, qu&aelig; ad extremitatem D facil&egrave; componitur; <lb/>nec e&longs;t, qu&ograve;d aliquis dicat, &longs;onum, &longs;eu tremulum motum traduci per filum <lb/>in fi&longs;tulam; quia hoc fal&longs;um e&longs;&longs;e con&longs;tat, ex luculento experimento; &longs;i enim <lb/>tintinnabulum appendas filo ad ferreum axem, ob&longs;tructis auribus; lic&egrave;t den&shy;<lb/>tibus pr&aelig;dictum axem tangas, nullum &longs;onum percipies, quamvis tintinna&shy;<lb/>bulum re ip&longs;a &longs;onet; igitur filum aptum medium non e&longs;t, ad pr&aelig;dictum <lb/>motum traducendum: deinde ita di&longs;poni pote&longs;t tintinnabulum, in&longs;erto fi&shy;<lb/>&longs;tul&aelig; filo ferreo, ex quo pendeat, vt fi&longs;tulam nullo modo tangat, nec me&shy;<lb/>diat&egrave;, nec immediat&egrave;, vt aliquando probavi; &longs;en&longs;i tamen vt ant&egrave;, &longs;onum; &longs;o&shy;<lb/>nus autem propagari non pote&longs;t, ni&longs;i per medium. </s>
          <s id="s.002190">Quint&ograve;, Ignis intia <lb/>idem &longs;egmentum accenditur; hic porr&ograve; accendi non pote&longs;t, ni&longs;i vel parti&shy;<lb/>cul&aelig; ignis e&ograve; penetrent, vt Democriti ci dicunt; vel calor, qui, vt Peripate&shy;<lb/>tici docent, qualitas e&longs;t, e&ograve; v&longs;que ad pabulum diffundatur, per medium &longs;ci&shy;<lb/>licet; imm&ograve; ignis accenditur tant&ugrave;m per collectionem partium calidi, qu&aelig; <lb/>cert&egrave; colligi non po&longs;&longs;unt, ni&longs;i humoris intercept&aelig; partes extrahantur, vt <lb/>fit per re&longs;olutionem; rare&longs;cens enim humor avolat; vnde ignis &longs;eu calidi <lb/>particulas congregari, &longs;eu colligi, nece&longs;&longs;e e&longs;t; nunquam autem partes hu&shy;<lb/>moris avolarent, &longs;i vacuum e&longs;&longs;et, vt pater. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002191"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002192"> Certis experimentis con&longs;tat fumum in dicto &longs;egmento non <lb/>a&longs;&longs;urgere &longs;ur&longs;um, &longs;ed deor&longs;um cadere; flammam item &longs;tatim extingui; vn&shy;<lb/>de fort&egrave; vacuum e&longs;&longs;e, qui&longs;piam putaret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002193"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002194"> Scio de quibus experimentis &longs;ermonem facias; libellum legi, <lb/>&amp; mihi nobili&longs;&longs;imi Autoris Roberti Boyle diligentia, nec non accurata <lb/>indu&longs;tria &longs;ummopere placuit: Ille igitur ignem accendit in &longs;uo recipiente <lb/>vitreo &lpar;&longs;ic enim vas illud vocat, ex quo anthli&aelig; opera, maxima contenti <lb/>a&euml;tis pars exugitur &amp; educitur&rpar; nempe in eo, &amp; ignem ex &longs;ilice excu&longs;&longs;it, &amp; <lb/>pulverem tormentarium accendit, non tamen opera lentis v&longs;tori&aelig;, lic&egrave;t hoc <lb/>aliis pro vobis &longs;ucce&longs;&longs;erit; ille autem ob&longs;ervat fumum intra recipiens ex <pb pagenum="186" xlink:href="025/01/190.jpg"/>accen&longs;a in eo materia tantul&ugrave;m a&longs;&longs;urgere, &amp; mox deor&longs;um ire, quod citra <lb/>vacuum facil&egrave; explicatur; nihil enim vetat a&euml;re dilatato intra recipiens, <lb/>fumum graviorem e&longs;&longs;e; c&ugrave;m etiam rarefacto gravior &longs;it; &longs;ic vbi Sol &aelig;&longs;tivus <lb/>de Meridie in os camini &longs;uis radiis paul&ograve; alti&ugrave;s penetrat, vix fumus a&longs;&longs;ur&shy;<lb/>git; quia tunc a&euml;r Meridiano &aelig;&longs;tu rare&longs;cit, &amp; levior redditur, ac proinde <lb/>minim&egrave; de&longs;cendere pote&longs;t, vt &longs;ur&longs;um extrudat fumum; imm&ograve; lic&egrave;t intra <lb/>recipiens a&euml;r non dilatetur, fumus tamen po&longs;t aliquod tempus in infe&shy;<lb/>riorem va&longs;is tractum de&longs;cendit, vt idem Autor ob&longs;ervat; quia remitten&shy;<lb/>te caloris vi den&longs;atur, imm&ograve; &amp; ab a&euml;re comprimitur, vnde gravior evadit; <lb/>de&longs;cendat, igitur nece&longs;&longs;e e&longs;t; nihil ergo ex pr&aelig;dicto fumi de&longs;cen&longs;u deducitur <lb/>per quod vacuum in dicto &longs;egmento CD ad&longs;truatur. </s>
          <s id="s.002195">Porr&ograve; qu&ograve;d ignis in <lb/>vacuo accendi non po&longs;&longs;it, patet; vtpote, qui tantummod&ograve; accenditur, ex <lb/>collectione partium ignis, vt dixi, qu&aelig; ex eo colliguntur, quod partes hu&shy;<lb/>moris intercept&aelig; avolent, vel per excu&longs;&longs;ionem, vt in affrictu &longs;ilicis, vel per <lb/>ratetactionem, per quam &longs;cilicet redduntur leviores; &longs;ed &longs;i nullum e&longs;t <lb/>medium, avolare non po&longs;&longs;unt, quamvis alioquin levi&longs;&longs;im&aelig; evadant, quia <lb/>&longs;cilicet rari&longs;&longs;im&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002196"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002197"> Sunt, qui dicunt, non totum quidem &longs;egmentum CD va&shy;<lb/>cuum remanere, &longs;ed tant&ugrave;m illius partem aliquam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002198"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002199"> Hoc ip&longs;um in&longs;inuare videtur &longs;upra laudatus Autor; &longs;ed pro&longs;e&shy;<lb/>ct&ograve;, &longs;i quid video, hoc &longs;tare non pote&longs;t; quia &longs;i aliqua pars dicti &longs;egmen&shy;<lb/>ti vacua &longs;it, quidquid ine&longs;t &longs;ubtilis materi&aelig; innatare illi non pote&longs;t; igitur <lb/>&longs;upremus &longs;egmenti tractus vacuus e&longs;t; infimum ver&ograve; &longs;ubtilis illa materia, <lb/>vel a&euml;r dilatatus occupat; in &longs;upremo igitur tractu &longs;egmenti nullum obje&shy;<lb/>ctum videri, nullus &longs;onus auditi, nullus ignis accendi po&longs;&longs;et: nec e&longs;t quod <lb/>dicant aliqui, di&longs;tincta e&longs;&longs;e ad in&longs;tar pororum vacuola; quia c&ugrave;m fer&egrave; to&shy;<lb/>tus a&euml;r ex recipiente educatur, long&egrave; majora e&longs;&longs;ent pr&aelig;dicta vacuola reli&shy;<lb/>quo &longs;patio, ab a&euml;re, vel &longs;ubtili materia occupato; ac proinde lumen conti&shy;<lb/>nuum, vel objectum continuo lumine illu&longs;tratum minim&egrave; videretur, &longs;ed <lb/>di&longs;tinctum majoribus maculis nigerrimo colore tinctis; nihil enim atrius <lb/>vacuo excogitari pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002200"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002201"> Sed qu&aelig;&longs;o te, ad alias rationes orationem converte; h&aelig;c <lb/>enim, meo &longs;altem judicio, exhau&longs;ta e&longs;t; quod tamen antequam facias, le&shy;<lb/>vem &longs;crupulum mihi excutias, velim, circa ea qu&aelig; de &longs;ono dixi&longs;ti; legi enim <lb/>in dicto Autore, immi&longs;&longs;o Horologio rotato in recipiens, &longs;trepitum rot&aelig; <lb/>denticulat&aelig; auditum fui&longs;&longs;e, antequam ex eo a&euml;r per anthliam educeretur; <lb/>quo tamen educto, vix, ac ne vix quidem ille &longs;trepitus admotas pervenit ad <lb/>aures. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002202"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002203"> Subnectere debueras, qu&aelig; apud eundem Autorem legi&longs;ti, pul&shy;<lb/>&longs;at&aelig; campanul&aelig; &longs;onum in dictum recipiens immi&longs;&longs;&aelig;, etiam educto a&euml;re <lb/>auditum fui&longs;&longs;e. </s>
          <s id="s.002204">Fateor quidem, minimum &longs;onum vix audiri; nec enim <lb/>dubium e&longs;t, quin vt nimia compre&longs;&longs;io a&euml;ris, ita nimia ten&longs;io propagationi <lb/>&longs;oni tantulum ob&longs;tet; quippe qui per motum particularem eju&longs;dem medij <lb/>propagetur, quas cert&egrave; vt pre&longs;&longs;um medium repellit, ita ten&longs;um retinet, &amp; <lb/>qua&longs;i ad &longs;e adducit: &longs;ed jam ad alias rationes venio. </s>
          <s id="s.002205">Sext&ograve;, Igitur ferro <pb pagenum="187" xlink:href="025/01/191.jpg"/>candente applicato &longs;egmento CD extrin&longs;ec&ugrave;s, Mercurius de&longs;cendit in&shy;<lb/>fra C, idem pr&aelig;&longs;tat a&euml;r ambiens calidior; hic tamen &longs;en&longs;im, illud ver&ograve; <lb/>temporis fer&egrave; momento; idem dico de flamma, de lacca caloris vi molli&shy;<lb/>ta; rare&longs;cit igitur illa materia &longs;egmento CD contenta; nec enim calor <lb/>in vacuum agit; premitque &longs;uperficiem Mercurij C, illamque deprimit, <lb/>vt &longs;e&longs;e dilatet, quod cert&egrave; cuilibet corpori rarefacto competit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002206"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002207"> Diceret fort&egrave; aliquis, vitrum ip&longs;um calore tantulum dilatari, <lb/>non ver&ograve; materiam &longs;egmento CD contentam, c&ugrave;m nulla in&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002208"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002209"> Hoc jam mihi venerat in mentem, &longs;ed, vt tute &longs;cis, vana e&longs;t ra&shy;<lb/>tionis vmbra, &longs;eu larva, &amp; mera hallucinatio; quia &longs;ive fi&longs;tula ID &longs;it laxior, <lb/>&longs;ive angu&longs;tior, eadem &longs;emper e&longs;t extantis Mercurij altitudo IC. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002210"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002211"> An fort&egrave; dici po&longs;&longs;et, calorem derivari ex vitro in Mercu&shy;<lb/>rium? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002212"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002213"> Hoc rever&agrave; dici non pote&longs;t: nam e&longs;to id fiat, ac proinde tan&shy;<lb/>tulum incale&longs;cat &amp; rare&longs;cat Mercurius; inde &longs;equitur alti&ugrave;s a&longs;&longs;urgere; <lb/>quia paul&ograve; levior e&longs;t: deinde &longs;i &longs;egmento CI, in quo extans Mercurius <lb/>continetur, ferrum candens admoveatur, non &longs;ubfidit &longs;uperficies Mercurij <lb/>C; &longs;ed aliquot bull&aelig; ex Mercurio &longs;ur&longs;um evolant &longs;i&longs;tunt que in &longs;uperficie <lb/>C, idque &longs;en&longs;im, de quibus infra. </s>
          <s id="s.002214">Manet igitur illa &longs;exta ratio, adver&longs;us <lb/>vacuum. </s>
          <s id="s.002215">Septim&ograve;, Si intra CD &longs;it acus pendula magnetica, &amp; magnes ex&shy;<lb/>trin&longs;ecus admoveatur, illam movet adducitque ad &longs;e, vel &agrave; &longs;e repellit; igi&shy;<lb/>tur aut virtus magnetica e&longs;t pura qualitas diffu&longs;a, atque ade&ograve; per medium, <lb/>ac proinde medium illud &longs;upponitur in &longs;egmento DC; igitur non e&longs;t va&shy;<lb/>cuum; aut pr&aelig;dicta virtus in corpu&longs;culorum effluvio po&longs;ita e&longs;t; ac proinde <lb/>h&aelig;c per poros vitri &longs;ubeunt; igitur alia pariter &aelig;qu&egrave; tenuis materia per <lb/>eo&longs;dem poros &longs;ubire poterit; non e&longs;t igitur &longs;egmentum DC vacuum. </s>
          <s id="s.002216">Octa&shy;<lb/>v&ograve;, Totum vas ABG, cum fi&longs;tula ID, in hoc eodem &longs;itu, &amp; &longs;egmento <lb/>Mercurij extantis IC, immi&longs;&longs;um e&longs;t &agrave; laudato &longs;upra Autore in dictum re&shy;<lb/>cipiens, eductoque a&euml;re de&longs;cendit Mercurius ver&longs;us I; &longs;ub&longs;i&longs;tit tamen &longs;u&shy;<lb/>pra I, lic&egrave;t a&euml;r per multum temporis, Anthli&aelig; opera, educeretur; &longs;i autem <lb/>CD e&longs;&longs;et vacuum &amp; potiori iure ip&longs;um recipiens, nulla e&longs;&longs;et ratio, propter <lb/>quam &longs;upra I extaret intra fi&longs;tulam Mercurius; quod enim pr&aelig;dictus Au&shy;<lb/>tor dicit, a&euml;ra compre&longs;&longs;um adhuc manere intra recipiens, ac proinde, &longs;u&shy;<lb/>perficiem Mercurij EF ab eo tantulum premi, atque ade&ograve; Mercurium in <lb/>fi&longs;tula &longs;upra I attolli; hoc, inquam nemo &longs;ibi per&longs;uadeat, c&ugrave;m pr&aelig;dictus <lb/>a&euml;r po&longs;t Anthliam tamdiu exercitam valde dilatatus re&longs;ter, vt multis expe&shy;<lb/>rimentis probate po&longs;&longs;um. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002217"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002218"> Cur igitur educto ex recipiente a&euml;re Mercurius in fi&longs;tula <lb/>de&longs;cendit, nunquam tamen v&longs;que ad I? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002219"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002220"> Aliam rationem, eamque germanam, ni fallor, affero; nempe <lb/>&longs;egmentum CD aliqua materia valde ten&longs;a occupat, qu&aelig; cum pro rata re&shy;<lb/>&longs;i&longs;tat cum a&euml;re intra recipiens contento, &amp; cum Mercurius, &longs;emoto agen&shy;<lb/>te extrin&longs;eco, in eadem altitudine EIF e&longs;&longs;e debeat, po&longs;ito quod materia <lb/>illa intra fi&longs;tulam ten&longs;a re&longs;i&longs;tat, &amp; &longs;uperficiem Mercurij retineat, a&euml;r ver&ograve; <lb/>intra recipiens t&euml;n&longs;us &longs;uperficiem EF ad &longs;e adducat, corpus enim ten&longs;um <pb pagenum="188" xlink:href="025/01/192.jpg"/>alia corpora trahit ad &longs;e, pr&aelig;valet quidem a&euml;r, propter Anthli&aelig; vim, ac <lb/>proinde Mercurium intra fi&longs;tulam contentum deprimit, non tamen omni&shy;<lb/>no; quia materia &longs;ubtilis intra fi&longs;tulam ten&longs;a pro rata re&longs;i&longs;tit; igitur &longs;uper&shy;<lb/>ficies Mercurij &longs;upra I, &longs;emper extat; pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m materia illa ten&longs;a in&shy;<lb/>tra LD magis re&longs;i&longs;tat, qu&agrave;m intra CD dilatata. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002221"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002222"> Quid &longs;i extra recipiens extet extremitas D, ita tamen vt ad es <lb/>recipientis prob&egrave; agglutinata &longs;it, &amp; educto maxima vi a&euml;re ex recipiente <lb/>perforetur fi&longs;tula in D. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002223"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002224"> Non probavit Autor, probarunt tamen alij, de&longs;cendit que Mer&shy;<lb/>curius in B. </s>
          <s id="s.002225">Subiitque a&euml;r tum proprio pondere, tum etiam adductus ab a&euml;&shy;<lb/>re ten&longs;o intra recipiens; hic enim adducit &longs;uperficiem Mercurij EF, eam&shy;<lb/>que attollit; h&aelig;c autem &longs;ecum trahit, educit que Mercurium ex fi&longs;tula, <lb/>quem &longs;equitur a&euml;r, qui deinde &agrave; Mercurio &longs;ur&longs;um in recipiens extruditur; <lb/>cuncta h&aelig;c ex no&longs;tris principiis facil&egrave; explicantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002226"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002227"> Nonnulli capere nequeunt, &longs;eu nolunt, vim illam tractivam, <lb/>qua &longs;cilicet fit, vt corpus ten &longs;um, dum &longs;e&longs;e reducit, corpus contiguum tra&shy;<lb/>hat; quo enim vinculo, quo fune illud trahit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002228"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c di&longs;cu&longs;&longs;io hujus loci non e&longs;t, vnum tamen breviter dice; &longs;ci&shy;<lb/>licet &aelig;qu&egrave; facil&egrave; concipi vnum corpus ten&longs;um, &longs;eu dilatarum &longs;e&longs;e intror&shy;<lb/>sum reducere, atque concipitur, corpus compre&longs;&longs;um &longs;e&longs;e extror&longs;um exten&shy;<lb/>dere; item corpus ten&longs;um, dum &longs;e&longs;e reducit, aliud corpus, cui contiguum <lb/>e&longs;t, &longs;e cum adducere, &amp; corpus compre&longs;&longs;um, aliud corpus &agrave; &longs;e amovere; nec <lb/>alio fune opus e&longs;t ad hunc finem; c&ugrave;m enim juxta Natur&aelig; in&longs;titutum om&shy;<lb/>nia corpora &longs;int partes vniver&longs;i, &amp; partes, qu&aelig; totum aliquod componunt, <lb/>conjunct&aelig; e&longs;&longs;e debeant, alio quin patres non e&longs;&longs;ent, &longs;i &longs;eor&longs;im e&longs;&longs;e po&longs;&longs;ent; <lb/>ideo vnum corpus adh&aelig;ret alteri, quando &longs;cilicet hoc moveri nequit, ni&longs;i <lb/>vel aliud adducatur, vel talis &longs;eparatio fiat, vt vacuum intercedat; nempe <lb/>&longs;upponamus corpus dilatarum &longs;e&longs;e in pri&longs;tinum &longs;tatum reducere, ac &longs;e&longs;e <lb/>contrahere, etiam &longs;i corpora contigua &longs;imul non adducantur, vnde qua que <lb/>vacuum erit; ac proinde corpus illud &longs;eor&longs;im ab omnibus aliis &longs;ejunctum; <lb/>igitur non e&longs;&longs;et amplius vniver&longs;i pars. </s>
          <s id="s.002229">Itaque cum tale &longs;it Natur&aelig; in&longs;titu&shy;<lb/>tum, vt omnia corpora &longs;int partes vniver&longs;i, &longs;eor&longs;im e&longs;&longs;e non po&longs;&longs;unt; &longs;em&shy;<lb/>per igitur vnum aliis adh&aelig;ret ; &amp; ne &longs;eor&longs;im fiat, perinde &longs;e habent omnis, <lb/>atque &longs;i vnita effent; hinc vacui fuga; hinc Natur&aelig; vinculum &amp; funis. </s>
          <s id="s.002230">Vt <lb/>vt &longs;it &lpar;de his enim alibi di&longs;putavimus&rpar; quando corpus ten&longs;um &longs;e&longs;e re&longs;ti&shy;<lb/>tuit, &longs;eu contrahit, c&ugrave;m perinde &longs;e habeat, atque &longs;i alteri contiguo conjun&shy;<lb/>ctum e&longs;&longs;et in ordine ad hunc finem Natur&aelig; in&longs;tituto definitum, vt &longs;cilicet <lb/>omnia corpora &longs;int parces vniver&longs;i, qui revera finis po&longs;tulat, vt vacuum ar&shy;<lb/>ceatur, quid mirum, &longs;i &longs;ecum illud adducat, vnde fateor vltro, multum cor&shy;<lb/>pus moveri metu vacui; vnum tamen alteri adh&aelig;rere, non quidem imme&shy;<lb/>diat&egrave;, ad vitandum vacuum, &longs;ed ad &longs;ervandum inde omnem pr&aelig;dictum Natu&shy;<lb/>r&aelig; finem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002231"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002232"> Non deerunt inter Democriticos, qui fines illos &amp; Natur&aelig; <lb/>in&longs;tituta rideant, vt &agrave; rebus phy&longs;icis plan&egrave; aliena. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002233"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002234"> Sat &longs;cio: e&ograve; tamen illos, quamvis invitos, venire nece&longs;&longs;e e&longs;t: <pb pagenum="189" xlink:href="025/01/193.jpg"/>volunt enim, compre&longs;&longs;ionem a&euml;ris explicandam e&longs;&longs;e per &longs;piras, vel arcus <lb/>ten&longs;os, aut cert&egrave; per motum longiorum Atomorum, qui majus &longs;patium <lb/>po&longs;tulet; &longs;ed ex iis qu&aelig;ro, cur &longs;pira illa ten&longs;a &longs;it, vel compre&longs;&longs;a; &amp; cur in <lb/>eo &longs;itu, in quam redacta e&longs;t, non permaneat; ac demum, vnde vim illam <lb/>habeat, qua &longs;e reducit, &longs;eu reducere nititur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002235"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002236"> Re&longs;pondebunt illico, rationem ab ip&longs;a &longs;pir&aelig;, vel a&euml;ris figu&shy;<lb/>ra petendam e&longs;&longs;e, vt videre e&longs;t in artefactis, quorum analogia &longs;atis <lb/>favet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002237"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002238"> Sed in&longs;to, &amp; qu&aelig;ro, vnde habeant pr&aelig;dict&aelig; <expan abbr="a&etilde;ris">aeris</expan> particul&aelig;, <lb/>vt &longs;pir&aelig; &longs;int, vel arcus, vt hanc poti&ugrave;s, qu&agrave;m aliam figur&aacute;m po&longs;tulent, ac <lb/>proinde ami&longs;&longs;a illa ac mutata, tantum ni&longs;um exerant, vt &longs;e&longs;e in eam re&longs;ti&shy;<lb/>tuant; pr&aelig;tere&agrave; vnde tanta vis motrix, tum in &longs;piris, vel arcubus a&euml;ris, tum <lb/>etiam &longs;ecund&ugrave;m aliam hypothe&longs;im, in oblongis illis particulis? </s>
          <s id="s.002239">ad quid <lb/>enim motus ille circularis? </s>
          <s id="s.002240">quid qu&aelig;&longs;o hic ad illam particulam facit, aut <lb/>confert? </s>
          <s id="s.002241">Pro his alii&longs;que &longs;imilibus, ad primum natur&aelig; in&longs;titutum omnino <lb/>confugient; cur ergo idem mihi non liceat? </s>
          <s id="s.002242">Quod ver&ograve; &longs;pectat ad analo&shy;<lb/>giam artefactorum, non habet locum in hac controver&longs;ia; alioquin peti&shy;<lb/>tur, vt aiunt, principium: qu&aelig;ro enim, cur arcus ten&longs;us, vel &longs;pira ten&longs;a tan&shy;<lb/>ta vi redeat, ac &longs;e&longs;e re&longs;tituat; &amp; dico rationem inde petendam e&longs;&longs;e, quod <lb/>&longs;cilicet pori ita &longs;int di&longs;po&longs;iti, vt ex Lunatione arcus v.g. <!-- REMOVE S-->multa compre&longs;&longs;io <lb/>content&aelig; in iis materi&aelig; con&longs;equatur; dicis autem illam materiam ide&ograve; <lb/>comprimi, &longs;eu tendi quia ex minimis &longs;piris, vel arcubus con&longs;tat; idem igi&shy;<lb/>tur probas per idem. </s>
          <s id="s.002243">Itaque, quidquid e&longs;t, quidquid agit, &longs;eu movetur, <lb/>propter illum finem e&longs;t, ad quem &agrave; Natura de&longs;tinatur, movetur que, vt il&shy;<lb/>lud obtineat; video lapidem, &amp; alia corpora tam recta linea, &longs;ublato im&shy;<lb/>pedimento ad idem centrum tendere, vt nunquam ab illa di&longs;cedant: quam&shy;<lb/>obrem ver&ograve;? </s>
          <s id="s.002244">quia &longs;cilicet finis lapidis aliorumque corporum gravium e&longs;t <lb/>globum totalem con&longs;tituere, &longs;eu componere &longs;imul cum aliis; vt ergo fi&shy;<lb/>nem illum vel obtineant, vel obtentum indemnem &longs;ervent, illa vi pollent, <lb/>qua deor&longs;um ferantur, aut &longs;altem connitantur; finem autem retum ex ip&longs;o <lb/>v&longs;u, v&longs;um &longs;en&longs;u ip&longs;o percipimus; ex his vides, non e&longs;&longs;e fort&egrave;, cur h&aelig;c <lb/>Democritus rideat; &longs;ed h&aelig;c obiter, qu&aelig; hujus in&longs;tituti non &longs;unt, nec hujus <lb/>loci. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002245"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c tamen vel obiter indica&longs;&longs;e profect&ograve; non oberit; &longs;ed <lb/>qu&aelig;&longs;o te, ad alias rationes orationem ac &longs;ermonem reevoca. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002246"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002247"> Non&ograve;, &longs;i ve&longs;icam cyprinam, vel alterius generis, aperto fora&shy;<lb/>mine pri&ugrave;s exhau&longs;tam a&euml;re, eoque expre&longs;&longs;o, arcto ligamine ad foramen &longs;tri&shy;<lb/>ctam, appen&longs;amque circa extremitatem interioris fi&longs;tul&aelig; D, tum infu&longs;o <lb/>Mercurio, admotoque, ac deinde &longs;ubducto, vt ante, digito, vbi de&longs;cendit <lb/>Mercurius in CI, pr&aelig;fata ve&longs;ica ita intume&longs;cit, vt vix immi&longs;&longs;o anhelitu, <lb/>ade&ograve; tens&egrave; intume&longs;cene videatur: hoc experimentum certum e&longs;t, illudque <lb/>multi probarunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002248"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002249"> Iam aliquid de illo in audieram; &longs;ed quid inde contra va&shy;<lb/>enum? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002250"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002251"> Quid inde, inquis; miror &agrave; te non videri; &longs;i enim &longs;patium CD <pb pagenum="190" xlink:href="025/01/194.jpg"/>vacuum e&longs;t; vnde qu&aelig;&longs;o hic effectus? </s>
          <s id="s.002252">qu&aelig; cau&longs;a hanc ve&longs;icam ita di&longs;ten&shy;<lb/>dit? </s>
          <s id="s.002253">non intrin&longs;eca, c&ugrave;m tota a&euml;re evacuata fuerit; extrin&longs;eca nulla e&longs;t, &longs;i <lb/>&longs;patium CD vacuum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002254"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002255"> Quid ad h&aelig;c ille recentior, quem jam &longs;upra lauda&longs;ti? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002256"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002257"> Idem pror&longs;us, quod nonnulli Pari&longs;ien&longs;es cum Pecquero; &longs;cili&shy;<lb/>cet partes a&euml;ris inter rugas &longs;eu plicas ve&longs;ic&aelig; remanere, qu&aelig; c&ugrave;m liberio&shy;<lb/>res &longs;int, &agrave; prima compre&longs;&longs;ione in pri&longs;tinam exten&longs;ionem &longs;eu dimentionem <lb/>re&longs;tituunt &longs;e&longs;e; quod cert&egrave; pri&ugrave;s non faciebant, nimirum ab extrin&longs;eco a&euml;re <lb/>&aelig;qu&egrave; compre&longs;&longs;o impedit&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002258"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;an&egrave; ratio &longs;ubtilis mihi videtur; &longs;ed vt ex tuo nutu <lb/>conjicio, non mult&ugrave;m tibi arridet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002259"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002260"> Genium meum no&longs;ti; di&longs;&longs;imulare non po&longs;&longs;um, id quod &longs;entio; <lb/>&amp; quando quidem liber&egrave; in hoc congre&longs;&longs;u, quod intus &longs;entimus, exponi&shy;<lb/>mus, fateor, rationem illam mihi non probari. </s>
          <s id="s.002261">Prim&ograve;, enim quis &longs;ibi per&shy;<lb/>&longs;uadeat, ambientem nos a&euml;ra ade&ograve; compre&longs;&longs;um e&longs;&longs;e, vt ad mille &longs;imam &longs;u&aelig; <lb/>exten&longs;ionis partem redactus &longs;it? </s>
          <s id="s.002262">nempe pauc&aelig; ill&aelig; rug&aelig; interioris ve&longs;ic&aelig; <lb/>po&longs;t accuratam expre&longs;&longs;ionem, vix mille&longs;imam partem &longs;patij occupant, il&shy;<lb/>lius, quod ten&longs;a &amp; tumida ve&longs;ica continet; tanta vis a&euml;ris pre&longs;&longs;i no&longs;tris cor&shy;<lb/>poribus vald&egrave; noceret, &amp; vix liceret ducere anhelitum. </s>
          <s id="s.002263">Secund&ograve;, Si tan&shy;<lb/>tulum inclinetur fi&longs;tula BD, a&longs;&longs;urgit Mercurius &longs;upra C, &longs;en&longs;imque ve&longs;ica <lb/>detume&longs;cit; antequam a&longs;&longs;urgens Mercurius eam attingat; quid ergo de&shy;<lb/>nuo a&euml;ra in ea contentum comprimit? </s>
          <s id="s.002264">Terti&ograve;, Si aqua &longs;patium CD oc&shy;<lb/>cupet, provt facil&egrave; po&longs;t a&longs;cen&longs;um Mercurij illud occupare pote&longs;t, de quo <lb/>infra, ve&longs;ica detume&longs;cit; &longs;ed vnde hoc? </s>
          <s id="s.002265">aquam enim compre&longs;&longs;am non e&longs;&shy;<lb/>&longs;e apud omnes con&longs;tat; ab illa igitur a&euml;r ve&longs;ica inclu&longs;us non comprimi&shy;<lb/>tur; dicet haud dubi&egrave; laudatus Autor a&euml;ra intra plicas exteriores ve&longs;ic&aelig; <lb/>pri&ugrave;s contentum, vbi Mercurius de&longs;cendit in CI, &longs;e&longs;e in pri&longs;tinam exten&shy;<lb/>&longs;ionem re&longs;tituere, comprimi ver&ograve; denu&ograve; ab a&longs;&longs;urgente Mercurio, vel ab <lb/>aqua inducta; igitur &longs;egmentum CD non e&longs;t vacuum, quod h&icirc;c dumtaxat <lb/>probare intendo; deinde, quis credat pr&aelig;dictum a&euml;ra e&longs;&longs;e in &longs;patio centies <lb/>millecuplo illius, quod ante obtinebat intra in&longs;en&longs;ibiles plicas? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002266"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002267"> Fieri non pote&longs;t, quin pr&aelig;fatus Autor de ve&longs;icis recipiente <lb/>inclu&longs;is aliqua habeat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002268"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002269"> Habet haud dubi&egrave;; inclu&longs;a, inquit, intra recipiens ve&longs;ica, edu&shy;<lb/>ctoque deinde a&euml;re, ve&longs;ica pri&ugrave;s ligata intume&longs;cit; cujus tumoris cau&shy;<lb/>&longs;am vult e&longs;&longs;e re&longs;iduum a&euml;ris intra ve&longs;icam contenti, qui c&ugrave;m liber&egrave; dila&shy;<lb/>tari po&longs;&longs;it, educto &longs;cilicet externo a&euml;re contranitente, maxim&egrave; dilatatur ac <lb/>&longs;e&longs;e explicat; hinc, vt vides, pr&aelig;viam dicti a&euml;ris compre&longs;&longs;ionem accer&shy;<lb/>&longs;it; eam &longs;cilicet, ac tantam, qu&aelig; omnem fidem &longs;uperet; ego cert&egrave; di&shy;<lb/>cere malim, illud tantulum a&euml;ris intra ve&longs;ic&aelig; rugas relicti, ab extrin&longs;eco <lb/>ambiente, Anthli&aelig; vi educto dilatari, vnde &longs;i ve&longs;ica perforata &longs;it, vel min&ugrave;s <lb/>arct&egrave; ligata; c&ugrave;m a&euml;r internus externo contiguus &longs;it, citra tumorem ve&longs;ic&aelig; <lb/>adducitur, nec non tenditur; hinc &longs;i a&euml;r in recipiens inver&longs;o Epi&longs;tomij <lb/>verticillo immittatur, c&ugrave;m ce&longs;&longs;et dilatatio, ve&longs;ica detume&longs;cit; aliud ad&shy;<lb/>dit, &longs;cilicet ve&longs;icam ita exten&longs;am &amp; compre&longs;&longs;am, vt nulla plica inter-<pb pagenum="191" xlink:href="025/01/195.jpg"/>na re&longs;tet; ac proinde nullus a&euml;r, quamvis deinde circa collum con&longs;tricta <lb/>&longs;it, educto licet a&euml;re ex recipiente, non tamen propterea tume&longs;cere, quia <lb/>&longs;cilicet dee&longs;t materia intus dilatanda, in quo nulla e&longs;t difficultas, nulla &longs;al&shy;<lb/>tem mihi e&longs;&longs;e videtur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002270"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002271"> Quid &longs;i mediocris &longs;altem a&euml;ris quantitas intra ve&longs;icam ob&shy;<lb/>&longs;tricto valide collo, relinquatur, vt facil&egrave; fieri pote&longs;t? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002272"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002273"> Hoc &longs;an&egrave; pr&aelig;fatus Autor minim&egrave; omi&longs;it, &longs;ed inde validum <lb/>pro &longs;ua hypothe&longs;i confirmanda, duxit argumentum; nempe; po&longs;t exhau&shy;<lb/>&longs;tum ex recipiente a&euml;ra, ve&longs;ica di&longs;cinditur, vnde &longs;tatim concludit, majo&shy;<lb/>ris quantitatis a&euml;tis interni, &longs;ubducto externo contranitente, majorem ac <lb/>liberum ni&longs;um exeri; vnde non mirum, &longs;i ve&longs;ica rumpatur; vt etiam ma&shy;<lb/>gno cum fragore di&longs;rumpitur, &longs;i jam inflata arct&egrave; &longs;tricto collo, luculento <lb/>igni proxim&egrave; admoveatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002274"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002275"> Hoc experimentum rem ip&longs;am conficere videtur; atque ita <lb/>ex eo pr&aelig;fati Autoris &longs;ententia omnino demon&longs;trari. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002276"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002277"> Expecta qu&aelig;&longs;o, Augu&longs;tine, &longs;trenui pugilis non e&longs;t, tam <lb/>cit&ograve; deditionem facere; imm&ograve; &longs;i rem attent&egrave; perpendas, no&longs;tr&aelig; hypo&shy;<lb/>the&longs;i &aelig;qu&egrave; favet; nempe major a&euml;ris quantitas magis dilatari pote&longs;t, qu&agrave;m <lb/>minor, vt patet; quid mirum ergo, &longs;i cum externa vi, a&euml;r intra ve&longs;icam <lb/>contentus in majus &longs;patium explicari queat, debiliora ve&longs;ic&aelig; latera, qu&aelig; <lb/>tantam dilatationem non ferunt, cedere cogantur; in parte &longs;cilicet debi&shy;<lb/>liore? </s>
          <s id="s.002278">illa autem analogia ve&longs;ic&aelig; igni admot&aelig; ad rem no&longs;tram facit; nam <lb/>vt a&euml;r inclu&longs;us pr&aelig; calore plus &aelig;quo rare&longs;cens, ve&longs;icam di&longs;rumpit; ita &amp; <lb/>a&euml;r plus &aelig;quo externa vi acris adducti dilatatus eundem effectum pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002279"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002280"> Iam mihi res clari&longs;&longs;ima videtur; in ferenda &longs;ententia nimis <lb/>pr&aelig;ceps fui; &longs;u&longs;tinendum fuerat, vt rect&egrave; monui&longs;ti; &longs;ed jam ad alias ratio&shy;<lb/>nes progredi poteris, cum h&aelig;c difficultas exhau&longs;ta &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002281"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002282"> Decim&ograve;, Si po&longs;tquam de&longs;cendit Mercurius in fi&longs;tula extante <lb/>&longs;egmento BC, digitum ori B pre&longs;s&egrave; admoveas, ne quid a&euml;ris &longs;ubeat, &amp; <lb/>fi&longs;tulam invertas, &longs;enties digiti pulpam fortiter attrahi atque intume&longs;cere, <lb/>codem pror&longs;us modo, quo intume&longs;cit caro, admota cucurbitula; imm&ograve; <lb/>cum aliqua difficultate avellitur: deinde digitus, perinde atque &longs;i cucurbi&shy;<lb/>tula avelleretur; &longs;i autem ante quam digitus admoveatur, punctim acu, vel <lb/>cultello pulpa illa configatur, vbi deinde admovetur ori B, &amp; invertitur fi&shy;<lb/>&longs;tula, copio&longs;us &longs;anguis exugitur, eodem pror&longs;us modo, quo fieri &longs;olet in <lb/>cucurbitulis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002283"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002284"> Sed quid inde contra vacuum? </s>
          <s id="s.002285">nec enim video qu&ograve; &longs;pe&shy;<lb/>ctes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002286"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002287"> Iamjam videbis; &longs;i enim vacuum e&longs;&longs;et in &longs;egmento CD, vel <lb/>inver&longs;a fi&longs;tula in &longs;egmento CD, quid qu&aelig;&longs;o digiti pulpam in tumorem at&shy;<lb/>tolleret? </s>
          <s id="s.002288">quid &longs;anguinem exugeret? </s>
          <s id="s.002289">a&euml;ris externi pondus, inquies; &longs;ed <lb/>nullum pror&longs;us pondus &longs;entitur, nulla pre&longs;&longs;io in externa digiti parte; im&shy;<lb/>m&ograve; a&euml;r &longs;ubire nequit, vt pater; deinde c&ugrave;m Mercurius in de&longs;cen&longs;u, pro&shy;<lb/>pter motum acceleratum prim&ugrave;m de&longs;cendat infra C, lic&egrave;t deinde po&longs;t va-<pb pagenum="192" xlink:href="025/01/196.jpg"/>rias vibrationes &longs;ur&longs;um atque deor&longs;um, &longs;i&longs;tat in C, &longs;i dum notabili &longs;e&shy;<lb/>gmento e&longs;t, infra C, admoveatur digitus in B, ac deinde fi&longs;tula invertatur, <lb/>long&egrave; majore vi &amp; pulpa digiti in tumorem attollitur, &amp; &longs;anguis exugi&shy;<lb/>tur; idem tamen a&euml;ris pondus gravitat: vnde igitur diver&longs;us effectus? <lb/></s>
          <s id="s.002290">cert&egrave; &agrave; materia ten&longs;iore in &longs;egmento CD contenta; &longs;i enim ten&longs;ior e&longs;t, <lb/>majore vi trahit; &amp; digiti pulpam ad &longs;e adducit; &longs;ic arcus ten&longs;ior &longs;agittam <lb/>longi&ugrave;s ejiculatur: &amp; ver&ograve; amoto illo vacuo, &amp; in ejus locum materia <lb/>illa ten&longs;a &longs;ub&longs;tituta, cuncta h&aelig;c facil&egrave; explicantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002291"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002292"> Sic etiam facil&egrave; explicarem aliud experimentum pr&aelig;dicti <lb/>Autoris, qui exhau&longs;to a&euml;re ex recipiente, dicit, operculum illius alioquin <lb/>levi&longs;&longs;imum, gravi&longs;&longs;imum &longs;entiri, propter pondus a&euml;ris externi &longs;uperimpo&shy;<lb/>&longs;itum; hic tamen effectus a&euml;ri externo tribui non debet &longs;ed a&euml;ri interno <lb/>valde ten&longs;o ac dilatato, nempe c&ugrave;m operculum illud attolli non po&longs;&longs;it, ni&longs;i <lb/>a&euml;r internus vltra dilatetur, huic majori ten&longs;ioni valde re&longs;i&longs;tit; co&shy;<lb/>gita qu&aelig;&longs;o arcum ten&longs;um, qui non ni&longs;i long&egrave; majore vi vltra tendi <lb/>pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002293"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002294"> Diceret haud dubi&egrave; &longs;upra laudatus Autor, intra pulpam <lb/>digiti multas e&longs;&longs;e partes, qu&aelig; &longs;emota pre&longs;&longs;ione ambientis erumperent, <lb/>&amp; liberiorem &longs;ortit&aelig; motum, maximam inducerent mutationem; at <lb/>profect&ograve; nihil tale &longs;en&longs;i; &longs;ed tumorem dumtaxat illum; nec pul&longs;us ratio <lb/>mutatur; vno verbo nihil accidit, quod exuctioni valid&aelig; tribui non po&longs;&shy;<lb/>&longs;it: equidem &longs;i digitus arct&egrave; funiculo &longs;tringatur, &longs;upra illam extremita&shy;<lb/>tem, qu&aelig; ori B, affigitur, propter majorem &longs;anguinis vim in eo tractu <lb/>retenti, impeditur enim circulatio, major etiam &longs;anguinis copia exugi&shy;<lb/>tur: &longs;i quis autem totam manum in &longs;egmentum CD immitteret, ita vt <lb/>tamen nullus a&euml;r &longs;ubire po&longs;&longs;et, &longs;imilem quidem, majorem tamen dict&aelig; <lb/>exuctionis effectum &longs;entiret, non &longs;ine aliquo periculo manus intume&longs;&shy;<lb/>centis, vt alicui accidi&longs;&longs;e intelligo: Alligavi deinde extremo digito ve&shy;<lb/>ficam cyprinam, qu&aelig; &longs;tatim inver&longs;a fi&longs;tula intumuit; item medullam <lb/>&longs;ambuci, &amp; fru&longs;tulum &longs;pongi&aelig;, &longs;ed in his nulla mutatio contigit, <lb/>aperti enim &longs;unt laxiores pori, per quos a&euml;r educitur &amp; dilatatur; <lb/>ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is igitur certum re&longs;tat, &longs;egmentum CD vacuum non re&shy;<lb/>&longs;tare; quo ver&ograve; corpore plenum &longs;it, paul&ograve; po&longs;t dicam. </s>
          <s id="s.002295">Ad aliam <lb/>partem tran&longs;eo, in qua dicebatur &longs;egmentum Mercurij IC, &longs;u&longs;tineri&agrave; <lb/>Cylindro a&euml;ris eju&longs;dem ba&longs;is, ita vt perfectum &longs;it vtrimque &aelig;quibrium; <lb/>contra hanc &longs;ententiam nonnulla militant, qu&aelig; &longs;incer&egrave; vobis exponam. <lb/></s>
          <s id="s.002296">Prim&ograve;, Si appendatur fi&longs;tula BD, po&longs;tquam &longs;ubducto digito, de&longs;cendit <lb/>Mercurius in IC, &longs;tatera fideli adhibita, &amp; &longs;ignetur ponderis ratio, ac dein&shy;<lb/>de citra Mercurij de&longs;cen&longs;um, eadem fi&longs;tula cum &aelig;quali quantitate Mercu&shy;<lb/>rij appendatur, eadem ratio ponderis invenietur, paul&ograve; major ; &aelig;qualem <lb/>quantitatem Mercurij intelligo &longs;egmento IC ; &amp; dico paul&ograve; majorem ; <lb/>nempe immer&longs;um &longs;egmentum fi&longs;tul&aelig; IB ad primum pondus nihil confert; <lb/>imm&ograve; poti&ugrave;s aliquid detrahit; quia Mercurio levius e&longs;t; &longs;ed mihi &longs;ufficit, <lb/>modo vtrinque proxim&egrave; &aelig;qualis &longs;it ratio ponderum, qualis rever&agrave; e&longs;t, vt <lb/>&longs;&aelig;p&egrave; probavi: Ex hoc autem experimento &longs;ic mihi rect&egrave; ratiocinari videor; <pb pagenum="193" xlink:href="025/01/197.jpg"/>Si mercurius IC &longs;u&longs;tinetur &agrave; cylindro exterioris a&euml;ris, igitur cum illo perfe&shy;<lb/>ctum &etail;quilibria &longs;unt, igitur <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> alio &aelig;quali pondere ad libram appen&longs;o aliud <lb/><expan abbr="&aelig;quilibri&utilde;">&aelig;quilibrium</expan> facere non pote&longs;t; Supponamus enim <expan abbr="Mercuri&utilde;">Mercurium</expan> IC, e&longs;&longs;e trium li&shy;<lb/>brarum, &aelig;quilibrium facit cum cylindro a&euml;ris etiam trium <expan abbr="librar&utilde;">librarum</expan>; &longs;i autem <lb/>aliud pondus <expan abbr="tri&utilde;">trium</expan> librarum in altera lance appendatur, cum hoc Mercurius <lb/>&aelig;quilibrium facere nequit, alioquin &longs;ex libris Mercurius &AElig;quiponderaret <lb/>quod legibus Static&aelig; repugnat. </s>
          <s id="s.002297">Et ver&ograve; Mercurius CI ab a&euml;ris cylindro <expan abbr="&longs;u-&longs;t&etilde;tatus">&longs;u&shy;<lb/>&longs;tentatus</expan> perinde &longs;e habet, atque &longs;i e&longs;&longs;et cylindrus vel embolus, qui nullo ne&shy;<lb/>gotio educi &amp; immitti po&longs;&longs;et per <expan abbr="fi&longs;tul&atilde;">fi&longs;tulam</expan>; &longs;ed pr&aelig;dictus cylindrus digito v.g. <lb/><!-- REMOVE S-->&longs;u&longs;tentatus fi&longs;tul&aelig; pondus non augeret; &amp; h&aelig;c e&longs;t &longs;ecunda ratio; aperto <lb/>enim foramine in D, inductoque embolo in cavitatem BC, &longs;i eum digito <lb/>tantulum attollis, clau&longs;o foramine in D, &amp; fi&longs;tula appendatur, <lb/>pr&aelig;fatus cylindrus nullum pondus addit fi&longs;tul&aelig;; igitur, nec Mer&shy;<lb/>curius CI, &agrave; cylindro a&euml;ris &longs;u&longs;tentatus; c&ugrave;m vtrimque par &longs;it <lb/>ratio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002298"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002299"> Diceret forta&longs;s&egrave; aliquis, Mercurium contentum Segmento IC <lb/>gravitate in latera fi&longs;tul&aelig;; &longs;i enim fi&longs;tula perforetur in L v.g. <!-- REMOVE S-->per foramen <lb/>Mercurius effluit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002300"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002301"> Scio, ita aliquos re&longs;pondere; &longs;ed h&aelig;c re&longs;pon&longs;io, meo &longs;altem <lb/>judicio, nodum non &longs;olvit; quando enim latera va&longs;is ita non adh&aelig;rent <lb/>contento, quin ea liber&egrave;, &longs;ine illo moveri po&longs;&longs;int, de primi &longs;cilicet, at&shy;<lb/>que attolli, in ea cert&egrave; corpus contentum non gravitat; quia non ob&shy;<lb/>&longs;tant, quo min&ugrave;s illud deor&longs;um eat; hoc autem luculento experimento de&shy;<lb/>mon&longs;tro. </s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.197.1.jpg" xlink:href="025/01/197/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002302">Sit Vas BAC oblongum, clau&longs;um in C, apertum <lb/>in AB, plenum aqua, illudque ex ligno levi&longs;&longs;imo, &amp; <lb/>valde cra&longs;&longs;um; immergatur in aquam, donec &longs;it in <lb/>&aelig;quilibrio, immer&longs;o &longs;egmento DC, extante ver&ograve; <lb/>Segmento DA, aqua contenta &longs;egmento DA, extans <lb/>&longs;upra &longs;uperficiem aqu&aelig; GDF, eodem modo gravitat <lb/>in latera va&longs;is CADB, quo Mercurius in latera pr&aelig;&shy;<lb/>dict&aelig; fi&longs;tul&aelig;; &longs;i tamen appendatur vas CA, in hoc <lb/>&longs;itu nullum pondus habet, quia &longs;cilicet ab aqua &longs;u&longs;ti&shy;<lb/>netur; nihilo tamen minus, &longs;i perforetur latus DB, <lb/>per foramen effluet aqua, &longs;icuti Mercurius per fora&shy;<lb/>men apertum in fi&longs;tula effluit. </s>
          <s id="s.002303">Sed alio experimento lu&shy;<lb/>culentiore rem hanc explico: Sit vas HB continens Mercurium FB &longs;ic tu&shy;<lb/>bus ligneus oblongus, ex materia levi&longs;&longs;ima, MC, vtrimque pervius, &longs;i <lb/>imponatur altera eius extremitas C Mercurio, tantulum &longs;egmentum im&shy;<lb/>mergetur; infundatur mox aqua in pr&aelig;dictum tubum, per os &longs;uperius M, <lb/>donec proxim&egrave; ad C Mercurij tubo contenti &longs;uperficies deprimatur, aqua <lb/>ver&ograve; tubo infu&longs;a a&longs;&longs;urgat in K ; denique appendatur tubus CM, nullam <lb/>profecto ponderis vim exerit, quia &longs;cilicet &longs;u&longs;tinetur &agrave; Mercurio; immo <lb/>&longs;i deprimatur infra C, &longs;ur&longs;um extruditur &agrave; Mercurio, &aelig;quali, vel poti&ugrave;s <lb/>eodem aqu&aelig; &longs;egmento &longs;emper extante; &amp; &longs;i tantulum attollatur &longs;upra C, <pb pagenum="194" xlink:href="025/01/198.jpg"/><figure id="id.025.01.198.1.jpg" xlink:href="025/01/198/1.jpg"/><lb/>extantis aqu&aelig; &longs;uperficies manebit in K ; atque ita &longs;i <lb/>po&longs;t pr&aelig;dictam <expan abbr="elevation&etilde;">elevationem</expan> tubi MC hic appendatur, <lb/>ex eret quidem <expan abbr="aliqu&atilde;">aliquam</expan> vim ponderis; &longs;ed minimam, in <lb/>qua aqua extans nullam partem habet, &longs;ed tant&ugrave;m <lb/>tubus ligneus, qui minore &longs;egmento, quam par e&longs;&longs;et, <lb/>ad &aelig;quilibrium immer&longs;us e&longs;t: lic&egrave;t, facto in tubo <lb/>MC foramine inter KN, aqua tubo contenta per il&shy;<lb/>lud effluat? </s>
          <s id="s.002304">&longs;i autem aquam infundas in vacuitatem <lb/>interceptam HCI attolletur, a&longs;&longs;urg&eacute;tque Mercurius <lb/>per tubum CM, nulla tamen tubo fit ponderis ac&shy;<lb/>ce&longs;&longs;io. </s>
          <s id="s.002305">Ex quibus, ni fallor, evidenter concluditur, <lb/>corpus ab alio &longs;u&longs;tentatum, novam vim ponde&shy;<lb/>ris non exerere, quando appenditur; ac proin&shy;<lb/>de &longs;i appen&longs;um totam vim ponderis exerit, ab <lb/>alio corpore non &longs;u&longs;tentari, igitur &longs;egmen&shy;<lb/>tum extantis Mercurij ab exterioris a&euml;ris cylindro non <lb/>&longs;u&longs;tinetur, quia &longs;cilicet appen&longs;um totam vim ponde&shy;<lb/>ris exerit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002306"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002307"> Sunt, qui dicant, &longs;i rect&egrave; memini, ab a&euml;ris cylindro, qui <lb/><figure id="id.025.01.198.2.jpg" xlink:href="025/01/198/2.jpg"/><lb/>ba&longs;i D incumbit, &aelig;qu&egrave; deor&longs;um deprimi, ac &longs;ur&longs;um attollitur, ab alio <lb/>gravitante in ba&longs;im B; mediante &longs;cilicet Mercurio. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002308"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002309"> Hoc facil&egrave; reijcitur; <expan abbr="n&etilde;pe">nempe</expan> &aelig;qualis cylindrus a&euml;ris incumbit ba&longs;i <lb/>D, &longs;ive mercurio, &longs;ive aqua, &longs;ive a&euml;re fi&longs;tula plena &longs;it, vt patet; Vnde, &longs;i <lb/>quem haberet effectum, eundem &longs;emper haberet; &longs;ed h&aelig;c in&longs;tantia futi&shy;<lb/>lis e&longs;t; <gap/>are in ea diuti&ugrave;s minim&egrave; <expan abbr="h&aelig;rend&utilde;">h&aelig;rendum</expan>, vt tran&longs;eam ad tertiam <expan abbr="ratio-n&etilde;">ratio&shy;<lb/>nem</expan>; &longs;i enim <expan abbr="segm&etilde;t&utilde;">&longs;egmentum</expan> IC Mercurij ab a&euml;ris exterioris cylindro &longs;u&longs;tinetur; igi-<pb pagenum="195" xlink:href="025/01/199.jpg"/>tur c&ugrave;m cylindrus exterior eandem vim &longs;emper habeat, &aelig;quale &longs;e&shy;<lb/>gmentum IC &longs;emper &longs;u&longs;tinet; &longs;ed hoc experimento repugnat; <lb/>nam &longs;i tantulum a&euml;ris antequam demittatur Mercurius in fi&longs;tula re&shy;<lb/>linquatur, Mercurius de&longs;cendet infra C; in C autem &longs;u&longs;tineri de&shy;<lb/>beret; &longs;i &agrave; cylindro a&euml;ris exterioris, &longs;u&longs;tineretur, vt patet; im&shy;<lb/>mo de&longs;cendit infra C non juxta men&longs;uram cylindruli a&euml;ris in fi&longs;tula <lb/>relicti, &longs;ed juxta majorem ; vnde illum a&euml;ra mult&ugrave;m dilatari, nece&longs;&longs;e <lb/>e&longs;t; vnde fort&egrave; aliam materiam intra fi&longs;tulam dilatatam e&longs;&longs;e di&shy;<lb/>cemus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002310"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002311"> Huc recurrit hypothe&longs;is Autoris &longs;upra laudati; dicent enim <lb/>illius &longs;ententi&aelig; a&longs;&longs;ertores, illud tantulum a&euml;ris intra fi&longs;tulam relicti, po&longs;t de&longs;&shy;<lb/>cen&longs;um Mercurij liberiorem nanci&longs;ci campum, ac proinde c&ugrave;m ante com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;us e&longs;&longs;et, explicare &longs;e&longs;e ac dilatare, &amp; premere &longs;uperficiem Mercurij, <lb/>vnde hic infra C de&longs;cendit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002312"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002313"> Tantam compre&longs;&longs;ionem a&euml;ris jam &longs;upra &longs;atis efficaciter refu&shy;<lb/>tavi; hic tant&ugrave;m addo, &longs;i vacuum remanet &longs;egmentum CD, illam a&euml;ris par&shy;<lb/>ticulam &longs;atis &longs;patij habere, vt explicet &longs;e&longs;e, ac proinde non premere &longs;uper&shy;<lb/>ficiem Mercurij, ideo enim illam premere dicitur quia nititur explicare &longs;e&shy;<lb/>&longs;e, c&ugrave;m plus &aelig;quo compre&longs;&longs;us &longs;it. </s>
          <s id="s.002314">Si ver&ograve; &longs;egmentum CD non e&longs;t <expan abbr="vacu&utilde;">vacuum</expan>, <lb/>&longs;ed plenum, jam videndum e&longs;t, quare <expan abbr="plen&utilde;">plenum</expan> &longs;it; &longs;i a&euml;re dilatato, h&aelig;c particu&shy;<lb/>la haud dubi&egrave; dilatatur, compre&longs;&longs;a igitur non manet; &longs;i &aelig;there, vt volunt ali&shy;<lb/>qui, per poros adducto, cert&egrave; illa, tant&ugrave;m &aelig;theris, vel &longs;ubtilis materi&aelig; por&shy;<lb/>tio exugitur, &longs;eu per poros adducitur, qu&aelig; ad <expan abbr="occupand&utilde;">occupandum</expan> &longs;egmentum CD, <lb/>ne vacuum re&longs;tet, nece&longs;&longs;aria e&longs;t: &longs;ed primus locus cedit intra <expan abbr="dict&utilde;">dictum</expan> &longs;egmen&shy;<lb/>tum pr&aelig;fat&aelig; a&euml;ris portioni; &longs;i demum e&longs;t alia &longs;ubtilis materia ten&longs;a, potio&shy;<lb/>ri jure pr&aelig;dictus a&euml;r tenditur ac dilatatur; igitur compre&longs;&longs;us non ma&shy;<lb/>net, igitur &longs;uperficiem Mercurij &longs;egmento CI contenti deor&longs;um non <lb/>premit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002315"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002316"> Cur ergo Mercurias de&longs;cendit infra C? ne&longs;cio, vtr&ugrave;m aliam <lb/>cau&longs;am excogitare quis po&longs;&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002317"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002318"> Non dee&longs;t alia cau&longs;a, nempe Mercurij IC pondere pr&aelig;dicta <lb/>a&euml;ris particula dilatatur; vt enim a&euml;r Mercurij pondere comprimitur in <lb/>fontibus quibu&longs;dam arte factis, ita &amp; eodem dilatatur; quid mirum ergo, <lb/>&longs;i Mercurius infra C de&longs;cendat? </s>
          <s id="s.002319">hoc autem novo experimento per&longs;picu&egrave; <lb/>demon&longs;tro; &longs;i enim fi&longs;tulam BD &amp; vas ABG, non Mercurio, &longs;ed aqua <lb/>impleas, admot&oacute;que digito, extremum B in aquam EF immergas, di&shy;<lb/>git&uacute;mque &longs;ubducas; fi&longs;tula plena manet; &longs;i autem non pror&longs;us aqu&acirc; fi&longs;tu&shy;<lb/>lam impleveris, admot&oacute;que digito extremum B immer&longs;eris, &longs;ubduxer&iacute;&longs;&shy;<lb/>que digitum, aqua tantulum de&longs;cendit v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->&longs;i dum admotus e&longs;t digitus <lb/>extremo B immer&longs;o &longs;uprema &longs;uperficies aqu&aelig; &longs;it in M, &longs;ubducto digito <lb/>de&longs;cendit, qua&longs;i in N; hac tamen ratione, vt dum &longs;uperficies aqu&aelig; e&longs;t circa <lb/>mediam altitudinem ID, puta in C &longs;egmentum de&longs;cen&longs;us pr&aelig;dict&aelig; &longs;uper&shy;<lb/>ficiei majus &longs;it; minus ver&ograve;, quo dicta &longs;uperficies accedit propri&ugrave;s ad D <lb/>vel ad I. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002320"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c <expan abbr="experim&etilde;ta">experimenta</expan> e&ograve; jucundiora mihi accidunt, quo <expan abbr="illor&utilde;cau&longs;as">illorum cau&longs;as</expan> <pb pagenum="196" xlink:href="025/01/200.jpg"/>ex pr&aelig;mi&longs;&longs;is Antime, mihi deducere po&longs;&longs;e videor; ide&ograve; enim &longs;uperficies <lb/>aqu&aelig; &longs;ubducto digito de&longs;cendit, quia pondus aqu&aelig; fi&longs;tul&aelig; content&aelig; re&shy;<lb/>lictam in fi&longs;tula portionem a&euml;ris dilatat; &longs;i autem dicta &longs;uperficies acce&shy;<lb/>dit propius ad D, e&longs;t quidem magnum aqu&aelig; pondus, ad majorem dilata&shy;<lb/>tionem pr&aelig;&longs;tandam, &longs;ed dee&longs;t &longs;ubjectum, &longs;eu materia majoris dilatatio&shy;<lb/>nis capax; &longs;i ver&ograve; propi&ugrave;s ad I, e&longs;t quidem &longs;ubjectum capax majoris dila&shy;<lb/>tationis, &longs;cilicet major a&euml;ris portio; e&longs;t tamen minima vis ponderis ad il&shy;<lb/>lam pr&aelig;&longs;tandam; &longs;i demum &longs;uperficies &longs;it in C, &amp; &longs;atis magna e&longs;t vis <lb/>ponderis, &longs;egmentum, &longs;cilicet aqu&aelig; IC, &amp; &longs;ubjectum &longs;atis capax, <lb/>&longs;cilicet portio a&euml;ris CD ; major igitur &longs;equitur dilatatio, majus igitur <lb/>&longs;egmentum de&longs;cen&longs;us. </s>
          <s id="s.002321">At &longs;cire ex te velim, Antime, vtr&ugrave;m idem in Mer&shy;<lb/>curio fiat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002322"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002323"> Idem prors&ugrave;s &longs;&aelig;pi&ugrave;s probavi in fi&longs;tula duos pedes alta; vt &longs;ci&shy;<lb/>licet majus &longs;egmentum e&longs;&longs;et, quo &longs;uprema &longs;uperficies Mercurij ad me&shy;<lb/>dium altitudinis fi&longs;tul&aelig; extantis, propi&ugrave;s accederet. </s>
          <s id="s.002324">Si autem altiorem <lb/>fi&longs;tulam adhibeamus, in qua &longs;cilicet &longs;ubducto digito ex A, Mercurius de&shy;<lb/>&longs;cendat, donec extet in &longs;egmento IC duorum circiter pedum &amp; 1/4 vel <lb/><gap/>; quo plus a&euml;ris in hac fi&longs;tula relinquetur, e&ograve; majus erit de&longs;cen&longs;&ucirc;s Mer&shy;<lb/>curij &longs;egmentum infra C; pro quo illa quam luculenter expo&longs;ui&longs;ti, Au&shy;<lb/>gu&longs;tine, ratio militat; equidem quando fi&longs;tula altior e&longs;t, vt rect&egrave; ob&longs;er&shy;<lb/>vat &longs;upra laudatus Autor, &aelig;qualis a&euml;ris portio intra fi&longs;tulam relicta, <lb/>tam longum de&longs;cen&longs;us infra C &longs;egmentum non pr&aelig;&longs;tat; quia pr&aelig;dictus <lb/>a&euml;r in majore Mercurij de&longs;cen&longs;u v&longs;que ad C, magis dilatatur, qu&agrave;m in <lb/>minore; vnde non mirum, &longs;i deinde eundem min&ugrave;s dilatet Mercurius in&shy;<lb/>fra C de&longs;cendens: hinc etiam quo major erit portio a&euml;ris in &longs;egmento <lb/>CD, e&ograve; majus erit &longs;egmentum de&longs;cen&longs;us Mercurij infra C. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002325">Hinc diver&shy;<lb/>&longs;&aelig; conjugationes &longs;eu combinationes majoris &longs;cilicet a&euml;ris &longs;egmenti, vel <lb/>minoris, ante dilatationem; majoris altitudinis fi&longs;tul&aelig; vel minoris; ma&shy;<lb/>joris &longs;egmenti Mercurij vel minoris; pr&aelig;dicta &longs;ex vari&egrave; combinari po&longs;&shy;<lb/>&longs;unt; &amp; &longs;ic cuncta ad pr&aelig;mi&longs;&longs;a principia facil&egrave; reducuntur; nempe ma&shy;<lb/>jus Mercurij &longs;egmentum &longs;eu pondus idem &longs;egmentum a&euml;ris magis di&shy;<lb/>latat; majus &longs;egmentum a&euml;ris ab eodem Mercurij &longs;egmento magis dila&shy;<lb/>tatur; denique majus de&longs;cen&longs;us &longs;egmentum &agrave; D in C eandem portionem <lb/>a&euml;ris magis dilatat, qu&agrave;m minus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002326"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c ratio mihi &longs;atis arridet; &longs;ed qu&aelig;&longs;o te, profer <lb/>alias. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002327"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002328"> Sit igitur quarta ratio: &longs;i per compre&longs;&longs;ionem corporis liqui&shy;<lb/>di, admoto &longs;cilicet di&longs;co &longs;uprem&aelig; &longs;uperficiei, attollatur liquor in fi&longs;tula, <lb/>nullum illius pondus, appen&longs;a fi&longs;tula &longs;enties; ratio in promptu e&longs;t, <lb/>quia &agrave; di&longs;co admoto attollitur &amp; &longs;u&longs;tinetur; illius ergo pondus nullam <lb/>aliam vim exerit; igitur pari modo Mercurius extans in &longs;egmento IC <lb/>nullam vim ponderis exerit, &longs;i vel ab exteriore a&euml;re compre&longs;&longs;o, vel ab a&euml;&shy;<lb/>ris cylindro &longs;u&longs;tineatur; par enim e&longs;t vtrimque ratio; &amp; in&longs;tantia &longs;upra <lb/>facta h&icirc;c etiam eodem modo refellitur; c&ugrave;m non min&ugrave;s liquor &agrave; pre-<pb pagenum="197" xlink:href="025/01/201.jpg"/>mente di&longs;co elevatus in fi&longs;tul&aelig; latera gravitet, qu&agrave;m Mercurius, &amp; aper&shy;<lb/>to in extante fi&longs;tul&aelig; &longs;egmento foramine, tam vnus effluat, qu&agrave;m alius; <lb/>&amp; vt dicam &longs;uper hoc, quod &longs;upra exciderat, quonam pacto Mercurius <lb/>extans in &longs;egmento fi&longs;tul&aelig; IC gravitet in latera eju&longs;dem, facto foramini &shy; <lb/>in L, totum pondus Mercurij CL exerit vim &longs;uam, qua extrudit Mercu&shy;<lb/>rium &longs;ubjectum per foramen L: itaque omnes partes Mercurij gravi&shy;<lb/>tant in B vltimam &longs;uperficiem fi&longs;tul&aelig;; h&aelig;c autem &longs;u&longs;tinetur, vt volunt <lb/>&agrave; cylindro exterioris a&euml;ris; ex hac porr&ograve; gravitatione qua&longs;i repercu&longs;&longs;a <lb/>&longs;eu reflexa &longs;equitur, vt illius ni&longs;u, &longs;i pars &longs;ubjecta vers&ugrave;s latera cedere <lb/>po&longs;&longs;it, vers&ugrave;s illa extrudatur; hinc aperto foramine, tanta vi erumpit; <lb/>igitur ni&longs;us ille non pellit fi&longs;tulam, vel illius latera deor&longs;um, &longs;ed <lb/>quoquo vers&ugrave;m per horizontalem di&longs;trahit, in quo, meo judicio, nul&shy;<lb/>la e&longs;t difficultas; &longs;altem apud eum; qui rem i&longs;tam paul&ograve; attenti&ugrave;s per&shy;<lb/>pendat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002329"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c ratio ad primam facil&egrave; refertur, qua &longs;cilicet proba&longs;ti, <lb/>Antime, ex eo quod fi&longs;tula cum extante Mercurio appen&longs;a totam vim &longs;ui <lb/>ponderis exerat, evinci, &longs;egmentum extantis Mercurij &agrave; cylindro exte&shy;<lb/>rioris medij, &longs;cilicet a&euml;ris, minim&egrave; &longs;u&longs;tineri. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002330"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002331"> Reducitur, non inficior; c&ugrave;m tamen novum &longs;it experimentum, <lb/>illudque &longs;atis luculentum, nov&aelig; rationis mihi loco e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002332"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002333"> Quid &longs;i non a&euml;ris, &longs;ed aqu&aelig; &longs;egmentum in fi&longs;tulam immitta&shy;<lb/>tur, antequam Mercurius de&longs;cendat in CI? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002334"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002335"> Hoc alij jam probarunt, inveneruntque, Mercurium &longs;ub&longs;idere <lb/>infra C &lpar;1/14&rpar; altitudinis &longs;egmenti aqu&aelig; immi&longs;&longs;&aelig;, quia pondus cylindri aquej <lb/>14. pedum v. <!-- REMOVE S-->g. <!-- REMOVE S-->e&longs;t &aelig;quale ponderi cylindri Mercurij vnum pedem alti; <lb/>at ver&ograve; &longs;i a&euml;ra, non aquam immi&longs;eris, Mercurius &longs;ub&longs;idit infra C, &longs;patio <lb/>majore ip&longs;o &longs;egmento a&euml;ris immi&longs;&longs;i, ita illi, &longs;ed pace illorum dixerim; <lb/>&longs;it enim fi&longs;tula BD 4 pedum; immittatur &longs;egmentum a&euml;ris altum vnum <lb/>pedem, tum Mercurius, fiatque more &longs;olito, non &longs;ub&longs;idit Mercurius in&shy;<lb/>fra C &longs;egmento vnius pedis, ne dum majore ; itaque &longs;i &longs;egmentum a&euml;ris <lb/>immi&longs;&longs;i &longs;it paulo minus, non nego fieri po&longs;&longs;e, vt &longs;egmentum de&longs;cen&longs;us <lb/>Mercurij infra C &longs;it majus &longs;egmento a&euml;ris immi&longs;&longs;i, quod tamen genera&shy;<lb/>tim dici nequit ; &longs;ed h&aelig;c &longs;upra jam di&longs;cu&longs;&longs;imus. </s>
          <s id="s.002336">Venio ad quintam ratio&shy;<lb/>nem. </s>
          <s id="s.002337">Segmentum fi&longs;tul&aelig; CD non e&longs;t vacuum, &longs;ed plenum alia materia, <lb/>eaque valde ten&longs;a, ten&longs;o a&euml;ri haud ab&longs;imilis, qui exhau&longs;to per anthliam <lb/>multo a&euml;re, in recipiente, de quo &longs;upra re&longs;tat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002338"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002339"> Equidem jam &longs;upra proba&longs;ti, ad evidentiam, meo &longs;altem ju&shy;<lb/>dicio, &longs;egmentum CD vacuum non e&longs;&longs;e; &longs;ed aliqua tenui materia plenum; <lb/>hoc facil&egrave; conce&longs;&longs;erim, ten&longs;am tamen e&longs;&longs;e nondum &agrave; te, quod &longs;altem <lb/>&agrave; me perceptum &longs;it; huc v&longs;que probatum. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002340"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002341"> Deducere facil&egrave; poteras, ex adducto experimento ve&longs;ic&aelig; cy&shy;<lb/>prin&aelig;, qu&aelig; po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij ade&ograve; intume&longs;cit; rejecimus enim re&shy;<lb/>&longs;pon&longs;ionem vel hypothe&longs;im &longs;upra laudati Autoris, quod &longs;cilicet a&euml;r in pli&shy;<lb/>cis inclu&longs;us, compre&longs;&longs;us pri&ugrave;s, &longs;u&aelig; deinde libertati relictus, &longs;e&longs;e explicet, <lb/>infletque ve&longs;icam; nam &amp; tanta compre&longs;&longs;io a&euml;ris repugnat &longs;en&longs;ui, c&ugrave;m <pb pagenum="198" xlink:href="025/01/202.jpg"/>inclinata fi&longs;tula detume&longs;cat ve&longs;ica, antequ&agrave;m &longs;uperficies Mercurij ad illam <lb/>perveniat; vnde manife&longs;t&egrave; &longs;equitur, ide&ograve; a&euml;ra intra ve&longs;icam dilatari, &amp; <lb/>tendi, quia ab ambiente ten&longs;o quoquo ver&longs;um adducitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002342"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002343"> Ex alio experimento ten&longs;am materiam e&longs;&longs;e in &longs;egmento CD, <lb/>&longs;atis efficaciter probari po&longs;&longs;e, arbitror; nimirum ex eo qu&ograve;d, vt &longs;upra <lb/>dixi&longs;ti, Antime, pulpa digiti valide adducatur ab illa materia; exugatur <lb/>copio&longs;us &longs;anguis; caro intume&longs;cat vberis ad in&longs;tar; nec enim a&euml;ri extrin&shy;<lb/>&longs;eco hic effectus tribui pote&longs;t, vt jam &longs;upra &longs;atis inculca&longs;ti; immo &longs;i incli&shy;<lb/>netur fi&longs;tula, cujus extremum B Mercurio immergitur, po&longs;tqu&agrave;m denu&ograve; <lb/>pre&longs;s&egrave; admotus e&longs;t extremo aperto B, exugitur, vt antea, digitus, vber&shy;<lb/>que intume&longs;cit, denique vt res magis per&longs;picua fiat, admoto digito ex&shy;<lb/>tremo ori fi&longs;tul&aelig; ligne&aelig;, vtrimque pervi&aelig;, alt&eacute;que immer&longs;o extremo illo, <lb/>cui pre&longs;s&egrave; digitus admotus e&longs;t, ita vt nihil aqu&aelig; &longs;ubingredi queat; licet <lb/>cylindrus aqu&aelig; gravitet in cylindrum a&euml;ris fi&longs;tula contenti immer&longs;um, non <lb/>tamen propterea exugitur digitus, intume&longs;cit digiti pulpa, a&longs;&longs;urgit vber; <lb/>ille igitur digiti admoti effectus ab a&euml;ris exterioris cylindro non procedit: <lb/>cuncta h&aelig;c, ni fallor, evincunt, intra CD materiam ten&longs;am ine&longs;&longs;e; nec quid&shy;<lb/>quam in contrarium opponitur, quod expedit&egrave; &longs;olvi non po&longs;&longs;it; non dee&shy;<lb/>runt tibi, Antime, ali&aelig; rationes. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002344"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002345"> Non de&longs;unt haud dubi&egrave;: en tibi vnam ex poti&longs;&longs;imis; &longs;i infun&shy;<lb/>datur aqua &longs;upra Mercurium EF, attollat&uacute;rque fi&longs;tula, donec extremum <lb/>B &longs;uperet &longs;uperficiem EF, illico Mercurius IC a&longs;&longs;urgit tanto impetu ver&shy;<lb/>s&ugrave;s D, vt quandoque pr&aelig; nimia ictus vi, fi&longs;tula di&longs;&longs;iliat; idem accidit, &longs;i <lb/>extremum ex Mercurio adductum in a&euml;re &longs;tatuatur; idem etiam accidit &longs;i <lb/>valde inclinetur fi&longs;tula; ingreditur enim Mercurius maximo cum impetu, <lb/>&amp; vers&ugrave;s fundum D impactus maxima vi nonnunquam fi&longs;tulam <lb/>frangit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002346"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocomus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002347"> Hunc effectum, dubio procul omni, exterioris a&euml;&shy;<lb/>ris cylindro pr&aelig;valenti attribuent, &longs;icut in libra, vbi alteri lan&shy;<lb/>ci majus pondus imponitur, h&aelig;c alteram lancem &longs;ur&longs;um attol&shy;<lb/>lit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002348"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002349"> Acut&egrave; omnino, ad &longs;peciem tamen, c&ugrave;m reip&longs;a h&aelig;c ratio legi&shy;<lb/>tima non &longs;it; nec enim tanto impetu pondus de&longs;cendens aliud paulo mi&shy;<lb/>nus in altum tollit; &longs;ed long&egrave; tardiore motu, qu&agrave;m &longs;i pondus motu acce&shy;<lb/>lerato deor&longs;um &longs;ine impedimento ferretur; atqui cylindrus a&euml;ris, vt ip&longs;i <lb/>fatentur, eju&longs;dem e&longs;t ponderis cum &longs;egmento extante Mercurij IC, ef&shy;<lb/>fluente igitur modica Mercurij particula, ip&longs;ique &longs;uccedente particula <lb/>aqu&aelig; molis &aelig;qualis, minima e&longs;t ponderum differentia; igitur quamvis <lb/>cylindrus a&euml;ris pr&aelig;valeat, illud tamen modicum di&longs;crimen virium tantum <lb/>motum ciere non pote&longs;t, quia &longs;cilicet motus acceleratus deor&longs;um circa <lb/>initium tardi&longs;&longs;imus e&longs;t, &longs;ecus tamen motus ten&longs;orum, vel compre&longs;&longs;orum; <lb/>nimirum corpus compre&longs;&longs;um &longs;tatim initio maxima &lpar;<emph type="italics"/>vid. <!-- REMOVE S-->Figuram in pag.<emph.end type="italics"/><lb/>183.&rpar; vi erumpit; pr&aelig;terea &longs;uppponamus tubum geminum BCA, infun&shy;<lb/>datur aqua per os B; &longs;en&longs;im h&aelig;c a&longs;&longs;urgit per canalem CA; &longs;it clavicula <lb/>&longs;eu verticillus in H, ita vt &longs;egmentum HA vacuum aqua relinquat, &amp; <pb pagenum="199" xlink:href="025/01/203.jpg"/>tamdiu infundatur per os B, donec aqua perveniat ad &longs;ummum verticem <lb/>B, tum volvatur verticillus H, illico aqua a&longs;cendit in A, non tamen <lb/>tanto cum impetu; idem fit, &longs;i Mercurius infundatur; ex quo deduco <lb/>tantam vim motus, &lpar;<emph type="italics"/>vid. <!-- REMOVE S-->Figuram in pag.<emph.end type="italics"/> 184.&rpar; vel impetus a&longs;&longs;urgentis Mer&shy;<lb/>curij per CD, non e&longs;&longs;e &agrave; pondere cylindri a&euml;ris, c&ugrave;m par &longs;it vtrimque ra&shy;<lb/>tio; idem probari poterit in canali tantul&ugrave;m inflexo vel incurvato; nempe <lb/>lic&egrave;t in altero brachio pr&aelig;valeat aqu&aelig; pondus, non tamen ea propter tan&shy;<lb/>ta vi impetus a&longs;&longs;urgit in altero; accedit, qu&ograve;d eadem vi, &longs;ur&longs;um Mercu&shy;<lb/>rius adducitur, qua digiti pre&longs;s&egrave; affixi pulpa &longs;eu caro; h&aelig;c autem &agrave; mate&shy;<lb/>ria ten&longs;a <expan abbr="d&utilde;taxat">duntaxat</expan> adducitur, c&ugrave;m nulla alia cau&longs;a applicata &longs;it; denique licet <lb/>hic effectus &aelig;qu&egrave; attribui po&longs;&longs;et cylindro a&euml;ris, ac ten&longs;&aelig; in &longs;egmento C <lb/>D materi&aelig;, c&ugrave;m tamen aliqua &longs;int in hoc ca&longs;u, qu&aelig; cylindrus a&euml;ris &longs;al&shy;<lb/>vare non pote&longs;t, lic&egrave;t &longs;uppo&longs;ita illa materia ten&longs;a optim&egrave; &longs;alventur; non e&longs;t <lb/>dubium, quin totus effectus huic poti&ugrave;s, qu&agrave;m illi cau&longs;&aelig; attribuen&shy;<lb/>dus &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002350"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002351"> Demus igitur in &longs;egmento CD materiam ten&longs;am con&shy;<lb/>tineri; quid inde? </s>
          <s id="s.002352">an fort&egrave; illa Mercurij &longs;egmentum CI &longs;u&shy;<lb/>&longs;tinet? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002353"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002354"> Haud dubi&egrave;, c&ugrave;m dilatari ac tendi vltra non po&longs;&longs;it: vnde vide&shy;<lb/>tur e&longs;&longs;e quoddam qua&longs;i &etail;quilibrium, ita vt nec materia ten&longs;a attollere po&longs;&longs;it <lb/>majus pondus Mercurij, quam CI, neque hoc pondus Mercurij dilatare vl&shy;<lb/>tra materiam ten&longs;am in CD. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002355"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002356"> Non ita profect&ograve; res &longs;e habet, Augu&longs;tine; nam &longs;i hoc e&longs;&longs;et, <lb/>quo altius e&longs;&longs;et &longs;egmentum materi&aelig; ten&longs;&aelig; CD, majore vi polleret addu&shy;<lb/>ctiva, vt ita loquar: igitur Mercurium &longs;upra C attolleret; infra C ver&ograve;, <lb/>qu&ograve; brevius e&longs;&longs;et illius &longs;egmentum; quod omnibus experimentis repu&shy;<lb/>gnat; &longs;ive enim longior, &longs;ive brevior &longs;it fi&longs;tula, mod&ograve; &longs;it paulo altior <lb/>IC ; &aelig;quale &longs;emper &longs;egmentum Mercurij extat; dicerem igitur, data <lb/>pr&aelig;fa ta hypothe&longs;i materi&aelig; ten&longs;&aelig;, Mercurium ip&longs;i adh&aelig;rere; hanc ver&ograve; <lb/>fi&longs;tul&aelig;, iuxta Natur&aelig; in&longs;titutum, de quo &longs;upra, vnde &longs;u&longs;tinetur Mercurij <lb/>&longs;egmentum IC ab illa vi, qu&aelig; fi&longs;tulam &longs;u&longs;tinet, ita pror&longs;us &longs;cyphus ex <lb/>aqua non pl&egrave;n&egrave; eductus, &longs;ecum aquam adducit, cujus pondus is profect&ograve; <lb/>&longs;entit, qui &longs;cyphum &longs;u&longs;tinet; &longs;ic Mercurius breviorem fi&longs;tulam &longs;egmento <lb/>IC totam occupat, lic&egrave;t immergatur in Mercurium EF ; adh&aelig;ret enim <lb/>Mercurius vitro, &amp; ab eo &longs;u&longs;tinetur, qui fi&longs;tulam &longs;u&longs;tentat; vbi ver&ograve; al&shy;<lb/>tior e&longs;t fi&longs;tula, &amp; tant&ugrave;m e&longs;t Mercurij pondus quantum requiritur ad ex&shy;<lb/>primendam, exugendam, educendam, eliciendam illam materiam ten&shy;<lb/>&longs;am, vndecunque tandem exugatur, de quo infra, de&longs;cendit Mercurius <lb/>in CI, adh&aelig;r&eacute;tque materi&aelig; ten&longs;&aelig;, &amp; h&aelig;c fi&longs;tul&aelig;; ita vt fi&longs;tula &longs;u&longs;tineri <lb/>non po&longs;&longs;it, ni&longs;i &longs;imul tum materia, tum Mercurius extans &longs;u&longs;tineatur. </s>
          <s id="s.002357">Sup&shy;<lb/>po&longs;ita igitur illa materia ten&longs;a, &longs;egmentum Mercurij CI non &longs;u&longs;tinetur &agrave; <lb/>cylindro a&euml;ris, &longs;altem &longs;olo, nam illo etiam &longs;ublato, c&ugrave;m pondus Mercurij CI <lb/>&aelig;quale &longs;it re&longs;i&longs;tenti&aelig;, qua materia ten&longs;a in &longs;egmento CD majori ten&longs;ioni <pb pagenum="200" xlink:href="025/01/204.jpg"/>re&longs;i&longs;tit, de&longs;cendere non pote&longs;t infra C, ni&longs;i vacuum inducatur, quod expo&shy;<lb/>&longs;ito Natur&aelig; in&longs;tituto repugnat, vt patet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002358"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002359"> Scire velim, cur particulam illam <emph type="italics"/>&longs;altem Solo,<emph.end type="italics"/> addi&shy;<lb/>deris, qua&longs;i fort&egrave; putes cylindrum illum a&euml;ris nonnihil con&shy;<lb/>ferre. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002360"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002361"> Dicam paul&ograve; po&longs;t; &longs;i enim materia illa ten&longs;a rarior e&longs;t a&euml;re, exter&shy;<lb/>nus a&euml;r haud dubi&egrave; nonnihil confert, de quo infra; ne rationes contra illam <lb/>hypothe&longs;im, quam impugno, interrumpam. </s>
          <s id="s.002362">Sit ergo &longs;enta ratio; Quan&shy;<lb/>do admovetur corpus <expan abbr="calid&utilde;">calidum</expan> &longs;egmento CD, po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij v.g. <lb/><!-- REMOVE S-->Lacca liquata, &longs;eu ferrum candens, Mercurius &longs;ub&longs;idit infra C, igitur <lb/>non &longs;u&longs;tinetur &agrave; cylindro a&euml;ris externi, quod, ni fallor, per&longs;picu&egrave; pro&shy;<lb/>bare po&longs;&longs;um; nam c&ugrave;m idem maneat cylindrus a&euml;ris exterioris, eadem <lb/>vis illius manet; igitur idem Mercurij &longs;egmentum IC &longs;u&longs;tinet; cur ergo <lb/>de&longs;cendit Mercurius infra C? hoc autem &longs;equitur, &longs;ive &longs;egmentum CD <lb/>vacuum &longs;it, &longs;ive tenui materia plenum; primum quidem, vt patet; alte&shy;<lb/>rum ver&ograve;, quia c&ugrave;m materia illa frigore den&longs;atur, &amp; contrahitur, vel <lb/>&longs;ecum adducit in illa contractione Mercurij &longs;uperficiem C, atque ita a&euml;r <lb/>exterior &longs;egmentum Mercurij extantis non &longs;u&longs;tinet, &longs;ed hoc materi&aelig; te&shy;<lb/>nui adh&aelig;ret, &amp; h&aelig;c fi&longs;tul&aelig;; vel <expan abbr="&longs;ec&utilde;">&longs;ecum</expan> non adducit, ac proinde fit vacuum; nec <lb/>Mercurius &longs;upra C a&longs;&longs;urgit, c&ugrave;m &longs;upra illud attolli non po&longs;&longs;it &agrave; Cylindro <lb/>exterioris a&euml;ris, cujus pondus idem manet, ac proinde ii&longs;dem viribus <lb/>pollet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002363"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c ratio, ne quid di&longs;&longs;imulem, rem mihi pror&longs;us per&longs;uadet; <lb/>cylindrus enim a&euml;ris exterioris, &agrave; quo, vt nonnulli volunt, Mercurij ex&shy;<lb/>tantis &longs;egmentum &longs;u&longs;tinetur, neque plus, neque minus pote&longs;t &longs;u&longs;tinere; igi&shy;<lb/>tur &longs;i ferrum candens admoveatur &longs;egmento CD, &amp; hoc vacuum &longs;it; nul&shy;<lb/>la e&longs;t ratio, cur &longs;uperficies C &longs;ub&longs;idat; &longs;ub&longs;idit tamen; &longs;i ver&ograve; nix, vel trita <lb/>glacies admoveatur CD, &amp; hoc plenum &longs;it tenui materia, h&aelig;c quidem <lb/>contrahitur, ni&longs;i tamen &longs;ecum &longs;uperficiem C adducat, attoll&aacute;tque, h&aelig;c <lb/>haud dubi&egrave; non a&longs;&longs;urgit; c&ugrave;m &agrave; cylindro a&euml;ris vltra C attolli non po&longs;&longs;it; &longs;i <lb/>autem, eam materia illa &longs;e&longs;e contrahens &longs;ecum adducat, attoll&aacute;tque; ad <lb/>&longs;u&longs;tinendum &longs;egmentum Mercurij IC adh&aelig;rentis pr&aelig;dict&aelig; materi&aelig;, vt <lb/>h&aelig;c fi&longs;tul&aelig;, cylindri exterioris &aelig;quipondio non e&longs;t opus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002364"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002365"> Quid &longs;i dicerem, vitrum ip&longs;um fi&longs;tul&aelig; contrahi pr&aelig; frigore, &amp; <lb/>pr&aelig; calore explicari; ac proinde materiam illam ratione va&longs;is, mod&ograve; con&shy;<lb/>trahi, mod&ograve; explicari, ex quo etiam Mercurij &longs;uperficies &longs;ub&longs;idat, vel a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002366"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c re&longs;pon&longs;io nullius momenti e&longs;t vt jam &longs;upra o&longs;ten&longs;um fuit; <lb/>&longs;uppo&longs;ito &longs;egmento CD vacuo, &longs;i ver&ograve; &longs;upponatur plenum &longs;ubtili materia, <lb/>contrarium omnino accideret; vbi enim laxatur vitrum, c&ugrave;m plus &longs;patij re&shy;<lb/>&longs;tet, dicta materia <expan abbr="tot&utilde;">totum</expan> implere non pote&longs;t, vnde Mercurius a&longs;&longs;urgat opor&shy;<lb/>tet, c&ugrave;m tamen pr&aelig; calore &longs;ub&longs;idat; vbi ver&ograve; vitrum contrahitur, minus &longs;pa&shy;<lb/>tij &longs;upere&longs;t intra &longs;egmentum CD, quod c&ugrave;m non &longs;ufficiat, tenui materi&aelig; <lb/>&longs;uperficiem Mercurij premit, ac proinde h&aelig;c &longs;ub&longs;idit, c&ugrave;m tamen pr&aelig; figu-<pb pagenum="201" xlink:href="025/01/205.jpg"/>re a&longs;&longs;urgat; &longs;ed diuti&ugrave;s, qu&agrave;m par &longs;it, h&aelig;reo in hac ratione; exprome qu&aelig;&shy;<lb/>&longs;o alias, &longs;i qu&aelig; fort&egrave; re&longs;tant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002367"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002368"> Non parum, vt video, roboris pr&aelig;dict&aelig; rationi per te acce&longs;&longs;it; <lb/>&longs;ed ad &longs;eptimam venio; &longs;i po&longs;tquam &longs;ub&longs;idit &verbar; Mercurius in CI, vas BAG <lb/>ita claudatur, vt nulla rima &longs;uper&longs;it, per quam a&euml;r &longs;ubeat, non tamen pro&shy;<lb/>pterea Mercurius CI &longs;ub&longs;idit, &longs;ed tunc non &longs;u&longs;tinetur &agrave; cylindro a&euml;ris; quia <lb/>&longs;cilicet non e&longs;t applicatus, h&aelig;c ratio non minus per&longs;picua e&longs;&longs;e videtur an&shy;<lb/>tecedente. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002369"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002370"> Nollem, hoc dixi&longs;&longs;es, Antime, in meridiana luce c&aelig;cutire vi&shy;<lb/>deris, quod cert&egrave; lynceos oculos non decet; quare tibi autor e&longs;&longs;em, vt per&shy;<lb/>peram dicta revoces, aut &longs;altem procures, vt omnes intelligant, h&aelig;c &agrave; te di&shy;<lb/>cta e&longs;&longs;e per jocum animi gratia. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002371"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002372"> Me, tibi &longs;ummopere ob&longs;trinxeris, Augu&longs;tine, &longs;i c&aelig;cucienti ba&shy;<lb/>culum &longs;altem ducem porrigas, qui me juxta atque no&longs;tratem Carte&longs;ium, <lb/>recti&ugrave;s philo&longs;ophari doceat; quod de lynceis oculis &longs;ubdidi&longs;ti; &longs;cio, qu&ograve; <lb/>&longs;pectet, indignum pror&longs;us me reputo &longs;ummo illo honore, quo me &longs;ereni&longs;&shy;<lb/>&longs;imus, pro illa &longs;ingulari qua pollet humanitate, cumulare dignatus e&longs;t: &longs;ed <lb/>qu&aelig;&longs;o te, dedoce me; rect&egrave; enim meo &longs;altem judicio, mihi videor ratioci&shy;<lb/>nari, dum ex eo, quod cylindrus a&euml;ris exterioris, prob&egrave; clau&longs;o va&longs;e &longs;uperfi&shy;<lb/>ciei Mercurij EF applicatus non &longs;it, ab eo nullo modo &longs;u&longs;tineri &longs;egmentum <lb/>Mercurij extantis IC, deduco. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002373"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> A&euml;r inter &longs;uperficiem Mercurij EF, &amp; operculum va&longs;i ap&shy;<lb/>po&longs;itum contentus re&longs;i&longs;tit; c&ugrave;m vltra comprimi non po&longs;&longs;it, &agrave; Mercurio C <lb/>I, &longs;icuti neque antequam operculum apponeretur, &agrave; cylindro a&euml;ris, exte&shy;<lb/>rioris eju&longs;dem ponderis cum Mercurio IC vltra comprimi poterat, reti&shy;<lb/>net enim totam compre&longs;&longs;ionem &agrave; pr&aelig;dicto a&euml;ris cylindro ante impre&longs;&longs;am; <lb/>c&ugrave;m igitur Mercurius IC de&longs;cendere non po&longs;&longs;it, ni&longs;i pr&aelig;dictum a&euml;ra vl&shy;<lb/>tra comprimat, hunc porr&ograve; comprimere vltra nequeat; quid mirum <lb/>amabo te, &longs;i de&longs;cendere non valeat, ac proinde &longs;u&longs;pen&longs;us maneat in <lb/>IC? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002374"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002375"> Igitur cylindrus a&euml;ris non &longs;u&longs;tinet Mercurium IC ; &longs;ed pr&aelig;di&shy;<lb/>ctus a&euml;r, operculum inter &amp; &longs;uperficiem Mercurij EF interceptus, impedit, <lb/>ne cadat; quid qu&aelig;&longs;o aliud dico? </s>
          <s id="s.002376">quid intendo probare, ni&longs;i <expan abbr="&longs;egment&utilde;">&longs;egmentum</expan> Mer&shy;<lb/>curij extantis <expan abbr="n&otilde;">non</expan> &longs;u&longs;tentari &agrave; cylindro a&euml;ris exterioris? </s>
          <s id="s.002377">Iam ver&ograve; facil&egrave; <expan abbr="oft&etilde;-do">o&longs;ten&shy;<lb/>do</expan> non &longs;u&longs;tineri, &longs;eu &longs;u&longs;pendi in IC, eo quod a&euml;r interceptus inter opercu&shy;<lb/>lum &amp; &longs;uperficiem EF, vlteriori <expan abbr="c&otilde;pre&longs;&longs;ioni">compre&longs;&longs;ioni</expan> re&longs;i&longs;tat; nempe &longs;i admoto dicto <lb/>operculo, &amp; extante Mercurio in IC, aperiatur foramen in D, Mercurius il&shy;<lb/>lico infra C de&longs;cendit, idque notabili &longs;egmento; et&longs;i vacuitas EFGA cana&shy;<lb/>liculo FR conjungatur cum ampli&longs;&longs;imo va&longs;e P vacuo, majore adhuc &longs;e&shy;<lb/>gmento Mercurius IC de&longs;cendit, vt non &longs;emel probavi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002378"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002379"> In&longs;igni paralogi&longs;mo nos ludis, Antime; retices enim novam <lb/>vim accedentem, per quam Mercurius IC deprimitur, &amp; dictus a&euml;r inter&shy;<lb/>ceptus vltra comprimitur; cylindri &longs;cilicet a&euml;ris, per foramen in D apertum <lb/>&longs;uperficiei Mercurij C applicati; c&ugrave;m igitur dupla vis ponderis a&euml;ri inter&shy;<lb/>cepto incumbat, nimirum &longs;egmenti Mercurij IC &amp; ponderis ip&longs;i <pb pagenum="202" xlink:href="025/01/206.jpg"/>&aelig;qualis, &longs;cilicet cylindri a&euml;ris exterioris, quid mirum, &longs;i pr&aelig;valeat, &amp; <lb/>a&euml;ra interceptum vltra comprimat, atque ade&ograve; Mercurius infra C de&shy;<lb/>&longs;cendat? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002380"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002381"> Ad vltimam metam, opinor, hanc difficultatem promovi&longs;ti; ego <lb/>quoque vltimam manum admoveo, ac dico, non magis comprimi a&euml;ra <lb/>interceptum inter EF &amp; dictum operculum &agrave; Mercurio IC, &amp; cylindro <lb/>a&euml;ris gravitantis per foramen D, qu&agrave;m remoto operculo &amp; clau&longs;o foramine <lb/>D, ab eodem Mercurio IC, &amp; eodem cylindro a&euml;ris exterioris; nam perin&shy;<lb/>de e&longs;t, &longs;ive tota vis pre&longs;&longs;ionis per lineam vnicam incidat, vel applicetur, <lb/>five &longs;ubduplum per vnam, &amp; &longs;ubduplum per oppo&longs;itam; &longs;uppone, &longs;i vis, tu&shy;<lb/>bum; altera parte clau&longs;um, in quem immi&longs;&longs;o embolo <expan abbr="c&otilde;tentus">contentus</expan> a&euml;r compri&shy;<lb/>matur, applicata potentia vt 8.fac &longs;egmentum &longs;eu compre&longs;&longs;ionis men&longs;uram <lb/>e&longs;&longs;e 4. digitorum; &longs;i idem tubus &longs;it vtrimque pervius, &amp; duo emboli hinc <lb/>inde immittantur, applicata vtrimque potentia vt 4.idem haud dubi&egrave; com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;ionis effectus con&longs;equetur: igitur quantumvis tum Mercurius CI, tum <lb/>a&euml;r gravitans per foramen D, communi quodam ni&longs;u in a&euml;ra interceptum, <lb/>de quo &longs;upra, agant, vt magis illum comprimant, cert&egrave; vltra comprimere <lb/>non po&longs;&longs;unt; quia jam compre&longs;&longs;us e&longs;t &agrave; viribus &aelig;qualibus, id e&longs;t ab ii&longs;dem <lb/>ponderibus, &longs;ed diver&longs;o modo applicatis; aperto igitur foramine in D, <lb/>Mercurius CI &longs;ub&longs;idere non po&longs;&longs;et, &longs;ub&longs;idit tamen, c&ugrave;m pri&ugrave;s <expan abbr="nond&utilde;">nondum</expan> aperto <lb/>foramine, minim&egrave; &longs;ub&longs;ideret. </s>
          <s id="s.002382">Vnde, ni fallor, per&longs;picu&egrave; deduco, non ide&ograve;, <lb/>admoto &longs;cilicet operculo in AG, extare Mercurium IC, &amp; minim&egrave; &longs;ub&longs;i&shy;<lb/>dere; quia &longs;cilicet dictus a&euml;r interceptus inter &longs;uperficiem Mercurij FE &amp; <lb/>admotum operculum, comprimi vltra <expan abbr="n&otilde;">non</expan> pote&longs;t; &longs;ed quia materia ten&longs;a C <lb/>D, cui Mercurius adh&aelig;ret, tendi vltra nequit, ni&longs;i major vis ponderis ap&shy;<lb/>plicetur; aperto ver&ograve; foramine in D, cum vlteriori ten&longs;ione opus non &longs;it, <lb/>ad de&longs;cen&longs;um Mercurij CI, non parum de&longs;cendit, a&eacute;rque interceptus tan&shy;<lb/>tulum comprimitur; accedente quoque va&longs;e vacuo P, vt dictum e&longs;t &longs;upra, <lb/>profundi&ugrave;s Mercurius CI de&longs;cendit, quia tantulum compre&longs;&longs;ionis multo <lb/>a&euml;ri facili&ugrave;s di&longs;tribuitur, quam modico; c&ugrave;m &longs;ingulis partibus min&ugrave;s com&shy;<lb/>pre&longs;&longs;ionis competat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002383"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002384"> Iam multa lux ex iis, qu&aelig; hactenus &agrave; te dicta &longs;unt, a&longs;&longs;equendi <lb/>veritatem, mihi afful&longs;it: jam enim clari&longs;&longs;im&egrave; con&longs;tat, &longs;egmentum CD va&shy;<lb/>cuum non e&longs;&longs;e, in quo, ni fallor, omnes fer&egrave; conveniunt. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002385"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002386"> Omi&longs;eram pulcherrimum argumentum cuilibet obvium, in quo <lb/>vel ip&longs;is oculis, &longs;patium illud non e&longs;&longs;e vacuum comprobatur, po&longs;tquam <lb/>enim &longs;ub&longs;idit Mercurius in CI, &longs;i fene&longs;tras conclavis in quo degis claudi <lb/>jubeas, excepto modico foramine per quod radius &longs;olaris traiciatur, &amp; <lb/>&longs;egmentum CD intra radium trajectum immergas, videbis illico intra ca&shy;<lb/>vitatem CD radio &amp; luce perfu&longs;am atomos fluitantes: vnde nece&longs;&longs;e dictu <lb/>&longs;it, fluitare in materia no&longs;tro a&euml;ri non ab&longs;imili, vt jam &longs;upra indica&shy;<lb/>veram. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002387"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002388"> Iucundum &longs;an&egrave;, juxta atque facil&egrave; experimentum, quod <lb/>vacuum omnino profligat: con&longs;tat etiam non &longs;u&longs;tineri extantem Mercu&shy;<lb/>rium CI ab exterioris a&euml;ris cylindro, &longs;altem &longs;olo, vt jam obiter monui&longs;ti: <pb pagenum="203" xlink:href="025/01/207.jpg"/>nec etiam ab a&euml;re compre&longs;&longs;o, &longs;ive libero, &longs;ive intercepto: alioquin plus a&euml;ris <lb/>compre&longs;&longs;i plus Mercurij attolleret: plus autem e&longs;&longs;et a&euml;ris compre&longs;&longs;i adjun&shy;<lb/>cto va&longs;e P: tunc igitur plus Mercurij attolleretur: c&ugrave;m tamen min&ugrave;s attol&shy;<lb/>latur, &amp; profundi&ugrave;s &longs;ub&longs;idat extans Mercurius CI. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002389">Iam re&longs;tat, vt quid &longs;en&shy;<lb/>tias, exponas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002390"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002391"> Antequam illud exequar, alia qu&aelig;dam hypothe&longs;is rejicienda <lb/>e&longs;t: Nempe aliqui volunt, e&longs;&longs;e quoddam corpus tenui&longs;&longs;imum, aere no&shy;<lb/>&longs;tro long&egrave; &longs;ubtilius &lpar;&longs;unt qui &aelig;thera vocent&rpar; quod per poros omnium <lb/>corporum facil&egrave; penetret, &longs;eu permeet: hoc autem adduci volunt &agrave; Mer&shy;<lb/>curio de&longs;cendente per poros vitri, donec re&longs;i&longs;tentia partium a&euml;ris, qu&aelig; <lb/>vltra con&longs;tipari non po&longs;&longs;unt, vt &longs;ic loquar, ni&longs;i &agrave; majore pondere, qu&agrave;m &longs;it <lb/>pondus extantis Mercurij CI pondus ad&aelig;quet &longs;egmenti Mercurij ex&shy;<lb/>tantis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002392"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c &longs;ententia valde ingenio&longs;a mihi &longs;emper vi&longs;a e&longs;t, c&ugrave;m totam <lb/>remi&longs;tam ad circulationem Platonicam reducat: qua fiat &longs;cilicet, vt dum <lb/>vnum corpus pello, hoc etiam aliud pellat, &amp; hoc aliud, &amp; &longs;ic deinceps, do&shy;<lb/>nec vltim&ograve; pul&longs;um, facto qua&longs;i circuitu, in locum primi pul&longs;i &longs;uccedat: &longs;ic <lb/>adduci volunt, aquam, per &longs;yringam, educto embolo: nempe &longs;egmentum <lb/>emboli eductum pellit a&euml;ra, &amp; illius <expan abbr="loc&utilde;">locum</expan> occupat: hic porro a&euml;r pellit <expan abbr="ali&utilde;">alium</expan>, <lb/>&amp; hic alium: donec tandem vltim&ograve; pul&longs;us, &longs;uperficiem aqu&aelig; pellat, &amp; h&aelig;c <lb/>aquam in &longs;yringam intrudat, in locum &longs;egmenti emboli educti: atque ita <lb/>nullus e&longs;t vacui metus, nulla corporum adh&aelig;&longs;io, &amp; omnia per communia <lb/>principia explicantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002393"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c mera e&longs;t circulatio Platonica, contra quam tamen in&longs;upe&shy;<lb/>rabiles difficultates militare videntur: &amp; prim&ograve; quidem contra id, quod vl&shy;<lb/>timo loco dicebas, Chry&longs;ocome luculentum facit experimentum: &longs;i enim <lb/>&longs;egmentum emboli, quod ex &longs;yringa educitur, in alium tubum, cujus cavi&shy;<lb/>tati prob&egrave; congruat, &amp; alterum extremum clau&longs;um &longs;it, compre&longs;&longs;o &longs;cilicet <lb/>a&euml;re immittas, aqua pariter per &longs;yringam citra pr&aelig;dictam a&euml;ris circulatio&shy;<lb/>nem attollitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002394"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002395"> Dicerem attolli ab a&euml;ris cylindro incubantis in &longs;uperficiem <lb/>aqu&aelig;: nec enim, opinor, negabis, dato quod &longs;egmentum &longs;yring&aelig;, educto <lb/>embolo, vacuum maneret, futurum, vt a&euml;r in aquam gravitans, eam per &longs;y&shy;<lb/>ringam ad occupandum vacuum impelleret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002396"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002397"> Nihil probas, contra me, hoc enim non facit, quin citra pr&aelig;di&shy;<lb/>ctam circulationem a&euml;ris, educto embolo, aqua attollatur, c&ugrave;m nulla peni&shy;<lb/>tus circulatio in hoc ca&longs;u intercedat: deinde admoto va&longs;i, in quo aqua <expan abbr="c&otilde;-tinetur">con&shy;<lb/>tinetur</expan>, operculo, vt &longs;upra dictum e&longs;t, mod&ograve; mediocris a&euml;ris portio inter <lb/>&longs;uperficiem aqu&aelig; &amp; admotum operculum intercepta remaneat, adducto <lb/>embolo, attollitur aqua: igitur nec cylindro a&euml;ris incubantis, nec per circu&shy;<lb/>lationem attollitur: nec e&longs;t, quod ad prodigio&longs;am illam a&euml;ris compre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nem confugias, quam &longs;upra jam rejecimus, neque hic repetere vacat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002398"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002399"> Dicent &aelig;thera per appo&longs;iti operculi poros intro &longs;u&shy;<lb/>bire, ac premere &longs;uperficiem aqu&aelig;, vnde non mirum, &longs;i h&aelig;c attol&shy;<lb/>litur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="204" xlink:href="025/01/208.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002400"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002401"> Sed &aelig;qu&egrave; facil&egrave;, immo facili&ugrave;s intra ip&longs;am &longs;yringam &aelig;ther ille <lb/>&longs;ubiret per poros: dico facili&ugrave;s: quia id fieret citra elevationem aqu&aelig;, cui <lb/>pondus eju&longs;dem &longs;e&longs;e opponit, deinde &aelig;ther ille per poros aqu&aelig; <lb/>facil&egrave; &longs;ubiret in locum ab embolo relictum, intra &longs;yringam. </s>
          <s id="s.002402">Deni&shy;<lb/>que, quo plus e&longs;t a&euml;ris intercepti, operculum inter &amp; &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem aqu&aelig;, e&ograve; facili&ugrave;s adducto embolo, aqua per &longs;yringam attolli&shy;<lb/>tur: &iacute;dque mult&ograve; magis, &longs;i &longs;patium illud ab a&euml;re intercepto occupa&shy;<lb/>tum, canaliculo cum majore va&longs;e vacuo conjungatur, eo modo, quo &longs;upra <lb/>dictum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002403"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002404"> Sed dic mihi, &longs;odes, Antime, numquid putas, aquam educto <lb/>embolo, ide&ograve; attolli, quia ab a&euml;ris cylindro in &longs;uperficiem aqu&aelig; gravitante <lb/>attollitur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002405"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002406"> Dum adduco embolum, totum aqu&aelig; pondus &longs;entio, illius <lb/>&longs;cilicet, qu&aelig; attollitur: quomodo igitur &agrave; dicto a&euml;ris cylindro attollitur, <lb/>aut &longs;u&longs;tinetur? </s>
          <s id="s.002407">pr&aelig;tere&agrave; &longs;egmentum emboli, quod educitur attollit &aelig;qua&shy;<lb/>lem cylindrum a&euml;ris: aqua igitur qu&aelig; extrem&aelig; emboli ba&longs;i adh&aelig;ret, cum <lb/>embolo adducitur eo modo, quo &longs;upra dictum: equidem &longs;i quis per fi&shy;<lb/>&longs;tulam, &longs;eu cannam catapult&aelig; longioris, cujus cavitas accurat&egrave; ac dili&shy;<lb/>genter tornata &longs;it, &amp; immi&longs;&longs;&aelig; glandi pror&longs;us &aelig;qualis, admoto ore addu&shy;<lb/>cat, vt fieri &longs;olet, anhelitum, glans ip&longs;a tanto cum impetu adducitur, vt <lb/>h&aelig;c in dentem maximo cum impetu, non tamen &longs;ine periculo impingatur, <lb/>quia &longs;cilicet adducto a&euml;re pilam inter &amp; buccam intercepto, totus cylin&shy;<lb/>drus a&euml;ris adver&longs;us glandem &agrave; tergo gravitationis &longs;u&aelig; vim exerit: quid <lb/>mirum ergo, &longs;i pr&aelig;dictam glandem magna vi impellat? </s>
          <s id="s.002408">hujus rei pericu&shy;<lb/>lum fecit vir jam &longs;upra, &longs;ed nunquam &longs;atis laudatus Eu&longs;tachius, cum fracti <lb/>dentis jactura, vt mihi deinde narravit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002409"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002410"> Sed qu&aelig;&longs;o te, quid in hac hypothe&longs;i adducti &aelig;the&shy;<lb/>ris in &longs;egmentum CD tibi di&longs;plicet? </s>
          <s id="s.002411">Mercurius enim in vas de&longs;&shy;<lb/>cendens extrudit &egrave; &longs;ummo va&longs;e illam a&euml;ris portionem, vt ejus locum oc&shy;<lb/>cupet: h&aelig;c vt locum inveniat alias pellit, &amp; c&ugrave;m nihil vacui &longs;it pr&aelig;&shy;<lb/>ter &longs;egmentum CD, &amp; cum eo a&euml;r intrudi non po&longs;&longs;it, &longs;ubtilior &aelig;ther intru&shy;<lb/>ditur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002412"><emph type="italics"/>Antimus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002413"> Multa ob&longs;unt huic hypothe&longs;i: Primo ve&longs;ic&aelig; cyprin&aelig; ade&ograve; <lb/>intume&longs;centis, po&longs;tquam Mercurius de&longs;cendit in CI, ph&aelig;nomenon in <lb/>dicta hypothe&longs;i explicari nequit, c&ugrave;m tumere non po&longs;&longs;it ni&longs;i ab a&euml;re intus <lb/>compre&longs;&longs;o, vel ambiente dilatato: &aelig;ther neutrum pr&aelig;&longs;tat. </s>
          <s id="s.002414">Secundo pul&shy;<lb/>pa digiti intus adducta, vis impacti Mercurij, &amp; alia quamplurima, qu&aelig; <lb/>vim illam exuctivam, vt &longs;ic loquar, manife&longs;t&egrave; demon&longs;trant atque ade&ograve; <lb/>materiam dilatatam in &longs;egmento CD, pr&aelig;fat&aelig; hypothe&longs;i repugnant: <lb/>nempe illa materia pr&aelig;dictos effectus impediret poti&ugrave;s, qu&agrave;m produce&shy;<lb/>ret. </s>
          <s id="s.002416">Tertio, c&ugrave;m maxima &longs;it &aelig;theris copia, Mercurius de&longs;cendens ex C in <lb/>I, &aelig;qu&egrave; facil&egrave; portionem hujus &aelig;theris in fi&longs;tulam intruderet ad occu&shy;<lb/>pandum &longs;patium CI, ac cylindrus a&euml;ris, vel alia qu&aelig;libet cau&longs;a in fi&longs;tu&shy;<lb/>lam inclinatam regerit Mercurium, &amp; extrudit &aelig;thera ex &longs;egmento CD, <lb/>&amp; ver&ograve; cum totus ni&longs;us in eo po&longs;itus &longs;it, vt &longs;cilicet intrudatur &aelig;ther in <pb pagenum="205" xlink:href="025/01/209.jpg"/>fi&longs;tulam ab a&euml;re &longs;ecretus, ide&ograve; Mercurius extat in IC juxta i&longs;tam hypo&shy;<lb/>the&longs;im; quia illius ponderis vis non &longs;ufficit, vt intrudat plus &aelig;theris per <lb/>poros fi&longs;tul&aelig;; quid ergo amabo in fi&longs;tulam inclinatam retrudit Mercu&shy;<lb/>rium, &amp; ex CD &aelig;thera extrudit? </s>
          <s id="s.002417">non cert&egrave; cylindrus a&euml;ris, in quem h&aelig;c <lb/>hypothe&longs;is hoc ph&aelig;nomenon non refert; deinde &aelig;qualia &longs;unt momen&shy;<lb/>ta Mercurij extantis CI, &amp; pr&aelig;fati cylindri; c&ugrave;m igitur vis ponderis CI <lb/>minor &longs;it, qu&agrave;m par &longs;it, ad intrudendum &aelig;thera in &longs;egmentum CI, vis <lb/>etiam cylindri a&euml;ris minor erit, qu&agrave;m par &longs;it ad extrudendum &aelig;there ex <lb/>CD, eadem enim vi extruditur, qua intruditur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002418"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002419"> Dicent, a&euml;ra compre&longs;&longs;um manere po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij, <lb/>immo inde fort&egrave; compre&longs;&longs;um e&longs;&longs;e, qu&ograve;d partes &aelig;theris ante intercept&aelig;, <lb/>expre&longs;&longs;&aelig; fuerint, &amp; in fi&longs;tulam per poros intru&longs;&aelig;; vltra autem comprimi <lb/>non pote&longs;t, ni&longs;i vis major &longs;it pondere extantis Mercurij CI; vbi ver&ograve; in&shy;<lb/>clinatur fi&longs;tula, vis a&euml;ris compre&longs;&longs;i, c&ugrave;m decre&longs;cat momentum ponderis <lb/>Mercurij CI, illud facil&egrave; &longs;uperat, novumque Mercurium in fi&longs;tulam re&shy;<lb/>trudit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002420"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002421"> Nihil horum cum recta ratione con&longs;entit; Prim&ograve;, quia a&euml;r ex&shy;<lb/>ternus po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij nullo &longs;en&longs;u compre&longs;&longs;ior percipi pote&longs;t. <lb/></s>
          <s id="s.002422">Secund&ograve;; Illius partes non &longs;unt magis con&longs;tipat&aelig; qu&agrave;m ante, c&ugrave;m &aelig;the&shy;<lb/>ris copia affatim &longs;uppetat. </s>
          <s id="s.002423">Terti&ograve;, flante vento novus a&euml;r identidem fi&longs;tu&shy;<lb/>lam ambit. </s>
          <s id="s.002424">Quart&ograve;, illa vis a&euml;ris compre&longs;&longs;i, quam ponis, &longs;i potis e&longs;t, non <lb/>mod&ograve; per fi&longs;tulam inclinatam Mercurium attollere, novumque intrude&shy;<lb/>re, ver&ugrave;m etiam &aelig;thera per poros fi&longs;tul&aelig; ex &longs;egmento CD extrudere, <lb/>potiori iure intruderet in &longs;egmentum CI fi&longs;tul&aelig; perpendiculariter ere&shy;<lb/>ct&aelig;, externum &aelig;thera, pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m nihil extantis Mercurij deor&shy;<lb/>&longs;um ad pr&aelig;dictam intru&longs;ionem concurrat: adde &longs;is omnes alias ratio&shy;nes<gap/>, qu&aelig; contra &longs;upra rejectam hypothe&longs;im &agrave; me adduct&aelig; &longs;unt; c&ugrave;m <lb/>&aelig;qu&egrave; fer&egrave; militent contra i&longs;tam, tu vide &longs;is, nam repetere non <lb/>vacat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002425"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002426"> Sed quid tandem tu? <!--neuer Satz-->&longs;i enim ad hoc ph&aelig;nomenon expli&shy;<lb/>candum cylindrus a&euml;ris non &longs;ufficit, nec vacuum, nec a&euml;ris compre&longs;&longs;io, <lb/>nec &aelig;ther, quid tibi qu&aelig;&longs;o re&longs;tabit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002427"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002428"> Sen&longs;u duce, in hanc hypothe&longs;im veni, vt dicerem in &longs;egmento <lb/>CD tenuem quandam materiam ten&longs;am contineri, qu&aelig; c&ugrave;m &agrave; pon&shy;<lb/>dere Mercurij extantis CI tendi vltra non po&longs;&longs;it, &amp; alioquin adh&aelig;reat <lb/>fi&longs;tul&aelig;, ip&longs;ique Mercurius; non mirum e&longs;t, &longs;i Mercurius maneat &longs;u&longs;&shy;<lb/>pen&longs;us: dixi &longs;en&longs;u duce; dum enim video pr&aelig;fatam ve&longs;icam intume&longs;&shy;<lb/>cere, in de&longs;cen&longs;u Mercurij, in a&longs;cen&longs;u ver&ograve;, inclinata fi&longs;tula, detume&longs;ce&shy;<lb/>re, antequam Mercurius ve&longs;icam tangat, illud dumtaxat occurrit, vt <lb/>dicam, ab ambiente materia ve&longs;icam illam dilatari ac tendi, quod quo&shy;<lb/>modo fiat fingi non pote&longs;t, ni&longs;i materia illa ten&longs;a &longs;it. </s>
          <s id="s.002429">Secund&ograve;, dum &longs;en&shy;<lb/>tio carnem digiti attolli, &amp; in vber tume&longs;cere, eo modo, quo &longs;upra ex&shy;<lb/>po&longs;itum fuit, immo &amp; &longs;anguinem exugi, lic&egrave;t oppo&longs;ita digiti pars nihil <lb/>prorsus &longs;entiat, nihil aliud in mentem venit, ni&longs;i trahi ab intrin&longs;eco, ac <lb/>proinde ab aliqua ten&longs;a materia. </s>
          <s id="s.002430">Terti&ograve;, Dum video Mercurium incli-<pb pagenum="206" xlink:href="025/01/210.jpg"/>nata fi&longs;tula tanta vi in ba&longs;im D impingi, itemque elevato &longs;upra &longs;uper&shy;<lb/>ficiem EF extremo aperto B; item &longs;i admoto pre&longs;&longs;&egrave; digito extremo B <lb/>fi&longs;tula educatur, inclineturque; cuncta h&aelig;c attent&egrave; con&longs;ideranti, &amp; in&shy;<lb/>tuenti nulla tanti impetus cau&longs;a extrin&longs;eca e&longs;&longs;e videtur, vt patet ex iis <lb/>qu&aelig; fus&egrave; &agrave; me &longs;upra di&longs;putata &longs;unt; immo admoto pre&longs;&longs;&egrave; digito, nulla <lb/>cau&longs;a exterior applicata e&longs;t; igitur interna e&longs;t, vel intrin&longs;eca; igitur vel <lb/>&agrave; corpore compre&longs;&longs;o vel ten&longs;o: Non primum, nam non loci, &longs;ed locati <lb/>&longs;unt angu&longs;ti&aelig;; igitur alterum. </s>
          <s id="s.002431">Quart&ograve;, dum admoto pre&longs;&longs;&egrave; digito, <lb/>eductam fi&longs;tulam &longs;ic libro, vt modo in D, mod&ograve; in B Mercurius magna <lb/>vi impingatur, hoc fer&egrave; in in&longs;tanti fieri videtur, ad in&longs;tar qua&longs;i fulguris <lb/>coru&longs;cantis; &longs;ed tanta vis motus tribui non pote&longs;t motui gravium in <lb/>plano inclinato, c&ugrave;m vix fi&longs;tula &agrave; plano horizontali tantulum deflectat, <lb/>ac proinde planum hoc ade&ograve; celerem motum non patitur; alia igitur <lb/>cau&longs;a e&longs;t tam velocis motus; non compre&longs;&longs;io, vt dixi; igitur ten&longs;io. <lb/></s>
          <s id="s.002432">Quint&ograve;, Illa materia qu&aelig; pri&ugrave;s occupabat &longs;egmentum CD, inclinata fi&longs;tu&shy;<lb/>la &amp; labente Mercurio in CD, temporis fer&egrave; momento tran&longs;it in CI, <lb/>nec vlla via apparet, qua tran&longs;eat; ten&longs;am igitur e&longs;&longs;e nece&longs;&longs;e e&longs;t; ten&longs;a <lb/>enim illico adducuntur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002433"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002434"> Hanc hypothe&longs;im apprim&egrave; intelligo, videoque, multa &longs;an&egrave; <lb/>in ea explicari po&longs;&longs;e. </s>
          <s id="s.002435">Prim&ograve;, cur extet Mercurius CI, quia &longs;cilicet re&longs;i&shy;<lb/>&longs;tentia ad vlteriorem materi&aelig; ten&longs;ionem, ad&aelig;quat vim ponderis Mer&shy;<lb/>curij CI. <!--neuer Satz-->Secund&ograve;, Cur &longs;emper eadem &longs;it extantis Mercurij CI nimi&shy;<lb/>rum pedum 2. &amp; fer&egrave; <gap/> &longs;ive angu&longs;tior &longs;it fi&longs;tula, &longs;ive laxior; quia in eadem <lb/>proportione cre&longs;cit re&longs;i&longs;tentia materi&aelig; ad vlteriorem ten&longs;ionem, in qua <lb/>cre&longs;cit pondus Mercurij extantis. </s>
          <s id="s.002436">Terti&ograve;, Cur inclinata fi&longs;tula adduca&shy;<lb/>tur Mercurius in CD ; quia tunc minus e&longs;t ponderis Mercurij momen&shy;<lb/>tum in plano inclinato; quid mirum ergo; &longs;i &agrave; ten&longs;ionis momento &longs;u&shy;<lb/>peretur, quod &longs;upponitur &aelig;quale momento ponderis in perpendiculo. <lb/></s>
          <s id="s.002437">Quart&ograve;, cur ve&longs;ica cyprina infletur, pulpa digiti ad in&longs;tar vberis attolla&shy;<lb/>tur, &longs;anguis exugatur; ten&longs;a enim materia alia corpora, quibus e&longs;t con&shy;<lb/>tigua, ad &longs;e adducit &amp; trahit. </s>
          <s id="s.002438">Quint&ograve;, Cur Mercurius educta fi&longs;tula ex <lb/>Mercurio, tanta vi in oppo&longs;itam fi&longs;tul&aelig; ba&longs;im impingatur; tribus illis <lb/>modis, de quibus &longs;upra; vis enim ten&longs;ionis, qu&aelig; tunc pr&aelig;valet; initio <lb/>maxima e&longs;t; in hoc di&longs;&longs;imilis potenti&aelig; motrici gravium, qu&aelig; initio mi&shy;<lb/>nima e&longs;t. </s>
          <s id="s.002439">Sext&ograve;, Cur applicato ferro candente &longs;egmento fi&longs;tul&aelig; CD &longs;ub&shy;<lb/>&longs;idat Mercurius infra C; quia tunc rare&longs;cit illa materia, vnde magis ex&shy;<lb/>tenditur; hinc deor&longs;um Mercurium CI nece&longs;&longs;ari&ograve; deprimit; &longs;ecus ver&ograve; <lb/>applicato gelu den&longs;atur, atque ade&ograve; contrahitur, &amp; Mercurium &longs;ur&longs;um <lb/>attollit. </s>
          <s id="s.002440">Septim&ograve;, Cur appen&longs;a fi&longs;tula DB totum extantis Mercurij CI <lb/>pondus &longs;entiatur; quia Mercurius adh&aelig;ret materi&aelig; ten&longs;&aelig;, &amp; h&aelig;c fi&longs;tu&shy;<lb/>l&aelig;. </s>
          <s id="s.002441">Octav&ograve;, Cur &longs;tatim po&longs;t de&longs;cen&longs;um, libretur aliquamdiu Mercurius, <lb/>ita vt mod&ograve; &longs;upra C a&longs;cendat, mod&ograve; infra deprimatur; quia c&ugrave;m de&shy;<lb/>&longs;cendat motu accelerato vires acquirit eundo, ac proinde re&longs;i&longs;tenti&aelig; <lb/>momentum &longs;uperat; at decre&longs;cente pondere, pr&aelig;valet tandem ten&longs;io&shy;<lb/>nis re&longs;i&longs;tentia; vnde &longs;ur&longs;um denu&ograve; Mercurius adducitur; atque ita ali-<pb pagenum="207" xlink:href="025/01/211.jpg"/>quamdiu &longs;ur&longs;um deor&longs;umque libratur: Cogita pondus funependulum <lb/>ex chorda ten&longs;a vel arcu. </s>
          <s id="s.002442">Non&ograve;, Cur &longs;i tantulum a&euml;ris in fi&longs;tula relinqua&shy;<lb/>tur, Mercurius po&longs;t de&longs;cen&longs;um &longs;ub&longs;idat infra C: quia illud tantulum <lb/>a&euml;ris tum &agrave; Mercurio, tum &agrave; materia ten&longs;a dilatatur, vnde majus &longs;pa&shy;<lb/>tium occupet nece&longs;&longs;e e&longs;t; ac proinde, vt &longs;patium CD explicatur, ita <lb/>CI contrahitur; &longs;ecus accidit intru&longs;a aqua, loco a&euml;ris; quia aqua, vt <lb/>ad compre&longs;&longs;ionem, ita ad ten&longs;ionem inepta e&longs;t. </s>
          <s id="s.002443">Decim&ograve;, Cur admoto <lb/>pre&longs;&longs;&egrave; digito ori B, &amp; librata huc illuc fi&longs;tula, illa materia tam cito tran&shy;<lb/>&longs;eat ab extremo ad extremum: nam propter ten&longs;ionem, non mod&ograve; ci&shy;<lb/>ti&longs;&longs;im&egrave; adducitur, ver&ugrave;m etiam facil&egrave; contrahitur, inter fi&longs;tulam &amp; <lb/>Mercurium. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002444">Cuncta h&aelig;c &amp; alia quamplurima, qu&aelig; facil&egrave; &longs;uggeres, in <lb/>hac tua hypothe&longs;i explicare po&longs;&longs;em; &longs;ed vnde qu&aelig;&longs;o i&longs;ta materia? </s>
          <s id="s.002445">&amp; <lb/>quo tandem illa, c&ugrave;m inclinata fi&longs;tula a&longs;&longs;urgit Mercurius, &amp; totam <lb/>implet? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002446"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002447"> Vel inde tibi maximoper&egrave; ob&longs;trictus &longs;um, quod ab onere illa <lb/>explicandi me liberum e&longs;&longs;e volueris; qu&aelig; obiter quidem, clari&longs;&longs;im&egrave; ta&shy;<lb/>men &longs;ub vnum eundemque ad&longs;pectum adduxi&longs;ti; reliqua &longs;i qu&aelig; &longs;uper&shy;<lb/>&longs;unt, per&longs;tringam; &longs;ed ante omnia, declarandum mihi e&longs;t, vnde or&shy;<lb/>tum ducat, &amp; qu&ograve; tandem abeat illa materia ten&longs;a. </s>
          <s id="s.002448">Et ver&ograve; quemad&shy;<lb/>modum alij, vt naturales effectus explicent, eorumque indagent cau&shy;<lb/>&longs;as, multa fingunt, qu&aelig; &longs;en&longs;ibus minim&egrave; &longs;ubjiciuntur, vt &longs;piras a&euml;ris, <lb/>arcus, ramos, &aelig;thera, &longs;ubtilem materiam, cochleas magneticas, bul&shy;<lb/>las, &longs;ph&aelig;rulas, ramenta, &amp; motus diver&longs;i generis; lic&egrave;t nihil horum <lb/>videant, aut &longs;entiant, &longs;ed gratis fort&egrave; &longs;tatuant, ad effectus &longs;en&longs;ibiles <lb/>explicandos, quos ex communibus principiis explicari non po&longs;&longs;e &longs;ibi <lb/>per&longs;ua&longs;erunt; quidni &amp; mihi aliquid &longs;imile fingere liceat, vel vt ve&shy;<lb/>ri&ugrave;s dicam &longs;tatuere &amp; ex communibus principiis deducere? </s>
          <s id="s.002449">Lico igi&shy;<lb/>tur, vt rem paul&ograve; alti&ugrave;s repetam, elementa no&longs;tra pura non e&longs;&longs;e, &longs;ed <lb/>omnino mixta, vt omnes mihi facil&egrave; concedent; etiam ip&longs;am aquam, <lb/>quam bibimus, ip&longs;um a&euml;ra quem haurimus; &amp; c&ugrave;m omne mixtum ex <lb/>mi&longs;cibilibus con&longs;tet, haud dubi&egrave; qu&aelig;libet mixti pars long&egrave; major e&longs;t <lb/>parte mi&longs;cibilis, totum &longs;cilicet &longs;ua parte majus; hinc a&euml;r per poros <lb/>corporum etiam laxiores non &longs;ubit, mult&ograve; min&ugrave;s aqua; immo aliqua <lb/>corpu&longs;cula aquis &longs;tygiis in&longs;unt, qu&aelig; &longs;ubtilis humoris vehicula in du&shy;<lb/>ri&longs;&longs;imorum etiam corporum poros &longs;ubeunt, eorumque &longs;olvunt plexum; <lb/>h&aelig;c porr&ograve; mixta e&longs;&longs;e, nemo inficias eat; igitur long&egrave; minores &longs;unt par&shy;<lb/>tes mi&longs;cibilium, ex quibus illa con&longs;tant. </s>
          <s id="s.002450">C&ugrave;m autem ad multum natu&shy;<lb/>r&aelig; v&longs;um, tenuis qu&aelig;dam materia, qu&aelig; ad purum a&euml;ris elementum lon&shy;<lb/>g&egrave; propi&ugrave;s accedit, qu&agrave;m a&euml;r, qui nos ambit, nece&longs;&longs;aria e&longs;&longs;et, illam <lb/>haud dubi&egrave; omi&longs;&longs;am fui&longs;&longs;e, ac de&longs;iderari nemo dixerit; &amp; vt &longs;unt pr&aelig;&shy;<lb/>cipui tres corporum &longs;tatus, duri &longs;cilicet, &longs;eu concreti, liquidi &amp; &longs;pira&shy;<lb/>bilis, nec non innumer&aelig; &longs;ub quolibet genere &longs;pecies; nihil ob&longs;tat, quin <lb/>aliqu&aelig; &longs;int corporis &longs;pirabilis &longs;pecies, qu&aelig; long&egrave; majorem tenuitatem <lb/>pr&aelig; &longs;e ferant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002451"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002452"> Non video, quem v&longs;um nece&longs;&longs;arium huic &longs;ubtili ma-<pb pagenum="208" xlink:href="025/01/212.jpg"/>teri&aelig; a&longs;&longs;ignare po&longs;&longs;is, ni&longs;i &longs;altem aliqua fingas, &amp; gratis ad&longs;truas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002453"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002454"> Nihil fingo, nihil ad&longs;truo, quod ex communibus principiis <lb/>non deducatur; &amp; prim&ograve; quidem, certum e&longs;t, corpori etiam gravi&longs;&longs;i&shy;<lb/>mo &amp; den&longs;i&longs;&longs;imo poros ine&longs;&longs;e; nullum enim e&longs;t corpus durum &longs;ine <lb/>poris; pori autem illi vacui non &longs;unt, iuxta natur&aelig; in&longs;titutum; de quo <lb/>&longs;upra; aliqua igitur materia pleni, qu&aelig; cert&egrave; a&euml;re long&egrave; &longs;ubtilior &longs;it, <lb/>immo &longs;it ip&longs;e a&euml;r purior, id e&longs;t, mixtum a&euml;reum, &longs;eu &longs;pirabile, ad pu&shy;<lb/>rum elementum a&euml;ris propi&ugrave;s accedens, qu&agrave;m no&longs;ter a&euml;r, addere po&longs;&longs;em <lb/>&longs;onorum rem, qu&aelig; vix &longs;ine illa materia &longs;ubtili explicari pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002455"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002456"> Multi &longs;an&egrave; non admittunt quintam illam e&longs;&longs;entiam, qu&aelig; <lb/>vix ab &aelig;there di&longs;tinguitur; &amp; ver&ograve; vt atomos illas democriticas nun&shy;<lb/>quam probavi, ita nec &longs;ententia quorumdam Peripateticorum; &longs;eu po&shy;<lb/>ti&ugrave;s Platonicorum, qui ne&longs;cio quam e&longs;&longs;entiam &aelig;theream ab iis quin&shy;<lb/>tam appellatam, eamque, vt nonnullis vi&longs;um e&longs;t, animatam po&longs;uerunt, <lb/>mihi vnquam arri&longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002457"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002458"> Mentem meam rever&agrave; non capis, Chry&longs;ocome, nullam enim <lb/>quintam e&longs;&longs;entiam approbo, nullum corpus &longs;tatuo, quod vel &longs;implex <lb/>elementum non &longs;it, vel ex elementis compo&longs;itum; nempe h&aelig;c &longs;ubtilis <lb/>materia, cujus multiplici v&longs;u natura indiget, ex a&euml;re humore, igne, <lb/>ac terra compo&longs;ita e&longs;t, quanquam ad a&euml;ra purum propi&ugrave;s accedit; alius <lb/>autem illius v&longs;us e&longs;t, pr&aelig;ter illos quos &longs;upra indicavi, vt ad ten&longs;ionem <lb/>&amp; compre&longs;&longs;ionem corporum multum conferat, vnde fort&egrave; a&euml;r compre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis ac ten&longs;ionis pr&aelig; c&aelig;teris corporibus patiens e&longs;t, quia multa ine&longs;t <lb/>a&euml;ri, immo a&euml;ris cra&longs;&longs;iores &amp; majores partes in dicta materia qua&longs;i in <lb/>medio natant, eiu&longs;dem fer&egrave; cum eo gravitatis: Itaque &longs;uppo&longs;ita illa <lb/>materia, cujus maxima pars a&euml;ri commixta e&longs;t, vnde hic tam facil&egrave; com&shy;<lb/>primi &amp; dilatari, &longs;eu tendi po&longs;&longs;it, ratione &longs;cilicet hujus materi&aelig;, alia <lb/>ver&ograve; intra poros omnium corporum latet, ex quibus citra ten&longs;ionem <lb/>educi non pote&longs;t; tendi porr&ograve; non pote&longs;t ab&longs;que vi, &longs;eu ponderis, &longs;eu <lb/>alterius potenti&aelig; motricis applicat&aelig;; vtrumque experimento proba&shy;<lb/>tur, primum quidem in fi&longs;tula BD, nempe Mercurius &longs;ubducto digito <lb/>de&longs;cendens educit ex vitro; immo &amp; ex &longs;e ip&longs;o qua&longs;i ex propriis vi&longs;ceri&shy;<lb/>bus, materiam illam, qu&aelig; cum poros vitri non de&longs;tituat, alioquin vacui <lb/>manerent, eam tendi ac dilatari nece&longs;&longs;e e&longs;t, vt totam vacuitatem CD im&shy;<lb/>pleat, alterum ver&ograve; in embolo, qui magna vi ex va&longs;e clau&longs;o, cui congruit, <lb/>educitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002459"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002460"> Quot &amp; quant&aelig; difficultates qua&longs;i turmatim &longs;e&longs;e mihi ob&shy;<lb/>jiciant, vix ac ne vix quidem dicere valeo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002461"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002462"> Libenter eas excipiam; &longs;i enim &longs;olvendo non &longs;im, facil&egrave; &longs;en&shy;<lb/>tentiam mutabo; expone igitur illas, Augu&longs;tine, rem enim grati&longs;&longs;imam <lb/>mihi feceris. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002463"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002464"> Primo loco illam expono, qu&aelig; long&egrave; difficillima mihi vi&shy;<lb/>detur; &longs;i enim Mercurius ide&ograve; de&longs;cendit ex CD in CI, quia &longs;uperat re&shy;<lb/>&longs;i&longs;tentiam pr&aelig;dict&aelig; materi&aelig;, ne dilatetur, &longs;eu tendatur; cur igitur vt <lb/>magnum pondus pr&aelig;dictam materiam vald&egrave; tendit; ita minus <pb pagenum="199" xlink:href="025/01/213.jpg"/>pondus parum tendit? </s>
          <s id="s.002465">quod tamen repugnat experimentis; &longs;i enim fi&longs;tula <lb/>&longs;it tantum vel vnum vel duos pedes alta, etiam &longs;ubducto digito non de&longs;cen&shy;<lb/>dit Mercurius, vt patet, de&longs;cendere tamen deberet, lic&egrave;t minus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002466"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002467"> Fateor gravem e&longs;&longs;e difficultatem; ad quam tamen re&longs;pondeo, <lb/>duo e&longs;&longs;e capita, ex quibus dicta re&longs;i&longs;tentia petitur; primum e&longs;t, vt educatur <lb/>ex poris, alterum vt tendatur; &longs;i tant&ugrave;m &longs;ecundum caput con&longs;ideretur, ma&shy;<lb/>gna vis ponderis, multum; parva ver&ograve;, parum illam materiam tendit; quo&shy;<lb/>ad ver&ograve; primum, ea e&longs;t re&longs;i&longs;tentia, qu&aelig; determinatam vim exigit, vt &longs;u&shy;<lb/>peretur; Cogita qu&aelig;&longs;o fixum in ligno clavum, qui tanta vi dumtaxat re&shy;<lb/>figitur, non ver&ograve; minore; ita pror&longs;us ex poris corporum illa materia edu&shy;<lb/>ci nequit, ni&longs;i tanta vis applicetur; vbi ver&ograve; &longs;emel educta e&longs;t, pro majo&shy;<lb/>re vel minore pondere magis vel min&ugrave;s tenditur; hinc &longs;i a&euml;ris tantulum <lb/>immittatur in fi&longs;tulam BD, non tant&ugrave;m infra C de&longs;cendit Mercurius, <lb/>ver&ugrave;m etiam materia illa, qu&aelig; jam educta e&longs;t, &amp; a&euml;ri admixta, maxim&egrave; <lb/>dilatatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002468"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002469"> Non video, qu&aelig; vis de&longs;ideretur, vt educatur ex Mer&shy;<lb/>curio, corpore &longs;cilicet liquido, quod parum re&longs;i&longs;tit: idem de aqua di&shy;<lb/>cendum e&longs;t, </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002470"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002471"> Imm&ograve; videtur, quod minore vi opus &longs;it ad educendam illam <lb/>materiam ex Mercurio, qu&agrave;m ex vitro, c&ugrave;m mult&aelig; partes movend&aelig;, <lb/>&amp; qua&longs;i amovend&aelig; &longs;int; c&ugrave;m tamen in corpore &longs;icco paul&ograve; liberiores &longs;int <lb/>pori; non e&longs;t igitur dubium, quin aliqua re&longs;i&longs;tentia &longs;it; cogita rete quod&shy;<lb/>dam perexiguis annulis di&longs;tinctum, quod &longs;ine aliqua re&longs;i&longs;tentia ex aqua <lb/>non educitur, non e&longs;t igitur mirum, &longs;i cum illa materia ex tot meandris &amp; <lb/>pororum labyrinthis eruenda &longs;it, tanta &longs;it in hoc difficultas, vt majore vi ad <lb/>eam &longs;uperanda, opus &longs;it, qu&agrave;m rever&agrave; &longs;it pondus Mercurij extantis CI. <lb/>analogia clavi refigendi, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i per diver&longs;os anfractus eat, rem i&longs;tam <lb/>ob oculos ponit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002472"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002473"> Illa igitur materia per poros vitri abund&egrave; ab extrin&longs;eco a&euml;re <lb/>intra fi&longs;tulam adduci pote&longs;t; nulla ergo ten&longs;io intercedit; imm&ograve; h&aelig;c &longs;en&shy;<lb/>tentia eadem e&longs;&longs;e videtur cum illa, quam vltimo loco impugnabas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002474"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002475"> Lic&egrave;t ex poris vitri educatur, non tamen ex hoc &longs;equitur, illam <lb/>ab a&euml;re extrin&longs;eco elici; nec enim pori illi ita &longs;unt pervij, vt liber tran&longs;i&shy;<lb/>tus pateat; alioquin, nullum corpus vnquam comprimi po&longs;&longs;et, nullum <lb/>tendi, aut dilatari; equidem in corpore liquido &longs;ecus accidit; c&ugrave;m enim <lb/>non &longs;ine aliquo partium motu h&aelig;c fiat, ex iis eductio, inde fit, vt materia <lb/>illa dilatabilis meli&ugrave;s colligatur, ad aliquam &longs;cilicet altitudinem. </s>
          <s id="s.002476">Acce&shy;<lb/>dit qu&ograve;d in illo de&longs;cen&longs;u agitantur corporis liquidi partes, &amp; h&aelig;c agita&shy;<lb/>tio collectionem materi&aelig; dilatabilis non parum juvat; hinc fort&egrave; procedit, <lb/>vt laudatus &longs;upra Autor etiam ob&longs;ervat, long&egrave; majore vi opus e&longs;&longs;e ad edu&shy;<lb/>cendum ex Cylindro cavo embolum, cujus extrema ba&longs;is ita adh&aelig;ret fun&shy;<lb/>do Cylindri, vt nihil a&euml;ris interceptum maneat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002477"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002478"> Putabam fieri non po&longs;&longs;e, vt embolus abeo fundo vlla vi hu&shy;<lb/>mana avelleretur; imm&ograve; putabam te e&longs;&longs;e in eadem &longs;ententia. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002479"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002480"> In ea fui aliquando, ne quid di&longs;&longs;imulem, novis tamen experi-<pb pagenum="200" xlink:href="025/01/214.jpg"/>mentis edoctus in meliorem &longs;ententiam de&longs;cendi; &amp; ver&ograve; long&egrave; diffici&shy;<lb/>li&ugrave;s educitur ex corpore &longs;icco illa materi&aelig; copia, qu&aelig; ad occupandum to&shy;<lb/>tum illud vacuum nece&longs;&longs;aria e&longs;t; &longs;ed h&aelig;c nihil ad pr&aelig;&longs;entem qu&aelig;&longs;tionem; <lb/>accedit, quod embolus &longs;ino corio, Cylindro cavo rect&egrave; non congruit; co&shy;<lb/>rium autem poro&longs;um e&longs;t &amp; &longs;pongio&longs;um, at que ade&ograve; multum a&euml;ra, multum&shy;<lb/>que pr&aelig;dict&aelig; materi&aelig; continet. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002481"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002482"> Sed qu&aelig;&longs;o te, quando alti&longs;&longs;ima e&longs;t fi&longs;tula, vnde tanta copia il&shy;<lb/>lius materi&aelig;, qua &longs;cilicet &longs;egmentum CD repleatur, quando longi&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum e&longs;t? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002483"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002484"> Demus hoc, nec enim vnquam probatum e&longs;t, in longi&longs;&longs;imis <lb/>illis fi&longs;tulis; Demus, inquam; cav&aelig; &longs;uperficies vitri &longs;unt vt altitudines; item <lb/>labentis Mercurij quantitates, &longs;eu Cylindri ; quid mirum ergo, &longs;i in eadem <lb/>proportione materia dilatabilis &longs;uppeditetur? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002485"><emph type="italics"/>Chry&longs;oc.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002486"> Nunquid fort&egrave; meli&ugrave;s diceres, &longs;i partibus dumtaxat a&euml;ris inter <lb/>Mercurium &amp; cavam &longs;uperficiem fi&longs;tul&aelig; interceptis hoc tribueres? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002487"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002488"> Non &longs;unt haud dubi&egrave; a&euml;ris partes inter partes Mercurij, nec <lb/>etiam inter Mercurium &amp; dictam &longs;uperficiem cavam, &longs;ed tant&ugrave;m partes <lb/>illius materi&aelig; dilatabilis, qu&aelig; cadente Mercurio inde facil&egrave; educitur: &amp; <lb/>ver&ograve; c&ugrave;m a&euml;r, &longs;i quis intru&longs;us &longs;it, ita &longs;uum locum occupet, vt inclinata fi&shy;<lb/>&longs;tula Mercurius totam cavitatem CD non occupet, &longs;ed &longs;patium nece&longs;&longs;a&shy;<lb/>rium a&euml;ri relinquat; vbi Mercurius a&longs;&longs;urgens nullum &longs;patium vacuum re&shy;<lb/>linquit, vt aliquando accidit, nullus profect&ograve; a&euml;r ine&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002489"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002490"> Legi apud Autorem &longs;upra laudatum, &longs;i fi&longs;tula multiplici &longs;uc&shy;<lb/>cu&longs;&longs;u fatigetur, dum in eam Mercurius infunditur, &longs;egmentum Mercurij <lb/>extantis inde altius fore; imm&ograve; &longs;i ferrum candens admoveatur lateri fi&shy;<lb/>&longs;tul&aelig; CI, a&longs;cendunt qu&aelig;dam a&euml;ris bullul&aelig;; a&euml;r igitur Mercurio inerat: <lb/>idem in aqua fieret. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002491"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002492"> Ill&aelig; bull&aelig; non &longs;unt a&euml;re plen&aelig;, &longs;ed vel humore rarefacto, qui <lb/>multus ine&longs;t Mercurio, vel illa materia tenui, qu&aelig; facil&egrave; rare&longs;cit; quan&shy;<lb/>quam dicerem poti&ugrave;s, humorem rarefactum; vt enim materiam illam te&shy;<lb/>nuem ad elementum a&euml;ris propi&ugrave;s accedentem, vtpote nece&longs;&longs;ariam ad <lb/>multos natur&aelig; v&longs;us agno&longs;co, ita &amp; admitto humorem quendam &longs;ubtilem, <lb/>ad elementum aqu&aelig; proxim&egrave; accedentem, &longs;ine quo fort&egrave; frigoris, effe&shy;<lb/>ctus explicari non po&longs;&longs;unt: &longs;ed veni qu&aelig;&longs;o ad alias, qu&aelig; tibi &longs;ubort&aelig; &longs;unt <lb/>difficultates. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002493"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002494"> Illa materia, qu&aelig; po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij &longs;egmentum <lb/>CD obtinet, e&longs;t rarior &amp; levior a&euml;re; igitur a&euml;r extrin&longs;ecus per medium <lb/>Mercurium in illam gravitat; &longs;i ergo h&aelig;c vis gravitationis Cylindri a&euml;ris <lb/>extrin&longs;eci major e&longs;t vi gravitationis Mercurij extantis CI, illam haud <lb/>dubi&egrave; &longs;uperabit, attollet que Mercurium; idem faciet, &longs;i &aelig;qualis &longs;it; acce&shy;<lb/>dente &longs;cilicet vi ten&longs;&aelig; materi&aelig;; &longs;i denique minor e&longs;t, cur non vincitur de&longs;&shy;<lb/>cenditque Mercurius infra C? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002495"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002496"> Lic&egrave;t h&aelig;c omnia darem, nihil tamen inde contra meam hy&shy;<lb/>pothe&longs;im; &longs;upponamus enim exempli gratia, vim Cylindri a&euml;ris extrin&shy;<lb/>&longs;eci plu&longs;quam centuplo majorem vi gravitationis Mercurij CI; non po-<pb pagenum="201" xlink:href="025/01/215.jpg"/>terit propterea &longs;u&longs;tinere &longs;egmentum Mercurij centuplum &longs;egmenti CI; <lb/>quia &longs;upponamus &longs;u&longs;tineri; c&ugrave;m hic Mercurius gravitet, &amp; h&aelig;c vis gra&shy;<lb/>vitationis &longs;uperet re&longs;i&longs;tentiam pr&aelig;dict&aelig; materi&aelig; educend&aelig; &amp; dilatand&aelig;, <lb/>non e&longs;t dubium, quin pr&aelig;valere debeat, atque ade&ograve; Mercurius de&longs;cendere; <lb/>illa materia educi &amp; tendi, donec ad punctum C perveniat, in quo &aelig;qua&shy;<lb/>lis e&longs;t vis gravitationis Mercurij CI pr&aelig;dict&aelig; re&longs;i&longs;tenti&aelig;; lic&egrave;t autem &longs;u&shy;<lb/>perficies Mercurij EF tantulum attollatur, non tamen propterea totus Cy&shy;<lb/>lindrus, cujus ba&longs;is incumbit in &longs;uperficiem EF attollendus e&longs;t, &longs;ed tantu&shy;<lb/>lum comprimitur a&euml;r per appul&longs;um &amp; exceptionem illius, qui Mercurio <lb/>in vas ABG illap&longs;o in locum cedit; &longs;ic pror&longs;us per appul&longs;um fumi, va&shy;<lb/>poris cuju&longs;libet halitus, imm&ograve; alicujus a&euml;ris rare&longs;centis tractus, reliquus a&euml;r <lb/>comprimitur; nempe dictu, imm&ograve; &amp; cogitatu ridiculum e&longs;t, totum a&euml;ris <lb/>Cylindrum inde attolli; ex hac &longs;olutione manife&longs;tum argumentum ducitur, <lb/>contra primam illam hypothe&longs;im, quam &longs;upra refutavi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002497"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/> S&aelig;p&egrave; miratus &longs;um, h&aelig;c ab iis non videri, qui con&longs;tanti&longs;&longs;im&egrave; <lb/>a&longs;&longs;erunt, pr&aelig;fatum vtriu&longs;que Cylindri, a&euml;ris &longs;cilicet, &amp; Mercurij &aelig;quili&shy;<lb/>brium, ducta &agrave; duobus aliis Cylindris, aqu&aelig; &longs;cilicet &amp; Mercurij analogia; <lb/>lic&egrave;t enim in his pr&aelig;fatum &aelig;quilibrium locum habeat, &longs;ecus tamen in il&shy;<lb/>lis, &amp; manife&longs;tum di&longs;crimen e&longs;t, quia Mercurius de&longs;cendere nequit, ni&longs;i <lb/>vel aqu&aelig; Cylindrus attollatur, vel aqua, aut ip&longs;e Mercurius, vi ponderis <lb/>&longs;eu pre&longs;&longs;ionis comprimatur; &longs;ed aqua comprimi nequit, nedum Mercu&shy;<lb/>rius; vt jam &longs;upr&agrave; dictum e&longs;t; &longs;ervatur igitur &aelig;quilibrium; at ver&ograve; a&euml;r <lb/>facil&egrave; comprimi pote&longs;t, vt patet; vnde Mercurij Cylindrus ID facil&egrave; de&longs;&shy;<lb/>cendit; nempe a&euml;r tantul&ugrave;m comprimitur; nec ide&ograve; infra C non de&longs;cen&shy;<lb/>dit, quod &longs;it &aelig;quilibrium inter Cylindrum aeris, &amp; Cylindrum Mercu&shy;<lb/>rij IC, &longs;ed quia de&longs;cendere nequit, ni&longs;i &longs;uperet re&longs;i&longs;tentiam materi&aelig; di&shy;<lb/>latabilis, eamque geminam, vt &longs;upra rect&egrave; di&longs;tinguere mihi vi&longs;us es; &longs;ed <lb/>ad alias objectiones venio; dicunt enim oppo&longs;it&aelig; &longs;ententi&aelig; a&longs;&longs;ertores, &longs;e&shy;<lb/>gmentum Mercurij extantis IC in ima Valle e&longs;&longs;e longius, in vertice mon&shy;<lb/>tis brevius; ita probatum fui&longs;&longs;e ferunt, in montibus Alverni&aelig;, &amp; Majo&shy;<lb/>ris Britanni&aelig;; hoc autem, quia in ima Valle Cylindrus a&euml;ris altior e&longs;t; <lb/>igitur majus illius pondus; igitur longius Mercurij &longs;egmentum &longs;u&longs;tinet; <lb/>&longs;ecus in vertice montium. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002498"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002499"> Si laudatus &longs;upra Autor, qui h&aelig;c refert, te&longs;tis oculatus fui&longs;&longs;et, <lb/>non detrectarem fidem Autori ac curati&longs;&longs;imo; &longs;ed quia h&aelig;c &agrave; &longs;e tan&shy;<lb/>tum auribus accepi&longs;&longs;e vltro fatetur, plenam fidem adhibendam e&longs;&longs;e non <lb/>crediderim, pr&aelig;&longs;ertim cum aliquando contigerit, vt hoc experimentum <lb/>in alti&longs;&longs;imis regionibus probatum, &longs;ecus qu&agrave;m illi ferunt, &longs;ucce&longs;&longs;erit; pr&aelig;&shy;<lb/>terquam quod cuipiam homini, qui primus hoc proba&longs;&longs;e dicitur in mon&shy;<lb/>tibus Alverni&aelig;, nullam fidem habendam e&longs;&longs;e duco; cujus enim fidei homo <lb/>&longs;it, omnes catholici prob&egrave; norunt. </s>
          <s id="s.002500">Sed demus, ita e&longs;&longs;e, non tamen inde <lb/>concluditur, pr&aelig;fatum Cylindrorum &aelig;quilibrium, c&ugrave;m alia cau&longs;a &amp; ra&shy;<lb/>tio e&longs;&longs;e po&longs;&longs;it; nempe in alti&longs;&longs;imis montibus, pr&aelig;&longs;ertim &longs;i in acumina&shy;<lb/>tum verticem attollantur, non ver&ograve; &longs;i in va&longs;tas planities explicentur, <lb/>vel &longs;en&longs;im a&longs;&longs;urgant, leniore ac molliore clivo, in alti&longs;&longs;imis; inquam, mon-<pb pagenum="202" xlink:href="025/01/216.jpg"/>tibus a&euml;r purior e&longs;t, id e&longs;t, &agrave; vaporibus liberior. </s>
          <s id="s.002501">Igitur plus ine&longs;t materi&aelig; <lb/>dilatabilis corporibus liquidis pr&aelig;dicto a&euml;ri expositis; quid mirum ergo, <lb/>&longs;i ten&longs;io facilior e&longs;t, multa enim facili&ugrave;s tenditur, qu&agrave;m modica; pr&aelig;terea <lb/>fieri potuit, vt aliquid a&euml;ris in tubum irrep&longs;erit; fatetur enim pr&aelig;fatus Au&shy;<lb/>tor, quamvis alioquin hoc experimentum &longs;&aelig;pi&ugrave;s probaverit, vna dumtaxat <lb/>vice &agrave; fi&longs;tula a&euml;ra exula&longs;&longs;e: ille autem a&euml;r purior facili&ugrave;s comprimi &amp; di&shy;<lb/>latari pote&longs;t: Hinc ij, qui de rebus Americ&aelig; &longs;crip&longs;erunt, te&longs;tantur, in ver<lb/>tice cuju&longs;dam montis, auram ita tenuem e&longs;&longs;e, vt re&longs;pirationi vix &longs;erviat; <lb/>in his, vt vides, nulla e&longs;t difficultas. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002502"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002503"> Nulla &longs;an&egrave;; &longs;ed cur qu&aelig;&longs;o &longs;egmentum IC toties alitudinem <lb/>mutat, nulla temporum habita ratione? </s>
          <s id="s.002504">aliquando enim cum Thermome&shy;<lb/>tro convenit, ita vt fervente &aelig;&longs;tu &longs;ub&longs;idat, &amp; &longs;&aelig;viente bruma a&longs;&longs;urgat, ali&agrave;s <lb/>omnino &longs;ecus accidit; vnde hoc qu&aelig;&longs;o, Antime? <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002505"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002506"> In alia hypothe&longs;i hoc nullo modo explicari pote&longs;t, in no&longs;tra <lb/>facil&egrave; explicatur; nempe pro diver&longs;a ratione aur&aelig; purioris, &longs;eu def&aelig;catio&shy;<lb/>nis, cui &longs;cilicet materi&aelig; dilatabilis plus ine&longs;t, varia e&longs;t &longs;egmenti extantis al&shy;<lb/>titudo; qu&ograve; enim pl&ugrave;s ine&longs;t pr&aelig;dict&aelig; materi&aelig;, minor e&longs;t, quo min&ugrave;s, major, <lb/>vt patet ex dictis; pl&ugrave;s autem, vel min&ugrave;s ine&longs;t, pro diver&longs;o ventorum, ha&shy;<lb/>lituum &amp; effluviorum appul&longs;u: porr&ograve; diver&longs;&aelig; &longs;unt combinationes, vt vo&shy;<lb/>cant majoris &longs;cilicet, &amp; minoris quantitatis hujus materi&aelig;; itemque caloris <lb/>&amp; frigoris ambientis; vnde fieri pote&longs;t, vt vnum ab alio minuatur vel au&shy;<lb/>geatur. </s>
          <s id="s.002507">V.g.major quantitas illius materi&aelig;, cum majore caloris vi acceden&shy;<lb/>te conjuncta, brevius &longs;egmentum extantis Mercurij facit; reliqu&aelig; combina&shy;<lb/>tiones facil&egrave; fieri po&longs;&longs;unt, quare vltro illas omitto, ne &longs;im fort&egrave; prolixior. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002508"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002509"> Quid autem cen&longs;es de illa ob&longs;ervatione, quam pr&aelig;fatus Au&shy;<lb/>tor indicat, &amp; de qua Venetiis &longs;criptum e&longs;t, &longs;cilicet &aelig;&longs;tu cre&longs;cente, &longs;egmen&shy;<lb/>tum extantis Mercurij decre&longs;cere, cre&longs;cere ver&ograve; &aelig;&longs;tu decre&longs;cente, an fort&egrave; <lb/>aliquid de illa proba&longs;ti? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002510"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002511"> Si Mercurij extantis &longs;egmentum &agrave; Cylindro a&euml;ris &longs;u&longs;tineretur, <lb/>hoc rever&agrave; accidere deberet, iuxta illam no&longs;tram hypothe&longs;im, quam in &longs;u&shy;<lb/>periore congre&longs;&longs;u fus&egrave; &longs;atis tradidimus, vt patet; &longs;ed c&ugrave;m pr&aelig;dictum &longs;e&shy;<lb/>gmentum ab a&euml;ris Cylindro non &longs;u&longs;tineatur, vt &longs;upra o&longs;ten&longs;um e&longs;t, &aelig;&longs;tus <lb/>maris ad rem hanc nihil facit: vbi autem h&aelig;c inaudij, probavi rem accura&shy;<lb/>ti&longs;&longs;im&egrave;, &longs;ervata fi&longs;tula in &longs;itu perpendiculari BD eum &longs;egmento extantis <lb/>Mercurij CI, per totos fer&egrave; 30. dies, ob&longs;ervavi multam mutationem altitu&shy;<lb/>dinis; nam Mercurius aliquando &longs;upra C a&longs;&longs;urgere, <expan abbr="aliqu&atilde;do">aliquando</expan> infra &longs;ub&longs;idere <lb/>mihi, alii&longs;que, quibus o&longs;tendi, &longs;&aelig;p&egrave; ac &longs;&aelig;pi&ugrave;s vi&longs;us e&longs;t, nunquam tamen <lb/>&aelig;&longs;tus maris leges &longs;ervavit, &longs;ive diurnas, ita vt momento &longs;ummi &aelig;&longs;tus, quo <lb/>Luna e&longs;t in Meridiano, &longs;ub&longs;ideret, &amp; momento &longs;ummi rece&longs;&longs;us, &longs;eu reflu&shy;<lb/>xus, Luna &longs;cilicet Meridianum &longs;ext&aelig; hor&aelig; occupante, a&longs;&longs;urgeret; &longs;ive leges <lb/>men&longs;truas, ita vt in Plenilunio &amp; Novilunio &longs;ub&longs;ideret, in Quadraturis a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgeret: Idem Florenti&aelig; &amp; Liburni ob&longs;ervatum fuit, vt &agrave; viro &longs;umma fi&shy;<lb/>de digno accepi; quare non e&longs;t, quod mult&ugrave;m curemus de pr&aelig;dicta illa ob&shy;<lb/>&longs;ervatione, qu&aelig; cum certis experimentis minim&egrave; con&longs;entit; quare, ne tem&shy;<lb/>pus teramus, profer qu&aelig;&longs;o, &longs;i quid fort&egrave; re&longs;tat. </s>
        </p>
        <pb pagenum="203" xlink:href="025/01/217.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002512"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002513"> Ve&longs;tri Pari&longs;ien&longs;es aliquid jactant, quod tibi fort&egrave; nonnihil <lb/><figure id="id.025.01.217.1.jpg" xlink:href="025/01/217/1.jpg"/><lb/>negotij face&longs;&longs;at; Sit enim vas ABD, in quod in&shy;<lb/>fundatur Mercurius, &longs;it fi&longs;tula CP, <expan abbr="c&utilde;">cum</expan> ampulla IP, <lb/>aperta in P, latiore foramine, &amp; aliud vas HKNL <lb/>ampull&aelig; in&longs;it, recto &longs;itu, vt vides; in&longs;eratur fi&longs;tula <lb/>OI, admotoque pre&longs;s&egrave; digito in C, infundatur <lb/>per O Mercurius, donec tum vas HN, tum fi&longs;tu&shy;<lb/>la CP, tum ampulla, tum fi&longs;tula IO impleantur; <lb/>tum &longs;uilla ve&longs;ica prob&egrave; ob&longs;truantur, debito &longs;ci&shy;<lb/>licet tempore, foramina P &amp; O, itemque perexi&shy;<lb/>guus canaliculus R ; his <expan abbr="dem&utilde;">demum</expan> omnibus peractis, <lb/>&longs;ubducatur digitus ex C, Mercurius ruit deor&longs;um <lb/>ex vtraque fi&longs;tula, ita vt totum extans &longs;egmen&shy;<lb/>tum NO vacuum Mercurio maneat, extetque &longs;e&shy;<lb/>gmentum FT Mercurio plenum, altum fer&egrave; pe&shy;<lb/>des duos &amp; <gap/>. <!--neuer Satz-->Si autem vel minima acicula in ve&shy;<lb/>&longs;ica R foramen aperias, &amp; tantulum a&euml;ris &longs;ub&shy;<lb/>eat, &longs;ub&longs;idit illico Mercurius infra T, in fi&longs;tula <lb/>CP, a&longs;&longs;urgitque &longs;upra in fi&longs;tula IO, quia &longs;cilicet, <lb/>inquiunt, a&euml;r qui &longs;ubiit, premit &longs;uperficiem Mer&shy;<lb/>curij TV, &amp; LN, vnde vtramque deprimi ne&shy;<lb/>ce&longs;&longs;e e&longs;t, &longs;ed LN deprimi non pote&longs;t, ni&longs;i Mercurius &longs;upra LN, in fi&longs;tula <lb/>IO a&longs;cendat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002514"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c dicunt, &longs;at &longs;cio; &longs;ed quis amabo &longs;ibi per&longs;uadeat, tantulum <lb/>a&euml;ris qui &longs;ubit, ade&ograve; compre&longs;&longs;um manere, vt vtramque illam Mercurij &longs;u&shy;<lb/>perficiem deprimat; in no&longs;tra hypothe&longs;i long&egrave; facili&ugrave;s res i&longs;ta explicatur; <lb/>nempe c&ugrave;m po&longs;t Mercurij de&longs;cen&longs;um, tum in PV, tum in NO, illa materia <lb/>ten&longs;a remaneat, accedente illa a&euml;ris particula, qu&aelig; &longs;tatim dilatatur, illa ma&shy;<lb/>teria &longs;e&longs;e aliqua ex parte reducit in &longs;egmento NO. c&ugrave;m minor vis alterius <lb/>materi&aelig; ten&longs;&aelig; re&longs;i&longs;tat, vnde h&aelig;c vincitur, &amp; adducitur mediante Mercurio <lb/>contento in va&longs;e HN, item Mercurius GT tantul&ugrave;m &longs;ub&longs;idit; quid qu&aelig;&longs;o <lb/>facili&ugrave;s excogitari pote&longs;t? </s>
          <s id="s.002515">Ex quo vides, opinor, hoc experimento no&longs;tram <lb/>hypothe&longs;im non parum confirmari. </s>
          <s id="s.002516">Idem accidit, vt &longs;upra <expan abbr="dict&utilde;">dictum</expan> e&longs;t, &longs;i in reci&shy;<lb/>piente, ex quo deinde a&euml;r exugitur, fi&longs;tula illa po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercurij in&shy;<lb/>cludatur; nempe exhau&longs;to a&euml;re, vt &longs;&utilde;mpta dictum e&longs;t, tenditur a&euml;r in reci&shy;<lb/>piente contentus, hic vero &longs;uperficiem Mercurij va&longs;e contenti attollit, ex <lb/>quo nece&longs;&longs;ari&ograve; &longs;equitur, vtin fi&longs;tula &longs;ub&longs;idat; hinc vides cuncta h&aelig;c in no&longs;tra <lb/>hypothe&longs;i facil&egrave; &longs;olvi, qu&aelig; &agrave; nonnullis alioquin in&longs;olubilia e&longs;&longs;e credebantur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002517"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002518"> Nihil jam fer&egrave; e&longs;t, quod facil&egrave; &longs;olvi &agrave; me non po&longs;&longs;it; <lb/>nonnulla indico; Prim&ograve;, Mu&longs;ca non volat in &longs;egmento CD po&longs;t de&longs;&shy;<lb/>cen&longs;um Mercurij. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002519">quia &longs;ubtilis illa materia ad volatum inepta e&longs;t, <lb/>c&ugrave;m pr&aelig; tenuitate facil&egrave; per meatus pennarum eat. </s>
          <s id="s.002520">Secund&ograve;, Ani&shy;<lb/>malcula ibidem moriuntur, quia materia illa ten&longs;a inepta e&longs;t ad <lb/>re&longs;pirandum; imm&ograve; aliquando accidit, vt animalculum ibidem in&shy;<lb/>clu&longs;um valde intumuerit; in ve&longs;ica, de qua &longs;upra, perfectam habe-<pb pagenum="204" xlink:href="025/01/218.jpg"/>mus analogiam; h&aelig;c aliaque &longs;imilia facil&egrave; intelliguntur, explicanturque; <lb/>aliqua tamen &longs;unt ab Autore &longs;upra laudato commemorata, qu&aelig; plus ne&shy;<lb/>gotij fort&egrave; face&longs;&longs;erent; quam ob rem etiam atque etiam te rogo, vt ad tua <lb/>principia illa reducas. </s>
          <s id="s.002521">Illa obiter &longs;uggero. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002522"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002523"> Su&longs;tine, qu&aelig;&longs;o; neque enim hoc pro dignitate fieri pote&longs;t, ni&longs;i res <lb/>in longum, atque ade&ograve; hic congre&longs;&longs;us longi&ugrave;s producatur, qu&agrave;m par &longs;it; mo&shy;<lb/>d&ograve; &longs;ufficiat, vel obiter indica&longs;&longs;e, exhau&longs;to a&euml;re ex dicto recipiente, illos om&shy;<lb/>nes effectus ten&longs;&aelig; materi&aelig; facil&egrave; tribui po&longs;&longs;e, quos pr&aelig;fatus Autor a&euml;ri in <lb/>libertatem vindicato attribuit; nempe quoad effectum perinde e&longs;t, &longs;ive pel&shy;<lb/>las ab intrin&longs;eco, &longs;ive ab extrin&longs;eco eadem vi adducas &amp; trahas; hinc ex va&shy;<lb/>riis liquoribus bull&aelig; a&longs;cendunt, quas &longs;cilicet &longs;ubtilis illa materia ten&longs;a oc&shy;<lb/>cupat; hinc pr&aelig; nimia bullarum copia, liquor ante Diaphanus albe&longs;cit, tu&shy;<lb/>met, exundat, ebullit, etiam aqua pura, pr&aelig;&longs;ertim calida; nempe illa vi, qua <lb/>&longs;uperficies liquoris &longs;ur&longs;um attollitur, di&longs;trahuntur <expan abbr="t&atilde;tul&ugrave;m">tantul&ugrave;m</expan> partes, ac proin&shy;<lb/>de partes &longs;ubtilis materi&aelig; interpo&longs;it&aelig; liberiores &longs;unt, vt &longs;ur&longs;um bullatim <lb/>adducantur, idque vario eventu, pro diver&longs;o liquoris genere, &longs;inguli exa&shy;<lb/>minandi e&longs;&longs;ent, &longs;ed ne &longs;altemus extra chorum res in aliud tempus di&longs;cutien&shy;<lb/>da remittitur. </s>
          <s id="s.002524">Duo tant&ugrave;m h&icirc;c breviter adnoto, qu&aelig; ad pr&aelig;&longs;entem contro&shy;<lb/>ver&longs;iam pertinent; Primum e&longs;t, &longs;i fi&longs;tula qu&aelig; ad de&longs;cen&longs;um Mercurij adhi&shy;<lb/><figure id="id.025.01.218.1.jpg" xlink:href="025/01/218/1.jpg"/><lb/>beri &longs;olet, ampullam habeat HP, intra quam alia <lb/>minor ampulla per foramen P immutatur, altio&shy;<lb/>re collo, &longs;eu tubo PO in&longs;tructa, eoque aperto in <lb/>O, po&longs;tquam autem prob&egrave; alligatum fuerit <expan abbr="coll&utilde;">collum</expan> <lb/>PO, ita vt per foramen P nihil pror&longs;us a&euml;ris in <lb/>ampullam HP &longs;ubire valeat, &longs;i per o&longs;tium C in&shy;<lb/>fundatur Mercurius, ac deinde, vbi plena fuerit fi&shy;<lb/>&longs;tula CP admoto digito, immer&longs;oque extremo C <lb/>in <expan abbr="Mercuri&utilde;">Mercurium</expan>, digitus &longs;ubducatur, ruit, more &longs;olito, <lb/>Mercurius; &longs;ed mirum dictu, bulla minor immi&longs;&longs;a <lb/>in majorem HP in de&longs;cen&longs;u Mercurij frangitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002525"><emph type="italics"/>Augu&longs;t.<emph.end type="italics"/> H&aelig;c vna e&longs;t, meo <expan abbr="&longs;alt&etilde;">&longs;altem</expan> judicio, ex pr&aelig;&shy;<lb/>cipuis difficultatibus, qu&aelig; &longs;i occurri&longs;&longs;et, <expan abbr="ill&atilde;">illam</expan> haud <lb/>dubi&egrave; non omi&longs;i&longs;&longs;em; nempe facil&egrave; dicent, maxi&shy;<lb/>mam vim a&euml;ris incumbentis in cavum bull&aelig;, <expan abbr="qu&atilde;">quam</expan> <lb/>non defendit a&euml;r, <expan abbr="convex&utilde;">convexum</expan> ambiens, c&ugrave;m vel <expan abbr="va-cu&utilde;">va&shy;<lb/>cuum</expan> &longs;it, vel materia ten&longs;a in&longs;it, dicent, <expan abbr="inqu&atilde;">inquam</expan>, <expan abbr="ma-xim&atilde;">ma&shy;<lb/>ximam</expan> illam vim pr&aelig;dict&aelig; fractionis cau&longs;am e&longs;&longs;e. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002526"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002527"> Sed dic mihi, &longs;odes, cur eadem vis a&euml;ris <lb/>incumbentis in convexum bull&aelig; HP, &longs;emota mi&shy;<lb/>nore, illam etiam non frangit? </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002528"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002529"> Inde cert&egrave; tua &longs;ententia non confirmatur; nemp&egrave; &longs;ive dicas <lb/>minorem bullam frangi vi materi&aelig; ten&longs;&aelig;, &longs;ive vt alij volunt, vi a&euml;ris in&shy;<lb/>cumbentis, &aelig;qu&egrave; vtrimque &longs;unt angu&longs;ti&aelig;; &longs;ic enim jure pati in&longs;to, &longs;i vis ma&shy;<lb/>teri&aelig; ten&longs;&aelig; adducens convexum minoris bull&aelig; illam frangit, cur majorem <lb/>non frangit, c&ugrave;m &aelig;qu&egrave; illius concavum adducat? </s>
        </p>
        <pb pagenum="205" xlink:href="025/01/219.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002530"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002531"> Addo vnum, quod difficultatem auget, nempe &longs;i tota res fiat <lb/>clau&longs;o tubo in O, minor bulla non rumpitur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002532"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002533"> Rect&egrave; dixi&longs;ti augeri difficultatem; c&ugrave;m inde facil&egrave; deducam, <lb/>ampullam non frangi &agrave; materia ten&longs;a contenta in majore ampulla HP, <lb/>quia rever&agrave; etiam clau&longs;o O&longs;tio O, eadem e&longs;t applicata convexo minoris <lb/>bull&aelig;, illam tamen non frangit; &longs;ed aperto foramine O, &longs;tatim frangitur; <lb/>igitur ab alia cau&longs;a, eaque applicata; nulla autem alia excogitari pote&longs;t, &agrave; vi <lb/>exterioris a&euml;ris incubantis di&longs;tincta. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002534"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002535"> Ab vtraque cert&egrave; cau&longs;a hunc fractionis effectum e&longs;&longs;e nece&longs;&longs;e e&longs;t; <lb/>c&ugrave;m vtraque applicata &longs;it, altera convexo, altera concavo; gravitat autem <lb/>a&euml;r exterior in cavum bull&aelig;, quia illa materia ten&longs;a, qu&aelig; <expan abbr="convex&utilde;">convexum</expan> ambit, e&longs;t <lb/>levior a&euml;re, jam ver&ograve; in hoc, &longs;upra laudato Autori a&longs;&longs;entior, quod ideo minor <lb/>bulla frangatur, non ver&ograve; major ; quia hujus &longs;uperficies vers&ugrave;s centrum <lb/>pellitur, &amp; c&ugrave;m &longs;it ad in&longs;tar cuju&longs;dam fornicis, quid mirum, &longs;i magis re&longs;i&longs;tat, <lb/>qu&agrave;m minor, cujus &longs;uperficies a centro di&longs;trahitur. </s>
          <s id="s.002536">Vnde futurum, conclu&shy;<lb/>do, &longs;i h&aelig;c figura bullarum mutetur, ita vt cavum majoris, &amp; convexum <lb/>minoris a&euml;ri externo &longs;it expo&longs;itum, &longs;ecus atque ante accidet; tunc enim <lb/>major bulla frangetur, minor ver&ograve; indemnis manebit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002537"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002538"> Scire ex te velim, vtr&ugrave;m hoc experimento vnquam probatis, <lb/>an ver&ograve; intellexeris ab aliis fui&longs;&longs;e probata. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002539"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002540"> In hoc genere, &agrave; quopiam probata fui&longs;&longs;e ne&longs;cio, nece&longs;&longs;aria tant&ugrave;m <lb/>con&longs;ecutione deduco; in alio tamen genere legi apud Autorem &longs;upra lau&shy;<lb/>datum, aliquid &longs;imile; qu&ograve;d &longs;cilicet bulla in recipiente collocata exhau&longs;to <lb/>a&euml;re tantul&ugrave;m explicetur; vt colligitur ex eo quod c&ugrave;m ante aqua &longs;emiplena <lb/>e&longs;&longs;et, &amp; in canaliculo immer&longs;o &amp; ad collum ejus pre&longs;s&egrave; alligato aliquantu&shy;<lb/>lum a&longs;&longs;urgeret, exhau&longs;to deinde a&euml;re ex dicto recipiente aqua in canaliculo <lb/>tantul&ugrave;m &longs;ub&longs;idere vi&longs;a &longs;it, quod cert&egrave; vni <expan abbr="d&utilde;taxat">duntaxat</expan> vitri, &longs;eu bull&aelig; explicatio&shy;<lb/>ni tribui pote&longs;t: <expan abbr="alter&utilde;">alterum</expan> &longs;imile pa&longs;&longs;im occurrit; &longs;i enim ampullam tenui &amp; lon&shy;<lb/>giore collo <expan abbr="in&longs;truct&atilde;">in&longs;tructam</expan>, &amp; aqua fer&egrave; <expan abbr="plen&atilde;">plenam</expan> nive obruas, aqua illico per collum <lb/>tantul&ugrave;m a&longs;&longs;urgit, non <expan abbr="ali&atilde;">aliam</expan> cert&egrave; ob <expan abbr="caus&atilde;">causam</expan>, ni&longs;i propter <expan abbr="contraction&etilde;">contractionem</expan> ampul&shy;<lb/>l&aelig;; &longs;i <expan abbr="aut&etilde;">autem</expan> concavum &longs;it exteri&ugrave;s, &amp; <expan abbr="convex&utilde;">convexum</expan> interius, &longs;ecus omnino accidit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002541"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/> <!--neuer Satz-->H&aelig;c ad primum tantummod&ograve; &longs;pectant de altero ver&ograve; quid<gap/></s>
        </p>
        <figure id="id.025.01.219.1.jpg" xlink:href="025/01/219/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002542"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002543"> Sit vas A con&longs;tructum iuxta formam <lb/>de&longs;criptam in Figura infundatur aqua, cu&shy;<lb/>jus &longs;uprema &longs;uperficies &longs;it KI. a&longs;&longs;urgit per ca&shy;<lb/>naliculum GDF v&longs;que ad E, includatur autem <lb/>in recipiente, quod deinde prob&egrave; ob&longs;truatur, exu&shy;<lb/>cto a&euml;re ex dicto recipiente, non &longs;ub&longs;idit aqua in <lb/>canaliculo infra E, ce&longs;&longs;at tamen compre&longs;&longs;io a&euml;ris <lb/>incubantis vtrique &longs;uperficiei KI, &amp; E; illa igi&shy;<lb/>tur compre&longs;&longs;io cau&longs;a non e&longs;t hujus elevationis aqu&aelig;, per canaliculum GF. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002544"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002545"> Pr&aelig;clarum cert&egrave; experimentum, quod tuam illam hypothe&shy;<lb/>&longs;im, &longs;altem, vt mihi videtur, penitus de&longs;truit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002546"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002547"> Primo a&longs;pectu, qua&longs;i nodus indi&longs;&longs;olubilis e&longs;&longs;e videtur; non tamen <lb/>vrget; nempe c&ugrave;m &longs;ugatur canaliculus &agrave; materia ten&longs;a per &longs;uperius <expan abbr="orifici&utilde;">orificium</expan>, <lb/>&amp; c&ugrave;m materia &aelig;qu&egrave; ten&longs;a e&longs;&longs;e &longs;upponatur in toto recipientis &longs;patio, ne-<pb pagenum="206" xlink:href="025/01/220.jpg"/>que hinc, neque illinc adduci pote&longs;t; quod enim vincitur debilius e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002548"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002549"> Non &longs;olvis nodum; nempe &agrave; materia ten&longs;a &aelig;qu&egrave; attollitur &longs;u&shy;<lb/>perficies KI ac &longs;uperficies E; vnde &longs;i habeatur tant&ugrave;m ratio vis ten&longs;ionis, <lb/>fateor vltro aquam in va&longs;e non po&longs;&longs;e a&longs;&longs;urgere, nec &longs;ub&longs;idere in canalicu&shy;<lb/>lo; at &longs;i accedat gravitas &longs;egmenti aqu&aelig; extantis in canaliculo, qua corpus <lb/>grave deor&longs;um fertur, haud dubi&egrave; illa pars pr&aelig;valet, cui &longs;ocia, vel auxiliaris <lb/>gravitas accedit; nimirum illa, qu&aelig; &longs;uperficiem KI &longs;ur&longs;um adducit, ac proin&shy;<lb/>de &longs;uperficiem E deor&longs;um. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002550"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/> E&ograve; tandem hujus argumenti vis poterat promoveri; hoc tamen <lb/>non ob&longs;tante, ex eo &longs;altem omnis difficultas ce&longs;&longs;are videtur; quod aqua &longs;ub&shy;<lb/>&longs;idere non po&longs;&longs;it, ni&longs;i a&euml;r quoque &longs;ub&longs;idat; &aelig;gr&egrave; autem &longs;ub&longs;idere pote&longs;t, tum <lb/>propter ten&longs;ionem, tum propter canaliculi angu&longs;tias; accedit quod nullo <lb/>adhuc certo experimento con&longs;tat aquam exhau&longs;to a&euml;re in canaliculo tan&shy;<lb/>tulum non &longs;ub&longs;idere, vt &longs;upra laudatus Autor vltro fatetur. </s>
          <s id="s.002551">Pr&aelig;tere&agrave; modi&shy;<lb/>c&aelig; &amp; fort&egrave; in&longs;en&longs;ibiles bull&aelig;, qu&aelig; vi ten&longs;ionis, ex aqua in canaliculo con&shy;<lb/>tenta a&longs;&longs;urgunt, facil&egrave; impediunt, ne aqua &longs;ub&longs;idat, propter adh&aelig;&longs;ionem <lb/>quandam partium; &longs;ic ve&longs;ica a&euml;re plena &longs;ur&longs;um attollit oleum, vel aliud <lb/>quidpiam aqua levius, long&egrave; velociore motu, qu&agrave;m &longs;ibi ip&longs;i relictum, in eo&shy;<lb/>dem medio moveretur; denique non &longs;emel ob&longs;ervavi, medium canaliculi <lb/>&longs;egmentum aqua plenum, qu&aelig; minim&egrave; de&longs;cendebat, lic&egrave;t vis gravitatis, vi <lb/>po&longs;&longs;e&longs;&longs;ionis deor&longs;um accederet, ratio e&longs;t, quia minima vis ponderis brevis <lb/>&longs;egmenti aqu&aelig; canaliculo content&aelig; vix &longs;uperare pote&longs;t re&longs;i&longs;tentiam tra&shy;<lb/>jectionis, de qua &longs;upra fus&egrave; actum e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002552"><emph type="italics"/>Chry&longs;ocom.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002553"> Ben&egrave; e&longs;t; &longs;i quid fort&egrave; re&longs;tat, ex dictis facil&egrave; intelligetur; ex&shy;<lb/>perimenta ab Autore &longs;upra laudato in lucem edita longiorem operam, <lb/>eamque fort&egrave; difficiliorem po&longs;tulant, vt ad principia phy&longs;ica reducantur; <lb/>quare in alium congre&longs;&longs;um, quando vobis commodum erit, remittenda e&longs;&longs;e <lb/>putarem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002554"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002555"> Ita pror&longs;us mihi faciendum videtur; quod ver&ograve; dicis, rem diffi&shy;<lb/>ciliorem fore, dare profecto non po&longs;&longs;um; nihil enim &agrave; me lectum in dicti <lb/>Autoris libro, quod &amp; &longs;ummoper&egrave; mihi non placuerit, &amp; ad &longs;uas cau&longs;as ex <lb/>jactis principiis facile reduci non po&longs;&longs;it; quod vt palam fiat, in proximo <lb/>congre&longs;&longs;u procurabo; quem &longs;tatim po&longs;t Eminenti&longs;&longs;imi reditum inituri &longs;u&shy;<lb/>mus; Interea mi Augu&longs;tine, &longs;i quid duxeris &longs;citu dignum, ex iis qu&aelig; in his <lb/>quatuor congre&longs;&longs;ibus di&longs;cu&longs;&longs;imus, de his, tuos illos docti&longs;&longs;imos, &amp; quos plu&shy;<lb/>rimi facio Academicos, certiores facias, velim. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002556"><emph type="italics"/>Augu&longs;tin.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002557"> Non monitus hoc facere cogitaveram, vt &longs;altem videant, <lb/>vtr&ugrave;m h&aelig;c cum accurati&longs;&longs;imis illorum experimentis con&longs;entiant; quan&shy;<lb/>quam de hoc vix dubito; pr&aelig;&longs;ertim c&ugrave;m illa omnia, &longs;uppo&longs;ita illa materia <lb/>ten&longs;a, &longs;atis feliciter explicueris, qu&aelig; alij accer&longs;ita vacui opera, vel compre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionis, vel &aelig;theris, vel Cylindri a&euml;ris explicant, qu&agrave;m &aelig;gr&egrave; ac difficulter, ex <lb/>dictis huc v&longs;que &longs;atis &longs;uperque compertum vobis e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002558"><emph type="italics"/>Antim.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002559"> Valete igitur &longs;electi&longs;&longs;ima rei litera <gap/> Capita, &amp; &longs;i min&ugrave;s expe&shy;<lb/>ctationi, &amp; opinioni de me ve&longs;tr&aelig; fecerim &longs;at<gap/>, vt nugas meas nihili duca&shy;<lb/>tis, ita tenuitati me vestr&aelig; vltro igno&longs;catis, velim. </s>
        </p>
        <pb pagenum="207" xlink:href="025/01/221.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.221.1.jpg" xlink:href="025/01/221/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002560"><emph type="center"/>Typographus Lectori.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002561"><emph type="italics"/>GRATVLARIS haud dubi&egrave; mihi<emph.end type="italics"/> &lpar;Amice <lb/>Lector&rpar; <emph type="italics"/>qu&ograve;d, contra qu&agrave;m &agrave; pleri&longs;que &longs;olet, <lb/>nihil ad hujus operis commendationem, initio <lb/>Pr&aelig;fari voluerim. </s>
          <s id="s.002562">A&longs;cititiis quippe non egent <lb/>pigmentis qu&aelig; per &longs;e pulchra, &amp; eximia &longs;unt. </s>
          <s id="s.002563">Satis igi&shy;<lb/>tur habui per celebre Autoris nomen hi&longs;ce Dialogis pr&aelig;figere; <lb/>vt te ad legendum invitarem: ratus &lpar;quod haud dubi&egrave; con&shy;<lb/>tigit&rpar; te &longs;tatim pellectum &longs;ubtili&longs;&longs;imi f&oelig;cunditate ingenij, <lb/>per am&oelig;n&aacute;que rerum varietate, ac expedit&acirc; dicendi me&shy;<lb/>thodo irretitum, eam quam ip&longs;e debes huic operi commenda<lb/>tionem facturum. </s>
          <s id="s.002564">Quia ver&ograve; plurim&ugrave;m intere&longs;t, vt ma&shy;<lb/>gnorum hominum ne levi&longs;&longs;ima quidem monumenta intereant; <lb/>Vel&iacute;mque vt etiam mihi aliquid debeas; &longs;ubripui propemo&shy;<lb/>d&ugrave;m, quas hic attexo, no&longs;tri Autoris Epi&longs;tolas, ad pr&aelig;&longs;tanti&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum, &amp; in re literaria, curio&longs;&aacute;que Philo&longs;ophia ver&longs;ati&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum virum Dominum Claudium Ba&longs;&longs;et, ob&longs;ervanti&longs;&longs;imum, <lb/>&amp; conjuncti&longs;&longs;imum Amicum datas. </s>
          <s id="s.002565">Novas exhibent Ob&longs;er&shy;<lb/>vationes, qu&aelig; maxim&egrave; &longs;unt hujus loci: cum ad Saturni, Io&shy;<lb/>v&iacute;&longs;que &longs;i&longs;temata, &amp; ad ea qu&aelig; duobus prioribus Dialogis <lb/>tractata &longs;unt, pertineant. </s>
          <s id="s.002566">Pauca h&aelig;c accipe<emph.end type="italics"/> &lpar;Lector Bene&shy;<lb/>vole&rpar; <emph type="italics"/>intere&agrave; dum grandiora prodeunt eju&longs;dem Autoris volu&shy;<lb/>mina, quibus quidquid in vniver&longs;a natura, &amp; in omnibus <lb/>fer&egrave; di&longs;ciplinis reconditum e&longs;t, nov&acirc; plan&egrave; methodo, nov&iacute;&longs;que, <lb/>ac curio&longs;is omnin&ograve; inventis explicatur. </s>
          <s id="s.002567">Vale.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <pb pagenum="208" xlink:href="025/01/222.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.222.1.jpg" xlink:href="025/01/222/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002568"><emph type="center"/>PR&AElig;STANTISSIMO VIRO <lb/>CLAVDIO BASSET <lb/>HONORATVS FABRI. S.P.D.<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002569">EX quo Dialogos meos ad te mi&longs;i, vir ornati&longs;&longs;ime, nonnul&shy;<lb/>la inter <expan abbr="ob&longs;ervand&utilde;">ob&longs;ervandum</expan> mihi occurrerunt, de quibus te certio&shy;<lb/>rem faciendum e&longs;&longs;e duxi: movit me ad ob&longs;ervandum, &longs;che&shy;<lb/>ma quoddam Saturnij &longs;ytematis, &aelig;&longs;tate pr&aelig;terita, in vrbe <lb/>&agrave; nonnullis in lucem editum, in quo cum annuli Saturnij <lb/>planum ab eo paralleli&longs;mo, quem huc v&longs;que obtinere vi&shy;<lb/>&longs;um e&longs;t, cum &AElig;quatoris plano, totis fer&egrave; 10. vel 11. gradibus deflexi&longs;&longs;e vi&shy;<lb/>deretur, c&oelig;lum con&longs;ulendum e&longs;&longs;e putavi, vt vel novum Phenomenon ne&shy;<lb/>gligerem, &longs;i &longs;ecus probaret ob&longs;ervatio, vel meo calculo donarem, &longs;i tale, <lb/>pror&longs;us exhiberetur: ad explorandum igitur me accinxi Tele&longs;copio 25.Pal&shy;<lb/>morum adhibito, divinianis lentibus accurati&longs;&longs;im&egrave;, pro more, elaboratis in&shy;<lb/>&longs;tructo: Saturnius annulus &longs;tatim meis oculis ita &longs;e &longs;ubjecit, vt &longs;umma eju&longs;&shy;<lb/>dem annuli portio &longs;upra &longs;ummum globi verticem, media fer&egrave; latitudinis <lb/>annuli parte a&longs;&longs;urgeret, infra ver&ograve; imam globi portionem, ima pr&aelig;dicti an&shy;<lb/>nuli de&longs;cenderet, eo fer&egrave; modo, quo in excu&longs;o &longs;chemate repr&aelig;&longs;entabatur: <lb/>&longs;ed vix elap&longs;o modico temporis &longs;patio, &longs;ummam portionem annuli infra <lb/>&longs;ummam portionem globi, infimam item globi infra imam annuli deprimi, <lb/>clari&longs;&longs;im&egrave; a&longs;pexi; vtriu&longs;que Phenomeni facies alternis vicibus &longs;e&longs;e mihi <lb/>exhibuit, non tant&ugrave;m &longs;emel iter&uacute;mque, &longs;ed toties, quoties vitrum, Satur&shy;<lb/>num vers&ugrave;s converti. </s>
          <s id="s.002570">Ob&longs;ervavi etiam, nigras illas auriculas, &longs;eu lacunas <lb/>globum inter &amp; annulum contentas, mod&ograve; contrahi, mod&ograve; explicari, con&shy;<lb/>trahi quidem, depre&longs;&longs;a &longs;uprema portione annuli infra &longs;ummam globi, illa <lb/>ver&ograve; a&longs;&longs;urgente, dilatari &amp; explicari. </s>
          <s id="s.002571">Ob&longs;ervavi pr&aelig;terea, projectam &agrave; glo&shy;<lb/>bo Saturni vmbram, &longs;ecund&ugrave;m &longs;olatum radium, in &longs;upremam portionem <lb/>annuli, dextror&longs;um &longs;cilicet, Ortum vers&ugrave;s, propter &longs;itum Solis Occidenta&shy;<lb/>lem, ita vt per planum annuli, niger tractus ire videretur, qui, vt mod&ograve; ap&shy;<lb/>paret, ita mox expungitur, alternis vicibus, vt &longs;upra jam dixi. </s>
          <s id="s.002572">Cuncta h&aelig;c <lb/>cum Divino no&longs;tro, alii&longs;que ob&longs;ervandi peritis hominibus &longs;&aelig;p&egrave; ac &longs;&aelig;pius <lb/>ob&longs;ervavi. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002573">Nec difficil&egrave; fuit, hujus Ph&oelig;nomeni cau&longs;am indagare; &longs;i enim &longs;uppona&shy;<lb/>mus, huc illuc nutare ac librari planum annuli, circa majorem Diametrum <lb/><expan abbr="appar&etilde;tis">apparentis</expan> ellip&longs;eos, &longs;cilicet Au&longs;trum vers&ugrave;s &amp; Boream, illa omnia haud du-<pb pagenum="209" xlink:href="025/01/223.jpg"/>bi&egrave; &longs;uccedere debent; nempe vbi &longs;uprema portio annuli vers&ugrave;s Boream, ima <lb/>vers&ugrave;s Au&longs;trum accedit, h&aelig;c infra imam globi de&longs;cendit, illa &longs;upra &longs;um&shy;<lb/>mam attollitur, explicantur lacun&aelig;, vmbra, &longs;eu niger ille tractus &agrave; radiis &longs;o&shy;<lb/>laribus in planum annuli liber&egrave; appul&longs;is expungitur; vbi ver&ograve; &longs;uprema an&shy;<lb/>nuli ad Au&longs;trum, ima ad Boream deflectit, &longs;uprema globi portio &longs;upra &longs;um&shy;<lb/>mam annuli, infima infra infimam extat, contrahuntur lacun&aelig;, &amp; vmbra <lb/>projecta, &longs;ecund&ugrave;m nigrum tractum, planum annuli &longs;ecat. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002574">Hujus porr&ograve; nutationis, &longs;eu tremul&aelig; Librationis annuli cau&longs;a in prom&shy;<lb/>ptu e&longs;t; nempe cum ea vi polleat annuli planum, qua pr&aelig;dictum paralleli&longs;&shy;<lb/>mum cum &AElig;quatoris plano retineat, in toto illo declinationis tractu, tum <lb/>vers&ugrave;s Au&longs;trum, tum vers&ugrave;s boream, continuum ni&longs;um exerit, ad hunc fi&shy;<lb/>nem obtinendum; idque motu quodam accelerato, cujus perfectam analo&shy;<lb/>giam habemus in <expan abbr="funep&etilde;dulis">funependulis</expan>, in chordis pul&longs;atis, in reciproco Planetarum <lb/>motu ab Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um, &amp;c. </s>
          <s id="s.002575">Quo fit, vt terminum illum, ad quem <lb/>tendit, &longs;emper excedat, eatque &longs;emper, rede&aacute;tque vici&longs;&longs;im, vt videre e&longs;t in <lb/>exemplis &longs;upra indicatis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002576">Cur ver&ograve; h&aelig;c Libratio, &longs;eu nutatio fiat circa majorem Diametrum ap&shy;<lb/>parentis ellip&longs;eos, &longs;atis manife&longs;tum e&longs;t; cum h&aelig;c Diameter lineam mo&shy;<lb/>tus annuli dirigat, ac proinde eidem parallela e&longs;&longs;e debeat; cujus rei analo&shy;<lb/>giam habemus in omnibus aliis mobilibus planis; &longs;ic enim totum annuli <lb/>planum eidem line&aelig; parallelum manet, juxta commune principium do&shy;<lb/>ctrin&aelig; motuum, cujus mentionem feci in Dialogis, quo fit, vt mobile &longs;uo <lb/>nutui relictum, eo motu moveatur, quo facili&ugrave;s moveri pote&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002577">Inde autem per&longs;picua ratio ducitur hujus paralleli&longs;mi, nempe planum il&shy;<lb/>lud parallelum e&longs;&longs;e debet plano illius circuli, in quo movetur, juxta pr&aelig;di&shy;<lb/>ctum principium; &longs;ed movetur in circulo diurno, parallelo &longs;cilicet &AElig;quato&shy;<lb/>ris plano, quid mirum igitur, &longs;i planum annuli &AElig;quatoris plano paralle&shy;<lb/>lum &longs;it: &amp; ver&ograve; inde facilis ratio ducitur, propter quam Deus Natur&aelig; Au&shy;<lb/>tor planum illud annuli, in dicto &longs;itu, circa Saturni globum collocavit, ni&shy;<lb/>mirum vt vi&longs;ibile argumentum oculis mortalium, fideli Tele&longs;copio in&longs;tru&shy;<lb/>ctis &longs;ubjiceret, contra terr&aelig; motum; nempe in eo circulo dictus annulus <lb/>movetur, cujus plano planum annuli parallelum e&longs;t; cum igitur parallelum <lb/>&longs;it plano circuli diurni, &amp; <expan abbr="plan&utilde;">planum</expan> hujus, plano &AElig;quatoris, in circulo diurno <lb/>pr&aelig;dictus annulus movetur, non ver&ograve; in Ecliptica; vnde Terr&aelig; <expan abbr="glob&utilde;">globum</expan> quie&longs;&shy;<lb/>cere, nece&longs;&longs;e e&longs;t: tanti momenti fuerit, fal&longs;am illam hypothe&longs;im de&longs;truere, vt <lb/>Divina Providentia, eam dedocere, &amp; illius fal&longs;itatem vi&longs;ibili argumento <lb/>Mortalibus demon&longs;trare dignata &longs;it; non e&longs;t igitur, quod aliqui dicant, pr&aelig;&shy;<lb/>dictum annulum commentitium e&longs;&longs;e, nullo v&longs;u, commodo &amp; fine in c&oelig;lis <lb/>de&longs;criptum; cum Deus illum, ad finem ade&ograve; nobilem &amp; pen&egrave; nece&longs;&longs;arium <lb/>condiderit, &amp; in eo &longs;itu colloc&acirc;rit; nimirum ad errorem illum de terr&aelig; mo&shy;<lb/>tu multorum animis tam alt&egrave; in&longs;itum, penit&ugrave;s abolendum; vnde non dubi&shy;<lb/>to, quin aliqui dicturi &longs;int, majorem illam Diametrum apparentis ellip&longs;eos <lb/>plano &AElig;quatoris, id e&longs;t, tangenti circuli diurni punctum, in quo Saturni <lb/>globus &longs;itus e&longs;t parallelam non e&longs;&longs;e: &longs;ed no&longs;tris, oculis credimus, in&longs;igni <lb/>Tele&longs;copio in&longs;tructis; acto enim tran&longs;ver&longs;o filo non procul &agrave; lente oculari, <pb pagenum="210" xlink:href="025/01/224.jpg"/>reticulo item prob&egrave; divi&longs;o, imm&ograve; adhibito organo, circa mundi axem ver&shy;<lb/>tibili, quantum per&longs;pici &amp; ob&longs;ervari potuit, parallelam e&longs;&longs;e comperi&shy;<lb/>mus, repetita &longs;&aelig;pe ac &longs;&aelig;pius Ob&longs;ervatione; accedit, quod Galileus, Ga&longs;&shy;<lb/>&longs;endus, Bugliardus, Ricciolus, Hugenius, prima &longs;cilicet rei A&longs;tronomic&aelig; <lb/>capita, huic &longs;ententi&aelig; &longs;uffragantur; te&longs;tes oculatos appellare po&longs;&longs;em, &longs;ed ab&shy;<lb/>&longs;tineo; quia mihi, etiam non jurato, facil&egrave; fidem habebis &amp; h&aelig;c de Saturno <lb/>&longs;int &longs;atis; ad Iovem orationem converto. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002578">In Iovis di&longs;co, vmbras &agrave; Iovialibus Stellis projectas videri, aliqui &aelig;&longs;tate <lb/>pr&aelig;terita, in vrbe divulgarunt, nos illas nunquam ob&longs;ervare potuimus, ne&shy;<lb/>que id, opinor, Tele&longs;copij no&longs;tri vitio qui&longs;piam imputet, quod ade&ograve; prob&egrave; <lb/>laboratum erat, vt cum Palmos 25. longum e&longs;&longs;et, acuti&longs;&longs;imam, vt vocant, <lb/>lentem &longs;u&longs;tineret, qu&aelig; &longs;cilicet per&longs;picillo &longs;equi palmum longo compete&shy;<lb/>bat; imm&ograve; fort&egrave; Stellam ip&longs;am &longs;ub Iovis di&longs;co euntem, per mediam fa&longs;ciam, <lb/>qu&aelig; paul&ograve; ob&longs;curior e&longs;t, tertiam pr&aelig;&longs;ertim c&aelig;terarum fulgenti&longs;&longs;imam, po&shy;<lb/>ti&ugrave;s qu&agrave;m illius vmbram videremus; nunquam tamen illam vidimus; lic&egrave;t <lb/>nobis perinde &longs;it, &longs;ive Medice&aelig; &longs;ub Iovem de&longs;cendant, &longs;ive &longs;upra Iovem <lb/>&longs;emper maneant, cum &aelig;qu&egrave; facil&egrave; illarum motum explicemus: Vt vt &longs;it, <lb/>intra paucos dies, Tele&longs;copium 60. palmos longum adhibebimus, eju&longs;que <lb/>opera, litem hanc terminabimus. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002579">In eodem Iovis di&longs;co, tres fa&longs;cias ob&longs;ervavimus, circulo diurno fer&egrave; pa&shy;<lb/>rallelas, quod eadem arte, de qua &longs;upra, exploravimus; dixi fer&egrave;, nam ver&shy;<lb/>s&ugrave;s occa&longs;um, qua&longs;i in cuneum contrahuntur, vna autem pr&aelig; c&aelig;teris, min&ugrave;s <lb/>diluta &amp; magis con&longs;picua, in &longs;emidi&longs;co Boreali, luculentior apparet, in qua <lb/>duo qua&longs;i Nodi prob&egrave; rotundi apparent, &agrave; centro fa&longs;ci&aelig; hinc inde &aelig;qu&egrave; <lb/>di&longs;&longs;iti, qua&longs;i quarta parte eju&longs;dem longitudinis, quorum Diameter eju&longs;dem <lb/>fa&longs;ci&aelig; latitudinem &longs;uperat, &amp; hinc inde tantulum extat; quid &longs;i fort&egrave; &agrave; non&shy;<lb/>nullis hi Nodi vmbrarum projectarum loco habiti &longs;unt; vmbr&aelig; tamen non <lb/>&longs;unt, project&aelig; &longs;cilicet &agrave; Mediceis, cum &longs;emper in eodem &longs;itu maneant, &amp; <lb/>&longs;emper apparcant; Medice&aelig; ver&ograve; eo &longs;emper loco non &longs;int, vt in Iovis di&longs;&shy;<lb/>cum vmbram projiciant. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002580">Pr&aelig;dictas fa&longs;cias aliquando non videri, liquid&ograve; con&longs;tat, &longs;ed tant&ugrave;m pro <lb/>vario Solis &amp; Iovis &longs;itu; ex quo fit, vt &longs;int vmbr&aelig; project&aelig; &agrave; continuo tra&shy;<lb/>ctu alti&longs;&longs;imorum montium, ab ortu in occa&longs;um excurrentium, ac fer&egrave; pa&shy;<lb/>rallelorum plano &AElig;quatoris; vnde luculenter etiam deducimus, Iovem in <lb/>eo &longs;itu &longs;emper e&longs;&longs;e, juxta communem doctrinam motuum, de qua &longs;upr&agrave;, vt <lb/>circuli diurni plano pr&aelig;dictus montium tractus qua&longs;i parallelus &longs;it, &longs;ic enim <lb/>facili&ugrave;s in eo movetur, vt jam de annulo Saturnio &longs;upra dictum fuit. </s>
          <s id="s.002581">Dixi, <lb/><emph type="italics"/>qua&longs;i,<emph.end type="italics"/> quia omnino parallelus non e&longs;t, &longs;ed Borealis fa&longs;cia vers&ugrave;s occa&longs;um ad <lb/>alias modicum inclinat, ad in&longs;tar cunei, vt dixi; hoc enim facilioris motus <lb/>ratio po&longs;tulat, vt videre e&longs;t, in motu navium, Avium, &amp; omnium fer&egrave; pro&shy;<lb/>jectorum. </s>
          <s id="s.002582">Hinc autem aliud argumentum vi&longs;ibile deducitur, ad demon&longs;tran&shy;<lb/>dum immobilis telluris &longs;tatum; pr&aelig;dictus enim Iovialium montium &longs;itus <lb/>Iovem in circulo diurno moveri demon&longs;trat; en tibi alterum &longs;ingularis Dei <lb/>providenti&aelig; &longs;pecimen, qui cum futurum majoris Tele&longs;copij v&longs;um pr&aelig;vi&shy;<lb/>deret, talem Iovialium montium tractum &amp; &longs;itum e&longs;&longs;e voluit, vt ex vmbris <pb pagenum="211" xlink:href="025/01/225.jpg"/>projectis, &amp; &longs;ub a&longs;pectum no&longs;trum adductis, majoris Tele&longs;copij opera, Io&shy;<lb/>vem in circulo diurno moveri, ac proinde terr&aelig; globum con&longs;i&longs;tere, homi&shy;<lb/>nes intelligerent: fa&longs;ciarum porro limbum non rectum, &longs;ed qua&longs;i denticu&shy;<lb/>latum e&longs;&longs;e, nonnulli dixerunt, quod rever&agrave; &longs;i verum &longs;it, ex in&aelig;quali &amp; a&longs;pe&shy;<lb/>rato dictorum montium jugo provenit; cum inde a&longs;peratam quoque &amp; <lb/>in&aelig;qualem project&aelig; vmbr&aelig; marginem e&longs;&longs;e nece&longs;&longs;e &longs;it. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002583">Quod ver&ograve; &longs;pectat ad 4. Stellas Ioviales, &longs;eu Mediceas, illarum motum <lb/>jam fer&egrave; per 60.dies indefe&longs;&longs;i ob&longs;ervamus, exploratis &amp; ad certas men&longs;uras <lb/>redactis iis intervallis, quibus, &agrave; Iovis di&longs;co, &longs;ingulis diebus recedunt, vel ad <lb/>illum accedunt: pro communi autem men&longs;ura Iovis Diametrum accepimus, <lb/>appo&longs;ito, non procul ab oculari lente, intra tubum, reticulo, ex caballinis <lb/>&longs;atis contexto, ac divi&longs;o in 24.partes &aelig;quales, hoc e&longs;t, in totidem lentis &longs;e&shy;<lb/>midigitos; digitum enim pro more appellare liceat duodecimam Diametri <lb/>lentis partem; quilibet porro &longs;emidigitus Diametrum di&longs;ci Iovialis ad&aelig;&shy;<lb/>quabat; hujus demum reticuli opera, multa accurat&egrave; ob&longs;ervavimus; puta <lb/>di&longs;tantias Iovialium &agrave; Iovis centro, maximam hinc inde illarum digre&longs;&longs;io&shy;<lb/>nem, integr&aelig; revolutionis periodum, &amp; motum diurnum, &longs;cilicet apparen&shy;<lb/>tem; nullo enim alio motu gaudent, qu&agrave;m eo, qui reliquis Sph&aelig;ris c&aelig;le&longs;ti&shy;<lb/>bus competit, nimirum ab ortu in occa&longs;um; vbi enim &longs;uum orbem citi&ugrave;s <lb/>decurrunt, qu&agrave;m Iupiter &longs;uum, hunc &longs;an&egrave; po&longs;t &longs;e relinquunt, vers&ugrave;s ortum, <lb/>&agrave; puncto conjunctionis; vbi tardi&ugrave;s; vers&ugrave;s ortum &agrave; Iove recedere viden&shy;<lb/>tur, citius ver&ograve; decurrunt, &agrave; maxima digre&longs;&longs;ione ortiva ad occiduam, per <lb/>Perig&aelig;um, tardi&ugrave;s ab occidua ad ortivam, per Apog&aelig;um. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002584">C&aelig;ter&ugrave;m vnum accidit, quod multis, opinor, mirum videbitur, motum <lb/>&longs;cilicet diurnum apparentem eju&longs;dem Stell&aelig; Medice&aelig;, in &longs;patiis fer&egrave; &aelig;qua&shy;<lb/>libus fieri, quantum &longs;altem ob&longs;ervari &agrave; nobis potuit, in ea linea, qu&aelig; per <lb/>Iovis centrum fer&egrave; ducitur, temporibus &longs;cilicet &aelig;qualibus v.g. <!-- REMOVE S-->quarta Me&shy;<lb/>dicea, &agrave; conjunctione Apog&aelig;i, ad <expan abbr="c&otilde;junctionem">conjunctionem</expan> Perig&aelig;i pervenit, diebus 8. <lb/>horis 9. min.36. &amp; &longs;ingulis diebus conficere videtur in linea recta per Io&shy;<lb/>vis centrum proxim&egrave; ducta, Diametros Iovis 2 1/2. paul&ograve; plus, vnde maxima <lb/>illius digre&longs;&longs;io e&longs;t Diametrorum Iovis 11. tertia &longs;ingulis diebus, decurrit <lb/>Iovis Diametros 3 1/2. integra illius revolutio e&longs;t, dierum 7. hor. 14. min.17. <lb/>maxima digre&longs;&longs;io, Diametrorum 6<gap/>. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002585">Secund&aelig; motus diurnus in eadem li&shy;<lb/>nea recta e&longs;t 5. Diametr. <!-- REMOVE S-->integra revolutio dier. </s>
          <s id="s.002586"><!--kein neuer Satz-->3. hor. 14.min. 24. maxima <lb/>digre&longs;&longs;io Diametr. <!-- REMOVE S-->4 2/<gap/>. </s>
          <s id="s.002587">prim&aelig; denique motus diurnus Diametr. <!-- REMOVE S-->6 1/2. paul&ograve; <lb/>plus, maxima digre&longs;&longs;io Diametr. <!-- REMOVE S-->3.integra revolutio. </s>
          <s id="s.002588">Dier.1.hor.18.min.30. <lb/>h&aelig;c ob&longs;ervatio vige&longs;ies &longs;altem a nobis repetita, eodem &longs;emper eventu fuit; <lb/>&amp; lic&egrave;t interdum quarta, vel tertia Diametri parte falleret, in vitium ob&shy;<lb/>&longs;ervationis facil&egrave; referri pote&longs;t, cum de paucis dumtaxat &longs;ecundis hoc lo&shy;<lb/>co agatur: in circulo, tum concentrico Iovis orbi, tum excentrico, multo <lb/>longi&ugrave;s &agrave; vero Medicearum &longs;itu &amp; loco in&longs;titutum calculum deflexi&longs;&longs;e, <lb/>demon&longs;travit eventus: non negatim tamen, circa conjunctiones, &longs;patia diur&shy;<lb/>no illo mota paulo majora decurri; ita vt prim&aelig; Stell&aelig; Medice&aelig; motus 7. <lb/>Diametrorum e&longs;&longs;e po&longs;&longs;it. </s>
          <s id="s.002589">Secund&aelig; 5 1/2. terti&aelig; 4. quart&aelig; 3. &longs;ed parum pro <lb/>nihilo computatur, &amp; &longs;tatim exce&longs;&longs;us &longs;equenti defectu compen&longs;atur; cum <lb/>circa maximas digre&longs;&longs;iones, paul&ograve; minora decurrantur. </s>
        </p>
        <pb pagenum="212" xlink:href="025/01/226.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002590">Ex his colligo, Mediceas fort&egrave; moveri in axe Gemin&aelig; Parabol&aelig;, ba&longs;e <lb/>communi Apog&aelig;o ad Perig&aelig;um, &amp; vici&longs;&longs;im, juxta normam motus natura&shy;<lb/>liter accelerati &amp; retardati; in applicatis ver&ograve;, motu &aelig;quabili, ac proinde <lb/>non moveri in circulo circa Iovem, vt jam ali&agrave;s in opu&longs;culo contra Hu&shy;<lb/>genianam a&longs;&longs;ertionem indicavi; nempe &longs;i moverentur in circulo, &longs;patia <lb/>cre&longs;cerent juxta rationem &longs;inuum rectorum ab Apog&aelig;o ad digre&longs;&longs;ionem <lb/>ortivam, &amp; ab hac ad Perig&aelig;um, juxta rationem &longs;inuum ver&longs;orum; ac proin&shy;<lb/>de temporibus &aelig;qualibus, in&aelig;qualia &longs;patia decurrerentur in dicta linea re&shy;<lb/>cta. </s>
          <s id="s.002591">Vtr&ugrave;m ver&ograve; Medice&aelig; infra Iovem de&longs;cendant, ali&agrave;s dubitavi, jam mi&shy;<lb/>hi veri&longs;imile videtur, de&longs;cendere, tum quia vmbra illarum in Iovis di&longs;cum <lb/>projicitur, vt aliqui ob&longs;ervarunt, quamvis ego non item; tum quia ex alia <lb/>ob&longs;ervatione, hoc ip&longs;um evinci videtur; nempe vbi Medicea ab Apog&aelig;o <lb/>vers&ugrave;s ortum progreditur, &amp; vbi prim&ugrave;m apparet &agrave; limbo Iovis ortivo di&longs;&shy;<lb/>&longs;ita e&longs;t, non modico intervallo, vt &longs;&aelig;pe ac &longs;&aelig;pius ob&longs;ervavi, elap&longs;is proxi&shy;<lb/>m&egrave; Men&longs;ibus; quod cert&egrave; ex Iovis vmbra provenit, ita projecta, ob Solis &longs;i&shy;<lb/>tum, vt illa dextror&longs;um, ortum vers&ugrave;s deflectat: at vbi eadem Stella ad Io&shy;<lb/>vis P&aelig;rig&aelig;um accedit, &longs;emper apparet, donec in ip&longs;um Iovis di&longs;cum om&shy;<lb/>nino immergatur, &amp; prob&egrave; illa di&longs;cernitur, lic&egrave;t limbum Iovis ortivum <lb/>tangat; nulla igitur vmbra occurrit; igitur &longs;upra Iovem non e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002592">Ben&egrave; e&longs;t, inquies, gratulor, &longs;ententiam mutas, nempe ali&agrave;s, infra Iovem <lb/>ire, negabas; impugnabas item Saturnium Annulum; mod&ograve; vtrumque ad&shy;<lb/>&longs;truis. </s>
          <s id="s.002593">Sententiam non muto; &longs;entiebam enim antea, non con&longs;tare ex ob&longs;er&shy;<lb/>vationibus, e&ograve; v&longs;que mihi per&longs;pectis, Mediceas infra Iovem de&longs;cendere; <lb/>&longs;ed jam ex novis ob&longs;eruationibus, &longs;ecus evenit, &amp; nova lux ex iis affulget, <lb/>qu&aelig; ex prioribus non afful&longs;erat: Saturnium ver&ograve; annulum omnino nega&longs;&longs;e <lb/>non memini; id enim dumtaxat &agrave; me a&longs;&longs;ertum e&longs;t, omnes Saturniani &longs;y&longs;te&shy;<lb/>matis Figuras, eo v&longs;que &agrave; variis Autoribus delineatas, adhibitis globulis, <lb/>explicari po&longs;&longs;e; hoc tamen non vetat, quin &longs;ecus &longs;entiam, vbi nov&aelig; ob&longs;er&shy;<lb/>vationes ad&longs;unt, quales &longs;e&longs;e mihi, elap&longs;is proxim&egrave; men&longs;ibus, exhibuerunt; <lb/>quamvis autem mihi veri&longs;imile &longs;it, annulum illum Saturnio globo circum&shy;<lb/>ductum e&longs;&longs;e, &amp; vix aliter pr&aelig;&longs;ens Ph&oelig;nomenon explicari po&longs;&longs;it, &longs;u&longs;tineo ta&shy;<lb/>men, dum Saturnus in via lactea &longs;itus &longs;it, quod rever&agrave; brevi futurum e&longs;t, <lb/>redeatque ad &AElig;quatorem, quod non ni&longs;i po&longs;t &longs;eptem, vel octo annos ha&shy;<lb/>bituri &longs;umus. </s>
          <s id="s.002594">Sed finem Scribendi facio, vir pr&aelig;&longs;tanti&longs;&longs;im&egrave;, ne prolixior <lb/>Epi&longs;tola tibi mole&longs;tiam afferat; ali&agrave;s plura, &longs;i h&aelig;c pauca grata tibi accidi&longs;&longs;e, <lb/>tuo commodo, mihi &longs;ignificaris; interim plurim&ugrave;m Vale; Scribebam in <lb/>vrbe Kalendis Novembris, Anni currentis &aelig;r&aelig; 1664. </s>
        </p>
        <pb pagenum="213" xlink:href="025/01/227.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.227.1.jpg" xlink:href="025/01/227/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002595"><emph type="center"/>PR&AElig;STANTISSIMO VIRO <emph.end type="center"/><emph type="center"/>CLAVDIO BASSET<emph.end type="center"/> <emph type="center"/>HONORATVS FABRI. S.P.D.<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002596">ANTE aliquot dies, vir Pr&aelig;&longs;tanti&longs;&longs;im&egrave;, po&longs;tulatis tuis <lb/>lace&longs;&longs;itus, de Iovialium, &longs;eu Medicearum Stellarum &longs;y&shy;<lb/>&longs;temate, pauca &longs;crip&longs;i; jam nonnulla mihi addenda vi&shy;<lb/>dentur, vt res i&longs;ta paul&ograve; accurati&ugrave;s di&longs;cu&longs;&longs;a re&longs;tet. </s>
          <s id="s.002597">Si quid <lb/>po&longs;tulaveris vltra, dabo gnavam operam, vt tibi &agrave; me illi&shy;<lb/>co fiat &longs;atis. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002598">Sit ergo linea AE ducta per centrum Iovis, &amp; v&longs;que ad centrum terr&aelig; <lb/><figure id="id.025.01.227.2.jpg" xlink:href="025/01/227/2.jpg"/><lb/>&lpar;quam in Mundi centro &longs;uppono immobilem&rpar; producta; &longs;it A Apog&aelig;um <lb/>quart&aelig; Medice&aelig;, E Perig&aelig;um, maxima digre&longs;&longs;io ortiva DF. 11. circiter <lb/>Diametrorum Iovis: &longs;uppono, pr&aelig;dictam Mediceam &aelig;quali cum Iove <lb/>motu, reali &longs;cilicet, circa Mundi centrum, ab ortu in occa&longs;um moveri: &amp; <lb/>quia DF continet ad &longs;ummum 12. minuta prima, quamvis alioquin &longs;it ar&shy;<lb/>cus orbit&aelig; Iovis, a&longs;&longs;umo tamen illam ad in&longs;tar line&aelig; rect&aelig;, cum phy&longs;ic&egrave; vix <lb/>&agrave; recta deflectat: &longs;uppono deinde, Iovem moveri vers&ugrave;s G ad occa&longs;um &amp; <lb/>&amp; &longs;imul vn&agrave; cum illo, quartam Mediceam vers&ugrave;s H ; &longs;ed cum h&aelig;c circu-<pb pagenum="214" xlink:href="025/01/228.jpg"/>lum diurnum majorem de&longs;cribat, eam Iupiter haud dubi&egrave; antecedit, &amp; <lb/>po&longs;t &longs;e relinquit, vers&ugrave;s ortum; &amp; perinde illa &longs;e habet, qu&ograve; ad apparen&shy;<lb/>tem motum, atque &longs;i vers&ugrave;s ortum &longs;eu vers&ugrave;s T &agrave; Iove di&longs;cedens move&shy;<lb/>retur: Itaque, &longs;i &longs;upponamus, vna cum Iove, moveri rectas EA, FG, cir&shy;<lb/>ca idem Mundi centrum, quartam Mediceam ab A vers&ugrave;s T, appatenti &amp; <lb/>&aelig;quabili motu, ire nece&longs;&longs;e e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002599">Cum ver&ograve; ab Apog&aelig;o A, ad mediocrem di&longs;tantiam D motu accelera&shy;<lb/>to feratur, &longs;it datum tempus, quo ab A perveniret in T, &longs;i hoc dumtaxat <lb/>motu accelerato, item quo perveniret in T, &longs;i primo illo dumtaxat &aelig;qua&shy;<lb/>bili moveretur, haud dubi&egrave; &longs;i vtroque &longs;imul, mixto &longs;cilicet ex &aelig;qua&shy;<lb/>bili per AT, &amp; accelerato per AD, dato illo tempore, perveniet in F, per <lb/>&longs;emiparabolam ACF, cujus axis e&longs;t AD, &amp; ba&longs;is DF. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002600">Si autem datum illud tempus in duo tempora &aelig;qualia dividatur; cer&shy;<lb/>t&egrave; primo tempore, totius prioris dimidio, motu accelerato, acquiret AB, <lb/>qu&aelig; e&longs;t <gap/>. </s>
          <s id="s.002601">AD, iuxta doctrinam motuum; &amp; ducta applicata BC, cum <lb/>perpendiculari NC, motu illo &aelig;quabili &aelig;quiret AN, dimidiam AT, <lb/>vel DF ; quia vt AD ad AB, ita Quadratum DF ad Quadratum BC ; <lb/>igirur motu mixto ex vtroque, acquiret AC; &longs;ecundo ver&ograve; tempore, pri&shy;<lb/>mo motu acquiret, BD altero NT, mixto ex vtroque CF, demi&longs;&longs;a por&shy;<lb/>r&ograve; perpendiculati NCS, licet Medicea &longs;it rever&agrave; in C, tran&longs;acto primo <lb/>tempore, videtur tamen in S ; quia h&aelig;c in eodem proxim&egrave; cum Iove pla&shy;<lb/>no movetur; igitur ita re videtur apparenti motu per rectam DF, &longs;cilicet <lb/>proxim&egrave;, vt temporibus &aelig;qualibus, &aelig;qualia fer&egrave; &longs;patia decurrat, quod cert&egrave; <lb/>no&longs;tris ob&longs;ervationibus toties repetitis mirific&egrave; con&longs;entit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002602">Vbi autem Medicea pervenit in F, <expan abbr="&aelig;qual&etilde;">&aelig;qualem</expan> cum Iove orbem decurrit; igi&shy;<lb/>tur &aelig;qu&egrave; cit&ograve;, nec ab eo vltra regreditur; quia tamen ab hac mediocri <lb/>di&longs;tantia, tendit ad Perig&aelig;um E, motu retardato, circulum diurnum, diurno <lb/>Iovis minorem de&longs;cribere incipit; citi&ugrave;s igitur illum ab&longs;olvit; vnde ver&shy;<lb/>s&ugrave;s occa&longs;um, ad Iovem accedat, nece&longs;&longs;e e&longs;t; &amp; cum juxta doctrinam mo&shy;<lb/>tuum, quo tempore, motu naturaliter accelerato, datum &longs;patium decurri&shy;<lb/>tur, &aelig;quale huic, retardato percurratur; cert&egrave;, quo tempore ab A pervenit <lb/>in F, motu mixto ex accelerato &amp; &aelig;quabili, ab F pervenit in E motu mix&shy;<lb/>to ex retardato &amp; &aelig;quabili; &amp; quo tempore &agrave; C pervenit in F, &amp; ab A in <lb/>C; ab F pervenit in Z, &amp; &agrave; Z in E, quod e&longs;t Perig&aelig;um; eodem modo ab E <lb/>pervenit in G, mixto ex accelerato &amp; &aelig;quabili, &amp; &agrave; G in A mixto ex re&shy;<lb/>tardato &amp; &aelig;quabili. </s>
          <s id="s.002603">Sic habes duas Parabolas AFEG, communi ba&longs;i <lb/>FG. </s>
          <s id="s.002604">Sed vt aliquid de calculatione Iovialium dicam: &longs;uppono; integram <lb/>revolutionem quart&aelig; Medice&aelig; ab&longs;olvi diebus 16. hor.19.min.12. &longs;eu mi&shy;<lb/>nutis 24192. accipio quartam partem, &longs;cilicet 6043. quibus ab A venit in <lb/>F. &longs;uppono igitur DF divi&longs;am in partes &aelig;quales 6048. item DG; &longs;uppo&shy;<lb/>no demum certam Epocham, id e&longs;t certum temporis punctum, quo Medi&shy;<lb/>ceam e&longs;&longs;e in Apog&aelig;o A, con&longs;tet; &amp; ab eo tot dies fluxi&longs;&longs;e, puta 7. id e&longs;t <lb/>min. <!-- REMOVE S-->10080. divido hunc numerum per 6043. &amp; venit quotiens I cum re&shy;<lb/>&longs;iduo 4032. Vnde colligo, Mediceam decurri&longs;&longs;e &longs;emel DF, &amp; ab F vers&ugrave;s <lb/>D, confeci&longs;&longs;e 4032. partes, quibus &longs;ubtractis ex 6048. &longs;uper&longs;unt 2016.h&aelig;c <pb pagenum="215" xlink:href="025/01/229.jpg"/>erit applicata, qu&aelig; ad locum Medice&aelig; qu&aelig;&longs;itum terminatur: vnde habeo <lb/>di&longs;tantiam ab E Perig&aelig;o nempe &longs;it vt DF, ad applicatam juventam, &longs;cili&shy;<lb/>cet 6048. ad 2016. ita h&aelig;c ad tertiam; cert&egrave; vt erit DF ad illam tertiam, <lb/>id e&longs;t, vt Quadratum 6048. ad Quadratum 2016. ita DE ad aliam, qu&aelig; <lb/>erit men&longs;ura di&longs;tanti&aelig; &agrave; Perig&aelig;o. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002605">Si ver&ograve; quotiens &longs;it major 4. &amp; &longs;it v.g. <!-- REMOVE S-->7. cum re&longs;iduo 3000. &longs;ubtra&shy;<lb/>ctis 4. ex 7. &longs;uper&longs;unt 3. &amp; 3000. partes, a&longs;&longs;umend&aelig; &agrave; puncto G in D, vt <lb/>habeatur locus Medice&aelig; qu&aelig;&longs;itus, &longs;i quotiens &longs;it 9. plus 5000. &longs;ubtra&shy;<lb/>ctis 4. ex 9, bis, &longs;upere&longs;t 1. plus 5000. a&longs;&longs;umend&aelig; ab F vers&ugrave;s D ; pro qui&shy;<lb/>bus eodem modo quo &longs;upra calculus procedet: imm&ograve; Gemina Parabola <lb/>AFEG in 12. Signa dividi po&longs;&longs;et, a&longs;&longs;umptis tamen gradibus &aelig;qualibus <lb/>in rectis FD, GD. eadem ratio facit pro aliis Mediceis, &amp; hoc vnum <lb/>dumtaxat di&longs;crimen e&longs;t, quod i&longs;t&aelig; minores Parabolas, concentricas tamen <lb/>majori de&longs;cribant, &amp; quod &longs;ingularum diver&longs;a &longs;it periodus maxima item <lb/>digre&longs;&longs;io diver&longs;a. </s>
          <s id="s.002606">Ex dictis qu&aelig;dam deduco, &amp; in certa capita di&longs;tingo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002607">Prim&ograve;, Diametri Iovis eadem &longs;emper men&longs;ura non e&longs;t; h&aelig;c enim mi&shy;<lb/>nor e&longs;t, Iove ad Apog&aelig;um, major ver&ograve;, ad Perig&aelig;um accedente, idque <lb/>ex communi Optic&aelig; regula; propiora enim &longs;ub majore angulo videntur; <lb/>hinc idem reticulum vtroque tempore adhibitum fallit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002608">Secund&ograve;, Hinc etiam maxim&aelig; digre&longs;&longs;ionis men&longs;ura minor apparet, <lb/>Iove non procul ab Apog&aelig;o &longs;ito, major ver&ograve;, dum hic ad Perig&aelig;um <lb/>accedit, propter eandem rationem; hoc tamen non facit, vt eju&longs;dem Me&shy;<lb/>dice&aelig; maxima digre&longs;&longs;io mod&ograve; plures, mod&ograve; pauciores Iovis Diametros <lb/>contineat; cre&longs;cit enim &amp; decre&longs;cit vtraque proportionaliter. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002609">Terti&ograve;, Facit tamen altitudinis Planet&aelig; differentia, vt tardi&ugrave;s Iupiter in <lb/>circulo diurno moveri videatur, quando accedit ad Apog&aelig;um ; veloci&ugrave;s ve&shy;<lb/>r&ograve;, ad Perig&aelig;um; quia idem &longs;patium in majore circulo minorem arcum <lb/>continet, in minore, majorem. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002610">Quart&ograve;, Methodus illa &longs;tatuendi veram di&longs;tantiam Medice&aelig; &agrave; centro <lb/>Iovis, numeratis funependuli vibrationibus, ad definiendum tempus, <lb/>quo &longs;patium interjectum decurritur, ex duplici capite fallit; prim&ograve; quia <lb/>fort&egrave; omnes ill&aelig; vibrationes I&longs;ochron&aelig; non &longs;unt; &longs;ecund&ograve; quia qu&ograve; Iupi&shy;<lb/>ter altior e&longs;t, dato tempore, in circulo diurno, minorem arcum conficit; re&shy;<lb/>&longs;tat igitur, pr&aelig;dictam di&longs;tanti&aelig; men&longs;uram, adhibito reticulo, long&egrave; me&shy;<lb/>li&ugrave;s &amp; accurati&ugrave;s con&longs;titui. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002611">Quint&ograve;, Maxima Medice&aelig; digre&longs;&longs;io duobus modis &agrave; me &longs;tatuitur. <lb/></s>
          <s id="s.002612">Prim&ograve; dato motu diurno, data etiam &longs;patiorum &aelig;qualium, hoc motu <lb/>confectorum ju&longs;ta men&longs;ura; dato demum Medice&aelig; ad maximam digre&longs;&shy;<lb/>&longs;ionem proxim&egrave; accedentis ob&longs;ervato loco, puta in Y, &longs;eptima po&longs;t Me&shy;<lb/>ridiem hora, die &longs;equenti; eadem hora, dicta Medicea &longs;it in X ; divi&shy;<lb/>datur YX, in P, tum a&longs;&longs;umpta PF &aelig;quali dimidi&aelig; motus diurni men&shy;<lb/>&longs;ur&aelig;; erit F maxim&aelig; digre&longs;&longs;ionis qu&aelig;&longs;itus limes. </s>
          <s id="s.002613">Secund&ograve; ob&longs;ervato <lb/>emer&longs;ionis ex vmbra projecta momento; v.g. <!-- REMOVE S-->&longs;it vmbra projecta DK, <lb/>&amp; Medicea, vbi prim&ugrave;m emergit ex vmbra, videatur in M, habetur di&shy;<lb/>&longs;tantia MD, qu&aelig; e&longs;t ba&longs;is trianguli DK M, habetur etiam angulus DKM; <pb pagenum="216" xlink:href="025/01/230.jpg"/>quia cogno&longs;citur locus, tum Solis, tum Iovis; habentur igitur alia late&shy;<lb/>ra trianguli; habetur igitur DK, radius Epicycli Medice&aelig; ; h&aelig;c autem <lb/>maxim&aelig; digre&longs;&longs;ionis men&longs;ura vulg&ograve; ponitur : &longs;ed profect&ograve; fallit; quia <lb/>cum bis ac terti&ograve; ob&longs;ervarim quartam Mediceam emergentem, &amp; accura&shy;<lb/>t&egrave; meritus fuerim illius di&longs;tantiam, eo temporis momento, &agrave; centro Iovis, <lb/>puta MD, cert&egrave; DK long&egrave; minor eva&longs;it, quam DF ; hic ergo modus, vt <lb/>fallax, rejiciendus e&longs;t. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002614">Sext&ograve;, Rect&egrave; autem deduco, Mediceam non moveri in circulo circa <lb/>Iovem, non mod&ograve; ex &longs;patiis &aelig;qualibus, diurno motu confectis &agrave; Medi&shy;<lb/>cea, in recta FG, &longs;i enim ex Apog&aelig;o G, per Quadrantem circuli GPE, <lb/><figure id="id.025.01.230.1.jpg" xlink:href="025/01/230/1.jpg"/><lb/>ire &longs;upponatur, a&longs;&longs;umptis arcubus &aelig;qualibus GMPRE, ducti&longs;que re&shy;<lb/>ctis MZ, PY, RV parallelis GA, videbitur decurrere &longs;patia AZYVE <lb/>omnino in&aelig;qualia: &longs;ed &aelig;qualibus temporibus &aelig;qualia decurrere vide&shy;<lb/>tur; igitur non modo ex &longs;patiis &aelig;qualibus, &aelig;quali tempore, in recta per <lb/>centrum Iovis eunte, &agrave; Medicea decur&longs;is, deduco, illam non moveri in <lb/>circulo circa Iovem, &longs;ed etiam ex eo quod, prim&ugrave;m emergens min&ugrave;s di&shy;<lb/>&longs;tet &agrave; centro Iovis, qu&agrave;m di&longs;tare deberet, c&ugrave;m enim di&longs;tantia Iovis <lb/>&agrave; terra &longs;it fer&egrave; quintupla di&longs;tanti&aelig; Solis, ac proinde angulus maxi&shy;<lb/>m&aelig; Pro&longs;thaph&aelig;re&longs;eos &longs;it fer&egrave; 11. grad. <!-- REMOVE S-->min. <!-- REMOVE S-->32. <!--neuer Satz-->Sit centrum Iovis A, <lb/>maxima digre&longs;&longs;io quart&aelig; Medice&aelig; AE. 11. circiter Diametrorum Iovis, <lb/>vt mihi con&longs;tat ex multis ob&longs;ervationibus, &longs;it Quadrans ortivus Epiclyci <lb/>GE, &amp; Apog&aelig;um G, &longs;it angulus GAK 11. grad.min. <!-- REMOVE S-->32. &longs;it BA Semi&shy;<lb/>diameter Iovis, ducatur BL parallela AK, item NS, &longs;ectio vmbr&aelig; pro&shy;<lb/>ject&aelig; erit Parallelogramma NL, di&longs;tante Sole vers&ugrave;s occa&longs;um grad. <!-- REMOVE S-->78. <lb/>min. <!-- REMOVE S-->28. in quo puncto angulus Pro&longs;thaph&aelig;re&longs;eos e&longs;t 11. grad. <!-- REMOVE S-->min. <!-- REMOVE S-->32. <lb/>igitur in L e&longs;t punctum emer&longs;ionis quart&aelig; Medice&aelig; ; demittatur LD, Me&shy;<lb/>dicea prim&ugrave;m emergens videbitur in D ; continet autem DA Diametros <lb/>Iovis 2 <gap/>. </s>
          <s id="s.002615">Sed contrarium, repetitis ob&longs;ervationibus, comperi, &longs;cilicet quar&shy;<lb/>tam Mediceam prim&ugrave;m emergentem ex vmbra projecta, &agrave; Iovis centro vi&aelig; <lb/>di&longs;tare duabus integris Diametris. </s>
        </p>
        <pb pagenum="217" xlink:href="025/01/231.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002616">Septim&ograve;, Pr&aelig;terea dum ex puncto A primum emergeret, ac deinde ar&shy;<lb/>cum HS, decurreret, qui continet Diametrum 1 1/5. ac denuo immergere&shy;<lb/>tur in puncto S, ac proinde tunc di&longs;taret &agrave; centro Iovis, Diametr. <!-- REMOVE S-->1 1/5. dato <lb/>quod AK e&longs;&longs;et 11. Diametror. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002617">at &longs;ecus accidit ob&longs;ervanti; illud enim &longs;e&shy;<lb/>cund&aelig; immer&longs;ionis punctum &agrave; centro Iovis min&ugrave;s di&longs;tabat. </s>
          <s id="s.002618">Ob&longs;ervatio ce&shy;<lb/>lebris fuit Die 23. Septembr. hujus Anni 1664. Hor.po&longs;t Merid.6. min.46. <lb/>circiter: vbi enim a&longs;pexi quartam Mediceam ex vmbra prim&ugrave;m emergen&shy;<lb/>tem, illa haud dubi&egrave; &agrave; Iovis centro vix di&longs;tabat Diametr. <!-- REMOVE S-->1 1/2. tum au&shy;<lb/>tem aderant, pr&aelig;ter Eu&longs;tachium no&longs;trum, duo viri pr&aelig;&longs;tanti&longs;&longs;imi, &amp; rerum <lb/>i&longs;tarum periti&longs;&longs;imi, &longs;cilicet D. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002619">Ciampinus &amp; D. Lucius. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002620">Octav&ograve;, Hinc autem axem parabol&aelig;, quam Epicycli loco &longs;ub&longs;titui po&longs;&shy;<lb/>&longs;e, jam &longs;upra &longs;ignificavi, habere po&longs;&longs;um; a&longs;&longs;umpta enim AC Diametr. <!-- REMOVE S-->1 1/2. <lb/>&amp; ducta CT parallela AG, &longs;it vt AE ad AC, ita h&aelig;c ad tertiam, &longs;itque <lb/>vt differentia hujus terti&aelig; &amp; AE, ad CT, ita AE ad AX, h&aelig;c e&longs;t axis <lb/>Parabol&aelig;; e&longs;t autem AC ad CT, vt BD ad DL. pro aliis Mediceis, ea&shy;<lb/>dem ratio facit. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002621">Non&ograve;, Scio, e&longs;&longs;e nonnullos, qui excentricos adhibent, quorum centrum <lb/>&longs;it vers&ugrave;s ortum, vel occa&longs;um; &longs;ed profect&ograve; maxima digre&longs;&longs;io &aelig;qualis vtrim&shy;<lb/>que &longs;emper &agrave; me ob&longs;ervata e&longs;t, eju&longs;dem &longs;cilicet Medice&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002622">Decim&ograve;, Quod &longs;pectat ad latitudinem Medicearum, cert&ograve; con&longs;tat, ex <lb/>ob&longs;ervationibus, eas non videri &longs;emper in eadem linea, per centrum Iovis <lb/>ducta, id e&longs;t, in eodem plano Iovialis orbit&aelig;; vnde aliqui epicyclos adhi&shy;<lb/>bent, &agrave; pr&aelig;dict&aelig; orbit&aelig; plano declinantes; &longs;ed, ni fallor, perperam; cum <lb/>&longs;&aelig;p&egrave; accidat, eandem Mediceam in eadem &agrave; centro Iovis di&longs;tantia, &longs;ive ad <lb/>ortum, &longs;ive ad occa&longs;um, mod&ograve; vers&ugrave;s Boream, mod&ograve; vers&ugrave;s Au&longs;trum decli&shy;<lb/>nare, mod&ograve; in linea, per centrum Iovis ducta, ab&longs;que vlla declinatione, &longs;i&shy;<lb/>tam e&longs;&longs;e: hoc autem ex eo procedit, quod Medicea ni&longs;um exerat, adhoc vt <lb/>&longs;emper in eo plano ver&longs;etur, ac proinde ratione motus accelerati &amp; retar&shy;<lb/>dati, lineam &longs;uperet, &amp; mod&ograve; huc, mod&ograve; illuc declinet: &longs;ed hujus declina&shy;<lb/>tionis limes nondum per&longs;pectus e&longs;t, nec periodus comperta; quare accu&shy;<lb/>ratiori opus e&longs;t indagine. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002623">Vndecim&ograve;, Medicea non movetur in Epicyclo, reali motu, quod facil&egrave; <lb/>demon&longs;tratur; &longs;it enim quarta Medicea in Apog&aelig;o G.movetur vers&ugrave;s or&shy;<lb/>tum, &amp; diurno motu acquirit in linea AE Diametros Iovis 2 1/2.id e&longs;t min.2. <lb/>&longs;ec.4&ograve;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002624">Iupiter ver&ograve; &longs;ingulis annis, ortum vers&ugrave;s acquirit 30.grad.circiter <lb/>&longs;ingulis men&longs;ibus grad. <!-- REMOVE S-->2. 3&ograve;, &longs;ingulis diebus min. <!-- REMOVE S-->5. igitur Medicea <lb/>primo die recederet &agrave; Iovis centro min. <!-- REMOVE S-->2. 2&ograve;, vers&ugrave;s occa&longs;um: de&shy;<lb/>fertur, inquies, &agrave; Iove centrum Epicycli; &longs;ed profect&ograve; deferri nequit, ni&longs;i <lb/>&longs;olidum &longs;upponas: annulum fort&egrave; &longs;olidum accer&longs;es, cui Medicea affixa &longs;it, <lb/>vt in Saturno; fateor, hoc dici po&longs;&longs;e, mod&ograve; dictus annulus nihil pror&longs;us lu&shy;<lb/>minis reflectat; ob&longs;tat tamen allata &longs;upra &longs;patiorum &aelig;qualium motu diur&shy;<lb/>no acqui&longs;itorum ratio, ni&longs;i parabolam ponas. </s>
          <s id="s.002625">Sed long&egrave; facilius dictu e&longs;t, <lb/>Iovem &amp; Mediceam &aelig;quali motu moveri, eoque &longs;implici&longs;&longs;imo, occa&longs;um <lb/>vers&ugrave;s; ac proinde illam vers&ugrave;s occa&longs;um ire apparenter, &agrave; puncto maxim&aelig; <lb/>digre&longs;&longs;ionis ortiv&aelig;, ad punctum maxim&aelig; occidu&aelig;; &amp; ab hac, ad illam, ver-<pb pagenum="218" xlink:href="025/01/232.jpg"/>s&ugrave;s ortum; quia majorem orbem de&longs;cribit ab occidua ad ortivam, mino&shy;<lb/>rem ver&ograve;, ab ortiva ad occiduam. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002626">Duodecim&ograve;, Locorum longitudo facil&egrave; haberi pote&longs;t ex immer&longs;ione, vel <lb/>emer&longs;ione Medicearum, &longs;i &agrave; duobus, vel pluribus, eadem nocte, in diver&longs;is <lb/>locis ob&longs;erventur; idque facili&ugrave;s, qu&agrave;m ex Lunari, aut Solari deliquio: tum <lb/>quia h&aelig;c deliquia rari&ugrave;s accidunt; tum quia min&ugrave;s timendum e&longs;t &agrave; Para&shy;<lb/>laxi, propter altitudinem, tum demum quia, cum fer&egrave; ad in&longs;tar puncti ap&shy;<lb/>pareant, nullam temporis moram ob&longs;ervatio de&longs;iderat. </s>
          <s id="s.002627">H&aelig;c &longs;unt vir pr&aelig;&shy;<lb/>&longs;tanti&longs;&longs;im&egrave;, qu&aelig; addenda e&longs;&longs;e judicavi. </s>
          <s id="s.002628">Vale Scribebam Rom&aelig; 4. Kalen&shy;<lb/>das Decembris Anno 1664. <lb/><figure id="id.025.01.232.1.jpg" xlink:href="025/01/232/1.jpg"/></s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/233.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.233.1.jpg" xlink:href="025/01/233/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002629"><emph type="center"/>INDEX RERVM, <lb/>QV&AElig; HOC LIBRO <lb/>continentur.<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002630"><emph type="center"/>A<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002631"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Acceleratio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002632">ACCELERATIO gravium, qu&acirc; proportione fiat. <emph type="italics"/>Pag.<emph.end type="italics"/>66. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002633">Pro proportione Arithmetica. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002634">67.68 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002635">Acceleratio, &amp; Retrogradatio Saturni, &amp; Martis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002636">9. <lb/>10. 11. &amp; 15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002637">Aqua de&longs;cendit in canali declini motu accelerato, &amp; quo&shy;<lb/>modo. </s>
          <s id="s.002638">59 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002639"><emph type="center"/><emph type="italics"/>ACTIO.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002640">Cau&longs;a interdum potenti&ugrave;s agit quando magis impeditur. </s>
          <s id="s.002641">52 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002642"><emph type="center"/><emph type="italics"/>&AElig;quinoctium.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002643">Pr&aelig;ce&longs;&longs;io &AElig;quinoctiorum. </s>
          <s id="s.002644">88 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002645">Cur in &AElig;quinoctiis &aelig;&longs;tus maris &longs;it major. </s>
          <s id="s.002646">1.48 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002647"><emph type="center"/><emph type="italics"/>A&euml;r.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002648">Quam Figuram accipiat a&euml;r in tubo vitreo dum &longs;ur&longs;um extruditur ab aqua <lb/>per &longs;piras de&longs;cendente. </s>
          <s id="s.002649">50.51 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002650">Cur &longs;uperior ejus pars Convexo &longs;ph&aelig;rica; ba&longs;is ver&ograve; plana. </s>
          <s id="s.002651">ibid. </s>
          <s id="s.002652">Quo&shy;<lb/>modo a&euml;r per oleum &amp; aquam a&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002653">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002654">Non po&longs;&longs;et quis vivere in magno va&longs;e a&euml;re pleno inver&longs;o, &amp; immer&longs;o <lb/>profundo Mari. </s>
          <s id="s.002655">97 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002656">A&euml;r &amp; aqua ex Ari&longs;totele gravitant. </s>
          <s id="s.002657">98. Cur non &longs;entimus a&euml;ris pondus. <lb/></s>
          <s id="s.002658">152. 118. Quomodo a&euml;r per mediam aquam a&longs;cendat, &amp; qu&aelig; illius <lb/>Figura. </s>
          <s id="s.002659">99. 100 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002660">Qu&ograve; major e&longs;t portio a&euml;ris per mediam aquam a&longs;cendentis, e&ograve; magis ad <lb/>globi Figuram accedit. </s>
          <s id="s.002661">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002662">A&euml;r e&longs;t medium commune terre&longs;tri, ac c&oelig;le&longs;tibus globis. </s>
          <s id="s.002663">104 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/234.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002664">A&euml;ris portio grauitat ver&longs;us C&oelig;le&longs;tes globos quos ambit. </s>
          <s id="s.002665">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002666">A&euml;r &longs;ur&longs;um ab aqua extruditur. </s>
          <s id="s.002667">100.101 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002668">Cur eadem a&euml;ris portio in tubo angu&longs;tiore tardius, in laxiore citi&ugrave;s a&longs;cen&shy;<lb/>dat.101.Cur in eodem tubo modica portio a&euml;ris citi&ugrave;s a&longs;cendat, qu&agrave;m <lb/>major. </s>
          <s id="s.002669">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002670">A&euml;ris per aquam &amp; oleum a&longs;cendentis Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002671">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002672">A&euml;r gravior e&longs;t in Plenilunio, &amp; cur? </s>
          <s id="s.002673">111 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002674">A&euml;r hujus infim&aelig; Regionis compre&longs;&longs;us e&longs;t vi ponderis innitentis. </s>
          <s id="s.002675">117.118 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002676">Altitudo a&euml;ris in terram gravitantis. </s>
          <s id="s.002677">ibid. </s>
          <s id="s.002678">Proportio ponderis a&euml;ris ad <lb/>aquam. </s>
          <s id="s.002679">119 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002680">Totus a&euml;r non gravitat communi gravitatione in quodlibet corporis &longs;ub&shy;<lb/>jecti punctum, nec habet commune grauitatis centrum. </s>
          <s id="s.002681">172 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002682">De A&euml;ris inferioris compre&longs;&longs;ione, ac dilatatione. </s>
          <s id="s.002683">182.190.191. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002684"><emph type="center"/><emph type="italics"/>&AElig;&longs;tus Maris.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002685">&AElig;&longs;tus Maris quomodo explicetur in &longs;ententia Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002686">30. Exploditur <lb/>h&aelig;c &longs;ententia. </s>
          <s id="s.002687">30. 31. 56. 57. 58. 61. 62. &amp; 64. Vari&aelig; de Maris &aelig;&longs;tu <lb/>&longs;ententi&aelig;. </s>
          <s id="s.002688">92. Illius periodi. </s>
          <s id="s.002689">93 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002690">&AElig;&longs;tus Maris in Novilunio, &amp; Plenilunio. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002691">75. Quomodo fiat Matis &aelig;&longs;tus <lb/>93. Opinio Carte&longs;ij de &AElig;&longs;tu Maris improbatur &amp; impugnatur. </s>
          <s id="s.002692">35. <lb/>&AElig;&longs;tus Maris non oritur &agrave; motu terr&aelig;. </s>
          <s id="s.002693">44 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002694">Novus modus explicandi &AElig;&longs;tum Maris per in&aelig;qualitatem pre&longs;&longs;ionum <lb/>a&euml;ris. </s>
          <s id="s.002695">107.108.109.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002696">Quomodo fieret &aelig;&longs;tus, &longs;i tota &longs;uperficies terre&longs;tris globi e&longs;&longs;et aquea. </s>
          <s id="s.002697">109. <lb/>110. &amp; 111 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002698">Cur in Plenilunio maximus &aelig;&longs;tus contingat. </s>
          <s id="s.002699">112.113.&amp; 114 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002700">Quo tempore fieri &longs;oleat in variis locis maximus &aelig;&longs;tus. </s>
          <s id="s.002701">115 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002702">Nullum animal ex Plinio po&longs;t Ari&longs;totelem ni&longs;i recedente &aelig;&longs;tu expirat, &amp; <lb/>Cur. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002703">119. &amp; 120 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002704">Qualis &longs;it Maris &aelig;&longs;tus in punctis Cardinalibus, &longs;cilicet in &AElig;quinoctiis, &amp; <lb/>Sol&longs;titiis. </s>
          <s id="s.002705">123.&amp; 124 <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002706">Vnde contingant diver&longs;itates &aelig;&longs;tuum, ac mutationes, qu&aelig; in variis locis <lb/>globi terraquei contingunt. </s>
          <s id="s.002707">125.128.129.135.136.&amp; 137 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002708">Cur in Mari Mediterraneo, alii&longs;que nonnullis &aelig;&longs;tus non attollatur. </s>
          <s id="s.002709">132 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002710">&AElig;&longs;tuum concur&longs;us, vbi &amp; quomodo contingat. </s>
          <s id="s.002711">134. &amp; 135 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002712">Cur minor &longs;it &AElig;&longs;tus Luna exi&longs;tente in Apog&aelig;o. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002713">138 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002714">Cur alibi veloci&ugrave;s, &amp; rapti&ugrave;s, alibi &longs;en&longs;im &AElig;&longs;tus currat. </s>
          <s id="s.002715">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002716">Cur alicubi breuiore tempore a&longs;&longs;urgat; alicubi ver&ograve; plus temporis ponat. <lb/></s>
          <s id="s.002717">142.&amp; 143 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002718">Vtrum e&acirc;dem &longs;emper hor&acirc; Meridian&acirc; Lunari &longs;ummus &AElig;&longs;tus fiat, &amp; qu&aelig; <lb/>in diver&longs;is littoribus varietas. </s>
          <s id="s.002719">144 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002720">Cur dum &AElig;&longs;tus a&longs;&longs;urgit, &longs;ub initium, &amp; finem, minoribus crementis a&longs;&shy;<lb/>&longs;urgat; majoribus ver&ograve; &longs;ub medium. </s>
          <s id="s.002721">147.&amp; 148 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002722">Et qu&acirc; proportione id fiat. </s>
          <s id="s.002723">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002724">Cur in &AElig;quinoctiis &AElig;&longs;tus major &longs;it. </s>
          <s id="s.002725">148 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002726">Objectiones contra novam &longs;ententiam de &AElig;&longs;tu Maris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002727">151.152.153.&amp;c. </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/235.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002728"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Animal.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002729">Cur Animal per declivem collem currens gradum &longs;i&longs;tere nequeat. </s>
          <s id="s.002730">59.&amp; 60 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002731">Nullum Animal, ex Plinio, po&longs;t Ari&longs;totelem, ni&longs;i recedente &AElig;&longs;tu, expirat, <lb/>&amp; Cur? </s>
          <s id="s.002732">119.&amp; 120 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002733"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Annulus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002734">Annulus Saturnius &agrave; Chri&longs;tiano Hugenio, inventus penitus evertit Co&shy;<lb/>pernicanum &longs;y&longs;tema. </s>
          <s id="s.002735">91 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002736">Annuli Saturnij nova ob&longs;ervatio, eju&longs;que de&longs;criptio. </s>
          <s id="s.002737">218 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002738">Tremula libratio Annuli, eju&longs;que cau&longs;a. </s>
          <s id="s.002739">219 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002740">Reliqua eju&longs;dem Annuli Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002741">218. &amp; 219 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002742"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Anomalia.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002743">Motus Anomali&aelig; Solis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002744">20 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002745"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Apogaum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002746">Apog&aelig;um, &amp; Perig&aelig;um Martis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002747">14 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002748">Motus Apog&aelig;i Martis, Iovis &amp; Saturni. </s>
          <s id="s.002749">21 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002750">Apog&aelig;a, &amp; Perig&aelig;a explicantur per &longs;implicem motum &aelig;quabilem reali&shy;<lb/>ter, &amp; &longs;ol&ugrave;m apparenter in&aelig;qualem. </s>
          <s id="s.002751">26 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002752">Cur minor &longs;it &aelig;&longs;tus Maris, Lun&acirc; exi&longs;tente in Apog&aelig;o. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002753">138 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002754"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Aqua.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002755">Qua proportione Aqua intra tubum ejiciatur, per fi&longs;tulam infra po&longs;itam. </s>
          <s id="s.002756">96 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002757">Duplum Aqu&aelig; pondus non habet duplam vim motus; alioqui dupl&aelig; cau&shy;<lb/>&longs;&aelig; quadruplex e&longs;&longs;et effectus. </s>
          <s id="s.002758">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002759">Quomodo, &amp; cur Aqua intra tubum de&longs;cendat per &longs;pi&longs;&longs;iores prim&ugrave;m, dein&shy;<lb/>de per di&longs;tractiores &longs;piras. </s>
          <s id="s.002760">35.36.37.&amp; 39 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002761">Motus Aqu&aelig; intra concham motam. </s>
          <s id="s.002762">58 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002763">Quomodo libretur intra majorem, vel minorem circulum. </s>
          <s id="s.002764">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002765">Quomodo Aqua de&longs;cendat in canali declivi, motu accelerato, &longs;ur&longs;umque <lb/>per molliorem deflexionem a&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002766">59 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002767">Quomodo moveatur Aqua in concha vect&acirc; navi 65 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002768">Cur Aqua intra tubum &longs;piratim de&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002769">99 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002770">Proportio ponderis Aqu&aelig; ad Mercurium. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002771">119 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002772">Aqua in va&longs;e cui annexus e&longs;t Canaliculus, minus a&longs;&longs;urgit per canaliculum, <lb/>eo tempore quo tumet &aelig;&longs;tus, &longs;eu cum Luna e&longs;t in Meridiano; plus ver&ograve; <lb/>tempore quo 90. gradibus di&longs;tat. </s>
          <s id="s.002773">121 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002774">Cur Aqua, qu&aelig; &longs;ur&longs;um extruditur, dilatetur; qu&aelig; ver&ograve; &longs;ua &longs;ponte de&longs;cen&shy;<lb/>dit, contrahatur. </s>
          <s id="s.002775">127 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002776">Per breviorem fi&longs;tulam foramini admotam, Aqua veloci&ugrave;s extruditur, &amp; <lb/>qua proportione. </s>
          <s id="s.002777">138.139 &amp; 140 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002778">Proportio huju&longs;modi fi&longs;tul&aelig; ad aquam educendam. </s>
          <s id="s.002779">140.&amp; 141 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002780">Aqua &longs;uo pondere dilatat a&euml;rem. </s>
          <s id="s.002781">195.&amp; 196 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002782">Cur Aqua in voraginibus &longs;piratim de&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002783">40 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002784"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Arcus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002785">Cur Arcus ten&longs;us tant&acirc; vi redeat, ac &longs;e&longs;e re&longs;tituat. </s>
          <s id="s.002786">189 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002787"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Argentum Vivum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002788">Ex gravitatione a&euml;ris, non &longs;equitur elevatio Mercurij in tubo Vitreo, jux-<pb xlink:href="025/01/236.jpg"/>ta celebre experimentum. </s>
          <s id="s.002789">118.&amp; 119 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002790">Proportio ponderis aqu&aelig; ad Mercurium. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002791">119 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002792">Non &longs;u&longs;tinetur Mercurius in tubo vitreo ab a&euml;ri compre&longs;&longs;o. </s>
          <s id="s.002793">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002794">Lun&acirc; exi&longs;tente in Meridiano, Mercurij &longs;uperficies intra tubum juxta cele&shy;<lb/>bre experimentum magis deprimitur, qu&agrave;m cum Luna di&longs;tat &agrave; Meridia&shy;<lb/>no 90. gradibus. </s>
          <s id="s.002795">122 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002796">Argentum vivum intra pr&aelig;longum tubum, omnino plenum, inver&longs;o &longs;upe&shy;<lb/>riore o&longs;tio intra aliud Argentum vivum &longs;tagnans in &longs;ubjecto va&longs;e, de&longs;&shy;<lb/>cendit, &amp; &longs;tat &longs;emper ad altitudinem pedum duorum 2/4. vel 1/3. 183 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002797">Torricellius e&longs;t primus auctor illius experimenti. </s>
          <s id="s.002798">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002799">Ph&aelig;nomena Mercurij decidentis, &amp; ad certam altitudinem intra tubum <lb/>&longs;tantis. </s>
          <s id="s.002800">183.184.186. &amp; 187. Spatium relictum &agrave; Mercurio in memo&shy;<lb/>ratis experimentis, non e&longs;t vacuum. </s>
          <s id="s.002801">184.185.197.198.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002802">Argentum vivum libratum, ac &longs;u&longs;pen&longs;um intra tubum Vitreum non &longs;u&shy;<lb/>&longs;tentatur &agrave; Cylindro a&euml;ris ambientis. </s>
          <s id="s.002803">192.193.194.198.200. &amp; 201 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002804">Non truditur etiam deor&longs;um ab a&euml;re inclu&longs;o. </s>
          <s id="s.002805">194.195 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002806">Vari&aelig; rationes hujus Ph&aelig;nomeni. </s>
          <s id="s.002807">196.197 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002808">Spatium relictum ab Argento vivo in memoraris experimentis plenum <lb/>e&longs;t materi&acirc; &longs;ubtili, e&acirc; que valde tens&acirc;, 198.205.&amp; 206. Cur aqua in illis <lb/>experimentis non de&longs;cendat, Mercurius ver&ograve; de&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002809">201 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002810">Cur Argentum vivum ver&ograve; de&longs;cendat poti&ugrave;s in &longs;ummitate montis qu&agrave;m <lb/>in ima valle. </s>
          <s id="s.002811">201. &amp; 202 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002812"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Argumentum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002813">Leviora Copernici Argumenta pro motu terr&aelig; &longs;oluta. </s>
          <s id="s.002814">3 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002815">Alia eju&longs;dem, gravioraque Argumenta. </s>
          <s id="s.002816">3. 4. Solutiones ad omnia Co&shy;<lb/>pernicanorum Argumenta, deinceps toto Dialogo Primo. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002817"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Ari&longs;toteles.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002818">Nonnulli Ari&longs;totelis errores. </s>
          <s id="s.002819">98. Multa habet libris de C&oelig;lo, qu&aelig; cum <lb/>veritate min&ugrave;s con&longs;entiunt.98. Muta&longs;&longs;et &longs;ententiam de &longs;oliditate C&oelig;&shy;<lb/>lorum, &amp; de tot&acirc; fer&egrave; Doctrin&acirc; &longs;yderum, &longs;i hodiernas ob&longs;ervationes <lb/>habui&longs;&longs;et. </s>
          <s id="s.002820">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002821">Docet Ari&longs;toteles a&euml;rem &amp; aquam in &longs;uis locis pondus habere, non le&shy;<lb/>vitatem. </s>
          <s id="s.002822">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002823"><emph type="center"/>B<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002824"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Boyle.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002825">EXperimenta Roberti Boyle. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002826">185. Redditur illorum ratio. </s>
          <s id="s.002827">187. 188. <lb/>189. 191.192. &amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002828"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Bulla.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002829">Bull&aelig;, &longs;eu ampull&aelig; tornantur ab a&euml;re pre&longs;&longs;o, tum interiore, tum exte&shy;<lb/>riore. </s>
          <s id="s.002830">175 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/237.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002831"><emph type="center"/>C<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002832"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Calamus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002833">CVr atramenti gutta, cum prim&ugrave;m extremitate ro&longs;tri calami hume&shy;<lb/>ctati attingitur, illico cavum ro&longs;trum impleat, quod etiam fit in <lb/>aliis liquoribus. </s>
          <s id="s.002834">165.166 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002835">Cur Calamus volatilis, Italic&egrave; <emph type="italics"/>Grillo<emph.end type="italics"/> dictus, impre&longs;&longs;o per rectam lineam <lb/>impetu &longs;pirali motu feratur. </s>
          <s id="s.002836">39.40 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002837"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Centrum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002838">Plurima &longs;unt gravium Centra. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002839">105. A&euml;r non habet commune gravitatis <lb/>Centrum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002840">172 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002841">Centrum Terr&aelig; rect&egrave; dicitur &agrave; Philo&longs;opho, e&longs;&longs;e idem cum centro Vniver&shy;<lb/>&longs;i, vers&ugrave;s quod tendunt gravia, &amp; quomodo id &longs;it intelligendum. </s>
          <s id="s.002842">105 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002843"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Circulus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002844">Circulus non pote&longs;t dici Polygonum. </s>
          <s id="s.002845">55.56 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002846"><emph type="center"/><emph type="italics"/>C&oelig;lum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002847">C&oelig;le&longs;tia corpora ex no&longs;tris Elementis conflata &longs;unt. </s>
          <s id="s.002848">106 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002849">C&oelig;lum fluidum e&longs;t, &amp; obnoxium corruptionibus. </s>
          <s id="s.002850">98.99 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002851"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Concha.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002852">Motus aqu&aelig; intra Concham motam. </s>
          <s id="s.002853">58 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002854">Quomodo moveatur aqua in Conch&acirc; vect&acirc; navi. </s>
          <s id="s.002855">65 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002856"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Conjunctio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002857">Conjunctio, &amp; Oppo&longs;itio Martis, &amp; Solis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002858">14.15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002859"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Copernicus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002860">In Hypothe&longs;i Copernican&acirc; cuncta fer&egrave; gratis ad&longs;truuntur. </s>
          <s id="s.002861">83.84.&amp; 85 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002862">Explicantur multa Ph&aelig;nomena juxta &longs;ententiam Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002863">85.86 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002864">Impugnatur &longs;y&longs;tema Copernici ab &aelig;&longs;tu Maris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002865">56.&amp;c.76 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002866"><emph type="italics"/>Vide<emph.end type="italics"/> Argumentum, Motus, Sol, Terra, &amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002867"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Currus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002868">Cur majoribus rotis Currus in&longs;truatur. </s>
          <s id="s.002869">50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002870"><emph type="italics"/>Vide<emph.end type="italics"/> Rota, Vectis. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002871"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Cyclois.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002872">Quomodo ex motu Rot&aelig; formetur Cyclois. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002873">53.54 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002874">Stephanus de Angelis laudat opu&longs;culum Antimi Fabrij de Cycloide. </s>
          <s id="s.002875">54 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002876"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Cylindrus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002877">Quomodo Cylindrus vel in plano l&aelig;vigato, vel humido innatans move&shy;<lb/>retur. </s>
          <s id="s.002878">47.48 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002879"><emph type="center"/>D<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002880"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Dies.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002881">VNde petatur Dierum in&aelig;qualitas. </s>
          <s id="s.002882">16 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/238.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002883"><emph type="center"/>E<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002884"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Electrum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002885">VIs Electrica in quo po&longs;ita &longs;it. </s>
          <s id="s.002886">Vide <emph type="italics"/>Succinum.<emph.end type="italics"/> 176 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002887"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Epicyclus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002888">Lunaris motus realis explicatur &longs;ine Epicyclo. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002889">76 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002890"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Eurippus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002891">Cur pernici&longs;&longs;imi &longs;int Euripporum motus. </s>
          <s id="s.002892">132 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002893">Vnde Eurippus ille mirabilis in Freto Siculo. </s>
          <s id="s.002894">133.134 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002895">Eurippus Gr&aelig;ci&aelig; ad Eubo&euml;am, non &longs;epties, &longs;ed bis tant&ugrave;m quot diebus <lb/>fluit, ac refluit. </s>
          <s id="s.002896">Cur, &amp; Quomodo? </s>
          <s id="s.002897">150.151 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002898"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Experimentum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002899">Experimentum quo probatur, levia non a&longs;cendere &longs;u&acirc; &longs;ponte. </s>
          <s id="s.002900">103 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002901">Aliud experimentum ad idem evincendum. </s>
          <s id="s.002902">103.104 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002903">Experimenta de aqu&acirc;, &longs;upr&agrave; libellam in Canaliculo a&longs;cendente. </s>
          <s id="s.002904">157 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002905">Explicantur illa experimenta. </s>
          <s id="s.002906">161 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002907">Plurima &longs;uccini experimenta. </s>
          <s id="s.002908">176.177.178.179.&amp; 180 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002909">Experimenta de Mercurio intra pr&aelig;longum tubum vitreum decidente, &amp; <lb/>ad certam altitudinem &longs;tante, relicto &longs;patio apparenter inani. </s>
          <s id="s.002910">183.184. <lb/>186.&amp; 187 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002911"><emph type="center"/>F<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002912"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Fa&longs;ci&aelig;.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002913">IN Iovis di&longs;co Fa&longs;ci&aelig; ob&longs;ervat&aelig;, circulo diurno parallel&aelig;. </s>
          <s id="s.002914">220. Eorum <lb/>de&longs;criptio. </s>
          <s id="s.002915">ibid. </s>
          <s id="s.002916">Fa&longs;ci&aelig; ill&aelig; &longs;unt vmbr&aelig; project&aelig; &agrave; continuo tractu <lb/>montium ab ortu in occa&longs;um excurrentium. </s>
          <s id="s.002917">220 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002918">Situs Iovialium montium, vi&longs;ibile e&longs;t argumentum, quo &longs;tabilitur immo&shy;<lb/>bilitas terr&aelig;. </s>
          <s id="s.002919">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002920"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Fi&longs;tula.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002921">Per breviorem Fi&longs;tulam foramini admotam, aqua veloci&ugrave;s extruditur, &amp; <lb/>qua proportione. </s>
          <s id="s.002922">138.139.&amp; 140 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002923">Proportio huju&longs;modi Fi&longs;tul&aelig; ad aquam educendam. </s>
          <s id="s.002924">140.141 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002925"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Flamma.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002926">Vnde Conica Flamm&aelig; figura. </s>
          <s id="s.002927">175.176 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002928"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Fons.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002929">Qu&aelig; ob&longs;ervanda iis qui aquas ex publicis fontibus di&longs;tribuunt, eorumque <lb/>errores. </s>
          <s id="s.002930">140.141 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002931">Aliqui fontes, &amp; putri attolluntur cum Oceano per &AElig;&longs;tum; alij contr&agrave; <lb/>&longs;ub&longs;idunt, &amp; Cur? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002932">150. Fontes artificiales ex compre&longs;&longs;ione a&euml;ris. </s>
          <s id="s.002933">160 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002934"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Fumus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002935">Cur, Sole &aelig;&longs;tivo, de Meridie, os camini &longs;uis radiis afflante, Fumus &aelig;gr&egrave; <lb/>a&longs;cendat. </s>
          <s id="s.002936">186. Fumus &longs;tare non pote&longs;t in vacuo. </s>
          <s id="s.002937">186 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/239.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002938"><emph type="center"/>G<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002939"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Galileus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002940">GAlileus Copernicani &longs;y&longs;tematis a&longs;&longs;ertor, ac defen&longs;or. </s>
          <s id="s.002941">2 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002942">Impugnatur opinio Galilci de &AElig;&longs;tu Maris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002943">44.45.&amp; 46 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002944"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Globus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002945">Solatis Globus juxta Copernicanos dici pote&longs;t pollere vi motrice circa <lb/>&longs;uum axem immobilem. </s>
          <s id="s.002946">87 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002947">Globus per planum declive de&longs;cendens, quantum acquirat impetum. </s>
          <s id="s.002948">46. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002949">Quomodo moveretur. </s>
          <s id="s.002950">48.49.&amp; 50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002951">Quomodo globus moveretur circa terram, &longs;i ejus &longs;uperficies e&longs;&longs;et l&aelig;viga&shy;<lb/>ti&longs;&longs;ima. </s>
          <s id="s.002952">60 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002953">Globus &longs;upra &longs;uperficiem l&aelig;vigati&longs;&longs;imam, &amp; &longs;upra glaciem, deberet mo&shy;<lb/>veri, &longs;icut aqua Maris, in &longs;eutenti&acirc; Copernici, &longs;i valeret. </s>
          <s id="s.002954">61 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002955"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Grave.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002956">Quot pedes conficit corpus grave motu deor&longs;um vno minuto &longs;ecundo. <lb/></s>
          <s id="s.002957">41. 42. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002958">Corpus grave horizontaliter projectum, quam lineam de&longs;cribat. </s>
          <s id="s.002959">61 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002960">Motus Gravium. </s>
          <s id="s.002961">66.67.68.&amp; 69 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002962">De Gravium humido immer&longs;orum pondere, ac gravitatione. </s>
          <s id="s.002963">155 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002964"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Gravitas.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002965">Quis &longs;it Gravitatis finis. </s>
          <s id="s.002966">94 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002967">Levia non pellunt deor&longs;um gravia.95.Nec &longs;u&acirc; &longs;ponte &longs;ur&longs;um a&longs;cendunt. <lb/></s>
          <s id="s.002968">95. 97 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002969">Gravia &longs;ua &longs;ponte deor&longs;um ruunt, &amp; &longs;ur&longs;um pellunt levia. </s>
          <s id="s.002970">97.98 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002971">Gravitas non e&longs;t proprietas totius, &longs;ed partium. </s>
          <s id="s.002972">105 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002973">In quo Gravitatio &agrave; pre&longs;&longs;ione differat. </s>
          <s id="s.002974">121 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002975"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Grondanicus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002976">Docet omnia Terell&aelig; puncta ad eadem &longs;emper Vniver&longs;i puncta &longs;pectare.33 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002977">Non determinat omnimodam &longs;tabilitatem Terr&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.002978">33 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002979">Mal&egrave; idcirco, tantoper&egrave; exploditur &agrave; multis. </s>
          <s id="s.002980">34 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002981"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Gutta.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002982">Cur majores Gutt&aelig; aque&aelig; <expan abbr="adh&aelig;re&longs;c&atilde;t">adh&aelig;re&longs;cant</expan> Va&longs;is, oleo, vel butyro <expan abbr="in&utilde;ctis">inunctis</expan>.63.64 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002983">Cur vna Gutta, cum in aliam incidit, du&aelig; in vnam eandemque abeant.175 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002984">Qui fit vt Gutta pendula h&aelig;reat aliquando, vel in &longs;uperficie ligni qu&aelig; <lb/>deor&longs;um vergit, vel extremo na&longs;o.175. Si partem inferiorem gutt&aelig; pen&shy;<lb/>dul&aelig;, vel minim&acirc; fe&longs;tuc&acirc; tangas, &longs;tatim effluit per admotam fe&longs;tucam. <lb/></s>
          <s id="s.002985">C&aelig;tera gutt&aelig; pendul&aelig; Ph&aelig;nomena explicantur. </s>
          <s id="s.002986">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002987"><emph type="center"/>H<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002988"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Hevelius.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002989">OB&longs;ervator Lunarium Ph&aelig;nomenon. </s>
          <s id="s.002990">77.78 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002991"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Humidum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002992">De innatantibus humido. </s>
          <s id="s.002993">155 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/240.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.002994">De gravium humido immer&longs;orum pondere ac gravitatione. </s>
          <s id="s.002995">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002996"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Humor.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002997">Luna multo humore abundat. </s>
          <s id="s.002998">112 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.002999">Plus humoris ine&longs;t corporibus, eo tempore quo Mate per &aelig;&longs;tum intu&shy;<lb/>me&longs;cit; min&ugrave;s ver&ograve; tempore refluxus; &amp; Cur? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003000">120.122 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003001">Ex &longs;ex capitibus humor alti&ugrave;s per <expan abbr="canalicul&utilde;">canaliculum</expan> immer&longs;um a&longs;cendit.166.167 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003002">Quomodo &longs;pongio&longs;a corpora humores exugant. </s>
          <s id="s.003003">171 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003004"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Hypothe&longs;is.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003005">In Hypothe&longs;i Copernican&acirc;, cuncta fer&egrave; gratis ad&longs;truuntur. </s>
          <s id="s.003006">83.84.&amp; 85 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003007">Impugnatur Hypothe&longs;is Copernici ab &aelig;&longs;tu Maris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003008">56.<gap/>.76 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003009">Rejiciuntur plurim&aelig; aliorum Hypothe&longs;es circa experimentum de Mercu&shy;<lb/>rio intra tubum ad certam altitudinem librato, ac &longs;u&longs;pen&longs;o. </s>
          <s id="s.003010">200.201. <lb/>&amp; 202. &amp;c. </s>
          <s id="s.003011">Stabilitur propria Hypothe&longs;is. </s>
          <s id="s.003012">205.206.208.&amp; 209 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003013"><emph type="center"/>I<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003014"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Ictus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003015">CVr directus Ictus vegetior &longs;it, obliquus ver&ograve; debilior. </s>
          <s id="s.003016">52 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003017"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Ignis.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003018">Quomodo accenditur Ignis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003019">185 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003020">Ignis accendi non pote&longs;t in vacuo. </s>
          <s id="s.003021">186 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003022"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Imber.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003023">Cur Imber guttatim de&longs;cendat. </s>
          <s id="s.003024">40.41 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003025"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Impetus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003026">Primarius, &amp; Secundarius finis Impetus. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003027">52 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003028">Quandiu con&longs;ervetur.46. Quomodo de&longs;truatur. </s>
          <s id="s.003029">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003030">Quomodo agat, communicetur, &amp; propagetur. </s>
          <s id="s.003031">52.60 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003032"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Inundatio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003033">Cur vari&aelig; Inundationes contingant, eo tempore quo varij Planet&aelig; con&shy;<lb/>juncti &longs;unt. </s>
          <s id="s.003034">124.125 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003035"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Iupiter.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003036">Motus Iovis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003037">21 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003038">A&longs;tra Medic&aelig;a, &amp; Saturni Satellites moventur Lunarum in&longs;tar circa Io&shy;<lb/>vem, &amp; Saturnum, juxta Hypothe&longs;im Copernicanam. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003039">89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003040">Impugnatur. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003041">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003042">Quomodo in vera Hypothe&longs;i moveantur Iovis, &amp; Saturni Satellites. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003043">90 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003044">In Iovis di&longs;co fa&longs;ci&aelig; ob&longs;ervat&aelig; circulo diurno parallel&aelig;. </s>
          <s id="s.003045">220 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003046">Earum de&longs;criptio. </s>
          <s id="s.003047">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003048">Diametri Iovis men&longs;ura non e&longs;t &longs;emper eadem.225.Iovis Fa&longs;ci&aelig; V.Fa&longs;ci&aelig;. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003049"><emph type="center"/>L<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003050"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Latitudo.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003051">LAtitudo Planetarum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003052">24.25 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003053">Cur Veneris Latitudo Borealis &longs;it major quam Au&longs;tralis. </s>
          <s id="s.003054">29.30 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/241.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003055">Nullus ad ju&longs;tos calculos minorum Planetarum; im&ograve; &amp; fort&egrave; Lun&aelig; La&shy;<lb/>titudinem reduxit; &amp; Cur? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003056">25 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003057"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Levitas.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003058">Levia non pellunt deor&longs;um gravia. </s>
          <s id="s.003059">93. Nec &longs;ua &longs;ponte &longs;ur&longs;um a&longs;cendunt. <lb/></s>
          <s id="s.003060">95.97. 103.&amp; 104 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003061">Motus levium &longs;ur&longs;um acceleratus e&longs;t; Cur, &amp; qu&acirc; proportione. </s>
          <s id="s.003062">102 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003063">Nulla datur Levitas di&longs;tincta. </s>
          <s id="s.003064">103 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003065"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Libramentum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003066">De Libramento liquorum. </s>
          <s id="s.003067">161 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003068"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Liquidum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003069">Corpus liquidum &longs;i ab omni parte prematur figuram <expan abbr="Sph&aelig;tic&atilde;">Sph&aelig;ricam</expan> induit. </s>
          <s id="s.003070">106 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003071">Corpus liquidum cui corpus grave admixtum e&longs;t fit inde gravius. </s>
          <s id="s.003072">106 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003073">Nulla ine&longs;t vis adh&aelig;&longs;iva liquidis Corporibus. </s>
          <s id="s.003074">159 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003075"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Liquor.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003076">Explicantur omnia Ph&aelig;nomena a&longs;cen&longs;ionis Liquorum per Canalicu&shy;<lb/>lum. </s>
          <s id="s.003077">161.162.163.165.166.167.169.173.&amp; 174 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003078">Vide <emph type="italics"/>Libramentum.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003079"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Luna.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003080">Luna pertinet ad Maris &AElig;&longs;tum; non e&longs;t tamen ejus cau&longs;a, &longs;ed tant&ugrave;m oc&shy;<lb/>ca&longs;io. </s>
          <s id="s.003081">94 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003082">Motus Lun&aelig; in Hypothe&longs;i Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003083">73.74.&amp; 75 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003084">Motus Lun&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003085">76. 77. Libratio Lun&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003086">77 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003087">Luna multo humore abundat.112. Vis Lun&aelig; in &longs;ublunaria. </s>
          <s id="s.003088">120 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003089"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Lupus M&aelig;rinus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003090">An, &amp; Cur in cingulis ex Lupi Marini corio factis, pili erigantur &amp; <lb/>&longs;tent in fluxu; in refluxu ver&ograve; deprimantur. </s>
          <s id="s.003091">150 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003092"><emph type="center"/>M<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003093"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Magnes.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003094">TErra non e&longs;t magnus Magnes. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003095">33. 34 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003096">Vis Magnetica in globo Lunari. </s>
          <s id="s.003097">77.78 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003098">Hypothe&longs;is Terr&aelig; immobilis magis con&longs;entit regulis Magneticis, qu&agrave;m <lb/>Copernicana. </s>
          <s id="s.003099">34 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003100">Vide <emph type="italics"/>Paralleli&longs;mus.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003101"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Mars.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003102">Martis motus. </s>
          <s id="s.003103">13. 15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003104">Cur Mars &agrave; Conjunctione, vel Apog&aelig;o ad Quadraturam plus tempo&shy;<lb/>ris ponat, qu&agrave;m &agrave; Quadratur&acirc;. </s>
          <s id="s.003105">20 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003106">Quomodo Mars, Mercurius, &amp; Venus videri deberent in Apog&aelig;o <lb/>juxta hypothe&longs;im Copernicanam. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003107">89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003108">Vide <emph type="italics"/>Apog&aelig;um. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003109">Coniunctio.<emph.end type="italics"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003110"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Materia &longs;ubtilis.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003111">Datur Materia &longs;ubtilis ab a&euml;re di&longs;tincta. </s>
          <s id="s.003112">207.208 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/242.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003113">Huju&longs;modi Materia non e&longs;t quinta e&longs;&longs;entia, &longs;ed compo&longs;ita e&longs;t ex no&longs;tra&shy;<lb/>tibus Elementis.208.Vnde petatur h&aelig;c Materia? </s>
          <s id="s.003114">Quis ejus v&longs;us.208.209 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003115"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Medicea &longs;ydera.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003116">A&longs;tra Medicea, &amp; Saturni Satellites moventur Lunarum in&longs;tar circa Io&shy;<lb/>vem, &amp; Saturnum, juxta Hypothe&longs;im Copernicanam 89.Impugnatur.ib. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003117">Quomodo in ver&acirc; Hypothe&longs;i moveantur Iovis &amp; Saturni Satellites. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003118">90 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003119">Iovialium Satellitum, &longs;eu Medicearum Stellarum ob&longs;ervationes. </s>
          <s id="s.003120">221 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003121">Earum motus. </s>
          <s id="s.003122">ibid. </s>
          <s id="s.003123">Medice&aelig; Stell&aelig; de&longs;cendunt infra Iovem. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003124">222 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003125">Qualis &longs;it digre&longs;&longs;io Medicearum Stellarum &agrave; love. </s>
          <s id="s.003126">225.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003127"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Men&longs;is.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003128">Men&longs;ium in&aelig;qualitas. </s>
          <s id="s.003129">71 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003130"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Mercurius.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003131">Mercurij eadem fer&egrave; &longs;unt Ph&aelig;nomena qu&aelig; Veneris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003132">30 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003133">Quomodo Mercurius, Venus, &amp; Mars videri deberent in Apog&aelig;o, juxta <lb/>Hypothe&longs;im Copernicanam. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003134">89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003135"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Motus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003136">Motus raptus nullus ex Copernico. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003137">5 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003138">Argumentum Copernici petitum ab incredibili velocitate fixarum con&shy;<lb/>furatur. </s>
          <s id="s.003139">4.5.Illa v&egrave;locitas non e&longs;t inimaginabilis. </s>
          <s id="s.003140">5 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003141">Multiplicitas motuum terr&aelig; in &longs;y&longs;temate Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003142">6 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003143">Vnicus e&longs;t motus &longs;implex in Sole. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003144">7.8 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003145">Corpus eo motu movetur, quo facili&ugrave;s moveri pote&longs;t. </s>
          <s id="s.003146">47.48.50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003147">In tant&ugrave;m corpus vnum ab alio movetur, in quantum illud aliquem mo&shy;<lb/>tum impedit. </s>
          <s id="s.003148">52 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003149">Corpora eo motu moventur, quo facili&ugrave;s moveri po&longs;&longs;unt. </s>
          <s id="s.003150">47.48.&amp; 50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003151">Ita moventur duo extrema line&aelig; finit&aelig;, vt vnum alio infinities &longs;ynca&shy;<lb/>tegorematic&egrave; veloci&ugrave;s moveatur. </s>
          <s id="s.003152">55 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003153"><emph type="center"/>N<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003154"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Natura.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003155">FInis Natur&aelig;, vt Sol in connaturali di&longs;tanti&acirc; circa terram moveatur, &amp; <lb/>vt lumen &aelig;qualiter di&longs;tribuat. </s>
          <s id="s.003156">37.38 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003157"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Novitas.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003158">Novitas non e&longs;t &longs;emper &longs;u&longs;pecta. </s>
          <s id="s.003159">152 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003160"><emph type="center"/>O<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003161"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Oleum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003162">QVam figuram indueret Oleum intra tubum per mediam aquam <lb/>a&longs;cendens. </s>
          <s id="s.003163">51 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003164">Cur majores gutt&aelig; aque&aelig; adh&aelig;re&longs;cant va&longs;is, oleo, vti  butyro inunctis. 63. <lb/>64. Vligino&longs;a ex multis filaminibus con&longs;tant. </s>
          <s id="s.003165">64 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003166">Olei per aquam a&longs;cendentis Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003167">101 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003168">Oleum &longs;icut aqua, humore&longs;ve alij per tenuem tubum a&longs;cendit &longs;upra libel&shy;<lb/>lam.159. Oleum plus a&longs;cendit per huju&longs;modi tubos qu&agrave;m aqua: Mer&shy;<lb/>curius fer&egrave; nihil. </s>
          <s id="s.003169">159 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/243.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003170"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Oppo&longs;itio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003171">Oppo&longs;itio &amp; Conjunctio Martis &amp; Solis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003172">14.15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003173"><emph type="center"/>P<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003174"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Paralleli&longs;mus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003175">PAralleli&longs;mus Magnetis. </s>
          <s id="s.003176">33 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003177">Annuli Saturni Paralli&longs;mus.219. Planum illud Annuli in illo &longs;itu Pa&shy;<lb/>rallelo vi&longs;ibile e&longs;t argumentum contra terr&aelig; motum. </s>
          <s id="s.003178">219 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003179"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Perig&aelig;um.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003180">Perig&aelig;um, &amp; Apog&aelig;um Martis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003181">14 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003182">Perig&aelig;a, &amp; Apog&aelig;a explicantur facil&egrave; per &longs;implicem motum &aelig;quabilem <lb/>realiter, &amp; &longs;ol&ugrave;m apparenter in&aelig;qualem. </s>
          <s id="s.003183">26 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003184"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Ph&aelig;nomena.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003185">A&euml;ris per mediam aquam &amp; oleum a&longs;cendentis Ph&aelig;nomena.100.101.104 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003186">Varia Marini &AElig;&longs;tus Ph&aelig;nomena explicantur. </s>
          <s id="s.003187">145.146.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003188">Gutt&aelig; pendul&aelig; Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003189">175 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003190">Omnia &longs;uccini Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003191">176.177.178 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003192">Ph&aelig;nomena Mercurij decidenti<gap/> &amp; ad certam altitudinem intra tubum <lb/>&longs;tantis. </s>
          <s id="s.003193">183.184.186.&amp; 187 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003194">Explicantur omnia Ph&aelig;nomena librati, &longs;u&longs;pen&longs;ique in tubo, Mercurij.205 <lb/>206.207.208.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003195">Annuli Saturnij Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003196">218 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003197"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Planeta.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003198">Latitudo Planetarum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003199">24.25 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003200">De motu &aelig;quali vel in&aelig;quali Planetarum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003201">70 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003202">Cur inundationes contingant in conjunctione plurium Planetarum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003203">124. <lb/>125. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003204">Cur minorum Planetarum latitudo non &longs;it ad ju&longs;tos calculos redu&shy;<lb/>cta. </s>
          <s id="s.003205">25 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003206"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Plenilunium.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003207">In corporibus &longs;pongio&longs;is, &amp; humidis, plus humoris ine&longs;t in Plenilunio, <lb/>nec mod&ograve; cre&longs;cit moles, &longs;ed &amp; pondus. </s>
          <s id="s.003208">111 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003209">Vnde oriatur ille humor.112.113. In nonnullis &longs;epulchris aqua cre&longs;cit, &amp; <lb/>decre&longs;cit pro diver&longs;o Lun&aelig; a&longs;pectu. </s>
          <s id="s.003210">111 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003211"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Pondus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003212">Proportio Ponderis a&euml;ris ad aquam, &amp; aqu&aelig; ad Mercurium. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003213">119 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003214">Po&longs;tquam aqua a&longs;cendit in tubulum, nihil inde accedit tubulo ponderis. <lb/></s>
          <s id="s.003215">172. Pondus aqu&aelig; dilatat a&euml;rem. </s>
          <s id="s.003216">195.196 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003217"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Pre&longs;&longs;io.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003218">Vis Pre&longs;&longs;ionis infinitam propemod&ugrave;m rationem habet ad vim gravitatio&shy;<lb/>nis. </s>
          <s id="s.003219">119. In quo pre&longs;&longs;io &agrave; gravitatione differat. </s>
          <s id="s.003220">121 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003221"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Puteus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003222">Aliqui fontes, &amp; Putei attolluntur cum Oceano per &AElig;&longs;tum; alij contr&agrave; <lb/>&longs;ub&longs;idunt, &amp; Cur. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003223">150 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/244.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003224"><emph type="center"/>R<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003225"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Radius.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003226">VNde oriatur vis debilior radij obliqui. </s>
          <s id="s.003227">116 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003228"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Raptus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003229">Motus Raptus nullus ex Copernico. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003230">5 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003231"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Retrogradatio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003232">Retrogradatio, &amp; acceleratio Saturni, &amp; Martis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003233">9.10.11.&amp; 15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003234"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Revolutio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003235">Omnes Revolutiones diurn&aelig; Solis &longs;unt &aelig;quales, &amp; &aelig;quidiuturn&aelig;. <lb/></s>
          <s id="s.003236">38.&amp; 39 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003237"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Rota.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003238">In Rotis habetur ratio vectis. </s>
          <s id="s.003239">50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003240">Proportio in&aelig;qualitatis motus Rot&aelig; in diver&longs;is illius punctis. </s>
          <s id="s.003241">52.53.54. <lb/>55. &amp; 56 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003242">Cur in plano inclinato Rota revolvatur dum de&longs;cendit. </s>
          <s id="s.003243">50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003244">Cur in plano Horizontali &longs;imili modo moveatur potenti&acirc; in ejus centro <lb/>fune applicat&acirc;. </s>
          <s id="s.003245">50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003246">Vide <emph type="italics"/>Vectis.<emph.end type="italics"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003247"><emph type="center"/>S<emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003248"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Satellites.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003249">SAturni Satellites moventur Lunarum in&longs;tar circa Saturnum juxta Hy&shy;<lb/>pothe&longs;im Copernicanam. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003250">89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003251">Impugnatur. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003252">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003253">Quomodo in vera Hypothe&longs;i moveantur. </s>
          <s id="s.003254">90 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003255"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Saturnus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003256">Saturni Satellitum motus. </s>
          <s id="s.003257">89.90 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003258">Saturni acceleratio, &amp; retrogradatio. </s>
          <s id="s.003259">9.10.11.15 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003260">Saturnius annulus. </s>
          <s id="s.003261">91 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003262"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Scyphus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003263">Ph&aelig;nomena Scyphi vacui perpendiculariter aqu&aelig; immer&longs;i. </s>
          <s id="s.003264">95.97 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003265"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Sen&longs;us.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003266">Sen&longs;us per &longs;e non falluntur. </s>
          <s id="s.003267">12 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003268"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Sol.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003269">Sol in mundi centro ex Copernico Confutatur. </s>
          <s id="s.003270">3 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003271">Sol vnico motu realiter movetur. </s>
          <s id="s.003272">7. Sol. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003273">7. vel 8. Motibus apparenter <lb/>fertur. </s>
          <s id="s.003274">6. Quomodo &longs;emper moveatur in Ecliptica.7. Vnicus e&longs;t motus <lb/>&longs;implex in Sole. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003275">7.8 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003276">Sy&longs;tema Solis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003277">17 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003278">Solaris globus juxta Copernicanos dici pote&longs;t pollere vi motrice circa <lb/>&longs;uum centrum immobile. </s>
          <s id="s.003279">87 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003280">Sol in &longs;uo acce&longs;&longs;u ab Apog&aelig;o ad mediocrem di&longs;tantiam non acquirit <lb/>novum impetum, &amp; Cur? <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003281">35.36.&amp; 37 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003282">Cur Sol ab Apog&aelig;o ad mediocrem di&longs;tantiam tendat motu recto, qui <pb xlink:href="025/01/245.jpg"/>e&longs;t adin&longs;tar accelerati. </s>
          <s id="s.003283">38 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003284">Primus ille impetus Soli ine&longs;t, qui eidem initio inerat. </s>
          <s id="s.003285">41 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003286">Primus ille impetus ab ip&longs;o Sole per motum <expan abbr="acceleratu&mtilde;">acceleratum</expan> pr&aelig;vium acqui&shy;<lb/>ri potuit. </s>
          <s id="s.003287">41 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003288">Definitur altitudo illa, ex qua Sol ad hunc velocitatis gradum acquiren&shy;<lb/>dum de&longs;cenderit. </s>
          <s id="s.003289">41 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003290">Per quid Sol determinetur ad motum vers&ugrave;s occa&longs;um, poti&ugrave;s qu&agrave;m vers&ugrave;s <lb/>ortum. </s>
          <s id="s.003291">42 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003292">Quomodo &longs;emper moveatur in Ecliptica. </s>
          <s id="s.003293">7 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003294"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Sonus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003295">In Boyliano recipiente etiam exhau&longs;to, &amp; in tubo po&longs;t de&longs;cen&longs;um Mercu&shy;<lb/>rij ad Solitam &longs;tationem fit &longs;onus. </s>
          <s id="s.003296">186 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003297"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Spira.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003298">Motus Solis &longs;piralis e&longs;t. </s>
          <s id="s.003299">7 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003300">Motus rectus per &longs;piralem compen&longs;atur, &amp; quomodo. </s>
          <s id="s.003301">36.37.39 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003302"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Stella.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003303">Explicatur Stellarum motus. </s>
          <s id="s.003304">88 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003305">Motus inclinationis Stellarum lenti&longs;&longs;imus. </s>
          <s id="s.003306">88.89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003307">Iovialium Satellitum, &longs;eu Medicearum Stellarum ob&longs;ervationes. </s>
          <s id="s.003308">221 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003309">Earum motus. </s>
          <s id="s.003310">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003311">Medice&aelig; Stell&aelig; de&longs;cendunt infra Iovem. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003312">222 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003313">Qualis &longs;it digre&longs;&longs;io Medicearum Stellarum &agrave; Iove. </s>
          <s id="s.003314">225 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003315">Non e&longs;t &longs;emper eadem. </s>
          <s id="s.003316">ibid. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003317">Methodus &longs;tatuendi veram di&longs;tantiam Medice&aelig; Stell&aelig; &agrave; centro Iovis. <lb/><!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003318">Medicea non movetur in circulo, &longs;ed in Parabol&acirc;. </s>
          <s id="s.003319">226.227 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003320">De latitudine Medicearum. </s>
          <s id="s.003321">227 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003322">Medicea non movetur in Epicyclo reali motu. </s>
          <s id="s.003323">227 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003324"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Succinum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003325">Succinum non adducit ad &longs;e flammam, nec ferrum candens, nec alia ac&shy;<lb/>cen&longs;a. </s>
          <s id="s.003326">176 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003327">Trahit corpora facil&egrave; mobilia omnis generis, &amp; in omni &longs;tatu. </s>
          <s id="s.003328">176 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003329">In quo &longs;ita &longs;it illa &longs;uccini virtus, &amp; quomodo illam exerat. </s>
          <s id="s.003330">178.179.180. <lb/>&amp; 181 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003331">Omnia Succini Ph&aelig;nomena. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003332">176.177.178.&amp;c. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003333">Affrictus Succini non requiritur ad excitandum calorem, &longs;ed ad &longs;uperfi&shy;<lb/>ciem ab&longs;tergendam. </s>
          <s id="s.003334">178 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003335"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Superficies.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003336">Cur aqu&aelig; intra vas content&aelig; &longs;uperficies &longs;it convexa. </s>
          <s id="s.003337">16;.164 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003338">Qu&ograve; major e&longs;t Superficies, min&ugrave;s aqua intume&longs;cit. </s>
          <s id="s.003339">164 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003340"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Syrinx.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003341">Quomodo aqua adducto Embolo in Syringe a&longs;cendat. </s>
          <s id="s.003342">204 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003343"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Sy&longs;tema.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003344">Sy&longs;tema Solis. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003345">17 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003346">Sy&longs;tema trium &longs;uperiorum Planetarum. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003347">21.22 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003348">Scriptur&aelig;, Patrumque authoritatibus evertitur Sy&longs;tema Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003349">91 </s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/246.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003350"><emph type="center"/>T<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003351"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Torricellius.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003352">TOrricellius, primus auctor celeberrimi illius experimenti, quo Hydrat&shy;<lb/>girus intra tubum vitreum &longs;ub&longs;idens &longs;patium apparenter vacuum re&shy;<lb/>linquit, libratumque manet, ac &longs;u&longs;pen&longs;um ad altitudinem pedum. <lb/></s>
          <s id="s.003353">2 1/4.183 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003354"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Tempus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003355">An Tempus con&longs;tet in&longs;tantibus. </s>
          <s id="s.003356">66 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003357"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Terra.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003358">Terr&aelig; motus ex Copernico quadruplex. </s>
          <s id="s.003359">6 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003360">Multiplicitas motuum Terr&aelig; in &longs;y&longs;temate Copernici. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003361">6 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003362"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Tractio.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003363">Ine&longs;t corporibus vis qu&aelig;dam tractiva. </s>
          <s id="s.003364">188 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003365"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Tubus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003366">Varia &longs;ententi&aelig; circa a&longs;cen&longs;um aqu&aelig;, alteriu&longs;ve humoris intra tenui&longs;&longs;i&shy;<lb/>mum tubum vitreum confutantur. </s>
          <s id="s.003367">157.158.159 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003368">Redditur ratio de&longs;cen&longs;us, &amp; &longs;tationis, &longs;eu &longs;u&longs;pen&longs;ionis Mercurij in tubo. <lb/></s>
          <s id="s.003369">187 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003370"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Typho.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003371">Typhones quomodo formentur. </s>
          <s id="s.003372">40 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003373"><emph type="center"/>V<emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003374"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Vacuum.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003375">VNde vacui fuga, &amp; Natur&aelig; vinculum. </s>
          <s id="s.003376">188 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003377">Celebratis illis experimentis de Mercurio &longs;tante ad certam altitu&shy;<lb/>dinem in tubo &amp; relinquente &longs;patium apparenter inane impugnatur <lb/>vacuum. </s>
          <s id="s.003378">188.189. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003379">Ip&longs;is oculis deprehenditur <expan abbr="&longs;pati&utilde;">&longs;patium</expan> relictum &agrave; Mercurio non e&longs;&longs;e <expan abbr="vacu&utilde;">vacuum</expan> 202 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003380"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Vas.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003381">Quomodo aqua in &longs;itu Horizontali moveatur intra vas l&aelig;vigati&longs;&longs;imum <lb/>circa axem verticalem. </s>
          <s id="s.003382">62 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003383">Quid fi eret &longs;i vas in circulo verticali verteretur. </s>
          <s id="s.003384">63.64 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003385">Perperam aliqui referunt ad metum vacui &longs;uccini attractionem. </s>
          <s id="s.003386">181 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003387"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Vectis.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003388">Cur rot&aelig; currus non moveantur tant&ugrave;m horizontaliter, &longs;ed etiam circu&shy;<lb/>lariter volvantur. </s>
          <s id="s.003389">50 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003390"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Velox.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003391">Ita moventur duo extrema line&aelig; finit&aelig; vt vnum alio infinities &longs;yncate&shy;<lb/>gorematic&egrave; veloci&ugrave;s moveatur. </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003392">Argumentum Copernici petitum ab incredibili velocitate fixarum confu-<pb xlink:href="025/01/247.jpg"/>tatur. </s>
          <s id="s.003393">4.5. Illa velocitas non e&longs;t inimaginabilis. </s>
          <s id="s.003394">5 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003395"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Ventus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003396">Vnde oriatur ventus ille qui c&ugrave;m marino &aelig;&longs;tu conjunctus e&longs;t. </s>
          <s id="s.003397">124 <!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003398"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Venus.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003399">Sy&longs;tema Veneris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003400">26.27 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003401">Apog&aelig;um, Perig&aelig;um, Conjunctio, aliaque illius Ph&aelig;nomena.27.28.78.79 <lb/>80.81.82.&amp; 83 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003402">Cur Venus interdum matutina &longs;imul &amp; Ve&longs;pertina eodem die. </s>
          <s id="s.003403">28 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003404">Qu&acirc; line&acirc; moveatur Venus, curv&acirc;, an rect&acirc;? </s>
          <s id="s.003405">cadente perpendiculari in pla&shy;<lb/>num &AElig;quatoris, an in planum Ecliptic&aelig;. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003406">83 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003407">Quomodo Venus videri deberet in Apog&aelig;o juxta Hypothe&longs;im Coperni&shy;<lb/>canam. </s>
          <s id="s.003408">89 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003409">Cur declinatio motus Veneris mod&ograve;. </s>
          <s id="s.003410">Sit major, modo minor. </s>
          <s id="s.003411">28. 29. <lb/>30 Veneris latitudo. </s>
          <s id="s.003412">28.30 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003413"><emph type="center"/><emph type="italics"/>Vrinatores.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003414">Non &longs;entiunt &AElig;&longs;tum pluribus pa&longs;&longs;ibus infra &longs;uperficiem Maris. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003415">149 </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003416"><emph type="center"/><emph type="italics"/>FINIS.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><lb/><figure id="id.025.01.247.1.jpg" xlink:href="025/01/247/1.jpg"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <pb xlink:href="025/01/248.jpg"/>
        <figure id="id.025.01.248.1.jpg" xlink:href="025/01/248/1.jpg"/>
        <p type="main">
          <s id="s.003417"><emph type="center"/><emph type="italics"/>IOANNES PAVLVS OLIVA<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- REMOVE S--><emph type="center"/><emph type="italics"/>Societatis<emph.end type="italics"/> IESV <emph type="italics"/>Pr&aelig;po&longs;itus Generalis.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003418">CVM quatuor Dialogos Phy&longs;icos de Terr&aelig; con&longs;i&shy;<lb/>&longs;tentia R. P. HONORATI FABRI no&longs;tr&aelig; So&shy;<lb/>cietatis Sacerdotis aliquot eju&longs;dem Societatis Theo&shy;<lb/>logi recognoverint, &amp; in lucem edi po&longs;&longs;e probave&shy;<lb/>rint. </s>
          <s id="s.003419">Facultatem concedimus, vt typis mandentur, &longs;i ita iis, ad <lb/>quos pertinet, videbitur; cujus rei gratia has literas manu no&shy;<lb/>&longs;tra &longs;ub&longs;criptas, &longs;igilloque no&longs;tro munitas damus Rom&aelig; 2, <lb/>Septembris 1664, </s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003420"><emph type="center"/>IOAN. PAVLVS OLIVA.</s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003421"><emph type="center"/><emph type="italics"/>IMPRIMATVR.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003422">Si videbitur Reverendi&longs;&longs;imo, P. M. S. P. A. <lb/>A. P. <lb/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003423"><emph type="center"/><emph type="italics"/>IMPRIMATVR.<emph.end type="italics"/><emph.end type="center"/><!-- KEEP S--></s>
        </p>
        <p type="main">
          <s id="s.003424">Fr. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003425">Hyacinthus Libellus S.P. <!-- KEEP S--></s>
          <s id="s.003426">Apo&longs;tolici P. Ma&shy;<lb/>gi&longs;ter. <!-- KEEP S--></s>
        </p>
      </chap>
    </body>
    <back/>
  </text>
</archimedes>