Mercurial > hg > mpdl-xml-content
view texts/XML/archimedes/la/heron_pneum_112_la_1575.xml @ 31:edf6e8fcf323 default tip
Removing DESpecs directory which deserted to git
author | Klaus Thoden <kthoden@mpiwg-berlin.mpg.de> |
---|---|
date | Wed, 29 Nov 2017 16:55:37 +0100 |
parents | 22d6a63640c6 |
children |
line wrap: on
line source
<?xml version="1.0"?> <archimedes xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" > <info> <author>Heron Alexandrinus</author> <title>Spiritalium Liber</title> <date>1575</date> <place></place> <translator>Federico Commandino</translator> <lang>la</lang> <locator>112.xml</locator> </info> <text> <front></front> <body> <chap> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> <pb pagenum="1"></pb> <p type="head"><s id="s.000001">HERONIS <lb></lb> ALEXANDRINI <lb></lb> SPIRITALIVM <lb></lb> LIBER.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000002">À FEDERICO COMMAN<lb></lb> DINO VRBINATE, <lb></lb> EX GRAECO, NVPER IN LATINUM <lb></lb> CONVERSVS.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000003">CVM PRIVILEGIO <lb></lb> Greogrij XIII. Pont. Max.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000004">URBINI MC LXXV.</s> <lb></lb></p> <pb></pb> <pb pagenum="2"></pb> <p type="main"><s id="s.000005">ILLVSSTRISSIMO <lb></lb> AC REVERENDISSIMO <lb></lb> Iulio Ruuerio Sanctæ Ro. Eccl. <lb></lb> Cardinali ampliſsimo. <lb></lb> Valerius Spaciolus. S. D.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000006">FEDERICVS COM<lb></lb> mandinus socer mens <expan abbr="nõ">non</expan> <lb></lb> semel mihi ante ipsius o<lb></lb> bitum narrauit ſe breue li<lb></lb> brum hunc Heronis <expan abbr="quẽ">quem</expan> <lb></lb> proxime latinitate dona<lb></lb> uit Typographis excu<lb></lb> dendum traditurum fuiſ<lb></lb> ſe, <expan abbr="vtq.">utque</expan> tibi dicatus in lu<lb></lb> cem prodiret decreuisse <lb></lb> tum vt grati erga te ani<lb></lb> mi propter tot benefitia <lb></lb> in ſe collata ſpecimen daret; tum quia nefas eſſe iudica<lb></lb> uit ſcripta illius, qui inter Principes mathematicos ſem<lb></lb> per merito eſt connumeratus, Principi viro non donari, <lb></lb> & quem librum <expan abbr="quiq.">quique</expan> nobili <expan abbr="atq.">atque</expan> excellenti animo homi<lb></lb> nes delitias tuas agnouerunt, & unde innumera loco<lb></lb> rum ornamenta quæ animi gratia conſtituuntur; ex<lb></lb> cerpſerunt eum Nobiliſsimo, ac Eccellentiſsimo Parto<lb></lb> no non commendari.</s><s id="s.000007"> Quare ut voluntati hominis am<lb></lb> plitudini tuæ deditiſsimi, <expan abbr="atq.">atque</expan> muneri meo ſatisfeciſſe <lb></lb> animaduerto; ita huic lepido libello qui ſtatim Com<lb></lb> mandino mortuo prelo ſubiectus est tibi illo ipſo dica<lb></lb> to me optime conſuluiſſe certo ſcio.</s><s id="s.000008"> ſereno igitur illo <lb></lb> at<lb></lb> <pb pagenum="3"></pb> que hilari uultu quo Commandinum accipere ſolitus <lb></lb> fuiſti, munus hoc accipiens conſolare triſtes ac mærore <lb></lb> affectas filias, cognatos, ac Patriam.</s><s id="s.000009"> nec tibi ſit graue in<lb></lb> termiſsis aliquando grauioribus Theologiæ ſtudijs huic <lb></lb> antiquiſsimo Philoſopho ac Mathematico operam dare.</s><s id="s.000010"> <lb></lb> Philoſophi illi, qui eos ſcientias ſub fabularum inuolu<lb></lb> cris edocent; ita huius ſcripta ex penitiore Philoſophia <lb></lb> deprompta quamuis ludicra quędam, & ad oblectandos <lb></lb> tantum ſenſus inuenta appareant; maximopere animum <lb></lb> noſtrum recreant ac capiunt.</s><s id="s.000011"> Hinc ediſcere poteris mul<lb></lb> ta quibus amæniſsimi illi horti tui vrbani & foroſem <lb></lb> pronienſes multo iucundiores & ornatiores fieri pote<lb></lb> runt.</s><s id="s.000012"> ut tiburtinis non ſint inuiſuri. ſpero fore vt cito il<lb></lb> los non ſolum huius ſcriptoris mirabilibus inuentis de<lb></lb> corari præcipias: ſed etiam, quæ eſt ingenij tui ſubtili<lb></lb> tas & acumen, ut his elegantiora adijcias.</s><s id="s.000013"> ſic Deus O. M. <lb></lb> faxit vt diu fęlix illis reficiare indeq; eam voluptatem <lb></lb> capias, vnde qualis illa ſit, quam pręſtant Paradiſi ame<lb></lb> na vireta conijcere poſsis: quæ te, <expan abbr="poſtq́">postquam</expan> per multos an<lb></lb> nos <expan abbr="Reip.">Reipublicae</expan> Chriſtianæ <expan abbr="clauũ">clauum</expan> rexeris, lætiſsima <lb></lb> <expan abbr="expectãt">expectant</expan>.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000014"><emph type="italics"></emph>Ad Lectorem<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000015">Si forte fortuna candide lector aliquid in figuris vel <lb></lb> verſione hu<lb></lb> ius aurei Heronis libelli repereris quod diligentiam ac miram in<lb></lb> terpretis eruditionem non redoleat, ſcito hunc poſt illius obitum im<lb></lb> preſſum fuiſſe.</s><s id="s.000016"> propterea ſiquid extrema manu <lb></lb> eget, quòd non il<lb></lb> la ſit perpolitum; mortem accuſato; quæ ſemper <expan abbr="quæq.">quaeque</expan> elegantio<lb></lb>ra ac maximi facienda ingenia præripit.</s><s id="s.000017"> Verum omnipotenti Deo <lb></lb> gratias agito quod eius fauente numine tamdiu ne in ipſum ſæui<lb></lb> ret, remorata eſt; ut ſuis ſcriptis, illius inuidorum dentium <lb></lb> morſus <lb></lb> non ſint pertimeſcendi.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <pb pagenum="4"></pb> <p type="head"><s id="s.000018">HERONIS <lb></lb> ALEXANDRINI <lb></lb> SPIRITALIVM <lb></lb> LIBER</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000019">CVM ſpiritalis tracta<lb></lb> tio maximo ſtudio <lb></lb> digna ab antiquis <lb></lb> tum philoſophis <expan abbr="tũ">tum</expan> <lb></lb> mechanicis exiſti<lb></lb> mata ſit, illis qui<lb></lb>dem ratione eius <lb></lb> vim, ac facultatem <lb></lb> tractantibus; his ve<lb></lb> ro etiam per ipſam ſenſilium actionem: ne<lb></lb> ceſſarium fore iudicauimus, quæ ab antiquis <lb></lb> tradita ſunt in ordinem redigere; quæ nos <lb></lb> ipſi inuenimus exponere.</s><s id="s.000020"> ita enim fiet ut qui <lb></lb> poſthac in mathematicis verſari volent, ex <lb></lb> his maxime adiuuentur.</s><s id="s.000021"> Præterea cum arbi<lb></lb>traremur <expan abbr="conſentaneũ">conſentaneum</expan> eſſe tractationem <expan abbr="hãc">hanc</expan> <lb></lb> cohærere ei, quæ de aquaticis horoſcopijs in <lb></lb> quattuor libris eſt tradita, de ipſa conſcribe<lb></lb> <pb pagenum="5"></pb> re inſtituimus quemadmodum dictum eſt.</s><s id="s.000022"> <lb></lb> etenim per coniunctionem aeris ignis, aquę, <lb></lb> & terrę: & tribus elementis, vel etiam quat<lb></lb> tuor inter ſe congredientibus varię diſpoſi<lb></lb> tiones efficiuntur; alię quidem neceſſarios <lb></lb> vitæ noſtrę vſus præbentes.</s><s id="s.000023"> alię vero terribi<lb></lb>lem quandam admirationem mouentes.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000024"><emph type="italics"></emph>De vacuo.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000025">Verum antequam ad ea, quę dicenda ſunt, <lb></lb> aggrediamur, de uacuo diſputandum eſt.</s><s id="s.000026"> alij <lb></lb> enim vniuerſe <expan abbr="nullũ">nullum</expan> omnino vacuum eſſe af<lb></lb> firmant; alij coaceruatum quidem natura nul<lb></lb> lum eſſe vacuum, ſed ſecundum exiguas par<lb></lb> tes <expan abbr="deſſeminnatũ">deſſeminnatum</expan> in aere; & humido & igne, <lb></lb> alijſq́ue corporibus; quibus maxime aſſenti<lb></lb> ri conuenit.</s><s id="s.000027"> ex ijs enim, quę apparent, & <lb></lb> ſub ſenſum cadunt, in ſequentibus hoc ita eſ<lb></lb> ſe demoſtrabitur.</s><s id="s.000028"> nam vaſa, quę multis va<lb></lb> cua uidentur, non ſunt vacua, ut putant, ſed <lb></lb> aere plena.</s><s id="s.000029"> aer autem, vt placet ijs, qui de <lb></lb> natura tractant, ex paruis, leuibuſq́ue corpo<lb></lb> ribus conſtat, nobis plerumque non appa<lb></lb> <pb pagenum="6"></pb>rentibus.</s><s id="s.000030"> etenim ſi in vas quod vacuum <lb></lb> videtur quis aquam infundat, quantum a<lb></lb> quæ in vas ingredietur, tantundem aeris <lb></lb> excedet.</s><s id="s.000031"> quod autem dictum eſt, ex hoc <lb></lb> intelligere quiſpiam poteſt.</s><s id="s.000032"> nam ſi vas, <lb></lb> quod vacuum videtur quis inuerſum in a<lb></lb>quam depreſſerit, rectumq́ue ſeruarit, a<lb></lb>qua in ipſum non ingredietur, quamuis <lb></lb> totum occultatum fuerit.</s><s id="s.000033"> itaque perſpi<lb></lb> cuum eſt, aerem, cum corpus exiſtat, non <lb></lb> permittere aquam ingredi, propterea, quod <lb></lb> totus, qui in vaſe locus eo repletus eſt.</s><s id="s.000034"> Si igi<lb></lb>tur vaſis fundum quis perforet, aqua quidem <lb></lb> per os in ipſum ingredietur; aer vero per fora<lb></lb> men exibit.</s><s id="s.000035"> Rurſus antequam perforetur fun<lb></lb> dum, ſi quis rectum vas ex aqua extulerit, <lb></lb> conuertens videbit totam interiorem eius ſu<lb></lb>perficiem ab humido <expan abbr="vacuã">vacuam</expan> <expan abbr="atq;">atque</expan> puram eſſe, <lb></lb> quemadmodum erat priuſquam demergere<lb></lb>tur.</s><s id="s.000036"> Quare <expan abbr="aerẽ">aerem</expan> corpus eſſe <expan abbr="exiſtimandũ">exiſtimandum</expan> eſt.</s><s id="s.000037"> <lb></lb> Fit autem ſpiritus cum mouetur.</s><s id="s.000038"> nihil enim <lb></lb> aliud eſt ſpiritus, niſi motus aer.</s><s id="s.000039"> itaque per<lb></lb>forato vaſe ad fundum, & aqua ingredien<lb></lb>te, ſi quis foramini manum opponat, ſentiet <lb></lb> <pb pagenum="7"></pb> ſpiritum ex vaſe excedentem.</s><s id="s.000040"> Hoc autem <lb></lb> non eſt aliud niſi aer ab aqua expulſus.</s><s id="s.000041"> non <lb></lb> igitur arbitrandum eſt in his, quæ ſunt, va<lb></lb>cui naturam quandam coaceruatam ipſam <lb></lb> per ſe ipſam exiſtere, ſed ſecundum exiguas <lb></lb> partes in aere, & humido, <expan abbr="alijsq́">alijsque</expan> corporibus <lb></lb> diſſeminatam, niſi fortaſſe quiſpiam credat <lb></lb> ſolum adamantem vacui natura expertem <lb></lb> eſſe: quippe qui neque igniri, neque rumpi <lb></lb> poteſt: & percuſſus in incudes & malleos <lb></lb> totus ingreditur.</s><s id="s.000042"> Hoc autem ipſi accidit, non <lb></lb> quod vacuo careat, ſed ob continuatam den<lb></lb> ſitatem.</s><s id="s.000043"> ignis enim corpuſcula cum craſ<lb></lb>ſiora ſint, quam vacuum, quod lapidi in<lb></lb>eſt, nequaquam ingrediuntur, ſed exterio<lb></lb> rem dumtaxat ſuperficiem contingunt.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000044">Quare <expan abbr="cũ">cum</expan> intus non penetrent, neque etiam <lb></lb> in eo, vt in ceteris corporibus calidita<lb></lb> tem inducunt.</s><s id="s.000045"> at aeris corpora interſeſe qui<lb></lb>dem cohęrent, non tamen ex omni parte, ſed <lb></lb> interiecta habent interualla quędam vacua, <lb></lb> ſicut arena, quæ eſt in littoribus.</s><s id="s.000046"> itaque a<lb></lb>nimo concipiendum eſt aręne particulas cor<lb></lb>poribus aeris ſimiles eſſe, aerem vero, qui <lb></lb> <pb pagenum="8"></pb> inter particulas arenę interijcitur, ſimilem <lb></lb> vacuis intra aerem contentis.</s><s id="s.000047"> quamobrem ui <lb></lb> quadam accedente aerem denſari contingit, <lb></lb> & in vacuorum loca reſidere, corporibus prę<lb></lb>ter naturam inter ſeſe compreſsis: remiſsio<lb></lb> ne verò facta rurſus in eundem ordinem reſti<lb></lb>tuitur, ob naturalem corporum contentio<lb></lb> nem, quemadmodum & in cornuum ramen<lb></lb> tis, & in ſpongijs ſiccis quę ſi compreſſa re<lb></lb> mittantur, rurſus in eundem locum redeunt, <lb></lb> eandemque accipiunt molem.</s><s id="s.000048"> ſimiliter ſi ali<lb></lb> qua ui aeris particulę à ſe inuicem diſtractę <lb></lb> fuerint, & maior pręter <expan abbr="naturã">naturam</expan> locus vacuus <lb></lb> fiat, rurſus ad ſeſe recurrunt.</s><s id="s.000049"> per vacuum e<lb></lb> nim celerem corporum lationem fieri con<lb></lb> tingit, nullo obſtante, aut repellente, quo<lb></lb> uſque corpora ad ſeſe applicentur.</s><s id="s.000050"> ſi quis <lb></lb> igitur vas leuiſsimum, & anguſti oris aſſu<lb></lb> mens, atque ori admouens aerem exuxerit, <lb></lb> demiſeritq́ue, ex labijs ſtatim vas appende<lb></lb> tur, vacuo carnem attrahente, vt locus exina <lb></lb> natus repleatur.</s><s id="s.000051"> itaque ex his preſpicuum <lb></lb> fit locum qui in vaſe penitus vacuum fuiſſe.</s><s id="s.000052"> <lb></lb> ſed & hoc alia ratione manifeſtum eſt.</s><s id="s.000053"> oua <lb></lb> <pb pagenum="9"></pb> enim medica quæ ex uitro <expan abbr="cõſtant">conſtant</expan>, & anguſti <lb></lb> ſunt oris, quando volunt humido replere, ex<lb></lb> vgentes ore aerem, qui in ipſis continetur, <lb></lb> <expan abbr="oſculumq́">oſculumque</expan> digito comprehentes in <expan abbr="humidũ">humidum</expan> <lb></lb> inuertunt, & digito remiſſo in locum exina<lb></lb> nitum attrahitur aqua, atque id ipſum humi<lb></lb> dum præter <expan abbr="naturã">naturam</expan> ſurſum fertur.</s><s id="s.000054"> & quod cir<lb></lb> ca cucurbitulam contingit non vtique alie<lb></lb> num eſt ab ijs, quæ diximus.</s><s id="s.000055"> ſiquidem corpo<lb></lb> ri admotę non ſolum non excidunt <expan abbr="manifeſtã">manifeſtam</expan> <lb></lb> grauitatem habentes, ſed adiacentem mate<lb></lb> riam per corporis raritates attrahunt <expan abbr="eãdem">eandem</expan> <lb></lb> ob cauſſam: iniectus enim ignis <expan abbr="corrũpit">corrumpit</expan>, & <lb></lb> extenuat aerem qui in ipſis continetur, <expan abbr="quẽ">quem</expan><lb></lb> <expan abbr="admodũ">admodum</expan> & alia corpora ab igne <expan abbr="corrũpũtur">corrumpuntur</expan>, <lb></lb> & in tenuiores ſubſtantias mutantur.</s><s id="s.000056"> dico au<lb></lb> tem aerem, aquam & terram.</s><s id="s.000057"> nam corrumpi <lb></lb> quidem manifeſtum eſt ex derelictis carboni<lb></lb> bus.</s><s id="s.000058"> ij enim molem ſeruantes eandem quàm <lb></lb> à principio ante <expan abbr="combuſtionẽ">combuſtionem</expan> habuerunt, uel <lb></lb> paulo minorem, grauitate plurimum diffe<lb></lb> runt.</s><s id="s.000059"> quæ autem in corporibus <expan abbr="corrumpũtur">corrumpuntur</expan> <lb></lb> per fumum in igneam ſubſtantiam, & aeream, <lb></lb> & <expan abbr="terrenã">terrenam</expan> tranſeunt.</s><s id="s.000060"> nam quę tenuiora ſunt in <lb></lb> <pb pagenum="10"></pb> ſuperiorem locum feruntur, vbi eſt & ignis: <lb></lb> quæ vero his paulo craſsiora in aerem; & <lb></lb> quę adhuc craſsiora ſimul cum his aliquantu<lb></lb> lum ſublata ob continuam lationem rurſus <lb></lb> in inferiorem locum deſcendunt, ac terrenis <lb></lb> iunguntur.</s><s id="s.000061"> mutatur <expan abbr="autẽ">autem</expan> & aqua ab igne cor<lb></lb> rupta in aerem; vapores enim ex ardenti<lb></lb> bus lebetibus nihil aliud ſunt, niſi humi<lb></lb> di extenuationes, quæ in aerem tranſeunt.</s><s id="s.000062"> <lb></lb> ita ignem diſſoluere omnia ſe ipſo craſ<lb></lb> ſiora, & tranſmutare ex iam dictis manife<lb></lb> ſtum eſt.</s><s id="s.000063"> & ex his quæ à terra fiunt exha<lb></lb> lationibus tranſmutantur craſsiora corpora <lb></lb> in tenuiores ſubſtantias: rores enim non ali<lb></lb> ter ſurſum feruntur, niſi aqua quę in terra eſt <lb></lb> ab exhalatione fuerit extenuata.</s><s id="s.000064"> ipſa autem <lb></lb> exhalatio fit ab ignea quadam <expan abbr="ſubſtãtia">ſubſtantia</expan> ſolis <lb></lb> ſub terra exiſtentis, & calefacientis locum il<lb></lb> <expan abbr="lũ">lum</expan> & magis vel ſulfureum, vel bituminoſum, <lb></lb> qui quidem calefactus plerunque exhalatio<lb></lb> nem generat.</s><s id="s.000065"> & aquę calidę, quę in terra in<lb></lb> ueniuntur ex eadem cauſſa fiunt.</s><s id="s.000066"> roris autem <lb></lb> tenuiores partes in aerem <expan abbr="tranſmutãtur">tranſmutantur</expan>, craſ<lb></lb> ſiores aliquantulum ſublatę ob exhalationis <lb></lb> <pb pagenum="11"></pb> vim, hac refrigerata ſecundum ſolis conuer<lb></lb> ſionem rurſus in inferiorem locum deferun<lb></lb> tur.</s><s id="s.000067"> at venti oriuntur ex vehementi exhalatio<lb></lb> ne aeris, tum expulſi, tum attenuati: ſem<lb></lb> perq́ue eum qui deinceps eſt aerem mouen<lb></lb> tis.</s><s id="s.000068"> aeris autem motio non ſecundum om<lb></lb> nem locum æque velox eſt, ſed vehementior <lb></lb> quidem iuxta exhalationem, imbecillior ve<lb></lb> ro cum longe abeſt ab eo loco, in quo mo<lb></lb> uetur, quemadmodum & in grauibus, quæ <lb></lb> ſurſum feruntur contingit.</s><s id="s.000069"> etenim hæc ve<lb></lb> locius mouentur iuxta locum inferiori pro<lb></lb> pinquum, in quo eſt etiam vis impellens; <lb></lb> tardius vero in ſuperiori loco, ui, quæ ea <lb></lb> impulit non ita ualide amplius proſequente, <lb></lb> rurſus in naturalem locum feruntur, uideli<lb></lb> cet in inferiorem.</s><s id="s.000070"> nam ſi æque uelox uis ip<lb></lb> ſa impuliſſet, profecto nunquam <lb></lb> ceſſaſſet.</s><s id="s.000071"> <lb></lb> nunc uero ea ſenſim ceſſante, & tanquam <lb></lb> conſumpta, uelocitas quoque ceſſat latio<lb></lb> nis.</s><s id="s.000072"> aqua etiam mutatur in terrenam ſub<lb></lb> ſtantiam; quando enim in aliquem terrenum, <lb></lb> & concauum locum aquam infundimus, pau<lb></lb> lo poſt aqua à terrena ſubſtantia imbibita <lb></lb> <pb pagenum="12"></pb> euaneſcit.</s><s id="s.000073"> quare commiſcetur, & ipſa fit ter<lb></lb> ra.</s><s id="s.000074"> at ſi quis dicat ipſam ſubigi, neque imbi<lb></lb> bi à terra, ſed euaporare, exiccariq́ue a ſo<lb></lb> lis vel alterius cuiuſpiam caliditate, falſa di<lb></lb> dicere deprehendetur.</s><s id="s.000075"> eadem enim aqua in<lb></lb> iecta in aliquod vas ſiue vitreum ſiue ęreum, <lb></lb> ſiue ex alia denſa materia conſtans ſoliq́ue <lb></lb> expoſita per multum tempus non imminui<lb></lb> tur, niſi in parua admodum ipſius particu<lb></lb> la.</s><s id="s.000076"> quare & aqua in terrenam ſubſtantiam <lb></lb> mutatur.</s><s id="s.000077"> limus enim & cænum aquæ muta<lb></lb> tiones ſunt in terrenam ſubſtantiam: mutatur <lb></lb> etiam tenuior ſubſtantia in craſsiorem; <lb></lb> quemadmodum videmus, & flammam à lu<lb></lb> cernis extinctis cum oleum deficiat, aliquan<lb></lb> tulum ſurſum ferri & veluti impulſam in pro<lb></lb> prium locum ſecedere.</s><s id="s.000078"> dico autem locum <lb></lb> ſupremum, & qui ſupra aerem eſt, ſupe<lb></lb> ratam vero a multo aere intermedio non am<lb></lb> plius ferri in deſtinatum locum, ſed admix<lb></lb> tam, complicatamq́ue aeris corporibus <lb></lb> in aerem uerti.</s><s id="s.000079"> ſimile quippiam ex in ae<lb></lb> re intelligere oportet.</s><s id="s.000080"> quando enim is <lb></lb> in aliquo vaſe non magno & præcluso <lb></lb> <pb pagenum="13"></pb> exiſtens ſimul cum vaſe in aquam demitta<lb></lb> tur, deinde detecto vaſe, & oſculum ſur<lb></lb> ſum habente aqua ingrediatur; aer quidem <lb></lb> ex vaſe excedit; ſuperatus autem à multa <lb></lb> aqua rurſus admiſcetur, & complicatur, ita <lb></lb> vt aqua fiat.</s><s id="s.000081"> eodem modo aere in cucurbi<lb></lb> tula corrupto, attenuatoq́ue ab igne, & e<lb></lb> lapſo per vaſis raritates exinanitus intra lo<lb></lb> cus attrahit circumpoſitam materiam qua<lb></lb> liſcunque ſit.</s><s id="s.000082"> cum vero cucurbitula reſpira<lb></lb> uerit, aer in euacuatum locum ſuccedit, ma<lb></lb> teria non amplius attracta.</s><s id="s.000083"> dicentes igitur <lb></lb> vniuerſe nihil omnino vacuum eſſe, poſſunt <lb></lb> ad hęc multa excogitare argumenta, & for<lb></lb> taſſe oratione magis perſuadere, cum ta<lb></lb> men nullam ſenſibilem demoſtrationem af<lb></lb> ferant.</s><s id="s.000084"> at vero ſi oſtenſum fuerit in his quæ <lb></lb> apparent, & ſub ſenſum cadunt, vacuum <lb></lb> quidem coaceruatum eſſe præter naturam fa<lb></lb> ctum, natura autem vacuum eſſe ſecundum <lb></lb> paruas partes diſſeminatum: & corpora <lb></lb> ipſa per compresſionem diſſeminata vacua <lb></lb> replere: nullo modo amplius audiendi erunt, <lb></lb> qui probabiles de his afferunt rationes.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="14"></pb> <p type="main"><s id="s.000085">conſtruatur enim ſphæra craſsitudinem <lb></lb> ha<lb></lb> bens laminæ, vt ne facile rumpatur, con<lb></lb> tinensq́ue circiter cotylas octo, & vndique <lb></lb> præclusa.</s><s id="s.000086"> oportet igitur ipſam perforare, & <lb></lb> ſiphonem ęreum, hoc eſt tubum gracilem <lb></lb> demittere non contingentem locum, qui <lb></lb> punto perforato ſecundum diametrum op<lb></lb> ponitur, ita vt aqua fluere poſsit; alia au<lb></lb> tem ipſis pars extra ſphæram emineat cir<lb></lb> citer digitos tres, & ambitum foraminis, <lb></lb> per quod ſiphon demittitur, ſtanno præclu<lb></lb> dere ſphære ſuperficiem comprehenden<lb></lb> tes, vt cum volumus ore per ſiphonem in<lb></lb> flare, ſpiritus ex ſphera nullo modo ex<lb></lb> cidat.</s><s id="s.000087"> itaque inſpiciamus quæ contingunt.</s><s id="s.000088"> <lb></lb> aere enim in ipſa exiſtente, quemadmo<lb></lb> dum & in alijs vaſis quæ vacua appellan<lb></lb> tur, totumq́ue qui in ipſa locum replente: <lb></lb> & per continuationem <expan abbr="quãdam">quamdam</expan> ad eius am<lb></lb> bitum applicato: nullo denique loco vt ar<lb></lb> bitrantur penitus exiſtente vacuo, neque a<lb></lb> quam immittere poſſemus, neque alium <expan abbr="aerẽ">aerem</expan> <lb></lb> non excedente priori aere qui in ipſa erat: & <lb></lb> <pb pagenum="15"></pb> ſi multa vi immiſsionem faciamus, prius <lb></lb> diſrumpetur vas, quàm aliquid ſuſcipiat <lb></lb> cum plenum ſit: neque enim aeris corpora <lb></lb> in minorem magnitudinem contrahi poſ<lb></lb> ſunt.</s><s id="s.000089"> quare neceſſe erit vt in ſe ipſis ha<lb></lb> beant quædam interualla, in quæ compreſ<lb></lb> ſa minorem obtineant molem.</s><s id="s.000090"> hoc autem <lb></lb> veriſimile non eſt, nullo penitus exiſtente <lb></lb> vacuo, & cum corpora ad ſeſe applicentur <lb></lb> ſecundum omnes ſuperficies, & ſimiliter <lb></lb> ad vaſis ambitum, non poſſunt expulſa lo<lb></lb> cum alicubi facere, non exiſtente vacuo <lb></lb> aliquo.</s><s id="s.000091"> quamobrem nullo modo in ſphæ<lb></lb> ra immittetur aliquid eorum, qui ſunt ex<lb></lb> tra, niſi excedat aliqua pars aeris prius in <lb></lb> ea contenti, ſiquidem totus locus conſti<lb></lb> patus eſt, & continuatus vt arbitrantur.</s><s id="s.000092"> at <lb></lb> ſi quis ſiphonem ori admouens ſphæram in<lb></lb> flare velit, multum immittet ſpiritum, non <lb></lb> excedente aere qui in ea eſt.</s><s id="s.000093"> quod cum ita <lb></lb> ſemper contingat, manifeſto oſtenditur con<lb></lb> tractionem fieri corporum in ſphæra exi<lb></lb> ſtentium in vacua implicata.</s><s id="s.000094"> contractio au<lb></lb> tem pręter naturam fit ob immiſsionis vio<lb></lb> <pb pagenum="16"></pb> lentiam.</s><s id="s.000095"> ſi igitur aliquis inflans, & ad ip<lb></lb> ſum os manum apponens ſtatim digito ſi<lb></lb> phonem obturet, manebit omni tempo<lb></lb> re conſtipatus aer in ſphæra.</s><s id="s.000096"> quòd ſi quis <lb></lb> aperiat rurſus extra errumpet cum magno <lb></lb> <expan abbr="ſtepitu">ſtrepitu</expan>, & clamore immiſſus aer; propte<lb></lb> rea quod, vt propoſuimus, expellitur a <lb></lb> dilatatione pręexiſtentis aeris impetu quo<lb></lb> dam facta.</s><s id="s.000097"> rurſus ſi quis velit aerem, qui <lb></lb> in ſphæra eſt ore per ſiphonem attrahere <lb></lb> magna copia conſequetur, nulla alia ſub<lb></lb> ſtantia in ſphęram ſuccedente, quemad<lb></lb> modum in ouo ante dictum eſt.</s><s id="s.000098"> quare ex <lb></lb> hoc perſpicue oſtenditur magnam vacui <lb></lb> coaceruationem in ſphæra factam eſſe.</s><s id="s.000099"> non <lb></lb> enim aeris corpora, quæ relinquuntur eo <lb></lb> tempore maiora fieri poſſunt, ita vt ex<lb></lb> pulſorum corporum locum repleant.</s><s id="s.000100"> nam <lb></lb> ſi augerentur cum nulla ipſis ſubſtantia ex<lb></lb> trinſecus accedat, veriſimile eſſet augu<lb></lb> mentum fieri per rarefactionem.</s><s id="s.000101"> hoc au<lb></lb> tem eſt implicatio ſecundum euacuatio<lb></lb> nem.</s><s id="s.000102"> ſed uacuum nullum eſſe dicunt.</s><s id="s.000103"> non <lb></lb> igitur augebuntur corpora: neque enim <lb></lb> <pb pagenum="17"></pb> aliud augumentum ipſis accidere mente con<lb></lb> <gap></gap> poteſt.</s><s id="s.000104"> ex quibus perſpicum eſt in ae<lb></lb> ris corporibus diſſeminata eſſe quędam va<lb></lb> cua inter media, & vi quadam adueniente <lb></lb> ea præter naturam in vacua reclinare: aer au<lb></lb> tem qui eſt in vaſe inuerſo in aquam, haud <lb></lb> valde comprimitur.</s><s id="s.000105"> quod enim vim infert <lb></lb> ad id efficiendum minime idoneum eſt, quip<lb></lb> pe cum naturaliter aqua ipſa in ſe ipſa ne<lb></lb> que grauitatem, neque vehementem com<lb></lb> preſsionem habeat.</s><s id="s.000106"> quamobrem contingit, <lb></lb> vt vrinantes in profundum maris infinitas <lb></lb> metretas ſupra humeros habentes ab aqua <lb></lb> non cogantur reſpirare, cum paruus omni<lb></lb> no aer in naribus comprehendatur.</s><s id="s.000107"> Quæ au<lb></lb> tem cauſſa ſit, cur ij, qui in profundo na<lb></lb> tant ſicuti dictum eſt, infinitum aquę pon<lb></lb> dus ſupra humeros habentes non compri<lb></lb> muntur, conſideratione dignum videtur.</s><s id="s.000108"> di<lb></lb> cunt igitur quidam propterea quo aqua <lb></lb> æquegrauis eſt ipſa ſecundum ſe ipſam; <lb></lb> Hi autem nihil dicunt propter quid ij, qui <lb></lb> deorſum natant à ſuperiori aqua non com<lb></lb> primantur.</s><s id="s.000109"> itaque illud hoc modo demon<lb></lb> <pb pagenum="18"></pb> longs;trandum eſt.</s><s id="s.000110"> intelligamus ſuperius humi<lb></lb> dum à ſuperficie compreſsi ſecundum quam <lb></lb> imponitur aqua, corpus aliquod eſſe ęque <lb></lb> graue atque humidum, habensq́ue ean<lb></lb> dem figuram, quam humidum ſuperius; <lb></lb> hoc autem intelligamus in humidum inijci, <lb></lb> ita vt inferior ipſius ſuperficies compreſſo <lb></lb> congruat ſitq́ue tamquam illud ipſum; & <lb></lb> ſimiliter ac ſuperius humidum imponatur.</s><s id="s.000111"> <lb></lb> perſpicuum igitur eſt hoc corpus dimiſſum <lb></lb> neque ab humido quicquam extare, neque <lb></lb> ſub humidi ſuperioris ſuperficie demergi.</s><s id="s.000112"> <lb></lb> ſiquidem <expan abbr="demoſtratum">demonſtratum</expan> eſt ab Archimede <lb></lb> in libro de ijs, quę in aqua uehuntur corpora <lb></lb> æquegrauia atque humidum in humidum di<lb></lb> miſſa neque extare ab humido, neque demer<lb></lb> gi.</s><s id="s.000113"> non igitur comprimet ea quæ ſubijciun<lb></lb> tur.</s><s id="s.000114"> ablatis autem deſuper comprimenti<lb></lb> bus corpus in eodem loco permanebit.</s><s id="s.000115"> quo<lb></lb> modo igitur comprimet corpus quod non <lb></lb> appetit in inferiorem locum deſcendere? <lb></lb> eodem modo & humidum vbi erat corpus <lb></lb> ſubiecta non comprimet; quatenus enim ad <lb></lb> quietem, & motum attinet, non differt di<lb></lb> <pb pagenum="19"></pb> ctum corpus ab humido eundem locum occu<lb></lb> pante.</s><s id="s.000116"> at vero vacua eſſe ex his etiam qui<lb></lb> ſpiam percipiat.</s><s id="s.000117"> vacuis enim non exiſtenti<lb></lb> bus, neque per aquam, neque per aerem <lb></lb> neque per aliud corpus vllum poſſet lumen <lb></lb> tranſire, aut caliditas aut alia potentia cor<lb></lb> porea.</s><s id="s.000118"> nam quomodo radij ſolares per <expan abbr="aquã">aquam</expan> <lb></lb> infundum vaſis penetrarent? ſi enim aqua <lb></lb> non haberet poros, ſed radij aquam ui ſcin<lb></lb> derent, contingeret vaſa plena ſuperfundi, <lb></lb> quod fieri non videmus.</s><s id="s.000119"> ad hęc ſi aquam vi<lb></lb> ſcinderent, non vtique radiorum alij ad ſu<lb></lb> periorem locum frangerentur, alij deorſum <lb></lb> caderent.</s><s id="s.000120"> nunc autem quicunque aquæ par<lb></lb> ticulis occurrunt franguntur ad ſuperiorem <lb></lb> locum: quicunque vero incidunt in aquæ <lb></lb> vacua paucis particulis occurrentes in vaſis <lb></lb> fundum peruadunt.</s><s id="s.000121"> pręterea ex his conſtat <lb></lb> aquæ vacua ineſſe.</s><s id="s.000122"> uinum enim in aquam <lb></lb> iniectum uidetur ſecundum fuſionem quan<lb></lb> dam per totum aquę locum permeare; quod <lb></lb> non fieret niſi uacua aquę ineſſent.</s><s id="s.000123"> lumen <lb></lb> quoque alterum per alterum fertur.</s><s id="s.000124"> nam <lb></lb> cum plures lucernas quis accenderit omnia <lb></lb> <pb pagenum="20"></pb> magis illuſtrabuntur, ijſdem quoquo verſus <lb></lb> per ſe inuicem penetrantibus.</s><s id="s.000125"> ſed & per æs, <lb></lb> per <expan abbr="ferrũ">ferrum</expan>, & per alia corpora omnia penetra<lb></lb> tio fit, quemadmodum & quod in torpedine <lb></lb> marina contingit.</s><s id="s.000126"> at uero coaceruatum va<lb></lb> cuum præter naturam fieri demoſtratum eſt, <lb></lb> & per vas leue ori appoſitum, & per medi<lb></lb> cum ouum.</s><s id="s.000127"> itaque cum plures demoſtratio<lb></lb> nes ſint de vacui natura, eas quas modo attu<lb></lb> limus, ſatis eſſe arbitrari ſumus; etenim per <lb></lb> ipſa ſenſilia demoſtrationes factæ ſunt.</s><s id="s.000128"> vni<lb></lb> uerſe igitur dicere licet, omne corpus ex te<lb></lb> nuibus conſtare corporibus, inter quæ ſunt <lb></lb> vacua diſſeminata particulis minora.</s><s id="s.000129"> quam<lb></lb> obrem abuſiue dicimus nihil eſſe vacuum <lb></lb> vi aliqua non accedente, ſed omnia eſſe ple<lb></lb> na vel aere vel humido uel alia quapiam ſub<lb></lb> ſtantia quantum autem alicuius horum ex<lb></lb> cedit, tantundem alterius conſequitur, & <lb></lb> euacuatum replet locum.</s><s id="s.000130"> prætera uacuum <lb></lb> quidem coaceruatum natura non eſſe non ac<lb></lb> cedente aliqua ui: & rurſus nunquam eſſe pe<lb></lb> nitus uacuum, ſed pręter naturam factum.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000131">His explicatis deinceps theoremata quæ <lb></lb> <pb pagenum="21"></pb> per congreſſum dictorum elementorum per<lb></lb> ficiuntur conſcribemus.</s><s id="s.000132"> per ea enim uarij ad<lb></lb> modum & admirabiles motus inueniuntur.</s><s id="s.000133"> <lb></lb> his autem prius conſideratis elementi cauſſa <lb></lb> conſcribemus & de inflexis ſiphonibus: hi <lb></lb> enim ad multa ſpiritalium perutiles ſunt.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="22"></pb> <p type="head"><s id="s.000134"><emph type="italics"></emph>De Inflexo Siphone. I.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000135">Sit inflexus Si<lb></lb> phon <figure></figure>, hoc eſt tu<lb></lb> bus ABC, cuius <lb></lb> AB quidem crus <lb></lb> ſit in vas DE ple<lb></lb> no aqua; ſitq́ue <lb></lb> aquæ ſuperficies <lb></lb> ad rectam <expan abbr="lineã">lineam</expan>, <lb></lb> in qua FG: & in<lb></lb> flexi ſiphonis crus <lb></lb> AB impleatur a<lb></lb> qua uſque ad F <lb></lb> G rectam; hoc <lb></lb> eſt pars ipſius A <lb></lb> H, pars vero HB <lb></lb> C ſit aere plena.</s><s id="s.000136"> <lb></lb> Si igitur per oſcu<lb></lb> lum C <expan abbr="prædictũ">prædictum</expan> <lb></lb> aerem ore attra<lb></lb> hamus, ſimul con<lb></lb> ſequetur & humi<lb></lb> dum, propterea <lb></lb> quòd, vt antedi<lb></lb> ctum eſt, locus <lb></lb> omninovacuus eſ<lb></lb> ſe non poteſt.</s><s id="s.000137"> & ſi quidem ſiphonis oſculum C <lb></lb> ſit in <lb></lb> directum ipſi FG, impletus aqua non tamen fluet ſi<lb></lb> phon, ſed manebit plenus, ita vt ABC pars ipſius aqua <lb></lb> repleta ſit, quamuis ea præter naturam ſurſum feratur; <lb></lb> verum inſtar lancis cuiuſdam æquilibrium habens aqua <lb></lb> <pb pagenum="23"></pb> manebit, ſurſum elata ſecundum partem HB, & deor<lb></lb> ſum ſuſpenſa ſecundum BC.</s><s id="s.000138"> Quod ſi <lb></lb> ſiphonis oſculum <lb></lb> exterius ſit infra rectam lineam FG, vt K, fluit aqua, quo<lb></lb> niam pars, quæ in KB, cum ſit grauior ea, qua in BH, <lb></lb> peruincit, <expan abbr="attrahitq́">attrahitque</expan>, & uſque eo fluit, quo ad oſculum <lb></lb> K in directum ſuperficie aquæ conſtituatur.</s><s id="s.000139"> & rurſus <lb></lb> propter eandem cauſſam non amplius fluet.</s><s id="s.000140"> ſi uero oſcu<lb></lb> lum exterius ſiphonis ſit infra K, vt L, fluit quouſque a<lb></lb> quæ ſuperficies ad oſculum A perueniat.</s><s id="s.000141"> Itaque ſi veli<lb></lb> mus totam, quæ eſt in vaſe, aquam haurire, demitte<lb></lb> mus ſiphonem, ita vt oſculum A vaſis fundum atun<lb></lb> gat, tantum ab eo diſtans, quantum ad aquæ fluxum ſa<lb></lb> tis eſſe videatur.</s><s id="s.000142"> Hanc igitur cauſſam, quam diximus, <lb></lb> in ſiphone quidam attulerunt, dicentes maius crus, quod <lb></lb> aquę plus habeat attrahere minus.</s><s id="s.000143"> At uero huiuſmodi <lb></lb> cauſſam falſam eſſe, & eum, qui his credit, <lb></lb> valde errare, <lb></lb> ſi ab humili loco aquam educere conetur, ita demoſtra<lb></lb> bimus.</s><s id="s.000144"> Fiat enim ſiphon habens interius crus & longius <lb></lb> & anguſtum; exterius vero latius & multo minus ſecun<lb></lb> dum longitudinem, adeo vt plus aquę capiat, quàm <lb></lb> crus longius.</s><s id="s.000145"> & ita aqua impleatur.</s><s id="s.000146"> maius autem ipſius <lb></lb> crus immittatur in vas aquę, uel etiam in aliquem pute<lb></lb> um.</s><s id="s.000147"> ſi igitur exterius crus fluere permittamus, plus <lb></lb> aquę habens, quàm interius, ex maiori aquam attrahet, <lb></lb> quæ quidem etiam ſimul trahet eam, quæ eſt in puteo: <lb></lb> & cum fluere cęperit totam hauriet, vel ſemper fluet, <lb></lb> quoniam humidum exterius plus eſt eo, quod in crure in<lb></lb> teriori continetur.</s><s id="s.000148"> Atqui hoc fieri non apparet.</s><s id="s.000149"> Non igi<lb></lb> tur dicta cauſſa vera eſt.</s><s id="s.000150"> Itaq; videamus naturalem cauſ<lb></lb> ſam.</s><s id="s.000151"> Quoniam enim omne humidum continuum, & <lb></lb> quieſcens ſphæricam ſuperficiem ſuſcipit, centrum ha<lb></lb>bentem idem quod terra; non quieſcens autem uſque <lb></lb> eò fluit, quoad, vt dictum eſt, in vna ſuperficie <lb></lb> ſphærica <lb></lb> <pb pagenum="24"></pb> <expan abbr="cõſtituatur">conſtituatur</expan>, ſi ſumentes duo vaſa, inijciemus <expan abbr="humiduũ">humiduum</expan> in <lb></lb> vtrumque ipſorum, & implentes ſiphonem, digitiſque <lb></lb> ipſius oſcula comprehendentes, demittemus alterum <lb></lb> crus in vnum dictorum vaſorum adeo, vt aqua demerga<lb></lb> tur; alterum vero in alterum vas: fiet tota aqua conti<lb></lb> nua, vtrumquæ enim humidorum, quæ ſunt in vaſibus <lb></lb> coniungitur cum eo, quod eſt in ſiphone, ita vt totum <lb></lb> continuum fiat.</s><s id="s.000152"> ſi igitur ſuperficies humidorum, quæ <lb></lb> prius erant in va<lb></lb> ſibus, <figure></figure> in vna ſu<lb></lb> perficie <expan abbr="cõſiſtant">conſiſtant</expan>, <lb></lb> quieſcet & ſic v<lb></lb> traque <expan abbr="ipſarũ">ipſarum</expan> de<lb></lb> merſo ſiphone; <lb></lb> ſin minus, quo<lb></lb> niam aqua conti<lb></lb> nua facta eſt, ne<lb></lb> ceſſario ob conti<lb></lb> nuitatem in humi<lb></lb> liorem locum flu<lb></lb> et, quouſque vel <lb></lb> omnis aqua quæ <lb></lb> in vaſibus, in vna <lb></lb> ſuperficie ſit, vel <lb></lb> alterum vaſorum <lb></lb> exinaniatur.</s><s id="s.000153"> fiant <lb></lb> igitur in vna ſu<lb></lb> perficie humida, <lb></lb> quæ ſunt in vaſi<lb></lb> bus.</s><s id="s.000154"> quieſcent vti<lb></lb> que, ita vt etiam <lb></lb> humidum, quod <lb></lb> eſt in ſiphone, ſi<lb></lb> <pb pagenum="25"></pb> mul quieſcat.</s><s id="s.000155"> Quod ſi quis mente concipiat <expan abbr="ſiphonẽ">ſiphonem</expan> <lb></lb> diſ<lb></lb> ſectum iuxta ſuperficies humidorum, quæ ſunt in vaſi<lb></lb> bus; & ita quieſcet humidum, quod eſt in ſiphone.</s><s id="s.000156"> er<lb></lb> go & ſiphon ipſo ſuſpenſo, & in neutram partem incli<lb></lb> nato, rurſus quieſcet humidum, ſiue æqualem omnino <lb></lb> habens latitudinem, ſiue alterum crus altero multo ma<lb></lb> ius ſit.</s><s id="s.000157"> non enim in hoc cauſſa eſt, cur humidum quie<lb></lb> ſcat, ſed in eo, quod ipſius oſcula ęqualiter <lb></lb> <expan abbr="iaceãt">iaceant</expan>.</s><s id="s.000158"> Quo<lb></lb> modo igitur eo ſuſpenſo humidum non defluit ob pro<lb></lb> priam grauitatem, cum ſubiectum aerem leuiorem ha<lb></lb> beat? quoniam locus omnino vacuus eſſe non poteſt.</s><s id="s.000159"> <lb></lb> ſi enim debet humidum defluere, prius impleri oportet <lb></lb> ſuperiorem locum ſiphonis, in quemadmodum aer ingredi nequit.</s><s id="s.000160"> <lb></lb> Quod ſi quis ſuperiorem ſiphonis locum perforet, ſta<lb></lb> tim effluet humidum aere ſuccedente.</s><s id="s.000161"> ſed antequam per<lb></lb> foretur, humidum, quod eſt in ſiphone ſubiecto aeri in<lb></lb> ſidens ipſum propulſat, is autem non habens, quò ſece<lb></lb> dat progredi humidum non ſinit.</s><s id="s.000162"> verum cum per fora<lb></lb> men locum obtinuit, quò ſecedat aer, tum aquę grauita<lb></lb> tem non ferens ſecedit.</s><s id="s.000163"> Hanc eandem ob cauſſam & vi<lb></lb> num ſiphone ſurſum ore præter naturam attrahimus.</s><s id="s.000164"> ex<lb></lb> cipientes enim aerem, qui eſt in ſiphone, pleniores, <lb></lb> quàm antea efficimur, & euellimus coniunctum ipſi ae<lb></lb> rem.</s><s id="s.000165"> hic uero eum qui à principio, quouſque ad vini ſu<lb></lb> perficiem vacuatio fiat, & tunc vinum euulſum ſecedit <lb></lb> in locum exinanitum ſiphonis.</s><s id="s.000166"> alius enim locus non eſt, <lb></lb> in quem ſecedat; ob hanc cauſſam & ſurſum præter na<lb></lb> turam fertur.</s><s id="s.000167"> alioqui quieſcet humidum in ſiphone, <expan abbr="quã">quam</expan><lb></lb> do in vna ſuperficie ſphærica conſtituatur, cuius <lb></lb> <expan abbr="cẽtrum">centrum</expan> <lb></lb> eſt idem, quod terrę centrum.</s><s id="s.000168"> quoniam ſi humidi alicu<lb></lb> ius ſuperficies ſphærica ſit, centrum habens idem, quod <lb></lb> terra, quieſcit.</s><s id="s.000169"> ſi enim fieri poteſt, non quieſcat, ergo <lb></lb> ipſa mota quieſcet.</s><s id="s.000170"> quieſcat igitur.</s><s id="s.000171"> erit ſphærica ſuperfi<lb></lb> <pb pagenum="26"></pb> cies centrum <expan abbr="idẽ">idem</expan> quòd terra, habens, & priorem ſuperfi<lb></lb> ciem <figure></figure> ſecabit.</s><s id="s.000172"> idem <expan abbr="nã">nam</expan><lb></lb> que humidum ab ali<lb></lb> quo communi alium, <lb></lb> atque alium occupa<lb></lb> uit locum.</s><s id="s.000173"> vtręque igi<lb></lb> tur ſuperficies per ter<lb></lb> ræ centrum plano ali<lb></lb> quo ſecentur, & faci<lb></lb> ant lineas in ſuperficie<lb></lb> bus, circulorum cir<lb></lb> cumferentias, quæ i<lb></lb> dem <expan abbr="cẽtrum">centrum</expan> habeant, <lb></lb> quod terra, videlicet <lb></lb> ABC FBD; ducaturque BG.</s><s id="s.000174"> quare BG æqualis eſt <lb></lb> vtrique ipſarum GF GA.</s><s id="s.000175"> quod eſt abſurdum.</s><s id="s.000176"> ergo <lb></lb> quieſcat neceſſe eſt.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000177"><emph type="italics"></emph>De medio ſpiritali diabete.</s><s id="s.000178"> II.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000179">Eſt autem & alius, qui vocatur medius ſpi<lb></lb> ritalis diabetes, eandem actionem habens, <lb></lb> quam inflexus ſiphon.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000180">Sit enim vas ſimiliter aqua plenum AB: & per eius <lb></lb> fundum traijciatur tubus CD coarctatus ipſi fundo, & <lb></lb> in partem inferiorem excedens.</s><s id="s.000181"> oſculum autem eius C <lb></lb> non communicet cum ore vaſis AB, ſed alter tubus <lb></lb> EF ipſum circumſideat, ab eo vndique ęqualiter diſtans: <lb></lb> & oſculum quidem ſuperius, ſquammula EG, ab oſcu<lb></lb> lum C parum diſtante cooperiatur: oſculum vero inferius <lb></lb> tubi EF tantum diſtet à fundo vaſis AB, quantum ad <lb></lb> aquę fluxum ſufficiat.</s><s id="s.000182"> His ita diſpoſitis ſi per oſculum D <lb></lb> ſimiliter attrahamus aerem, qui eſt in CD ſiphone, ſi<lb></lb> <pb pagenum="27"></pb>mul & aquam, quæ eſt in uaſe AB attrahemus, ita vt ef<lb></lb> fluat.</s><s id="s.000183"> & tunc tota fluet, quæ in AB vaſe aqua ob exceſ<lb></lb> ſum ſiphonis extra.</s><s id="s.000184"> aer enim, qui interijcitur inter hu<lb></lb> midum & tubum EF, <figure></figure> <lb></lb> cum modicus ſit, po<lb></lb> teſt ſecedere in <expan abbr="tubũ">tubum</expan> <lb></lb> CD, & ſimul aquam <lb></lb> attrahere.</s><s id="s.000185"> non conſi<lb></lb> ſtet autem fluxus ob <lb></lb> exceſſum extra.</s><s id="s.000186"> ete<lb></lb> nim non exiſtente EF <lb></lb> ceſſabit fluere, cum <lb></lb> ſuperficies humidi ad <lb></lb> C fiat manente exceſ<lb></lb> ſu.</s><s id="s.000187"> ſed propterea <lb></lb> quod non poteſt aer <lb></lb> ſubingredi toto EF <lb></lb> in aqua demerſo, flu<lb></lb> xus non conſiſtet & <lb></lb> qui ingreſſus eſt aer <lb></lb> in vas AB exeunti <lb></lb> aquæ ſuccedet.</s><s id="s.000188"> totum <lb></lb> enim exterius tubi o<lb></lb> ſculum ad <expan abbr="aquã">aquam</expan> ſem<lb></lb> per humilius eſt ſu<lb></lb> perficie aquæ, quæ in <lb></lb> vaſe.</s><s id="s.000189"> cum autem non posſit vna fieri ſuperficies, totam <lb></lb> excernit aquam, & maiori grauitate fit attractio.</s><s id="s.000190"> Quod <lb></lb> ſi non velimus aerem, qui in tubo CD continetur, ore <lb></lb> attrahere, infundemus aquam in vas AB quouſque ſu<lb></lb> perinfuſa per tubum CD principium fluxus accipiat, & <lb></lb> ita rurſus tota, quæ eſt in AB vaſe, aqua exhaurietur.</s><s id="s.000191"> <lb></lb> vocatur autem vt dictum eſt, CD EF ſpiritalis ſiphon, <lb></lb> vel ſpiritalis diabetes.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="28"></pb> <p type="main"><s id="s.000192">Ex iam demonſtratis perſpicuum eſt <lb></lb> ſi<lb></lb> phonis fluxum, eo immobili permanente in<lb></lb> æqualem fieri.</s><s id="s.000193"> idem enim contingit & vaſe <lb></lb> ad fundum perforato, & fluente: namq́ue & <lb></lb> & hic fluxus inæqualis eſt, propterea quod <lb></lb> in principio quidem aquæ effuſio maiori gra<lb></lb> uitate premitur, poſt vero ea euacuta mino<lb></lb> ri.</s><s id="s.000194"> quo ſiphonis exceſſus maior eſt, eo ce<lb></lb> lerior fluxus efficitur.</s><s id="s.000195"> rurſus enim fluxus, qui <lb></lb> fit per oſculum ipſius, maiori grauitate vrge<lb></lb> tur, quàm cum minor ſit exterior exceſſus, <lb></lb> quo videlicet ſuperficies aquæ in vaſe exi<lb></lb> ſtentis exterius ſiphonis oſculum excedit.</s><s id="s.000196"> flu<lb></lb> xus igitur per ſiphonem ſemper inæqualis <lb></lb> iam dictus eſt.</s><s id="s.000197"> oportet autem fluxum ſemper <lb></lb> æqualem per ſiphonem inuenire.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000198"><emph type="italics"></emph>De fluxu ſemper æquali per ſiphonem in<lb></lb> flexum.</s><s id="s.000199"> III.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000200">Sit aliquod AB vas aqua plenum in quo ſupernatet <lb></lb> CD lebetarium, habens os obtectum operculo CD.</s><s id="s.000201"> per <lb></lb> operculum vero, & fundum lebetarij traijciatur ſipho<lb></lb> nis alterum crus, & ſtanno ad foramina coarctetur.</s><s id="s.000202"> al<lb></lb> terum autem crus ſit extra vas AB: habeatq́ue oſculum <lb></lb> humilius, quam ſit aquæ in vaſe exiſtentis ſuperficies.</s><s id="s.000203"> Si <lb></lb> <pb pagenum="29"></pb> igitur per ſipho<lb></lb> nis <figure></figure> oſculum exte<lb></lb> rius aerem, quę <lb></lb> eſt in ſyphone at<lb></lb> trahemus, ſimul <lb></lb> conſequetur & <lb></lb> humidum; quòd <lb></lb> non poſsit in ſi<lb></lb> phone locus om<lb></lb> nino vacuus eſſe.</s><s id="s.000204"> <lb></lb> & cum <expan abbr="principiũ">principium</expan> <lb></lb> fluxus acceperit <lb></lb> ſiphon, eo uſque <lb></lb> fluet, quoad to<lb></lb> tam, quæ in vaſe <lb></lb> continetur, <expan abbr="aquã">aquam</expan> <lb></lb> exhauſerit.</s><s id="s.000205"> eſt au<lb></lb> tem is fluxus æ<lb></lb> qualis, præterea <lb></lb> quòd exceſſus ſi<lb></lb> phonis extra, <lb></lb> quo in partem in<lb></lb> feriorem excedit ſuperficiem aquæ ſemper idem manet; <lb></lb> quoniam in vaſis exinanitione ſimul & lebes cum ſipho<lb></lb> ne deſcendit.</s><s id="s.000206"> quò autem exceſſus extra maior ſit, eò <lb></lb> velocior erit fluxus, quamquam per ſe ipſum æqualis.</s><s id="s.000207"> <lb></lb> Sit dictus ſiphon EFG, aquę autem ſuperficies ad rectam <lb></lb> lineam HK.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="30"></pb> <p type="head"><s id="s.000208"><emph type="italics"></emph>De fluxu partim æquali partim inæquali per <lb></lb> ſiphonem.</s><s id="s.000209"> IIII.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000210">At fluxus partim quidem æqualis, partim <lb></lb> vero inæqualis fit per ſiphonem.</s><s id="s.000211"> voco autem <lb></lb> partim æqualem, & partim inæqualem, quan<lb></lb> do per aliquod tempus volentibus nobis æ<lb></lb> qualis ſit factus à principio fluxus, & rurſus <lb></lb> per aliud tempus ſi ita nobis placeat, æqua<lb></lb> lis ſit per ſe ipſum, priori vero vel tardior, <lb></lb> vel velocior.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000212">Sit enim rur<lb></lb> ſus <figure></figure> aquæ vas AB, <lb></lb> lebes CD, per <expan abbr="operculũ">o<lb></lb>perculum</expan> vero, & <lb></lb> fundum lebetis <lb></lb> traijciatur cana<lb></lb> lis latior, quàm <lb></lb> crus interius ſi<lb></lb> phonis: & ſit hic <lb></lb> canalis ML, coar<lb></lb> ctatus & opercu<lb></lb> lo, & fundo lebe<lb></lb> tis.</s><s id="s.000213"> operculo au<lb></lb> tem inſiſtat peg<lb></lb> matium ex regu<lb></lb> lis compactum, <lb></lb> quemadmodum <lb></lb> littera xxx, & ſit C <lb></lb> NXD.</s><s id="s.000214"> In regulis <lb></lb> <pb pagenum="31"></pb> autem rectis CN XD ex interiori parte ſecundum ea<lb></lb> rum longitudinem inſculpantur canales, in quibus alte<lb></lb> ra regula OP expedite percurrat.</s><s id="s.000215"> ſit etiam cochlea RS <lb></lb> recta pertingens ad operculum CD, & perforamen, <lb></lb> quod eſt in regula OP tranſiens.</s><s id="s.000216"> ſit præterea tylus ali<lb></lb> quis regula OP coniunctus, ita vt inſeratur in helicem <lb></lb> cocheę, excedat autem cochlea ſupra regulam NX, & <lb></lb> exceſſui adnectatur anſa, per quam cochleam conuerta<lb></lb> mus, ita vt regula OP interdum quidem ſublimis fiat, <lb></lb> interdum vero depreſſa.</s><s id="s.000217"> cui regulæ coniunctum ſit <lb></lb> crus interius ſiphonis, permeans etiam per canalem LM, <lb></lb> adeo vt oſculum ipſius aqua, quæ in vaſe demergatur.</s><s id="s.000218"> <lb></lb> Si igitur rurſus per oſculum exterius humidum attraha<lb></lb> mus, fluet <expan abbr="siphõ">siphon</expan> <figure></figure> <lb></lb> æqualiter, quo<lb></lb> uſque <expan abbr="totũ">totum</expan>, quod <lb></lb> eſt in vaſe, humi<lb></lb> dum exhauria<lb></lb> tur.</s><s id="s.000219"> Quando <expan abbr="autẽ">au<lb></lb>tem</expan> volumus per <lb></lb> ipſum <expan abbr="alterũ">alterum</expan> fie<lb></lb> ri fluxum, predi<lb></lb> cto velociorem, <lb></lb> ſed tamen æqua<lb></lb> lem per ſeſe, con<lb></lb> uertimus cochle<lb></lb> am, ita vt regu<lb></lb> la OP depreſsior <lb></lb> fiat.</s><s id="s.000220"> erit enim ex<lb></lb> ceſſus ſiphonis <lb></lb> extra maior prio<lb></lb> ri, ideoq́ue flu<lb></lb> xus æqualis qui<lb></lb> <pb pagenum="32"></pb>dem per ſeipſum, ſed priori velocior.</s><s id="s.000221"> Quod ſi ad huc <lb></lb> velociorem eſſe fluxum velimus, conuertemus cochleam <lb></lb> vt regula OP etiam magis deprimatur.</s><s id="s.000222"> ſi vero tardio<lb></lb> rem eadem regula OP in ſublime attollatur.</s><s id="s.000223"> atque ita <lb></lb> erit per ſiphonem fluxus partim quidem æqualis, par<lb></lb> tim vero inæqualis.</s><s id="s.000224"> vt autem per os noſtrum aquam <lb></lb> non attrahamus, neq; enim hoc in omnibus ſiphonibus <lb></lb> fieri poteſt, præterquam in valde paruis, ita faciemus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="33"></pb> <p type="main"><s id="s.000225">Sit ſmeriſmation aliquod, cuius maſculum <lb></lb> <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> ap<lb></lb> ponatur extrinſeco ſiphonis cruri, ita vt per ipſum fluat, <lb></lb> <expan abbr="ſitq́">ſitque</expan> TY, fœmina vero TYV prius agglutinata vaſi LZ <lb></lb> <figure></figure> <pb pagenum="34"></pb> quod paulo plus aquæ, quàm ſiphon capiat.</s><s id="s.000226"> habeat au<lb></lb> tem ad fundum effluxionem <foreign lang="grc">W</foreign>.</s><s id="s.000227"> Quando igitur volumus <lb></lb> per ſiphonem educere aquam, quæ eſt in vaſe AB, efflu<lb></lb> xionem vaſis LZ digito comprehendentes, ipſum aqua <lb></lb> implebimus.</s><s id="s.000228"> poſtea fœmineum ſmeriſma maſculo aptan<lb></lb> tes, effluxionem <foreign lang="grc">W</foreign> demittemus.</s><s id="s.000229"> euacuato autem LZ va<lb></lb> ſe, aer in ſiphone exiſtens in euacuatum locum proce<lb></lb> det, quem conſequetur humidum quod in vaſe AB, ita <lb></lb> vt ſiphon impleatur.</s><s id="s.000230"> deinde auferentes vas LZ ſipho<lb></lb> nem fluere ſinemus.</s><s id="s.000231"> oportet autem ſiphonem recte de<lb></lb> ſcendere, ſi officium ſuum præſtare debeat; illud <lb></lb> autem <lb></lb> erit, quando ad vaſis AB labrum duas regulas rectas <expan abbr="cõpingemus">com<lb></lb> pingemus</expan>, atque inter ipſas intrinſecum ſiphonis crus <lb></lb> conſtituemus, ita vt vtraſque contingat.</s><s id="s.000232"> ad idem vero ſi<lb></lb> phonis crus intrinſecum vtrinque clauiculam affigemus <lb></lb> regulas contingentem in parte interiori.</s><s id="s.000233"> ita enim neque <lb></lb> obliquum, neque in anteriorem partem declinabit re<lb></lb> cto enim, & exquiſite deſcendet clauiculis regulas atte<lb></lb> rentibus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000234">VI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000235">Eorum vero, quæ ad opus conſtruuntur, <lb></lb> nunc incipiamus conſtructiones explicare, à <lb></lb> minoribus, tamquam ab elementis initium <lb></lb> facientes.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000236"><emph type="italics"></emph>De ſphærula concaua ex ære.</s><s id="s.000237"> <lb></lb> VI.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000238">Eſt enim quædam parua ſtructura ad effun<lb></lb> dendum vinum vtilis.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="35"></pb> <p type="main"><s id="s.000239">Nam conſtruitur ſphærula concaua ex ære, qualis eſt <lb></lb> AB ex inferiori quidem parte minutis, & denſis forami<lb></lb> nibus perforata; veluti cribrum, ex ſuperiori vero tu<lb></lb> bum habens CD ſimul cum ipſa perforatum & coarcta<lb></lb> tum, cuius oſculum ſuperius apertum ſit.</s><s id="s.000240"> Quando igi<lb></lb> tur quis velit vinum effundere comprehendens altera <lb></lb> manu tubum CD ad C oſculum demittat ſphærulam in <lb></lb> vinum quouſque tota occultetur.</s><s id="s.000241"> & vinum quidem per<lb></lb> foramina ingreditur, aer autem, qui intus eſt, extrudi<lb></lb> tur, & per tubum CD excedit.</s><s id="s.000242"> Quod ſi quis pollice tu<lb></lb> bi oſculum C ob<lb></lb>ſtruens <figure></figure> ſphęrulam, <lb></lb> e vino extrahat, <lb></lb> non fluet vinum, <lb></lb> quod eſt in ſphęru<lb></lb> la, propterea quod <lb></lb> aer in <expan abbr="locũ">locum</expan> <expan abbr="vacuũ">vacuum</expan> <lb></lb> ingredi <expan abbr="nõ">non</expan> poteſt: <lb></lb> aditus enim eſt per <lb></lb> <expan abbr="oſculũ">oſculum</expan> C, qui <expan abbr="quidẽ">qui<lb></lb>dem</expan> digito obſtrui<lb></lb> tur.</s><s id="s.000243"> Cum igitur ve<lb></lb> limus vinum effun<lb></lb> di, digitum remit<lb></lb>timus: & aer ſucce<lb></lb> dens vacuatum re<lb></lb> plet locum.</s><s id="s.000244"> Si autem rurſus ſpiraculum C digito pre<lb></lb> memus, ſiſtetur vini fluxus, quouſque rurſus digito <lb></lb> ſpiraculum remittemus.</s><s id="s.000245"> licet etiam in aquam cali<lb></lb> dam, vel frigidam immergendo rurſus continere, po<lb></lb> ſtea emittere quantum velimus, quoad totum, quod <lb></lb> eſt in ſphærula humidum effundatur.</s><s id="s.000246"> & ſi infle<lb></lb> xa fiat extremitas tubi CD, quo ſcilicet eſt ad <lb></lb> <pb pagenum="36"></pb> ad C nihil differt, immo uero etiam ad vſum accommo<lb></lb> datior erit, quippe quòd oſculum facilius digito com<lb></lb> prehendamus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000247">VII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000248">Eodem modo ex eadem ſphærula, & fri<lb></lb> gida, & calida aqua emitti poteſt, quando <lb></lb> velimus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000249">Conſtruitur e<lb></lb> nim <figure></figure> ſimiliter ſphę<lb></lb> rula AB diaphra<lb></lb> gma habens medi<lb></lb> um, ac rectum C <lb></lb> D: & in parte ſu<lb></lb> periori ſimiliter tu<lb></lb> bum EF vnà cum <lb></lb> ſphærula perfora<lb></lb> tum, & coarcta<lb></lb> tum, in quo ſit dia<lb></lb> phragma medium <lb></lb> CG, continuatum <lb></lb> ipſi CD diaphra<lb></lb> gmati.</s><s id="s.000250"> deſuper au<lb></lb> tem reflexiones H <lb></lb> K pertinentes ad <lb></lb> vtramque partem locorum, quę in EF, & ex vtraque par<lb></lb> te diaphragmatis CD in fundo ſphærulæ ad D, ſint fo<lb></lb> ramina ſimilia ijs, quæ in trullis coquinarijs inſtar cri<lb></lb> bri.</s><s id="s.000251"> Quando igitur volumus calidam aquam haurire, <lb></lb> comprehendentes duobus digitis oſcula HK, ſphæru<lb></lb> lam in aquam immergemus, remittemuſq́ue alterum <lb></lb> ſpiraculorum, videlicet H, vt aer qui eſt in hemiſphærio <lb></lb> BCD per ſpiraculum H extrudatur, calida vero per <lb></lb> <pb pagenum="37"></pb> <expan abbr="cribrũ">cribrum</expan> ingreſſa he<lb></lb> miſphęrium <figure></figure> BCD <lb></lb> repleat.</s><s id="s.000252"> Rurſus <expan abbr="cõprehendentes">com<lb></lb> prehendentes</expan> ſpi<lb></lb>raculum H educe<lb></lb> mus ex calida ſphæ<lb></lb> rulam, quam vti<lb></lb> que <expan abbr="cõtinebit">continebit</expan>, pro<lb></lb> pterea quòd aer <lb></lb> aditum <expan abbr="nõ">non</expan> habeat.</s><s id="s.000253"> <lb></lb> Immergentes igi<lb></lb> tur ſimiliter in fri<lb></lb> <expan abbr="gidã">gidam</expan> remittemus <lb></lb> ſpiraculum K, & <lb></lb> rurſus repleto AC <lb></lb> D hemiſphærio, <lb></lb> comprehendentes <lb></lb> ipſum K educemus ſphęrulam plenam aqua calida, & fri<lb></lb> gida.</s><s id="s.000254"> Itaque cum volumus alterum eorum effluere, re<lb></lb> mittemus ſpiraculum, quòd eſt ſecundum ipſum: & <lb></lb> cum non amplius effluere volumus, rurſus ſimiliter com<lb></lb> prehendemus, & hoc eouſque faciemus, quo ad totum <lb></lb> effundatur.</s><s id="s.000255"> licet etiam ſimiliter ex eadem ſphærula & vi<lb></lb> num & aquam calidam, & frigidam, & aliud quodcum<lb></lb> que voluerimus & haurire, & emittere quantum, & <expan abbr="quã">quam</expan><lb></lb> do volumus, ſi pura fiant diaphragmata, & foramina, <lb></lb> per quæ in quemcumque locum ingrediatur aer, & rur<lb></lb> ſus expellatur.</s><s id="s.000256"> poſſunt autem pro inflexis oſculis <lb></lb> eſſe fo<lb></lb> ramina circa tubi latus in parte ſuperiori ad locos perti<lb></lb> nentia, quæ comprehendimus digitis quando præclu<lb></lb> dere volumus.</s><s id="s.000257"> ſed ne foramina appareant cooperiemus <lb></lb> ipſa canaliculo, ita vt ab eodem tubo vtraque defluere <lb></lb> videantur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="38"></pb> <p type="head"><s id="s.000258"><emph type="italics"></emph>De prochyta.</s><s id="s.000259"> VIIII.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000260">Conſtruitur etiam prochyta plus, minusve <lb></lb> humidi ſuſcipiens, & emittens, aliquando <lb></lb> quidem plus, aliquando vero minus, ita vt <figure></figure> <lb></lb> vino & aqua <lb></lb> in ipſum infu<lb></lb> ſis, interdum <lb></lb> aquam <expan abbr="purã">puram</expan>, <lb></lb> interdum vi<lb></lb> num purum, <lb></lb> interdum ve<lb></lb> ro mixtum e<lb></lb> mittat.</s><s id="s.000261"> eſt au<lb></lb> tem conſtru<lb></lb> ctio talis.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000262">Sit prochyta A <lb></lb> B diaphragma ha<lb></lb> beas <expan abbr="mediũ">medium</expan> CD: <lb></lb> & in diaphragma<lb></lb> te iuxta ventrem <lb></lb> vaſis foramina in<lb></lb> ſtar cribri, in or<lb></lb> bem diſpoſita, v<lb></lb> bi punctum E in <lb></lb> loco autem ſecun<lb></lb> <pb pagenum="39"></pb> dum diametrum <figure></figure> <lb></lb> in ipſo diaphrag<lb></lb> mate ſit <expan abbr="foramẽ">foramen</expan> <lb></lb> rotundum F, per <lb></lb> quod tubus im<lb></lb> pellatur PHK <lb></lb> diaphragmati co<lb></lb> arctatus, & à fun<lb></lb> do prochytæ pa<lb></lb> rum diſtans, vbi <lb></lb> G.</s><s id="s.000263"> alterum uero <lb></lb> ipſius oſculum H <lb></lb> ſimul perforetur <lb></lb> cum latere pro<lb></lb> chytę ſub auricu<lb></lb> la, cui coagmen<lb></lb> tetur, exiſtens ca<lb></lb> uum, <expan abbr="habensq́">habensque</expan> <lb></lb> foramen in par<lb></lb> te exteriori auri<lb></lb> culæ K.</s><s id="s.000264"> quod qui<lb></lb> dem cum opus <lb></lb> fuerit, digito <expan abbr="cõprehendimus">com<lb></lb> prehendimus</expan>.</s><s id="s.000265"> Si <lb></lb> igitur compre<lb></lb> hendetes ſpiraculum K, vt dictum eſt, aliquod humi<lb></lb> dum in prochytam infundamus, manebit illud in loco <lb></lb> ſupra diaphragma, cum non poſsit per cribum in lo<lb></lb> cum inferiorem deferri.</s><s id="s.000266"> non poteſt autem, propterea <lb></lb> quòd non alium habet egreſſum, præterquam eum, qui <lb></lb> fit per ſpiraculum K.</s><s id="s.000267"> Cum igitur remittemus <expan abbr="ſpiraculũ">ſpiraculum</expan>, <lb></lb> tunc humidum in locum inferiorem deſcendit: & plus <lb></lb> continebit prochyta.</s><s id="s.000268"> itaque ſi prius infundentes vinum <lb></lb> <pb pagenum="40"></pb> ita ut repleatur locus CBD, comprehendamus ſpira<lb></lb> culum, & aquam infundamus, non commiſcebitur ea <lb></lb> cum vino, ſed cum prochytam conuerterimus, puram <lb></lb> aquam emittet.</s><s id="s.000269"> cum vero remiſerimus ſpiraculum a<lb></lb> qua adhuc fluente ſimul fluet & vinum; propterea quod <lb></lb> in locum exinanitum aer per ſpiraculum ſuccedet.</s><s id="s.000270"> po<lb></lb> ſtea vinum purum emittetur.</s><s id="s.000271"> licet autem & priuſ infu<lb></lb> ſa aqua, <expan abbr="ſpiraculoq́">ſpiraculoque</expan> comprehenſo vinum infundere, ita <lb></lb> ut alijs quidem vinum purum, alijs mixtum, alijs uero <lb></lb> cum illudere velimus puram aquam emittet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000272">De <emph type="italics"></emph>ſphæra concaua.</s><s id="s.000273"> IX.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000274">Conſtruitur quoque ſphæra concaua, vel <lb></lb> aliud vas, in quod infuſum humidum ſua <expan abbr="ſpõte">ſpon<lb></lb> te</expan> & cum magna vi in altitudinem expri<lb></lb> mitur, adeo ut totum effundatur, quam<lb></lb> quam & lation ſurſum præter naturam inſit.</s><s id="s.000275"> <lb></lb> eſt autem conſtructio talis.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000276">Sit ſphæra capiens cotylas circiter ſex, habensq́ue al<lb></lb> <expan abbr="ueũ">ueum</expan> ex firma lamina, adeo vt futuram aeris <expan abbr="compreſsionẽ">compreſsio<lb></lb>nem</expan> ſuſtinere poſſit: & ſit AB, collocata in aliquo hypo<lb></lb> ſpario C.</s><s id="s.000277"> perforata autem ipſa in ſuperiori parte intro<lb></lb> mittatur tubus, diſtans à loco qui ſecundum diame<lb></lb> trum foramini opponitur, <expan abbr="quãtum">quantum</expan> ad aquæ fluxum ſa<lb></lb> tis ſit: & in <expan abbr="ſuperiorẽ">ſuperiorem</expan> partem ſphæræ paulum emineas, <lb></lb> <expan abbr="coagmentatusq́">coagmentatusque</expan>; ipſius alueo iuxta foramen.</s><s id="s.000278"> ſcindatur <lb></lb> autem oſculum ſuperius in duos tubos DG DF.</s><s id="s.000279"> qui<lb></lb> bus conglutinentur alij duo tubi tranſuerſi GHKL <lb></lb> FMNX; ſimul perforati cum ipſis DG DF.</s><s id="s.000280"> & alius tu<lb></lb><pb pagenum="41"></pb>bus CP intromit<lb></lb>tatur <figure></figure> in tubos G <lb></lb> HKI.</s><s id="s.000281"> FMNX ſi<lb></lb> mul perforatus <lb></lb> cum ijs, quę ſunt <lb></lb> in GHKLIM <lb></lb> NX foraminibus <lb></lb> & habens <expan abbr="tubulũ">tubulum</expan> <lb></lb> rectum <expan abbr="appoſitũ">appoſitum</expan> <lb></lb> RS, ſimul cum ip<lb></lb> ſo perforatum: & <lb></lb> in paruum oſcu<lb></lb> lum deſinens, <lb></lb> quod ſit S.</s><s id="s.000282"> ſi igi<lb></lb> tur <expan abbr="apprehendẽtes">apprehenden<lb></lb> tes</expan> tubulum RS <lb></lb> inuertamus <expan abbr="ipsũ">ipsum</expan> <lb></lb> PO tubum, oc<lb></lb>cludentur ſibi ip<lb></lb> ſis reſpondentia <lb></lb> foramina; ita ut <lb></lb> humidum, quod <lb></lb> exprimi debet, <lb></lb> egreſſum non ha<lb></lb> beat.</s><s id="s.000283"> demittatur <lb></lb> etiam alius tubus in ſphæra TYV per aliquod foramen <lb></lb> habens inferius oſculum V obſtructum: à latere vero fo<lb></lb> ramen rotundum Q iuxta fundum, cui clauicula appo<lb></lb> natur à Romanis aſſarium appellata, cuius conſtructio<lb></lb> nem deinceps exponemus.</s><s id="s.000284"> alius autem tubus Z <foreign lang="grc">W</foreign> demit<lb></lb> tatur aptatus in tubum TYV.</s><s id="s.000285"> Si igitur euellentes <expan abbr="tubũ">tubum</expan> <lb></lb> Z <foreign lang="grc">W</foreign>, in ipſum TYV humidum infundamus, ingredietur il<lb></lb> lud in ſphęræ alueum per foramen Q, aperta clauicula in <lb></lb> <pb pagenum="42"></pb> partem exteriorem, atque aere recendente per tubi OP fo<lb></lb> ramina iam dicta, & poſita ſecundum foramina, quæ in <lb></lb> tubis GHKL FMNX.</s><s id="s.000286"> Itaque cum dimidium ſphæræ <lb></lb> occupauerit humidum, inclinamus tubulum SR, ita ut <lb></lb> foramina ſibi ipſis reſpondentia permutentur.</s><s id="s.000287"> poſtea <lb></lb> demittentes tubum Z <foreign lang="grc">W</foreign> per ipſum extrudimus aerem, & <lb></lb> humidum in tubo TYV contentum, qui quidem per cla<lb></lb>uiculam in ſphæræ alueum cum violentia irrumpit, pro<lb></lb>pterea quòd ſphæra plena ſit aere & humido.</s><s id="s.000288"> fit autem <lb></lb> irruptio ob aeris compreſsionem in vacua, quę intra ip<lb></lb> ſum includuntur, peruadentis.</s><s id="s.000289"> Deinde rurſus euellen<lb></lb> tes tubum Z <foreign lang="grc">W</foreign>, ita vt TYV tubus aere impleatur, rur<lb></lb> ſus tubum Z <foreign lang="grc">W</foreign> demittemus, atque in ſphæram prædi<lb></lb> ctum aerem impellemus: idq́ue sæpius facientes ha<lb></lb> bebimus in ſphęra multum aerem compreſſum.</s><s id="s.000290"> At ve<lb></lb> ro incluſum aerem euulſo embolo, non exire perſpi<lb></lb> cuum eſt, quod clauicula ab ipſo ad interiores partes <lb></lb> impulſa claudatur.</s><s id="s.000291"> Si igitur rurſus eleuabimus tubulum <lb></lb> RS ita vt rectus fiat, & foramina ſibi ipſis reſpondeant, <lb></lb> tunc exprimetur humidum, quod aer compreſſus in pro<lb></lb> priam magnitudinem effundatur, & ſubiectum humi<lb></lb> dum extrudat.</s><s id="s.000292"> Quòd ſi compreſſus aer multus ſit totum <lb></lb> expellet humidum, ita vt etiam ſuperfluus aer ſimul <lb></lb> cum humido eijciatur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000293">De <emph type="italics"></emph>Aſſario.</s><s id="s.000294"> X.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000295">Aſſarium autem, de quo dictum eſt, con<lb></lb> ſtruitur hoc modo.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="43"></pb> <p type="main"><s id="s.000296">Duo laterculi qua<lb></lb> drati <figure></figure> ex ęre con<lb></lb> ſtruantur, haben<lb></lb> tes vnumquodq; <lb></lb> latus circiter v<lb></lb> nius digiti, craſſi<lb></lb> tudinem <expan abbr="autẽ">autem</expan> ue<lb></lb> luti amuſsis.</s><s id="s.000297"> Hi <lb></lb> igitur inter ſe ap<lb></lb> tati ſecundum la<lb></lb> titudinem deter<lb></lb> gantur, hoc eſt ex<lb></lb> poliantur, ita ut <lb></lb> inter ipſos neque <lb></lb> aer, neque humi<lb></lb> dum interdicat.</s><s id="s.000298"> <lb></lb> Sint autem hi AB <lb></lb> CD EFGH: & ipſorum vnus, videlicet ABCD in me<lb></lb> dio perforetur foramine rotundo, cuius diameter ſit <lb></lb> ut tertia pars digiti.</s><s id="s.000299"> Itaque latere AD aptato ad EH, <lb></lb> laterculi inter ſeſe cardinibus vinciantur, ita ut eorum <lb></lb> ſuperficies expolitę interſe conueniant.</s><s id="s.000300"> Cum igitur per <lb></lb> ipſos operari voluerimus, conglutinatur laterculus AB <lb></lb> CD foramini, per quod ſiue aerem, ſiue humidum in<lb></lb> truſum coercere poteſt, namque ob impulſionem aperi<lb></lb> tur laterculus EFGH, quòd expedite per cardines mo<lb></lb> ueatur, & aerem, atque humidum excipit, qui includi<lb></lb> tur in uas firmum; obſiſtens laterculo EFGH, & fora<lb></lb> men <expan abbr="clandens">claudens</expan>, per quod ipſe aer intus impellitur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000301">XI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000302">In quibuſdam aris igne euaporante aſſi<lb></lb> <pb pagenum="44"></pb>ſtentia animalia ſacrificare.</s><s id="s.000303"> conſtruitur au<lb></lb> tem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000304">Sit baſis in qua ſtant animalia ABCD, cui quidem <lb></lb> in<lb></lb> ſiſtat ara vndique pręcluſa.</s><s id="s.000305"> ipſa etiam baſis <lb></lb> pręcluſa ſit, <lb></lb> ac ſimul cum ara perforata in G.</s><s id="s.000306"> per baſim uero tubus <lb></lb> traijcintur HKL, paulum à baſis fundo diſtans ad L.</s><s id="s.000307"> <lb></lb> & ſimul perforatus cum phiala, quam animal continet <lb></lb> <pb pagenum="45"></pb> <figure></figure> ad H.</s><s id="s.000308"> infundatur humidum in baſim per aliquod fora<lb></lb> men M quod poſt infuſionem obturetur.</s><s id="s.000309"> Si igitur in ara <lb></lb> EFG ignis accendatur, continget intrinſecum aerem at<lb></lb> tenuatum in baſim ferri, & quod in ipſa eſt humidum <lb></lb> extrudere.</s><s id="s.000310"> hoc autem non habens aliam antipariſtaſim <lb></lb> per tubum HKL in phialam procedit, & ita ſacrificat <lb></lb> animal.</s><s id="s.000311"> idq́ue tam diu fit, quam diu ignis imponitur.</s><s id="s.000312"> <lb></lb> extincto autem igne rurſus ceſſat ſacrificare.</s><s id="s.000313"> atque hoc <lb></lb> <pb pagenum="46"></pb> toties iteraribitur, quoties ignis incendetur.</s><s id="s.000314"> Sit autem <lb></lb> tubus, per quem caliditas procedere debet, latior in me<lb></lb> dio.</s><s id="s.000315"> neceſſe eſt enim caliditatem, vel potius uaporem <lb></lb> ab ipſa ortum, cum in ampliorem locum deueniat, ma<lb></lb> iorem euadere, & plus etiam poſſe operari.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000316">XII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000317">Quædam vaſa, niſi repleta ſint, non flu<lb></lb> unt.</s><s id="s.000318"> ſi vero repleantur, totum, quod in ip<lb></lb> ſis eſt humidum effluit.</s><s id="s.000319"> conſtruitur autem <lb></lb> hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000320">Sit vas ABCD non coopertum, per cuius fundum <lb></lb> traijciatur vel ſpiritalis diabetes EFLH, vel in flexus <lb></lb> ſiphon GHK.</s><s id="s.000321"> Itaque repleto vaſe ABCD, & aqua ſuper <lb></lb> infuſa, <expan abbr="cõtingit">contingit</expan> <expan abbr="ipſã">ipſam</expan> per diabetas ferri, & rurſus <lb></lb> effluere, <lb></lb> <pb pagenum="47"></pb> quouſque <figure></figure> <lb></lb> totum vas <lb></lb> ABDC ex<lb></lb> inaniatur, <lb></lb> ſi modo dia<lb></lb> betę princi<lb></lb> pia habeant <lb></lb> propè fun<lb></lb> dum vaſis, <lb></lb> ita vt ſolum <lb></lb> aquæ fluxus <lb></lb> reſeruetur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000322"><emph type="italics"></emph>De concordiæ crateribus XIIII.<emph.end type="italics"></emph.end></s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000323">Duobus vaſis in quadam baſi exiſtenti<lb></lb> bus, & vno ipſorum repleto vino, altero au<lb></lb> tem vacuo exiſtente, & vtriſque canales a<lb></lb> pertos habentibus, non effluit vinum, niſi & <lb></lb> alterum vas aqua impleatur: tunc enim ex <lb></lb> vno quidem eorum, vinum, ex altero autem <lb></lb> aqua effluit, quoad vtraque exinaniantur.</s><s id="s.000324"> di<lb></lb> cuntur autem concordiæ crateres.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000325">Sit baſis quidem, in qua vaſa collocantur ABCD: <lb></lb> va<lb></lb> ſa autem ſint EF, in quorum vtroque ſit inflexus ſiphon, <lb></lb> in vaſe quidem E ſiphon GHK; in F uero LMN, qui <lb></lb> habeant exteriores exceſſus in canales deſinentes.</s><s id="s.000326"> curui<lb></lb><pb pagenum="48"></pb><figure></figure>tates vero ad vaſorum oſcula emineant.</s><s id="s.000327"> & alter tubus <lb></lb> per baſim in vaſa inflectatur, qui ſit XOPR, cuius oſcu<lb></lb> la XR ſint ipſas tuborum curuitates.</s><s id="s.000328"> in vas autem <lb></lb> E infundatur vinum, ita ut humidi ſuperficies non ſit ſu<lb></lb> pra tubi curuitatem H.</s><s id="s.000329"> Hucusque igitur vinum non <lb></lb> fluit, propterea quòd tubus non habet principium flu<lb></lb> xus.</s><s id="s.000330"> Quòd ſi in vas F aquam infundamus adeo, ut ip<lb></lb> ſius ſuperficies excedat curuitatem M, tunc aqua defluet <lb></lb> perq; tubum XOPR feretur in vas E, & principium flu<lb></lb> xus vino dabit: & tunc vtraque vaſa effundent, hoc qui<lb></lb> dem vinum, illud vero aquam.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="49"></pb> <p type="main"><s id="s.000331">Si in quædam vaſa aqua infundatur, vox <lb></lb> redditur melancoryphi, vel ſibilus.</s><s id="s.000332"> conſtrui<lb></lb> tur autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000333">Sit baſis præcluſa ABCD, & per AD <lb></lb> operculum in<lb></lb> fundibulum EF traijciatur, cuius caulis diſtet a fundo, <lb></lb> quantum ad aquæ fluxum ſatis ſit, & operculo coarcte<lb></lb> tur.</s><s id="s.000334"> Sit etiam syringula CHK; quæ ſonum fundere con<lb></lb> ſueuerit; & ſimul perforetur cum baſi, & operculo AD <lb></lb> ſimiliter coarctetur.</s><s id="s.000335"> oſculum autem eius K incuruetur in <lb></lb> aquulam appoſito paruo vaſe, quod ſit L.</s><s id="s.000336"> infuſa igitur <lb></lb> aqua per infundibulum EF, contingit aerem, qui eſt in <lb></lb> baſi, extruſum procedere per syringulam GHK; & ita <lb></lb> ſonum edere.</s><s id="s.000337"> Quòd ſi syringulæ pars extrema incurua<lb></lb> ta ſit in aquam, ſtrepitans apparet ſonus, ita ut melan<lb></lb> coryphi vox reddatur.</s><s id="s.000338"> Si vero non apponatur aqua, ſibi<lb></lb> lus tantum erit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="50"></pb> <p type="head"><s id="s.000339">XV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000340">Voces igitur per ſyringas fiunt, ſed diffe<lb></lb> rentes ſoni redduntur à ſyringis, vel tenuiori<lb></lb> bus, vel craſsioribus, vel etiam in longitu<lb></lb> dinem extenſis, vel contractis.</s><s id="s.000341"> vel cum pars <lb></lb> ipſarum in aquam immergitur, aut vberio<lb></lb> rem, aut exiliorem, adeo vt multarum aui<lb></lb> cularum hoc modo voces efficiantur.</s><s id="s.000342"> Con<lb></lb> ſtruuntur autem vel in fonte, vel in antro, <lb></lb> uel uniuerſe ubicumque aqua influit, auicu<lb></lb> læ multæ per ordinem diſpoſitæ, & his aſsi<lb></lb> dens noctua, quæ ſua ſponte ad auiculas con<lb></lb> uertitur, & rurſus auertitur.</s><s id="s.000343"> auerſa autem ea <lb></lb> cantant auiculæ & rurſus ad ipſas conuerſa <lb></lb> non amplius cantant: atque hoc sæpius fit.</s><s id="s.000344"> <lb></lb> Conſtruitur autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000345">Sit canaliculus ſemper fluens A, & ipſi ſubijciatur præ<lb></lb>cluſum vas BCDE, habens ſpiritalem diabetem, uel ſi<lb></lb> phona inflexum FG, & demiſſum infundibulum HK, cu<lb></lb> ius caulis diſtet à fundo vaſis quantum ad aquæ fluxum <lb></lb> ſatis ſit.</s><s id="s.000346"> habeat autem plures ſyringulas, quales antea di<lb></lb> ximus, vt in L.</s><s id="s.000347"> Itaque dum vas BCDE aqua impletur, <lb></lb> continget aerem, qui eſt in ipſo, extruſum per ſyringu<lb></lb> las, auicularum cantus imitari.</s><s id="s.000348"> vnaquæque enim ſyrin<lb></lb> <pb pagenum="51"></pb>gularum in vnamquamque auiculam ſecundum os ter<lb></lb> minatur.</s><s id="s.000349"> ſed dum poſt repletionem exinanitur per tu<lb></lb> bum CF, non amplius cantare.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000350">Vt autem noctua ad auiculas conuerta<lb></lb> tur, & auertatur, ſicuti traditum eſt, ante <lb></lb> <pb pagenum="52"></pb> conſtruentur ea, de quibus dicemus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000351">Sit enim in aliqua baſi M axis rectus, & tornatus NX, cir<lb></lb> ca quem aptetur ſyringa OP, quæ expedite circa ipſum <lb></lb> conuerti poſsit.</s><s id="s.000352"> huic autem compactum ſit paruum tym<lb></lb> panum RS, in quo inſiſtet noctua ipſi coagmentata, & <lb></lb> circa ſyringam duæ catenæ in contrariam partem diſſo<lb></lb> lutę TY VG, quæ per duas trochleas referantur, TY <lb></lb> quidem ab pondus Z ſuſpenſum, VG vero ad vas con<lb></lb> cauum <foreign lang="grc">W</foreign> ſubiectum ſiphoni vel ſpiritali diabetæ FG.</s><s id="s.000353"> <lb></lb> Contingit igitur dum vas BCDE exinanitur, <expan abbr="humidũ">humidum</expan> <lb></lb> ferri in vas <foreign lang="grc">W</foreign>, ſyringamq́ue OP & noctuam conuerti, <lb></lb> ita vt ad auiculas ſpectet.</s><s id="s.000354"> exinanito autem BCDE va<lb></lb> ſe, & ipſum vas <foreign lang="grc">W</foreign> exinaniri per aliquem ſiphonem, vel <lb></lb> ſpiritalem diabetem, qui eſt in ipſo.</s><s id="s.000355"> quare rurſus pro<lb></lb> pendens pondus Z noctuam auertet eo tempore, quo <lb></lb> vas BCDE impletur aqua, & rurſus auicularum vo<lb></lb> ces redduntur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000356">XVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000357">Simili ratione & tubarum ſoni fiunt.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000358">Quando enim in vas præcluſum demittatur caulis in<lb></lb> fundibuli, parum à fundo diſtans, & vaſis operculo <lb></lb> coarctetur: deinde tuba habens & codona & lingulam, <lb></lb> ſimul perforata cum vaſe in parte ſuperiori ipſius; con<lb></lb> tingit infuſo per infundibulum humido aerem, qui in <lb></lb> ipſo eſt, extruſum per lingulam ſonum perficere.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="53"></pb> <p type="head"><s id="s.000359">XVII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000360">Apertis templi valuis ſonus tubæ hoc mo<lb></lb> do efficitur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000361">Sit poſt valuas vas ABCD aquam habens, in quo ſit <lb></lb> ſuffocarium, hoc eſt vas ſyſtomum inuerſum F, <lb></lb> quippe <lb></lb> cuius os ſenſim <expan abbr="cõtrahitur">contrahitur</expan>.</s><s id="s.000362"> eius fundo perforato aptetur <lb></lb> tuba habens & codona, & lingulam: canali autem tubæ <lb></lb> <pb pagenum="54"></pb> apponatur regula LM, coagmentata ſuffocatorio.</s><s id="s.000363"> <expan abbr="canaliq́">cana<lb></lb>lique</expan> tubæ alligata: & in extremitate eius habens colyma<lb></lb> tion Z, hoc eſt chelonarion, cui ſubijciatur regula NX, <lb></lb> ſuſtinens ſuffocatorium F, tantum ab aqua diſtans, quam <lb></lb> tum ſatis ſit.</s><s id="s.000364"> & regula NX circa fibulam O moueatur.</s><s id="s.000365"> <lb></lb> in extremitate autem regulæ X catena, vel funis, alliga<lb></lb> ta referatur per orbiculum P ad partem valuarum, poſte<lb></lb> riorem.</s><s id="s.000366"> continget igitur valuis apertis extentum funem <lb></lb> trahere extremitatem regulæ Y, ita ut regula NX non <lb></lb> amplius colymatio Z ſubijciatur.</s><s id="s.000367"> hoc autem permutato <lb></lb> ſuffocatorium in aquam delatum tubę ſonum efficiet, <lb></lb> propterea quòd aer, qui eſt in ipſo per lingulam, & co<lb></lb> dona extruditur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="55"></pb> <p type="head"><s id="s.000368">XVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000369">In quædam vaſa prius in fuſo vino, quan<lb></lb> do aquam infundimus, interdum quidem a<lb></lb> qua pura, interdum vero purum vinum ef<lb></lb> fluit.</s><s id="s.000370"> conſtruitur autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000371">Sit vas ABC habens duo diaphragmata DE FG, & <lb></lb> per vtraque ipſorum impellatur tubus HK, coarctatus <lb></lb> diaphragmatibus, & perforatus foramine L paulo ſupra <lb></lb> diaphragma FG.</s><s id="s.000372"> ſub diahpragmate vero DE ſit ut ſpiracu<lb></lb> <pb pagenum="56"></pb> lum M in ventre vaſis.</s><s id="s.000373"> His ita ſe habentibus.</s><s id="s.000374"> ſi quis com<lb></lb> prehendens effluxionem C infundat vinum, procedet <lb></lb> per foramen L in locum DEFG.</s><s id="s.000375"> aer enim, qui in ipſo <lb></lb> eſt per ſpiraculum M recedet.</s><s id="s.000376"> Quando igitur digito ob<lb></lb> turemus ſpiraculum M, vinum in DEFG loco detinebi<lb></lb> tur.</s><s id="s.000377"> & quando aquam infundamus in partem vaſis AB <lb></lb> DE claudentes ſpiraculum M pura fluet aqua.</s><s id="s.000378"> Si vero di<lb></lb> mittamus M ſpiraculum, <expan abbr="cũ">cum</expan> adhuc in parte ſuperiori ſit <lb></lb> aqua, <expan abbr="mixtũ">mixtum</expan> effluet.</s><s id="s.000379"> & poſtea quàm aqua effluxerit, tunc <lb></lb> purum effluet vinum.</s><s id="s.000380"> licet etiam ſępius dimiſſo ſpiracu<lb></lb> lo M differentes effluxiones fieri.</s><s id="s.000381"> ſed melius eſt prius in<lb></lb> fundentes aquam in locum DEFG, ſpiraculumq́ue <expan abbr="cõprehendetes">com<lb></lb> prehendetes</expan> vinum infundere.</s><s id="s.000382"> continget enim aliquan<lb></lb> do quidem purum effluere vinum; dimiſſo autem ſpira<lb></lb> culo mixtum: & rurſus comprehenſo vinum purum ef<lb></lb> fluere: idq́ue toties fiet, quoties ipſi voluerimus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="57"></pb> <p type="head"><s id="s.000383">XIX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000384">Cratere in quadam baſi collocato, & ple<lb></lb> no exiſtente vino, quantumcumque ex eo <lb></lb> quiſpiam hauſerit, rurſus plenus erit crater.</s><s id="s.000385"> <lb></lb> conſtruitur autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000386">Sit vas AB, oſculum habens interſeptum diaphragma<lb></lb> te CD iuxta ipſum collum: & per diaphragma demitta<lb></lb> tur tubus EF, paulum à fundo diſtans; alter autem tu<lb></lb> bus GH per fundum impellatur, parum diſtans à dia<lb></lb> phragmate CD: & vaſis fundum ad K perforetur, ſu<lb></lb> matque tubulum KL.</s><s id="s.000387"> At ipſum vas AB in quadam baſi <lb></lb> MNXO collocetur, per quam ſit tubi GH exceſſus: & <lb></lb> <pb pagenum="58"></pb> crater ſit PR.</s><s id="s.000388"> per baſim vero MNXO ſit tubus ST ſi<lb></lb> mul cum baſi, & cratere perforatus; qui habeat altitudi<lb></lb> nem a qualem oſculo H ipſius GH tubi.</s><s id="s.000389"> infundamus <lb></lb> igitur vinum per tubum EF in vas AB: aer enim per tu<lb></lb> bum GH exibit.</s><s id="s.000390"> & ſi quidem KL tubulus apertus ſit, <lb></lb> vinum quod infunditur per ipſum in baſim, & in crate<lb></lb> rem procedet.</s><s id="s.000391"> ſi uero obturetur, tunc vas AB implebi<lb></lb> tur.</s><s id="s.000392"> itaque infundamus vinum, & in baſim MNXO, & <lb></lb> in PR craterem, adeo vt crater plenus ſit, & baſis MN <lb></lb> XO impleatur vſque ad GH tubi oſculum.</s><s id="s.000393"> Quo quidem <lb></lb> facto & obturato oſculo E, vinum quod eſt in AB vaſe <lb></lb> non amplius per tubum KL in baſim fluet, quippe cum <lb></lb> non habeat alium aerem, quem in locum vacuarum ſub<lb></lb> ſtituat: erat enim ei aditus per oſculum E.</s><s id="s.000394"> Quando igi<lb></lb> tur ex cratere vinum exhauriemus, aperietur E <expan abbr="oſculũ">oſculum</expan>: <lb></lb> & ſubeunte aere rurſus vinum fluet in baſim & in crate<lb></lb> rem PR, quoad plenus fiat.</s><s id="s.000395"> atque hoc toties erit, quo<lb></lb> ties vinum ex cratere hauriemus.</s><s id="s.000396"> oportebit autem & ba<lb></lb> ſim MNXO perforatam eſſe foramine Y.</s><s id="s.000397"> vt aer, qui eſt <lb></lb> in vaſe AB vino cedens per oſculum G ingrediatur, & <lb></lb> per foramen Y exeat.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000398">LXX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000399">Quòd ſi in vſum idem parate velimus, vt <lb></lb> cratere in aliquo loco collocato, quanquam <lb></lb> ex ipſo plurimum aquæ hauriatur, tamen <lb></lb> ſemper plenus exiſtat, ita conſtruetur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000400">Sit vas AB, & in eo aqua, quæ ad futurum vſum <lb></lb> ſufficiat.</s><s id="s.000401"> canalis autem ex ipſo ſit CD, cui ſubijciatur tor<lb></lb> cular GH: & regula quędam iuxta canalem aptetur EF.</s> <lb></lb> <pb pagenum="59"></pb> <figure></figure> <s id="s.000402">ad cuius extremitatem E ſuſpendatur ſuber K, exiſtens <lb></lb> in torculari.</s><s id="s.000403"> ad F vero religetur catenula habens pondus <lb></lb> plumbeum X, quod ita ſit conſtructum, vt ſubere K in <lb></lb> torcularis aqua innatante claudatur canalis.</s><s id="s.000404"> euacuata <lb></lb> autem aqua ex torculari, deſcendens ſuber canalem ape<lb></lb> rat; ita ut rurſus influens aqua ſuber extollat: & rurſus <lb></lb> canalis claudatur.</s><s id="s.000405"> oportebit autem ſuber grauius eſſe eo <lb></lb> pondere, quod ad X conſtituitur.</s><s id="s.000406"> Sit autem iam dictus <lb></lb> crater LM in aliquo loco poſitus, cuius labrum ſit in ea<lb></lb> dem ſuperficie, in qua torcularis aqua, quando ſubere <lb></lb> innatante canalis non amplius influit: ex torculari vero <lb></lb> feratur tubus in fundum crateris HN.</s><s id="s.000407"> cum igitur pleno <lb></lb> exiſtente cratere hauſerit quis aquam, ſimul & eam, <lb></lb> quæ <lb></lb> eſt in HG torculari euacuabit: <expan abbr="deſcendẽſq;">deſcendenſque</expan> ſuber <lb></lb> <expan abbr="canalẽ">canalem</expan> <lb></lb> aperiet: & influens in torcular, & craterem aqua efferet, <lb></lb> & extollet ſuber, ita vt rurſus non amplius influat.</s><s id="s.000408"> at<lb></lb> que hoc toties fiet, quoties quis ex cratere aquam ab<lb></lb> ſtulerit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="60"></pb> <p type="head"><s id="s.000409">XXI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000410">In ſpondea, hoc eſt in vaſa ſacrificij inie<lb></lb> cto quinque drachmarum numiſmate, aqua <lb></lb> ad inſpergendum effluit.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000411">Sit spondeum, <figure></figure> <lb></lb> ſiue theſaurus AB <lb></lb> CD, cuius <expan abbr="oſculũ">oſculum</expan> <lb></lb> A ſit detectum: & <lb></lb> in theſauro ſit vas <lb></lb> FGHK habens <lb></lb> aquam, & <expan abbr="pyxidẽ">pyxidem</expan> <lb></lb> L, ex qua canalis <lb></lb> LM extra feratur.</s><s id="s.000412"> <lb></lb> vaſi autem appo<lb></lb> natur regula recta <lb></lb> NX, circa quam <lb></lb> alia regula apte<lb></lb> tur QP, habens ad <lb></lb> O platyſmation R <lb></lb> parallelum fundo <lb></lb> vaſis: & iuxta P ad <lb></lb> S habens opercu<lb></lb> lum pyxidi L con<lb></lb> gruens, ita vt aqua <lb></lb> per canalem LM <lb></lb> non fluat.</s><s id="s.000413"> ſit <expan abbr="autẽ">autem</expan> <lb></lb> pixidis <expan abbr="operculũ">operculum</expan> <lb></lb> grauius platyſmatio R: & vtriſque videlicet numiſmate, <lb></lb> & platyſmatio ipſo leuis.</s><s id="s.000414"> Cum igitur per oſculum A nu<lb></lb> miſma inijciatur, incidet in platyſmation R: & deprimens <lb></lb> regulam OP inclinabit, extollet autem pyxidis <expan abbr="operculũ">operculum</expan>, <lb></lb> ita vt aqua fluat.</s><s id="s.000415"> poſtea excidente numiſmate rurſus o<lb></lb> perculum pyxidem obſtruet, vt non amplius fluat aqua.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="61"></pb> <p type="head"><s id="s.000416">XXII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000417">In vas multis humorum generibus <expan abbr="peridẽ">per idem</expan> <lb></lb> oſculum iniectis, ſeorſum vnumquodque <lb></lb> per eundem canalem defluere, quodcum<lb></lb> que elegerimus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000418">Sit aliquod <figure></figure> <lb></lb> vas AB, collum <lb></lb> habens obſtru<lb></lb> ctum diaphra<lb></lb> gmate CD.</s><s id="s.000419"> ha<lb></lb> beat etiam dia<lb></lb> phragmata re<lb></lb> cta, & extenſa uſ<lb></lb> que ad <expan abbr="ipſũ">ipſum</expan> dia<lb></lb> phragma CD, <lb></lb> quę <expan abbr="faciãt">faciant</expan> tot lo<lb></lb> ca, quot humo<lb></lb> res inijcere veli<lb></lb> mus.</s><s id="s.000420"> ſint autem <lb></lb> in pręſentia duo, <lb></lb> videlicet FE.</s><s id="s.000421"> & <lb></lb> <expan abbr="ĩ">in</expan> diaphragmate <lb></lb> CD ſint forami<lb></lb> na tenuia tam<lb></lb> quam cribri, ten<lb></lb> dentia in vtrum<lb></lb> que locum.</s><s id="s.000422"> ſub diaphragmate vero ſint ſpiracula GH, <lb></lb> quæ in loca deferant.</s><s id="s.000423"> & in fundo tubuli KL ſimul cum <lb></lb> locis perforati; & deferentes in vnum communem cana<lb></lb> <pb pagenum="62"></pb> lem M.</s><s id="s.000424"> Si igitur comprehendentes ſpiracula GH, & <lb></lb> canalem M, infundamus per oſculum vnum aliquem ex <lb></lb> humoribus, in nullum ingredietur locum, propterea <lb></lb> quod aer, qui eſt in ipſis egreſſum non habeat.</s><s id="s.000425"> Si vero <lb></lb> vnum ex ſpiraculis dimittamus, humor in eum locum fe<lb></lb> retur, cuius eſt & ſpiraculum.</s><s id="s.000426"> poſtea rurſus comprehen<lb></lb> ſo ſpiraculo, quando alterum humorem infundamus, & <lb></lb> dimittamus alterum ſpiraculum, rurſus in alterum <expan abbr="locũ">locum</expan> <lb></lb> humor deferetur.</s><s id="s.000427"> itaque ſpiracula omnia comprehen<lb></lb> dentes ſimul cum foraminibus, quæ ſunt in cribro, <expan abbr="quã">quam</expan><lb></lb> quam canalem M dimittamus, nihil tamen effluet, niſi <lb></lb> dimittatur alterum ſpiraculum.</s><s id="s.000428"> tunc enim aere aditum <lb></lb> habente fluet humor, qui in eo loco continetur.</s><s id="s.000429"> com<lb></lb> prehenſo autem ſpiraculo, & altero dimiſſo, <lb></lb> rurſus idem continget.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="63"></pb> <p type="head"><s id="s.000430">XXIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000431">Duobus vaſis in quadam baſi <lb></lb> <expan abbr="exiſtẽtibus">exiſtentibus</expan>, <lb></lb> & vno quidem eorum repleto uino, altero <lb></lb> autem uacuo, quantum in uacuum aquæ in<lb></lb> fundamus, tantum uini ex altero fluet.</s><s id="s.000432"> con<lb></lb> ſtruitur autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="64"></pb> <p type="main"><s id="s.000433">Sint in quadam baſi AB duo vaſa CD EF, quæ oſcu<lb></lb> la obſtructa habeant diaphragmatibus GH KL.</s><s id="s.000434"> tubus <lb></lb> autem MNXO impellatur per baſim, & in vaſa reflecta<lb></lb> tur, à diaphragmatibus parum diſtans ſecundum MO.</s><s id="s.000435"> <lb></lb> & in vaſe quidem EF ſit inflexus ſiphon PRS, curuitatem <lb></lb> habens ad oſculum vaſis: & alterum ipſius crùs extra fera<lb></lb> tur in canalem conformatus.</s><s id="s.000436"> per diaphragma vero GH <lb></lb> demittatur infundibulum TY, cuius caulis coarctetur <lb></lb> diaphragmati, & parum a fundo diſtet.</s><s id="s.000437"> infundatur igitur <lb></lb> vinum in vas EF per aliquod foramen V, quod rurſus <lb></lb> poſt infuſionem obturetur.</s><s id="s.000438"> Itaque ſi per infundibulum <lb></lb> in vas CD aquam inijciamus, continget aerem, qui eſt <lb></lb> in ipſo expulſum procedere in vas EF per tubum MN <lb></lb> XO: & ob id vinum, quod in eo vaſe continetur, extru<lb></lb> dere.</s><s id="s.000439"> atque hoc erit toties, quoties aquam infundamus.</s><s id="s.000440"> <lb></lb> & manifeſtum eſt expulſum aerem eandem, quam infu<lb></lb> ſa aqua molem habere: & tantumdem etiam vini extru<lb></lb> dere.</s><s id="s.000441"> Quòd ſi non adſit inflexus ſiphon, ſed <lb></lb> ſolum canalis ad S, poteſt idem fieri, niſi aquę violentia canalem <lb></lb> peruincat.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="65"></pb> <p type="head"><s id="s.000442">XXIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000443">Tubum conſtituere, à quo fluat aqua & ui<lb></lb> num in <expan abbr="quacumq;">quacumque</expan> uoluerimus proportione.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000444">Sit autem aqua vini dupla: & ſit vacuum vas AB, ſiue <lb></lb> cylindricum, siue ſolidum parallelepipedum orthogo<lb></lb> nium, cui aliud vas apponatur vndique præcluſum, & <lb></lb> in eadem baſi poſitum CD, ſiue ſimiliter cylindricum, <lb></lb> ſiue ſolidum parallelepipedum orthogonium & baſis ip<lb></lb> ſius AB dupla ſit baſis CD; quoniam volumus aquam <lb></lb> vini duplam eſſe.</s><s id="s.000445"> huic autem apponatur aliud vas præ<lb></lb> cluſum EF, in quod vinum infunditur.</s><s id="s.000446"> & per vtraque <lb></lb> CD EF ſit tubus GHK, ſimul cum diaphragmatibus <lb></lb> ipſorum perforatus, & coarctatus.</s><s id="s.000447"> vas autem EF habeat <lb></lb> inflexum tubum LMN, cuius interius quidem crus di<lb></lb> ſtet à fundo vaſis, quantum ad humidi fluxum ſatis <lb></lb> ſit: <lb></lb> <pb pagenum="66"></pb> alterum vero intra inflectatur, & procedat in aliud vas <lb></lb> XO, ex quo tubus PR feratur per omnia vaſa, vel etiam <lb></lb> ſuppoſitus ſub ſede vaſorum locetur, ita vt deorſum in <lb></lb> partem, quæ eſt ad fundum vaſis AB nullo negotio fe<lb></lb> ratur.</s><s id="s.000448"> & alius tubus ST ſimul perforetur cum vaſis AB <lb></lb> CD.</s><s id="s.000449"> habeat autem & AB vas iuxta fundum <expan abbr="canaliculũ">canaliculum</expan> <lb></lb> Y: & canaliculi PR Y inſerantur in canalem VZ clauem <lb></lb> habentem, per quam & aperietur, & claudetur quando <lb></lb> voluerimus.</s><s id="s.000450"> His conſtructis & clauſo VZ canali, ſi in <lb></lb> AB vas aquam infundamus, ſecedet pars ipſius in vas <lb></lb> CD, hoc eſt dimidia per ST tubum, & incidens humor <lb></lb> in vas CD æqualem ipſi aerem extrudet per <expan abbr="tubũ">tubum</expan> GHK <lb></lb> in vas EF.</s><s id="s.000451"> hic autem ęquale vinum per tubum LMN in <lb></lb> in vas XO extrudet.</s><s id="s.000452"> Cum igitur canalem VZ aparueri<lb></lb>mus, fluet per ipſum & aqua in vas AB infuſa, & vinum <lb></lb> ex vaſe XO per tubum PR delatum.</s><s id="s.000453"> & factum erit quod <lb></lb> proponebatur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000454">Rurſus igitur vacua manebunt vaſa, quando effluente <lb></lb> mixto aer in ipſa per tubum PR procedet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000455">XXV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000456">Vaſe exiſtente, in quo aqua ſit; & <lb></lb> exiſten<lb></lb> te in eo canali, in quo clauis, animali uero <lb></lb> in aqua innantante, quantumcunque aquæ <lb></lb> per canalem auferamus, ex animali uinum af<lb></lb> fluet ad datam propoſitionem dimiſſę aquæ.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000457">Sit enim aquæ vas AB, canalem habens C occluſum: <lb></lb> & in aqua innatet lebetarium D, tubum habens EF in <lb></lb> animal efformatum.</s><s id="s.000458"> apponatur autem vas <expan abbr="vinũ">vinum</expan> habeas <lb></lb> GH, in quo ſiphon inflexus ſit KLM, cuius vnum qui<lb></lb> <pb pagenum="67"></pb> dem crus in<lb></lb> tra <figure></figure> vas GH <lb></lb> contineatur, <lb></lb> alterum vero <lb></lb> extra, in tu<lb></lb> bum EF de<lb></lb> ferens.</s><s id="s.000459"> <expan abbr="Itaq;">Itaque</expan> <lb></lb> ſi per M oſcu<lb></lb> lum inferius <lb></lb> vinum attra<lb></lb> hamus, fluet <lb></lb> in EF tubum <lb></lb> quouſque vi<lb></lb> ni ſuperficies <lb></lb> & quæ eſt in <lb></lb> vaſe GH, & <lb></lb> quæ in tubo EF in vna recta linea conſtituatur.</s><s id="s.000460"> Sit igitur <lb></lb> ſecundum rectam lineam NXOP, & ad punctum P ca<lb></lb> naliculus R apertus ſit.</s><s id="s.000461"> Hucuſque quidem vinum non <lb></lb> ſiuit.</s><s id="s.000462"> ſed cum per canalem C quantumcumque aquę au<lb></lb>feramus, deſcendet lebetarum D, cum quo & EF tubus, <lb></lb> ita vt vini ſuperficies depreſsior fiat ſuperficie NX, ac <lb></lb> propterea cum ſiphonis pars extrinſeca depreſsior facta <lb></lb> ſit, rurſus fluet vinum in tubum EF, & per canalem R <lb></lb> extra feretur.</s><s id="s.000463"> atque hoc toties erit, quoties aquam per <lb></lb> canalem C auferamus.</s><s id="s.000464"> & tunc ad proportionem aquæ <lb></lb> defluentis vinum effluet.</s><s id="s.000465"> habeat autem vaſis AB baſis ad <lb></lb> baſim uaſis GH datam proportionem, & ita fiet, quod <lb></lb> faciendum proponebatur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000466">XXVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000467">Si uelimus infundentes aquam in aliquod <lb></lb> <pb pagenum="68"></pb> vas, ad huius proportionem vinum effluere, <lb></lb> ita faciemus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000468">Sit enim rurſus vas aquam habens AB, & vas habens <lb></lb> vinum GH.</s><s id="s.000469"> tubus autem EF ſit extra vas AB: & in AB <lb></lb> vaſe innatet ſphærula D, ex qua funis pertuchleas ST ad <lb></lb> tubum EF religetur, vt ipſam ſuſpendat, alia vero om<lb></lb> nia ſint eadem quæ ſupra diximus.</s><s id="s.000470"> contingit igitur in<lb></lb> iecta in vas AB aqua, ſphærulam D extolli, & ita demit<lb></lb> tere tubum EF adeo, vt rurſus vinum effluat.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000471">ALITER.</s><s id="s.000472"> Poteſt <expan abbr="autẽ">autem</expan> & aliter idem <lb></lb> effici.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000473">Funis enim ex ſphęrula D per trochleam S referatur in <lb></lb> aliam trochleam T, & per hanc ad KLM ſiphonem reli<lb></lb> getur.</s><s id="s.000474"> continget igitur eleuata ſphærula D demitti ſi<lb></lb> phonem KLM fune ſuſpenſum, ita vt cum extrinſecum <lb></lb> ſiphonis crus maius efficiatur, vinum per oſculum M ef<lb></lb> fluat.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="69"></pb> <p type="main"><s id="s.000475">Siphones autem, quibus vtuntur ad in<lb></lb> cendia hoc modo conſtruuntur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000476">Sint duo modioli ærei torno expoliti ſecundum inte<lb></lb> riorem eorum ſuperficiem ad embolos, <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan> <lb></lb> hydrauleorum modioli ABCD EFGH: emboli ip<lb></lb> ſis congruentes ſint KL MN, ſimul vero modioli per<lb></lb> forentur interſeſe per tubum XODF: & ex partibus ex<lb></lb> terioribus intra XODF tubum habeant aſſaria appoſita <lb></lb> PR, qualia in ſuperioribus dicta ſunt, ita vt in partem <lb></lb> <pb pagenum="70"></pb> modiolorum exteriorem aperiantur.</s><s id="s.000477"> <expan abbr="Habeãt">Habeant</expan> etiam mo<lb></lb> dioli in fundis rotunda foramina ST obturata axibus ex<lb></lb> politis Y <foreign lang="grc">F</foreign> Q <foreign lang="grc">Y</foreign>, per quos fibulę <foreign lang="grc">W</foreign> <foreign lang="grc">W</foreign> traducantur ag<lb></lb> glutinatę, vel coniunctę modiolorum fundis, habenteſ<lb></lb> q́ue colymatia ex partibus extremis, vt ne axes ex ipſis <lb></lb> amplius extrahantur.</s><s id="s.000478"> emboli vero habeant rectas regu<lb></lb> las compactas in medio <foreign lang="grc">σ</foreign> quibus iungatur regula Z <foreign lang="grc">α</foreign>, <lb></lb> quæ ad medium quidem moueatur circa fibulam <foreign lang="grc">δ</foreign> ma<lb></lb> nentem, ad regulas vero <foreign lang="grc">σ</foreign> mouentur circa fibulas <foreign lang="grc">β</foreign> <foreign lang="grc">γ</foreign>.</s><s id="s.000479"> <lb></lb> At ſimul cum tubo XODF perforatur alius tubus re<lb></lb> ctus <foreign lang="grc">ε</foreign> <foreign lang="grc">ζ</foreign> in bifidum ſciſſus ad <foreign lang="grc">ζ</foreign>: & habens <lb></lb> ſmeriſmatia, <lb></lb> per quę humidum exprimit, qualia & ante dicta ſunt in <lb></lb> vaſe potui aquam exhibente, per aerem in ipſo compreſ<lb></lb> ſum.</s><s id="s.000480"> ſi igitur dicti modioli vnà cum alijs, quæ <lb></lb> conſtru<lb></lb> cta ſunt, in vas aquæ <foreign lang="grc">θ</foreign> <foreign lang="grc">κ</foreign> <foreign lang="grc">λ</foreign> <foreign lang="grc">μ</foreign> inijciantur: & aptetur regu<lb></lb> la Z <foreign lang="grc">α</foreign>, ex eius partibus extremis circa fibulam <foreign lang="grc">δ</foreign> viciſ<lb></lb> ſim motis, emboli deſcendentes per tubum <foreign lang="grc">ε</foreign> <foreign lang="grc">ζ</foreign>, & per o<lb></lb> ſculum verſatile <foreign lang="grc">κ</foreign> humidum exprimunt.</s><s id="s.000481"> embolus enim <lb></lb> KL aſcendens aperit quidem foramen S eleuato Q <foreign lang="grc">ψ</foreign> <lb></lb> axe, occludit vero <expan abbr="aſſariũ">aſſarium</expan> P.</s><s id="s.000482"> & <expan abbr="deſcendẽs">deſcendens</expan> <lb></lb> occludit S fora<lb></lb> men, & ipſum P aperit, per quod aqua eliſa exprimitur.</s><s id="s.000483"> <lb></lb> Eandem contingunt & circa embolum MN.</s><s id="s.000484"> tubulus igi<lb></lb> tur <foreign lang="grc">κ</foreign> abnuens, & annuens ad datam altitudinem aquam <lb></lb> expuit, non tamen ad datam <expan abbr="cunuerſionem">conuerſionem</expan>, niſi & to<lb></lb> tum inſtrumentum conuertatur.</s><s id="s.000485"> Hoc autem & tardum <lb></lb> eſt & moleſtum ad vrgentes neceſsitates.</s><s id="s.000486"> ſed vt facile ad <lb></lb> datum locum humor expuatur, faciemus tubum E <foreign lang="grc">ζ</foreign> ſe<lb></lb> cundum longitudinem ex duobus inter ſe coaptatis con<lb></lb> ſtantem, quorum vnus tubo XODF coniunctus ſit, al<lb></lb> ter autem bifido, quod eſt ad <foreign lang="grc">ζ</foreign>: etenim conuerſo ſupe<lb></lb> riori tubo, & annuente tubulo <foreign lang="grc">H</foreign>, expreſsio fit ad quem<lb></lb> cumque voluerimus locum: & habebit deſuper coapta<lb></lb> tus tubus colymatia, ne ob aquæ violentiam ex inſtru<lb></lb> <pb pagenum="71"></pb> mento excidere cogatur.</s><s id="s.000487"> hęc autem erunt ad ſimilitudi<lb></lb> nem litteræ <foreign lang="grc">G</foreign> ipſi conglutinata, & conuerſa circa annu<lb></lb> lum inferiori tubo circumpoſitum,</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000488">XXVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000489">In aliquo aquæ fluxionem habente <lb></lb> conſtruitur animal ſiue ex ęre, ſiue ex alia ali<lb></lb> qua materia, quod oblato ipſi poculo bibit <lb></lb> cum ſtrepitu & clamore, vt ſitire videatur.</s><s id="s.000490"> <lb></lb> eſt autem conſtructio talis.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000491">Sit vas AB, in <figure></figure> <lb></lb> quod influit cana<lb></lb> liculus C: & in eo <lb></lb> ſit inflexus <expan abbr="ſiphõ">ſiphon</expan>, <lb></lb> ſiue ſpiratilis dia<lb></lb> betes DEF, cu<lb></lb> ius alterum crus <lb></lb> extra vaſis <expan abbr="fundũ">fundum</expan> <lb></lb> excedat.</s><s id="s.000492"> ipſi vero <lb></lb> ſubijciatur baſis <lb></lb> præcluſa GHKL, <lb></lb> habens & ipſa in<lb></lb> flexum ſiphonem <lb></lb> MNX.</s><s id="s.000493"> & oſculo <lb></lb> F ſubijciatur OP <lb></lb> <expan abbr="infũdibulũ">infundibulum</expan>, cuius <lb></lb> caulis feratur in <lb></lb> baſim GHKL, <lb></lb> tantum diſtans à <lb></lb> fundo, quantum <lb></lb> <pb pagenum="72"></pb> ad aquæ fluxum ſufficiat.</s><s id="s.000494"> animalis autem oſculum ſit ad <lb></lb> R, vbi tubus ponatur, per vnum pedem, vel per aliam <lb></lb> aliquam animalis partem occulte in baſim delatus, qui <lb></lb> ſit in RST.</s><s id="s.000495"> continget igitur repleto AB vaſe humorem ſu<lb></lb> perfluentem in OP infundibulum ferri: & impleri baſim <lb></lb> GHKL, <expan abbr=" ipſumq́">ipſumque</expan> AB vas exinaniri.</s><s id="s.000496"> Rurſus autem re<lb></lb> pleta baſi ſuperfluens humor per ſiphonem MNX baſim <lb></lb> exinaniet.</s><s id="s.000497"> <expan abbr="dumq́">dumque</expan> ea exinanitur, aer per oſculum R exina<lb></lb> nitum replebit locum.</s><s id="s.000498"> Quando igitur ipſi R poculum <lb></lb> offeramus, abſorbetur vi attractus humor pro aere quo<lb></lb> uſque baſis exinanita fuerit.</s><s id="s.000499"> & ita rurſus vas AB reple<lb></lb> tum exinanitur; & ſequuntur eadem, quæ dicta ſunt.</s><s id="s.000500"> <lb></lb> vt autem tempore opportuno, hoc eſt dum baſis exina<lb></lb> nitur, poculum offeramus, ſit aliquod motum ab efflu<lb></lb> xione, quæ fit per ſiphonem MNX, aqua ſcilicet in ip<lb></lb> ſum <expan abbr="incidẽte">incidente</expan>.</s><s id="s.000501"> in quod reſpicientes, cum mouebitur, tunc <lb></lb> poculum offeremus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000502">XXIX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000503">Eſt autem & aliter exiſtente aquæ influ<lb></lb> xione, & paniſco auerſo, bibere ipſum a<lb></lb>nimal.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000504">Sit enim baſis vndique præcluſa ABCD, diaphrag<lb></lb> ma habens ſecundum medium.</s><s id="s.000505"> in ſede vero inſiſtat ani<lb></lb> mal, & tubus per os ipſius ſit EFG.</s><s id="s.000506"> <expan abbr="habeatq́">habeatque</expan> baſis infle<lb></lb> xum ſiphonem HKL in loco inferiori, cuius vnum crus <lb></lb> extra fundum excedat.</s><s id="s.000507"> per medium vero diaphragma <lb></lb> ſit MN infundibulum, cuius caulis a fundo parum diſtet.</s><s id="s.000508"> <lb></lb> & baſi ABCD imponatur altera baſis XO, in qua pani<lb></lb> ſcus PR inſideat, habens axonion S, in partem baſis in<lb></lb> feriorem excedens, cui tubus TY coniungatur, qui ha<lb></lb><pb pagenum="73"></pb>beat in extremo phyalulam YV ſibi ipſi coniunctam, & <lb></lb> ſimul perforatam.</s><s id="s.000509"> Sit autem tantus TY tubus, ut auer<lb></lb> ſo paniſco phyalu<lb></lb> la <figure></figure> YV ponatur è <lb></lb> regione infundi<lb></lb> buli MN paulo ſu<lb></lb> pra.</s><s id="s.000510"> & in baſi ſit <lb></lb> phyalula QZ è re<lb></lb> gione infundibu<lb></lb> li MN, ſimul cum <lb></lb> ipſa baſi perfora<lb></lb> ta, in quam fera<lb></lb> tur aquę influxio <lb></lb> <foreign lang="grc">W</foreign> tanta, vt maior <lb></lb> ſit effluxione, quę <lb></lb> ſit per ſiphonem <lb></lb> HKL.</s><s id="s.000511"> feretur igi<lb></lb> tur prædicta aqua <lb></lb> per <expan abbr="infundibulũ">infundibulum</expan> <lb></lb> MN in partem in<lb></lb> feriorem baſis AB <lb></lb> CD aere, qui in <lb></lb> ipſa continetur, <lb></lb> per tubum EFG <lb></lb> recedente.</s><s id="s.000512"> & ba<lb></lb> ſis ſemper erit ple<lb></lb> na humido, propterea quòd influxio effluxione maior <lb></lb> ſit.</s><s id="s.000513"> Quando igitur paniſcum auertamus, phyalula YV <lb></lb> è regione infundibuli facta influxionem xxx excipit, quæ <lb></lb> quidem per tubum TY in alium ſecedit locum.</s><s id="s.000514"> Itaque <lb></lb> humido non amplius influente in partem <expan abbr="inferiorẽ">inferiorem</expan> baſis <lb></lb> ABCD ſiphon HKL ipſam exinaniet, aere per tubum <lb></lb> EFG abeunte.</s><s id="s.000515"> Quare animal oblato poculo rurſus bibit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="74"></pb> <p type="head"><s id="s.000516">XXX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000517">Poteſt etiam aliter bibere animal, neque <lb></lb> influente aqua, neque alio quopiam pani<lb></lb> ſcum mouente.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000518">Sit enim baſis ABCD, animalis autem oſculum ſit <lb></lb> ad E; & per pectus animalis, & poſteriorem pedem, uel <lb></lb> caudam ab oſculo E impellatur tubus EFG in partes in<lb></lb> teriores baſis delatus: & poſita baſi immobili, tubus E <lb></lb> FG, qui per animal tranſit perforetur tenui, & vix ap<lb></lb> parente foramine H.</s><s id="s.000519"> ſiquis igitur tubum EFG aqua im<lb></lb> pleat per aliquem tubum ſublimen, cuius extremum <lb></lb> apponatur ipſi H, manebit tubus EFG aqua plenus, <lb></lb> quòd ipſius oſcula ex æquo iaceant.</s><s id="s.000520"> & cum ori poculum <lb></lb> admoueamus, atque aliquam ipſius partem demerga<lb></lb>mus, continget tubi EFG membrum quod eſt ad G ma<lb></lb> ius fieri, & ob id humidum attrahere.</s><s id="s.000521"> hoc autem in ba<lb></lb> ſim ABCD deferetur.</s><s id="s.000522"> quare nulla eſt neceſsitas in hac <lb></lb> conſtructione baſim præcluſam eſſe.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="75"></pb> <p type="head"><s id="s.000523">XXXI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000524">In ſacris ægyptiorum ad porticus roræ æ<lb></lb> reæ verſatiles fiunt, vt qui ingrediuntur ip<lb></lb> ſas conuertant, propterea quòd æs purgare <lb></lb> videatur.</s><s id="s.000525"> Sunt autem & vaſa ad inſperſio<lb></lb> nem, ut ingredientes aſpergantur.</s><s id="s.000526"> Opor<lb></lb> teat igitur facere, ut conuerſa rota aqua ex <lb></lb> ipſa fluat ad inſperſionem, vt dictum eſt.</s></p> <p type="main"><s id="s.000527">Sit poſt <expan abbr="porticũ">porticum</expan> <figure></figure> <lb></lb> vas aquæ <expan abbr="occultũ">occultum</expan> <lb></lb> ABCD, perfora<lb></lb> tum in fundo fora<lb></lb> mine E.</s><s id="s.000528"> & ſub fun<lb></lb> dum conglutine<lb></lb> tur fiſtula FGHK, <lb></lb> habens & ipſa fora<lb></lb> <expan abbr="mẽ">mem</expan> è regione eius, <lb></lb> quod eſt in fundo, <lb></lb> intra quam ſit alia <lb></lb> fiſtula LM, ad L ip<lb></lb> ſi FGHK aggluti<lb></lb> nata, habens è re<lb></lb> gione E foramen <lb></lb> P.</s><s id="s.000529"> inter dictas vero <lb></lb> duas fiſtulas alia <lb></lb> aptetur NXOR, ita vt utramque contingat, & habeat <lb></lb> foramen S è regione ipſius E.</s><s id="s.000530"> Cum igitur dicta forami<lb></lb> na ſibi ipſis reſpondeant, ſiquis aquam in vas ABCD <lb></lb> infundat, extra fluet per fiſtulam LM.</s><s id="s.000531"> Si vero conuerta<lb></lb> mus fiſtulam NXOR, ita vt foramen S permutetur, non <lb></lb> <pb pagenum="76"></pb> amplius fluet.</s><s id="s.000532"> Itaque fiat rota fiſtulę NXOR coniuncta.</s><s id="s.000533"> <lb></lb> ergo ipſa conuerſa sæpius aqua effluet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000534">XXXII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000535">Vaſe vno exiſtente inijcere per os ipſius <lb></lb> plura vini genera, & per eundem canalem ſu<lb></lb> mere vnumquodque ipſorum, quod quis ele<lb></lb> gerit, ita vt pluribus vina inijcientibus, vnuſ<lb></lb> quiſque proprium ſumat, & ſigillatim tantum, quantum ab <lb></lb> ipſo iniectum fuerit.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000536">Sit vas præcluſum ABCD, collum interſeptum ha<lb></lb> bens diaphragmate EF: & interſepiatur <expan abbr="totũ">totum</expan> vas in tot <lb></lb> loca, quot voluerimus vina eſſe.</s><s id="s.000537"> ſintq́ue diaphragmata <lb></lb> GH KL, vt tria loca fiant MNX, in quæ vinum inijcia-<lb></lb> tur.</s><s id="s.000538"> perforetur autem diaphragma EF ſecundum <expan abbr="vnũquemque">vnum<lb></lb> quemque</expan> locum minutis foraminibus.</s><s id="s.000539"> & ſint foramina <lb></lb> OPR, ex quibus erigantur tubuli PS OT RY in vaſis <lb></lb> collum, ſimul cum ipſo perforati.</s><s id="s.000540"> & iuxta vnumquem<lb></lb> que tubulum ſint foramina minuta in diaphragmate EF <lb></lb> inſtar cribi, per quæ humidum in propria loca defera<lb></lb> tur.</s><s id="s.000541"> Quando igitur volumus infundere vnumquodque <lb></lb> vinum, comprehendemus digitis ſpiracula STY: & per <lb></lb> collum <foreign lang="grc">F</foreign> vinum infundemus.</s><s id="s.000542"> hoc autem in nullum lo<lb></lb> cum procedet, quòd aer, qui in locis continetur, non <lb></lb> habet egreſſum.</s><s id="s.000543"> ſed cum remiſerimus vnum <expan abbr="ſpiraculorũ">ſpiraculorum</expan> <lb></lb> STY, aer qui in eo loco eſt, per cribrum excedet, vino <lb></lb> in locum incidente.</s><s id="s.000544"> Rurſus ſpiraculum comprehenden<lb></lb> tes, aliud ſimiliter remittemus, & alterum inijciemus <lb></lb> <pb pagenum="77"></pb> <figure></figure> vinum.</s><s id="s.000545"> poſtea deinceps reliqua, quotcumque vina fue<lb></lb> rint; & loci numero ęquales in vaſe ABCD.</s><s id="s.000546"> Excipie<lb></lb> mus autem vnumquodque ipſorum ſigillatim per eun<lb></lb> dem canalem hoc modo.</s><s id="s.000547"> infundo vaſis ABCD ex ſin<lb></lb> gulis locis ſinguli procedant tubi.</s><s id="s.000548"> ex loco quidem M tu<lb></lb> bus Q <foreign lang="grc">Y</foreign>, ex N vero tubus <foreign lang="grc">W</foreign> Z, & ex X tubus VI, quo<lb></lb> rum extrema <foreign lang="grc">Y</foreign> ZI ſimul perforentur cum alio tubo <foreign lang="grc">Y</foreign> Z <lb></lb> I <foreign lang="grc">α</foreign>.</s><s id="s.000549"> Rurſus alius tubus <foreign lang="grc">β γ</foreign> intra ipſum <foreign lang="grc">Y</foreign> ZI <foreign lang="grc">α</foreign> diligenter <lb></lb> aptetur, obturatus ad interiorem partem <foreign lang="grc">γ</foreign>, habenſq́ue <lb></lb> foramina è regione oſculorum <foreign lang="grc">Y</foreign> ZI, ita vt conuerſo tu<lb></lb> bo <foreign lang="grc">β γ</foreign> foramina ad vnum quodque ipſorum adducta ex<lb></lb> cipiant vinum, quod in ſingulis ipſorum continetur; & <lb></lb> per oſculum exterius tubi <foreign lang="grc">β γ</foreign> extra effundant.</s><s id="s.000550"> tubo au<lb></lb> <pb pagenum="78"></pb> tem <foreign lang="grc">β γ</foreign> coniunctus ſit ferreus obeliſcus <foreign lang="grc">δ ε</foreign>.</s><s id="s.000551"> & ad partem <lb></lb> quidem <foreign lang="grc">ε</foreign> ex plumbo agglutinatur pondus <foreign lang="grc">κ</foreign>; ad <foreign lang="grc">δ</foreign> vero <lb></lb> fibula ferrea <foreign lang="grc">δ σ</foreign>, habens in medio <expan abbr="phialulã">phialulam</expan> <expan abbr="agglutinatã">agglutinatam</expan> <lb></lb> <foreign lang="grc">σ</foreign> cuius concaua ad ſuperiora ſpectent.</s><s id="s.000552"> Sit autem & co<lb></lb> nus colurus concauus, cuius maior circulus <foreign lang="grc">ζ</foreign>, & minor <lb></lb> <foreign lang="grc">θ</foreign>, per quem & fibula <foreign lang="grc">δ ς τ</foreign> procedat.</s><s id="s.000553"> fiant etiam ſphęru<lb></lb> læ plumbeę inæquales, quæ tot numero ſint, quot & <lb></lb> loci MNX.</s><s id="s.000554"> ſi igitur minorem ſphærulam imponamus <lb></lb> phialulæ <foreign lang="grc">ζ θ</foreign>, cum ſit grauis ad inferiorem partem ferre<lb></lb> tur; quouſque coni coluri ſuperficiem concauam contin<lb></lb> gat, & conuertant tubum <foreign lang="grc">β γ</foreign>, ita vt foramen quod eſt in <lb></lb> ipſo fiat è regione <foreign lang="grc">Y</foreign>, & excipiat vinum in eo loco con<lb></lb> tentum.</s><s id="s.000555"> quod quidem vſque eo fluet, quoad ſphæra phia<lb></lb> lulæ imponatur, niſi forte totum effluxerit.</s><s id="s.000556"> Si uero ſphę<lb></lb> ram auferamus, rurſus pondus <foreign lang="grc">κ</foreign> conuerſum obturabit <lb></lb> foramen <foreign lang="grc">Y</foreign> ut uinum non amplius fluat.</s><s id="s.000557"> Rurſus igitur ſi <lb></lb> aliam ſphærulam imponamus, plus deorſum feretur & <lb></lb> plus conuertet tubum <foreign lang="grc">β</foreign> quouſque foramen in ipſo è re<lb></lb> gione Z fiat: & ita uinum, quod in eo loco continetur, <lb></lb> fluet.</s><s id="s.000558"> & rurſus eleuata ſphærula pondus <foreign lang="grc">κ</foreign> deſcendens fo<lb></lb> ramen Z obturabit, ut non amplius fluat uinum.</s><s id="s.000559"> Quòd <lb></lb> ſi alia ſphærula imponatur adhuc plus conuertetur tu<lb></lb> bus <foreign lang="grc">β</foreign>, adeo ut uinum, quod eſt in loco X effluat.</s><s id="s.000560"> Opor<lb></lb> tet autem minorem ſphęrulam phialulę impoſitam euin<lb></lb> cere pondus <foreign lang="grc">κ</foreign> , hoc eſt tubum <foreign lang="grc">β</foreign> conuertere: ita enim <lb></lb> euincet & aliæ ſphærulæ, & tubum <foreign lang="grc">β</foreign> conuertent.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="79"></pb> <p type="head"><s id="s.000561">XXXIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000562">Lucernam ſe ipſam conſumentem con<lb></lb> ſtruere.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000563">Sit lucerna ABC, & per os ipſius fibula ferrea impel<lb></lb> latur DE, circa E punctum libere mota.</s><s id="s.000564"> & circa fibulam <lb></lb> ellychnium circumuoluatur, ut facile ſolui poſsit.</s><s id="s.000565"> apte<lb></lb> tur autem & tympanum dentatum F, quod circa axicu<lb></lb> lum expedite moueatur.</s><s id="s.000566"> & eius dentes fibulam contin<lb></lb> gant, ita ut ipſo conuerſo ellychnium per dentes impel<lb></lb> <figure></figure> <pb pagenum="80"></pb> latur.</s><s id="s.000567"> & habeat lucerna vmbilicum valde apertum.</s><s id="s.000568"> inie<lb></lb> cto autem oleo innatet lebetarium G, rectam habeas re<lb></lb> gulam H ſibi ipſi coniunctam, <expan abbr="dentatamq́">dentatamque</expan> ac tympani <expan abbr="dẽtibus">den<lb></lb>tibus</expan> implicatam.</s><s id="s.000569"> continget igitur oleo conſumpto le<lb></lb>betarium deſcendere, & per regulæ dentes conuertere <lb></lb> tympanum F ita ut ellychnium impellatur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000570">XXXIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000571">Vaſe exiſtente, & canalem apertum ha<lb></lb> bente iuxta fundum, <expan abbr="humoreq́">humoreque</expan> in ipſum in<lb></lb> fuſo, interdum quidem à principio fluet ca<lb></lb> nalis, interdum vero circa medium; & in<lb></lb> terdum toto vaſe repleto, vel & generaliter <lb></lb> quantocumque infuſo humore fluet canalis <lb></lb> & totum humorem effundet.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="81"></pb> <p type="main"><s id="s.000572">Sit vas AB <expan abbr="collũ">collum</expan> habens diaphragmate <lb></lb> <expan abbr="interſeptũ">interſeptum</expan>: & <lb></lb> per diaphragma tubus CD, demittatur coarctatus, & <expan abbr="tãtũ">tantum</expan> <lb></lb> diſtans à fundo, <figure></figure> <lb></lb> <expan abbr="quãtũ">quantum</expan> ad aquæ flu<lb></lb> xum ſufficiat.</s><s id="s.000573"> Sit <lb></lb> autem & ſiphon <lb></lb> inflexus EFG, cu<lb></lb> ius <expan abbr="intrinſecũ">intrinſecum</expan> qui<lb></lb> dem crus diſtet à <lb></lb> fundo, quantum <lb></lb> ſatis ſit ad fluxum <lb></lb> aquæ, alterum ve<lb></lb> ro extra produ<lb></lb> ctum in canalem <lb></lb> conformetur.</s><s id="s.000574"> & <lb></lb> ſiphonis curuitas <lb></lb> ſit iuxta <expan abbr="collũ">collum</expan> va<lb></lb> ſis habeatq́ue vas <lb></lb> <expan abbr="ſpiraculũ">ſpiraculum</expan> H iuxta <lb></lb> diaphragma in <expan abbr="vẽtrẽ">ven<lb></lb>trem</expan> eius deferens.</s><s id="s.000575"> <lb></lb> Si igitur velimus <lb></lb> a principio ſtatim <lb></lb> humore infuſo ca<lb></lb> nalem fluere, ſpi<lb></lb> raculum H digi<lb></lb> to comprehendemus, & fluet canalis.</s><s id="s.000576"> aere enim, qui in <lb></lb> vaſe continetur, antipariſtaſim non habente, humor <lb></lb> per inflexum ſiphonem extra errumpet.</s><s id="s.000577"> Quod ſi non <lb></lb> comprehendamus ſpiraculum procedet humor in uen<lb></lb> trem vaſis; & canalis non fluet quouſque rurſus ſpiracu<lb></lb> lum comprehendamus.</s><s id="s.000578"> poſtea remiſſo ſpiraculo ſiphon <lb></lb> omnem humorem effundet.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="82"></pb> <p type="head"><s id="s.000579">XXXV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000580">Conſtruitur etiam vas, quod quouſque in<lb></lb> fundas humorem excipit, ſi vero deſiſtas, <lb></lb> non amplius excipit.</s><s id="s.000581"> fit autem hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000582">Sit vas AB collum habens diaphragmate CD interſe<lb></lb> ptum, & per diaphragma demittatur tubus EF, a fun<lb></lb> do quidem parum diſtans, excedens autem diaphragma <lb></lb> ita vt à labro vaſis non multum diſtet; circa quem alius <lb></lb> tubus circumponatur GH à diaphragmate, & à tubo tan<lb></lb> <pb pagenum="83"></pb> tum diſtans, quantum ad aquę fluxum ſatis ſit.</s><s id="s.000583"> tubi ue<lb></lb> ro GH pars ſuperior ſquammula obtegatur; & vas ha<lb></lb> beat ſpiraculum K in <expan abbr="ventrẽ">ventrem</expan> <expan abbr="deferẽs">deferens</expan>.</s><s id="s.000584"> Quando igitur per <lb></lb> collum humorem infundamus, continget ipſum proce<lb></lb> dere in ventrem vaſis per tubum GH, & per EF, aere per <lb></lb> ſpiraculum K excendente.</s><s id="s.000585"> Quod ſi deſiſtamus, & <expan abbr="collũ">collum</expan> va<lb></lb> ſis <expan abbr="exinanitũ">exinanitum</expan> fuerit, aer continuitatem abrumpet.</s><s id="s.000586"> quare <lb></lb> humor, qui eſt in tubo GH delapſus cadet in diaphrag<lb></lb> ma.</s><s id="s.000587"> Sit autem latitudo circa GH talis, vt ſua grauitate <lb></lb> humor decidat.</s><s id="s.000588"> at infuſo altero humore, aer in tubo EF <lb></lb> collectus, & in GH non permittet ipſum humorem in<lb></lb> gredi.</s><s id="s.000589"> ſed ſupra vaſis labrum ſuperfundetur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="84"></pb> <p type="head"><s id="s.000590">XXXVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000591">Conſtruitur autem & ſatyriſcus ſuper qua<lb></lb> dam baſi, utrem in manibus tenens, cui ad<lb></lb> iacet labellum; & infuſo in ipſum humore, <lb></lb> ita vt repleatur, aqua per vtrem in labellum <lb></lb> influet, & non ſuperfundetur, quouſque to<lb></lb> ta per vtrem aqua euacuata fuerit.</s><s id="s.000592"> eſt autem <lb></lb> conſtructio talis.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000593">Sit <expan abbr="quædã">quædam</expan> baſis AB vndique præcluſa, ſiue cylindrica, <lb></lb> flue octagona <expan abbr="ornamẽti">ornamenti</expan> gratia, quæ diaphragmate CD <lb></lb> <pb pagenum="85"></pb> <figure></figure> diſtinguatur.</s><s id="s.000594"> & per diaphragma protendatur tubus EF <lb></lb> ſimul cum eo perforatus, & ab operculo parum diſtans.</s><s id="s.000595"> <lb></lb> per operculum vero impellatur tubus GH paulum exce<lb></lb> dens in partem ſuperiorem, qui habeat labellum ſibi im<lb></lb> poſitum, atque à fundo tantum diſtet, quantum ad a<lb></lb> quæ fluxum ſit ſatis: coarctetur <expan abbr="autẽ">autem</expan> & operculo vaſis, & <lb></lb> ipſi diaphragmati.</s><s id="s.000596"> deinde alius tubus KLM ſimiliter im<lb></lb> pellatur per <expan abbr="operculũ">operculum</expan>, à diaphragmate parum diſtans, <lb></lb> <expan abbr="coarctatusq́">coarctatus</expan> operculo, & ex ſe ipſo in labellum fluxionè <lb></lb> deferens.</s><s id="s.000597"> quod quidem labellum imponitur tubo GH <lb></lb> ſimul cum eo perforatum.</s><s id="s.000598"> His ita conſtitutis vas AD im<lb></lb> pleatur humore per foramen N, quod poſt infuſionem <lb></lb> obturetur.</s><s id="s.000599"> Si igitur in labellum humorem infundamus, <lb></lb> <pb pagenum="86"></pb> deſcendet per GH tubum in vas BC, aere per EF egre<lb></lb> diente, qui quidem cum in vas AD procedat, humo<lb></lb> rem in ipſo contentum per tubum KLM in labellum ex<lb></lb> primit.</s><s id="s.000600"> hic autem rurſus in vas BC delatus exprimit ſi<lb></lb> militer aerem, qui eſt in ipſo: atque is rurſus aquam, <lb></lb> quæ eſt in vaſe AD exprimit in labellum, & hoc tamdiu <lb></lb> erit, quoad aqua, quæ in vaſe AD continetur, euacuata <lb></lb> fuerit.</s><s id="s.000601"> Oportebit autem tubum MLK per os vtris eſſe, <lb></lb> & omnino tenuem exiſtere, vt demonſtratio hæc longio<lb></lb> ri tempore permaneat.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000602">XXXVII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000603">Sacelli conſtructio, vt igne accenſo valuę <lb></lb> ſponte aperiantur, & eo extincto rurſus clau<lb></lb> dantur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000604">Sit prædictum ſacellum in baſi ABCD, ſupra quam <lb></lb> arula ED collocetur: & per arulam impellatur tubus <lb></lb> GF, cuius oſculum quidem F ſit intra ipſam arulam, <lb></lb> oſculum vero G in ſphęra quadam H comprehendatur <lb></lb> à centro ipſius parum diſtans.</s><s id="s.000605"> coarctetur autem ſphæra <lb></lb> ipſi tubo GF: ſitq́ue in ſphæra inflexus ſiphon KLM, & <lb></lb> valuarum cardines in partem inferiorem extendantur, <lb></lb> & expedite conuertantur in enodacibus, qui ſunt in baſi <lb></lb> <pb pagenum="87"></pb> <figure></figure> ABCD, Ex cardinibus catenulæ in vnum coactæ per <lb></lb> trochleam ad vas NX concauum & ſuſpenſum religen<lb></lb> tur; alteræ vero catenulę cardinibus obuolutæ, ſuperio<lb></lb> ribuſq́ue contrariæ, & in vnum coactæ per trochleam <lb></lb> <pb pagenum="88"></pb> religentur ad pondus plumbeum, per quod deſcendens <lb></lb> valuæ claudentur.</s><s id="s.000606"> ſiphon autem KLM habeat exterius <lb></lb> crus in vas ſuſpenſum <expan abbr="deferẽs">deferens</expan>.</s><s id="s.000607"> & per <expan abbr="quoddã">quoddam</expan> foramen P <lb></lb> aqua in ſphæram infundatur, a deo vt ad dimidium per<lb></lb> ueniat, quod quidem foramen poſt infuſionem obture<lb></lb> tur.</s><s id="s.000608"> continget igitur igne euaporante aerem, qui eſt in <lb></lb> arula calefactum in ampliorem locum fundi.</s><s id="s.000609"> hic autem <lb></lb> per tubum FG in ſphæram procedens, humorem, qui <lb></lb> in ea continetur per ſiphonem KLM in ſuſpenſum vas <lb></lb> extrudet.</s><s id="s.000610"> quod vas deſcendens attrahet catenulas, & va<lb></lb> luas aperiet.</s><s id="s.000611"> Rurſus extincto igne aer quidem attenua<lb></lb> tus excedet per raritates parietis ſphærę.</s><s id="s.000612"> inflexus autem <lb></lb> ſiphon KLM humorem ex vaſe ſuſpenſo attrahet, ita vt <lb></lb> repleatur locus excretarum raritatum.</s><s id="s.000613"> erit enim ipſius <lb></lb> extremitas immerſa in aqua, quę in vaſe ſuſpenſo conti<lb></lb> netur.</s><s id="s.000614"> exinanito autem vaſe, & obid leuiori facto, rur<lb></lb> ſus pondus ſuſpenſum deorſum repens valuas occludet.</s><s id="s.000615"> <lb></lb> Sunt qui pro aqua vtuntur hydrargyro, quoniam & aqua <lb></lb> grauius eſt, & à caliditate facile ſoluitur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="89"></pb> <p type="head"><s id="s.000616">XXXVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000617">Contingit etiam aliter accenſo igne val<lb></lb> uas aperi.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="90"></pb> <p type="main"><s id="s.000618">Sit rurſus ſacellum in aliqua baſi ABCD, in qua ſit <lb></lb> ara E: & per aram tubus FGH referatur in paruum <expan abbr="vtrẽ">vtrem</expan> <lb></lb> K vndique pręcluſum.</s><s id="s.000619"> vtri vero ſubijciatur, pondus L, <lb></lb> ex quo catenula per trochleam religetur ad catenulas, <lb></lb> quę ſunt circa cardines, ita vt compreſſo vtre pondus L <lb></lb> euincat, & valuas claudat.</s><s id="s.000620"> impoſito autem igne aperiat.</s><s id="s.000621"> <lb></lb> Rurſus enim aer, qui eſt in ara calore effuſus per tubum <lb></lb> FGH in vtrem procedet, & ipſum vnà cum pondere <lb></lb> L attrahet, & vuluæ aperiuntur.</s><s id="s.000622"> nam vel ipſæ per ſe ipſas <lb></lb> ſponte clauduntur, vel habebunt contrapoſitum pon<lb></lb> dus ipſas aperiens.</s><s id="s.000623"> extincto autem igne, & recedente <lb></lb> aere, qui in vtrem ingreſſus eſt, pondus deſcendens ſi<lb></lb> mul cum vtre attrahet, & valuas claudet.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="91"></pb> <p type="head"><s id="s.000624">XXXIX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000625">Vaſe vino repleto, & canales tres habente, <lb></lb> per <expan abbr="mediũ">medium</expan> <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> fluere vinum: & quando a<lb></lb> aquam infundamus, vinum non adhuc fluere, <lb></lb> ſed <expan abbr="aquã">aquam</expan> per reliquos duos canales.</s><s id="s.000626"> quando <lb></lb> <expan abbr="autẽ">autem</expan> aqua fluere deſinat, <expan abbr="vinũ">vinum</expan> <expan abbr="p̃">per</expan> <expan abbr="mediũ">medium</expan> fluere, <lb></lb> & hoc toties fit, quoties aquam <expan abbr="infũdamus">infundamus</expan>.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000627">Sit aliquod vas <figure></figure> <lb></lb> AB, interſeptum <lb></lb> habens <expan abbr="collũ">collum</expan> dia<lb></lb> phragmate CD.</s><s id="s.000628"> <lb></lb> habeatq́ue ad <expan abbr="fũdum">fun<lb></lb> dum</expan> canalem E.</s><s id="s.000629"> <lb></lb> & per diaphra<lb></lb> gmata traijcian<lb></lb> tur duo tubi FG <lb></lb> H KLM <expan abbr="deſinẽtes">deſinen<lb></lb>tes</expan> in canales; & <lb></lb> ſupra diaphra<lb></lb> gma excedentes <lb></lb> circa exceſſus ve<lb></lb> ro imponantur <lb></lb> alij tubi NX coo<lb></lb> perti ex ſuperiori <lb></lb> parte, diſtanteſ<lb></lb> q́ue à diaphra<lb></lb> gmate, quantum <lb></lb> ad aquæ fluxum <lb></lb> ſatis ſit.</s><s id="s.000630"> & alius <lb></lb> tubus PO ſimul <lb></lb> perforetur cum <lb></lb> <pb pagenum="92"></pb> ipſo FGH, parum diſtans à diaphragmate CD.</s><s id="s.000631"> Com<lb></lb> prehenſo igitur canali E, vas AB per aliquod foramen <lb></lb> V vino replentur, quod quidem obturetur poſt infuſio<lb></lb> nem.</s><s id="s.000632"> Itaque continget dimiſſo E canali vinum fluere, <lb></lb> aer enim per oſculum R, & per tubum OP extra proce<lb></lb> det.</s><s id="s.000633"> Quod ſi aquam in diaphragma CD infundamus, <lb></lb> extra feretur per tubos FGH KLM.</s><s id="s.000634"> aere autem in vas <lb></lb> AB ingreſſum non habente, non adhuc fluet vinum, quo<lb></lb> uſque tota aqua affundatur: & rurſus aere ingreſſum ha<lb></lb> bente vinum fluet.</s><s id="s.000635"> poteſt autem pro tubo OP alius eſſe <lb></lb> tubus RS ſimul cum diaphragmate perforatus, circa <lb></lb> quem alius TY imponatur ad ſimilitudinem NX, ſed ip<lb></lb> ſis ſublimior, ita vt tubus RS ſit ſupra vaſis labrum, <lb></lb> & eadem, quæ dicta ſunt ſequentur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000636">XL.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000637">Baſi exiſtente, in qua arbuſcula conſiſtit, <lb></lb> & circa arbuſculam draco inuoluitur, aſtat<lb></lb> q́ue Hercules ſagittans, et pomo baſi impo<lb></lb> ſito, poſtquàm aliquis à baſi pomum manu <lb></lb> eleuauerit, Hercules quidem ſagittam dimit<lb></lb> tet in draconem, & Draco ſibilabit.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000638">Sit dicta baſis præcluſa AB diaphragma <lb></lb> habens CD: <lb></lb> <pb pagenum="93"></pb> <figure></figure> & diaphragmati coniunctus ſit paruus conus EF, & con<lb></lb> cauus, & mutilus, qui habeat <expan abbr="minorẽ">minorem</expan> circulum F <expan abbr="apertũ">apertum</expan> <lb></lb> verſus <expan abbr="fundũ">fundum</expan>, & parum <expan abbr="diſtantẽ">diſtantem</expan>, <expan abbr="quantũ">quantum</expan> ſcilicet ad aquę <lb></lb> fluxum ſufficiat.</s><s id="s.000639"> huic autem intra coaptatus ſit alter co<lb></lb> nus H ex catenula quadam per foramen religatus ad po<lb></lb> mum K baſi impoſitum.</s><s id="s.000640"> & Hercules teneat arculum cor<lb></lb> neum, intentum neruum habentem, <expan abbr="diſtantemq́">diſtantemque</expan> à dex<lb></lb> tra manu quantum ſatis ſit.</s><s id="s.000641"> in dextra autem manu aduer-<lb></lb> <pb pagenum="94"></pb> ſus Draconem ſit manus omnino ſimilis extrinſecæ, præ<lb></lb> terquàm quod parua, habens & nerui emiſſorium.</s><s id="s.000642"> & ex <lb></lb> emiſſorij parte extrema catenula, ſiue funis per baſim re<lb></lb> feratur in trochleam ſupra diaphragma <expan abbr="poſitã">poſitam</expan>: & adhuc <lb></lb> in <expan abbr="catenulã">catenulam</expan> ad <expan abbr="conũ">conum</expan>, & ad pomum religatam.</s><s id="s.000643"> Attrahe<lb></lb> mus igitur arcum, & ſub manum ſubijcientes conſtrin<lb></lb> gemus emiſſorium, ita vt funis extentus ſit, & pomum <lb></lb> ad inferiorem partem compellatur.</s><s id="s.000644"> Sit autem funis per <lb></lb> corpus, & per manum intra Herculem.</s><s id="s.000645"> & ex diaphrag<lb></lb> mate ſupra baſim extendatur paruus tubus eorum, qui <lb></lb> ſibilare ſoliti ſunt.</s><s id="s.000646"> <expan abbr="Sitq́">Sitque</expan> ſub arbuſcula aut intra ipſam.</s><s id="s.000647"> <lb></lb> vas autem AD aqua impleatur.</s><s id="s.000648"> & ſit arbuſcula quidem <lb></lb> LM, arcus NX, neruus OP manus aſſumens RS, emiſſo- <lb></lb> rium TY, funis VQ, trochlea Q circa quam funis.</s><s id="s.000649"> fiſtu<lb></lb> la vero Z <foreign lang="grc">W</foreign>.</s><s id="s.000650"> Si quis igitur pomum K eleuet, ſimul eleua<lb></lb> bit & conum H, <expan abbr="attrahetq́">attrahetque</expan> funem YVQ, & manum de<lb></lb> ducet, ita vt ſagitta dimittatur.</s><s id="s.000651"> & aqua, quæ eſt in vaſe <lb></lb> AD, deſcendens in BC vas extrudet aerem in ipſo exi<lb></lb> ſtentem per fiſtulam, & ſonum perficiet.</s><s id="s.000652"> poſito autem <lb></lb> rurſus pomo, conus alteri congruens ſiſtet fluxum, vt <lb></lb> non amplius ſonus reddatur.</s><s id="s.000653"> Rurſus igitur aptabimus <lb></lb> ea, quæ ſunt circa ſagittam, & dimittemus.</s><s id="s.000654"> repleto au<lb></lb> tem vaſe BC, rurſus ipſum euacuabimus, per aliquem <lb></lb> canalem, qui clauiculam habeat.</s><s id="s.000655"> & vas AD quemadmo<lb></lb> dum & antea, implebimus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="95"></pb> <p type="head"><s id="s.000656">XLI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000657">Vaſis conſtructio, quod <foreign lang="grc">δικαιόμετρον</foreign>, videli<lb></lb> cet iuſtæ menſuræ appellatur.</s><s id="s.000658"> hoc autem hu<lb></lb> mido repletum quotieſcumque inuertatur, <lb></lb> æqualem quantitatem effundit.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000659">Sit aliquod vas <figure></figure> <lb></lb> AB, interſeptum <lb></lb> habens collum AB <lb></lb> diaphragmate: & <lb></lb> ad fundum vaſis <lb></lb> ſit ſphærula C, ca<lb></lb> piens menſuram, <lb></lb> <expan abbr="quã">quam</expan> effundere vo<lb></lb> luerimus.</s><s id="s.000660"> per dia<lb></lb> phragma vero de<lb></lb> mittatur tubus <lb></lb> ſubtiliſsimus DE.</s><s id="s.000661"> <lb></lb> ſimul cum ſphæru<lb></lb> la perforatus.</s><s id="s.000662"> & in <lb></lb> parte <expan abbr="ĩferiori">inferiori</expan> ſphę<lb></lb> rulę ſit paruum fo<lb></lb> ramen F, à quo ex<lb></lb> tendatur tubulus <lb></lb> FG, ſub <expan abbr="auriculã">auriculam</expan> <lb></lb> vaſis tendens, & ſi<lb></lb> mul perforatus <expan abbr="cũ">cum</expan> <lb></lb> ea, quæ concaua <lb></lb> exiſtat: & iuxta <lb></lb> dictum foramen <lb></lb> ſit aliud foramen <lb></lb> L tendens in al<lb></lb> <pb pagenum="96"></pb>ueum vaſis.</s><s id="s.000663"> habeat autem auricula etiam ſpiraculum H.</s><s id="s.000664"> <lb></lb> comprehendentes igitur H ſpiraculum vas humido re<lb></lb> plebimus per foramen, quod poſt infuſionem obture<lb></lb> tur.</s><s id="s.000665"> vel etiam per ipſum tubulum DE vas implebitur, <lb></lb> exiſtente in ventre vaſis paruo foramine, per quod aer <lb></lb> expellatur.</s><s id="s.000666"> ſimul quoque humido replebitur ſphærula <lb></lb> per tubulum DE.</s><s id="s.000667"> ergo ſi inuertentes vas ſpiraculum H <lb></lb> dimittamus, effluet humidum, quod in ſphærula C, & <lb></lb> in tubulo DE continetur.</s><s id="s.000668"> Rurſus ſi comprehentes ſpira<lb></lb> culum vas inuertamus, & ſphærula, & tubulus implebun<lb></lb> tur; aer enim, qui eſt in ipſis ab incidente humido ex<lb></lb> pelletur.</s><s id="s.000669"> Poſtea rurſus quando vas inuertamus, ęqua<lb></lb> lis molis humidum effluet, niſi fortaſſe ob differentiam <lb></lb> tubuli DE, non enim ſemper implebitur.</s><s id="s.000670"> ſed iuxta vaſis <lb></lb> inanitionem & ipſe inanietur.</s><s id="s.000671"> hæc autem differentia om<lb></lb> nino minima erit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="97"></pb> <p type="head"><s id="s.000672">XLII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000673">In quædam vaſa perflata, aqua hoc modo <lb></lb> comprimitur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000674"> Per os vaſis <figure></figure> <lb></lb> <expan abbr="ĩpellatur">impellatur</expan> tubus, <lb></lb> à fundo quidem <lb></lb> parum diſtans, <lb></lb> <expan abbr="coagmẽtatus">coagmentatus</expan> au<lb></lb> tem ipſi ori, & <lb></lb> in paruum oſcu<lb></lb> lum deſinens.</s><s id="s.000675"> Si <lb></lb> igitur <expan abbr="dictũ">dictum</expan> <expan abbr="oſculũ">o<lb></lb> ſculum</expan> digito <expan abbr="cõprehẽdẽtes">com<lb></lb>prehendentes</expan> per <lb></lb> quoddam fora<lb></lb> men humidum <lb></lb> infundamus; & <lb></lb> & poſt <expan abbr="infuſionẽ">infuſionem</expan> <lb></lb> per idem fora<lb></lb> men inflantes, ip<lb></lb> ſum claui obtu<lb></lb> remus, & dimit<lb></lb> tamus tubi <expan abbr="oſculũ">oſcu<lb></lb> lum</expan> per ipſum <expan abbr="oſculũ">o<lb></lb> ſculum</expan> ab inflato, <lb></lb> & compreſſo ae<lb></lb> re humidum ex<lb></lb> puetur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="98"></pb> <p type="head"><s id="s.000676">XLIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000677">Ex diſtantijs voces auicularum hoc mo<lb></lb> do efficiuntur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000678">Sit vas præcluſum, per quod infundibulum tranſmitti<lb></lb> tur, cuius caulis à fundo tantum diſtet, <expan abbr="quãtum">quantum</expan> ad aquæ <lb></lb> <expan abbr="fluxũ">fluxum</expan> ſatis ſit.</s><s id="s.000679"> ſuperponitur autem infundibulo vas con<lb></lb> cauum in cnodacibus verſatum, habenſq́ue in inferiori <lb></lb> parte pondera, in quod aqua ſemper influit.</s><s id="s.000680"> Contingit <lb></lb> igitur vacuo exiſtente vaſe, quod in cnodacibus verſatur, <lb></lb> ipſum rectum permanere: pondus enim habet in fundo <lb></lb> appoſitum.</s><s id="s.000681"> atque eo repleto aqua in vas præcluſum ef<lb></lb> fundetur.</s><s id="s.000682"> & aer qui eſt in ipſo, per quandam fiſtulam ex<lb></lb> pulſus ſonum reddet.</s><s id="s.000683"> exinanitur autem vas per <expan abbr="quendã">quendam</expan> <lb></lb> ſiphonem inflexum: & in quo tempore exinanitio fit, rur<lb></lb> ſus vas repletum inuertitur.</s><s id="s.000684"> Itaque oportebit influxio<lb></lb>nem haud in medium vaſis incidere, vt ipſum repletum <lb></lb> ſubito inuertatur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="99"></pb> <p type="head"><s id="s.000685">XLIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000686">ALITER.</s><s id="s.000687"> etiam ex diſtantijs ſoni hoc mo<lb></lb> do fiunt.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000688">Eſt vas habens <figure></figure> <lb></lb> plura diaphrag<lb></lb> mata tranſuerſa.</s><s id="s.000689"> <lb></lb> in locis <expan abbr="autẽ">autem</expan> dia<lb></lb> betæ ſunt ad infe<lb></lb> riores locos defe<lb></lb> rentes, <expan abbr="fluxibusq́">fluxibusque</expan> <lb></lb> inæquales: & in lo<lb></lb> co inferiori appo<lb></lb> nitur ſyringula ſo<lb></lb> num edens.</s><s id="s.000690"> In ſu<lb></lb> perius autem vas <lb></lb> defertur aquæ flu<lb></lb> xus.</s><s id="s.000691"> Itaque reple<lb></lb> to ſuperiori vaſe <lb></lb> contingit humi<lb></lb> dum per diabe<lb></lb> tem, qui eſt in ip<lb></lb> ſo in inferius pro<lb></lb> cedere, quouſque <lb></lb> ad vltimum deue<lb></lb> nerit.</s><s id="s.000692"> quippe <expan abbr="cũ">cum</expan> <lb></lb> vas pręcluſum po<lb></lb> natur.</s><s id="s.000693"> At vero <lb></lb> aer, qui in ipſo eſt <lb></lb> extruſus per fiſtulam ſonum perficit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="100"></pb> <p type="head"><s id="s.000694">XLV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000695">Et ſphæræ trepudiant hoc modo.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000696">Lebes aquam habens cooperto ore ſuccenditur.</s><s id="s.000697"> ab o<lb></lb> perculo autem procedit tubus, ex cuius extremo dimi<lb></lb> dia ſphæra concaua ſimul perforatur.</s><s id="s.000698"> Si igitur leuem <lb></lb> ſphærulam in dimidiam ſphæram inijciamus, continget <lb></lb> vaporem, qui ex lebete per tubum attollitur, ſphærulam <lb></lb> eleuare adeo vt tripudiare videatur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="101"></pb> <p type="head"><s id="s.000699">XLVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000700">Fit et ſphæra perſpicua aerem & a<lb></lb> quam intra ſeſe continens, & in medio ipſius <lb></lb> ſphærulam inſtar mundi.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000701"><expan abbr="Fiũt">Fiunt</expan> enim duo hemi<lb></lb> ſphæria <figure></figure> ex vitro <expan abbr="quorũ">quorum</expan> <lb></lb> alterum obtegitur la<lb></lb> mina ærea, in medio <lb></lb> foramen <expan abbr="rotũdum">rotundum</expan> ha<lb></lb> bente.</s><s id="s.000702"> fit autem ſphæ<lb></lb> rula minor, ac leuis, & <lb></lb> in aquam quæ eſt in al<lb></lb> tero hemiſsphęrio inij<lb></lb> citur.</s><s id="s.000703"> poſtea huic appo<lb></lb> nitur, hemiſsphærium <lb></lb> obtectum, & humidi quantitate extracta ex aqua, qui in <lb></lb> medio eſt locus ſphærulam continebit.</s><s id="s.000704"> ergo altero he<lb></lb> miſphærio perficietur id, quod propoſitum eſt.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000705">XLVII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000706">Quæ gutta appellatur, ſtillat ſole in ip<lb></lb> ſam ingruente.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000707">Sit baſis pręcluſa ABCD, per quam infundibulum <lb></lb> impellatur, cuius caulis à fundo paululum diſtet: & ſit <lb></lb> ſphęrula EF, ex qua tubus in baſim feratur, à fundo vaſis, <lb></lb> & à pariete ſphęrulę parum diſtans.</s><s id="s.000708"> inflexus <expan abbr="auẽ">auem</expan> ſiphon <lb></lb> ſphærulæ aptatus feratur in infundibulum, & in ſphæru<lb></lb> lam aqua inijciatur.</s><s id="s.000709"> Quando igitur ſol in ſphærulam in<lb></lb> gruit, calefactus aer exiſtens in ipſa humidum expellit.</s><s id="s.000710"> <lb></lb> quod quidem fertur per ſiphonem G, & per infundibu<lb></lb> <pb pagenum="102"></pb>lum in baſim procedet.</s><s id="s.000711"> ſed cum ſphærula obumbrata fue<lb></lb> rit excedente aere, tubus, qui ducitur per ſphærulam hu<lb></lb> midum aſſumet, & locum exinanitum replebit.</s><s id="s.000712"> atque <lb></lb> hoc toties erit, quoties ſol in ipſam ingruet.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="103"></pb> <p type="head"><s id="s.000713">XLVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000714">Thyrſum in aquam demiſſum edere ſo<lb></lb> num vel fiſtulæ, vel alicuius auiculę.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000715">Sit thyrſus ABCD foramen habens ad uerticem co<lb></lb> rymbi D, <expan abbr="ſitq́">ſitque</expan> corymbus concauus, velut nux pinea: & <lb></lb> caulem interſe<lb></lb> <expan abbr="ptũ">ptum</expan> <figure></figure> habeat pau<lb></lb> lulum ſub os, dia<lb></lb> phragmate AE.</s><s id="s.000716"> <lb></lb> huic autem, ap<lb></lb> ponatur ſyringu<lb></lb> la F ſub os tubi <lb></lb> locata, & ſimul <lb></lb> perforata cum <lb></lb> diaphragmate.</s><s id="s.000717"> <lb></lb> Quando igitur <lb></lb> thyrſum in <expan abbr="aquã">aquam</expan> <lb></lb> inijcientes deor<lb></lb> ſum præmimus, <lb></lb> aer, qui in ipſo <lb></lb> eſt, ab aqua eli<lb></lb> ſus <expan abbr="ſonũ">ſonum</expan> efficit.</s><s id="s.000718"> <lb></lb> & ſi quidem ſy<lb></lb> ryngula ſit ſola, <lb></lb> ſyringæ ſonum <lb></lb> edet, ſi uero ad <lb></lb> ſit <expan abbr="quãtitas">quantitas</expan> aquę <lb></lb> ſub diaphragma- <lb></lb> te, erit ſonus <expan abbr="cũ">cum</expan> <lb></lb> clangore.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="104"></pb> <p type="head"><s id="s.000719">XLIX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000720">Animali in baſi exiſtente, habenteq́ue in <lb></lb> ore tubum, ſi inflabimus, tuba canet.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="105"></pb> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000721">Sit baſis ABCD, in qua inſideat animal.</s><s id="s.000722"> <lb></lb> intra baſim vero ſit hemiſsphęrium concauum, obtura<lb></lb> tumq́ue EFG, habens ad fundum parua foramina, ex <lb></lb> quo tubus HF in animal extendatur ad tubam tendens.</s><s id="s.000723"> <lb></lb> habeat autem tuba lingulam & codona: & in baſim hu<lb></lb> midum infundatur aliquod foramen, quod poſt in<lb></lb> <pb pagenum="106"></pb> fuſionem obturetur ſmeriſmate quodam.</s><s id="s.000724"> Quando igi<lb></lb> tur in codona tubæ inflabimus, qui ex nobis egreditur <lb></lb> aer, aquam, quæ eſt in hemeſphęrio per foramina expel<lb></lb> let, quæ aſcendet in baſim ſurſum elata.</s><s id="s.000725"> & cum ab infla<lb></lb> tione ceſſauerimus, rurſus in hemiſphærium ingredie<lb></lb> tur, expelletq́ue aerem, hic autem per lingulam proce<lb></lb> dens tubæ ſonum perficiet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000726">L.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000727">Lebete ſuccenſo ſphęrulam ad cnodacem <lb></lb> moueri.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000728">Sit lebes ſuc<lb></lb> cenſus, <figure></figure> qui <expan abbr="aquã">aquam</expan> <lb></lb> habeat AB; ob<lb></lb> ſtraturq́ue oſcu<lb></lb> lum cooperculo <lb></lb> CD: & vnà cum <lb></lb> eo ſimul perfore<lb></lb> tur tubus infle<lb></lb> xus EFG, cuius <lb></lb> extremitas G ad <lb></lb> concauam ſphæ<lb></lb> rulam HK apte<lb></lb> tur.</s><s id="s.000729"> extremitati <lb></lb> autem opponatur <lb></lb> cnodax LM coo<lb></lb> perculo CD ni<lb></lb> xus: & ſphæra <lb></lb> duos tubulos in<lb></lb> flexos habeat ſe<lb></lb> cundum diame<lb></lb> trum ſimul cum <lb></lb> <pb pagenum="107"></pb> ipſa perforatus, qui viciſſim inflactentur: ſintq́ue infle<lb></lb> xiones ad rectos angulos.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000730">Continget igitur succenſo lebeta vaporem per tubum <lb></lb> EFG in ſpheram incidentem extra cadere per tubos in<lb></lb> flexos, & ſpheram conuertere, quemadmodum in ani<lb></lb> malibus choreas ducentibus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000731">LI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000732">Si crater in quadam baſe exiſtat, habeat<lb></lb> q́ue canalem apertum inter fluendum ceſſa<lb></lb> bit, quamquam congruens operculum cana<lb></lb> lem non claudat.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000733">Sit crater AB in baſi C.</s><s id="s.000734"> perq́ue fundum vaſis & ba<lb></lb> ſim tubus impellatur DEF in canalem deſinens.</s><s id="s.000735"> in auri<lb></lb> cula autem crateris regula GH compacta inſiſtat, ad <lb></lb> quam aptetur altera regula KL circa H fibulam: & ab ex<lb></lb> tremitate K alia regula demittatur KM, quę circa fibu<lb></lb> lam K moueatur.</s><s id="s.000736"> ad M vero contineat pyxidem, quæ <lb></lb> pondus habeat, poſſitq́ue tubum DEF circumſepire.</s><s id="s.000737"> <lb></lb> Quando igitur cratere pleno exiſtente, deprimemus ex<lb></lb> <pb pagenum="108"></pb> tremitatem regulæ L pyxis NX extolletur, & quæ in cra<lb></lb> tere eſt aqua per tubum DEF feretur extra.</s><s id="s.000738"> Quod ſi ex<lb></lb> tremitatem L dimittemus pyxis deſcendet, tubumque <lb></lb> DEF circumſepiet: & qui in ipſa eſt aer non habens e<lb></lb> greſſum, obſtabit humori exiſtenti circa tubum DEF, <lb></lb> vt non amplius per oſculum D feratur.</s><s id="s.000739"> ſed cum rurſus <lb></lb> deprimemus extremitatem L, canalis aquam effundet.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="109"></pb> <p type="head"><s id="s.000740">LII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000741">Fluxilis conſtructio ita vt impoſito vitreo <lb></lb> operculo, & humido fluente, in vitreum o<lb></lb> perculum aſcendat, & reijciatur humidum.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="110"></pb> <p type="main"><s id="s.000742">Sit fluxile ABC, interſeptum diaphragmate DE, & <lb></lb> ex DE procedant duo tubi FG HK, quorum FG extra <lb></lb> deferatur, & HK intra.</s><s id="s.000743"> hoc autem comprehendat vi<lb></lb> treum operculum MN: Sitq́ue in diaphragmate ex vi<lb></lb> treo operculo ſpiraculum X, per quod aqua infundatur.</s><s id="s.000744"> <lb></lb> Itaque repleto fluxili per dictum ſpiraculum, ſimul im<lb></lb> plebitur & tubus HK, & humidum in vitreum opercu<lb></lb> lum aſcendet, ita vt per tubum FG extra feratur.</s><s id="s.000745"> erit<lb></lb> q́ue ſiphonis inflexi ordo, cuius minus quidem crus HK <lb></lb> maius vero FG.</s><s id="s.000746"> quare attrahet humidum, quod eſt in <lb></lb> aerem attrahet, quòd humido aſcendens apparebit: pro<lb></lb> priaq́ue grauitate deorſum feretur.</s><s id="s.000747"> etenim præter natu<lb></lb> ram ipſi ineſt latio in ſuperiorem locum.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="111"></pb> <p type="head"><s id="s.000748">LIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000749">Eſt etiam alia conſtructio, in qua humi<lb></lb> dum ſenſim fertur, & manet, ita vt ſemper <lb></lb> aſcendens videatur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000750">Sit baſis AB <figure></figure> <lb></lb> vndique præclu<lb></lb> ſa, quæ diaphrag<lb></lb> ma habeat CD: <lb></lb> & vitreum oper<lb></lb> culum cylindri <lb></lb> forma EF ſimili<lb></lb> ter vndique præ<lb></lb> cluſum.</s><s id="s.000751"> in oper<lb></lb> culo autem EF <lb></lb> ſit tubus GH ab <lb></lb> ipſius tecto <expan abbr="parũ">parum</expan> <lb></lb> diſtans, & ſimul <lb></lb> perforatus cum <lb></lb> diaphragmate.</s><s id="s.000752"> <lb></lb> alius <expan abbr="etiã">etiam</expan> tubus <lb></lb> KL ſimul perfo<lb></lb> retur cum tecto <lb></lb> baſis, & a diaphra<lb></lb> gmate parum di<lb></lb> ſtet.</s><s id="s.000753"> Inſit autem <lb></lb> baſi extra <expan abbr="vitreũ">vitreum</expan> <lb></lb> operculum fora<lb></lb> <expan abbr="mẽ">mem</expan> M, per quod <lb></lb> vas AD implea<lb></lb> tur.</s><s id="s.000754"> & baſis AB <lb></lb> ad fundum cana<lb></lb> lem habeat N.</s><s id="s.000755"> ſit <lb></lb> <pb pagenum="112"></pb> præterea alius tubus XO ſimul perforatus cum diaphra<lb></lb> gmate; parumq́ue à baſi diſtans, per quod implebitur <lb></lb> vas CB.</s><s id="s.000756"> Itaque obſtructo canali N, aer, qui eſt in <lb></lb> CB per tubos.</s><s id="s.000757"> & per foramen M excedet extra.</s><s id="s.000758"> & cum <lb></lb> vas CB repletum fuerit, implebimus AD per foramen <lb></lb> M.</s><s id="s.000759"> aer enim, qui in ipſo eſt per idem foramen excedit.</s><s id="s.000760"> <lb></lb> Si igitur canalem N fluere dimittamus, in locum CB <lb></lb> exinanitum aer ex vitreo operculo procedet per tubum <lb></lb> GH.</s><s id="s.000761"> In locum autem vitrei exinanitum ex AD <expan abbr="humidũ">humidum</expan> <lb></lb> aſcendet per tubum KL, & aer per foramen M ingredie<lb></lb> tur.</s><s id="s.000762"> atque hoc uſque eò fiet, quoad vitreum operculum <lb></lb> repletum fuerit.</s><s id="s.000763"> Oportebit autem loca AD CB EF <lb></lb> inter ſe æqualia eſſe, vt ad inuicem & aer, & humidum <lb></lb> transferantur.</s><s id="s.000764"> quando autem vas CB exinanitum fue<lb></lb> rit, & conſtiterit aeris continuitas, rurſus ex vitreo oper<lb></lb> culo.</s><s id="s.000765"> aqua in vas AD deferetur, aere per canalem N, <lb></lb> & per GH tubum in vitreum operculum ingrediente.</s><s id="s.000766"> <lb></lb> qui vero eſt in vaſe AD aer per foramen M excedet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000767">LIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000768">Quædam animalia per os inflata ex alio <lb></lb> loco aquam expuunt.</s><s id="s.000769"> vt ſi ſatyriſcus vtrem <lb></lb> contineat, per vtrem aqua expuetur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000770">Sit baſis præcluſa ABCD, in qua animal inſideat, & <lb></lb> per os animalis tubus impellatur EF, ſimul cum baſi <lb></lb> perforatus; habenſq́ue ſubiectum platyſmation GH ob<lb></lb> turans tubi foramen F, & contentum fibulis retinacula <lb></lb> habentibus.</s><s id="s.000771"> ita vt non excidat; alius autem tubus KL per <lb></lb> baſim impellatur, cuius alterum quidem extremum K <lb></lb> apponatur ei, per quod volumus aquam expui.</s><s id="s.000772"> alterum <lb></lb> <pb pagenum="113"></pb> vero L diſtet à fundo, quantum ad aquæ fluxum ſatis ſit, <lb></lb> habeat autem K ſmeriſmarition tenue, quo eius <expan abbr="oſculũ">oſculum</expan> <lb></lb> claudatur: infuſo igitur in baſim humido per quoddam <lb></lb> foramen, quod poſt infuſionem obturetur, ſi clauden<lb></lb> tes oſculum aerem inſpirabimus per tubum EF, inſpi<lb></lb> ratur aer impellet platyſmation, & in baſi aer contine<lb></lb> bitur platyſmation occludens.</s><s id="s.000773"> Itaque ſublato ſmeriſma- <lb></lb> tio paulo poſt aer compreſſus humidum, quod eſt in ba<lb></lb> ſi per oſculum K magna vi extrudet, quoad totum eijcia<lb></lb> tur, & aer in propriam redeat naturam, hoc eſt com<lb></lb> preſsionem in ſeipſo non amplius habeat.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="114"></pb> <p type="head"><s id="s.000774">LV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000775">Quædam vaſa à principio humore inie<lb></lb> cto fluunt intermiſsione vero facta non am<lb></lb> plius <figure></figure> <expan abbr="fluũt">fluunt</expan> in<lb></lb> iecto humo<lb></lb> re, quouſque <lb></lb> ad dimidium <lb></lb> repleta fue<lb></lb> rint.</s><s id="s.000776"> <expan abbr="tũc">tunc</expan> enim <lb></lb> incipiunt flue<lb></lb> re.</s><s id="s.000777"> At inter<lb></lb> miſsione fa<lb></lb> cta non ampli<lb></lb> us fluunt quo<lb></lb> uſque imple<lb></lb> antur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000778">Sit enim vas <lb></lb> AB, habens in <lb></lb> ſeipſo tres ſipho<lb></lb> nes inflexos CD <lb></lb> E, in ventre oc<lb></lb> cultatos, quorum <lb></lb> altera <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> cru<lb></lb> ra ſint ad <expan abbr="fundũ">fundum</expan> <lb></lb> vaſis, altera vero <lb></lb> extra ferantur in <lb></lb> canales efforma<lb></lb> <pb pagenum="115"></pb> ta: atque eorum extremis apponantur vaſa FHG quo<lb></lb> rum fundum diſtet ob oſculis, quantum ad aquæ fluxum <lb></lb> ſatis ſit.</s><s id="s.000779"> omnia vero comprehendantur alio quodam va<lb></lb> ſe, tamquam baſi KLMN, quæ canalem X habeat.</s><s id="s.000780"> & ſi<lb></lb> phonis quidem <figure></figure> <lb></lb> C curuitas ſit ad <lb></lb> fundum vaſis; ſi<lb></lb> phonis vero D <lb></lb> curuitas ad dimi<lb></lb> dium altitudinis <lb></lb> eius; & ſiphonis <lb></lb> E ad ipſum col<lb></lb> lum.</s><s id="s.000781"> Si igitur in <lb></lb> vas AB aquam <lb></lb> infundamus, à <lb></lb> principio <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> <lb></lb> fluet per <expan abbr="ſiphonẽ">ſiphonem</expan> <lb></lb> C, quoniam cur<lb></lb> uitas ipſius eſt ad <lb></lb> fundum.</s><s id="s.000782"> quod ſi <lb></lb> intermittamus, <lb></lb> euacuabitur hu<lb></lb> midum infuſum <lb></lb> per canalem X: <lb></lb> & vas F relinque<lb></lb> tur aqua <expan abbr="plenũ">plenum</expan>: <lb></lb> ſiphonis vero C <lb></lb> reliqua pars aere <lb></lb> repleta erit.</s><s id="s.000783"> Rur<lb></lb> ſus cum aquam <lb></lb> infundamus, <expan abbr="nõ">non</expan> <lb></lb> procedet per ſi<lb></lb> phonem C, pro<lb></lb> <pb pagenum="116"></pb> pterea quòd aer in eo continetur inter aquam infuſam, <lb></lb> & eam, quæ eſt in vaſe F.</s><s id="s.000784"> aſcendet ergo humidum uſque <lb></lb> ad ſiphonis D curuitatem, quæ eſt ad dimidium altitu<lb></lb> dinis vaſis, & tunc fluere incipiet.</s><s id="s.000785"> ſed intermiſsione fa<lb></lb> cta rurſus idem continget, quod in ſiphone C iam di<lb></lb> ctum eſt.</s><s id="s.000786"> eadem & in ſiphone E intelligatur.</s><s id="s.000787"> Oporte<lb></lb> bit autem humidum ſenſim infundere, ne aer, qui in ſi<lb></lb> phonibus comprehenſus eſt, ſumma vi expellatur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="117"></pb> <p type="head"><s id="s.000788">LVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000789">Cucurbitulæ conſtructio, quæ ſine igne <lb></lb> attrahit.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000790">Sit cucurbitula ABC, qualis fieri conſueuit, habens <lb></lb> in medio diaphragma DE: & per fundum impellatur <lb></lb> ſmeriſma, cuius fiſtula quidem exterior ſit FG, interior <lb></lb> vero HK, quę foramina LM ſibi ipſis reſpondentia ha<lb></lb> <pb pagenum="118"></pb> beant, extra cucurbitulam locata.</s><s id="s.000791"> oſcula autem ipſa<lb></lb> rum interiora aperta ſint ; & fiſtulæ HK exterius oſculum <lb></lb> obturetur, <expan abbr="epitoniumq́">epitoniumque</expan> habeat.</s><s id="s.000792"> Sit pręterea ſub DE <lb></lb> diaphragmate aliud ſmeriſma NX ſimile ei, quod ad fun<lb></lb> dum, habens foramina reſpondentia intra cucurbitu<lb></lb> lam, & ſimul perforata cum diaphragmate DE.</s><s id="s.000793"> His con<lb></lb> ſtitutis conuertantur epitonia ſmeriſmaton, ita vt fora<lb></lb> mina, quæ ſunt ſub diaphragmate permutentur, <lb></lb> & claudantur.</s><s id="s.000794"> Itaque cum vas DC aere plenum ſit, ad<lb></lb> mouentes ori foramina LM, poſſumus aliquam aeris <lb></lb> partem ſugere.</s><s id="s.000795"> poſtea rurſus conuertentes epitonium, <lb></lb> & non amouentes ab ore ſmeriſma habere rarefactum <lb></lb> aerem, qui eſt in vaſe CD.</s><s id="s.000796"> Hoc igitur sæpius faciemus, <lb></lb> quoad multum aeris ſuxerimus.</s><s id="s.000797"> deinde cucurbitulam <lb></lb> carni apponentes, ut fieri ſolet, foramina, quæ ſunt in <lb></lb> ſmeriſmate NX per epitonium aperiemus.</s><s id="s.000798"> Neceſſarium <lb></lb> vtique eſt in locum CD vaſis tranſire aliquam partem <lb></lb> aeris, qui eſt in vaſe ADE, & in locum exinanitum.</s><s id="s.000799"> pro <lb></lb> aere tum carnem, tum materiam aquæ eſt circa carnem <lb></lb> attrahi per carnis raritates, quas occultos poros appel<lb></lb> lare conſueuimus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="119"></pb> <p type="head"><s id="s.000800">LVII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000801">Et qui pyulcus appellatur, hanc eandem <lb></lb> ob cauſam agit.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000802">Conſtruitur e<lb></lb> nim <figure></figure> fiſtula oblon<lb></lb> ga AB, cui altera <lb></lb> CD coaptata ſit.</s><s id="s.000803"> <lb></lb> atque huius <expan abbr="quidẽ">qui<lb></lb> dem</expan> extremum C <lb></lb> lamina operia<lb></lb> tur.</s><s id="s.000804"> ad D vero ha<lb></lb> beat <expan abbr="epitoniũ">epitonium</expan> EF: <lb></lb> & fiſtulæ AB oſcu<lb></lb> lum, quod ad A <lb></lb> obturetur lami<lb></lb> na, quæ habeat te<lb></lb> nuem ſyringulam <lb></lb> GH perforatam.</s><s id="s.000805"> <lb></lb> Quando igitur <lb></lb> pus attrahere vo<lb></lb> lumus, apponen<lb></lb> tes loco <expan abbr="ĩ">in</expan> quo eſt <lb></lb> pus extremum ſy<lb></lb> ringulę oſculum <lb></lb> H, attrahimus fi<lb></lb> ſtulam CD per e<lb></lb> pitonium ad par<lb></lb> tes exteriores.</s><s id="s.000806"> & <lb></lb> loco, qui eſt in fi<lb></lb> ſtula exinanito, in <lb></lb> hunc aliquod a<lb></lb> liud neceſſario at<lb></lb> <pb pagenum="120"></pb> trahitur.</s><s id="s.000807"> quod cum non ſit alius locus, niſi ſyringulæ o<lb></lb> ſculum.</s><s id="s.000808"> neceſſe eſt per hoc appoſitum, ac <lb></lb> propinquum <lb></lb> humidum attrahi.</s><s id="s.000809"> Rurſus quando volumus aliquod hu<lb></lb> midum immittere, inijcientes ipſum in fiſtulam AB, <lb></lb> <expan abbr="comprehendentesq́">comprehendentesque</expan> EF, & fiſtulam CD impellentes ex<lb></lb> primemus, quoad nobis immiſsio neceſſaria videatur.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000810">LVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000811">Si vas aliquod vino repletum ſit, habeat<lb></lb> q́ue canalem fluentem, quando cyathum a<lb></lb> quæ in collum infundamus, non amplius <lb></lb> fluet.</s><s id="s.000812"> Si vero infundamus alterum cyathum <lb></lb> tunc fluet ipſe vnà cum priori, hoc eſt duo <lb></lb> cyathi aquæ ex alijs duobus canalibus.</s><s id="s.000813"> & <lb></lb> poſteaquàm aqua effluxerit, rurſus fluet vi<lb></lb> <pb pagenum="121"></pb> num ex medio canali.</s><s id="s.000814"><expan abbr="idq́">idque</expan> tamdiu fiet, quo <lb></lb> ad totum vinum effluxerit.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000815">Sit vas aliquod AB, circa fundum canalem habens C, <lb></lb> & ſepiatur circa <expan abbr="collũ">collum</expan> diaphragmate DE: per diaphrag<lb></lb> <pb pagenum="122"></pb> ma vero producatur FG tubus, circa quem alius apte<lb></lb> tur, diſtans à diaphragmate, quantum ad aquæ fluxum <lb></lb> ſatisfit, quemadmodum in ſuffocatis ſiphonibus.</s><s id="s.000816"> impel<lb></lb> latur etiam.</s><s id="s.000817"> per diaphragma alius tubus HK in ſuperio<lb></lb> rem eius partem minus excedens, quàm prior; atque in <lb></lb> duos canales LM diuiſus; circa quem alius tubus apte<lb></lb> tur, à diaphragmate parum diſtans.</s><s id="s.000818"> habeat autem vas <lb></lb> ſpiraculum N ſub diaphragmate.</s><s id="s.000819"> Si igitur comprehen<lb></lb> dentes canalem vinum infundamus, procedet id in ven<lb></lb> trem vaſis per tubum FG; aer enim per ſpiraculum N <lb></lb> egredietur.</s><s id="s.000820"> Quod ſi dimiſsis canalibus, comprehenda<lb></lb> mus ſpiraculum, ex ipſis quidem LM fluet humidum, <lb></lb> quod in tubo HK continetur: ex C vero humidum, quod <lb></lb> eſt in ventre effluet.</s><s id="s.000821"> ergo ſi fluente C canale aquę cya<lb></lb> thum in diaphragma infundamus, aer non amplius in<lb></lb> gredietur per canalem FG, <expan abbr="ideoq́">ideoque</expan> canalis C fluere deſi<lb></lb> net.</s><s id="s.000822"> Si vero infundamus alterum cyathum, aqua ſupra <lb></lb> tubum HK extolletur, & per ipſum procedit in canales <lb></lb> LM, <expan abbr="totaq́">totaque</expan> demum exhaurietur.</s><s id="s.000823"> poſtea tubus FG re<lb></lb> ſpirationem aſſumens canalem C ſimiliter fluere coget.</s><s id="s.000824"> <lb></lb> atque hoc uſque eò fiet, quoad cyathos infundamus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="123"></pb> <p type="head"><s id="s.000825">LX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000826">Si vas mero plenum exiſtat, <expan abbr="canalemq́">canalemque</expan> ha<lb></lb> beat, interdum quidem fluet vinum, aqua ve<lb></lb> ro infuſa, pura aqua fluet.</s><s id="s.000827"> poſtea rurſus vi<lb></lb> num, & ſi quis velit, aqua infuſa mixtum ef<lb></lb> fundetur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="124"></pb> <p type="main"><s id="s.000828">Sit vas aliquod AB, circa collum diaphragma habens <lb></lb> CD, & per diaphragma impellatur tubus EF, extra fun<lb></lb> dum tendes, qui canalis inſtar erit.</s><s id="s.000829"> habeat autem tubus <lb></lb> EF paruum foramen G intra vas, videlicet iuxta fun<lb></lb> dum, & infra collum ſit ſpiraculum H.</s><s id="s.000830"> Si igitur cana<lb></lb> lem F comprehendentes vinum infundamus, in ventrem <lb></lb> procedet, aere per ſpiraculum H excedente.</s><s id="s.000831"> quod ſi com<lb></lb> prehentes ſpiraculum canalem dimittamus, non fluet ni<lb></lb> ſi quod in tubo FE continetur.</s><s id="s.000832"> Itaque ſi infundamus a<lb></lb> quam puram, ea exibit, at ſi ſpiraculum dimittamus mix<lb></lb> tum, ſi vero non amplius infundamus, vinum purum <lb></lb> effluet.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000833">LX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000834">Altari accenſo aſſiſtentia quidem anima<lb></lb> lia ſacrificare, draconem vero ſibilare.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000835">Sit baſis quædam concaua AB, in qua altare C, ha<lb></lb> bens fiſtulam mediam ad baſim deſcendentem DE, quæ <lb></lb> in tres tubos ſcindatur, in tubum quidem EF ad os Dra<lb></lb> conis deferentem, in tubum vero EGH deferentem ad <lb></lb> ad vas KL vini receptaculum, cuius fundum ſit ſupra ani<lb></lb> mal M, <expan abbr="adiunctumq́">adiunctumque</expan> cooperculo vaſis KL cancellatim.</s><s id="s.000836"> <lb></lb> & in tubum ENX, qui ſimiliter aſcendat in alterum vas <lb></lb> vini receptaculum O, & ipſe cancellatim cooperculo va<lb></lb> ſis adiungatur.</s><s id="s.000837"> coarctentur autem & vtriſque fundis vaſo<lb></lb> rum.</s><s id="s.000838"> & ſint in vtriſque vini receptaculis inflexi ſiphones <lb></lb> <pb pagenum="125"></pb> RSTY, quorum principia quidem in vino exiſtunt, <lb></lb> extrema vero ſuffocabiliter procedant per ſepta rece<lb></lb> ptaculorum manus.</s><s id="s.000839"> Quando igitur accenſurus es proijcias <lb></lb> in tubos puſillam aquam, ut ne à ſiccitate ignis diſrum<lb></lb> pantur, & obſtrue omnia ne diſſtent.</s><s id="s.000840"> Itaque ignis ſpiri<lb></lb> tus aquæ commixtus per tubos ad cancellos aſcendet, & <lb></lb> per ipſos vinum elidens ducit ad inflexos ſiphones RS <lb></lb> TY, ita vt cum per manus animalium fluat, ea ſacrifica<lb></lb> re videantur, quoad exuritur ara.</s><s id="s.000841"> alter autem tubus ſpi<lb></lb> ritum deferens ad os Draconis, eum ſibilare faciet.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="126"></pb> <p type="head"><s id="s.000842">LXI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000843">Lucernæ conſtructio, ut ſi oleum diminu<lb></lb> tum ſit, in accenſione lucernæ aqua infuſa, <lb></lb> lucerna oleo repleatur.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000844">Sit ſub lucerna vas vndique præcluſum AB, ſiue ipſi <lb></lb> coniunctum, ſiue ſeorſum poſitum, ex quo procedant <lb></lb> duo tubi CD EF ſimul cum vaſe perforati.</s><s id="s.000845"> & oſculum <lb></lb> <pb pagenum="127"></pb> <figure></figure> tubi C à fundo eius tantum diſtet, quantum ad aquę flu<lb></lb> xum ſatis ſit.</s><s id="s.000846"> tubus autem CD uſque ad ſuperficiem lu<lb></lb> cernæ extendatur, phialulam habens ad eius extremum <lb></lb> D, per <expan abbr="quã">quam</expan> aquæ infuſio erit: & tubus EF ſimul perfore<lb></lb> tur cum lucernæ fundo.</s><s id="s.000847"> Si igitur aliquis per vmbilicum <lb></lb> lucernæ oleum infundat, primum in vas AB procedet.</s><s id="s.000848"> <lb></lb> deinde eo repleto, replebuntur & tubi CD EF, & lu<lb></lb> cerna ipſa.</s><s id="s.000849"> Itaque ardens lucerna exinanietur: & cum <lb></lb> per phialulam, quæ eſt ad D aquam infundamus, defe<lb></lb> retur in vas AB, oleo mixta oleum autem quod eſt in va<lb></lb> <pb pagenum="128"></pb> ſe AB aſcendens replebit <expan abbr="partẽ">partem</expan> lychni exinanitam quo<lb></lb> uſque <expan abbr="oleũ">oleum</expan> ad nares perueniat.</s><s id="s.000850"> poſtea rurſus ſi ſubſideat <lb></lb> oleum, idem faciendum eſt quoad oleum abſumatur.</s><s id="s.000851"> <lb></lb> Quod ſi oporteat oleo adhuc in lucerna <expan abbr="comprehẽſo">comprehenſo</expan>, au<lb></lb> ferre vas AB, erit ſmeriſma quoddam in tubis CD EF <lb></lb> ad AB vas, & ad lucernam clauiculę, ita vt ipſis con<lb></lb> uerſis contineatur oleum, & quod in lucerna eſt, & <lb></lb> quod in tubis: & ita uas exemptile erit.</s><s id="s.000852"> & quando <lb></lb> volumus rurſus ijſdem appoſitis clauiculas aperie<lb></lb> riemus.</s><s id="s.000853"> melius autem eſt tubum quidem EF in aurem <lb></lb> lucernæ ferri, tubum vero CD paululum poſt aurem, ſu<lb></lb> blimius habens appoſitum aliquod vas inſtar phialæ.</s><s id="s.000854"> ſi<lb></lb> mul cum eo perforatum, per quod aqua infundetur, ut <lb></lb> eodem tempore & infundatur aqua, & ex aure oleum <lb></lb> influat.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="129"></pb> <p type="head"><s id="s.000855">LXII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000856">Vaſe exiſtente præcluſo, & canalem aper<lb></lb> tum habente cui ſubijcitur poculum aqua <lb></lb> plenum, ſi quis poculum ſubtrahat, parum <lb></lb> fluet canalis quouſque poculum ſit ſubtra<lb></lb> ctum.</s><s id="s.000857"> ſurſum autem impulſo poculo canalis <lb></lb> non amplius fluet.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000858">Sit dictum vas AB collum habens interſeptum dia<lb></lb> phragmate CD.</s><s id="s.000859"> ex CD vero tubus producatur EF ſi<lb></lb> mul cum ipſo perforatus, circa quem ponatur tubus KL, <lb></lb> ita vt ſit ſuffocatus diabetes.</s><s id="s.000860"> & cum ipſo KL ſimul per<lb></lb> foretur alius tubus MN, oſculum M apertum habens.</s><s id="s.000861"> <lb></lb> eius autem crus exterius ſit in quodam poculo OX, in <lb></lb> quod aquam infundamus adeo, vt repleatur; ſimul vero <lb></lb> replebitur & tubi crus, quod eſt in poculo.</s><s id="s.000862"> infundatur <lb></lb> deinde in collum vaſis AB puſilla aqua, ita vt reſpira<lb></lb> tionem obſtruat.</s><s id="s.000863"> Pleno igitur exiſtente vaſe AB non <lb></lb> fluet P canalis, quamquam ſit apertus, propterea quòd <lb></lb> aer ingreſſum non habet ob aquam in collum infuſam.</s><s id="s.000864"> <lb></lb> At ſubtracto poculo neceſſe eſt aliquam partem cruris ſi<lb></lb> phonis, quod eſt in poculo exinaniri.</s><s id="s.000865"> in locum vero exi<lb></lb> nanitum attrahetur.</s><s id="s.000866"> propinquus aer, atque hic infuſam <lb></lb> in collum aquam ſimul attrahet, ita ut ſupermineat <lb></lb> oſculum F.</s><s id="s.000867"> ac propterea aere ingreſſum habente canalis <lb></lb> P fluet, quouſque poculum ſurſum impulſum, faciat a<lb></lb> quam, quæ eſt in collo, reſpirationem obſtruere.</s><s id="s.000868"> <lb></lb> rurſus <lb></lb> enim in priorem locum reſtituetur, & non amplius fluet <lb></lb> P canalis: <expan abbr="idq́">idque</expan> toties fiet, quoties ſubtrahitur, & offer<lb></lb> <pb pagenum="130"></pb> tur poculum.</s><s id="s.000869"> Oportet autem non totum poculum ſub<lb></lb> trahi, ne totum ſiphonis crus denudetur.</s><s id="s.000870"> Itaque cana<lb></lb> lis MN conformetur in thyrſum, & RN circa ipſum vt <lb></lb> ſpectaculum recte ſit diſpoſitum.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="131"></pb> <p type="head"><s id="s.000871">LXIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000872">Conſtructio lagenæ vociferantis, quando <lb></lb> humidum effluat.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000873">Sit deſcripta la<lb></lb> gena <figure></figure> collum qui<lb></lb> dem obſtructum <lb></lb> habens diaphrag<lb></lb> mate AB, os ve<lb></lb> ro diaphragmate <lb></lb> CD: & per <expan abbr="vtrã">vtram</expan><lb></lb> que diaphragma<lb></lb> ta producatur tu<lb></lb> bus EF ſimul cum <lb></lb> ipſis perforatus.</s><s id="s.000874"> <lb></lb> lagenæ autem au<lb></lb> ricula ſit GH: at<lb></lb> que ex altera par<lb></lb> te ſit tubus KL ſi<lb></lb> mul perforatus <expan abbr="cũ">cum</expan> <lb></lb> AB diaphragmate <lb></lb> & ab ipſo CD tan<lb></lb> tum diſtans, quan<lb></lb> tum ad aquæ flu<lb></lb> xum ſufficiat.</s><s id="s.000875"> ad <lb></lb> diaphragma vero <lb></lb> CD ſit ſyringula <lb></lb> M, quæ vocem e<lb></lb> dere poſſit.</s><s id="s.000876"> Ita<lb></lb> que implebitur a<lb></lb> gena per tubum <lb></lb> EF, aere tum per <lb></lb> KL tubum, tum <lb></lb> <pb pagenum="132"></pb> per ſyringulam M excedente.</s><s id="s.000877"> Quando igitur lagenæ au<lb></lb> riculam detinentes reclinamus ita vt aqua effluat, fluet <lb></lb> quidem per tubum EF in partes exteriores; per KL ve<lb></lb> ro procedet in collum BC.</s><s id="s.000878"> & qui in ipſo eſt aer expulſus <lb></lb> per ſyringulam M vocem emittet.</s><s id="s.000879"> Sit etiam in diaphrag<lb></lb> mate AB aliud foramen.</s><s id="s.000880"> per quod, lagena in rectum con<lb></lb> ſtituta, aer retrocedat.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000881">LXIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000882">Si in aliqua baſi exiſtat vas, vinum ha<lb></lb> bens, & canalem apertum, deducto pondere <lb></lb> facere, vt canalis ad menſuram fluat, verbi <lb></lb> gratia interdum quidem ſemicotylium inter <lb></lb> dum vero cotylium, & generaliter quantum <lb></lb> quis voluerit.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="133"></pb> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000883">Sit vas AB, in quod vinum infundatur.</s><s id="s.000884"> canalis autem <lb></lb> in ipſo iuxta fundum ſit D.</s><s id="s.000885"> & obſtruatur collum diaphra<lb></lb> gmate EF: <expan abbr="perq́">perque</expan> EF impellatur GH tubus, à fundo va<lb></lb> ſis tantum diſtans, quantum ad aquæ fluxum ſatis ſit.</s><s id="s.000886"> <lb></lb> ba<lb></lb> <pb pagenum="134"></pb> ſis autem vaſi ſubiecta ſit KLMN.</s><s id="s.000887"> & alter tubus XO <lb></lb> pa<lb></lb> rum diſtans à diaphragmate, & per baſim procedens.</s><s id="s.000888"> <lb></lb> Sit præterea in baſi aqua obſtruens oſculum: ubi XO: & <lb></lb> ſit regula PR, cuius dimidium quidem ſit intra baſim, di<lb></lb> midium vero extra.</s><s id="s.000889"> & moueatur circa punctum S.</s><s id="s.000890"> ſuſpen<lb></lb> datur autem in extremo regulæ P clepsydra, quæ fora<lb></lb> men T in fundo habeat.</s><s id="s.000891"> Itaque vas implebimus per GH <lb></lb> tubum antequam in baſim aqua infundatur, aere per tu<lb></lb> bum antequam in baſim aqua infundatur, aere per tu<lb></lb> bum XO excedente.</s><s id="s.000892"> poſtea canalem comprehendentes <lb></lb> per quoddam foramen aquam in baſim infundemus, <lb></lb> quouſque obſtruamus oſculum O, & canalem D dimit<lb></lb> tamus.</s><s id="s.000893"> manifeſtum igitur eſt vinum non fluere.</s><s id="s.000894"> propte<lb></lb> rea quòd aer nulla ex parte ingredi poteſt.</s><s id="s.000895"> quando au<lb></lb> tem extremum regulę R deprimemus, pars aliqua cle<lb></lb> pſydræ ex aqua extolletur, & denudata reſpiratione O <lb></lb> fluet D canalis, quouſque ſublata in clypſydra aqua ef<lb></lb> fluens ipſam O reſpirationem obſtruat.</s><s id="s.000896"> At ſi rurſus <lb></lb> re<lb></lb> pleta clepſydra extremum regulæ R pluſquam antea de<lb></lb> primatur longiori tempore effluet ſublata in clepsydra <lb></lb> aqua, & ob id ex canali plus vini educetur.</s><s id="s.000897"> Si vero tota <lb></lb> clepsydra extollatur, multo magis effluet.</s><s id="s.000898"> Ne igitur ma<lb></lb> nu deprimamus extremum regulæ R, ſit quoddam pon<lb></lb> dus V in exteriori regulæ parte RQ delatum: & quan<lb></lb> do fuerit propè R totam extollet clepsydram, quando <lb></lb> uero remotius minus extollet.</s><s id="s.000899"> Itaque experientia inue<lb></lb> nientes menſuras, quas volumus canalem D fluere, in<lb></lb> ciſiones faciemus in regula RQ, & menſurarum deſcri<lb></lb> ptiones.</s><s id="s.000900"> quare cum volumus partem aliquam effluere, <lb></lb> ad illas inciſiones pondus deducentes fluere dimitte<lb></lb> mus.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="135"></pb> <p type="head"><s id="s.000901">LXV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000902">Fluxilis conſtructio, ita ut in principio <lb></lb> quidem fluat mixtum, quando autem volue<lb></lb> rimus aqua infuſa, aqua ipſa per ſe fluat, & <lb></lb> rurſus mixtum.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000903">Sit fluxile AB, obſtructum habens collum diaphrag<lb></lb> mate CD, per quod tubus EF impellatur in effuſionem <lb></lb> deferens, <expan abbr="habenſq́">habensque</expan> paruum foramen G intra fluxile.</s><s id="s.000904"> ſit <lb></lb> autem in fluxili ſub diaphragmate ſpiraculum H.</s><s id="s.000905"> Quan<lb></lb> do igitur comprehendentes effuſionem F mixtum infun<lb></lb> damus, procedit in fluxile per foramen G; & quando ef<lb></lb> fuſionem dimittamus, fluet mixtum, aere per ſpiracu<lb></lb> lum H excedente.</s><s id="s.000906"> Quando autem ſpiraculum H com<lb></lb> prehendentes puram aquam infundamus, mixtum qui<lb></lb> dem non fluet, propterea quòd aer non habet ingreſ<lb></lb> ſum, ſed pura aqua.</s><s id="s.000907"> & quando ſpiraculum dimittamus <lb></lb> vtraque fluent, & aqua, & mixtum; videlicet mixtum, <lb></lb> quod rurſus ex vtriſque gignitur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="136"></pb> <figure></figure> <pb pagenum="137"></pb> <p type="head"><s id="s.000908">LXVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000909">Si vas in baſi exiſtet, canalemq́ue habeat <lb></lb> ſupra fundum, & infuſa in ipſum aqua, inter<lb></lb> dum quidem puram aquam fluere, interdum <lb></lb> mixtum, interdum vero merum tantum.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000910">Sit vas AB in <figure></figure> <lb></lb> baſi, canalem ha<lb></lb> bens CD, cuius <lb></lb> oſculum C ſit ſu<lb></lb> pra <expan abbr="fundũ">fundum</expan> vaſis.</s><s id="s.000911"> <lb></lb> obſtruatur autem <lb></lb> collum diaphrag<lb></lb> mate EF, per <lb></lb> quod tubus GH <lb></lb> demittatur, <expan abbr="parũ">parum</expan> <lb></lb> <expan abbr="excedẽs">excedens</expan> diaphra<lb></lb> gma in partem <lb></lb> ſuperiorem, & à <lb></lb> fundo <expan abbr="diſtãs">diſtans</expan> <expan abbr="quã">quan<lb></lb> tum</expan> ad aquæ flu<lb></lb> xum ſufficiat.</s><s id="s.000912"> ſit <lb></lb> etiam alter tubus <lb></lb> KL ad uentrem <lb></lb> vaſis extra, cui <lb></lb> vas meri ſubijcia<lb></lb> tur KM.</s><s id="s.000913"> ſit <expan abbr="autẽ">autem</expan> <lb></lb> & in diaphragma-<lb></lb> te tenue foramen <lb></lb> N.</s><s id="s.000914"> His ita conſtitutis ſi in vas aquam per collum infun<lb></lb> <pb pagenum="138"></pb>damus, pars quidem, quæ eſt circa exceſſum tubi, in <lb></lb> collo manet, pars vero, quæ ſupra exceſſum in vaſis al<lb></lb> ueum defertur, quouſque ad tubi oſculum C perueniat, <lb></lb> & ita pura effluet aqua.</s><s id="s.000915"> quòd cum canalis fluere cœperit, <lb></lb> quemadmodum in diabete ſimul attrahetur, & merum <lb></lb> quod eſt in KM vaſe, & mixtum effluet.</s><s id="s.000916"> Cum vero aqua <lb></lb> conſumpta fuerit, ſolum fluet merum, præterquam <lb></lb> quòd aqua, quæ eſt circa diaphragma EF ſimul attra<lb></lb> hetur.</s><s id="s.000917"> & cum dicta aqua per foramen N tota effluxerit, <lb></lb> tunc aer ingrediens abrumpet continuitatem, & nihil <lb></lb> amplius fluet.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="139"></pb> <p type="head"><s id="s.000918">LXVII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000919">Si vas vino repletum ſit, canalemq́ue ha<lb></lb> beat, cui poculum ſubijciatur, ad menſuram <lb></lb> datam vinum in poculum influere.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000920">Sit vas AB vinum habens, & CD canalem.</s><s id="s.000921"> oſculum <lb></lb> vero canalis, quod eſt ad C ſuperficiem ſuperiorem ita <lb></lb> leuigatam habeat, ut tympanulo impoſito cohibeat a<lb></lb> quam.</s><s id="s.000922"> Sit autem regula recta GH in aure compacta, à <lb></lb> qua alia KL moueatur.</s><s id="s.000923"> ſit etiam alia regula MN ſub ba<lb></lb> ſi vaſis, quæ moueatur circa X.</s><s id="s.000924"> duæ præterea <lb></lb> regulæ KO <lb></lb> <pb pagenum="140"></pb> LP affigantur, circa clauos motæ, ita vt ſublato tympa<lb></lb> nulo EF aperiatur canalis, <expan abbr="humorq́">humorque</expan> effluat.</s><s id="s.000925"> & rurſus de<lb></lb> miſſo claudatur.</s><s id="s.000926"> imponatur ergo regulæ MN poculum, <lb></lb> in quod volumus ad menſuram humidum influere, <expan abbr="ſitq́">ſitque</expan> <lb></lb> poculum R canali ſubiectum: & ſit pondus quoddam S, <lb></lb> quod per <expan abbr="annulũ">annulum</expan> deduci poſsit in regulę exceſſu MO.</s><s id="s.000927"> Ita<lb></lb> que cum pondus deduxero ad partem M, aperietur cana<lb></lb> lis, & humidum in poculum fluet.</s><s id="s.000928"> <expan abbr="rurſusq́">rurſusque</expan> grauato po<lb></lb> culo pondus abnuet, & claudet canalem.</s><s id="s.000929"> vt autem ad <lb></lb> menſuram fluat, inijciatur in poculum, exempli cauſſa, <lb></lb>cotyle.</s><s id="s.000930"> quod autem ex canali fluit in alio vaſe excipie<lb></lb> mus, & deducatur pondus quoad primum non amplius <lb></lb> fluat canalis, & notetur in regula, <expan abbr="inſcribaturq́">inſcribaturque</expan> cotyle.</s><s id="s.000931"> <lb></lb> ſimiliter & ſemicotyle, & duæ cotylæ & quouſque volu<lb></lb> mus menſuram procedere.</s><s id="s.000932"> eadem enim faciemus, & <lb></lb> habebimus menſurarum ſigna, ſecundum quę oportet <lb></lb> deducta pondus menſuras aſsignare.</s><s id="s.000933"> poſſumus autem <lb></lb> pro tympanulo EF circumponere canali vas aliquod prę<lb></lb> cluſum, vt ſeparato humido ab aere, qui in eo eſt, cana<lb></lb> lis non amplius fluat.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="141"></pb> <p type="head"><s id="s.000934">LXVIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000935">Vaſe vinum habente, <expan abbr="canalemq́">canalemque</expan> & ſubie<lb></lb> ctum ipſi craterem, quantum quis ex cratere <lb></lb> auferat, tantum in ipſum ex canali vinum in<lb></lb> fluere.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <p type="main"><s id="s.000936">Sit vini vas AB, canalis autem CD, habens EF tym<lb></lb> <pb pagenum="142"></pb> panulum & regulas GH KL KO LM, vt in ſuperiori<lb></lb> bus, <expan abbr="ſubijciaturq́">ſubijciaturque</expan> canali poculum P, & regulæ KO con<lb></lb> iunctus ſit lebetulus R, exiſtens in vaſe ST, tubus autem <lb></lb> YV ſimul perforetur cum vaſis ST P.</s><s id="s.000937"> His ita conſtitu<lb></lb> tis.</s><s id="s.000938"> & vacuis exiſtentibus vaſis P ST, lebetulus R erit <lb></lb> ad fundum ST vaſis, & canalem CD aperiet.</s><s id="s.000939"> fluente au<lb></lb> tem ipſo in vtraque vaſa ST P aſcendens lebetulus rur<lb></lb> ſus canalem claudet, quouſque rurſus auferamus ex cra<lb></lb> tere.</s><s id="s.000940"> atque hoc erit quotieſcumcque vinum abſtuleri<lb></lb> mus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000941">LXIX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000942">Theſauri conſtructio rotam habentis æ<lb></lb> neam, <expan abbr="verſatilẽ">verſatilem</expan>, quæ <foreign lang="grc">ἀγνιστεριον</foreign> appellatur.</s><s id="s.000943"> hanc <lb></lb> enim ad ſacra accedentes conuertere ſoliti <lb></lb> ſunt.</s><s id="s.000944"> Itaque contingit dum rota conuertitur <lb></lb> melancoryphi vocem reddi, atque ipſam aui<lb></lb> culam inſiſtentem conuerti.</s><s id="s.000945"> conuerſa autem <lb></lb> ea melancoryphum non amplius vocem emit<lb></lb> tere, neque conuerte.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="143"></pb> <p type="main"><s id="s.000946">Sit theſau<lb></lb> rus <figure></figure> ABCD, <lb></lb> & axis in ipſo <lb></lb> diſpoſitus EF <lb></lb> facile verſati<lb></lb> lis.</s><s id="s.000947"> ei vero <expan abbr="cõiungatur">con<lb></lb> iungatur</expan> rota <lb></lb> HK, quam <expan abbr="cõuertere">con<lb></lb> uertere</expan> opor<lb></lb> tet.</s><s id="s.000948"> Sint præ<lb></lb> terea duæ ro<lb></lb> tæ LM eidem <lb></lb> axi intus con<lb></lb> iunctæ, qua<lb></lb> rum L <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> <lb></lb> exelictram ha<lb></lb> beat, M vero <lb></lb> radiata ſit.</s><s id="s.000949"> cir<lb></lb> ca exelictram <lb></lb> funis inuolua<lb></lb> tur.</s><s id="s.000950"> à cuius ex<lb></lb> tremo ſuſpen<lb></lb> datur clibanus N, tubum habens XO, & in ſummitate sy<lb></lb> ringulam, quæ melancoryphi vocem reddat.</s><s id="s.000951"> ſubijcia<lb></lb> tur autem clibano aquæ vas PR.</s><s id="s.000952"> & à vertice theſauri de<lb></lb> mittatur axiculus ST, qui facile conuerti poſsit.</s><s id="s.000953"> habeat<lb></lb> q́ue ad S melancoryphum, ad T vero tympanum radia<lb></lb> tur, cuius radij radijs tympani M implicentur.</s><s id="s.000954"> contin<lb></lb> get igitur conuerſa rota HK, funem circa exelictram in<lb></lb> uolui, & clibanum ſuſtinere.</s><s id="s.000955"> at rota dimiſſa clibanum <lb></lb> ob <lb></lb> grauitatem deſcendens in aqua aere expulſo ſonum <lb></lb> edere.</s><s id="s.000956"> ſimul vero & melancoryphum conuerti ob con<lb></lb> uerſionem tympanorum.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="144"></pb> <p type="head"><s id="s.000957">LXX.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000958">Aliqui in vaſa iniecti ſiphones fluunt, quo <lb></lb> ad vel vaſa exinanita fuerint, vel aquæ ſuper<lb></lb> ficies extrinſeco ſiphonis oſculo reſpondeat.</s><s id="s.000959"> <lb></lb> & opus ſit fluente eo, cum volumus non am<lb></lb> plius fluere.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000960">Sit aliquod vas <figure></figure> <lb></lb> AB, in quo ſiphon <lb></lb> CDE, habens in<lb></lb> trinſecum crus in<lb></lb> flexum, vt CFG.</s><s id="s.000961"> <lb></lb> ſit etiam regula re<lb></lb> cta infixa HK, ad <lb></lb> quam alia coniun<lb></lb> gatur LM.</s><s id="s.000962"> rurſus <lb></lb> ex LM alia regula <lb></lb> moueatur in cla<lb></lb> uo, habens ad N <lb></lb> extremitatem vas, <lb></lb> quod poſſit sipho<lb></lb> nis reflexionem F <lb></lb> G circumire.</s><s id="s.000963"> ha<lb></lb> beat autem regu<lb></lb> la LM pondus ap<lb></lb> penſum ad L, vt <lb></lb> vas circumiens ſi<lb></lb> phonis <expan abbr="reflexionẽ">reflexionem</expan> <lb></lb> ſupra oſculum ſit, <lb></lb> & fluat ſiphon.</s><s id="s.000964"> At <lb></lb> <pb pagenum="145"></pb> cum volumus non amplius fluere, auferemus pondus, <lb></lb> quod eſt ad L, vt vas, quod ad N deferatur, & reflexio<lb></lb> nem FG circum eat: atque ita non amplius fluat diabe<lb></lb> tes.</s><s id="s.000965"> quando autem volumus fluere, rurſus pondus appen<lb></lb> demus.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000966">LXXI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000967">Si in ara aliqua accendatur ignis, anima<lb></lb> lia choreas ducere videbuntur, etenim arę <lb></lb> perſpicuę erunt, ſiue vitreæ ſiue <lb></lb> corneæ.</s> <lb></lb></p> <figure></figure> <pb pagenum="146"></pb> <p type="main"><s id="s.000968">Per epipyrum demittitur tubus ad baſim aræ, qui in <lb></lb> enodace verſatur, & à ſuperiori parte in fiſtula, qua epi<lb></lb> pyro coniuncta ſit.</s><s id="s.000969"> habeat autem tubus etiam alios tu<lb></lb> bulos inflexos, <expan abbr="ſimulq́">ſimulque</expan> perforatos, & ipſi coniunctos, <lb></lb> qui interſeſe ſecundum diametrum diſponantur, atque <lb></lb> inflexiones viciſsim teneant.</s><s id="s.000970"> habeat pręterea tympanum <lb></lb> ſibi annexum, cui animalia choreas ducentia imponun<lb></lb> tur.</s><s id="s.000971"> itaque igne accenſo calefactus aer per fiſtulam in tu<lb></lb> bum procedit: ex tubo autem per inflexos tubulos ex<lb></lb> pulſus, & aræ alueo inhærens conuertit tubum & anima<lb></lb> lia, quæ choreas ducunt.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.000972">LXXII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000973">Lucernæ conſtructio vt ellychnio impoſi<lb></lb> to, quando oleum deficiat, ex aure eius o<lb></lb> leum in ellychnium infundatur, quantum <lb></lb> quis voluerit, nullo ipſi appoſito vaſe, ex <lb></lb> quo oleum influat.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="147"></pb> <p type="main"><s id="s.000974">Conſtruatur lucerna baſim habens concauam, <lb></lb> & trian<lb></lb> gularem inſtar pyramidis.</s><s id="s.000975"> <expan abbr="Sitq́">Sitque</expan> baſis concaua ABCD, <lb></lb> & in ea diaphragma EF.</s><s id="s.000976"> lucernæ autem caulis ſit GH & <lb></lb> ipſe concauus, ſupra quem ſit concauus calathus KL plu<lb></lb> rimum olei continens: & ex diaphragmate EF proce<lb></lb> det MN tubus, ſimul cum eo perforatus, tantum <expan abbr="diſtãs">diſtans</expan> <lb></lb> à calathi operculo KL, in quo & ellychnium imponitur, <lb></lb> quantum ad aeris exitum ſufficiat.</s><s id="s.000977"> alius autem tubulus <lb></lb> XO demittatur <figure></figure> <lb></lb> per operculum <lb></lb> KL, diſtans à fun<lb></lb> do calathi, quan<lb></lb> tum ſatis ſit ad <lb></lb> aquæ fluxum, & <lb></lb> ex operculo pau<lb></lb> lulum excedens.</s><s id="s.000978"> <lb></lb> exceſſui vero ap<lb></lb> tetur alius tubu<lb></lb> lus P, habens ſu<lb></lb> perius <expan abbr="oſculũ">oſculum</expan> ob<lb></lb> ſtructum qui per <lb></lb> fundum lychnij <lb></lb> impulſus coag<lb></lb> mentetur lychno <lb></lb> ad tubum autem <lb></lb> P agglutinetur a<lb></lb> lius tubulus exi<lb></lb> lis procedens ad <lb></lb> extremitatem au<lb></lb> ris, & ſimul cum <lb></lb> ea perforetur, ut <lb></lb> influat in <expan abbr="concauitatẽ">conca<lb></lb>uitatem</expan> ellychnij, <lb></lb> <pb pagenum="148"></pb> foramen habens <figure></figure> <lb></lb> <expan abbr="quemadmodũ">quemadmodum</expan> & <lb></lb> alij.</s><s id="s.000979"> & ſub diaphra<lb></lb> gmate EF conglu<lb></lb> tinetur clauicula <lb></lb> <expan abbr="deferẽs">deferens</expan> in locum <lb></lb> CDEF, ita ut ſi <lb></lb> aperiatur, aqua ex <lb></lb> loco ABEF in ip<lb></lb> ſum CDEF tran<lb></lb> ſeat.</s><s id="s.000980"> Sit autem in <lb></lb> operculo AB par<lb></lb> uum foramen, per <lb></lb> quod locum AB <lb></lb> EF implebimus a<lb></lb> qua, & qui in ipſo <lb></lb> eſt aer per dictum <lb></lb> foramen excedet.</s><s id="s.000981"> <lb></lb> Itaque ſublato el<lb></lb> lychnio, calathum <lb></lb> oleo implebimus <lb></lb> per tubum XO, ae<lb></lb> re per MN tubu<lb></lb> lum excedente, & <lb></lb> adhuc per clauem apertam, quæ eſt in fundo CD, quan<lb></lb> do & quæ eſt in CDEF aqua effluet.</s><s id="s.000982"> Impoſito igitur el<lb></lb> lychnio per ſmeriſma P, quando opus ſit oleum infunde<lb></lb> re, aperiemus clauem quæ in fundo CD, & aqua ex loco <lb></lb> ABEF in locum CDEF ſecedente, aer, qui eſt ipſo per <lb></lb> tubum MN ad calathum perueniens elidet oleum.</s><s id="s.000983"> quod <lb></lb> quidem per tubulum XO & per alium ipſi cohærentem <lb></lb> ad ellychnium procedet.</s><s id="s.000984"> Quando autem non amplius <lb></lb> fluere volumus clauicula claudetur, & ceſſabit, & rurſus <lb></lb> <pb pagenum="149"></pb> quando opus ſit, idem faciemus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000985">Poſſumus etiam in eadem deſcriptione alia ratione ex<lb></lb> peditius, ſi baſis fabricetur in qua erat aqua.</s><s id="s.000986"> alia quidem <lb></lb> eadem ſint præter baſim, & aquam, quæ in ea contine<lb></lb> tur.</s><s id="s.000987"> tubus autem MN habeat oſculum N ſimul perfora<lb></lb> tum cum caulis alueo, ita ut extra caulem appareat, & <lb></lb> obturetur.</s><s id="s.000988"> Si quis igitur os admouens inflet oſculum ex<lb></lb> terius, procedet flatus in calathum, <expan abbr="oleumq́">oleumque</expan> per tubum <lb></lb> XO exprimet, & erit idem, quod prius.</s><s id="s.000989"> quotieſcumque <lb></lb> enim inflauerimus oleum in ellychnium infundetur.</s><s id="s.000990"> Sed <lb></lb> oportebit auris extremitatem inflecti ad rectos angulos <lb></lb> cum ellychnij foramine, ut ne oleum extra eiaculetur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="150"></pb> <p type="head"><s id="s.000991">LXXIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000992">Miliarij conſtructio, vt impoſito anima<lb></lb> li, efformatoq́ue in modum ſufflantis, & ip<lb></lb> ſum animal ſufflet in carbones: & ita milia<lb></lb> rium ardeat.</s><s id="s.000993"> preterea vt canali iuxta collum <lb></lb> miliarij appoſito, & aperto non fluat, niſi <lb></lb> prius frigidam infundamus in aliquem cra<lb></lb> terem.</s><s id="s.000994"> frigida autem cum calida non com<lb></lb> miſceatur, niſi deſcendat ad fundum, & vt <lb></lb> ex canali frigidiſsima effluat.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.000995">Sit miliarij figura quamquiſque elegerit.</s><s id="s.000996"> & in loco <lb></lb> aquam excipiente aliquis locus paruus ſegregetur duo<lb></lb> bus diaphragmatibus rectis, ita vt vndique præcluſus <lb></lb> ſit.</s><s id="s.000997"> ex quo iuxta fundum tubus ſimul perforetur; cuius al<lb></lb> tera pars obturetur, ne aqua in ipſum ingrediatur ex <lb></lb> miliario.</s><s id="s.000998"> reliqui tubi pertinent ad locum, in quo eſt <lb></lb> aqua, vt combuſti carbones per vnum tubum, qui ad <lb></lb> paruum locum pertinet vaporem gignant.</s><s id="s.000999"> hic autem <lb></lb> per quendam tubum ſimul perforatum cum miliarij o<lb></lb> perculo fertur per os animalis in carbones: etenim ani<lb></lb> mal ita inclinatum eſt, vt deorſum ſufflet.</s><s id="s.001000"> vapor <lb></lb> autem ex igne gignitur.</s><s id="s.001001"> Quod ſi paululum aquæ in <lb></lb> paruum locum infundamus, plurimum gignemus va<lb></lb> porem, ita vt animal præter modum ſufflans plus etiam <lb></lb> calefaciat miliarium; quemadmodum videmus in lebe<lb></lb> tibus, qui feruent, vaporem ex aqua ſurſum ferri.</s><s id="s.001002"> erit <lb></lb> <pb pagenum="151"></pb> <figure></figure> <pb pagenum="152"></pb> autem animal exemptile per quoddam ſmeriſmatium <lb></lb> ad infundendum puſillam aquam.</s><s id="s.001003"> ſimul vero & ſi ani<lb></lb> mal non amplius ſufflare volumus in carbones, ipſum <lb></lb> per ſmeriſma auertemus in exteriorem partem.</s><s id="s.001004"> ſit <expan abbr="etiã">etiam</expan> <lb></lb> paruus crater operculo impoſitus, ex quo tubus feratur <lb></lb> iuxta fundum permeet.</s><s id="s.001005"> ſed vt miliarium aqua infuſa <lb></lb> impleri poſsit, & ſimul ne ſuperebulliens aqua extra ef<lb></lb> fundatur, alius tubus perforetur cum miliarij operculo, <lb></lb> & in craterem reflectatur per interiorem eius ſuperfici<lb></lb> em ne aſperitatem tactui præbeat.</s><s id="s.001006"> miliarij autem con<lb></lb> ſtructionem ſub aſpectum ponemus.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001007">Exponatur cylindrus concauus, cuius ſedes, quidem <lb></lb> inferior ſit AB, ſuperior vero CD: & alius cylindrus <lb></lb> concauus circa eundem axem conſtruatur, cuius ſedes <lb></lb> inferior EF, ſuperior GH.</s><s id="s.001008"> ori autem <expan abbr="cylindrorũ">cylindrorum</expan> exterio<lb></lb> ri impoſita ſint diaphragmata quę poſsint <expan abbr="cylindrorũ">cylindrorum</expan> <expan abbr="cõcauitatẽ">con<lb></lb>cauitatem</expan> claudere ex <expan abbr="illorũ">illorum</expan> ora obſtruere.</s><s id="s.001009"> Habeat <expan abbr="autẽ">autem</expan> E <lb></lb> FGH cylindrus tubos OK LX MN, quorum LX <expan abbr="quidẽ">quidem</expan> ſi<lb></lb> mul perforetur ex vna parte, videlicet ad X: reliqui vero <lb></lb> ex <expan abbr="vtraq;">vtraque</expan> partæ <expan abbr="ſintq́">ſintque</expan> hæc principia ex <expan abbr="vtraq;">vtraque</expan> parte in lo<lb></lb> cum inter duos cylindros interiectum: & in eo conſti<lb></lb> tuantur duo diaphragmata EGFH, locum GEFH in<lb></lb> tercipientia, in quem penetret dictus tubus ex vna par<lb></lb> te perforatus.</s><s id="s.001010"> imponatur autem operculo, hoc eſt ipſi <lb></lb> GH tubulus habens paruum animal ſimul perforatum.</s><s id="s.001011"> <lb></lb> perforeturq́ue per totum animal, & inflectatur ut ver<lb></lb> gat in carbonum locum.</s><s id="s.001012"> Quòd ſi aliquando velimus <expan abbr="nõ">non</expan> <lb></lb> ſufflare animal, ſit tubus in quo inſidet, alteri coaptatus, <lb></lb> vt cum ipſum conuerterimus in exteriorem partem non <lb></lb> amplius ſufflet in locum carbonum, ſed extra.</s><s id="s.001013"> ad inijcien<lb></lb> dum vero aquam in locum GEFH vtilis erit nobis tu<lb></lb> bulus ipſe coaptatus.</s><s id="s.001014"> nam ſublato animali à tubo, in quo <lb></lb> <pb pagenum="153"></pb> inſidet, per ipſum aquam infundemus.</s><s id="s.001015"> plurimus enim <lb></lb> vapor in animal irrumpet.</s><s id="s.001016"> operculo autem imponitur <lb></lb> crater RS ſimul cum ipſo perforatus, <expan abbr="habensq́">habensque</expan> ad extre<lb></lb> mitatem tubum uſq; ad fundum miliarij pertinentem, <lb></lb> à quo tantum diſtet, quantum ad aquę fluxum ſatis <lb></lb> ſit.</s><s id="s.001017"> <lb></lb> Quantum igitur volumus calidam emitti, inijciemus per <lb></lb> RS frigidam, quæ procedet per tubum permeantem in <lb></lb> locum calidæ: & ſuper aſcendens calida, per canalem, qui <lb></lb> eſt circa collum effluet.</s><s id="s.001018"> ingreſſa enim per <expan abbr="tubũ">tubum</expan> aqua non <lb></lb> dum <expan abbr="cõmixta">commixta</expan> eſt cum ſubiecta calida.</s><s id="s.001019"> atque hoc ſemper <lb></lb> facientes calidam pro frigida iniecta habebimus.</s><s id="s.001020"> ſed ut <lb></lb> cognoſcamus quando miliarium aſcendit, conſtruitur <lb></lb> hiatulus foratus per totum, & forato operculo inſideat <lb></lb> collo habens paruum tubum, hic autem aſpiciet in RS <lb></lb> craterem, ut aſcendente calida, delatio in craterem fiat.</s><s id="s.001021"> <lb></lb> conſtructio igitur huiuſmodi eſt.</s><s id="s.001022"> Quod ſi velimus <expan abbr="locũ">locum</expan> <lb></lb> FEGH non occupare totum, ſed partem aliquam, con<lb></lb> ſtruentur diaphragmata vſque ad dimidium.</s><s id="s.001023"> & ipſis im<lb></lb> ponitur aliud diaphragma, & accipit tubum; pertinen<lb></lb> tem uſque ad animal.</s><s id="s.001024"> & carbonibus ardentibus erit dela<lb></lb> tio vaporis ex paruo loco.</s><s id="s.001025"> ſimiliter & in ipſum aqua in<lb></lb> ijcietur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="154"></pb> <figure></figure> <pb pagenum="155"></pb> <p type="head"><s id="s.001026">LXXIIII.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001027">Vtuntur etiam alia conſtructione huiuſ<lb></lb> modi ad buccinandum, & merulæ vocem <lb></lb> reddendam.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001028">Rurſus enim idem miliarium conſtruitur habens om<lb></lb> nes tubos, qui in ſede ſunt, perforatos ex vtraque par<lb></lb> te: & circa ſedem ſit tubus VT fœmina, habens alium <lb></lb> ſibi aptatum KL pertinentem ad locum calidæ, & mo<lb></lb> tum circa clauum KL.</s><s id="s.001029"> hic autem perforetur tribus fora<lb></lb> minibus MNX.</s><s id="s.001030"> ſimiliter & tubus VT perforetur toti<lb></lb> dem foraminibus, ipſis MNX reſpondentibus.</s><s id="s.001031"> ad X ve<lb></lb> ro perforatur baſis quædam in ſeipſa continens tubum <lb></lb> coarctatum foramini X, in quo ponitur animal quem<lb></lb> admodum & ante dictum eſt: & ex MN tubi ſunt pene<lb></lb> trantes MO NP, qui ſupra habent extremitates infle<lb></lb> xas.</s><s id="s.001032"> his autem ſimul perforetur & coarctetur miliarij ſe<lb></lb> des ſuperior, & perforamina penetrent alij tubi ad ip<lb></lb> ſos PO aptati, in quibus hæc inſideant.</s><s id="s.001033"> in vno quidem <lb></lb> paſſerculus habens interiora vacua, vt aquam ſuſcipere <lb></lb> poſsit, ipſe igitur tubus, in quo inſidet, inflectitur ha<lb></lb> bens phthongarium ex ijs, quę fiunt ad tranſmittendas <lb></lb> voces.</s><s id="s.001034"> inflexio autem vſque ad aquam penetret in paſsir<lb></lb> culo.</s><s id="s.001035"> Quando igitur vox phthongarij procedit in a<lb></lb> quam, vocem merulæ reddit.</s><s id="s.001036"> Rurſus alter tubus habet <lb></lb> & ipſe alium tubum ſibi coaptatum, in quo inſidet ani<lb></lb> mal in effigiem Tritonis efformatum, & in ore <expan abbr="buccinã">buccinam</expan> <lb></lb> tenens.</s><s id="s.001037"> Rurſus autem hic ipſe tubus, in quo inſidet, ha<lb></lb> bet lingulam & codona, vt fieri conſueuit.</s><s id="s.001038"> procedens <lb></lb> igitur vapor & lingulæ & codoni coniunctus buccinæ ſo<lb></lb> num perficit.</s><s id="s.001039"> itaque experientia conſiderabimus, quan<lb></lb> <pb pagenum="156"></pb> <figure></figure> <pb pagenum="157"></pb> do foramen reſpondeat MO tubo, & quando tubo NP, <lb></lb> & quando ipſi X impoſito animali.</s><s id="s.001040"> atque hęc cognoſcen<lb></lb> tes ſigna quædam in ipſis notabimus ad clauum KL, vt <lb></lb> <expan abbr="quãdo">quando</expan> velimus ipſum buccina canere.</s><s id="s.001041"> quando rurſus ve<lb></lb> limus ipſum ſufflare, ſufflet.</s><s id="s.001042"> & <expan abbr="quãdo">quamdo</expan> velimus, merula vo<lb></lb> cem reddat.</s><s id="s.001043"> Quod autem attinet ad craterem, & ad a<lb></lb> quam calidæ aſcenſum, quemadmodum & ante dictum <lb></lb> eſt, ita fiat.</s> <lb></lb></p> <p type="head"><s id="s.001044">LXXV.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001045">Hydraulici inſtrumenti conſtructio.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001046">Sit <expan abbr="quædã">quædam</expan> arula ænea ABCD, in qua ſit aqua, & in aqua <lb></lb> concauum hemiſphærium inuerſum, quod furnus appel<lb></lb> latur EFGH, habens in humido defluxum, ad partes, <lb></lb> quæ in fundo ſunt.</s><s id="s.001047"> à vertice autem ipſius duo producan<lb></lb> tur tubi ſimul cum eo perforati, qui ſunt circa arulam, <lb></lb> quorum vnus GKLM in exteriorem arulę partem incur<lb></lb> uetur, ſimul perforatas cum modiolo NXOP habente <lb></lb> os infra, & interiorem ſuperficiem rectam ad embolum.</s><s id="s.001048"> <lb></lb> huic autem embolus RS aptetur ita, ut aer ingredi non <lb></lb> poſsit.</s><s id="s.001049"> atque embolo iungatur regula TY ualde firma, <lb></lb> ad <expan abbr="quã">quam</expan> aptetur alia regula Y <foreign lang="grc">F</foreign>, mota circa <expan abbr="clauũ">clauum</expan> in Y, & <lb></lb> circumacta ad <expan abbr="rectã">rectam</expan> regulam <foreign lang="grc">Y</foreign> Q firmiter ſtabilitam.</s><s id="s.001050"> At <lb></lb> modiolo NXOP imponatur ad fundum alter modiolus <lb></lb> paruus <foreign lang="grc">W</foreign> ſimul cum ipſo perforatus, & coopertus ex par<lb></lb> te ſuperiori, <expan abbr="habensq́">habensque</expan> foramen, per quod aer in modio<lb></lb> lum ingrediatur.</s><s id="s.001051"> ſub foramine autem ſit laminula ip<lb></lb> ſum obturans, <expan abbr="detentaq́">detentaque</expan> à quibuſdam clauis capita ha<lb></lb> bentibus, ne excedat, quam vocant platiſmation.</s><s id="s.001052"> præ<lb></lb> terea ab hemiſphærio EFGH alter producatur tubus FV <lb></lb> ſimul perforatus cum alio tubo tranſuerſo VZ, in quo im<lb></lb> <pb pagenum="158"></pb> <figure></figure> ponatur tibiæ cum ipſo perforatæ <foreign lang="grc">α</foreign>, <expan abbr="habeatesq́">habeatesque</expan> ex par<lb></lb> tibus inferioribus tamquam gloſſocoma ſimul perforata <lb></lb> cum ipſis, quorum ora <foreign lang="grc">β</foreign> aperta ſint.</s><s id="s.001053"> & per ora impellan<lb></lb> tur opercula, quæ foramina habeant, ita ut operculis in<lb></lb> ductis eorum foramina reſpondeant foraminibus tibia<lb></lb> rum; eductis autem ijſdem foramina permutentur, & ti<lb></lb> bias obturent.</s><s id="s.001054"> Si igitur regula tranſuerſa ex parte xxx im<lb></lb> pellatur in partem inferiorem, embolus RS aſcendens <lb></lb> expellet aerem in modiolo NXOP contentum, qui qui<lb></lb> dem aer claudet foramen, quod eſt in paruo modiolo <lb></lb> per iam dictum platyſmation.</s><s id="s.001055"> procedet autem per tu<lb></lb> bum MLKG in furnum, & ex furno in tranſuerſum tu<lb></lb> <pb pagenum="159"></pb> bum VZ per tubum PV.</s><s id="s.001056"> deinde ex tranſuerſo tubo in ti<lb></lb> bias, quando earum foramina foraminibus operculorum <lb></lb> reſpondeant; hoc eſt quando opercula inducta ſint, vel <lb></lb> omnia, vel aliqua eorum.</s><s id="s.001057"> Vt igitur quando volumus ti<lb></lb> bias aliquas ſonare, earum foramina aperiantur, & quan<lb></lb> do volumus ceſſare, claudantur, ita faciemus.</s><s id="s.001058"> Intelliga<lb></lb> tur vnum aliquod ex gloſſocomis ſeorſum poſitum <foreign lang="grc">γ δ</foreign>, <lb></lb> cuius os ſit <foreign lang="grc">δ</foreign>, tibia vero ſimul cum eo perforata <foreign lang="grc">ε</foreign>, & o<lb></lb> perculum ipſi congruens <foreign lang="grc">ζ σ</foreign>, quod foramen habet <foreign lang="grc">κ</foreign>, à ti<lb></lb> bia <foreign lang="grc">ε</foreign> permutatum.</s><s id="s.001059"> Sit præterea cubitulus trimembris <lb></lb> <foreign lang="grc">ς θ κ λ</foreign>, cuius membrum <foreign lang="grc">ς τ θ</foreign> coniunctum ſit operculo <lb></lb> <foreign lang="grc">ζ ς τ</foreign>, & ad <foreign lang="grc">θ κ</foreign> circa clauum moueatur.</s><s id="s.001060"> Si igitur manu de<lb></lb> ducemus extremum cubituli <foreign lang="grc">λ</foreign>, ad <foreign lang="grc">δ</foreign> oſculum gloſſoco<lb></lb> mi tranſferemus operculum in partem interiorem, & <lb></lb> cum in partem interiorem inciderit, tunc <expan abbr="foramẽ">foramen</expan> quod <lb></lb> eſt in ipſo tibijs reſpondens efficitur.</s><s id="s.001061"> Vt autem quando <lb></lb> manum auferamus operculum ſua ſponte extrahatur, & <lb></lb> tibiam permutet, hæc fient.</s><s id="s.001062"> Subijciatur ſub gloſſocomis <lb></lb> regula æqualis tubo VZ & ipſi parallela <foreign lang="grc">μ ν</foreign>, in qua infi<lb></lb> gantur ſpatulæ corneæ robuſtæ, & inflexæ quarum una <lb></lb> eſt O, poſita ad gloſſocomum <foreign lang="grc">γ δ</foreign>.</s><s id="s.001063"> ab extremo autem ip<lb></lb> ſius neruus alligatus referatur circa extremum <foreign lang="grc">θ</foreign>, ita vt <lb></lb> operculo intus impulſo neruus extendatur.</s><s id="s.001064"> Itaque ſi de<lb></lb> ducentes extremum cubituli <foreign lang="grc">λ</foreign> operculum in partem in<lb></lb> teriorem impellamus, neruus attrahet ſpatulam, ut in<lb></lb> flexionem ipſius vi erigat.</s><s id="s.001065"> quando <expan abbr="autẽ">autem</expan> dimittamus, rur<lb></lb> ſus ſpatula in priſtinum locum reſtituta, inflexaq́ue oris <lb></lb> operculum extrahet, adeo vt foramen permutetur.</s><s id="s.001066"> His <lb></lb> igitur in unoquoque gloſſocomo conſtitutis, quando vo<lb></lb> lumus aliquas tibiarum ſonare, digitis deducemus cubi<lb></lb> tulos, qui ſunt circa ipſas: & quando volumus non am<lb></lb> plius ſonare digitos eleuabimus, & tunc ceſſabunt attra<lb></lb> ctis operculis.</s><s id="s.001067"> Aqua vero quæ eſt in arula ideo inijcitur, <lb></lb> <pb pagenum="160"></pb> vt aer ſuperabundans in furno, qui ſcilicet modiolo <lb></lb> impulſus aquam eleuat, contineatur, tibijſq́ue ſonanti<lb></lb> bus ſuppeditetur.</s><s id="s.001068"> At embolus RS ſurſum impulſus, vt <lb></lb> dictum eſt, aerem, qui in modiolo continetur in <expan abbr="furnũ">furnum</expan> <lb></lb> exprimit; deductus vero aperit platyſmation exiſtens <lb></lb> in paruo modiolo, per quod modiolus aere extrinſecus <lb></lb> impletur, vt rurſum embolus in partem ſuperiorem im<lb></lb> pulſus ipſum in furnum exprimat.</s><s id="s.001069"> Melius autem eſt & <lb></lb> regulam TY circa clauum moueri ad Y circa fibulam <lb></lb> vnam exiſtentem in fundo emboli, per quam oporte<lb></lb> bis clauum impelli, vt embolus non conuertatur, ſed re<lb></lb> ctus impellatur ſurſum, & deducatur.</s> <lb></lb></p> <pb pagenum="161"></pb> <p type="head"><s id="s.001070">LXXVI.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001071">Organi conſtructio vt vento perflante ſo<lb></lb> nus tibiæ reddatur.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001072">Sint tibiæ A tubus autem tranſuerſus cum ipſis perfo<lb></lb> foratus BC, & rectus DE, ex quo alius tranſuerſus EF <lb></lb> pertinens in mediolum GH, habentem ſuperficiem in<lb></lb> teriorem ad embolum rectam, huic autem aptetur em<lb></lb> bolus KL, qui facile in ipſum ingredi poſsit, & ipsi con<lb></lb> iuncta ſit regula MN appoſita alteri regulæ NX, quæ <lb></lb> <figure></figure> <pb pagenum="162"></pb> circa axem PR circumagatur.</s><s id="s.001073"> & ad N quidem ſit par<lb></lb> uus clauus facile ſolubilis; ad X vero platyſmation appo<lb></lb> natur coniunctum cum XO, & ipſi XO adhereat axis S <lb></lb> circa cnodaces ferreos mobilis in pegmate, quod dedu<lb></lb> ci poſsit: axi vero S coniuncta ſint duo tympanula YV, <lb></lb> quarum Y quidem paruas scytalas habeat, platyſmatio <lb></lb> XO adiacentes, V vero platas habeat, quemadmodum <lb></lb> ea, quæ anemaria vocantur.</s><s id="s.001074"> Quando igitur à vento per<lb></lb> cuſſæ feſtinant omnes, & tympanulum V conuertunt, <lb></lb> conuertitur etiam axis, quare & Y tympanulum, & quæ <lb></lb> in ipſo ſunt ſcytalæ ex interuallo percutientes XO platyſ<lb></lb> mation, attollunt KL, & abſcedente ſcytala, embolus <lb></lb> deorſum feretur, exprimetq́ue aerem in modiolo con<lb></lb> tentum in fiſtulas, & tibias, & ſonum edet.</s><s id="s.001075"> licebit au<lb></lb> pegma axem habens ſemper ad ſpirantem ventum con<lb></lb> uertere, vt violentior, & magis continuata <expan abbr="cõuerſio">conuerſio</expan> fiat.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001076">FINIS.</s> <lb></lb></p> <p type="main"><s id="s.001077">VRBINI MDLXXV.</s> <lb></lb></p> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> <pb></pb> </chap> </body> <back></back> </text> </archimedes>