view texts/XML/echo/la/Aristoteles_1548_9NN63YC9.xml @ 31:edf6e8fcf323 default tip

Removing DESpecs directory which deserted to git
author Klaus Thoden <kthoden@mpiwg-berlin.mpg.de>
date Wed, 29 Nov 2017 16:55:37 +0100
parents 22d6a63640c6
children
line wrap: on
line source

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?><echo xmlns="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/echo/1.0/" xmlns:de="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/de/1.0/" xmlns:dcterms="http://purl.org/dc/terms" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns:echo="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/ns/echo/1.0/" xmlns:xhtml="http://www.w3.org/1999/xhtml" xmlns:mml="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" version="1.0RC">
  <metadata>
    <dcterms:identifier>ECHO:9NN63YC9.xml</dcterms:identifier>
    <dcterms:creator identifier="GND:118650130">Aristoteles </dcterms:creator>
    <dcterms:contributor identifier="GND:118755765">Strato Lampsacenus</dcterms:contributor>
    <dcterms:contributor identifier="GND:118621793">Theophrastus</dcterms:contributor>
    <dcterms:title xml:lang="la">De coloribvs libellvs</dcterms:title>
    <dcterms:alternative xml:lang="la">De coloribus libellus</dcterms:alternative>
    <dcterms:date xsi:type="dcterms:W3CDTF">1548</dcterms:date>
    <dcterms:language xsi:type="dcterms:ISO639-3">lat</dcterms:language>
    <dcterms:rights>CC-BY-SA</dcterms:rights>
    <dcterms:license xlink:href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">CC-BY-SA</dcterms:license>
    <dcterms:rightsHolder xlink:href="http://www.mpiwg-berlin.mpg.de">Max Planck Institute for the History of Science, Library</dcterms:rightsHolder>
    <parameters>despecs = 1.1.2</parameters>
    <log>NB: the unknown character codes do not relate to the common unknown characters file but to a file that is directly related to this text: http://it-dev.mpiwg-berlin.mpg.de:81/tracs/mpdl-project-content/raw-attachment/wiki/WO5_Aristoteles_1548/unknown%20character%20list.doc</log>
  </metadata>
  <text xml:lang="la" type="free">
<div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1"><pb file="0001" n="1"/>
<pb file="0002" n="2"/>
<pb file="0003" n="3"/>
<pb file="0004" n="4"/>
<pb file="0005" n="5"/>
<pb file="0006" n="6"/>
<pb file="0007" n="7"/>
</div>
<div xml:id="echoid-div2" type="section" level="1" n="2">
<head xml:id="echoid-head1" xml:space="preserve">DECOLORI <lb/>BVS LIBELLVS, A'<unsure/> <lb/>SIMONE PORTIO <lb/>NEAPOLITANO LATI-</head>
<head xml:id="echoid-head2" style="it" xml:space="preserve">nitate donatus, &amp; commentarijs <lb/>illuſtratus: vnà cum eiuſdem <lb/>præfatione, qua Coloris <lb/>natur am de-<lb/>clar at.</head>
<head xml:id="echoid-head3" xml:space="preserve">FLORENTIAE</head>
<head xml:id="echoid-head4" xml:space="preserve">Ex officina Laurentii Torrentini.</head>
<head xml:id="echoid-head5" style="it" xml:space="preserve">M D XLVIII.</head>
<head xml:id="echoid-head6" style="it" xml:space="preserve">Cum Summi Pontificis, Caroli V. Imp. &amp; <lb/>Ducis Florentinorum Priuilegio.</head>
<pb file="0008" n="8"/>
<pb file="0009" n="9"/>
</div>
<div xml:id="echoid-div3" type="section" level="1" n="3">
<head xml:id="echoid-head7" xml:space="preserve">Coſmo Medici Flo-</head>
<head xml:id="echoid-head8" xml:space="preserve">RENTINORVM</head>
<head xml:id="echoid-head9" style="it" xml:space="preserve">Principi Magnanimo, Simon</head>
<head xml:id="echoid-head10" style="it" xml:space="preserve">Portius. S.</head>
<p style="it">
  <s xml:id="echoid-s1" xml:space="preserve">CU M nuper Florentia <lb/>reuerſus, Princeps Ma-<lb/>gnanime, in Filettulanum <lb/>agrum me recepiſſem; </s>
  <s xml:id="echoid-s2" xml:space="preserve">(eſt <lb/>enim vt inquit Men ãder, <lb/>ἄρι{ςο}ς ἀρε{τῆ}ς, {καὶ} βίου δι{δά}-<lb/>{σκ}αλος ἐλ{δυ}θέρου ἀ{γρ}ος\.) <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3" xml:space="preserve">tum vt aëris Piſani, au-<lb/>tumno ferè in bonarum artium profeſſores ſæuientis <lb/>inclemẽtiam fugerem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4" xml:space="preserve">tum vt honeſtißimo ocio, quod <lb/>ſingularis tua erga me beneuolẽtia, incredibilis hu-<lb/>manit as concedebat, fruerer: </s>
  <s xml:id="echoid-s5" xml:space="preserve">ibi meos commenta-<lb/>rios, quos mecum adduxer am, euoluerem: </s>
  <s xml:id="echoid-s6" xml:space="preserve">obtulit ſe-<lb/>ſe mihi libellus, De coloribus; </s>
  <s xml:id="echoid-s7" xml:space="preserve">quem ſuperiori anno, <lb/>illis diebus, quibus ab Acroamaticis Ariſtotelis le-<lb/>ctionibus feriari licebat, fueram leuiter interpret a-<lb/>tus. </s>
  <s xml:id="echoid-s8" xml:space="preserve">Quem ſimul at que relegiſſem, viſus eſt mihi, <lb/>quod antea ſemper, continere id, quod Philoſopho-<lb/>rum propè nullus auſus eſt aggredi. </s>
  <s xml:id="echoid-s9" xml:space="preserve">Quare non phi-<lb/>loſophiæ modò, ſed humaniorum quoque literarum
<pb file="0010" n="10"/>
ſtudioſis, quibus id argumentum placere cognoſce-<lb/>bam, rem gratam me facturum arbitratus; </s>
  <s xml:id="echoid-s10" xml:space="preserve">quan-<lb/>tum potui ſum conatus libellum commentarijs ſeriò <lb/>illustrare. </s>
  <s xml:id="echoid-s11" xml:space="preserve">À quo poterat quidem deterrere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s12" xml:space="preserve">rei <lb/>difficultas, quam nemo, quod equidem ſciam, hacte-<lb/>nus attigit: </s>
  <s xml:id="echoid-s13" xml:space="preserve">et exẽplaria mutila, quæ præter impreſ-<lb/>ſum, duo contigit habere manu ſcripta, nec ea qui-<lb/>dem integra; </s>
  <s xml:id="echoid-s14" xml:space="preserve">quorum alterius copiam fecit Car dina <lb/>lis Rodulphus, vir in iuuanda re liter aria indefeſſus, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s15" xml:space="preserve">mei amantißimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s16" xml:space="preserve">Sed malui periclit ari, vt meo <lb/>exemplo alios ad eum ſuſcipiendum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s17" xml:space="preserve">interpret an-<lb/>dum inuit arem: </s>
  <s xml:id="echoid-s18" xml:space="preserve">ſtudioſis hoc tantisper gratificatus, <lb/>dum integrior codex offer atur. </s>
  <s xml:id="echoid-s19" xml:space="preserve">Reliquum eſt Prin-<lb/>ceps Illustriß. </s>
  <s xml:id="echoid-s20" xml:space="preserve">vt hunc qualemcunque conatum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s21" xml:space="preserve"><lb/>oper am nostr am boni conſulas; </s>
  <s xml:id="echoid-s22" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s23" xml:space="preserve">eodem complecta-<lb/>ris animo, quo ego eam tibi dedico: </s>
  <s xml:id="echoid-s24" xml:space="preserve">ſi non eruditione <lb/>inſignem, grati tamen animi ſignific atione mini-<lb/>mè obſcuram, testem tuæ erga me bene-<lb/>uolentiæ et meæ perpetuæ ergate <lb/>obſeruantiæ indicem. </s>
  <s xml:id="echoid-s25" xml:space="preserve">Vale <lb/>quàm fœlicißimè ex <lb/>Filettulano <lb/>noſtro.</s>
  <s xml:id="echoid-s26" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="5" file="0011" n="11" rhead="PRAEFATIO IN LIBEL-"/>
</div>
<div xml:id="echoid-div4" type="section" level="1" n="4">
<head xml:id="echoid-head11" xml:space="preserve">LVM DE COLORIBVS,</head>
<head xml:id="echoid-head12" xml:space="preserve">DE NATVRA COLORIS.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s27" xml:space="preserve"><emph style="sc">DIV</emph> multúmq; </s>
  <s xml:id="echoid-s28" xml:space="preserve">philoſophi non ignobiles, quæ-<lb/>nam coloris eſſet natura quęſiuerũt:</s>
  <s xml:id="echoid-s29" xml:space="preserve">quòd cum <lb/>A cademicorũ præcipuis, qui inter ſe in hac re <lb/>nõ parum diſsidere videntur; </s>
  <s xml:id="echoid-s30" xml:space="preserve">tum reliquis omnibus, <lb/>qui de coloribus aliquid tradiderunt, Peripateticos <lb/>obiicere viderent, quaſi coloris naturam ignoraſſent. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s31" xml:space="preserve">Porrò autem, cùm hæc diſceptatio, non minimum ad <lb/>ea quæ author libelli de coloribus, de illorum cauſis, <lb/>natura, varietatéq; </s>
  <s xml:id="echoid-s32" xml:space="preserve">diſſerit, conducere videatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s33" xml:space="preserve">non <lb/>leuem apud eos, qui nuper Philoſophię ſacris initiati <lb/>ſunt, gratiam me initurum ſpero, ſi breuibus, antè <lb/>quàm authoris noſtri ſententiam explicemus, quid <lb/>nam ſit color, perquiſiuerimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s34" xml:space="preserve">potiſsimum cùm hic <lb/>ſit omnium philoſophorum conſenſus, prius rei na-<lb/>turam de qua diſputandum eſt, hoc eſt ſubiectum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s35" xml:space="preserve"><lb/>materiam, vtloquũtur, eſſe cognoſcẽdam; </s>
  <s xml:id="echoid-s36" xml:space="preserve">quàm eius <lb/>affectiones &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s37" xml:space="preserve">accidentia inquirantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s38" xml:space="preserve">ſubiecti nanq; </s>
  <s xml:id="echoid-s39" xml:space="preserve"><lb/>notitiam, quam præcognitionem nominare conſue-<lb/>uerunt, exquiſitam habere debet is, qui rectè de illo <lb/>eſt ratiocinaturus. </s>
  <s xml:id="echoid-s40" xml:space="preserve">Pythagorici igitur, vt inde or-<lb/>diamur; </s>
  <s xml:id="echoid-s41" xml:space="preserve">colorem, ἐπιφάν{ει}αν, hoc eſt ſuperficiem eſſe <lb/>crediderunt, velut Ariſtoteles libro de Senſu teſtatũ <lb/>reliquit: </s>
  <s xml:id="echoid-s42" xml:space="preserve">Plato verò, colores eſſe lumina in Timæo <lb/>aſſeruit. </s>
  <s xml:id="echoid-s43" xml:space="preserve">At Ariſtoteles mediam quandam ingreſſus <lb/>viam, cenſet colorem eſſe terminum corporis, non <lb/>qua corpus eſt, (eſſet enim ſuperficies, quod Pythago <lb/>rici ſenſerunt:) </s>
  <s xml:id="echoid-s44" xml:space="preserve">ſed perlucidi, nec eius quidem inter-<lb/>minati, quòd color lumẽ eſſet, velut Platoni placuiſſe
<pb o="6" file="0012" n="12" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s45" xml:space="preserve">Eſt ergo color, terminus et extremitas corpo <lb/>ris perlucidi terminati. </s>
  <s xml:id="echoid-s46" xml:space="preserve">Verùm vt hęc coloris defini-<lb/>tio certior ſit, ſingula eius ſunt explicãda nomina, vt <lb/>ita demum recta ratione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s47" xml:space="preserve">via coloris naturam inue <lb/>ſtigare queamus. </s>
  <s xml:id="echoid-s48" xml:space="preserve">Corpus itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s49" xml:space="preserve">naturale intelligimus, <lb/>quod colores, odores, omnésq. </s>
  <s xml:id="echoid-s50" xml:space="preserve">ſenſiles affectiones re-<lb/>cipit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s51" xml:space="preserve">quod trina illa dimenſione cõcipitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s52" xml:space="preserve">corpus <lb/>igitur naturale colore inficitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s53" xml:space="preserve">Sed cũ quinq. </s>
  <s xml:id="echoid-s54" xml:space="preserve">natura <lb/>lia corpora à Philoſophis numerentur, cœlũ, elemen <lb/>ta quatuor, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s55" xml:space="preserve">animalia, plantę, et metallica quę vtpo <lb/>te ex ipſis elementis conflata, naturas eorũ in plurib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s56" xml:space="preserve">qualitatib. </s>
  <s xml:id="echoid-s57" xml:space="preserve">ſequuntur:</s>
  <s xml:id="echoid-s58" xml:space="preserve">primùm, cœlũ ab hoc corporũ <lb/>ordine ſecluditur, quod nullius coloris ſit particeps, <lb/>ſed ſolùm ſit lucidũ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s59" xml:space="preserve">diaphanũ, qua parte nõ eſt ſtel <lb/>latum. </s>
  <s xml:id="echoid-s60" xml:space="preserve">Lunęverò macula eſt luminis priuatio, aut par <lb/>tium raritas, vt alibi fuſius explicauimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s61" xml:space="preserve">Sic Sol dici <lb/>tur albus, quòd ſit luminoſus: </s>
  <s xml:id="echoid-s62" xml:space="preserve">vel ſlauus, quòd eiuſino <lb/>di ſępius nobis appareat, ob vapores, qui flauum colo <lb/>rem viſui repręſentãt, vt author noſter docebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s63" xml:space="preserve">Prę-<lb/>terea elemẽta, omnia quidẽ dicuntur alba, ſed tria id <lb/>ſibi vendicarunt, quia luminoſa; </s>
  <s xml:id="echoid-s64" xml:space="preserve">terra verò, quod ſit <lb/>opaca, quódq. </s>
  <s xml:id="echoid-s65" xml:space="preserve">nullũcolorẽ ſua natura ſibi aſciſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s66" xml:space="preserve">fit <lb/>autẽ ignis flauus, propter alienã materiam quę illi per <lb/>miſcetur: </s>
  <s xml:id="echoid-s67" xml:space="preserve">nam ſi fumus eſt tenuis et purus, flãma appa <lb/>ret albicãs. </s>
  <s xml:id="echoid-s68" xml:space="preserve">Intereſt tamẽ inter Solis albedinẽ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s69" xml:space="preserve">elemẽ <lb/>torum. </s>
  <s xml:id="echoid-s70" xml:space="preserve">Sol. </s>
  <s xml:id="echoid-s71" xml:space="preserve">n. </s>
  <s xml:id="echoid-s72" xml:space="preserve">ſemper lucidus eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s73" xml:space="preserve">at elemẽta modò luci <lb/>da modo tenebricoſa cõſpiciuntur, et à Sole atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s74" xml:space="preserve">igne <lb/>albedinẽ mutuantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s75" xml:space="preserve">Sunt nihilominus materia lumi <lb/>nis, atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s76" xml:space="preserve">iccirco aër et aqua perlucida, et à Gręcis διαφ{αν}ῆ <lb/>nuncupantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s77" xml:space="preserve">Quòd autẽ ignis color, ſit lumẽ in ma-<lb/>teria peregrina, vel inde conſtat, quod noctu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s78" xml:space="preserve">inter <lb/>diu cernatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s79" xml:space="preserve">Noctu quidẽ, quoniam eſt luminoſus; </s>
  <s xml:id="echoid-s80" xml:space="preserve"><lb/>interdiu vero, quoniã flauus, vt audies. </s>
  <s xml:id="echoid-s81" xml:space="preserve">Terra, vt di-
<pb o="7" file="0013" n="13" rhead="DE COLORIBVS."/>
ximustenebricoſa eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s82" xml:space="preserve">non diapha@@a, ſed quę lucidi <lb/>tatẽ prohibeat: </s>
  <s xml:id="echoid-s83" xml:space="preserve">verùm ſua natura cum ſit expers colo-<lb/>ris, coloratur cũ miſcetur, ex ignis actione purgatur <lb/>et fit alba. </s>
  <s xml:id="echoid-s84" xml:space="preserve">cuius indicium eſt, cinis. </s>
  <s xml:id="echoid-s85" xml:space="preserve">Eſt igitur alba ſed <lb/>opaca, id eſt nõ 'tranſlucida<unsure/>. </s>
  <s xml:id="echoid-s86" xml:space="preserve">Sunt deniq. </s>
  <s xml:id="echoid-s87" xml:space="preserve">in miſtis, puta <lb/>animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s88" xml:space="preserve">plãtis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s89" xml:space="preserve">metallis, colores, quorũ naturã prę <lb/>ſenti diſputatione venamur. </s>
  <s xml:id="echoid-s90" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s91" xml:space="preserve">hactenus de corpore <lb/>conſequens eſt vt eadem ratione perſpicuum explice <lb/>mus. </s>
  <s xml:id="echoid-s92" xml:space="preserve">De hoc ſatis prolixè &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s93" xml:space="preserve">apertè li. </s>
  <s xml:id="echoid-s94" xml:space="preserve">primo Quęſtio <lb/>num naturalium, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s95" xml:space="preserve">ſecundo de Anima agit Alexan-<lb/>der. </s>
  <s xml:id="echoid-s96" xml:space="preserve">Verùm vt omnia paucis colligamus, ſcire licet, <lb/>perſpicuũ ſiue diaphanum, quod Gręcis δϊαφανὲσ<unsure/> <emph style="sc">VO</emph>-<lb/>catur; </s>
  <s xml:id="echoid-s97" xml:space="preserve">trãſlucidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s98" xml:space="preserve">tranſparẽs, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s99" xml:space="preserve">perlucidum Lati <lb/>nis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s100" xml:space="preserve">dici poſſe: </s>
  <s xml:id="echoid-s101" xml:space="preserve">vt διαφάν*α008 perſpicuitatẽ: </s>
  <s xml:id="echoid-s102" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s103" xml:space="preserve">hoc <lb/>dicitur vt eſt medium videndi: </s>
  <s xml:id="echoid-s104" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s105" xml:space="preserve">vt eſt medium au-<lb/>diendi, διεχ α dicũtur, vt eſt medium odorandi aër &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s106" xml:space="preserve"><lb/>aqua dioſma dicũtur ob inſitam illis vim qui pręſtare <lb/>ſingulis animę poteſtatib. </s>
  <s xml:id="echoid-s107" xml:space="preserve">officiũ poſsint. </s>
  <s xml:id="echoid-s108" xml:space="preserve">Eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s109" xml:space="preserve">ἐπϊφά <lb/>ν*α Gręcis quãſuperficiẽ nominare priſcis libuit, qua <lb/>ſi ſit ſuperna facies. </s>
  <s xml:id="echoid-s110" xml:space="preserve">Cùm autẽ hęc ἀπὸτ{οῦ} φ{αί}νομ{αι} dedu <lb/>cantur, quod eſt appareo, omnia apparentiam vt ita <lb/>dicam, quandam nobis denotabunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s111" xml:space="preserve">verùm quoniam <lb/>quędam apparẽt ſuprà &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s112" xml:space="preserve">in profundo, quędam ſuprà <lb/>tantũ: </s>
  <s xml:id="echoid-s113" xml:space="preserve">ea quę tranſparent, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s114" xml:space="preserve">vndiq. </s>
  <s xml:id="echoid-s115" xml:space="preserve">perlucent, vt tam <lb/>ſumma et ſuperna pars, quam ima &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s116" xml:space="preserve">intima conſpi-<lb/>ciatur, proprie διαφανῆ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s117" xml:space="preserve">perſpicua nominantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s118" xml:space="preserve">eave <lb/>rò, quorum extrema tantũ apparent, non quę ſunt in <lb/>profundo ἐπιφανῆ dici poſſunt, quorũ. </s>
  <s xml:id="echoid-s119" xml:space="preserve">s. </s>
  <s xml:id="echoid-s120" xml:space="preserve">ἐπιφάν*α id eſt <lb/>ſuperficies conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s121" xml:space="preserve">His tamen cõmune nomẽ eſt <lb/>{δι}αφάν*α, id eſt perſpicuitas, etſi vniuocum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s122" xml:space="preserve">σ<unsure/>{υν}ώ{νυ}μο008 <lb/>appellari nequit. </s>
  <s xml:id="echoid-s123" xml:space="preserve">cõuenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s124" xml:space="preserve">n. </s>
  <s xml:id="echoid-s125" xml:space="preserve">tum primò et verè perſpi-<lb/>cuis, quę ſecundũ ſe tota apparent; </s>
  <s xml:id="echoid-s126" xml:space="preserve">tum iis, quę ſecun-<lb/>dum extremã partem ſunt perſpicua. </s>
  <s xml:id="echoid-s127" xml:space="preserve">Huic intelliges
<pb o="8" file="0014" n="14" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
quid philoſophi ſignificare velint, cùm dicunt, quòd <lb/>perſpicuitas ſit communis natura omnibus corpori-<lb/>bus: </s>
  <s xml:id="echoid-s128" xml:space="preserve">innuunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s129" xml:space="preserve">n. </s>
  <s xml:id="echoid-s130" xml:space="preserve">quòd omnia corpora tam miſta quam <lb/>ſimplicia appareãt: </s>
  <s xml:id="echoid-s131" xml:space="preserve">non quidem quòd eadem ſit appa-<lb/>rentiæ ratio ignis, aëris, aquæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s132" xml:space="preserve">plantæ aut animalis: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s133" xml:space="preserve">ſed quòd omnia corpora participent hoc, ſcilicet ap-<lb/>parere. </s>
  <s xml:id="echoid-s134" xml:space="preserve">Porrò autem quæ apparent, veluti diximus, <lb/>alia cernũtur in extremo et profundo: </s>
  <s xml:id="echoid-s135" xml:space="preserve">alia in extremo <lb/>tantũ; </s>
  <s xml:id="echoid-s136" xml:space="preserve">cùm in profundo ſint opaca, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s137" xml:space="preserve">minimè oculis <lb/>peruia. </s>
  <s xml:id="echoid-s138" xml:space="preserve">Ex hoc quoque cognoſci videtur, quare quæ <lb/>ſunt tranſparentia, non modò ipſa videantur, verùm <lb/>etiam media ſint, quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s139" xml:space="preserve">alia cernantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s140" xml:space="preserve">qualia ſunt aër, <lb/>aqua, vitrum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s141" xml:space="preserve">iis ſimilia. </s>
  <s xml:id="echoid-s142" xml:space="preserve">quæ verò à nobis in ſuper <lb/>ficie conſpiciantur, nequeant eſſe viſus intermedia, <lb/>quòd opaca ſint in profundo. </s>
  <s xml:id="echoid-s143" xml:space="preserve">Quocirca Philoſophus <lb/>libro ſecundo de Anima, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s144" xml:space="preserve">libro de Senſu, corpus <lb/>tranſparens, vocat διαφανὲσ<unsure/> ἀόριςον, quod eſt perſpicuũ <lb/>interminatum, quoniam nullum certum obtineat co <lb/>lorem, ſed habeat omnes in potentia, quoniam vni-<lb/>uerſi per ipſum videri poſſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s145" xml:space="preserve">Corpus verò, quod <lb/>non vndique perlucet appellat ὁρι{στ}ὸν, quod eſt termi-<lb/>natum; </s>
  <s xml:id="echoid-s146" xml:space="preserve">quòd in extremo certum colorem ab ipſa mi-<lb/>ſtione, vel aliqua alia alteratione ſortiatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s147" xml:space="preserve">atque hæc <lb/>ſatis ſint de perſpicuo. </s>
  <s xml:id="echoid-s148" xml:space="preserve">Supereſt vt dicamus, quid ſit <lb/>lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s149" xml:space="preserve">quod cum tribus comparari poteſt, nempe <lb/>cum ſubiecto, cui ineſt primò, atq; </s>
  <s xml:id="echoid-s150" xml:space="preserve">ita dicitur actus <lb/>diaphani interminati, quòd gerat vicem coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s151" xml:space="preserve">Con <lb/>fertur deinde cum diaphano interminato, ſub hac <lb/>conditione, quòd ipſum per lumen appareat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s152" xml:space="preserve">videa <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s153" xml:space="preserve">atque iccirco per lucidum interminatum, non di-<lb/>citur actu perſpicuum abſente lumine, verùm tene-<lb/>bræ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s154" xml:space="preserve">obſcuritas, atque hoc ipſum innuit Ariſtote-<lb/>les, vbi inquit, aërem, eſſe materiam; </s>
  <s xml:id="echoid-s155" xml:space="preserve">ac lumen, for-
<pb o="9" file="0015" n="15" rhead="DE COLORIBVS."/>
mam: </s>
  <s xml:id="echoid-s156" xml:space="preserve">tenebras verò, priuationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s157" xml:space="preserve">Eſt igitur lumen, <lb/>actus diaphani interminati. </s>
  <s xml:id="echoid-s158" xml:space="preserve">Quòd ſi adferas corpus <lb/>ſua natura, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s159" xml:space="preserve">actu lucidum, Solem inquã &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s160" xml:space="preserve">ignem: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s161" xml:space="preserve">id non erit materia luminis, ſed potius affectio natu-<lb/>ralis erit lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s162" xml:space="preserve">At nos in præſentia loquimur de <lb/>diaphano, quod nunc lumen, nunc tenebras recipiat: </s>
  <s xml:id="echoid-s163" xml:space="preserve"><lb/>nec ſua natura lumen obtineat, cuiuſmodi eſt aër, <lb/>aqua, vitrum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s164" xml:space="preserve">ſimilia, in quibus lumẽ eſt veluti co <lb/>lor peregrinuslicet non verè nominetur, ſed ſecun-<lb/>dum ſimilitudinem dicetur lumen color: </s>
  <s xml:id="echoid-s165" xml:space="preserve">ſimili ratio-<lb/>ne lumen dicitur color ignis, quoniam ipſe conſpi-<lb/>citur. </s>
  <s xml:id="echoid-s166" xml:space="preserve">atque eam ob rem Philoſophus lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s167" xml:space="preserve">tene <lb/>bras, ita ad diaphanum interminatum ſe habere aſſe-<lb/>ruit; </s>
  <s xml:id="echoid-s168" xml:space="preserve">vt album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s169" xml:space="preserve">nigrum, ad corpora. </s>
  <s xml:id="echoid-s170" xml:space="preserve">Cum igitur lu-<lb/>men conſideratur vt habitudo, quam habet cum cor <lb/>pore, à quo emicat, puta cum Sole, aut igne; </s>
  <s xml:id="echoid-s171" xml:space="preserve">illius nõ <lb/>dicetur actus, ſed naturalis affectio; </s>
  <s xml:id="echoid-s172" xml:space="preserve">quo modo Am-<lb/>monius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s173" xml:space="preserve">Græci conplures, ſubſtantias conſueue-<lb/>runt appellare naturales affectiones. </s>
  <s xml:id="echoid-s174" xml:space="preserve">Si verò lumen <lb/>accipitur vt habitudo quam habet cum corpore dia-<lb/>phano; </s>
  <s xml:id="echoid-s175" xml:space="preserve">dicitur actus, quo perſpicuum fit actu tranſlu <lb/>cidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s176" xml:space="preserve">Poſtremò &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s177" xml:space="preserve">tertio, ſi contemplamur ipſum <lb/>vt eſt habitudo ad colores corporibus terminatis in <lb/>hærentes, appellabimus non actum primum, ſed po-<lb/>ſtremam perfectionem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s178" xml:space="preserve">facultatem, qua mouere <lb/>diaphanum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s179" xml:space="preserve">viſum poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s180" xml:space="preserve">Itaque planè perſpicere <lb/>licet, lumem vt viſibile, coloris ſortiri rationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s181" xml:space="preserve">vt <lb/>verò per ipſum alia cernuntur, dici facultatem viſio-<lb/>nis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s182" xml:space="preserve">ſenſus actiuam. </s>
  <s xml:id="echoid-s183" xml:space="preserve">Quare perbellè Ariſtoteles, li-<lb/>bro tertio de Anima, intellectum agentem compara <lb/>uit lumini. </s>
  <s xml:id="echoid-s184" xml:space="preserve">eſt enim intellectus agens, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s185" xml:space="preserve">intelligibi-<lb/>lis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s186" xml:space="preserve">principium intelligendi ſine mutatione non ſe <lb/>cus quàm lumem eſt viſibile maximum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s187" xml:space="preserve">princi-
<pb o="10" file="0016" n="16" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
pium videndi citra mutationem rerum viſibilium; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s188" xml:space="preserve">quippe quod ſola ſua præſentia corpus apparere fa-<lb/>cit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s189" xml:space="preserve">tale qualis eſt ſua cum corpore habitudo. </s>
  <s xml:id="echoid-s190" xml:space="preserve">Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s191" xml:space="preserve"><lb/>de lumine hactenus. </s>
  <s xml:id="echoid-s192" xml:space="preserve">Sed hæc paulò poſt prolixius <lb/>explicabuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s193" xml:space="preserve">His ita præacceptis, propius iam ad <lb/>coloris naturam eſt accedendum: </s>
  <s xml:id="echoid-s194" xml:space="preserve">vbi primùm ſe of-<lb/>fert Pythagoræ opinio inſpicienda, qui colorem ſen <lb/>ſit eſſe ſuperficiem. </s>
  <s xml:id="echoid-s195" xml:space="preserve">ídque optima mehercle ratione, <lb/>veluti dem onſtrabimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s196" xml:space="preserve">Nulla enim eſt ἐπιφάν{ει}κ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s197" xml:space="preserve">ſu <lb/>perſicies, abſente colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s198" xml:space="preserve">color igitur eſt ſuperſicies. </s>
  <s xml:id="echoid-s199" xml:space="preserve"><lb/>nam illud dicitur eſſe alteri idem, quando eo perem-<lb/>pto reliquum quoque perimitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s200" xml:space="preserve">at perempto colo-<lb/>re, non eſt amplius ſuperſicies, ergo idem eſt color <lb/>quod ſuperficies. </s>
  <s xml:id="echoid-s201" xml:space="preserve">Aſſumptum eſt Philoſophi, quarto <lb/>Metaphyſ. </s>
  <s xml:id="echoid-s202" xml:space="preserve">vbi contra antiquos demonſtrat, vnum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s203" xml:space="preserve">ens idem eſſe, quoniam vna generatione oriun-<lb/>tur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s204" xml:space="preserve">eadem corruptione abolentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s205" xml:space="preserve">quod ipſum <lb/>de colore &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s206" xml:space="preserve">ſuperficie aſſerere licet. </s>
  <s xml:id="echoid-s207" xml:space="preserve">Quòd ſi proter-<lb/>uias, rem haud ita ſe habere; </s>
  <s xml:id="echoid-s208" xml:space="preserve">in manifeſtiſsimum la-<lb/>beris incommodum, cogerís que fateri, rem apparere <lb/>citra colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s209" xml:space="preserve">cùm nihil planè ſine colore aut lumine <lb/>cõſpiciatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s210" xml:space="preserve">Quòd ſi inſtabis, lumine videri, et non co <lb/>lore: </s>
  <s xml:id="echoid-s211" xml:space="preserve">maiori incõmodo irretieris, quòd ſcilicet ſit cor <lb/>pus interminatũ. </s>
  <s xml:id="echoid-s212" xml:space="preserve">at poſita ſuperficie, ponitur et termi <lb/>nus. </s>
  <s xml:id="echoid-s213" xml:space="preserve">terminatũ igitur corpus videri non poteſt, niſi co <lb/>loretur. </s>
  <s xml:id="echoid-s214" xml:space="preserve">Adhęc color eſt extremitas, ergo indiuiſibilis <lb/>quòd ſi eſt diuiſibilis, nec eſt linea, vel corpus, fatendũ <lb/>eſt, eſſe ſuperficiem. </s>
  <s xml:id="echoid-s215" xml:space="preserve">Pręterea per ἐπιφάν*α008 corpus ap <lb/>paret &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s216" xml:space="preserve">ſentitur viſu per colorem apparet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s217" xml:space="preserve">ſentitur <lb/>viſu, igitur color eſt ἐπιφάν*α id erat Pytha. </s>
  <s xml:id="echoid-s218" xml:space="preserve">placitum. </s>
  <s xml:id="echoid-s219" xml:space="preserve"><lb/>Quare cum his atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s220" xml:space="preserve">ſimilib. </s>
  <s xml:id="echoid-s221" xml:space="preserve">aſtrui poſsit, ſuperficiem <lb/>eſſe colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s222" xml:space="preserve">Nunc videndum eſt, qua ratione aſſeue <lb/>rare queamus, colorem eſſe lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s223" xml:space="preserve">at q. </s>
  <s xml:id="echoid-s224" xml:space="preserve">hæc ſit nobis
<pb o="11" file="0017" n="17" rhead="DE COLORIBVS."/>
prima, quod eſt cauſa videndi, eſt lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s225" xml:space="preserve">color eſt id <lb/>quo res apparent; </s>
  <s xml:id="echoid-s226" xml:space="preserve">igitur eſt lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s227" xml:space="preserve">Præterea, lumen <lb/>qualitate coloris videtur, igitur eſt lucẽs color. </s>
  <s xml:id="echoid-s228" xml:space="preserve">quod <lb/>aperte in parietibus cognoſcitur, in quos per virides <lb/>plantas lumen incidit. </s>
  <s xml:id="echoid-s229" xml:space="preserve">virides enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s230" xml:space="preserve">ipſi apparent. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s231" xml:space="preserve">Rurſus, color, ex Philoſophi ſententia, eſt extremitas <lb/>perſpicui, ergo lucens; </s>
  <s xml:id="echoid-s232" xml:space="preserve">alioqui perſpicuitatem immi-<lb/>nueret, fierétq. </s>
  <s xml:id="echoid-s233" xml:space="preserve">ipſo colore inuiſibilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s234" xml:space="preserve">Ad hæc, lumen <lb/>eſt de eſſentia coloris, ergo lumen eſt color. </s>
  <s xml:id="echoid-s235" xml:space="preserve">nam quæ <lb/>rei eſſentiam ingrediuntur, de illa in recta prædica-<lb/>tione dicuntur, vt patet exemplo animalis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s236" xml:space="preserve">ratio-<lb/>nalis. </s>
  <s xml:id="echoid-s237" xml:space="preserve">Deinde, Alexander libro primo de Anima, capi <lb/>te quo tractat quæ ſint ſenſibilia per ſe, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s238" xml:space="preserve">quæ per ac <lb/>cidens, inquit colorem corpora tunc ſolùm habere, <lb/>cum illuſtrantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s239" xml:space="preserve">quare ſi colores prodeunt à lumine, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s240" xml:space="preserve">illo abeunte, non amplius illa dicentur colorata; </s>
  <s xml:id="echoid-s241" xml:space="preserve"><lb/>ſequitur, quòd colorum eſſentia in lumine conſiſtat, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s242" xml:space="preserve">ab ipſo profiſciſcatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s243" xml:space="preserve">Deníq. </s>
  <s xml:id="echoid-s244" xml:space="preserve">idem libro ſecundo <lb/>de Anima, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s245" xml:space="preserve">in Quæſtionib. </s>
  <s xml:id="echoid-s246" xml:space="preserve">naturalibus aſſerit, per-<lb/>ſpicuitatem, eſſe materiam colorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s247" xml:space="preserve">at ſuperficies eſt <lb/>materia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s248" xml:space="preserve">ſubiectum primum. </s>
  <s xml:id="echoid-s249" xml:space="preserve">ergo idem eſt ſuper-<lb/>ficies &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s250" xml:space="preserve">perſpicuitas; </s>
  <s xml:id="echoid-s251" xml:space="preserve">quod apud Alexandrum, cę-<lb/>teróſque eſt abſurdiſsimum. </s>
  <s xml:id="echoid-s252" xml:space="preserve">Atque huiuſmodi fe-<lb/>rè ſunt, quæ de natura coloris in dubium vocantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s253" xml:space="preserve"><lb/>Sed tempus eſt, vt ad Platonem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s254" xml:space="preserve">reliquos. </s>
  <s xml:id="echoid-s255" xml:space="preserve">venia-<lb/>mus. </s>
  <s xml:id="echoid-s256" xml:space="preserve">Plato in Timæo, ait colorem eſſe flammulam, <lb/>ſic inquiens: </s>
  <s xml:id="echoid-s257" xml:space="preserve">χρόασ<unsure/> ἐκαλέαꝗ̃ φλόγα {τῶν} σωμάτων ἑκά-<lb/>{στ}ων ἀποῤῥέοναν, ὄψ{ει}σύμμεꝑα μόρϊα ἔχουαν {πρ}ὸσ<unsure/> {αἴ}{σθη}σιν: </s>
  <s xml:id="echoid-s258" xml:space="preserve"><lb/>quod eſt, colores vocauimus flammam quandam, <lb/>quę à ſingulis corporibus emanat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s259" xml:space="preserve">partes habet vi-<lb/>ſui ad ſentiendum accommodatas. </s>
  <s xml:id="echoid-s260" xml:space="preserve">hactenus Plato. </s>
  <s xml:id="echoid-s261" xml:space="preserve"><lb/>Cæterum vrbaniores quidam hos non lumina, ſed lu <lb/>minalia vocare maluerunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s262" xml:space="preserve">q uod &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s263" xml:space="preserve">ipſum rectum pa
<pb o="12" file="0018" n="18" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
titur ſenſum. </s>
  <s xml:id="echoid-s264" xml:space="preserve">Non eſt tamen diſsimulanda cauſa, ob <lb/>quam Plato dixit, defluere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s265" xml:space="preserve">emanare à ſingulis par-<lb/>tibus noſtri corporis: </s>
  <s xml:id="echoid-s266" xml:space="preserve">potiſsimum quòd corpus no-<lb/>ſtrum quatuor conſtet elementis, quorum potior <lb/>pars eſt terra: </s>
  <s xml:id="echoid-s267" xml:space="preserve">à qua, cùm ſit tenebricoſa, difficile erit <lb/>inuenire, quomodo lumen emanet. </s>
  <s xml:id="echoid-s268" xml:space="preserve">Ad hæc, termi-<lb/>nus principii rationem habet. </s>
  <s xml:id="echoid-s269" xml:space="preserve">quare cùm terminus <lb/>vel extremitas, ſit veluti ſuperſicies, reſpectu corpo-<lb/>ris; </s>
  <s xml:id="echoid-s270" xml:space="preserve">eáque apud Platonem, vt tertio de Cœlo diſputa <lb/>tum aliquando à nobis fuit, ſit corporis principium; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s271" xml:space="preserve">(ex ſuperficiebus enim conflantur corpora, non au-<lb/>tem contra.) </s>
  <s xml:id="echoid-s272" xml:space="preserve">nequaquam è corpore ſuperficies, ſed <lb/>iure optimo ex ſuperficiebus corpus emanare debet. </s>
  <s xml:id="echoid-s273" xml:space="preserve"><lb/>Epicurus verò cùm poſuerit corpuſcula indiuidua, <lb/>quæ ἀτόμ{ου}σ<unsure/> vocant, rerum eſſe exordia, ſtatuit perin-<lb/>de ac Democritus, colores non eſſe in compoſitis ex <lb/>ipſis principiis, hoc eſt atomis, adeo vt colores ex non <lb/>coloratis generarentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s274" xml:space="preserve">Alii verò qui in elementis co <lb/>lores conſtituebant, affirmabant colores fieri ex re-<lb/>bus coloratis: </s>
  <s xml:id="echoid-s275" xml:space="preserve">quo pacto autem in elementis ſunt po <lb/>nendi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s276" xml:space="preserve">author noſter ſignificat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s277" xml:space="preserve">nos declarabi-<lb/>mus. </s>
  <s xml:id="echoid-s278" xml:space="preserve">Cæterùm, vt quid in re adeò obſcura &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s279" xml:space="preserve">contro-<lb/>uerſa, ſentiendum ſit, noſtro quidem iudicio, expli-<lb/>cemus; </s>
  <s xml:id="echoid-s280" xml:space="preserve">Primùm ſcire conuenit, in coloribus, ſicut in <lb/>reliquis qualitatibus, tria eſſe cognoſcenda, ſubie-<lb/>ctum, habitum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s281" xml:space="preserve">opus, ſiue functionem malis appel <lb/>lare. </s>
  <s xml:id="echoid-s282" xml:space="preserve">atque hæc qualitas, ſi functiones reſpiciat, facul-<lb/>tas nuncupatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s283" xml:space="preserve">ſi ſubiectum, habitus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s284" xml:space="preserve">forma: </s>
  <s xml:id="echoid-s285" xml:space="preserve">ſi fue <lb/>rit aliquid in ipſis rebus, qualitas dicitur, vt caliditas, <lb/>humiditas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s286" xml:space="preserve">cætera. </s>
  <s xml:id="echoid-s287" xml:space="preserve">Color igitur cum ſit qualitas, <lb/>proprium habet ſubiectum; </s>
  <s xml:id="echoid-s288" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s289" xml:space="preserve">functionem, mouen-<lb/>di ſcilicet viſum; </s>
  <s xml:id="echoid-s290" xml:space="preserve">eſt\/q. </s>
  <s xml:id="echoid-s291" xml:space="preserve">qualitas. </s>
  <s xml:id="echoid-s292" xml:space="preserve">Deinde, vt quippiam <lb/>ſit alicui formæ ſubiectum, non ſatis eſt eſſe ſubſtan-
<pb o="13" file="0019" n="19" rhead="DE COLORIBVS."/>
tiam, verùm neceſſe eſt, vt obtineat talem potentiam <lb/>ad illam formam ſuſcipiendum: </s>
  <s xml:id="echoid-s293" xml:space="preserve">puta ſubiectum au-<lb/>gmenti, eſt augmẽtabile; </s>
  <s xml:id="echoid-s294" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s295" xml:space="preserve">alterationis, alterabile; </s>
  <s xml:id="echoid-s296" xml:space="preserve">vt <lb/>docet Philoſophus. </s>
  <s xml:id="echoid-s297" xml:space="preserve">Simili ratione, ſubiectum coloris <lb/>eſt colorabile. </s>
  <s xml:id="echoid-s298" xml:space="preserve">atque hæc facultas, poſſe ſcilicet colo-<lb/>rari, à Peripateticis nominatur perſpicuitas: </s>
  <s xml:id="echoid-s299" xml:space="preserve">hæc au-<lb/>tem facultas prouenit ab ipſis elementis, quæ omnia <lb/>quidem ſunt alba, tria tamen ſunt magis perſpicua. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s300" xml:space="preserve">Et quamuis ob terrę admiſtionem fiant tenebricoſa, <lb/>id eſt non tranſparentia; </s>
  <s xml:id="echoid-s301" xml:space="preserve">attamen in iis relinquitur fa <lb/>cultas quædam recipiendi colorem, verùm non in <lb/>profundo. </s>
  <s xml:id="echoid-s302" xml:space="preserve">eſſent enim interminata, id eſt, nullum cer <lb/>tum colorem ſibi aſciſcerent. </s>
  <s xml:id="echoid-s303" xml:space="preserve">Eſt itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s304" xml:space="preserve">terra in cauſa <lb/>quare certum ſibi vendicent colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s305" xml:space="preserve">Et licet is de-<lb/>perdatur aliquando, atque alter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s306" xml:space="preserve">item alter ſucce-<lb/>dat, quod chamæleoni, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s307" xml:space="preserve">ex piſcibus polypo eueni-<lb/>re Philoſophus aſſerit: </s>
  <s xml:id="echoid-s308" xml:space="preserve">quodque pauoni Indo, cuius <lb/>criſta paululo momento nunc rubra, nunc pallida <lb/>conſpicitur, vſu venit; </s>
  <s xml:id="echoid-s309" xml:space="preserve">atque præ timore, ipſis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s310" xml:space="preserve"><lb/>hominibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s311" xml:space="preserve">non tamen ob id dicendum, ea eſſe inter-<lb/>minata, quod colorem commutent. </s>
  <s xml:id="echoid-s312" xml:space="preserve">nam terminatum <lb/>eſſe, non ſignificat ſemper vnum habere colorem, ſed <lb/>poſſe certum retinere, cum non vndiq. </s>
  <s xml:id="echoid-s313" xml:space="preserve">tranſpareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s314" xml:space="preserve"><lb/>id quod exemplo vitri facilè intelligitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s315" xml:space="preserve">nunquam <lb/>enim ſpeculi officio fungeretur, certamq. </s>
  <s xml:id="echoid-s316" xml:space="preserve">reciperet <lb/>imaginem, quam retineret, niſi ex altera parte aliquid <lb/>obſiſteret. </s>
  <s xml:id="echoid-s317" xml:space="preserve">Itaque interminatum eſſe, non diſtingui-<lb/>tur multitudine colorum, ſed quod non habeat reci-<lb/>piendi terminum. </s>
  <s xml:id="echoid-s318" xml:space="preserve">quomodo lumen dicitur color per <lb/>ſpicui, cùm nullum certum imprimat colorem, ſed ſit <lb/>veluti ratio recipiendi cognoſcendíq. </s>
  <s xml:id="echoid-s319" xml:space="preserve">colores omnes. </s>
  <s xml:id="echoid-s320" xml:space="preserve"><lb/>Hinc intelligere eſt, qua ratione oculus, cùm ſit na-<lb/>tura perſpicuus, habeat facultatem non modò reci-
<pb o="14" file="0020" n="20" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO."/>
piendi, verum retinen di quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s321" xml:space="preserve">colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s322" xml:space="preserve">ſiquidem re-<lb/>cipit, quia pellucidus eſt humor, qui cryſtalloides di <lb/>citur: </s>
  <s xml:id="echoid-s323" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s324" xml:space="preserve">retinet non ipſe, ſed tunica, quæ ab acini vuę <lb/>colore, vuea nominatur, quæ cryſtallinum humo-<lb/>rem fere amplectitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s325" xml:space="preserve">recipere ergo eſt munus perſpi <lb/>cuitatis; </s>
  <s xml:id="echoid-s326" xml:space="preserve">at retinere, eſt alterius, quod in miſtis vide-<lb/>tur eſſe terra. </s>
  <s xml:id="echoid-s327" xml:space="preserve">habet enim minimum perſpicuitatis, <lb/>eámq. </s>
  <s xml:id="echoid-s328" xml:space="preserve">ferè ab aliis ſortitur elementis, cùm ipſa ſua <lb/>eſſentia ſit tenebricoſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s329" xml:space="preserve">at aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s330" xml:space="preserve">aqua, per ſe ſunt per <lb/>ſpicua. </s>
  <s xml:id="echoid-s331" xml:space="preserve">Ignis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s332" xml:space="preserve">ſua natura lucidus eſt, at cum pe-<lb/>regrinæ materiæ commiſcetur, iam terminum quen <lb/>dam nanciſcitur; </s>
  <s xml:id="echoid-s333" xml:space="preserve">eáq. </s>
  <s xml:id="echoid-s334" xml:space="preserve">de cauſa noctu cernitur, velut <lb/>ſupra quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s335" xml:space="preserve">monuimus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s336" xml:space="preserve">in authoris noſtri decla-<lb/>ratione fuſius explicabitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s337" xml:space="preserve">Cæterùm in dubium re-<lb/>uocari poſsit, an color generetur ea ratione, qua lu-<lb/>men. </s>
  <s xml:id="echoid-s338" xml:space="preserve">num ſcilicet, vt ſola illuminantis corporis præ-<lb/>ſentia, lumen in medio &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s339" xml:space="preserve">perſpicuo creatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s340" xml:space="preserve">ita ſola <lb/>luminis præſentia, color in perſpicuo terminato ge-<lb/>neretur. </s>
  <s xml:id="echoid-s341" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s342" xml:space="preserve">vtrum abſente lumine, deficiat color; </s>
  <s xml:id="echoid-s343" xml:space="preserve">ve-<lb/>luti corpore illuminante abſente, pereat claritas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s344" xml:space="preserve"><lb/>lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s345" xml:space="preserve">Hoc profectò perobſcurum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s346" xml:space="preserve">perdifficile <lb/>eſt mihi, quòd videam multos non obſcuros philoſo <lb/>phos, affirmare, in tenebris nullum eſſe colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s347" xml:space="preserve">vt <lb/>ne in profunditate quidem ſolidi coporis, emicare ta <lb/>men ſimul atque diuiſum fuerit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s348" xml:space="preserve">vbi primum Sol <lb/>aſpexerit, quòd ſola luminis præſentia color fiat. </s>
  <s xml:id="echoid-s349" xml:space="preserve">Alii <lb/>contrà aſſerunt colorem eſſe per ſe viſibilem, quare <lb/>ſua natura habere facultatem, qua exeat in actum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s350" xml:space="preserve"><lb/>in functionem, quæ eſt viſum mouere. </s>
  <s xml:id="echoid-s351" xml:space="preserve">Huc accedit, <lb/>quod ſi Sol generaret colorem, vnicum ſolùm crea-<lb/>ret, neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s352" xml:space="preserve">tanta eſſet colorum euariatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s353" xml:space="preserve">quare videtur <lb/>colorem nõ gigni à Sole et lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s354" xml:space="preserve">eſt enim omnium <lb/>philoſophorum commune placitum, cauſam generis
<pb o="15" file="0021" n="21" rhead="DE COLORIBVS."/>
eſſe omnium quoque ſpecierum productricem; </s>
  <s xml:id="echoid-s355" xml:space="preserve">cum <lb/>genus nihil aliud ſit quam ſuæ ſpecies. </s>
  <s xml:id="echoid-s356" xml:space="preserve">Denique vt <lb/>prætermittamus colorum varietatem, quo pacto lu-<lb/>mem, nigrum generat colorem, cùm hic illi omni ex <lb/>parte aduerſetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s357" xml:space="preserve">Quare ſunt qui inter hos diſſen-<lb/>tientes medium tenuerunt, arbitratiq. </s>
  <s xml:id="echoid-s358" xml:space="preserve">ſunt, colores <lb/>materiam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s359" xml:space="preserve">formam habere: </s>
  <s xml:id="echoid-s360" xml:space="preserve">materiam quidem, cor-<lb/>pus ipſum; </s>
  <s xml:id="echoid-s361" xml:space="preserve">formam verò, lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s362" xml:space="preserve">quaſi color ſit, lumen <lb/>perſpicuo corpori inſitum, atque vt ita dicam incor-<lb/>poratum: </s>
  <s xml:id="echoid-s363" xml:space="preserve">vel lumen materię implicitum et illigatum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s364" xml:space="preserve">atque hanc opinionem Platoni aſcribunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s365" xml:space="preserve">Deinde, <lb/>qui hanc ſententiam tutantur, cenſent perſpicuum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s366" xml:space="preserve">lumen non eſſe partes eſſentiales coloris, quod nul <lb/>la forma ſit compoſita; </s>
  <s xml:id="echoid-s367" xml:space="preserve">ſed coloris cauſas, quaſi color <lb/>ſit lumen ligatum; </s>
  <s xml:id="echoid-s368" xml:space="preserve">aut perſpicui &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s369" xml:space="preserve">luminis facultas <lb/>in colore exiſtat. </s>
  <s xml:id="echoid-s370" xml:space="preserve">Ad hæc hi albedinem eſſe lumẽ per <lb/>ſpicuo lucenti et claro incorporatum; </s>
  <s xml:id="echoid-s371" xml:space="preserve">nigredinẽ verò <lb/>eſſe omnis lucis priuationem aſſeuerant. </s>
  <s xml:id="echoid-s372" xml:space="preserve">non enim <lb/>nigrum eſt albo contrarium, vt dicere conſueuerunt <lb/>poſitiuum; </s>
  <s xml:id="echoid-s373" xml:space="preserve">ſed priuatio: </s>
  <s xml:id="echoid-s374" xml:space="preserve">verùm affectus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s375" xml:space="preserve">diſpoſitio <lb/>nes ſunt contrarię, puta opacitas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s376" xml:space="preserve">tranſparentia. </s>
  <s xml:id="echoid-s377" xml:space="preserve">Cę <lb/>terùm quantum hęc à Peripateticis ſanctionibus diſ-<lb/>ſideant, quilibet vel mediocriter in Philoſophia exer <lb/>citatus, facilè iudicabit, ſi primùm Ariſtotelis verba <lb/>inſpexerit, cùm inquit, color eſt extremitas perſpicui <lb/>terminati. </s>
  <s xml:id="echoid-s378" xml:space="preserve">non eſt ergo forma perſpicui, neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s379" xml:space="preserve">ex illo <lb/>fit. </s>
  <s xml:id="echoid-s380" xml:space="preserve">non enim forma prodit naſcitúrq. </s>
  <s xml:id="echoid-s381" xml:space="preserve">verum compoſi <lb/>tum fit. </s>
  <s xml:id="echoid-s382" xml:space="preserve">Quare ratio formetur eiuſmodi, forma eſt <lb/>concauſa cum materia, igitur forma non fit à mate-<lb/>ria &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s383" xml:space="preserve">forma, vt à cauſis, ſed compoſitum dicuntur <lb/>quidem concauſæ, cum vna complet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s384" xml:space="preserve">alia ſubſter-<lb/>nitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s385" xml:space="preserve">vt docuit Auerr. </s>
  <s xml:id="echoid-s386" xml:space="preserve">v. </s>
  <s xml:id="echoid-s387" xml:space="preserve">Phyſic. </s>
  <s xml:id="echoid-s388" xml:space="preserve">Præterea, ſi color eſt <lb/>lumen participatum, non ſequitur elementa; </s>
  <s xml:id="echoid-s389" xml:space="preserve">quod
<pb o="16" file="0022" n="22" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
Ariſtoteli aduerſatur, quoniam album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s390" xml:space="preserve">nigrum ſe-<lb/>quitur ſimplicia corpora. </s>
  <s xml:id="echoid-s391" xml:space="preserve">Itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s392" xml:space="preserve">qua ratione miſti ſe-<lb/>quuntur ſimplices, ob miſturam, ea ſimplices imitan-<lb/>tur principia materialia. </s>
  <s xml:id="echoid-s393" xml:space="preserve">Ad hæc lumen eſt materia <lb/>expers, quare non participatur à ſubiecto, ſed ab eo <lb/>recipitur; </s>
  <s xml:id="echoid-s394" xml:space="preserve">nec conſeruatur, niſi lucidi corporis præ-<lb/>ſentia. </s>
  <s xml:id="echoid-s395" xml:space="preserve">Nam ſi participaretur, nullus eſſet color pro-<lb/>prius. </s>
  <s xml:id="echoid-s396" xml:space="preserve">adeſſet enim quilibet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s397" xml:space="preserve">abeſſet, præter ſubie-<lb/>cti corruptionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s398" xml:space="preserve">Poſt hæc, cùm color ſit extremitas <lb/>terminati corporis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s399" xml:space="preserve">lumen ſit actus interminati: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s400" xml:space="preserve">qui quæſo lumen cum perſpicuo terminato cauſa-<lb/>tur colorem; </s>
  <s xml:id="echoid-s401" xml:space="preserve">cum interminato verò, minimè? </s>
  <s xml:id="echoid-s402" xml:space="preserve">cùm <lb/>diaphanum ſit ſubiectum proprium luminis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s403" xml:space="preserve">iis <lb/>vnitis, aliquid oriatur neceſſe ſit. </s>
  <s xml:id="echoid-s404" xml:space="preserve">Quamobrem, di-<lb/>cendum potius eſt, quicquid rationis adferri poteſt, <lb/>id ex corpore eſſe petendum: </s>
  <s xml:id="echoid-s405" xml:space="preserve">vt à corpore emicet co <lb/>lor, qui ſuam ſumat proſtremam facultatem, quæ eſt <lb/>actu viſum mouere, à lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s406" xml:space="preserve">Nec ſunt audiendi, <lb/>qui colorem eſſe extremitatem, iudicant eſſe prædi-<lb/>cationem materialem; </s>
  <s xml:id="echoid-s407" xml:space="preserve">tanquam ſit in extremitate, <lb/>quoniam eſt in ſuperficie. </s>
  <s xml:id="echoid-s408" xml:space="preserve">Nam Dii boni, quænam <lb/>eſſet hæc definitio, quàm indigna philoſopho. </s>
  <s xml:id="echoid-s409" xml:space="preserve">nihil <lb/>enim explicaret, præter materim, formam autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s410" xml:space="preserve"><lb/>ſpeciem prætermitteret. </s>
  <s xml:id="echoid-s411" xml:space="preserve">ſiquidem colorem eſſe in ſu-<lb/>perficie, nihil habet differentiæ, qua ab aliis diſtin-<lb/>ctam coloris naturam percipiamus. </s>
  <s xml:id="echoid-s412" xml:space="preserve">multa quippe poſ <lb/>ſunt eſſe in ſuperficie, quæ non ſunt colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s413" xml:space="preserve">Po-<lb/>ſtremò, nec lumen eſt color, quoniam ſubitò fit. </s>
  <s xml:id="echoid-s414" xml:space="preserve"><lb/>dicere autem colorem ſubitò fieri, eſt omnium lon-<lb/>gè abſurdiſsimum, cùm ſit partibilis, nõ ſecus quàm <lb/>ſuperficies. </s>
  <s xml:id="echoid-s415" xml:space="preserve">tanta enim dicitur eſſe albedo, quantam <lb/>ſuperficiem fuerimus dimenſi. </s>
  <s xml:id="echoid-s416" xml:space="preserve">Itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s417" xml:space="preserve">hæ opiniones <lb/>paululum quiddam nos docent, de coloris natura:</s>
  <s xml:id="echoid-s418" xml:space="preserve">
<pb o="17" file="0023" n="23" rhead="DE COLORIBVS"/>
quocirca, vt res preſsius intelligatur, animaduertere <lb/>licet, Ariſtotelem duo colori tribuere, nempe eſſe <lb/>quiddam viſibile, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s419" xml:space="preserve">naturam quandam in corporib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s420" xml:space="preserve">naturalibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s421" xml:space="preserve">Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s422" xml:space="preserve">vt viſibilis, color eſt motiuus dia-<lb/>phani: </s>
  <s xml:id="echoid-s423" xml:space="preserve">vt natura, eſt extremitas corporis perſpicui ter <lb/>minati. </s>
  <s xml:id="echoid-s424" xml:space="preserve">Vnde, ſi componantur, abſoluta emergit diffi <lb/>nitio, hoc pacto, color, eſt extremitas perſpicui corpo <lb/>ris terminati, motiuus diaphani. </s>
  <s xml:id="echoid-s425" xml:space="preserve">Verùm cùm functio <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s426" xml:space="preserve">opus ſequatur naturam; </s>
  <s xml:id="echoid-s427" xml:space="preserve">extremitas erit functione <lb/>prior, quare eius vis primùm eſt explicanda. </s>
  <s xml:id="echoid-s428" xml:space="preserve">Princi-<lb/>pio igitur conſtat, corpus eſſe perſpicuum, ideſt ap-<lb/>parens, aut per ſe totum, aut in extremo. </s>
  <s xml:id="echoid-s429" xml:space="preserve">Si per ſe to <lb/>tum pellucet, dicitur diaphanum verum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s430" xml:space="preserve">primum; </s>
  <s xml:id="echoid-s431" xml:space="preserve"><lb/>cuius actus, eſt lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s432" xml:space="preserve">Sin in extremo tantum perſpi-<lb/>citur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s433" xml:space="preserve">apparet, appellatur perſpicuum terminatum <lb/>velut ſuprà declarauimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s434" xml:space="preserve">Hæc quidem apparentia <lb/>eſt perſpicuitas, quæ eſt qualitas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s435" xml:space="preserve">facultas, qua cor-<lb/>pus aptum eſt recipere colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s436" xml:space="preserve">vt dictum fuit de au-<lb/>gmentabili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s437" xml:space="preserve">alterabili, quod ſignificat ſubiectum, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s438" xml:space="preserve">potentiam ſuſcipiendi augmentum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s439" xml:space="preserve">alteratio-<lb/>nem. </s>
  <s xml:id="echoid-s440" xml:space="preserve">Hoc ſenſu dixit Philoſophus tertio Phyſico-<lb/>rum, quòd ſi eſſet eadem potentia ad ſanitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s441" xml:space="preserve">ad <lb/>ægritudinem, eſſet idem ſanitas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s442" xml:space="preserve">ęgritudo: </s>
  <s xml:id="echoid-s443" xml:space="preserve">nam pro <lb/>facultate proxima ſuſcipiendi ægritudinem accepit. </s>
  <s xml:id="echoid-s444" xml:space="preserve"><lb/>atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s445" xml:space="preserve">hæc potentia nec recipit, nec dicitur ſubiectum, <lb/>ſed facultas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s446" xml:space="preserve">aptitudo ad obtinendum. </s>
  <s xml:id="echoid-s447" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s448" xml:space="preserve">hæc eſt <lb/>Alexandri ſententia. </s>
  <s xml:id="echoid-s449" xml:space="preserve">Subiectum verò, eſt ſuperfi-<lb/>cies, id eſt, latitudo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s450" xml:space="preserve">vltimum corporis, qua corpus <lb/>eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s451" xml:space="preserve">Nec ea apparentia color dici poteſt, quandoqui <lb/>dem diaphana, quę maximè omnium apparent, eſſent <lb/>coloratiſsima. </s>
  <s xml:id="echoid-s452" xml:space="preserve">Eſt igitur color quædam facultas, quæ <lb/>innaſcitur ex ipſo ſubiecto, alia atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s453" xml:space="preserve">alia ratione tem-<lb/>perato. </s>
  <s xml:id="echoid-s454" xml:space="preserve">Atque hæc quæ diximus, de veris coloribus
<pb o="18" file="0024" n="24" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
ſunt intelligenda. </s>
  <s xml:id="echoid-s455" xml:space="preserve">nam apparentium cauſæ ſunt Sol, <lb/>ſubiectum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s456" xml:space="preserve">medium, pro diuerſa inter ſe mutua <lb/>habitudine, vt dicemus de collo columbæ, ac iride, <lb/>cùm authoris verba interpretabimur. </s>
  <s xml:id="echoid-s457" xml:space="preserve">Hinc multa <lb/>elici poſſunt, puta quod ſuperficies, quæ dicitur <lb/>ἐπϊφάν*α, ſit, quæ ſupernè apparet, colore &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s458" xml:space="preserve">lumine: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s459" xml:space="preserve">quódq. </s>
  <s xml:id="echoid-s460" xml:space="preserve">quæ ſit in profundo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s461" xml:space="preserve">obſcuro, (ſi nominis <lb/>etymum inſpiciamus,) non verum ſit dicenda ſuper-<lb/>ficies, ſed latitudo; </s>
  <s xml:id="echoid-s462" xml:space="preserve">quæ actu fiat ſuperficies, cùm ap-<lb/>pareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s463" xml:space="preserve">Atque hac fortè ratione inductus Pythago <lb/>ras, dixit ſuperficiem eſſe colorem, quoniam ſit cor-<lb/>poris in extremo apparentia. </s>
  <s xml:id="echoid-s464" xml:space="preserve">Quod ſi mihi obiicies <lb/>verba Alexandri, libro primo de Anima, qua de viſi-<lb/>bili ratiocinatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s465" xml:space="preserve">vbi poſtremis propè verbis aſſerit <lb/>corpus ſemper habere ſuperficiem, ſed non ſemper <lb/>colorem, niſi cùm illuſtratur: </s>
  <s xml:id="echoid-s466" xml:space="preserve">dicam, non nomen re-<lb/>ſpexiſſe, ſed rem: </s>
  <s xml:id="echoid-s467" xml:space="preserve">quaſi dicat, corpus ſemper ſuum ex <lb/>tremum habere, quod eſt latitudinem, quæ dicitur <lb/>ſuperficies; </s>
  <s xml:id="echoid-s468" xml:space="preserve">non tamen ſemper habere colorem, quod <lb/>eſt, id quod actu moueat diaphanum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s469" xml:space="preserve">viſum, niſi <lb/>vbi illuſtratur. </s>
  <s xml:id="echoid-s470" xml:space="preserve">nam lumen quaſi extremam manum <lb/>imponit coloribus; </s>
  <s xml:id="echoid-s471" xml:space="preserve">cùm ſolum cauſa ſit, quòd mo-<lb/>ueant afficiantq. </s>
  <s xml:id="echoid-s472" xml:space="preserve">viſum, atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s473" xml:space="preserve">iccirco eos, de potentia <lb/>ad actum deducat, velut Ariſtoteles do cuit, cùm πα-<lb/>ραβολικῶσ, hoc eſt per ſimilitudinem, inquit intellectũ <lb/>omnia facere, veluti lumen, nam vt lumen facit actu <lb/>colores, hoc eſt vt videantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s474" xml:space="preserve">moueant actu dia-<lb/>phanum, ita lumen intellectus agentis, qui ſeparatus <lb/>eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s475" xml:space="preserve">æternus, facit vt intelligibilia naturalia intelli-<lb/>gantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s476" xml:space="preserve">quadantenus moueant perficiántq. </s>
  <s xml:id="echoid-s477" xml:space="preserve">poten-<lb/>tiam rationalem. </s>
  <s xml:id="echoid-s478" xml:space="preserve">Apertè enim perſpicitur Alexandri <lb/>hanc eſſe ſentẽtiam, quòd color prius inſit; </s>
  <s xml:id="echoid-s479" xml:space="preserve">quoniam <lb/>ait, perſpicua terminata ſemper habere admiſtum co
<pb o="19" file="0025" n="25" rhead="DE COLORIBVS."/>
lorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s480" xml:space="preserve">non item interminata, cum illum lumine nan-<lb/>ciſcantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s481" xml:space="preserve">Patet igitur, colorem non ſemper mouere, <lb/>ſed lumine opus eſſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s482" xml:space="preserve">Amplius, ex prædictis excerpi-<lb/>tur, quædam lumina eſſe colores, quoniam efficiunt <lb/>apparentiam quandam, imprimúntq. </s>
  <s xml:id="echoid-s483" xml:space="preserve">in medio ſpe-<lb/>ciem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s484" xml:space="preserve">illud variis modis illuſtrant. </s>
  <s xml:id="echoid-s485" xml:space="preserve">quod exemplo <lb/>plantarum Alexander demonſtrauit. </s>
  <s xml:id="echoid-s486" xml:space="preserve">cùm enim lumi-<lb/>na medium mouent colore plantarum, eum parieti-<lb/>bus in quos illabuntur, imprimunt, adeò vt lumen <lb/>inde comparato colore, fiat cõcolor. </s>
  <s xml:id="echoid-s487" xml:space="preserve">Hinc aureus, ni <lb/>fallor, color &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s488" xml:space="preserve">purpureus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s489" xml:space="preserve">ſi qui ſunt eiuſmodi, no <lb/>men ſibi inuenerunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s490" xml:space="preserve">quòd ſpeciem quandam eiuſmo <lb/>di præ ſe ferant, aliunde acquiſitam cum nihil aliud <lb/>ſint, quàm lumina colorata, aut colores illuminati. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s491" xml:space="preserve">atque ob id color lumen dicitur aliquando, vel quia <lb/>claritatem participat, vel quia confert aliquid lumi-<lb/>ni &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s492" xml:space="preserve">perſpicuo. </s>
  <s xml:id="echoid-s493" xml:space="preserve">Cæterum non eſt diſsimulanda quæ <lb/>ſtiuncula, vtra prior ſit, perſpicuitas'ne,<unsure/> an ſuperfi-<lb/>cies, vt vltimum corporis. </s>
  <s xml:id="echoid-s494" xml:space="preserve">Cui reſpondendum puto, <lb/>quòd ratio quanti prior ſit qualitatibus ſenſibilibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s495" xml:space="preserve"><lb/>igitur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s496" xml:space="preserve">terminus, id eſt corporis extremum, eſt <lb/>prius quàm perſpicuitas: </s>
  <s xml:id="echoid-s497" xml:space="preserve">corpus tamen verum ſenſi-<lb/>bile, vt ſenſibile fit è perſpicuo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s498" xml:space="preserve">elementis ſenſi-<lb/>libus. </s>
  <s xml:id="echoid-s499" xml:space="preserve">Quòd ſi quæras recte'ne<unsure/> dixerit Plato colo-<lb/>rem emanare è ſingulis corporibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s500" xml:space="preserve">cenſeo eum non <lb/>diſſentire à Philoſopho, quandoquidem: </s>
  <s xml:id="echoid-s501" xml:space="preserve">omnia <lb/>corpora participant perſpicuitate &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s502" xml:space="preserve">colore: </s>
  <s xml:id="echoid-s503" xml:space="preserve">quam di <lb/>xit emanare è corporibus, quoniam ſequitur natu-<lb/>ram corporis ſenſibilis, velut ſuprà explicauimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s504" xml:space="preserve"><lb/>Ariſtoteles ergo mediam quandam viam ingreſſus, <lb/>quod Plato &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s505" xml:space="preserve">Pythagoras obſcurius pronunciaue-<lb/>runt, planius expreſsit: </s>
  <s xml:id="echoid-s506" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s507" xml:space="preserve">cum inquit, colorem eſſe <lb/>extremitatem perſpicui terminati, hoc eſt vltimum
<pb o="20" file="0026" n="26" rhead="SIM. PORTII PRAEFATIO"/>
quiddam, per quod apparet corpus, Pythagoræ opi-<lb/>nionem ſignificauit. </s>
  <s xml:id="echoid-s508" xml:space="preserve">rurſus, cum ait eſſe perſpicui ter <lb/>minum, diaphani motiuum, Platonem ni fallor in-<lb/>nuit: </s>
  <s xml:id="echoid-s509" xml:space="preserve">vt verbis ſolùm inter ſe diſsidere dicas, cùm re-<lb/>ipſa non diſcrepent. </s>
  <s xml:id="echoid-s510" xml:space="preserve">His ita declaratis, haud diffici-<lb/>le opinor fore, reperire, quibus modis rationes eo-<lb/>rum qui colores ſuperficies eſſe ſenſerunt, conuella-<lb/>mus: </s>
  <s xml:id="echoid-s511" xml:space="preserve">cùm dixerimus ſuperficiem non apparere, niſi <lb/>per colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s512" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s513" xml:space="preserve">niſi colore illuſtrata appareat, fortaſ-<lb/>ſe non verè eſſe dicendum ſuperficiem, ſed vltimum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s514" xml:space="preserve">planum. </s>
  <s xml:id="echoid-s515" xml:space="preserve">Eadem facilitate, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s516" xml:space="preserve">eas deſtruemus, quę <lb/>ſtatuunt, colores eſſe lumina. </s>
  <s xml:id="echoid-s517" xml:space="preserve">eſt enim aliquod lu-<lb/>men, ſed non verè; </s>
  <s xml:id="echoid-s518" xml:space="preserve">cum verum lumen ſit actus inter-<lb/>minati diaphani. </s>
  <s xml:id="echoid-s519" xml:space="preserve">Cæterum quod claritatem quan-<lb/>dam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s520" xml:space="preserve">lucem afferant, præcipuè, quæ ſunt magis per <lb/>ſpicua, cuiuſmodi ſunt alba &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s521" xml:space="preserve">candicantia: </s>
  <s xml:id="echoid-s522" xml:space="preserve">dici qua-<lb/>dantenus merentur lumina, cum moueant &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s523" xml:space="preserve">exa-<lb/>cuant ipſum diaphanum. </s>
  <s xml:id="echoid-s524" xml:space="preserve">cuius rei ſignum erit, quod <lb/>parietes afficiantur ab ipſo medio, colore rerum co-<lb/>loratarum. </s>
  <s xml:id="echoid-s525" xml:space="preserve">Ad id verò, quod pro Platone obiicieba <lb/>tur nobis, quod lumen erat ratio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s526" xml:space="preserve">de eſſentia colo-<lb/>ris; </s>
  <s xml:id="echoid-s527" xml:space="preserve">dici poteſt, lumen extremam perfectionem largi-<lb/>giri coloribus; </s>
  <s xml:id="echoid-s528" xml:space="preserve">efficeréq. </s>
  <s xml:id="echoid-s529" xml:space="preserve">vt actu moueant medium &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s530" xml:space="preserve"><lb/>diaphanum: </s>
  <s xml:id="echoid-s531" xml:space="preserve">ipſum tamen eſſe coloris vt vtar verbis <lb/>illorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s532" xml:space="preserve">actus primus, ab ipſo corpore quatenus <lb/>perſpicuo proficiſcitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s533" xml:space="preserve">quare erunt lumen per par-<lb/>ticipationem, hoc eſt, mutuatur à lumine aliquam <lb/>perfectionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s534" xml:space="preserve">Aut dicere licet, quod paulò antè re-<lb/>ſpondimus colorem eſſe aliquod lumen, cum efficiat <lb/>apparentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s535" xml:space="preserve">Alexandri porrò ſententia, ſatis iam <lb/>fuit enucleata, vt fruſtra hoc loco repeteretur. </s>
  <s xml:id="echoid-s536" xml:space="preserve">Po-<lb/>ſtremò, ſi quis proteruius inſtet lumen ſua varietate <lb/>colores quoque euariare; </s>
  <s xml:id="echoid-s537" xml:space="preserve">eſſe igitur cauſam colorum
<pb o="21" file="0027" n="27" rhead="DE COLORIBVS."/>
adferam, id non rectè inſerri: </s>
  <s xml:id="echoid-s538" xml:space="preserve">verum tamen eſſe lu-<lb/>men in cauſa eſſe, quare colores vario modo viſum <lb/>moueant: </s>
  <s xml:id="echoid-s539" xml:space="preserve">atque iccirco in Solis eclipſi, alba videri pal <lb/>lida; </s>
  <s xml:id="echoid-s540" xml:space="preserve">vt taceam, quod author noſter, ſentiat, nullum <lb/>colorem cerni, vt eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s541" xml:space="preserve">propterea quod medium &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s542" xml:space="preserve">lu-<lb/>men, alio atque alio erga nos habitu, varient co <lb/>lorum phantaſiam: </s>
  <s xml:id="echoid-s543" xml:space="preserve">velut de columbarum <lb/>collo, poſtea copioſius diſputabitur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s544" xml:space="preserve">Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s545" xml:space="preserve">hęc ſunt, quę de colorum <lb/>natura, paucis prędixiſſe <lb/>voluimus, vt au-<lb/>thoris ſen-<lb/>tentia <lb/>dehinc facilius perſpici queat.</s>
  <s xml:id="echoid-s546" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb file="0028" n="28"/>
<pb o="23" file="0029" n="29" rhead="DE COLORIBVS SIM- PLICIBVS."/>
</div>
<div xml:id="echoid-div5" type="section" level="1" n="5">
<head xml:id="echoid-head13" xml:space="preserve">CAP. I.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s547" xml:space="preserve">Α Γ<unsure/> Λ Α {τῶν} {χρ}ω{μά}{τω}ν {ἐστὶ}ν, ὅ{σα} <lb/>{το}ῖς {ςο}ι{χεί}οις {συν}α{κο}λουθε=ι. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s548" xml:space="preserve">οἷον, {πυ}{ρὶ}, {καὶ} ἀέ{ρι}, {καὶ} ὕ{δα}{τι}, <lb/>{καὶ} γῆ. </s>
  <s xml:id="echoid-s549" xml:space="preserve">ἀὴρ {μὲν} {γὰρ} {καὶ} ὕ {δω}ρ, <lb/>{κα}θ'ἑ{αυ}{τὰ} {τῇ} φύ{σει} λ{ευ}{κὰ}: </s>
  <s xml:id="echoid-s550" xml:space="preserve"><lb/>{τὸ} {δὲ} {πῦ}ρ, {καὶ} ὁ ἥλιος, ξ{αν}θὰ: </s>
  <s xml:id="echoid-s551" xml:space="preserve"><lb/>{καὶ} ἡ γῇ {δὲ} {ἐστὶ}φύ{σει} λ{ευ}{κή}: </s>
  <s xml:id="echoid-s552" xml:space="preserve">{πα} <lb/>ρὰ {δὲ} {τὴν} βαφ{ὴν}, ꝗ λύ{χρ}ους <lb/>φ{αί}νε{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s553" xml:space="preserve">{δῆ}λον δ'{ἐπὶ} {τῆ}ς <lb/>{τέ}φρ{ας} {τοῦ}τ' ἐ{ςί}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s554" xml:space="preserve">ἐκκ{αυ}{θέ}ντος {γὰρ} {τοῦ} {τὴν} βαφ{ὴν} {πε} <lb/>{πο}@η{κό}τος ὑ{γρ}οῦ, λ{ευ}{κὴ} {γί}νε{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s555" xml:space="preserve">οὐ {πα}ν{τε}λῶς {δὲ} ꝗ {τὸ} <lb/>τῷ {κα}{πν}ῷ βεβάφθ{αι}, {μέ}λ{αν}ι ον)/{τι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s556" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} ἡ νονία ξαν{θὴ} {γί}νε <lb/>τ{αι} {το}ῦ φλογο*δοῦς {καὶ} {μέ}λανος ἐ{πι}{χρ}ώζον{το}ς τὸ ὕ{δω}ρ:</s>
</p><p>  <s xml:id="echoid-s557" xml:space="preserve">Implices colores ſunt, qui elemẽta, puta <lb/>Signem, aërem, aquam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s558" xml:space="preserve">terram ſequun <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s559" xml:space="preserve">Aër enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s560" xml:space="preserve">aqua per ſe ſunt natura <lb/>alba: </s>
  <s xml:id="echoid-s561" xml:space="preserve">ignis autem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s562" xml:space="preserve">Sol, flaui: </s>
  <s xml:id="echoid-s563" xml:space="preserve">terra verò na <lb/>tura alba eſt, at propter tincturam multico-<lb/>lor apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s564" xml:space="preserve">quod in cinere fit manifeſtum. </s>
  <s xml:id="echoid-s565" xml:space="preserve"><lb/>nam exuſto colore, qui tincturam faciebat, <lb/>albus euadit: </s>
  <s xml:id="echoid-s566" xml:space="preserve">nõ tamen omni ex parte; </s>
  <s xml:id="echoid-s567" xml:space="preserve">quod <lb/>fumo, qui niger eſt, tingatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s568" xml:space="preserve">Quocirca <lb/>etiam lixiuium efficitur flauum; </s>
  <s xml:id="echoid-s569" xml:space="preserve">flammeo, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s570" xml:space="preserve">nigro aquam colorante.</s>
  </p>
<pb o="24" file="0030" n="30" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s571" xml:space="preserve">Propoſitum authoris eſt, omnium colorum, tam <lb/>ap arentium, quàm eorum, qui rerum naturas ſe-<lb/>q uuntur, cauſas reddere tum materiales, tum effi-<lb/>cientes. </s>
  <s xml:id="echoid-s572" xml:space="preserve">Et quanquam Ariſtoteles libro ſecundo de <lb/>Anima, ac libro de Senſu, de iis pertractauit: </s>
  <s xml:id="echoid-s573" xml:space="preserve">tamen <lb/>illic tractantur, vt ſunt viſibilia quædam, ac viſus ob-<lb/>iecta, verùm hic author in præſentia eos explicat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s574" xml:space="preserve"><lb/>tanquam affectiones naturales, quæ naturæ princi-<lb/>pia, elementa ſcilicet quatuor ſequuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s575" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s576" xml:space="preserve">vt quali-<lb/>tates, quæ ſenſui imprimant phantaſiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s577" xml:space="preserve">Adhæc li-<lb/>bro ſecũdo de Anima, Ariſtoteles colorem definiuit <lb/>vt eſt actus corporis perſpicui: </s>
  <s xml:id="echoid-s578" xml:space="preserve">at hic author defini-<lb/>tionem prætermittit, vtpote illius huc accerſendam. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s579" xml:space="preserve">item et naturam coloris, ab Ariſtotele libro de Senſu <lb/>declaratam, ſupponit. </s>
  <s xml:id="echoid-s580" xml:space="preserve">Præterit ſimiliter quęſtionem, <lb/>an colores ſint: </s>
  <s xml:id="echoid-s581" xml:space="preserve">quòd eſſe ſatis ſenſu percipiamus. </s>
  <s xml:id="echoid-s582" xml:space="preserve"><lb/>Ponit autem colores ſequi corpora, quatenus perſpi <lb/>cua. </s>
  <s xml:id="echoid-s583" xml:space="preserve">nam quemadmodũ ſuperficies eſt terminus cor-<lb/>poris, ea ratione, qua corpus eſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s584" xml:space="preserve">ita colores termini <lb/>corporum dicuntur, ea ratione, qua ſunt perſpicua <lb/>vt in noſtra pręfatione aperuimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s585" xml:space="preserve">Porrò ad ea, quæ <lb/>libro de Senſu explicantur, non parum conferet hic <lb/>libellus. </s>
  <s xml:id="echoid-s586" xml:space="preserve">nam illo, colorum natura traditur: </s>
  <s xml:id="echoid-s587" xml:space="preserve">hoc verò, <lb/>eorum cauſæ accuratè docentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s588" xml:space="preserve">atqui ad rerum na-<lb/>turas cognoſcendas, opus eſt cauſarum notitia. </s>
  <s xml:id="echoid-s589" xml:space="preserve">Pro-<lb/>deſt, minus tamen, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s590" xml:space="preserve">ad libros de Anima; </s>
  <s xml:id="echoid-s591" xml:space="preserve">vbi agitur, <lb/>de colore, vt de viſibili. </s>
  <s xml:id="echoid-s592" xml:space="preserve">Poſtremò vtilis quoque eſt, <lb/>ad libros de Animalibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s593" xml:space="preserve">de Plantis: </s>
  <s xml:id="echoid-s594" xml:space="preserve">quòd hic o-<lb/>mnium colorum diſcrimina diligenter examinentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s595" xml:space="preserve"><lb/>Cæterum in dubium nonnulli vertunt, ſpurius'ne<unsure/> <lb/>ſit, Ariſtotelíque falsò adſcriptus; </s>
  <s xml:id="echoid-s596" xml:space="preserve">an legitimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s597" xml:space="preserve">De <lb/>quo, quanquam Plutarchus aſſerit, Ariſtotelem duo <lb/>de Coloribus edidiſſe volumina; </s>
  <s xml:id="echoid-s598" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s599" xml:space="preserve">Pachimeris in ca
<pb o="25" file="0031" n="31" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
talogo librorum Ariſtotelis enumerauerit: </s>
  <s xml:id="echoid-s600" xml:space="preserve">nihil ta-<lb/>men hactenus habeo cõperti, nam phraſis Theophra <lb/>ſtum, potius quam Ariſtotelem mihi ſapere videtur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s601" xml:space="preserve">accedit quod parum aut nihil de coloribus plãtarum <lb/>diſputauerit; </s>
  <s xml:id="echoid-s602" xml:space="preserve">ordo nihilominus Ariſtotelicus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s603" xml:space="preserve">Ve-<lb/>rùm cuiuſcunq. </s>
  <s xml:id="echoid-s604" xml:space="preserve">ſit; </s>
  <s xml:id="echoid-s605" xml:space="preserve">antiquitatem certè præ ſe fert; </s>
  <s xml:id="echoid-s606" xml:space="preserve">ſi-<lb/>ue maieſtatem, grauitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s607" xml:space="preserve">breuitatem; </s>
  <s xml:id="echoid-s608" xml:space="preserve">ſiue ſty-<lb/>lum inſpectes. </s>
  <s xml:id="echoid-s609" xml:space="preserve">nam primùm ſimplices colores, deinde <lb/>mixtos: </s>
  <s xml:id="echoid-s610" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s611" xml:space="preserve">communi quadam formula primò, dehinc <lb/>particularius eos explanat proprios quoſque colores <lb/>plantarum, fructuum, pilorum, pennarum, ſquama-<lb/>rum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s612" xml:space="preserve">cutis ſedulò perſequẽs. </s>
  <s xml:id="echoid-s613" xml:space="preserve">quare vtiliſsimus me-<lb/>ritò eſt cenſendus. </s>
  <s xml:id="echoid-s614" xml:space="preserve">Sed tempus eſt, vt ad verborum <lb/>contextúſque interpretationem accedamus, vbi hoc <lb/>tantùm præmonuerimus, colores quoſdam proprios <lb/>eſſe, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s615" xml:space="preserve">quoſdam improprios. </s>
  <s xml:id="echoid-s616" xml:space="preserve">Improprius color, eſt <lb/>lumen, vt in præfatione etiam noſtra indicauimus: </s>
  <s xml:id="echoid-s617" xml:space="preserve"><lb/>Proprii ſunt, qui ſectantur elementa, aut eorum inix <lb/>tum. </s>
  <s xml:id="echoid-s618" xml:space="preserve">Propriorum rurſus, quidam ſunt veri, qui ſcili-<lb/>cet mixta comitantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s619" xml:space="preserve">alii non veri, ſed qui verorum <lb/>imaginem referunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s620" xml:space="preserve">vt iris, alo, parallelæ, nigror, al-<lb/>bórq. </s>
  <s xml:id="echoid-s621" xml:space="preserve">nebularum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s622" xml:space="preserve">aquarum; </s>
  <s xml:id="echoid-s623" xml:space="preserve">tenebræ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s624" xml:space="preserve">vmbræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s625" xml:space="preserve"><lb/>Vocantur poſtremò nonnulli colores per tranſlatio-<lb/>nem, ceu rhetorici, muſici: </s>
  <s xml:id="echoid-s626" xml:space="preserve">quomodo ab Ariſtotele <lb/>vox quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s627" xml:space="preserve">dicitur alba &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s628" xml:space="preserve">nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s629" xml:space="preserve">ſed de his nulla hic <lb/>eſt conſideratio. </s>
  <s xml:id="echoid-s630" xml:space="preserve"><emph style="sc">SIMPLICES COLORES</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s631" xml:space="preserve">Orditur <lb/>à ſimplicibus coloribus, vtpote cauſis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s632" xml:space="preserve">principiis o-<lb/>mnium mixtorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s633" xml:space="preserve">quoniam principia primùm ſunt <lb/>tractanda, eáque communia: </s>
  <s xml:id="echoid-s634" xml:space="preserve">poſt hæc particulatim <lb/>ſingula ſunt expendenda. </s>
  <s xml:id="echoid-s635" xml:space="preserve">Præponit autem album, <lb/>tanquam perfectiorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s636" xml:space="preserve">quandoquidem nigrum, de-<lb/>cimo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s637" xml:space="preserve">duodecimo Metaphyſices, alibíq. </s>
  <s xml:id="echoid-s638" xml:space="preserve">non ſemel <lb/>Ariſtoteles conſueuit appellare priuationẽ. </s>
  <s xml:id="echoid-s639" xml:space="preserve">Sed quo-
<pb o="26" file="0032" n="32" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
niam ſimplices colores, cùm ſint qualitates, nequeunt <lb/>cognoſci, niſi ex ſubiectis corporibus, in quibus reci-<lb/>piuntur, et quorum opera hoc habent, quòd ſint: </s>
  <s xml:id="echoid-s640" xml:space="preserve">aſſu <lb/>mit author cõcluſionem, quod ſimplices colores ſunt <lb/>qui ſequuntur elementa: </s>
  <s xml:id="echoid-s641" xml:space="preserve">quam confirmat iis quæ ſen <lb/>ſu videntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s642" xml:space="preserve">Sed ita formemus rationem; </s>
  <s xml:id="echoid-s643" xml:space="preserve">ſimplices co <lb/>lores ſequuntur corpora ſimplicia: </s>
  <s xml:id="echoid-s644" xml:space="preserve">albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s645" xml:space="preserve">niger <lb/>ſunt ſimplices colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s646" xml:space="preserve">ergo, albus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s647" xml:space="preserve">niger ſequuntur <lb/>corpora ſimplicia. </s>
  <s xml:id="echoid-s648" xml:space="preserve">Hæc ratio duo ſupponit, quæ de-<lb/>clarantur prolixiſsimè libro de Senſu, puta quod co-<lb/>lores ſint affectiones corporum naturalium: </s>
  <s xml:id="echoid-s649" xml:space="preserve">&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s650" xml:space="preserve">, quòd <lb/>albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s651" xml:space="preserve">niger ſint ſimplices colores; </s>
  <s xml:id="echoid-s652" xml:space="preserve">quoniam omnes <lb/>reliqui ex his componuntur, ipſi verò ex aliis mini-<lb/>mè. </s>
  <s xml:id="echoid-s653" xml:space="preserve">Porrò autem hæc hypotheſis, quod ſimplices co-<lb/>lores ſequuntur corpora ſimplicia, locum etiam ha-<lb/>bet in aliis accidentibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s654" xml:space="preserve">nanq. </s>
  <s xml:id="echoid-s655" xml:space="preserve">Ariſtoteles libro pri-<lb/>mo de Cœlo, eodẽ modo, motus ſimplices ſequi cor-<lb/>pora ſimplicia docuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s656" xml:space="preserve">Sed inſtabit quiſpiam, inquiẽs <lb/>hæc corpora non eſſe alba, licet per ſe moueantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s657" xml:space="preserve">at-<lb/>que iccirco, non ea ratione colores eaſequi, qua mo-<lb/>tus. </s>
  <s xml:id="echoid-s658" xml:space="preserve">Cui reſponderim, ea dici alba, quod ſint lucida, <lb/>omnísque medii coloris expertia. </s>
  <s xml:id="echoid-s659" xml:space="preserve">Huc accedit, quod <lb/>Micha@l Epheſius, qui Latinus falsò ſub nomine Ioã <lb/>nis Grammatici circunfertur, in ſcholiis ſuis in quin <lb/>tum de Generatione animalium inquit, aërem eſſe <lb/>natura album. </s>
  <s xml:id="echoid-s660" xml:space="preserve">quaſi non ſolùm dicatur albus, quod <lb/>albedinis ſit cauſa, ſed quod natura ſit eiuſmodi. </s>
  <s xml:id="echoid-s661" xml:space="preserve">Non <lb/>eſt autem ignorandum, expertia mediorum colo-<lb/>rum quæ validè feriunt viſum, alba vocari, ſi ſint lu <lb/>cida: </s>
  <s xml:id="echoid-s662" xml:space="preserve">ſin lumine priuentur, nigra apparere. </s>
  <s xml:id="echoid-s663" xml:space="preserve">Atque <lb/>hoc pacto aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s664" xml:space="preserve">aër ſunt alba, quoniam ſua natura <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s665" xml:space="preserve">per ſe, mediorum colorum ſunt expertia. </s>
  <s xml:id="echoid-s666" xml:space="preserve">nullum <lb/>enim recipiunt colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s667" xml:space="preserve">at ſi lumine careant, appel-
<pb o="27" file="0033" n="33" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
lantur nigra, vt paulò pòſt author explicabit, vbi do-<lb/>cebit tenebras &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s668" xml:space="preserve">vmbras eſſe nigras. </s>
  <s xml:id="echoid-s669" xml:space="preserve">Animaduerten-<lb/>dum præterea eſt, authorem hic accipere elementa, <lb/>qualia apud nos reperiuntur; </s>
  <s xml:id="echoid-s670" xml:space="preserve">verum cum ea ſubtilita <lb/>te, quam maximam habere poſſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s671" xml:space="preserve">nam abſolute ſim <lb/>plicia, fortè neutiquam inuenias. </s>
  <s xml:id="echoid-s672" xml:space="preserve">Itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s673" xml:space="preserve">hoc pacto aër <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s674" xml:space="preserve">aqua dicuntur alba; </s>
  <s xml:id="echoid-s675" xml:space="preserve">ignis carbo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s676" xml:space="preserve">ignis flamma, <lb/>flaua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s677" xml:space="preserve">punicea: </s>
  <s xml:id="echoid-s678" xml:space="preserve">terra verò, alba appellatur ſua na-<lb/>tura, quod nulla inficiatur tinctura, quare candica-<lb/>re videtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s679" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s680" xml:space="preserve">quanquam nunquam citra tincturam <lb/>cernitur, tamen ſi ſepararetur à coloribus, album aſci <lb/>ſceret. </s>
  <s xml:id="echoid-s681" xml:space="preserve">Non igitur vna eadémque ratione omnia ele-<lb/>menta nuncupantur alba: </s>
  <s xml:id="echoid-s682" xml:space="preserve">ſed aqua quidẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s683" xml:space="preserve">aër, pro-<lb/>pter ſuam perſpicuitatem, quòd ſint lucida, quando-<lb/>quidem nullum admittunt colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s684" xml:space="preserve">terra autem, nõ <lb/>ita, ſed quia nulla ſit illi propria tinctura. </s>
  <s xml:id="echoid-s685" xml:space="preserve">Quin etiam <lb/>ignis fortaſſe in ſphæra ſua eſt albus, ob ſummam ra-<lb/>ritatem, ob quam ne lucere quidem poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s686" xml:space="preserve">Denique <lb/>aër in alieno aliquo corpore incluſus, (qui aptius ap-<lb/>pellatur ſpiritus.) </s>
  <s xml:id="echoid-s687" xml:space="preserve">albedinem facit, vt Ariſtoteles quin <lb/>to de Generatione animalium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s688" xml:space="preserve">ſexto author eſt <lb/>vt in niue &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s689" xml:space="preserve">ſpuma conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s690" xml:space="preserve">At in miſtione aliter <lb/>ſe res habet: </s>
  <s xml:id="echoid-s691" xml:space="preserve">quoniam albedo in miſtis ſequitur ele-<lb/>mentorum miſturã &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s692" xml:space="preserve">coctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s693" xml:space="preserve">atque ob id, Ariſto <lb/>teles octaua ſectione Problematum, dixit albedinẽ tri <lb/>bui igni hoc eſt calido. </s>
  <s xml:id="echoid-s694" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s695" xml:space="preserve">quinto de Generatione ani <lb/>malium inquit, In animalibus varii coloris, partes cir <lb/>ca ventrem eſſe albiores, et dulciores, quia calidiores. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s696" xml:space="preserve">Aliquando albedo ſequitur copiam humoris aquei, <lb/>non concocti, nec alterati; </s>
  <s xml:id="echoid-s697" xml:space="preserve">vt in radicibus, quæ ſub <lb/>terra conduntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s698" xml:space="preserve">acinis mali punici cernere licet <lb/>hinc Gale. </s>
  <s xml:id="echoid-s699" xml:space="preserve">à flegmate oriri, voluit. </s>
  <s xml:id="echoid-s700" xml:space="preserve">Trib. </s>
  <s xml:id="echoid-s701" xml:space="preserve">ergo modis <lb/>res fiunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s702" xml:space="preserve">apparent albæ, aut ob multitudinem aë-
<pb o="28" file="0034" n="34" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ris &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s703" xml:space="preserve">aquæ, non commutatæ, ſed commixtæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s704" xml:space="preserve">aut ob <lb/>calidum naturale coquens, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s705" xml:space="preserve">arefaciens; </s>
  <s xml:id="echoid-s706" xml:space="preserve">aut à calido <lb/>circumfuſo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s707" xml:space="preserve">externo corrumpente calorem natura <lb/>lem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s708" xml:space="preserve">exiccante. </s>
  <s xml:id="echoid-s709" xml:space="preserve">Verùm hæc partim infrà ſuo loco <lb/>planius declarabuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s710" xml:space="preserve">volui tamen præmonuiſſe, ne <lb/>cui mirum videatur, qui aliter atque aliter author de <lb/>albedine ac nigredine loquatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s711" xml:space="preserve"><emph style="sc">AER ENIM ET <lb/>AQVA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s712" xml:space="preserve">Quòd albus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s713" xml:space="preserve">niger color ſequantur corpo <lb/>ra ſimplicia, demõſtrat inductione; </s>
  <s xml:id="echoid-s714" xml:space="preserve">albus enim inquit <lb/>ſequitur aërem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s715" xml:space="preserve">aquam, cùm ſint maximè perſpi-<lb/>cua; </s>
  <s xml:id="echoid-s716" xml:space="preserve">magis tamen aërem, vt teſtis quoque eſt Ariſto-<lb/>teles, quinto de Generatione animaliũ cùm ait, Aër <lb/>autem perlucens, albedinem facit; </s>
  <s xml:id="echoid-s717" xml:space="preserve">quemadmodum <lb/>ſpumam quoque effici certum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s718" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s719" xml:space="preserve">paulò pòſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s720" xml:space="preserve">Al-<lb/>bedinem verò omnibus aër vaporoſus præbet inclu-<lb/>ſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s721" xml:space="preserve">quippe corpus, quò magis eſt perſpicuum, eò<gap/>a-<lb/>gis lucidam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s722" xml:space="preserve">albam faciẽ induit. </s>
  <s xml:id="echoid-s723" xml:space="preserve">Aër porrò &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s724" xml:space="preserve">@qua, <lb/>inter elementa, perſpicuitatis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s725" xml:space="preserve">ſpiritus natura pręci <lb/>puè ſunt participes. </s>
  <s xml:id="echoid-s726" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s727" xml:space="preserve">Michaël Epheſius cauſam ad-<lb/>ferens, quare aër perlucidus albedinem faciat, inquit; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s728" xml:space="preserve">quoniam calidus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s729" xml:space="preserve">albus natura eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s730" xml:space="preserve">Quod Ariſtote-<lb/>les ſectionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s731" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s732" xml:space="preserve">problemate. </s>
  <s xml:id="echoid-s733" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s734" xml:space="preserve">confirmat, candidum <lb/>id eſſe videtur, inquiens, quod perſpicuum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s735" xml:space="preserve">perlu-<lb/>cidum eſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s736" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s737" xml:space="preserve">atrum, per quod viſus tranſire nequit. </s>
  <s xml:id="echoid-s738" xml:space="preserve"><lb/>hinc aërem à longinquo, nigrum; </s>
  <s xml:id="echoid-s739" xml:space="preserve">ex propinquo, can-<lb/>didum videmus, etſi hic author dicat, aërem cum pro <lb/>pius conſpicitur, nullum videri habere colorem, pro-<lb/>pter ſuam raritatem, quę à lumine euincitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s740" xml:space="preserve">fortaſsis <lb/>vulgum ſecutus, qui cãdida vocat coloris expertia, et <lb/>ea ſolum colorata, quæ medio aliquo colore inficiun <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s741" xml:space="preserve">Habet autẽ eodem problemate Ariſtoteles mare <lb/>quod propè abeſt candidum; </s>
  <s xml:id="echoid-s742" xml:space="preserve">quod procul, cæruleum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s743" xml:space="preserve">nigrum videri. </s>
  <s xml:id="echoid-s744" xml:space="preserve">Palam igitur eſt, aërem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s745" xml:space="preserve">aquam,
<pb o="29" file="0035" n="35" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
candida &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s746" xml:space="preserve">atra nuncupari. </s>
  <s xml:id="echoid-s747" xml:space="preserve">Terra ſimiliter eſt alba, <lb/>ſuapte natura: </s>
  <s xml:id="echoid-s748" xml:space="preserve">quamuis, quod multa ſuſcipiat, o-<lb/>mniúmque ſit materia, varios ſumat colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s749" xml:space="preserve"><emph style="sc">IGNIS <lb/>AVTEM</emph>, <emph style="sc">ET SOL FLAVA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s750" xml:space="preserve">Ponit principium ap-<lb/>parentium colorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s751" xml:space="preserve">verum notandum eſt, ignem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s752" xml:space="preserve"><lb/>Solem, vt explicat Alexander in Quęſtionum natura <lb/>lium libro primo, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s753" xml:space="preserve">ſecundo, eſſe albos; </s>
  <s xml:id="echoid-s754" xml:space="preserve">fieri tamen <lb/>flauos, ignem quidem, à fumo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s755" xml:space="preserve">humido, cui permi-<lb/>ſcetur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s756" xml:space="preserve">in quo pabulatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s757" xml:space="preserve">Solem verò, à vaporibus, <lb/>quos lumen penetrat; </s>
  <s xml:id="echoid-s758" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s759" xml:space="preserve">ob quos manè, quaſi purp@-<lb/>raſcit, cùm meridie flaueſcat magis. </s>
  <s xml:id="echoid-s760" xml:space="preserve">nam matutino <lb/>tempore, vapores craſsiores, humidiorésque ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s761" xml:space="preserve"><lb/>minus diſsipati; </s>
  <s xml:id="echoid-s762" xml:space="preserve">meridiano autem, exiliores, magísq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s763" xml:space="preserve">diſiecti. </s>
  <s xml:id="echoid-s764" xml:space="preserve">quò etiam fit, vt meridie lumen ſit ſplendi-<lb/>dius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s765" xml:space="preserve">Sol candidus appareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s766" xml:space="preserve">Cæterùm ingerit ſe <lb/>dubitatiuncula, quare, cùm dixerit de terra, quod ſit <lb/>alba ſua natura, ſed propter tincturam ſiat multico-<lb/>lor; </s>
  <s xml:id="echoid-s767" xml:space="preserve">non idem aſſeruit de igne &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s768" xml:space="preserve">Sole, quod albi ſci-<lb/>licet ſint, ſed inficiantur fumo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s769" xml:space="preserve">vaporibus? </s>
  <s xml:id="echoid-s770" xml:space="preserve">Cui ſa-<lb/>tisfaciendum eſt quod Sol &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s771" xml:space="preserve">ignis propriè dicuntur <lb/>albi, eo quod ſint corpora longè omnium lucidiſsi-<lb/>ma; </s>
  <s xml:id="echoid-s772" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s773" xml:space="preserve">impropriè, flaui, quia tales nobis apparent. </s>
  <s xml:id="echoid-s774" xml:space="preserve">qua <lb/>re fortaſsis in propria ſua ſphæra, vbi nulli alienæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s775" xml:space="preserve"><lb/>peregrinę materiæ cõmiſcentur, quod iam antea quo <lb/>que monuimus, albicant. </s>
  <s xml:id="echoid-s776" xml:space="preserve">Deinde Ariſtoteles libro de <lb/>Senſu, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s777" xml:space="preserve">de ſapore, album ſub flauo poſſe compre-<lb/>hendi author eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s778" xml:space="preserve">Atque hinc ſoluere eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s779" xml:space="preserve">aliud, qua <lb/>re, cum elementa nullum neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s780" xml:space="preserve">colorem, neque figu <lb/>ram ſibi vendicent, hic author dicat aërem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s781" xml:space="preserve">aquam <lb/>eſſe alba, ignem autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s782" xml:space="preserve">Solem flauas? </s>
  <s xml:id="echoid-s783" xml:space="preserve">nam iam di-<lb/>ctum fuit, quod propter ſuam perſpicuitatem, alba <lb/>eſſe exiſtimantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s784" xml:space="preserve">vel aliter, mixta, in quibus aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s785" xml:space="preserve"><lb/>aqua prępollent, album colorem aſciſcunt, velut Ari
<pb o="30" file="0036" n="36" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſtoteles docet de niue &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s786" xml:space="preserve">ſpuma. </s>
  <s xml:id="echoid-s787" xml:space="preserve">Vel &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s788" xml:space="preserve">fortaſſe non <lb/>ineptè, dicemus, quemadmodum elementa nullam <lb/>obtinent figuram propriam, vt malè antiqui credide <lb/>runt, quoniam ſiilla commutaretur, elementa cor-<lb/>rumperentur, verùm ſua natura ſemper appetunt <lb/>ſphæricam: </s>
  <s xml:id="echoid-s789" xml:space="preserve">ita nullo determinato colore coloran-<lb/>tur, ſed ſua natura præſertim aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s790" xml:space="preserve">aër, alba ſunt: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s791" xml:space="preserve">hoc eſt nullum habent colorem, ſed ſua perſpicui-<lb/>tate alba apparent, quin potius ſunt cauſæ albedi-<lb/>nis, tam verę, quam apparentis: </s>
  <s xml:id="echoid-s792" xml:space="preserve">vt ob id non ſine <lb/>cauſa primo loco de iis egiſſe opinandum ſit. </s>
  <s xml:id="echoid-s793" xml:space="preserve">Verùm <lb/>præter hæc in dubium vocari poſſet, cur dixerit, aë-<lb/>rem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s794" xml:space="preserve">aquam eſſe per ſe natura alba; </s>
  <s xml:id="echoid-s795" xml:space="preserve">terram autem <lb/>ſolùm albam natura, prętermittens illud per ſe? </s>
  <s xml:id="echoid-s796" xml:space="preserve">Quo-<lb/>niam inquiet quiſpiam, aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s797" xml:space="preserve">aqua, per ſe ſigillatím-<lb/>que accepta; </s>
  <s xml:id="echoid-s798" xml:space="preserve">(per ſe enim ſingulariter etiam ſignifi-<lb/>cat, vt docetur libro primo de Partibus animalium.) </s>
  <s xml:id="echoid-s799" xml:space="preserve"><lb/>præterea ſua natura talia ſunt, ſua nimirum perſpi-<lb/>cuitate. </s>
  <s xml:id="echoid-s800" xml:space="preserve">at terra ſolùm ſua natura, aliis impermixta <lb/>eum ſortiri videtur colorem; </s>
  <s xml:id="echoid-s801" xml:space="preserve">non autem per ſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s802" xml:space="preserve">quo-<lb/>niam ſigillatim non eſt inuenire terrã, quæ non ſit ali <lb/>quo alieno infecta colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s803" xml:space="preserve">verum propter denſitatem <lb/>vltimũ tenere locum inter perſpicua; </s>
  <s xml:id="echoid-s804" xml:space="preserve">tum quod craſ <lb/>ſa ſit, tum quod illi ſemper aliquid externum permi-<lb/>ſceatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s805" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVOD IN CINERE FIT MANIFESTVM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s806" xml:space="preserve"><lb/>Arguit à ſigno. </s>
  <s xml:id="echoid-s807" xml:space="preserve">nã cinis ab omni humiditate liber a@-<lb/>bus viſitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s808" xml:space="preserve">verum nõ omni ex parte, quod fumo, qui <lb/>niger eſt tingatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s809" xml:space="preserve">pallet. </s>
  <s xml:id="echoid-s810" xml:space="preserve">n. </s>
  <s xml:id="echoid-s811" xml:space="preserve">propter humorẽ euapora-<lb/>tum cineri permixtũ. </s>
  <s xml:id="echoid-s812" xml:space="preserve">Sed exuſto humore, id eſt exha <lb/>lante humiditate terreo admixta, albus euadit. </s>
  <s xml:id="echoid-s813" xml:space="preserve">Quod <lb/>in vetuſteſcente cinere palàm eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s814" xml:space="preserve">qui vbi pars illa fu-<lb/>moſa euanuit, plus albicat, atque id Ariſtoteles libro <lb/>de Senſu innuit, vbi quęrẽs quare cinisſit amarus, in-
<pb o="31" file="0037" n="37" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
quit; </s>
  <s xml:id="echoid-s815" xml:space="preserve">quoniam humidum, quod dulcedinem facit, re-<lb/>ſolutum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s816" xml:space="preserve">Hinc collige, cauſam nigredinis, eſſe hu-<lb/>midum exuſtum, vel vetuſteſcens; </s>
  <s xml:id="echoid-s817" xml:space="preserve">vt audies paulò <lb/>pòſt explicatius. </s>
  <s xml:id="echoid-s818" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVOCIRCA ETIAM LIXIVIVM <lb/>EFFICITVR FLAVVM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s819" xml:space="preserve">Dixit cinerem non eſſe vn <lb/>diquaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s820" xml:space="preserve">album, quoniam admiſcetur illi fumus, qui <lb/>niger eſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s821" xml:space="preserve">nunc adfert cauſam, ob quam lixiuium ſit <lb/>flauum. </s>
  <s xml:id="echoid-s822" xml:space="preserve">ea autem eſt, cinis iniectus aquę &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s823" xml:space="preserve">extinctus. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s824" xml:space="preserve">flammeo itaque, id eſt calido &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s825" xml:space="preserve">nigro, quod eſt hu-<lb/>mido iam combuſtæ materiæ extincto, (cinis enim <lb/>eſt reliquum exuſtæ materiæ) colorante aquam, lixi-<lb/>uium efficitur flauum. </s>
  <s xml:id="echoid-s826" xml:space="preserve">Poſſumus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s827" xml:space="preserve">aliter intelligere; </s>
  <s xml:id="echoid-s828" xml:space="preserve"><lb/>quòd addito flammeo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s829" xml:space="preserve">nigro; </s>
  <s xml:id="echoid-s830" xml:space="preserve">id eſt, adiecto cinere, <lb/>qui ob aduſtionem flammæ ſpeciem refert, quo ad <lb/>vim ſcilicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s831" xml:space="preserve">facultatem, (eſt enim cinis calidus, vt <lb/>aſſerit Ariſtoteles tertio de Partib. </s>
  <s xml:id="echoid-s832" xml:space="preserve">animalium, capi-<lb/>te nono cùm inquit; </s>
  <s xml:id="echoid-s833" xml:space="preserve">vt enim in combuſtis ſiccis, ve-<lb/>lut cinere, aliquid ignis relinquitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s834" xml:space="preserve">ſic in concoctis <lb/>humidis, nonnihil caloris.) </s>
  <s xml:id="echoid-s835" xml:space="preserve">color lixiuii fit flauus. </s>
  <s xml:id="echoid-s836" xml:space="preserve">At-<lb/>que hinc ſolue duo problemata; </s>
  <s xml:id="echoid-s837" xml:space="preserve">Cur lixiuium reddat <lb/>capillos ruffos. </s>
  <s xml:id="echoid-s838" xml:space="preserve">nempe propter ſqualorem ſuum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s839" xml:space="preserve"><lb/>caliditatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s840" xml:space="preserve">&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s841" xml:space="preserve">, Cur aqua maris ruffos piſcatorum pi <lb/>los &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s842" xml:space="preserve">cutim efficiat. </s>
  <s xml:id="echoid-s843" xml:space="preserve">nimirum quòd ſua ſalſedine ca-<lb/>lida eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s844" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s845" xml:space="preserve">ſicca; </s>
  <s xml:id="echoid-s846" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s847" xml:space="preserve">ob id pilos ruffos poteſt reddere. </s>
  <s xml:id="echoid-s848" xml:space="preserve"><lb/>vel, quod ſępius madefiant ab aqua, crebróq. </s>
  <s xml:id="echoid-s849" xml:space="preserve">à Sole <lb/>exiccentur; </s>
  <s xml:id="echoid-s850" xml:space="preserve">vnde pili attenuantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s851" xml:space="preserve">ruffeſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s852" xml:space="preserve">Sed <lb/>hæc copioſius diſputat Ariſtoteles vltima ſectione <lb/>Problematũ, et hic author paulò infrà, capite de pilis.</s>
  <s xml:id="echoid-s853" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s854" xml:space="preserve">Τὸ {δὲ} {μέ}λ{αν} {χρ}ῶμα, ꝓℨα{κο}λουθ{εῖ} τοῖς {ςο}ι{χεί}οις, {εἰ}ς <lb/>ἄλληλα {με}{τα}β{άλλ}ου{σι}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s855" xml:space="preserve">Niger autem color conſequitur elemen <lb/>ta, cùm in ſe inuicem mutantur.</s>
</p>
<pb o="32" file="0038" n="38" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s856" xml:space="preserve">Demonſtrauit ſimplices colores ſequi elemẽtum; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s857" xml:space="preserve">cùm autem color niger, ſit ſimplex, nec ſigillatim ſe-<lb/>quatur aliquod elementum; </s>
  <s xml:id="echoid-s858" xml:space="preserve">iccirco nunc declarat, <lb/>qua ratione ſequatur, inquiens non ſequi abſoluté, <lb/>(elementa enim prout dictum eſt, ſunt natura alba.) </s>
  <s xml:id="echoid-s859" xml:space="preserve"><lb/>ſed cùm in ſe inuicem commutantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s860" xml:space="preserve">quando ſcilicet <lb/>vnum alteri ſuccumbit. </s>
  <s xml:id="echoid-s861" xml:space="preserve">Nec niger color, ſequitur <lb/>ignem, aut aquam, quæ alba ſunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s862" xml:space="preserve">ſed humidum, <lb/>quod ab igne, aut alio quopiam immutatur, altera-<lb/>túrque.</s>
  <s xml:id="echoid-s863" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s864" xml:space="preserve">Τὰ {δὲ} ἄ{λλ}α {ἐκ} τού{τω}ν {εὐ} ꝓℨο{πτ}α, {τῇ} {μί}ξ{ει} {κε}ρ{αν}νυ-<lb/>\'ꝗ̃ων ἀ{λλ}ήλοις {γί}νε{ται}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s865" xml:space="preserve">Alii, qui ex his facilè intelliguntur, fiunt <lb/>mixtione ſibi inuicem temperatorum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s866" xml:space="preserve">Quoniam dictum eſt, nigrum colorem ſequi ele-<lb/>menta, cùm in ſe inuicem abeunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s867" xml:space="preserve">vt doceat differen <lb/>tiam, quæ eſt inter medios colores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s868" xml:space="preserve">nigrum, interſe <lb/>rit aliquid de mediis, docens, quod alii colores, præ-<lb/>ter album, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s869" xml:space="preserve">nigrum, medii ſcilicet; </s>
  <s xml:id="echoid-s870" xml:space="preserve">qui ex his, albo <lb/>inquam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s871" xml:space="preserve">nigro, facilè conſpiciuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s872" xml:space="preserve">cognoſcun <lb/>tur, (quoniam quò magis accedunt ad album, nigri <lb/>minùs habent; </s>
  <s xml:id="echoid-s873" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s874" xml:space="preserve">contrà quò propiùs abeunt ad ni-<lb/>grum, minus retinent albi.) </s>
  <s xml:id="echoid-s875" xml:space="preserve">hi igitur medii fiunt ex <lb/>albi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s876" xml:space="preserve">nigri mixtura, cùm ſibi mutuò temperantur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s877" xml:space="preserve">Et mira breuitate perſtrinxit quinam ſint medii co-<lb/>lores, illorúmque cauſæ, cùm ait, fiunt mixtione ſibi <lb/>inuicem temperatorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s878" xml:space="preserve">medii enim colores, fiunt <lb/>mixtura &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s879" xml:space="preserve">temperamento albi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s880" xml:space="preserve">nigri, velut infrà <lb/>ſuo capite latius explicabitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s881" xml:space="preserve">Ariſtoteles libro de <lb/>senſu docuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s882" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s883" xml:space="preserve">quanquam fiunt medii; </s>
  <s xml:id="echoid-s884" xml:space="preserve">mediorum <lb/>ſibi inuicem permixtorum temperamento; </s>
  <s xml:id="echoid-s885" xml:space="preserve">tamen pri <lb/>ma mixtura ex ſimplicib oritur. </s>
  <s xml:id="echoid-s886" xml:space="preserve">Sed quoniam videri
<pb o="33" file="0039" n="39" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
poſſet niger color conuenire cum tenebra, quæ eſt lu <lb/>minis priuatio; </s>
  <s xml:id="echoid-s887" xml:space="preserve">ne quis crederet eam eſſe tenebram <lb/>tantùm, quod appareat nigra, velut pòſt exponetur; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s888" xml:space="preserve">vt planius declaret nigri naturam, videlicet, quòd <lb/>non ſit, aut mixtus, aut tenebræ, eiúſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s889" xml:space="preserve">cauſam defi-<lb/>nitionem tenebræ ſubdit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s890" xml:space="preserve">inquit, aut planius cum <lb/>de nigro colore egerit quod eſt vere nigrum modo <lb/>de nigro apparenti quod eſt tenebra.</s>
  <s xml:id="echoid-s891" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s892" xml:space="preserve">τὸ {δὲ} {σκ}ό{το}ς, ἐ{κλ}{εί} {πο}ν{το}ς {τοῦ} φω{τὸ}ς {γί}νε{ται}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s893" xml:space="preserve">Tenebra autem fit deficiente lumine.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s894" xml:space="preserve">Tenebra ergo eſt mera priuatio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s895" xml:space="preserve">defectus; </s>
  <s xml:id="echoid-s896" xml:space="preserve">ni-<lb/>ger autem color non eſt defectus luminis ſolùm, ſed <lb/>reipſa color, qui fit ex elementis, in ſe inuicem mu-<lb/>tatis. </s>
  <s xml:id="echoid-s897" xml:space="preserve">Itaque ex prædictis tria collige, quòd color <lb/>niger proprius ſequitur elementa in ſe inuicem al-<lb/>terata: </s>
  <s xml:id="echoid-s898" xml:space="preserve">quòd medii colores fiunt ex albi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s899" xml:space="preserve">nigri tem-<lb/>peramento: </s>
  <s xml:id="echoid-s900" xml:space="preserve">denique quòd tenebra fit deficiente lu-<lb/>mine: </s>
  <s xml:id="echoid-s901" xml:space="preserve">non dixit eſt defectus luminis, quoniam idem <lb/>eſt in lumine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s902" xml:space="preserve">tenebra fieri &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s903" xml:space="preserve">eſſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s904" xml:space="preserve">Verum dixe-<lb/>rit quiſpiam, ſi perſpicuum illuſtratum dicitur al-<lb/>bum, ergo perſpicuum priuatum lumine nigrum, <lb/>dicetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s905" xml:space="preserve">Quare ſcire conuenit, dici quidem nigrum <lb/>velut id quod illuſtratum, vocatur album: </s>
  <s xml:id="echoid-s906" xml:space="preserve">ſed du-<lb/>plex eſſe nigrum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s907" xml:space="preserve">quod videtur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s908" xml:space="preserve">quod ſequitur <lb/>aduſtionem humidi, quod verè appellatur nigrum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s909" xml:space="preserve">Ita album quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s910" xml:space="preserve">duplex eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s911" xml:space="preserve">quod videtur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s912" xml:space="preserve">quod <lb/>ſubſequitur concoctionem, vt Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s913" xml:space="preserve">dixit. </s>
  <s xml:id="echoid-s914" xml:space="preserve">8. </s>
  <s xml:id="echoid-s915" xml:space="preserve">ſectionis <lb/>Problemate primo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s916" xml:space="preserve">quinto de Generatione Ani-<lb/>malium, cùm ait, in animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s917" xml:space="preserve">varii coloris, quæ ſunt <lb/>circa ventrem, magis albent, cùm ſint calidiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s918" xml:space="preserve">Cæ-<lb/>terùm videtur quod album ſequitur elementa inui-<lb/>cem alterata, cùm fiat à calido decoquẽte humidum.</s>
  <s xml:id="echoid-s919" xml:space="preserve">
<pb o="34" file="0040" n="40" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
Quocirca dicendum eſt, quod calidum efficit humi-<lb/>dum vaporoſum, ſpirituale, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s920" xml:space="preserve">aêreum, ideo album: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s921" xml:space="preserve">nigrum verò fit, ob humidi aduſtionem.</s>
  <s xml:id="echoid-s922" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s923" xml:space="preserve">Τ{ρι}{χῶ}ς {γὰρ} {τὸ} {μέ}λ{αν} ἡ{μῖ}ν φ{αί}νε{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s924" xml:space="preserve">ἢ {γὰρ} ὅλως \`ח {μὴ} <lb/>ὁρώꝗ̃ον {ἐστὶ} {τῇ} φύ{σει} {μέ}λ{αν}: </s>
  <s xml:id="echoid-s925" xml:space="preserve">ἢ ἀφ' ὧν {μη}{δὲ}ν ὅλως φέρε-<lb/>{ται} φῶς {πρὸ}ς 024 ὄ ψ*ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s926" xml:space="preserve">\`ח {γὰρ} {μὴ} ὁρώꝗ̃ον, ὅ {τα}ν ὁ iιέ <lb/>{χω}ν {τό} {πο}ς ὁρᾶ{ται}, φ{αν}{τα}{σί}{αν} {πο}ι{εῖ} {μέ}λ{αν}ος. </s>
  <s xml:id="echoid-s927" xml:space="preserve">φ{αί}νε{ται} <lb/>{δὲ} {καὶ} {τὰ} {το}ι{αῦ} {τα} ἡ{μῖ}ν ἅ {πα}ν{τα} {μέ}λ{αν}α, ἀφ' ὃ{σω}ν {ἀρ}{αι}-<lb/>ον\ {καὶ} ὀλί{γο}ν {ἀν}α{κλ}ᾶ{ται} {τὸ} φῶς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s928" xml:space="preserve">Tripliciter enim nigrum nobis apparet. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s929" xml:space="preserve">aut enim omnino quod non videtur, eſt na-<lb/>tura nigrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s930" xml:space="preserve">aut à quibus nullum prorſus <lb/>lumen fertur ad oculos. </s>
  <s xml:id="echoid-s931" xml:space="preserve">nam quod non vi-<lb/>detur, cùm ambiens locus videtur, nigri <lb/>reddit apparentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s932" xml:space="preserve">apparent item nobis <lb/>huiuſmodi omnia nigra, à quibus rarum, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s933" xml:space="preserve">paucum lumen repercutitur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s934" xml:space="preserve">Cùm author ſibi propoſuerit reddere cauſas, non <lb/>modò verorum colorum, ſed etiam apparentium; </s>
  <s xml:id="echoid-s935" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s936" xml:space="preserve"><lb/>oſtenderit, quis ſit proprius niger, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s937" xml:space="preserve">quid differat, <lb/>tum à mediis coloribus, tum à tenebra; </s>
  <s xml:id="echoid-s938" xml:space="preserve">quæ apparet <lb/>nigra, redit ad nigrum colorem, declarans quot ſint <lb/>eius nobis ita apparentis differentiæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s939" xml:space="preserve">vel, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s940" xml:space="preserve">melius, <lb/>quot modis oculo ſeſe offerat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s941" xml:space="preserve">appareat niger co-<lb/>lor. </s>
  <s xml:id="echoid-s942" xml:space="preserve">Prętermittit autem dedita opera medios colores, <lb/>quod eorum duntaxat meminerit, ad exactiorem ni-<lb/>gri cognitionem: </s>
  <s xml:id="echoid-s943" xml:space="preserve">quòdq́ue infra ſuo loco fuſius decla <lb/>rabuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s944" xml:space="preserve">Tribus inquit modis res apparent nigræ, <lb/>nec dixit res ſunt nigræ, tum quia non omne quod <lb/>apparet, eſt, vt docetur quarto Metaphiſices; </s>
  <s xml:id="echoid-s945" xml:space="preserve">tum
<pb o="35" file="0041" n="41" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
quia res eſt nigra, vno tantum, quoiam dictum eſt, <lb/>modo; </s>
  <s xml:id="echoid-s946" xml:space="preserve">ſed apparet nigra trifariã. </s>
  <s xml:id="echoid-s947" xml:space="preserve">Primò, quæ omnino <lb/>non videtur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s948" xml:space="preserve">ea, inquit, eſt natura nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s949" xml:space="preserve">hic enim <lb/>verè eſt color niger, genitus ex elemẽtis alteratis. </s>
  <s xml:id="echoid-s950" xml:space="preserve">Ve-<lb/>rùm dicat quiſpiam, quod omnino non videtur, neq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s951" xml:space="preserve">albũ neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s952" xml:space="preserve">nigrum dici debet. </s>
  <s xml:id="echoid-s953" xml:space="preserve">Reſpondeas, per id quod <lb/>omnino non videtur, intelligi id quod priuatur lumi <lb/>ne. </s>
  <s xml:id="echoid-s954" xml:space="preserve">nam quanquam videtur aliquid, quod nigri fa-<lb/>ciem oſtendat, in iis locis quæ non illuſtrantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s955" xml:space="preserve">atta-<lb/>men quod non videtur, dicitur nigrum, quia ſua na-<lb/>tura non participat lumen, ſed lumine alieno &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s956" xml:space="preserve">aſci-<lb/>titio conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s957" xml:space="preserve">Aliter ſe res habet in albo, nam etſi <lb/>alieno lumine cernatur, nihilominus album ſua na-<lb/>tura lucidum eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s958" xml:space="preserve">indiget pauco lumine vt conſpi-<lb/>ciatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s959" xml:space="preserve">velut prolixius in noſtra præfatione dictum <lb/>fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s960" xml:space="preserve">Hallucinatur autem hic interpres Cælius, qui <lb/>affirmatiuè hunc locum tranſtulit, Cùm planè quod <lb/>videtur; </s>
  <s xml:id="echoid-s961" xml:space="preserve">cùm negatio ſit neceſſaria. </s>
  <s xml:id="echoid-s962" xml:space="preserve"><emph style="sc">AVTA QVIBVS <lb/>NVLLVM PRORSVS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s963" xml:space="preserve">Hic eſt ſecundus modus, quo <lb/>res appareant nigræ, quando nimirum nihil luminis <lb/>fertur ad oculos. </s>
  <s xml:id="echoid-s964" xml:space="preserve">non quòd ſint nigræ, quemadmo-<lb/>dum dixit in primo modo; </s>
  <s xml:id="echoid-s965" xml:space="preserve">ſed quòd tales videantur, <lb/>quia lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s966" xml:space="preserve">ſpecies eius quod videtur, non defer-<lb/>tur ad oculum, vel ob loci interuallum, vel ob lumi-<lb/>nis quod illud participat imbecillitatem, vel quòd lu <lb/>men quod ambiẽtem locum illuminat, ſit plurimum. </s>
  <s xml:id="echoid-s967" xml:space="preserve"><lb/>Quare ſubnectit rationem, quoniam, inquit, locus <lb/>ambiens videtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s968" xml:space="preserve">nam cùm lumen eius quod aliquo <lb/>loco continetur eſt inualidum, paucum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s969" xml:space="preserve">langui-<lb/>dum, quale ſolet eſſe antrorum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s970" xml:space="preserve">voraginum; </s>
  <s xml:id="echoid-s971" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s972" xml:space="preserve">cir <lb/>cunſtans locus luceat, id nigrum apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s973" xml:space="preserve">ſiquidem <lb/>vnum contrariorum reddit alterum apparentius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s974" xml:space="preserve"><lb/>magis tale, quando circumit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s975" xml:space="preserve">circunſtat. </s>
  <s xml:id="echoid-s976" xml:space="preserve">Quod pi-
<pb o="36" file="0042" n="42" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ctores declarant, qui voraginem ſpecum'ue<unsure/> fingere <lb/>volentes, album nigro circumcirca illinunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s977" xml:space="preserve">Quin-<lb/>etiã Ariſtoteles, libro primo Meteororum id aſſerit, <lb/>explicans voraginis in aëre apparentis cauſam: </s>
  <s xml:id="echoid-s978" xml:space="preserve">quam <lb/>cenſet eſſe, quod alba &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s979" xml:space="preserve">rara nubes, atram &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s980" xml:space="preserve">denſam <lb/>circunſtat. </s>
  <s xml:id="echoid-s981" xml:space="preserve"><emph style="sc">APPARENT ITEM NOBIS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s982" xml:space="preserve">Tertius eſt <lb/>modus, quod omnia illa apparent nigra, quibus lu-<lb/>men eſt fractum, languens, ac imminutum. </s>
  <s xml:id="echoid-s983" xml:space="preserve">nam cùm <lb/>lumen copioſum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s984" xml:space="preserve">vnitum eſt, tunc res videntur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s985" xml:space="preserve"><lb/>lucent: </s>
  <s xml:id="echoid-s986" xml:space="preserve">cùm verò paucum eſt lumen, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s987" xml:space="preserve">diſgregatum; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s988" xml:space="preserve">tunc nigroris præbent imaginem, vt clarius patebit, <lb/>cùm loquemur de Mediis coloribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s989" xml:space="preserve">Cæterùm hæc <lb/>non nihil aliter leguntur in altero codice manuſcri-<lb/>pto, qui habet, τὰ δὲ φ{αί}νετ{αι} ἡμῖν μέλ{αν}α, hoc eſt, alia ap <lb/>parent nobis nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s990" xml:space="preserve">quæ ſenſu conueniunt.</s>
  <s xml:id="echoid-s991" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s992" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} {αἱ} {σκ}ι{αὶ} φ{αί}νον{ται} {μέ}λ{αι}ναι:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s993" xml:space="preserve">Quare &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s994" xml:space="preserve">nigræ apparent vmbræ.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s995" xml:space="preserve">Quod in communi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s996" xml:space="preserve">vniuerſaliter oſtendit in ter <lb/>tio modo, id ſigillatim in multis explicat, incipiens or <lb/>dine præpoſtero cauſas apparentiæ tradere. </s>
  <s xml:id="echoid-s997" xml:space="preserve">illa enim <lb/>apparent nigra, à quibus paucum lumen refrangitur; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s998" xml:space="preserve">quod feratur ad oculum: </s>
  <s xml:id="echoid-s999" xml:space="preserve">ſed ab vmbra non refrangi-<lb/>tur lumen, aut paucum, quare apparent nigræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1000" xml:space="preserve">Dixit <lb/>vmbrę, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1001" xml:space="preserve">non tenebra: </s>
  <s xml:id="echoid-s1002" xml:space="preserve">quoniam tenebra eſt priuatio <lb/>luminis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1003" xml:space="preserve">per ſe, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1004" xml:space="preserve">per accidens; </s>
  <s xml:id="echoid-s1005" xml:space="preserve">verùm vmbra pri-<lb/>uatur quidem lumine per ſe, ſed non per accidens. </s>
  <s xml:id="echoid-s1006" xml:space="preserve"><lb/>habet enim claritatem quandam, quam lumen ſubmi <lb/>niſtrat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1007" xml:space="preserve">quę per accidens nuncupatur lumẽ, lumen <lb/>ſane per ſe radius eſt, lumen per accidẽs eſt in vmbra <lb/>quod effluit à radio, vt docent perſpectiui.</s>
  <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve">Ο(μοίως {δὲ}{καὶ} {τὸ} ὕ{δω}ρ, ὅ{τα}ν 018αχℨθῇ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">{κα}θά i ἡ {τῆ}ς <lb/>θαλά{ττ}ης φ{ρί}{κη}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">ꝗ {γὰρ} {τὴν} {τῆ}ς {ἐπι}φ{αν}{εί}{ας} {τρ}α{χύ}{τη}-
<pb o="37" file="0043" n="43" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{τα}, ὀλί{ιω}<unsure/>ν {τῶ}ν {αὐ}{ιῶ}<unsure/>ν {προ}đι{πτ}ου{σῶ}ν {καὶ} {δι}αđὼ'ꝗ̃ου <lb/>{τοῦ} φω{τὸ}ς, {τὸ} {σκ}ιερὸν {μέ}λ{αν} φ{αί}νε{ται}:</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">Similiter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">aqua, quando exaſperata fue <lb/>rit, quemadmodum maris horror. </s>
  <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">nam pro <lb/>pter ſuperficiei aſperitatem paucis radiis <lb/>incidẽtibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">diſsipato lumine, vmbroſum <lb/>nigrum apparet.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">Dixit vmbras videri nigras, quoniam ſcilicet non <lb/>reddunt lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">in præſentia docet id ipſum vſu veni <lb/>re in aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">mari. </s>
  <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve">ſimiliter, inquit, et aqua apparet ni <lb/>gra, quando exaſperata fuerit, hoc eſt, quando fuerit <lb/>inæqualis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">immodicè agitata; </s>
  <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">quemadmodum fit <lb/>cùm mare horret, propter ſuperficiei exaſperationẽ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">exaſperatur autem aqua, cùm à ventis turbatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve"><lb/>intumeſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">quod Virgilius tertio Aeneidos expreſsit <lb/>inquiens,</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">Et glacialis hyems aquilonibus aſperat vndas. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">Lucretius aliquanto apertius, cùm ait, # <lb/>turbantibus æquora ventis.</s>
  <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve">Porrò mare turbatum obſcuratur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1030" xml:space="preserve">nigricat vt <lb/>docet authoritate Homeri Ariſtoteles ſectionis.</s>
  <s xml:id="echoid-s1031" xml:space="preserve">23. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1032" xml:space="preserve">problemate. </s>
  <s xml:id="echoid-s1033" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s1034" xml:space="preserve">Vtitur autem nomine φρίκησ<unsure/>, quod eſt <lb/>horroris: </s>
  <s xml:id="echoid-s1035" xml:space="preserve">quia ille motus inæqualis ſimilis eſſe vide-<lb/>tur horrori, quo corripiuntur qui frigent, aut alio-<lb/>qui à febri leniori comprehenduntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1036" xml:space="preserve">Cùm autem <lb/>mare exaſperatur apparet nigrum, eo quod propter <lb/>aquæ inæqualitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1037" xml:space="preserve">exaſperationem, pauci radii <lb/>incidentes, non illuminant ſuperficiem depreſſæ par-<lb/>tis; </s>
  <s xml:id="echoid-s1038" xml:space="preserve">ſed ab illa inæqualitate lumen diuellitur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1039" xml:space="preserve">diſsi-<lb/>patur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1040" xml:space="preserve">quocirca vmbra aquæ ſuperficiaria nigra appa <lb/>ret. </s>
  <s xml:id="echoid-s1041" xml:space="preserve">Et animaduerte hunc locum differre ab eo, quo
<pb o="38" file="0044" n="44" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
infrà agit de denſitate. </s>
  <s xml:id="echoid-s1042" xml:space="preserve">nam hîc docet, non illuminari <lb/>partem ſuperficiei depreſsioris, propter æſtum atque <lb/>agitationem, ac ob id nigri imaginem præ ſe ferre; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1043" xml:space="preserve">verùm infrà loquetur de profunditate. </s>
  <s xml:id="echoid-s1044" xml:space="preserve">Cæterùm Ari <lb/>ſtoteles, quęrens problemate vltimo Sectionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1045" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s1046" xml:space="preserve">cur <lb/>maris vndabundi quod deſiſtit, albicet; </s>
  <s xml:id="echoid-s1047" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1048" xml:space="preserve">quod pro-<lb/>uoluitur, nigricet: </s>
  <s xml:id="echoid-s1049" xml:space="preserve">aliam adfert cauſam quam hic au-<lb/>thor, cùm inquit, An quia quod minus cernimus, ni-<lb/>grius id eſſe videtur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1050" xml:space="preserve">minus autem cernimus quod <lb/>mouetur, quam quod quieſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1051" xml:space="preserve">an quoniam candet, <lb/>quod tranſpicitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1052" xml:space="preserve">nigreſcit, quod aſpectu peruium <lb/>non eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1053" xml:space="preserve">minus autem id tranſpicitur, quod mouetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1054" xml:space="preserve"><lb/>Verùm hæc non eſt prima cauſa, quæ cùm ſemper ſit <lb/>inueſtiganda iuxta Philoſophi præceptum, ſecundo <lb/>Phyſicorum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1055" xml:space="preserve">quærẽdum erit, quare quod minus cer-<lb/>nimus, nigrum apparet; </s>
  <s xml:id="echoid-s1056" xml:space="preserve">&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s1057" xml:space="preserve">, quod mouetur, minus vi-<lb/>ſu peruium eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s1058" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1059" xml:space="preserve">quod peruium eſt, album apparet? </s>
  <s xml:id="echoid-s1060" xml:space="preserve"><lb/>Author autem noſter, primogeniam reddit cauſam, <lb/>quæ inuentione eſt poſtrema, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1061" xml:space="preserve">ait, lumem ad illas <lb/>partes non penetrare, vel motu diſtrahi.</s>
  <s xml:id="echoid-s1062" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1063" xml:space="preserve">Κ{αὶ} {τὸ} νέφος, ὅτ{αν} ἦ {πυ}κνὸν ἰ{οχ}υρῶς, ꝗ א {κα}{τὰ}{τὰ} <lb/>{αὐ}{τὰ} {δὲ} τούτοις {καὶ} {τὸ} ὕ{δω}ρ {καὶ} ὁ ἀὴρ, ὅ {τα}ν ᾖ {μὴ} {πα}ν{τε}-<lb/>λῶς {δι}α{τεί}νον {τὸ} φῶς: </s>
  <s xml:id="echoid-s1064" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ταῦ}τα Jν {δο}{κεῖ} {μέ}λ{αν}α, <lb/>βάθος ἔ{χο}ν{τα}, ꝗ {τὸ} {πα}ν{τε}λῶς {αῤ}{αι}{ὰς} {ἀν}α{κλ}ᾶ℞ 024 <lb/>ἀκ{τῖ}ν{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1065" xml:space="preserve">{τὰ} {γὰρ} {με}{τα}ξὺ {μό}{ρι}α φω{τὸ}ς {αὐ}{τῶ}ν, ἅ{πα}ντα <lb/>{δο}{κεῖ} Jν {μέ}λ{αν}α, ꝗ {τὸ} {σκ}ό{το}ς:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1066" xml:space="preserve">Propterea, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1067" xml:space="preserve">nubes quando denſa fuerit <lb/>valde eadem quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1068" xml:space="preserve">ratione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1069" xml:space="preserve">aqua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1070" xml:space="preserve">aër, <lb/>quando non omnino penetrat lumẽ, etenim <lb/>hæc videntur eſſe nigra, quòd profundita-<lb/>tem habeant: </s>
  <s xml:id="echoid-s1071" xml:space="preserve">eo quòd omnino rari radii re
<pb o="39" file="0045" n="45" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
franguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1072" xml:space="preserve">intermediæ enim partes ipſo-<lb/>rum luminis, omnes videntur eſſe nigræ, <lb/>propter tenebram.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1073" xml:space="preserve">Declaratum fuit, quòd aqua apparet nigra, quan-<lb/>do exaſperatur, pars ſcilicet illa vmbroſa, ad quam ra <lb/>dii propter inæqualitatem non pertingunt, atque hic <lb/>fuit tertius modus propoſitus, quare res nigredinem <lb/>demonſtrent: </s>
  <s xml:id="echoid-s1074" xml:space="preserve">in præſentia explicat ſecundum mo-<lb/>dum, docens quare nubes appareant nigræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1075" xml:space="preserve">Nubes <lb/>quidem ferè omnes videntur eſſe cauſa alicuius vm-<lb/>bræ: </s>
  <s xml:id="echoid-s1076" xml:space="preserve">verùm quædam ſunt rariores, quædam denſio-<lb/>res. </s>
  <s xml:id="echoid-s1077" xml:space="preserve">Quæ denſiores ſint, ob vaporum, qui in iis co-<lb/>augmentantur craſsitiẽ, profundæ conſpiciuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1078" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1079" xml:space="preserve"><lb/>quoniam lumen, quod nequit penetrare, diſsipatur, <lb/>apparentnigræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1080" xml:space="preserve">Atque hoc innuit, cum inquit, pro-<lb/>pter hanc cauſam, quod ſcilicet lumen diſpergitur, <lb/>nubes quoque quando fuerit valde denſa, apparet nt <lb/>gra; </s>
  <s xml:id="echoid-s1081" xml:space="preserve">denſitas enim multa in cauſa eſt, quo minùs eam <lb/>lumen peruadat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1082" xml:space="preserve">Deinde ſubdit, quòd qua ratione <lb/>mare, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1083" xml:space="preserve">nubes videntur nigra, eadem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1084" xml:space="preserve">aqua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1085" xml:space="preserve">aër <lb/>talia apparent, tum ſcilicet, quando non omnino pe-<lb/>netrat lumen in profunditatem, ob quam diſiiciun-<lb/>tur, diſsipantúrq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1086" xml:space="preserve">radii, atque iccirco non illuſtrant. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1087" xml:space="preserve"><emph style="sc">INTERMEDIAE ENIM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1088" xml:space="preserve">Duriuſcula videntur eſſe <lb/>verba, ſenſus nihilominus eſt apertus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1089" xml:space="preserve">reddit enim <lb/>cauſam, quare intermediæ partes, quæ lumen interci <lb/>piunt, nigri imaginem prębent: </s>
  <s xml:id="echoid-s1090" xml:space="preserve">ídque fieri in quit pro <lb/>pter tenebram, hoc eſt, quia lumine priuatur, ob di-<lb/>ſperſionem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1091" xml:space="preserve">diſtractionem radiorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1092" xml:space="preserve">Atque illud <lb/>eſt, quod Ariſtoteles Sect. </s>
  <s xml:id="echoid-s1093" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s1094" xml:space="preserve">Problem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1095" xml:space="preserve">23. </s>
  <s xml:id="echoid-s1096" xml:space="preserve">dixit atrum <lb/>eſſe, quod viſus non penetrat; </s>
  <s xml:id="echoid-s1097" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1098" xml:space="preserve">iccirco aërem emi-<lb/>nus nigrum, cominus candidum apparere. </s>
  <s xml:id="echoid-s1099" xml:space="preserve">viſus au-
<pb o="40" file="0046" n="46" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
tem non penetrat, propter diſtantiam, ſuámque im-<lb/>becillitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1100" xml:space="preserve">Cum igitur aër è longinquo videtur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1101" xml:space="preserve"><lb/>profundus ac denſus fuerit, tunc viſus eum non pe-<lb/>netrat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1102" xml:space="preserve">niger apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1103" xml:space="preserve">Sed quæres, etſi fortaſſe præ-<lb/>ter rem, cur aër interdum ſit denſus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1104" xml:space="preserve">ánne ſua natura? <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1105" xml:space="preserve">cùm Ariſtot. </s>
  <s xml:id="echoid-s1106" xml:space="preserve">25. </s>
  <s xml:id="echoid-s1107" xml:space="preserve">ſection. </s>
  <s xml:id="echoid-s1108" xml:space="preserve">problemat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1109" xml:space="preserve">6. </s>
  <s xml:id="echoid-s1110" xml:space="preserve">ſciſcitans, qua-<lb/>rein Ponto frigora ſint maiora, aſſeratid fieri pro-<lb/>pter aëris craſsitiem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1111" xml:space="preserve">denſitatem, ob quam hyeme <lb/>à Sole non calefit, nec æſtate refrigeratur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1112" xml:space="preserve">Dicam id <lb/>euenire à frigore condenſante, vel à vaporibus coa-<lb/>ctis, non alia ratione quàm qua aër in diu occluſa do <lb/>mo craſſeſcit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1113" xml:space="preserve">condenſatur, quoniam non diſcuti-<lb/>tur, nec à vento perflatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1114" xml:space="preserve">Craſsities igitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1115" xml:space="preserve">denſi-<lb/>tas aliunde, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1116" xml:space="preserve">extrinſecus aëri adueniunt.</s>
  <s xml:id="echoid-s1117" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1118" xml:space="preserve">Ο(\{τι} {δὲ}{τὸ} {σκ}ό{το}ς οὐ {χρ}ῶμα, ἀ{λλ}ὰ {ςέ}ρη{σι}ς {ἐστὶ} φω{τὸ}ς, οὐ <lb/>{χα} λε{πὸ}ν 019 ἄ{λλ}ων {τε} {πο}{λλ}ῶν {κα} {τα}μαθ{εῖ}ν, {καὶ} {μά}λι{ςα} <lb/>{ἐκ} {τοῦ} {μη}{δὲ} {αἰ}{σθη}{τὸ}ν Jν {τὸ} {πη}λί{κο}ν, {καὶ} {πο}ῖόν {τι} {τῷ} \'♉ <lb/>μα{τι} {τε}{τύ}{χη}{κε}ν ὂν \`ח {σκ}ό{το}ς, {κα}θάi {ἐπὶ} {τῶν} ἄ{λλ}ων <lb/>ὁρα{τῶ}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1119" xml:space="preserve">Quòd autem tenebra non color, ſed lu-<lb/>minis priuatio, non difficile eſt tum ex aliis <lb/>multis diſcere, tum potiſsimùm ex eo, quod <lb/>non ſit ſenſibilis, quanta qualíſque figura ſit <lb/>tenebra, quemadmodum in aliis viſibilib.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1120" xml:space="preserve">Demonſtrauit ſuperiori textu, partes medias vide <lb/>ri nigras, propter tenebram: </s>
  <s xml:id="echoid-s1121" xml:space="preserve">at ne quis credat, quod <lb/>per tenebram intelligat aliquem colorem, qui medias <lb/>partes denigret: </s>
  <s xml:id="echoid-s1122" xml:space="preserve">ſubdit, tenebram non eſſe colorem, <lb/>reuocans in memoriam ea, quæ iam ſuprà explicaue-<lb/>rat; </s>
  <s xml:id="echoid-s1123" xml:space="preserve">eſſe ſcilicet priuationem, quam antea non expreſ-<lb/>ſerat, annectens, Tenebram, inquit, eſſe luminis pri-
<pb o="41" file="0047" n="47" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
uationem, ex aliis quidem multis non eſt cognitu <lb/>difficile, ſed præcipuè hac ratione deprehenditur, <lb/>quoniam non eſt ſenſibilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1124" xml:space="preserve">atque ita ratiocinatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s1125" xml:space="preserve">Id <lb/>eſt per ſe viſibile, cuius figura quanta, qualíſque ſit <lb/>cognoſcitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1126" xml:space="preserve">Sed non cognoſcitur, quanta &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1127" xml:space="preserve">qualis <lb/>ſit figura tenebræ; </s>
  <s xml:id="echoid-s1128" xml:space="preserve">ergo tenebra non eſt per ſe viſibi-<lb/>lis, ſed per accidens, nimirum vt priuatio luminis, ve <lb/>lut docetur ſecundo de Anima. </s>
  <s xml:id="echoid-s1129" xml:space="preserve">Ait autẽ ex aliis mul-<lb/>tis, facile eſſe intellectu, tenebram non eſſe colorem, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1130" xml:space="preserve">viſibilem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1131" xml:space="preserve">cuiuſmodi ſunt hæc. </s>
  <s xml:id="echoid-s1132" xml:space="preserve">viſibile eſt extremi <lb/>tas diaphani; </s>
  <s xml:id="echoid-s1133" xml:space="preserve">tenebra non eſt actus diaphani; </s>
  <s xml:id="echoid-s1134" xml:space="preserve">ergo te-<lb/>nebra non eſt viſibilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1135" xml:space="preserve">Præterea id quod videtur, aut <lb/>videtur in lumine, aut eſt lumen, (vt inquit Ariſtote <lb/>les libro ſecundo de Anima,) ſed tenebra nõ videtur <lb/>in lumine, videtur enim vbi lumen non eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1136" xml:space="preserve">Amplius, <lb/>color per ſe cognoſcitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1137" xml:space="preserve">ſed hîc demonſtratur non <lb/>eſſe colorem, quia non apparet, quanta, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1138" xml:space="preserve">qualis ſit <lb/>figura; </s>
  <s xml:id="echoid-s1139" xml:space="preserve">figura porrò, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1140" xml:space="preserve">quantitas, eſt ſenſibile com-<lb/>mune, quod cognoſcitut viſu, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1141" xml:space="preserve">tactu: </s>
  <s xml:id="echoid-s1142" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1143" xml:space="preserve">qualitas, <lb/>eſt ſenſibile proprium. </s>
  <s xml:id="echoid-s1144" xml:space="preserve">Probat ergo, quòd tenebra <lb/>non eſt color, quoniam non eſt ſenſibilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1145" xml:space="preserve">non enim <lb/>percipitur quantitas, aut qualitas eius figuræ: </s>
  <s xml:id="echoid-s1146" xml:space="preserve">cùm ta <lb/>men hęc duo viſu in coloratis cognoſcãtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1147" xml:space="preserve">Eſt enim <lb/>color, qualitas in quanto. </s>
  <s xml:id="echoid-s1148" xml:space="preserve">quò fit vt prius afficiat ſen <lb/>ſum, dehinc deprehendatur eius quantitas. </s>
  <s xml:id="echoid-s1149" xml:space="preserve">Quare <lb/>cùm tenebra nihil imprimat in ſenſum, meritò dixit <lb/>eam eſſe inſenſibilem; </s>
  <s xml:id="echoid-s1150" xml:space="preserve">quamuis ſenſui ſeſe offerat vt <lb/>priuatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s1151" xml:space="preserve">Niſi fortè, per qualitatem, figurę qualita-<lb/>tem, circularem exempli gratia, vel rectam, vel angu-<lb/>larem intellexit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1152" xml:space="preserve">ac per quantitatem, magnitudinem. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1153" xml:space="preserve">Sed hoc eſſet demonſtrare, tenebram non eſſe imagi-<lb/>nabilem potiùs, quàm non eſſe colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1154" xml:space="preserve">Quare ſatiùs <lb/>eſt dicere, quod qualitas, puta color, facit vt quanti-
<pb o="42" file="0048" n="48" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
tas ſubiecti colorati, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1155" xml:space="preserve">figura cognoſcatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1156" xml:space="preserve">inquit <lb/>enim Ariſtoteles, quod quantam ſtatueris ſuperfi-<lb/>ciem, tantam ſtatuis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1157" xml:space="preserve">albedinem.</s>
  <s xml:id="echoid-s1158" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1159" xml:space="preserve">Τὸ {δὲ} φῶς, ὅ{τι} {πυ}ρός ἐ{στι} {χρ}ῶμα, {δῆ}λον ἐκ {τοῦ} {μη}δε{μί} <lb/>{αν} ἄ{λλ}{ην}, ἢ {ταύ}τ{ην} ἔעν {εὑ}{ρί}{σκ}ε℞ {χρ}ό{αν}, {καὶ} ꝗ א <lb/>{μό}νον, {δἰ}ἑ{αυ}{τοῦ} ὁρα{τὸ}ν {γί}νε℞: </s>
  <s xml:id="echoid-s1160" xml:space="preserve">{τὰ} δ' ἄ{λλ}α ꝗ τούτου:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1161" xml:space="preserve">Quòd autem lumen ſit color ignis, per-<lb/>ſpicuum ex eo eſt, quoniam nullum alium <lb/>quàm hunc inuenitur habere colorẽ: </s>
  <s xml:id="echoid-s1162" xml:space="preserve">tum <lb/>quia hic ſolùm eſt per ſe viſibilis, alia verò <lb/>per hunc.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1163" xml:space="preserve">Quo pacto hic contextus cohæreat cum ſuperio-<lb/>ri, non admodum liquet: </s>
  <s xml:id="echoid-s1164" xml:space="preserve">poſſumus tamen hoc modo <lb/>connectere. </s>
  <s xml:id="echoid-s1165" xml:space="preserve">Quoniam dixerat tenebram non eſſe co-<lb/>lorem, ſed luminis priuationem; </s>
  <s xml:id="echoid-s1166" xml:space="preserve">conſequẽs erat exa-<lb/>minare, an lumẽ eſſet color. </s>
  <s xml:id="echoid-s1167" xml:space="preserve">quocirca in pręſentia de <lb/>clarat lumen quidem non eſſe colorem, ſed ipſi igni <lb/>eſſe quaſi colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1168" xml:space="preserve">quo modo dixit Ariſtoteles ſe-<lb/>cundo de Anima, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1169" xml:space="preserve">libro de Senſu, lumen eſſe veluti <lb/>colorem diaphani non terminati. </s>
  <s xml:id="echoid-s1170" xml:space="preserve">Oſtendit igitur, <lb/>nullum alium colorem reperiri in igne, quo ignis vi-<lb/>deatur, præter lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1171" xml:space="preserve">Dixit enim Themiſtius ſecun-<lb/>do de Anima, lumen in igne habere naturam lumi-<lb/>nis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1172" xml:space="preserve">coloris; </s>
  <s xml:id="echoid-s1173" xml:space="preserve">luminis quidem, quia videtur in tene-<lb/>bris: </s>
  <s xml:id="echoid-s1174" xml:space="preserve">coloris verò, quia in lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s1175" xml:space="preserve">Et quamuis ratio-<lb/>ne cuiuſcunq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1176" xml:space="preserve">diaphani, lumen ſit ſimile colori, quia <lb/>eſt actus diaphani; </s>
  <s xml:id="echoid-s1177" xml:space="preserve">in igne tamen, lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1178" xml:space="preserve">coloris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1179" xml:space="preserve"><lb/>luminis vicem ſupplet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1180" xml:space="preserve">Quapropter dixit author, lu-<lb/>men eſſe ſolum ignis colorem, nullúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1181" xml:space="preserve">habere alium <lb/>colorem, pręter lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1182" xml:space="preserve">etſi, vt videri eſt textu primo, <lb/>Sol &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1183" xml:space="preserve">ignis videntur flaui. </s>
  <s xml:id="echoid-s1184" xml:space="preserve"><emph style="sc">TVM QVIA SOLV'M<unsure/></emph>.</s>
  <s xml:id="echoid-s1185" xml:space="preserve">
<pb o="43" file="0049" n="49" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
Mihi videtur adferre ſignum, quod ob id, quia lu-<lb/>men eſt ignis proprius color, ignis eſt per ſe viſibilis, <lb/>alia verò per ignem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1186" xml:space="preserve">ſi enim alius color igni ineſſet, <lb/>præter lumen, alia non eſſent per ignem viſibilia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1187" xml:space="preserve">qua <lb/>ſi hoc pacto ratiocinetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1188" xml:space="preserve">lumen eſt proprius color <lb/>ignis, quoniam eſt per ſe viſibilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1189" xml:space="preserve">alia per ipſum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1190" xml:space="preserve">Illi quod eſt per ſe viſibile, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1191" xml:space="preserve">alia per ipſum, lumen <lb/>eſt proprius color: </s>
  <s xml:id="echoid-s1192" xml:space="preserve">ſed ignis eſt per ſe viſibilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1193" xml:space="preserve">alia <lb/>per ipſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1194" xml:space="preserve">ergo lumen eſt illi proprius color. </s>
  <s xml:id="echoid-s1195" xml:space="preserve">Atque <lb/>hoc ſenſu corrigendum iudico vulgatum exemplar, <lb/>ex altero manuſcripto, quod penes nos habemus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1196" xml:space="preserve"><lb/>legẽdum, {καὶ} διὰ {τοῦ}το μόνον δἰ ἑ{αυ} {τοῦ} ὁρα{τὸ}ν γίνε{σθα}ι, id eſt, <lb/>tum propter hoc ſolum per ſe eſt viſibilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1197" xml:space="preserve">Verùm in-<lb/>ſtabis, inquiens, color eſt per ſe viſibilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1198" xml:space="preserve">tamẽ non <lb/>eſt lumen per ſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1199" xml:space="preserve">Dicas, vt docuit Auerroes ſecundo <lb/>de Anima, cõtra Auempacem, colorem eſſe quidem <lb/>viſibilem per ſe, ſed per lumen videri. </s>
  <s xml:id="echoid-s1200" xml:space="preserve">At ignis non ſo <lb/>lùm eſt viſibilis per ſe, ſed per nullum aliud videtur, <lb/>niſi per lumen ſuum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1201" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1202" xml:space="preserve">hoc ſignificauit author, cum <lb/>ait eſſe per ſe viſibilem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1203" xml:space="preserve">quaſi dicat, per nihil aliud vi-<lb/>deri, præterquàm per lumen ſuum.</s>
  <s xml:id="echoid-s1204" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1205" xml:space="preserve">Ε){πι}{σκ}ε{πτ}έον {δὲ} א. </s>
  <s xml:id="echoid-s1206" xml:space="preserve">{ἔν}ια {γὰρ} οὐκ ὄντα πῦρ, οὐ {δὲ} {πυ} <lb/>ρὸς {εἴ}{δη}♓ φύ{σι}ν, φῶς {πο}ι{εῖ}ν φ{αί}νε□. </s>
  <s xml:id="echoid-s1207" xml:space="preserve">{εἰ} {μὴ} ἄρα{το} \`ꝗ̃ {τοῦ} <lb/>{πυ}ρὸς {χρ}ῶμα. </s>
  <s xml:id="echoid-s1208" xml:space="preserve">φῶς ἐ{ςι}ν: </s>
  <s xml:id="echoid-s1209" xml:space="preserve">οὐ \'ꝗ̃ τοι {καὶ} \`ח φῶς, {πυ}ρὸς {ἐστὶ} <lb/>{χρ}ῶμα {μό}νον. </s>
  <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">ἀ{λλ'} {ἐν}δέ{χε}{ται}, {μὴ} {μό}νῳ {μὲν} ὑπ{άρ}{χει}ν {τῷ} <lb/>{πυ}{ρὶ} {τὴν} {χρ}ό{αν} τ{αύ}τ{ην}, Jν \'ꝗ̃τοι {χρ}ῶμα {τὸ} φῶς {αὐ}♈. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve">οὐδ{εν}ὶ {γο}\^ℨ ἄ{λλ}ῳ {τὴν} ὅρα{σι}ν {αὐ}{τοῦ} {συ}μβ{αί}ν{ει} {γί}νε℞, <lb/>{πλ}{ὴν} {τῷ} φω{τὶ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve">{κα}θά i {καὶ} τ{ὴν} {τῶ}ν ἄ{λλ}ων {σω}{μά}{τα}<unsure/>ν <lb/>ἁ{πά}ν{τω}ν, {τῇ} {τοῦ} {σώ}ματος φ{αν}τα{σί}ᾳ:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">Cæterùm hoc eſt conſiderandum, non-<lb/>nulla enim quæ non ſunt ignis, neque ignis
<pb o="44" file="0050" n="50" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſpecies natura lumen facere vidẽtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">Quin <lb/>ergo ignis color, eſt lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">nõ tamen etiam <lb/>lumen, ignis ſolius eſt color. </s>
  <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">Sed vſu venit <lb/>hunc colorem, non ſoli igni ineſſe; </s>
  <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">lumen ta <lb/>men eſſe ipſius colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">nullo quippe alio <lb/>eius viſionem fieri contingit, niſi lumine: </s>
  <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve">vt <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve">aliorum omnium corporum, corporis <lb/>apparentia.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve">Quoniam docuit colorem ignis eſſe lumen, nunc <lb/>quo pacto id verum ſit expendit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve">quoniam multa vi-<lb/>dentur lumen reddere, quę non ſunt ſpecies ignis ſe-<lb/>cundum naturam, ſed ſua natura ſant mixta, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve">per <lb/>accidens emittunt lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">Inquit enim ſecundo de <lb/>Anima Ariſtoteles, quædam videri in tenebris, quæ <lb/>non habent nomen commune, vt putredines quer-<lb/>cus, cornua, capita piſcium, ſquamæ, oculi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1225" xml:space="preserve">cicin-<lb/>dela. </s>
  <s xml:id="echoid-s1226" xml:space="preserve">Quare verò color non videatur in tenebris, alia <lb/>ratio eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1227" xml:space="preserve">Ait itaque author, conſiderandum eſſe hoc <lb/>quod dictum fuit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1228" xml:space="preserve">quoniam nonnulla, quæ non ſunt <lb/>ignis, ſed mixta, cuiuſmodi ſunt, quæ iam enumera-<lb/>uimus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">neque ſunt ignis ſpecies ſua natura, (per acci-<lb/>dens enim talia apparent.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">videntur lumen facere <lb/>non aliter quàm ignis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1231" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVIN ERGO IGNIS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1232" xml:space="preserve">vide-<lb/>tur ſoluere dubitationem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1233" xml:space="preserve">aſſerere lumen quidem <lb/>eſſe ignis colorem, verùm non ſolius ignis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1234" xml:space="preserve">Contin-<lb/>git enim, vt non huic ſoli inſit lumen; </s>
  <s xml:id="echoid-s1235" xml:space="preserve">ſed aliis quoq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1236" xml:space="preserve">iam prædictis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1237" xml:space="preserve">lumen tamen diximus eſſe eius colo-<lb/>rem, quoniam nullo alio videtur, niſi lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s1238" xml:space="preserve">Cæte-<lb/>rùm hæc nõ carent cõtrouerſia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1239" xml:space="preserve">nam ſi ignis eſt ſlauus <lb/>velut dictum fuit, color eius non erit lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1240" xml:space="preserve">quo pa-<lb/>cto ergo author ſibi parùm conſtans, dixit lumen eſſe
<pb o="45" file="0051" n="51" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
proprium ignis colorem? </s>
  <s xml:id="echoid-s1241" xml:space="preserve">Itaque dicendum, lumen <lb/>flauum eſſe proprium ignis colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1242" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1243" xml:space="preserve">intellige de <lb/>hoc noſtro, quoniam vt anteà quoque monuimus, <lb/>in loco proprio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1244" xml:space="preserve">materia propria fortaſſe, non lu-<lb/>cet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1245" xml:space="preserve">at noſtro igni hoc eſt proprium, vt et noctu cerna <lb/>tur, quoniam lumen habet; </s>
  <s xml:id="echoid-s1246" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1247" xml:space="preserve">interdiu, quia flauus <lb/>eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1248" xml:space="preserve">alia autem noctu tantùm conſpiciun tur, tum pro <lb/>pter luminis paucitatem, tum quia lumẽ non eſt ad-<lb/>modum coloratum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1249" xml:space="preserve">at ignis lumen, multum eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1250" xml:space="preserve">co <lb/>loratum, propter fumum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1251" xml:space="preserve"><emph style="sc">VT ET ALIORVM <lb/>OMNIVM CORPORVM</emph>, <emph style="sc">CORPORIS APPAREN <lb/>TIA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1252" xml:space="preserve">Hoc ni fallor, duobus modis poteſt intelligi. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1253" xml:space="preserve">vno, quod ignis viſio ſoli tribuitur lumini; </s>
  <s xml:id="echoid-s1254" xml:space="preserve">quemad-<lb/>modum aliorum corporum, colori: </s>
  <s xml:id="echoid-s1255" xml:space="preserve">atque is color di-<lb/>citur apparentia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1256" xml:space="preserve">φαντασία, quia per eum corpus ap-<lb/>paret. </s>
  <s xml:id="echoid-s1257" xml:space="preserve">Alter Senſus eſt, quod non datur viſio ignis, <lb/>niſi lumini: </s>
  <s xml:id="echoid-s1258" xml:space="preserve">quemadmodum aliorũ corporum appa-<lb/>rentia, non datur, niſi per lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1259" xml:space="preserve">Verùm prior expoſi <lb/>tio melius mihi ſatisfacit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1260" xml:space="preserve">Et animaduertere opor-<lb/>tet, illud {εἰ} μὴ, eſſe affir matiuum, alioqui ſententia <lb/>peruertitur.</s>
  <s xml:id="echoid-s1261" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1262" xml:space="preserve">Τὸ {δὲ} {μέ}λ{αν} {χρ}ῶμα {συ}μβ{αί}ν* {γί}νε℞, ὅταν ὁ ἀὴρ {καὶ} <lb/>{τὸ} ὕ{δω}ρ {ὑπὸ} {τοῦ} {πυ}ρὸς {δι}ακ{αυ}{σθ}ῆ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1263" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} π{άν}τα {τὰ} κᾳό <lb/>ꝗ̃α {με}λ{αί}νε{ται}, {κα}θά i ξύλα {καὶ} {ἄν}θρακꝗ̃ , {σβ}ε{σθ}{έν} <lb/>τος {τοῦ} {πυ}ρὸς. </s>
  <s xml:id="echoid-s1264" xml:space="preserve">{καὶ} ὁ ἐκ ♈ {κε}ράμου {κα}{πν}ὸς, ἐκ{κρ}ινὸ'ꝗ̃ου <lb/>{τοῦ} {ἐν}υπ{αρ/}עν{το}ς {ἐν} {τῷ} κꝑάμῳ ὑ{γρ}οῦ, {καὶ} κᾳὸ'ꝗ̃ου.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1265" xml:space="preserve">Nigrum autem colorem fieri contingit, <lb/>cùm aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1266" xml:space="preserve">aqua ab igne comburũtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1267" xml:space="preserve">qua <lb/>re &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1268" xml:space="preserve">omnia ambuſta nigreſcunt, velut li-<lb/>gna, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1269" xml:space="preserve">carbones igne extincto. </s>
  <s xml:id="echoid-s1270" xml:space="preserve">Quin &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1271" xml:space="preserve">fu-<lb/>mus qui ex latere prodit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1272" xml:space="preserve">vbi humidum,
<pb o="46" file="0052" n="52" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
quod lateri inerat, excernitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1273" xml:space="preserve">combu-<lb/>ritur.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1274" xml:space="preserve">Inſtituerat author tractare de coloribus ſimplici-<lb/>bus, docuítque album ſequi corpora ſimplicia, ni-<lb/>grum verò elementa, cum inter ſe mutuò alterantur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1275" xml:space="preserve">deinde, quoniam nigrum aliud eſt apparens, aliud na <lb/>tura; </s>
  <s xml:id="echoid-s1276" xml:space="preserve">primùm cœpit enarrare cauſas nigri ſecundum <lb/>apparentiam, atque hactenus duas explicauit, quæ-<lb/>dam ſcilicet propter paucum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1277" xml:space="preserve">i efractum lumen, ap <lb/>parere nigra: </s>
  <s xml:id="echoid-s1278" xml:space="preserve">quędam rurſus, propter profunditatem, <lb/>nullum ad oculum deferre lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1279" xml:space="preserve">ſed cùm lumen ſit <lb/>ignis color, velut demonſtratum fuit, paulatim ipſa <lb/>rei ſeries authorem deduxit, vt de aduſtis ab igne di-<lb/>ſputaret. </s>
  <s xml:id="echoid-s1280" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1281" xml:space="preserve">ita iam aggreditur tertiã cauſam quam <lb/>primo loco propoſuerat, quęrẽs quare quædam ſunt <lb/>nigra natura. </s>
  <s xml:id="echoid-s1282" xml:space="preserve">Itaque alio ordine explicuit, atque pro <lb/>poſuerat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1283" xml:space="preserve">cuius rei hæc fortaſſe fuerit cauſa, quòd vt <lb/>Ariſtoteles præcipit, primò ordiendum ſit ab eo, vn-<lb/>de facilior ſit diſciplina, puta ab iis, quę nobis ſunt no <lb/>tiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s1284" xml:space="preserve">facilius quippe cognoſcitur cauſa, ob quam ni-<lb/>gra appareant, quæ paucum, aut rarum habent lumẽ: </s>
  <s xml:id="echoid-s1285" xml:space="preserve"><lb/>quàm quare ſint natura nigra ea, quæ nullum emit-<lb/>tunt lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s1286" xml:space="preserve">cauſæ enim huius nigredinis ſunt ocul-<lb/>tæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1287" xml:space="preserve">Aggreditur itaque ea, quæ ſunt natura nigra, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1288" xml:space="preserve"><lb/>inquit, <emph style="sc">NIGRVM</emph> autem colorẽ fieri contingit, cùm <lb/>aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1289" xml:space="preserve">aqua ab igni comburuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1290" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1291" xml:space="preserve">ſignanter dixit, <lb/><emph style="sc">CONTINGIT</emph> fieri, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1292" xml:space="preserve">non, apparere: </s>
  <s xml:id="echoid-s1293" xml:space="preserve">quoniam loquitur <lb/>de vero colore nigro, qui ſua natura talis eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1294" xml:space="preserve">Atque <lb/>hinc collige, nigrum eſſe re ipſa colorem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1295" xml:space="preserve">vt ho-<lb/>die loquimur, poſitiuum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1296" xml:space="preserve">non autem tantúm luminis <lb/>priuationem, velut iam quoque dictum fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1297" xml:space="preserve">Cauſa <lb/>autem eſt, cùm aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1298" xml:space="preserve">aqua comburuntur, ſcilicet in
<pb o="47" file="0053" n="53" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
mixto. </s>
  <s xml:id="echoid-s1299" xml:space="preserve">ſimpliciter enim nunquam dixeris comburi, <lb/>ſed corrumpi; </s>
  <s xml:id="echoid-s1300" xml:space="preserve">vtputa aqua per euaporationé ab igne <lb/>corrumpitur; </s>
  <s xml:id="echoid-s1301" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1302" xml:space="preserve">aër per inflãmationẽ, (etſi aliis quoq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1303" xml:space="preserve">de cauſis poſsint à frigido corrumpi.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1304" xml:space="preserve">at in mixto di-<lb/>cuntur aduri quoniã admiſcentur ſicco terreo, quod <lb/>combuſtibile eſt, modò poroſum ſit; </s>
  <s xml:id="echoid-s1305" xml:space="preserve">vt ignis poros, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1306" xml:space="preserve">meatus eius poſsit ſubingredi. </s>
  <s xml:id="echoid-s1307" xml:space="preserve">Attamen hoc eſt <lb/>animaduertendum, humiditatem, quam in mixto di-<lb/>ximus eſſe vſtibilem, eſſe aêream: </s>
  <s xml:id="echoid-s1308" xml:space="preserve">nam aquea aduſtio <lb/>ni eſt ineptior. </s>
  <s xml:id="echoid-s1309" xml:space="preserve">argumento ſunt ligna perquàm humi <lb/>da, quæ ægré comburuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1310" xml:space="preserve">cùm ſicca, vtpote plus <lb/>aëris participantia, facilè ab igne corripiantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1311" xml:space="preserve">Verun <lb/>tamen fumus, quem liumidum adduſtum aqueum <lb/>expirat, multò magis nigricat, quamuis minus ſit com <lb/>buſtibile; </s>
  <s xml:id="echoid-s1312" xml:space="preserve">propterea quòd magis participat terreum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1313" xml:space="preserve"><lb/>Inquit itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1314" xml:space="preserve">nigrũ fieri, cùm aër &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1315" xml:space="preserve">aqua ab igne com-<lb/>buruntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1316" xml:space="preserve">ſubnectens cauſam, quòd omnia ambuſta <lb/>nigreſcant; </s>
  <s xml:id="echoid-s1317" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1318" xml:space="preserve">ſumens exemplum à lignis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1319" xml:space="preserve">carboni-<lb/>bus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1320" xml:space="preserve">Cæterùm quoniam carbones ardentes &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1321" xml:space="preserve">igniti, <lb/>punicei ſunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1322" xml:space="preserve">ruffi, velut poſtea docebit, ſubdidit, <lb/>extincto igne. </s>
  <s xml:id="echoid-s1323" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVIN ET FVMVS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1324" xml:space="preserve">Quod in lignis <lb/>declarauit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1325" xml:space="preserve">carbonibus, idem in terreis vſu venire <lb/>demonſtrat, confirmans id per fumum, quem terrea <lb/>exhalant: </s>
  <s xml:id="echoid-s1326" xml:space="preserve">qui iccirco nigricat, quoniam ignis educit <lb/>humiditatem, eámq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1327" xml:space="preserve">adurit.</s>
  <s xml:id="echoid-s1328" xml:space="preserve">Non meminit ſicci, quòd <lb/>id potiùs ſit vſtibile, quàm aptum ad inducendum ni-<lb/>grorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1329" xml:space="preserve">etiam ſi humidum aduſtum vnà cum ſicco <lb/>nigredinem faciat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1330" xml:space="preserve">Et vt obiter id annotemus, κ{απν}ὸσ, <lb/>quem fumum vocamus, eſt lignorum, eorum ſcilicet <lb/>quæ ex mixtura humidæ ac terreę ſubſtantię conſtãt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1331" xml:space="preserve"><lb/>{λι}γνὺσ autem, eſt thuris, picis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1332" xml:space="preserve">odorabilium, quæ\/q. </s>
  <s xml:id="echoid-s1333" xml:space="preserve"><lb/>minus habent humiditatis, ac magis terrea ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1334" xml:space="preserve">κνίσ-<lb/>σα verò, quem nidorem quidam interpretantur, eſt
<pb o="48" file="0054" n="54" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
olei, eorúmque quæ oleagina ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1335" xml:space="preserve">pinguia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1336" xml:space="preserve">Se 1 <lb/>hæc quarto Meteororum, ab Ariſtotele diffuſius di-<lb/>ſcutiuntur, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s1337" xml:space="preserve">de Vſtibili.</s>
  <s xml:id="echoid-s1338" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1339" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} {τοῦ} {κα}{πν}οῦ {γί}νε{ται} {με}λ{άν}{τα}{το}ς, ὁ ◠ {τῶ}ν {πι}ό <lb/>νων {καὶ} λιπ{αρ}ῶν οἷον ἐλ{αί}ου, {καὶ} {πί}{ττ}{ης} {καὶ} {δα}{δὸ}ς: </s>
  <s xml:id="echoid-s1340" xml:space="preserve">ꝗ \`ח <lb/>{μά}λι{ςα} τ{αῦ}{τα} κᾴε℞ {καὶ} {συν}έ{χει}{αν} {πο}ι{εῖ}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1341" xml:space="preserve">Quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1342" xml:space="preserve">is fumus eſt nigerrimus, <lb/>qui ex opimis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1343" xml:space="preserve">pinguibus, puta oleo, pi-<lb/>ce, ac teda erumpit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1344" xml:space="preserve">propterea quod hæc <lb/>maximè comburantur, continuitatémque <lb/>faciant.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1345" xml:space="preserve">Cauſam aſsignat, quare opima, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1346" xml:space="preserve">pinguia, olea-<lb/>ceáque fumum eructent nigerrimum, (eſt autem <lb/>oleum, pingue, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1347" xml:space="preserve">vnctuoſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1348" xml:space="preserve">pix verò, ac teda, opi-<lb/>ma, quæ exempli loco ſubnexuit.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1349" xml:space="preserve">propterea, inquit, <lb/>quod hæc maximè comburantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1350" xml:space="preserve">Et addit ſecundam <lb/>conditionem, quòd faciant cõtinuitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1351" xml:space="preserve">duo enim <lb/>ſunt, quæ nigerrimum reddunt fumum; </s>
  <s xml:id="echoid-s1352" xml:space="preserve">plurima adu <lb/>ſtio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1353" xml:space="preserve">continua. </s>
  <s xml:id="echoid-s1354" xml:space="preserve">Eueniunt porrò hæc duo, quoniam <lb/>admiſcetur ſiccum terreum, quod vnctuoſum craſ-<lb/>ſum reddit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1355" xml:space="preserve">multum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1356" xml:space="preserve">Differt autem oleum, à teda <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1357" xml:space="preserve">pice; </s>
  <s xml:id="echoid-s1358" xml:space="preserve">quoniam illud minus terrei; </s>
  <s xml:id="echoid-s1359" xml:space="preserve">hæ verò, vtpote <lb/>craſsiores plus terræ habent. </s>
  <s xml:id="echoid-s1360" xml:space="preserve">ob id Ariſtoteles quar-<lb/>to Meteororum docuit, oleum et oleagina minimùm <lb/>vri per ſe, quod parum ſicci ipſis inſit, nec poſsint <lb/>igneſcere, niſi per ſiccum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1361" xml:space="preserve">Verùm quod habeant ca-<lb/>lidum aêreum, iccirco eſſe inflammabilia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1362" xml:space="preserve">opima ve-<lb/>rò, quę ex vnctuoſo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1363" xml:space="preserve">ſicco gignuntur, maximè, con <lb/>tinuéq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1364" xml:space="preserve">aduri poſſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1365" xml:space="preserve">Et ob eam rem, mel, quoniam <lb/>terrei aliquid continet, magis quidem, eſt aduſtibile, <lb/>quàm oleum, ſed minus eſt inflammabile. </s>
  <s xml:id="echoid-s1366" xml:space="preserve">Sed hæc
<pb o="49" file="0055" n="55" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
fortaſsis præter rem videri poſſunt, quare ad reliqua <lb/>progrediamur.</s>
  <s xml:id="echoid-s1367" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1368" xml:space="preserve">Μέλ{αν}α {δὲ} {καὶ} {ταῦ}{τα} {γί}νε{ται},{δἰ}ὅ {σω}ν ῥ{εῖ}{το} ὕ{δω}ρ, ὅ-<lb/>{τα}ν βρυω {θέ}ν{τω}ν {πρ}ῶ{το}ν {ἀν}αξηρ{αν}θῇ {τὸ} ὑ{γρ}ὸν. </s>
  <s xml:id="echoid-s1369" xml:space="preserve">{κα}θάi <lb/>{καὶ} {τὰ} {ἐν} τοῖς τοίχοις {κο}νιά{μα}{τα}.</s>
  <s xml:id="echoid-s1370" xml:space="preserve">ὁμοίως {δὲ} {καὶ} οἱ {κα}θ'ὕ{δα}-<lb/>{το}ς λίθοι. </s>
  <s xml:id="echoid-s1371" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} οὗ{το}ι βρυω{θέ}ν{τε}ς \('♐ον ἀ{πο}ξηρ{αν}{θέ}ν <lb/>{τε}ς, {τῷ} {χρ}ώ{μα}{τι} {γί}νον{ται} {μέ}λ{αν}ꝗ̃ . </s>
  <s xml:id="echoid-s1372" xml:space="preserve">{τὰ} {μὲν}{οὖν} ἁ{πλ}ᾶ {τῶν} <lb/>{χρ}ω{μά}{τω}ν, {ταῦ}{τα} {καὶ} {το}{σαῦ}{τα} ἐ{ςί}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1373" xml:space="preserve">Nigra præterea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1374" xml:space="preserve">hæc fiunt, per quæ <lb/>fluit aqua, cùm, vbi muſcoſa facta fuerint, <lb/>primum humidum exiccatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1375" xml:space="preserve">quemadmo-<lb/>dum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1376" xml:space="preserve">parietum tectoria, itidem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1377" xml:space="preserve">lapi-<lb/>des, qui ſunt in aqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s1378" xml:space="preserve">etenim hi facti muſco <lb/>ſi, ac poſtea exiccati, euadunt colore nigri. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1379" xml:space="preserve">Simplices igitur colores, tot taléſque ſunt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1380" xml:space="preserve">Docuit nigrum colorem fieri, cum aduritur hu-<lb/>midum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1381" xml:space="preserve">Sed quoniam multa fiunt nigra, nõ vera adu <lb/>ſtione, ſed exiccatione, quæ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1382" xml:space="preserve">ipſa aduſtio quædam <lb/>dici poteſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s1383" xml:space="preserve">in præſentia declarat, hæc quoque talem <lb/>induere colorem, quia humidum exiccatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1384" xml:space="preserve">vt vide-<lb/>re eſt in parietum tectoriis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1385" xml:space="preserve">lapidibus, tam marinis, <lb/>quam fluuiatilibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1386" xml:space="preserve">qui cùm abluti aqua conſtiterint, <lb/>muſcoſi fiunt, hoc eſt ab humido externo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1387" xml:space="preserve">alieno <lb/>contrahunt quandam viriditatem, quę in inanimatis <lb/>muſcus appellatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1388" xml:space="preserve">Hic in parietibus, per quos pauca <lb/>delabitur aqua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1389" xml:space="preserve">in eorum cruſtis adnaſci conſpici-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1390" xml:space="preserve">Hæc itaque tectoria, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1391" xml:space="preserve">lapides, cum non amplius <lb/>abluuntur aqua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1392" xml:space="preserve">à Sole, ambientéque aëre exicca-<lb/>ta fuerint, primùm, velut poſtea demonſtrabit, fiunt <lb/>herbacea: </s>
  <s xml:id="echoid-s1393" xml:space="preserve">at magis, meliúſque arefacta, demum nigre <lb/>ſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1394" xml:space="preserve">Poſt hæc concludit, ſimplices colores, tam eos
<pb o="50" file="0056" n="56" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
qui tales, quoad apparentiam, quàm qui reuera eiuſ-<lb/>modi exiſtunt, eſſe quos explicauit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1395" xml:space="preserve">tot, duos ſcili-<lb/>cet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1396" xml:space="preserve">Cæterùm muſcus qui βρύον Græcis nuncupatur, <lb/>etſi propriè caulem non habeat, tamen herbis connu <lb/>meratur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1397" xml:space="preserve">parietibus, ac lapidib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1398" xml:space="preserve">qui vel aqua mer-<lb/>guntur, vel iuxta aquas reſidẽt, adhæreſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1399" xml:space="preserve">Inueniun <lb/>tur in arborib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1400" xml:space="preserve">quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1401" xml:space="preserve">villi quidam cani, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1402" xml:space="preserve">è ramis de-<lb/>pendẽtes, quos etiam muſcum nominant. </s>
  <s xml:id="echoid-s1403" xml:space="preserve">Verùm au-<lb/>thor hoc loco intelligitid quod in lapidibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1404" xml:space="preserve">parie <lb/>tum cruſtis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1405" xml:space="preserve">albariis, vt dictum eſt, cernitur viride.</s>
  <s xml:id="echoid-s1406" xml:space="preserve"/>
</p>
</div>
<div xml:id="echoid-div6" type="section" level="1" n="6">
<head xml:id="echoid-head14" xml:space="preserve">DE COLORIBVS</head>
<head xml:id="echoid-head15" xml:space="preserve">MEDIIS, SIVE</head>
<head xml:id="echoid-head16" xml:space="preserve">MIXTIS.</head>
<head xml:id="echoid-head17" xml:space="preserve">CAP. II.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1407" xml:space="preserve">ΤΑ' {δὲ} ἄ{λλ}α ἐκ τού{τω}ν {τῇ} {κρ}ά{σει}, {καὶ} {τῷ} {μᾶ}{λλ}ον <lb/>{τὲ} {καὶ} ἧ{ττ}ον {γι}νόꝗ̃α, {πο}{λλ}{ας\} {καὶ} {πο}ι{κί}λ{ας} <lb/>{πο}ι{εῖ} {χρ}ω{μά}{τω}ν φ{αν}{τα}{σί}{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1408" xml:space="preserve">{κα}{τὰ} \`ꝗ̃ \`ח {μᾶ}λ-<lb/>λον {καὶ}ἧ{ττ}ον, ὥđꝑ \`ח φοινικο{ῦν} {καὶ} \`ח ἁλουρ{γέ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s1409" xml:space="preserve">{κα}{τὰ} {δὲ} <lb/>τ{ην} {κρ}ᾶ{σι}ν, ὥđꝑ \`ח λ{ευ}{κὸ}ν {καὶ} \`ח {μέ}λ{αν}:</s>
  <s xml:id="echoid-s1410" xml:space="preserve">ὅτ{αν} {μι}{χθ}{έν} <lb/>τα, φ{αι}οῦ {πο}ιήσῃ φ{αν}{τα}{σί}{αν}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1411" xml:space="preserve">Reliqui colores, qui ex horum tempera-<lb/>mento, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1412" xml:space="preserve">maioris, minoríſque ratione gi-<lb/>gnuntur, multas ac varias præbẽt colorum <lb/>imagines. </s>
  <s xml:id="echoid-s1413" xml:space="preserve">maioris quidem minoríſque ra-<lb/>tione, ceu puniceus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1414" xml:space="preserve">halurgus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1415" xml:space="preserve">tempera-<lb/>mento verò, vt albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1416" xml:space="preserve">niger; </s>
  <s xml:id="echoid-s1417" xml:space="preserve">quandoqui-<lb/>dem mixti, fuſci reddunt apparentiam.</s>
</p>
<pb o="51" file="0057" n="57" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1418" xml:space="preserve">Abſolutis primis, ſimplicibúſque coloribus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1419" xml:space="preserve">mix-<lb/>tos, qui medii, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1420" xml:space="preserve">ſecundi quoque nuncupantur, ag-<lb/>greditur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1421" xml:space="preserve">Verùm bifariam hi pertractari poſſunt, vel <lb/>vt veri colores, qui ex albo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1422" xml:space="preserve">nigro generantur, quo <lb/>modo eos libro de Senſu explicauit Ariſtoteles: </s>
  <s xml:id="echoid-s1423" xml:space="preserve">vel <lb/>vt conflantur ex mixtione colorum, tam apparentiũ, <lb/>quàm verorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1424" xml:space="preserve">atque hoc pacto de iis agit hîc au-<lb/>thor, addens ea, quæ in Ariſtotele deſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s1425" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1426" xml:space="preserve">iccirco <lb/>plures hoc loco mixtionis cauſæ recenſentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1427" xml:space="preserve">Ad <lb/>hæc, horum colorum aliqui dicuntur fieri ex albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1428" xml:space="preserve"><lb/>nigro proximè, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1429" xml:space="preserve">immediatè, vt puniceus, purpu-<lb/>reus, viridis, coeruleus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1430" xml:space="preserve">atque hi medium locum te-<lb/>nent. </s>
  <s xml:id="echoid-s1431" xml:space="preserve">Alii ſunt infra medium, vt fuſcus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1432" xml:space="preserve">flauus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1433" xml:space="preserve">defi <lb/>ciunt enim, ille à nigro, hic ab albo. </s>
  <s xml:id="echoid-s1434" xml:space="preserve">Priores verò, <lb/>quos diximus medium locum occupare, diuerſis pro <lb/>portionibus diſtant ab extremis, velut paulò pòſt do-<lb/>cebimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1435" xml:space="preserve">Sunt præter enumeratos nonnulli, qui ex <lb/>mediorum colorum mixtione gignuntur, atque hi <lb/>ferè innumeri ſunt, vt declarabimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1436" xml:space="preserve">Cæterùm vt <lb/>verba excutiamus, ſcire licet, album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1437" xml:space="preserve">nigrum inter <lb/>ſeinuicem miſceri, vel ſeruata ratione, vt ait libro de <lb/>Senſu Ariſtoteles; </s>
  <s xml:id="echoid-s1438" xml:space="preserve">hoc eſt ſeruata certa quadam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1439" xml:space="preserve"><lb/>rationabili proportione, puta dupla, ſeſquialtera, aut <lb/>ſeſquitertia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1440" xml:space="preserve">Cúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1441" xml:space="preserve">ita inter ſe commiſcentur, quem <lb/>admodum aſſerit Alexander eodem libro, colores <lb/>viſum oblectant, cuiuſmodi ſunt viridis, cœruleus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1442" xml:space="preserve"><lb/>purpureus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1443" xml:space="preserve">Imò fuſcus, cœruleus, præterquàm quod <lb/>viſui ſunt iucundiſsimi, ſaluberrimi quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1444" xml:space="preserve">iudican-<lb/>tur, vt optimè docet Galenus, lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1445" xml:space="preserve">primo de Sympto-<lb/>matum cauſis, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s1446" xml:space="preserve">vii. </s>
  <s xml:id="echoid-s1447" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1448" xml:space="preserve">maximam præbent viſioni <lb/>defatigatæ, ſanæ tamen, vtilitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1449" xml:space="preserve">non enim eam di-<lb/>ſcriminant, vt albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1450" xml:space="preserve">ſplendidus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1451" xml:space="preserve">neque ipſam co-<lb/>gunt, ac extingunt, veluti niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s1452" xml:space="preserve">nam cùm fuſcus co-
<pb o="52" file="0058" n="58" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
lor ex albo nigroque mixtis naſcatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s1453" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1454" xml:space="preserve">cœruleus, <lb/>quia candor ſplendori iungitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1455" xml:space="preserve">non ita parum in <lb/>nigrum degeneret: </s>
  <s xml:id="echoid-s1456" xml:space="preserve">fit vt ex contrariis, extremiſque <lb/>inuicem mixtis, medii, moderatíque naſcantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1457" xml:space="preserve">atq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1458" xml:space="preserve">vtroſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1459" xml:space="preserve">exceſſus, qui viſioni incommodant, fugien-<lb/>tes, moderatas ipſius fatigationes corrigant. </s>
  <s xml:id="echoid-s1460" xml:space="preserve">Hæc Ga <lb/>lenus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1461" xml:space="preserve">ſed idem de cæteris, qui eiuſmodi ſeruant com <lb/>moderationem exiſtimandum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1462" xml:space="preserve">Vel albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1463" xml:space="preserve">niger <lb/>miſcentur abſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1464" xml:space="preserve">certa proportione; </s>
  <s xml:id="echoid-s1465" xml:space="preserve">ídque ſecundum <lb/>magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1466" xml:space="preserve">minus indiſtinctè. </s>
  <s xml:id="echoid-s1467" xml:space="preserve">Colores, qui rationem, <lb/>certámq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1468" xml:space="preserve">obtinent proportionẽ, ſeptem numero con <lb/>ſtituit Ariſtoteles, capite de Sapore, ſcilicet album, ni <lb/>grum, fuſcum, purpureum, puniceum, viridem, cæru <lb/>leum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1469" xml:space="preserve">flauum autem ſub albo complectitur, alioqui <lb/>octo forent ſpecies. </s>
  <s xml:id="echoid-s1470" xml:space="preserve">at que hi ſunt extremi, mediíque <lb/>colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s1471" xml:space="preserve">Et qui medium inter album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1472" xml:space="preserve">nigrum, lo-<lb/>cum tenent, certa ratione à natura producuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1473" xml:space="preserve">Sta-<lb/>tuit præterea author, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1474" xml:space="preserve">tertiam colorum mixturam, <lb/>eam quę ſe offert aſpectui noſtro, quę tribus conſtat, <lb/>vt infrà explicabitur, luce, medio, (aqua ſcilicet, vel <lb/>aëre.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1475" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1476" xml:space="preserve">ſubiectis coloribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1477" xml:space="preserve">Reliqui ergo colores, <lb/>præter ſimplices, qui ex horum ſimplicium tempera-<lb/>mento, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1478" xml:space="preserve">ſecundum magis ac minus gignuntur, mul <lb/>tas, variáſque oſtendunt colorum imagines, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1479" xml:space="preserve">appa-<lb/>rentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s1480" xml:space="preserve">Harum autem apparentiarum cauſæ ſunt, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1481" xml:space="preserve">temperamentum ſimplicium colorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1482" xml:space="preserve">maior <lb/>minórque luminis, ac coloris participatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s1483" xml:space="preserve">Dixit ima <lb/>gines, quoniam loquitur de coloribus veris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1484" xml:space="preserve">appa-<lb/>rentibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1485" xml:space="preserve">Ponit poſt hæc exemplum colorum, qui ge <lb/>nerantur ex maiori minor'iue<unsure/> proportione rationa-<lb/>bili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1486" xml:space="preserve">certa, quales ſunt puniceus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1487" xml:space="preserve">halurgus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1488" xml:space="preserve">fiunt <lb/>enim tales, prout magis aut minus purpura decoqui-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1489" xml:space="preserve">nam ſi diutius coquitur vt pòſt docebit, fit halur
<pb o="53" file="0059" n="59" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
gus, quam ſaturatam purpuram quidam vocant, ver <lb/>gens ad nigritiẽ: </s>
  <s xml:id="echoid-s1490" xml:space="preserve">ſin parcius, puniceus redditur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1491" xml:space="preserve">Idem <lb/>præſtare videtur lumen; </s>
  <s xml:id="echoid-s1492" xml:space="preserve">quoniam pro huius ratione, <lb/>velut in iride perſpicitur, colores variantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1493" xml:space="preserve">modò <lb/>halurgum, nunc puniceum, modò herbaceum emit-<lb/>tit colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1494" xml:space="preserve">Poſtremò ponit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1495" xml:space="preserve">alterum exemplum <lb/>eorum, qui fiunt ſecundum temperamentum, qualis <lb/>eſt fuſcus, qui naſcitur ex albi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1496" xml:space="preserve">nigri temperamẽto, <lb/>veluti diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1497" xml:space="preserve">Sed hæc omnia fuſius ſuo quæq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1498" xml:space="preserve">loco <lb/>declarabuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1499" xml:space="preserve">Cęterùm non fuerit fortaſſe ab re, bre <lb/>uibus eorum colorum nomina, quibus author toto <lb/>hoc vtitur volumine, percurrere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1500" xml:space="preserve">quaſi ob oculos <lb/>ponere, vnúmque in locum cogere; </s>
  <s xml:id="echoid-s1501" xml:space="preserve">ne ſtudioſum in-<lb/>ter legendum remorentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1502" xml:space="preserve">Color itaque qui prima-<lb/>tum tenet, ſimplex exiſtit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1503" xml:space="preserve">eſt albus, qui λευκὸσ dici-<lb/>citur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1504" xml:space="preserve">candidus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1505" xml:space="preserve">atque hic omnibus eſt notiſsimus. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1506" xml:space="preserve">poſt quem ſequitur μέλασ dictus ater, aut niger, qui et <lb/>ipſe ſimplex eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1507" xml:space="preserve">ſummam præ ſe fert nigredinem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1508" xml:space="preserve"><lb/>Poſt hos veniunt mixti, inter quos hi ferè ſunt, quo-<lb/>rum author noſter meminit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1509" xml:space="preserve">ἁλου{ργ}ὸσ, qui nomen ſor <lb/>titur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1510" xml:space="preserve">ἀπὸ τοῦ ἁλ'σ {καὶ} ἔργον, quod è concha marina pur-<lb/>pura colligatur, atque iccirco Latinis purpureus di-<lb/>ctus fuit, tendens ad nigredinem, quare hunc Ariſto-<lb/>teles interdum accipit nigro: </s>
  <s xml:id="echoid-s1511" xml:space="preserve">vel confert illum cum <lb/>viridi, vt cenſet Alexander. </s>
  <s xml:id="echoid-s1512" xml:space="preserve">Eſt φ{αι}ὸσ quem aliqui <lb/>atrum, nonnulli liuidum, quidam pullum, aliqui ter-<lb/>reum interpretantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s1513" xml:space="preserve">nobis autem eſt fuſcus, hunc <lb/>Ariſtoteles libro de Senſu, capite de Sapore, videtur <lb/>ad nigrum deducere: </s>
  <s xml:id="echoid-s1514" xml:space="preserve">Alexander tamen eum ſpecie <lb/>diſtinxit à nigro. </s>
  <s xml:id="echoid-s1515" xml:space="preserve">quamuis non malè ad nigrum iefe-<lb/>ratur, ſi albedinis florem amittit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1516" xml:space="preserve">Eſt φο{ιν}ϊκοῦσ, quem <lb/>variè quoque vocarunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1517" xml:space="preserve">nam alii rubrum, alii nigredi <lb/>nem accenſam, alii phœniceum nuncuparunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s1518" xml:space="preserve">nos pu
<pb o="54" file="0060" n="60" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
niceum dicemus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1519" xml:space="preserve">Quidam noſter amicus homo non <lb/>imperitus, putat puniceum eum eſſe qui flagrat colo <lb/>re violę, quem nos vulgo paonaccium dicere conſue <lb/>uimus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1520" xml:space="preserve">vel ἀπὸ {τοῦ} φοίνϊκοσ id eſt, à palma deduci; </s>
  <s xml:id="echoid-s1521" xml:space="preserve">eſſeq̀ue <lb/>eum, qui in equis à vulgo baius dicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1522" xml:space="preserve">Sed aliter ſen <lb/>tit hic noſter author, vt cuiuis videre licebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1523" xml:space="preserve">Sunt <lb/>qui credant puniceum colorẽ, in Phœnicea primùm <lb/>ab Hercule, caſu quodam à cane demorſa purpura, <lb/>fuiſſe inuentum; </s>
  <s xml:id="echoid-s1524" xml:space="preserve">atque inde nomen colori inditum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1525" xml:space="preserve">Dicitur puniceus color aptus eſſe ad bella et pugnas, <lb/>quaſi ἀπὸ {τοῦ} φόν{ου}, id eſt cęde nomẽ inuenerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1526" xml:space="preserve">Eſt ξανθὸσ, <lb/>quem quidá fuluum nos flauũ dicimus, color capillis, <lb/>ſegetibúſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1527" xml:space="preserve">conueniens. </s>
  <s xml:id="echoid-s1528" xml:space="preserve">hic, vt iam annotatum fuit, <lb/>parum ab albo declinat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1529" xml:space="preserve">Eſt πυῤῥὸσ ruffus, quem ali-<lb/>qui puniceum interpretantur, quòd color ignis, qui <lb/>propriè πυῤῥὸσ appellatur, ſit puniceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1530" xml:space="preserve">Eſt πορφυρ{οῦ}σ, <lb/>purpureus, qui nomen ἀπὸ τῆσ πορφύρασ, id eſt purpu <lb/>ra habet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1531" xml:space="preserve">Cuius tres animaduertuntur eſſe principes <lb/>ſpecies; </s>
  <s xml:id="echoid-s1532" xml:space="preserve">ſed is proprius eſt, qui ex conchylio confici-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1533" xml:space="preserve">ςίλβων autem is eſt, qui coruſcat; </s>
  <s xml:id="echoid-s1534" xml:space="preserve">propriè tamen <lb/>non eſt color, ſed luminis continuata denſitas. </s>
  <s xml:id="echoid-s1535" xml:space="preserve">quam <lb/>etſi Philoſophi peculiariter nigro adaptent, nihilomi <lb/>nus magis conuenit albo. </s>
  <s xml:id="echoid-s1536" xml:space="preserve">Eſt ὄρφνιοσ, qui opacus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1537" xml:space="preserve">ca <lb/>liginoſus eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1538" xml:space="preserve">accedit ad nigredinem, quare inter-<lb/>dum accipitur pro nigro. </s>
  <s xml:id="echoid-s1539" xml:space="preserve">Eſt præterea σκιερὸσ, qui vm <lb/>broſus eſt; </s>
  <s xml:id="echoid-s1540" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1541" xml:space="preserve">cùm vmbræ appareant nigræ, ad nigri-<lb/>tiem reducitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1542" xml:space="preserve">ſic ζοφερὸσ, qui caliginoſus dicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1543" xml:space="preserve">ſic <lb/>σκοτ*νὸσ, tenebricoſus, qui is eſt, quem tenebræ oſten <lb/>dunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1544" xml:space="preserve">loca ea ad quæ Solis radii non pertingunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1545" xml:space="preserve"><lb/>Eſt λαμ{πρ}ὸσ, ſplendidus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1546" xml:space="preserve">nitens, quamuis coloris po <lb/>tius ſit accidens, quàm color. </s>
  <s xml:id="echoid-s1547" xml:space="preserve">ſic ἐυ{αν}θὴσ, qui floridus di <lb/>ci poteſt, gratúſque aſpectui apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1548" xml:space="preserve">Eſt χ λωρὸσ, viri <lb/>dis, color, in quo nondum ſpectatur concoctio, con-
<pb o="55" file="0061" n="61" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ſtans humido, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1549" xml:space="preserve">lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s1550" xml:space="preserve">ποώδησ verò herbaceus eſt, <lb/>color qui in herbis primùm emicat, ex prima conco-<lb/>ctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s1551" xml:space="preserve">qui ſi acquirit concoctionem maiorem, vt ni-<lb/>gredinis faciem induat, {πρ}ά{σσ}ΐ{οσ} &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1552" xml:space="preserve">{πρ}α{σσ}οειδὴσ, hoc eſt <lb/>porraceus appellatur, quòd talis in porro potiſsimum <lb/>conſpiciatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1553" xml:space="preserve">fit autem is, cùm viridis nigro meracio-<lb/>ri temperatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1554" xml:space="preserve">Eſt κυαν{οῦ}σ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1555" xml:space="preserve">κοανοειδὴσ, qui cœruleus La <lb/>tinis dicitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1556" xml:space="preserve">cœlo ſereno cernitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1557" xml:space="preserve">vt ἀερώδησ, aë-<lb/>reus, quem aër nubiloſus oſtendit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1558" xml:space="preserve">Sed hi poſtea la-<lb/>tius ſuo loco declarabũtur, vt is qui οἰνώδησ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1559" xml:space="preserve">οἰνωπὸσ, <lb/>hoc eſt vinoſus dicitur, qui ex lumine aëreo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1560" xml:space="preserve">nigro <lb/>lucido gignitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1561" xml:space="preserve">nam ſatis eſt in præſentia digito qua <lb/>ſi indicaſſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1562" xml:space="preserve">Eſt præter hos &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1563" xml:space="preserve">alios apud Ariſtotelem <lb/>inuenire cuiuſmodi eſt χ αροπὸσ, quo animalia quæ-<lb/>dam ex toto genere notantur, ceu leones, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1564" xml:space="preserve">ruffum <lb/>Latinè vocat Gaza, vt flauidum eundem, cùm in ho-<lb/>minibus conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1565" xml:space="preserve">v. </s>
  <s xml:id="echoid-s1566" xml:space="preserve">de Generat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1567" xml:space="preserve">Animal. </s>
  <s xml:id="echoid-s1568" xml:space="preserve">cap.</s>
  <s xml:id="echoid-s1569" xml:space="preserve"><emph style="sc">I</emph>.</s>
  <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">At, <lb/>vt mea fert opinio, ſplendorem potius in oculis ſigni <lb/>ficare videtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">qui cùm indignationis ſit indicium, <lb/>terrorem etiam intuentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">incutit, vt propterea fuluũ <lb/>quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">à fulgore fortaſſe, eum nominandum putaue-<lb/>rit, libro primo de Hiſtoria animalium. </s>
  <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">cap.</s>
  <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve"><emph style="sc">IO</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">Eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve"><lb/>γλαῦκοσ, color qui in noctuarum oculis potiſsimum <lb/>cernitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">Sunt præterea alii, qui Ariſtotelẽ legentibus <lb/>occurrunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">ſed eos perſequi nõ eſt præſentis inſtituti.</s>
  <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">Διὸ \`ח {μέ}λ{αν} {καὶ} {σκ}ιερὸν, τῷ φω{τὶ} {μι}{γν}ύꝗ̃ον, φοινι{κο}\^ℨ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">\`ח {γὰρ} {μέ}λ{αν} {μι}{γν}ύꝗ̃ον {τῷ} {τε} ◠ τ{οῦ} ἡλίου, {καὶ} {τῷ} ◠ ♈ <lb/>{πυ}ρος\ φω{τὶ}, {θε}ωροῦꝗ̃ ἀ{εὶ} {γι}νόꝗ̃ον φοινι{κο}{ῦν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">{καὶ} {τὰ} <lb/>{μέ}λ{αν}α {πυ}ρω{θέ}ν{τα} {πά}ν{τα}, {εἰ}ς {χρ}ῶ{μα} {με}{τα}βά{λλ}ον{τα} <lb/>φοινι{κο}{ῦν}, {αἵ}{τε} {γὰρ} {κα}{πν}ώ{δει}ς φλό{γε}ς, {καὶ} οἱ {ἄν}θρα{κε}ς, <lb/>ὅ{τα}ν ὦ{σι} {δι}{ακε}κ{αυ}\'ꝗ̃οι, φ{αί}νον{ται} {χρ}ῶμα ἔעν{τε}ς φοι-<lb/>νικὸ^ℨ.</s>
</p>
<pb o="56" file="0062" n="62" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">Quamobrem niger &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">vmbroſus mixtus <lb/>lumini, puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">nam nigrum mixtum lu <lb/>mini, tum quod à Sole, tum quod ab igne <lb/>emicat, cõſpicimus ſemper eſſe puniceum: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">et nigra ignita omnia, mutari in puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1588" xml:space="preserve"><lb/>etenim fumoſæ flammæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1589" xml:space="preserve">carbones, quan <lb/>do ſunt accenſi, cernuntur colorem habere <lb/>puniceum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1590" xml:space="preserve">Declarauit quomodo gignitur color fuſcus; </s>
  <s xml:id="echoid-s1591" xml:space="preserve">in prę <lb/>ſentia explicat, quo pacto color appareat puniceus, <lb/>inquiens apparere talem, cùm nigrum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1592" xml:space="preserve">vmbroſum <lb/>permiſcetur lumini. </s>
  <s xml:id="echoid-s1593" xml:space="preserve">Dixit autem nigrum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1594" xml:space="preserve">vmbro-<lb/>ſum quoniam poteſt apparere tali imagine, vel ob per <lb/>mixtionẽ nigri exquiſiti, vel nigri non exquiſiti, qua-<lb/>le eſt vmbroſum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1595" xml:space="preserve"><emph style="sc">NAM NIGRVM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1596" xml:space="preserve">Cauſa eſt, quare <lb/>nigrum permixtum lumini efficit purpureum colo-<lb/>rem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1597" xml:space="preserve">quòd ſcilicet in vniuerſum, ſiue commiſceatur <lb/>lumini Solis, ſiue lumini ignis, ſemper talem præbeat <lb/>imaginem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1598" xml:space="preserve">ſimiliter nigra ignita, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1599" xml:space="preserve">aduſta omnia, ex <lb/>nigro in puniceum mutari conſpicimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1600" xml:space="preserve">Et quoniam <lb/>ignita ſunt in duplici differentia, fumus ſcilicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1601" xml:space="preserve"><lb/>carbo, (ſubiectum enim ignis, vel fumus, vel carbo <lb/>eſt, vt ait Ariſtoteles libro ſecundo de Partibus Ani-<lb/>malium.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1602" xml:space="preserve">inquit, etenim fumoſæ flammæ, hoc eſt fu-<lb/>mi accenſi, velut explicat Ariſtoteles quarto Meteo-<lb/>rorum; </s>
  <s xml:id="echoid-s1603" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1604" xml:space="preserve">carbones accenſi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1605" xml:space="preserve">candentes, puniceum <lb/>videntur præbere colorem</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1606" xml:space="preserve">Τὸ δ' ἁλουρ{γὲ}ς, {εὐ}{αν}{θὲ}ς {μὲν} {γί}νε{ται} {καὶ} λαμ{πρὸ}ν, <lb/>ὅ{τα}ν {τῷ} {με}{τρ}ίῳ λ{ευ}κῷ {καὶ} {σκ}ιερῷ {κρ}αθῶ{σι}ν ἀ{σθε}ν{εῖ}ς {αἱ} ♈ <lb/>ἡλίου {αὐ}{γαί}</s>
  </p>
<pb o="57" file="0063" n="63" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1607" xml:space="preserve">Halurgus verò floridus fit, et ſplendidus, <lb/>quando cum mediocri albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1608" xml:space="preserve">vmbroſo, <lb/>infirmi Solis radii temperantur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1609" xml:space="preserve">Aliud adfert exemplum de halurgo, quem paulò <lb/>antè dicebat gigniex temperamento;</s>
  <s xml:id="echoid-s1610" xml:space="preserve">docens tria eſſe <lb/>neceſſaria ad hoc vt talis appareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1611" xml:space="preserve">primùm, vt ſit qui <lb/>dam color albus mediocris: </s>
  <s xml:id="echoid-s1612" xml:space="preserve">deinde, vt ſit vmbroſus. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1613" xml:space="preserve">(intelligo autem medium debere eſſe vmbroſum) de <lb/>nique vt radii Solis ſint imbecilles. </s>
  <s xml:id="echoid-s1614" xml:space="preserve">ídque optima ra-<lb/>tione. </s>
  <s xml:id="echoid-s1615" xml:space="preserve">nam vt poſtea demõſtrabitur, tria ad huiuſmo-<lb/>di colorum apparentiam deſiderantur, lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s1616" xml:space="preserve">mediũ, <lb/>(aqua, vel aër.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1617" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1618" xml:space="preserve">color, in quo lumen refrangitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1619" xml:space="preserve">In <lb/>generatione igitur halurgi, qui ſplendidiſsimus eſt <lb/>color, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1620" xml:space="preserve">viſu iucundiſsimus, primùm opus eſt albo <lb/>mediocri, poſthæc radiis ſolaribus debilibus, qui in <lb/>albo refrangantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s1621" xml:space="preserve">demùm medio vinbroſo.</s>
  <s xml:id="echoid-s1622" xml:space="preserve">alioqui ſi <lb/>albus color eſſet cãdidiſsimus, dilutior eluceſceret co <lb/>lor; </s>
  <s xml:id="echoid-s1623" xml:space="preserve">non item halurgus, qui nigricat, vt antea dictum <lb/>fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1624" xml:space="preserve">Ita ſi radii ſolares, eſſent validiores, oſtenderent <lb/>puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1625" xml:space="preserve">Pari modo, ſi medium eſſet lucidum, non <lb/>redderet nigricantem, cuiuſmodi halurgus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1626" xml:space="preserve">His <lb/>itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1627" xml:space="preserve">tribus, eo vt diximus modo contemperatis, opus <lb/>eſt, vt color appareat halurgus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1628" xml:space="preserve">vel aliter, intelligit il-<lb/>lud albũ apparere vmbroſum, ratione diſtantię. </s>
  <s xml:id="echoid-s1629" xml:space="preserve">nam <lb/>quæ longius abſunt, propter viſus imbecillitatem, <lb/>vmbroſa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1630" xml:space="preserve">nigra videntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1631" xml:space="preserve">velut Ariſtoteles docet <lb/>Sectionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1632" xml:space="preserve">xxiii. </s>
  <s xml:id="echoid-s1633" xml:space="preserve">Problemate. </s>
  <s xml:id="echoid-s1634" xml:space="preserve">xxiii. </s>
  <s xml:id="echoid-s1635" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1636" xml:space="preserve">libro tertio Me-<lb/>teororum, capite de Iride: </s>
  <s xml:id="echoid-s1637" xml:space="preserve">vbi fuſius agit de halurgo <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1638" xml:space="preserve">puniceo, quæ author hîc breuiſsimè attigit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1639" xml:space="preserve">ve-<lb/>rùm prior ſenſus aptius ſubſequentibus reſpondet.</s>
  <s xml:id="echoid-s1640" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1641" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} \`ὧ {ἀν} α{το}λ{ὰς} {καὶ} {δύ}σ{ει}ς, ὁ ἀὴρ {πο}ρφυρο{ει}{δή}ς <lb/>ἐ{ςι}ν, ὅ {τε} φ{αί}νε{ται} \`ὧ {ἀν}α{το}λ{ὴν} {καὶ} {δύ}{σι}ν ὄν{το}ς ♑ ἡλί-
<pb o="58" file="0064" n="64" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ου. </s>
  <s xml:id="echoid-s1642" xml:space="preserve">ἀ{σθε}ν{εῖ}ς {γὰρ} οὖ{σαι} {τό}{τε} {μά}λι{ςα}, {πρὸ}ς {σκ}ιερον\ ὄν{τα} {τὸν} <lb/>ἀέρα {προ}{σβ}ά{λλ}ου{σι}. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1643" xml:space="preserve">Vnde &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1644" xml:space="preserve">circa orientem ac occidentem, <lb/>aër purpureus eſt, ſiquando oriente, occi-<lb/>dentéq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1645" xml:space="preserve">Sole apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1646" xml:space="preserve">radii enim imbecilles <lb/>tunc maximè in aërẽ vmbroſum incidunt.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1647" xml:space="preserve">Ex iis quæ de halurgo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1648" xml:space="preserve">purpureo, (nam pro eo-<lb/>dem vtrunque hîc accipit.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1649" xml:space="preserve">docuit, multorum effe-<lb/>ctuum apparẽtium cauſas tradit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1650" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1651" xml:space="preserve">primò ſoluit pro <lb/>blema quoddam, quare aër, quando apparet, cum ſci-<lb/>licet non occultaturà nube aliqua, alio'ue<unsure/> interme-<lb/>dio, purpureus Sole oriente, occidentéque conſpici-<lb/>tur? </s>
  <s xml:id="echoid-s1652" xml:space="preserve">Cauſa eſt, quòd radii Solis, qui in ortu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1653" xml:space="preserve">occaſu <lb/>debiles ſunt, immittuntur in aërem vmbroſum, ob <lb/>vapores exhalantes. </s>
  <s xml:id="echoid-s1654" xml:space="preserve">Radii verò dicuntur imbecilles, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1655" xml:space="preserve">debiles: </s>
  <s xml:id="echoid-s1656" xml:space="preserve">vel propter interuallum, vel quòd obliquè <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1657" xml:space="preserve">non perpendiculariter iaciuntur, vel deniq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1658" xml:space="preserve">quòd <lb/>horizontem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1659" xml:space="preserve">viſus finitorem circunſtent, nondum <lb/>in ſublimem aëris regionem ſublati. </s>
  <s xml:id="echoid-s1660" xml:space="preserve">Itaque quoniam <lb/>oriente, occidentéque Sole, radii mouere quidem at-<lb/>traheréq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1661" xml:space="preserve">poſſunt vapores, ſed non diſcutere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1662" xml:space="preserve">diſsi-<lb/>pare, aër videtur vmbroſus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1663" xml:space="preserve">quod, cùm Sol medium <lb/>cœli tenuerit, non euenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1664" xml:space="preserve">quoniam eo tempore faci-<lb/>lè Sol diſcutit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1665" xml:space="preserve">digerit, quos excitauit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1666" xml:space="preserve">Eadem ratio <lb/>ne ſoluas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1667" xml:space="preserve">aliud problema, quare Sol in ortu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1668" xml:space="preserve">oc-<lb/>caſu maior appareat, quàm meridie. </s>
  <s xml:id="echoid-s1669" xml:space="preserve">In cauſa enim eſt <lb/>medii denſitas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1670" xml:space="preserve">craſsities. </s>
  <s xml:id="echoid-s1671" xml:space="preserve">quod meridie non con-<lb/>tingit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1672" xml:space="preserve">Verùm dixerit quiſpiam, quî fit, quòd iris lu-<lb/>næ, videatur alba: </s>
  <s xml:id="echoid-s1673" xml:space="preserve">cùm radii ſint infirmi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1674" xml:space="preserve">aër craſ-<lb/>ſus, vaporibúſque plenus? </s>
  <s xml:id="echoid-s1675" xml:space="preserve">Cui reſpondet Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1676" xml:space="preserve">tertio <lb/>Meteororum, duas afferens cauſas: </s>
  <s xml:id="echoid-s1677" xml:space="preserve">primùm, quòd
<pb o="59" file="0065" n="65" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
noctu, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1678" xml:space="preserve">in obſcuro appareat, atque ob id albior cer <lb/>natur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1679" xml:space="preserve">deinde propter plurimam nubis denſitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1680" xml:space="preserve"><lb/>obſcuritatem ambientem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1681" xml:space="preserve">iccirco enim Aethiopum <lb/>dentes candidiores cæteris videntur, quòd ambiat ni <lb/>grities.</s>
  <s xml:id="echoid-s1682" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1683" xml:space="preserve">Φ{αί}νε{ται} {δὲ} {καὶ} ἡ θ{άλ}α{ττ}α {πο}ρφυρο{ει}{δὴ}ς, ὅ {τα}ν {τὰ} <lb/>{κύ}μα{τα} {με}{τε}ω{ρι}ζόꝗ̃α {κα}{τὰ} ♓ι ἔγ{κλ}ι{σι}ν {σκ}ια{σθῆ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1684" xml:space="preserve">{πρὸ}ς <lb/>{γὰρ} {τὸ}ν {τάυ}{τη}ς {κλ}ι{σμ}ὸν, ἀ{σθ}εν{εῖ}ς {αἱ} {τοῦ} ἡλίου {αὐ} {γαὶ} {προ}-<lb/>{σβ}ά{λλ}ουαι, {πο}ιοῦ{σι} φ{αί}νε℞ {τὸ} {χρ}ῶμα {ἁλ}ουρ{γέ}ς. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1685" xml:space="preserve">Apparet præterea mare purpureũ, cùm <lb/>vndæ ſublatæ in inclinatione vmbrantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1686" xml:space="preserve"><lb/>nam imbecilles Solis radii in ſedem illaben <lb/>tes, efficiunt vt color appareat halurgus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1687" xml:space="preserve">Explicat aliud problema, quare mare appareat <lb/>purpureum, cùm vndæ ſublatæ reclinãtur? </s>
  <s xml:id="echoid-s1688" xml:space="preserve">inquiens, <lb/>quòd radii Solis debiles, qui emittuntur in eam par-<lb/>tem, qua vndæ iactatæ ſe reclinant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1689" xml:space="preserve">ſubſident, in <lb/>cauſa ſunt, quare eiuſmodi præ ſe ferant colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1690" xml:space="preserve">Ve <lb/>rùm, vt res planius intelligatur, animaduertendum <lb/>eſt, mare vẽto agitatum turbari, atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1691" xml:space="preserve">eſtuare, vt aqua <lb/>attollatur, quæ vento impellente procurrat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1692" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1693" xml:space="preserve">quo-<lb/>niam hæc ſublatio eſt violenta, reclinat ſe; </s>
  <s xml:id="echoid-s1694" xml:space="preserve">in qua in-<lb/>clinatione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1695" xml:space="preserve">ſede aqua conduplicatur, atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1696" xml:space="preserve">ob ſuam <lb/>craſsitiem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1697" xml:space="preserve">denſitatem apparet nigra, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1698" xml:space="preserve">tenebrico <lb/>ſa, in quam vtpote vmbroſam, radii Solis illapſi debi-<lb/>litantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1699" xml:space="preserve">quò fit vt ob medii obſcuritatẽ, radiorúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1700" xml:space="preserve"><lb/>imbecillitatem, halurgum induat colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1701" xml:space="preserve">Poteſt ta-<lb/>men &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1702" xml:space="preserve">ab externa aliqua cauſa mare purpuraſcere: </s>
  <s xml:id="echoid-s1703" xml:space="preserve"><lb/>nempe ſi radii ſolares per mediam nubẽ purpuream <lb/>incidant in mare.</s>
  <s xml:id="echoid-s1704" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1705" xml:space="preserve">Ο(\ {καὶ} {ἐπὶ} {τῶ}ν {πτ}ερωμά {τω}ν {θε}ωρ{εῖ} {ται} {γι}{γν}όꝗ̃εν
<pb o="60" file="0066" n="66" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
{ἐν} {τει}νόꝗ̃α γ{άρ} {πω}ς {πρὸ}ς {τὸ} φῶς, {ἁλ}ουρ{γὲ}ς ἔ{χει} {τὸ} {χρ}ῶ-<lb/>μα. </s>
  <s xml:id="echoid-s1706" xml:space="preserve">ἐλά{ττ}ονος {δὲ} ♑ φω{τὸ}ς {προ}{σβ}ά{λλ}ον{το}ς, ζοφꝑὸν, ὃ {κα}-<lb/>λοῦ{σι}ν ὄρφνϊον.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1707" xml:space="preserve">Quod in pennis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1708" xml:space="preserve">fieri conſpicitur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1709" xml:space="preserve">cùm enim aliquo modo ad lumen exten-<lb/>duntur, halurgum reddunt colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1710" xml:space="preserve">ve-<lb/>rùm pauciore incidente lumine, caligino-<lb/>ſum, quem vocant ὄρφνϊον, id eſt opacum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1711" xml:space="preserve">Aliud eſt problema, quamobrem auium pennæ, <lb/>cùm ad Solem expanduntur, appareant purpureæ? </s>
  <s xml:id="echoid-s1712" xml:space="preserve"><lb/>cauſam quidem videtur ſubticuiſſe, ob id fortaſſe, <lb/>quòd hic color in auium pennis, non fiat ex luminis <lb/>paucitate, ſed ob ſitum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1713" xml:space="preserve">quòd aliter atque aliter lu-<lb/>mini exponantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1714" xml:space="preserve">atque iccirco non expreſsit maius, <lb/>aut minus lumẽ, velut poſtea, in collis columbarum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1715" xml:space="preserve"><lb/>(<emph style="sc">VERV'M<unsure/> PAVCIORE.</emph>)</s>
  <s xml:id="echoid-s1716" xml:space="preserve">Aliud problema, et eſt quar <lb/>tum, quapropter interdum opacant auium pennæ? </s>
  <s xml:id="echoid-s1717" xml:space="preserve"><lb/>atque id euenire inquit, cùm paucum infirmumque <lb/>lumen incidit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1718" xml:space="preserve">tunc enim proprii pennarum colores <lb/>non emicant. </s>
  <s xml:id="echoid-s1719" xml:space="preserve">nam hoc quoque puto ad auium pen-<lb/>nas eſſe referendum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1720" xml:space="preserve">niſi malimus abſolutè intellige-<lb/>re. </s>
  <s xml:id="echoid-s1721" xml:space="preserve">Dicit autem caliginoſum appellari. </s>
  <s xml:id="echoid-s1722" xml:space="preserve">ὄρφνϊον, quem <lb/>nos opacum dicimus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1723" xml:space="preserve">eapropter fortè, quòd hoc eſſet <lb/>vſitatius, magíſque vulgo tritum illi colori nomen.</s>
  <s xml:id="echoid-s1724" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1725" xml:space="preserve">Πολὺ {δὲ}, {καὶ} τῷ {πρ}ώτῳ {μέ}λ{αν}ι {κρ}α{θὲ}ν, φοινι{κο}\^ℨ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1726" xml:space="preserve">{εὐ}{αν} <lb/>{θὲ}ς {δὲ} ὂν) {καὶ} {ςί}λβον, {εἰ}ς {τὸ} φλο{γο}{ει}{δὲ}ς {χρ}ῶμα {με}{τα}βά{λλ}*.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1727" xml:space="preserve">Copioſum autem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1728" xml:space="preserve">primo nigro tempe <lb/>ratum, puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1729" xml:space="preserve">qui cùm floridus eſt, ac <lb/>corunſcans, in flammeũ colorem mutatur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1730" xml:space="preserve">Docet alias colorum differentias quas lumen cau-
<pb o="61" file="0067" n="67" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ſatur, inquiens, multum lumen, nigerrimo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1731" xml:space="preserve">primæ <lb/>notæ nigro, (quod purum infrà appellat,) tempera-<lb/>tum, puniceum colorem viſui repręſentare: </s>
  <s xml:id="echoid-s1732" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1733" xml:space="preserve">eum, <lb/>ſi floridus fuerit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1734" xml:space="preserve">coruſcans, id eſt rutilans, abire in <lb/>flammeum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1735" xml:space="preserve">eſt autem flammeus, color qui rutilat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1736" xml:space="preserve"><lb/>coruſcat, vt flamma, idem qui puniceus, niſi quòd <lb/>magis fulgeat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1737" xml:space="preserve">Hinc elice quòd ſemper ex copioſo <lb/>pauco'ue<unsure/> lumine, tertius quidam naſcitur color.</s>
  <s xml:id="echoid-s1738" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1739" xml:space="preserve">Κα{τὰ} {γὰρ} {τὴν} {πρὸ}ς ἄ{λλ}ηλα {κρ}ά{σι}ν, οὕ{τω}ς λη{πτ}έον. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1740" xml:space="preserve">\)019 ὑ{πο}κ{ει}\'ꝗ̃ου {τε}{θε}ωρὴ'ꝗ̃ου {χρ}ώμα{το}ς {πο}ιὸ^ℨ{τα}ς {τὴν} <lb/>{μί}ξιν. </s>
  <s xml:id="echoid-s1741" xml:space="preserve">ἀ{λλ}ὰ {μὴ} {πά}ν{τω}ν ὁ{μο}ί{αν} {γέ}νε{σι}ν {πο}ιὸ^ℨτ{ας}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1742" xml:space="preserve">Nam pro mutuo in ſe inuicem tempera-<lb/>mento ita accipere conuenit, ex ſubiecto <lb/>colore conſpecto miſcentes, non autem o-<lb/>mnium ſimilem ſtatuentes generationem.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1743" xml:space="preserve">Vbi declarauit, quomodo creëtur color purpu-<lb/>reus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1744" xml:space="preserve">puniceus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1745" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1746" xml:space="preserve">quomodo Sol in ortu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1747" xml:space="preserve">occaſu <lb/>aërem reddat purpureum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1748" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1749" xml:space="preserve">quomodo expanſis auiũ <lb/>alis, lumen ſeſe inſinuans halurgum repræſentet aut <lb/>vmbroſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1750" xml:space="preserve">idémque illabens in nigrum, puniceum <lb/>faciat, aut flammeum, docet vniuerſalem canonem, <lb/>quo colorum apparentium generationes poſsimus <lb/>cognoſcere. </s>
  <s xml:id="echoid-s1751" xml:space="preserve">pro mutuo enim, inquit, inter ſe inuicẽ <lb/>temperamento, eam accipere conuenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1752" xml:space="preserve">quaſi dicat, <lb/>(mea quidem ſententia,) accipiendum eſſe colorem <lb/>apparentem, eiúſque generationem, pro temperamẽ <lb/>to, quod ſubiectus color, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1753" xml:space="preserve">lumen habent inter ſein-<lb/>uicem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1754" xml:space="preserve">Verùm animaduertere licet, in altero exempla <lb/>ri noſtro manuſcripto, ſubſequentia deeſſe, vſque ad <lb/>eum locum, quem indicabimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1755" xml:space="preserve">Significat igitur, lu-<lb/>men cum colore aliquo ſubiecto &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1756" xml:space="preserve">conſpicuo, gene-
<pb o="62" file="0068" n="68" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
rare alium atque alium colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1757" xml:space="preserve">prout variè inter ſe <lb/>contemperantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1758" xml:space="preserve">Cùm itaque non ſit in omnibus co <lb/>loribus apparentibus, ſimilis generatio: </s>
  <s xml:id="echoid-s1759" xml:space="preserve">quia viridis, <lb/>exempli gratia, cum pauco, aut multo lumine, non gi <lb/>gnet aliquem, qualem puniceus, cum eodem lumine <lb/>licet habeant eaſdem cauſas, lumen ſcilicet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1760" xml:space="preserve">colorẽ <lb/>ſubiectum conſpicuum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1761" xml:space="preserve">ſed pro vario temperamen-<lb/>to, variam quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1762" xml:space="preserve">conſtituent apparentiam: </s>
  <s xml:id="echoid-s1763" xml:space="preserve">ob id ad-<lb/>iecit, non autem omnium ſimilem ſtatuentes genera <lb/>tionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1764" xml:space="preserve">ſemper enim in generatione horũ colorum, <lb/>ſumenda eſt miſtura, quæ fit ex mutuo temperamen-<lb/>to coloris ſubiecti præuiſi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1765" xml:space="preserve">luminis.</s>
  <s xml:id="echoid-s1766" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1767" xml:space="preserve">Ε{ςι} {γὰρ} {τῶ}ν {χρ}ωμά {τω}ν οὐχ ἁ{πλ}ῶς {μὲν}, λό{γο}ν {δὲ} ἔ{χει} <lb/>{πρό}ς {τι}να {τὸν} {αὐ}{τὸ}ν {τῶ}ν ꝓℨ{θέ}{τω}ν, ὅν i {τὰ} ἁ{πλ}ᾶ {πρὸ}ς <lb/>ἑ{αυ}{τὰ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1768" xml:space="preserve">{δι}ὰ {τὸ} {πλ}ά{το}ς {μί}ξιν {ἑν}ὸς ἔ{χει}ν, {καὶ} {μὴ} {εὔ} {ση}{μο}ν {ἐν} <lb/>τῷ {πα}ν{τὶ} {καὶ} {προ}{τε}{θε}ωρὴ'ꝗ̃ον {κα} {τα}{σκ}{ευ}άζ{ει}ν ὁμοίως.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1769" xml:space="preserve">Eſt enim colorum, non ſimpliciter qui-<lb/>dem, ſed rationem habet eandem cum qui-<lb/>buſdam compoſitis, quam habẽt ſimplices <lb/>inter ſe propterea quòd mixtio vnius ha-<lb/>bet latitudinem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1770" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1771" xml:space="preserve">non inſignem in vniuer-<lb/>ſo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1772" xml:space="preserve">præuiſum ſimiliter conſtituit.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1773" xml:space="preserve">Hæc vt diximus deſunt in altero manuſcripto: </s>
  <s xml:id="echoid-s1774" xml:space="preserve">at-<lb/>tamen ſiquid eſt omnino dicendum, videtur reddere <lb/>rationem, quare non vno modo ſit accipienda gene-<lb/>ratio horum colorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1775" xml:space="preserve">Nam non fit ſimpliciter, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1776" xml:space="preserve"><lb/>vno modo: </s>
  <s xml:id="echoid-s1777" xml:space="preserve">ſed habet eandem rationem, ac proportio <lb/>nem cùm mixtis, quam habent ſimplices inter ſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1778" xml:space="preserve">hoc <lb/>eſt, quemadmodum ſimplices inter ſe miſcentur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1779" xml:space="preserve"><lb/>prout plus, aut minus alterius ingreditur miſtionem,
<pb o="63" file="0069" n="69" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
alium atque alium conſtituunt compoſitum, maio-<lb/>ris minoriſque ratione differentem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1780" xml:space="preserve">ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1781" xml:space="preserve">hîc, lumen <lb/>cum compoſitis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1782" xml:space="preserve">mixtis, variam format apparen-<lb/>tiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1783" xml:space="preserve">Ratio autem eſt, quòd mixtio vnius habet lati-<lb/>tudinem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1784" xml:space="preserve">recipit magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1785" xml:space="preserve">minus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1786" xml:space="preserve">atque hoc oppo-<lb/>ſuit illi, quod dixit non ſimpliciter. </s>
  <s xml:id="echoid-s1787" xml:space="preserve">Præterea ex ſim-<lb/>plicium miſtura, facilè præuidetur, quiſnam ſit gene-<lb/>randus compoſitus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1788" xml:space="preserve">at hîc non diiudices, quamnam <lb/>imaginem lumen cum compoſito ſit generaturum; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1789" xml:space="preserve">cùm non ſolùm pro copia ſua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1790" xml:space="preserve">paucitate, verùm <lb/>etiã propoſitum varietur, velut in columbarum col-<lb/>lo apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1791" xml:space="preserve">Itaque hæc miſtio non conſtituit in vni-<lb/>uerſo genito colorem inſignem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1792" xml:space="preserve">notabilem, aut <lb/>præuiſum, ante generationem, qualis pòſt futurus ſit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1793" xml:space="preserve"><lb/>Vel dicas, in toto non fieri colorem, qui notari poſsit <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1794" xml:space="preserve">præuideri, quamuis in parte liceat: </s>
  <s xml:id="echoid-s1795" xml:space="preserve">cùm pro hoc, <lb/>aut illo ſitu ac lumine, innumeri penè gignantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1796" xml:space="preserve">Cæ <lb/>terùm in altero manuſcripto legitur ἁπλᾶ, nõ ἁπλῶσ, <lb/>quod nõ arriſit: </s>
  <s xml:id="echoid-s1797" xml:space="preserve">deinde loco huius, διὰ {τὸ} {τὰ} ἁπλᾶ πρὸσ <lb/>μίξιν ἑνὸσ ἔχ *008 habetur, διὰ {τὸ} πλάτοσ μίξιν ἑνὸσ ἔχ *008 quod <lb/>nos ſecuti ſumus.</s>
  <s xml:id="echoid-s1798" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1799" xml:space="preserve">Τ{ὴν} {γὰρ} {τοῦ} ἁλουρ{γο}ῦ, ἢ φοινι{κο}ῦ {κρ}ά{σι}ν λέ{γο}ν{τα}ς, <lb/>{ἀν}ά•η ὁ{μο}ίως {το}ῖς {ἐκ}τού {τω}ν {μι}{γν}ὺ'ꝗ̃οις {καὶ} {πο}ιοῦ{σι}ν ἄλ <lb/>λ{ην} {χρ}ό{αν}, {τὴν} {γέν}ε{σι}ν {δι}η{γεῖ}℞, {καὶ} {μὴ} ὁ{μο}ί{αν} ἔμφα-<lb/>{σι}ν {πο}ϊ{εῖ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s1800" xml:space="preserve">{δι}ό i {ἐκ} {τοῦ} {προ}{κα} {τε}{σκ}{ευ}α{σμ}{έν}ου λη{πτ}έον {καὶ} <lb/>{θε}ωρη{τέ}ον {τὴν} {κρ}ά{σι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s1801" xml:space="preserve">οἷον ὅ{τι} {τὸ} οἰνω{πὸ}ν {χρ}ῶμα {γί}νε-<lb/>{ται}, ὃ {τα}ν ἀ{κρ}άτῳ τῷ {μέ}λ{αν}ι {καὶ} {ςί}λβον{τι}, {κρ}αθῶ{σι}ν {αὐ} <lb/>{γαὶ} ἠε{ρο}{ει}{δεῖ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s1802" xml:space="preserve">ὥđꝑ {καὶ} {αἱ} {τῶ}ν βο{τρ}ύων ῥᾶ{γε}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s1803" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} <lb/>τού{τω}ν οἰνω {πὸ}ν φ{αί}νε{ται} {τὸ} {χρ}ῶμα, {ἐν} τῷ {πε}{παί}νε℞: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1804" xml:space="preserve">{μελ}{αι}νὸ'ꝗ̃ων {δὲ} {τὸ} φοινι{κο}\^ℨ {εἰ}ς {τὸ} ἁλονρ{γὸ}ν {με}{τα}βά{λλ}*.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1805" xml:space="preserve">Nam cùm dicimus temperamentum ha <lb/>lurgi, aut punicei, neceſſe eſt ſimiliter atque
<pb o="64" file="0070" n="70" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
eos qui miſcentur ex his, faciúntque alium <lb/>colorem, narrare generationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s1806" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1807" xml:space="preserve">non fa-<lb/>cere ſimilem apparentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1808" xml:space="preserve">eo quòd opor-<lb/>teat ſumere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1809" xml:space="preserve">conſiderare temperamẽtum <lb/>ex præconſtituto. </s>
  <s xml:id="echoid-s1810" xml:space="preserve">puta, quod color vinoſus <lb/>gignitur, quando cum nigro puro &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1811" xml:space="preserve">coru-<lb/>ſcanti temperantur radii aërii, quemadmo-<lb/>dum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1812" xml:space="preserve">racemorum acini. </s>
  <s xml:id="echoid-s1813" xml:space="preserve">etenim horũ ap-<lb/>paret color vinoſus, intereadum maturan-<lb/>tur: </s>
  <s xml:id="echoid-s1814" xml:space="preserve">at ſimul, atque nigruerint, puniceus in <lb/>halurgum mutatur.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1815" xml:space="preserve">Videtur ponere exemplum, quomodo in genera-<lb/>tione coloris videndus ſit ſubiectus color, ex quo fit <lb/>temperamentum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1816" xml:space="preserve">admonens nos in omni colorum <lb/>generatione id eſſe præcipuè animaduertẽdum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1817" xml:space="preserve">nam <lb/>inquit, cùm enarramus temperamentum purpurei <lb/>coloris: </s>
  <s xml:id="echoid-s1818" xml:space="preserve">quaſi dicat, qui vult commemorare, quopa-<lb/>cto fiat craſis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1819" xml:space="preserve">temperamentum huius coloris, opor <lb/>tet vt dicat colorem ex quo puniceus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1820" xml:space="preserve">halurgus eſt <lb/>temperatus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1821" xml:space="preserve">pro diuerſitate huius coloris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1822" xml:space="preserve">habi-<lb/>tudine ac reſpectu quem habet ad lumen, accipien-<lb/>dus eſt alius color. </s>
  <s xml:id="echoid-s1823" xml:space="preserve">Neceſſe eſt, inquit, narrare &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1824" xml:space="preserve">ex-<lb/>ponere generationem eorum, qui ex his puniceo ſci-<lb/>licet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1825" xml:space="preserve">purpureo miſcentur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1826" xml:space="preserve">faciunt alium colo-<lb/>rem, ratione diuerſitatis coloris ſubiecti: </s>
  <s xml:id="echoid-s1827" xml:space="preserve">atque ob id <lb/>non reddunt ſimilem imaginem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1828" xml:space="preserve">demonſtrationẽ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1829" xml:space="preserve">ratio eſt, quia oportet conſiderare colorum tempera <lb/>mentum, eorúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1830" xml:space="preserve">miſtionem, ex præconſtituto ſub-<lb/>iecto colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s1831" xml:space="preserve">nam ſi præconſtitutus color fuerit diuer <lb/>ſus, alia erit apparentia. </s>
  <s xml:id="echoid-s1832" xml:space="preserve">Et ſcire licet, hæc omnia ab
<pb o="65" file="0071" n="71" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
eo loco, quem ſupra ſignificauimus, deeſſe, vſque ad <lb/>hunc, quo agit de vinoſo colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s1833" xml:space="preserve"><emph style="sc">PVTA, QVO'D<unsure/> CO <lb/>LOR VINOSVS.</emph> </s>
  <s xml:id="echoid-s1834" xml:space="preserve">Iuxta vulgatam literam, adfert pro <lb/>exemplo eius quod dixit, colorem vinoſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s1835" xml:space="preserve">at ſi ſe-<lb/>quimur alterum antiquum codicem, declarat genera <lb/>tionem coloris, quem vocat vinoſum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1836" xml:space="preserve">poteſt tamen <lb/>adaptari loco exempli, vt doceat, iuxta ſubiecti di-<lb/>uerſitatem, variari colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1837" xml:space="preserve">ac primùm explicat cau-<lb/>ſam vinoſi coloris, cùm inquit, quãdo cum nigro pu-<lb/>ro &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1838" xml:space="preserve">coruſcanti temperantur radii &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1839" xml:space="preserve">fulgores aërii. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1840" xml:space="preserve">Color igitur vinoſus gignitur ex lumine aëreo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1841" xml:space="preserve">ni <lb/>gro lucente. </s>
  <s xml:id="echoid-s1842" xml:space="preserve">Vocat autem colorem vinoſum eum, <lb/>quem in maturatione vuæ adipiſcuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1843" xml:space="preserve">ſunt enim <lb/>tres colores vuarũ, vt poſtea explicabitur, puniceus, <lb/>halurgus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1844" xml:space="preserve">tertius cœruleus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1845" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVEMADMODVM <lb/>ET RACEMORVM ACINI</emph>: </s>
  <s xml:id="echoid-s1846" xml:space="preserve">in quibus dum mutan-<lb/>tur racemi, apparet color purpureus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1847" xml:space="preserve">at vbi extremã <lb/>concoctionem fuerint adepti, nigricant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1848" xml:space="preserve">puniceus <lb/>color abit in halurgum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1849" xml:space="preserve">Innuit autem, quòd in omni <lb/>colorum temperamento, præexiſtens priòrque color <lb/>ſit inſpiciendus.</s>
  <s xml:id="echoid-s1850" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1851" xml:space="preserve">Κα{τὰ} {δὲ} {τὸ}ν {ὑπο}δε {δει}γ\'ꝗ̃ων {τρ}ό{πο}ν {θε}ωρη{τέ}ον {πά}-<lb/>{ας} 024 {τῶ}ν {χρ}ω{μά} {τω}ν {δι}αφορ{ὰς}, ἐκ {κι}νή{σε}ως {τὴν} ὁμοιό <lb/>{τη}{τα} λαμβ{άν}ον{τα}ς {κα}τ' {αὐ}{τὸ} φ{αι}νόꝗ̃ον, {τὴν} {ἐν} ἑ{κά}{στ}ῳ <lb/>μίξιν ὁ{μο}ιὸ^ℨ{τα}ς, {καὶ} {ἐπὶ} {τῶ}ν {κα}{τὰ} {μέ}ρος, {ἐν} {γεν}έ{σει} {τι}νὶ <lb/>{καὶ} {κρ}ά{σει} {πο}ιὸ'ℨ{τω}ν φ{αν}{τα}{σί}{αν} {καὶ} {πί}{ςι}ν {προ}{σφ}ερο-<lb/>\'ꝗ̃ους. </s>
  <s xml:id="echoid-s1852" xml:space="preserve">{δεῖ} {δε} {καὶ} π{άν}{τω}ν τού{τω}ν {πο}ι{εῖ}℞ τ{ὴν} {θε}ω{ρί}{αν}, <lb/>{μὴ} {κα}θά i ὁι ζω{γρ}άφοι {τὰ} {χρ}ώμα{τα} τ{αῦ}{τα} {κε}ρ{αν}ν\'ℨ-<lb/>{τα}ς, ἀ{λλ}' ἀ{πὸ} {τῶ}ν {εἰ}ρὴ'ꝗ̃ων {τὰ}ς {ἀν}α{κλ}ὼ'ꝗ̃{ας} {αὐ}{γὰ}ς, <lb/>{πρὸ}ς ἀ{λλ}ήλ{ας} {συ}μβά{λλ}οντ{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1853" xml:space="preserve">{μά}λι{ςα} {γὰρ} δ{ύν}{αι}τ' {ἄν} <lb/>{τι}ς {κα}{τὰ} φύ{σι}ν {θε}ωρῆ{αι} 024 {τῶ}ν {χρ}ωμά{τω}ν {κρ}ά{σει}ς. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1854" xml:space="preserve">{τὰ}ς {δὲ} {πί}{στ}{ει}ς {καὶ} {τὰ} ὅμοια {δεῖ} {ἐν} οἷς ἡ {γέ}νε{σι}ς ἔ{ςαι} φ{αν}ε-
<pb o="66" file="0072" n="72" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ρὰ {τῶ}ν {χρ}ωμά {τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s1855" xml:space="preserve">{ταῦ}τα {δὲ} μάλι{ςα} {ἐσ}ὶν, {τό}, {τε} ◠ {τοῦ} <lb/>ἡλίου φῶς, {καὶ} {τὸ} ◠ {τοῦ} {πυ}ρὸς, {καὶ} ὁ ἀὴρ {καὶ} \`ח ὕ{δω}ρ. </s>
  <s xml:id="echoid-s1856" xml:space="preserve">{κε}ρ{αν}νύ <lb/>ꝗ̃α {γὰρ} {τῷ} μ{ᾶλλ}ον {καὶ} ἧ{ττ}ον, {ταῦ}τα μάλι{ςα} {πά}{ας} ὡς <lb/>{εἰ} {πεῖ}ν {τὰ}ς {χρ}ό{ας} ἀ{πο}{τε}λ{εῖ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1857" xml:space="preserve">ἐ{πι}{λη}{πτ}έον {δὲ} {καὶ} ◠ {τῶ}ν <lb/>ἄ{λλ}ων {χρ}ωμά {τω}ν {ταῖ}ς {αὐ}{γαῖ}ς {κε}ρ{αν}νὺ'ꝗ̃ων, τ{ὴν} ὁ{μο}ιό <lb/>{τη}τα. </s>
  <s xml:id="echoid-s1858" xml:space="preserve">{ὁσ}<unsure/> {γὰρ} {ἄν}θρα{κε}ς {καὶ} ὁ {κα}{πν}ός. </s>
  <s xml:id="echoid-s1859" xml:space="preserve">{καὶ} ὁ ἰός. </s>
  <s xml:id="echoid-s1860" xml:space="preserve">{καὶ} {τὸ} θ{εῖ}ον <lb/>{καὶ}{τὰ} {πτ}ερώματα, {κε}ρ{αν}νύꝗ̃α, {τὰ} {μὲν}, {ταῖ}ς ♑ ἡλίου {αὐ} <lb/>{γαῖ}ς: </s>
  <s xml:id="echoid-s1861" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ}, {ταῖ}ς {τοῦ} {πυ}ρὸς, {πο}{λλ}{ὰς} {καὶ} {πο}ι{κί}λ{ας} {πο}ιοῦ{σι} <lb/>{με}ταβολ{ὰς} {χρ}ωμά{τω}ν.</s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s1862" xml:space="preserve">Porrò iuxta commonſtratum modum, <lb/>oportet omnes colorum differentias conſi-<lb/>derare, ſumentes ſimilitudinem ex motu, ſe <lb/>cundum apparẽtem mixtionem quæ eſt in <lb/>vnoquoque aſsimilantes, atque in his, qui <lb/>particulatim in generatione aliqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1863" xml:space="preserve">tem-<lb/>peramento præbent apparentiam, etiam ſi-<lb/>dem adferẽtes. </s>
  <s xml:id="echoid-s1864" xml:space="preserve">Oportet autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1865" xml:space="preserve">omnium <lb/>horum inſtituere contemplationem, non <lb/>commiſcentes hos colores, velut pictores: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1866" xml:space="preserve">ſed ex prædictis, conferentes radios refle-<lb/>xos inter ſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1867" xml:space="preserve">ita enim potiſsimùm quiſpiam <lb/>poſsit ſecundum naturam temperamẽta co <lb/>lorum contemplari. </s>
  <s xml:id="echoid-s1868" xml:space="preserve">Fides verò &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1869" xml:space="preserve">ſimilia <lb/>conſiderare oportet ex iis, in quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1870" xml:space="preserve">erit ma-<lb/>nifeſta colorum generatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s1871" xml:space="preserve">Hæc autẽ præ-<lb/>cipuè ſunt, lumen ſolis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1872" xml:space="preserve">ignis, aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1873" xml:space="preserve">aqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s1874" xml:space="preserve"><lb/>nam prout magis, minúſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1875" xml:space="preserve">miſcentur, hæc
<pb o="67" file="0073" n="73" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
potiſsimùm omnes, vt ita dicam, colores ab <lb/>ſoluunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1876" xml:space="preserve">Aſſumere præterea oportet ſimili-<lb/>tudinem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1877" xml:space="preserve">ex aliis colorib. </s>
  <s xml:id="echoid-s1878" xml:space="preserve">permixtis cum <lb/>radiis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1879" xml:space="preserve">carbones enim, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1880" xml:space="preserve">fumus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1881" xml:space="preserve">ærugo, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1882" xml:space="preserve">ſulphur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1883" xml:space="preserve">pennæ, mixta alia radiis Solis, <lb/>alia ſplendori ignis, multas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1884" xml:space="preserve">varias red-<lb/>dunt coloris mutationes.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s1885" xml:space="preserve">Quatuor mihi videtur author hîc velle ſignifica-<lb/>re; </s>
  <s xml:id="echoid-s1886" xml:space="preserve">primùm, quòd accipiendæ ſint colorum ſimilitu-<lb/>dines ex motu. </s>
  <s xml:id="echoid-s1887" xml:space="preserve">hoc quidam ita intelligit, quaſi dicat, <lb/>quòd quando mouetur color quidã vt cum alio per-<lb/>miſceatur, ita vt non ſit verus color, ſed ſimilitudo; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1888" xml:space="preserve">ea ap pellabitur nomine illius qui ſigillatim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1889" xml:space="preserve">ſolita-<lb/>riè apparet: </s>
  <s xml:id="echoid-s1890" xml:space="preserve">cùm ſcilicet neque vnus, nec alter, ſed ter <lb/>tius quiſpiam emicat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1891" xml:space="preserve">Verbi gratia, ſi ex viridi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1892" xml:space="preserve">albo <lb/>fiat tertius, denominabitur illa coloris ſimilitudo ab <lb/>eo qui ſolitariè &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1893" xml:space="preserve">per ſe apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s1894" xml:space="preserve">Quam interpreta-<lb/>tionem, ſi admittemus, dicẽdum eſt, quòd iuxta com-<lb/>monſtratũ modum, (modus autem fuit, conſideran-<lb/>das eſſe differentias colorum ex ſubiecto colore.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1895" xml:space="preserve">ex <lb/>ſubiectis coloribus, qui mixtionem ingrediuntur, po <lb/>terimus differentias eorum deprehendere. </s>
  <s xml:id="echoid-s1896" xml:space="preserve">Et decla-<lb/>rat, quo pacto ex ſubiectis coloribus cognoſcendæ <lb/>ſint differentiæ, cùm inquit, ex motu, id eſt, ex mixtio <lb/>ne ſumentes ſimilitudinem coloris &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1897" xml:space="preserve">imaginem ſe-<lb/>cundum id, quod ſolitariè apparet, quod ſcilicet non <lb/>eſt aliquid miſcibilium, ſed color quidam ab illis di-<lb/>ſtinctus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1898" xml:space="preserve">Ego tamen cenſeo, quod hic legitur ex mo-<lb/>tu, planius in altero antiquo ſcribi πλ{ατ}ϋκῶσ, id eſt <lb/>cum latitudine; </s>
  <s xml:id="echoid-s1899" xml:space="preserve">vt ſit ſenſus, differentias colorum <lb/>vno modo ſumi ex latitudine, quod eſt maiori &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1900" xml:space="preserve">mi
<pb o="68" file="0074" n="74" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
nori albedine, vellumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s1901" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1902" xml:space="preserve">dixit motum, quoniam <lb/>cùm maius minus'ue<unsure/> accedit lumen, aut maturitas, <lb/>mutatur color: </s>
  <s xml:id="echoid-s1903" xml:space="preserve">vt paulò antè docuit de vinoſo, qui <lb/>poſt exactiorem maturationem, ex puniceo migrat <lb/>in purpureum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1904" xml:space="preserve">Subiungit verò id nos oportere face-<lb/>re, aſsimilantes mixtionem vnius cuiuſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1905" xml:space="preserve">coloris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1906" xml:space="preserve"><lb/>adaptãtes iis qui particulatim in aliqua generatione, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1907" xml:space="preserve">temperamento, colorum præ ſe ferunt imaginem <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1908" xml:space="preserve">fidem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1909" xml:space="preserve">ſignificat adaptandum eſſe nomen, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1910" xml:space="preserve">ac-<lb/>cõmodandam eſſe hanc coloris ſimilitudinem, cum <lb/>illa coloris ſpecie, quæ particulariter in aliqua gene-<lb/>ratione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1911" xml:space="preserve">temperamento coloris, præbet apparen-<lb/>tiam vel fidem facit, viridis exempli gratia, aut alíus <lb/>coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s1912" xml:space="preserve">Facit autem fidem, cùm ſenſus verè indicat, <lb/>talem eſſe colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1913" xml:space="preserve">Et notandum eſt, authorem di-<lb/>xiſſe aſsimilantes, quoniam loquitur de apparentib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1914" xml:space="preserve">coloribus, qui verorum ſimilitudines ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1915" xml:space="preserve">imagi-<lb/>nes. </s>
  <s xml:id="echoid-s1916" xml:space="preserve"><emph style="sc">OPORTET AVTEM OMNIVM HORVM.</emph> </s>
  <s xml:id="echoid-s1917" xml:space="preserve">Ne <lb/>quis crederet, ſolùm mixtionem colorum inter ſe, va <lb/>riare eorum differentias, ſecundo loco tollit hanc du <lb/>bitationem, admonens nos, ne pictoribus adhibea-<lb/>mus fidem, qui tantùm miſcent colores, nulla habita <lb/>luminis radiorúmque reuerberatione: </s>
  <s xml:id="echoid-s1918" xml:space="preserve">quamuis ex ar <lb/>te id ſoleant conſiderare. </s>
  <s xml:id="echoid-s1919" xml:space="preserve">Inquit ergo omniũ horum <lb/>quæ diuerſas præ ſe ferunt colorum imagines, facien <lb/>dam eſſe contemplationem, non commiſcentibus ſo-<lb/>lùm hos colores, quomodo pictores faciunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s1920" xml:space="preserve">ſed ex <lb/>prædictis, conferentibus radios refractos ad colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s1921" xml:space="preserve"><lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1922" xml:space="preserve">reddit rationem, ita enim inquit, quiſpiam potiſsi <lb/>mùm poterit ſecundum naturam, hoc eſt ſecundum <lb/>naturales cauſas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1923" xml:space="preserve">phyſicè cõtemplari colorum tem <lb/>peramenta. </s>
  <s xml:id="echoid-s1924" xml:space="preserve">Fidem verò &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1925" xml:space="preserve">certitudinem quæ habe-<lb/>tur à ſenſu, ſimiliáque quæ apparent, nempe ſimilitu-
<pb o="69" file="0075" n="75" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
dines rerum oportet conſiderare ex iis principiis, ex <lb/>quibus manifeſtò colorum generatio perſpicitur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1926" xml:space="preserve"><emph style="sc">HAEC AVTEM PRAECIPVE'<unsure/></emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1927" xml:space="preserve">Tertio ordine ex-<lb/>plicat, quæ ſint illa principia vera certáque ſenſibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1928" xml:space="preserve"><lb/>hæc autem inquit, pręcipuè ſunt lumẽ Solis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1929" xml:space="preserve">ignis, <lb/>aër &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1930" xml:space="preserve">aqua, vtpote media. </s>
  <s xml:id="echoid-s1931" xml:space="preserve">Dixit præcipuè, quoniam <lb/>hæc magis videntur eſſe differentiarum cauſæ, quàm <lb/>color ſubiectus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1932" xml:space="preserve">Quomodo autem ſint cauſę, declarat <lb/>cum inquit, nam prout magis minúſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1933" xml:space="preserve">miſcentur, hæc <lb/>potiſsimùm, vt ita dicam, (ſunt enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1934" xml:space="preserve">alię differen-<lb/>tię, ſed hæ ſunt euidentiores ac manifeſtiores, atque <lb/>iccirco dixit, vt ita dicam.) </s>
  <s xml:id="echoid-s1935" xml:space="preserve">omnes colorum differen-<lb/>tias &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1936" xml:space="preserve">ſpecies perficiunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s1937" xml:space="preserve"><emph style="sc">ASSVMERE PRAETE-<lb/>REA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s1938" xml:space="preserve">Poſtremùm docet, exactam cognitionem ſimi <lb/>litudinum colorum, ſcilicet apparentium, eſſe acci-<lb/>piendam ex aliis, qui permiſcentur radiis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1939" xml:space="preserve">id namque <lb/>erat tertium, (ſubiectus ſcilicet color) quod ad me-<lb/>diorum colorum generationem deſiderabatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1940" xml:space="preserve">Aſſu-<lb/>mere, inquit, præterea oportet ſimilitudinem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1941" xml:space="preserve">co-<lb/>lorem apparentem, ex aliis ſubiectis coloribus, per-<lb/>mixtis cum radiis ignis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1942" xml:space="preserve">Solis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1943" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1944" xml:space="preserve">quo pacto id fa-<lb/>ciendum ſit, exemplo planum facit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1945" xml:space="preserve">nam color carbo-<lb/>num cum lumine ignis, aliam reddit imaginem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1946" xml:space="preserve">ap <lb/>parentiam; </s>
  <s xml:id="echoid-s1947" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1948" xml:space="preserve">color fumi cum lumine, aliam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1949" xml:space="preserve">fic color <lb/>eruginis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1950" xml:space="preserve">ſulphuris cum lumine ignis, aliam atque <lb/>aliam præbent coloris apparentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1951" xml:space="preserve">His omnibus in-<lb/>dicat author, tria eſſe obſeruanda, vt colorum diſcri-<lb/>mina dignoſcamus: </s>
  <s xml:id="echoid-s1952" xml:space="preserve">primum migrationem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1953" xml:space="preserve">tranſi-<lb/>tum coloris in colorem, quoniam hic nomen capit, <lb/>ab eo qui alios obliterat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1954" xml:space="preserve">offuſcat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1955" xml:space="preserve">per ſe ac ſolita <lb/>riè ſubſiſtit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1956" xml:space="preserve">Deinde radiorum diuerſitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1957" xml:space="preserve">diffe-<lb/>rentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1958" xml:space="preserve">nam ſi maius minus'ue<unsure/> lumẽ illabitur, aliam <lb/>atque aliam imaginem repræſentat. </s>
  <s xml:id="echoid-s1959" xml:space="preserve">Poſt hæc explo-
<pb o="70" file="0076" n="76" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
randum eſſe temperamẽtum radiorum cum mediis, <lb/>aẽre ſcilicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1960" xml:space="preserve">aqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s1961" xml:space="preserve">Denique, colorem cui lumẽ ad-<lb/>miſcetur inſpiciendum eſſe, pro illius enim ratione <lb/>color variam reddit apparentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s1962" xml:space="preserve">At verò Ariſtote-<lb/>les tertio Meteororum, demonſtrat diuerſam fier@ co <lb/>lorum apparentiam, propter ſitum colorum iuxta ſe <lb/>inuicem. </s>
  <s xml:id="echoid-s1963" xml:space="preserve">nam ſi color puniceus prope nigrum collo-<lb/>cetur, albus quidam, ſin viridis iuxta nigrum, flauus <lb/>apparebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1964" xml:space="preserve">quod cum intelligant ii qui corollis flores <lb/>innectunt, hoc vnum maximè ſtudent, vt ita compo-<lb/>natur, quo viſum oblectent. </s>
  <s xml:id="echoid-s1965" xml:space="preserve">non enim, inquit Ale-<lb/>xander, ſi color purpureus, iuxta album ponatur, idẽ <lb/>videbitur cum eo, quando prope viridem aut alium <lb/>quemlibet collocetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s1966" xml:space="preserve">Præterea lumen eſt conſide-<lb/>randum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1967" xml:space="preserve">aliter enim repercutitur lumen lucernæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1968" xml:space="preserve"><lb/>aliter Solis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1969" xml:space="preserve">quod author hic fortaſſe intellexit, cum <lb/>ait, conferentes radios refractos inter ſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1970" xml:space="preserve">quod artifici <lb/>bus ſummopere eſt obſeruandum. </s>
  <s xml:id="echoid-s1971" xml:space="preserve">Verùm nos poſt ea <lb/>docebimus, quę ſint neceſſaria ad colorum apparatũ: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s1972" xml:space="preserve">hoc interim pictores admonentes, nunquam eouſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1973" xml:space="preserve"><lb/>ſua arte profecturos eſſe, vt naturam ad vnguem imi <lb/>tari &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1974" xml:space="preserve">exprimere poſsint, id quod Ariſtoteles teſta-<lb/>tur, cùm inquit, iridis colores à pictoribus non poſſe <lb/>exprimi. </s>
  <s xml:id="echoid-s1975" xml:space="preserve">Cęterùm quoniam hic contextus, quem pro <lb/>viribus, etſi quædam quæ præter rem eſſe videntur, <lb/>cõtineret, ſumus interpretati longè aliter, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1976" xml:space="preserve">mea ſen <lb/>tentia ſincerius, ſcribatur in altero noſtro manuſcri-<lb/>pto, libet eum adſcribere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1977" xml:space="preserve">explicare; </s>
  <s xml:id="echoid-s1978" xml:space="preserve">iudicium inte <lb/>rim lectori relinquentes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1979" xml:space="preserve">optionem ſeligẽdi quod <lb/>illi magis arridebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1980" xml:space="preserve">nobis quidẽ certè in excuſis mul-<lb/>ta perperam in contextum, librariorum vitio, viden-<lb/>tur obrepſiſſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s1981" xml:space="preserve">Sed audiamus lectionẽ antiqui codicis. </s>
  <s xml:id="echoid-s1982" xml:space="preserve"><lb/>"τούτων {δὲ} πλ{ατ}υκῶσ πάλιν, πο{λλ}{αὶ} διαφορ{αί} {εἰ}σι, τῷ πλεονάζ{ει}ν
<pb o="71" file="0077" n="77" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
@ {τὸ} λαμπρὸν, ἢ {τὸ} λευκ)\, ἢ {τὸ} μέλ{αν}, {καὶ} σκο τ{ει}νὸν, κα{τὰ} {τὸ} {μᾶ}{λλο}ν <lb/>{καὶ} {τὸ} ἧ{ττ}ον. </s>
  <s xml:id="echoid-s1983" xml:space="preserve">{τὸ} {γὰρ} ἀπὸ τοῦ ἡλί{ου} φῶσ, {καὶ} ἀπὸ {τοῦ} πυρὸσ κερ{αν}νύμε-<lb/>νον, ποῦ \`ꝗ̃ τῷ ἀέρϊ, ποῦ {δὲ} τῷ ὕδατϊ, διαφόρωσ ἔχ {ου}σϊ, διαφόρ{ου}σ <lb/>{καὶ} 024 χροὰσ πα{εῖ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s1984" xml:space="preserve">{καὶ} {αὖ}θισ οἱ ἄνθρακεσ, {καὶ} ὁ κ{απν}ὸσ, {καὶ} ὁ ἰὸσ, {καὶ} {τὸ} <lb/>θ{εῖ}ον, {καὶ} {τὰ} {πτ}ερώμα{τα} κερ{αν}νύμενα, {τὰ} \`ꝗ̃ {ταῖ}σ {τοῦ} ἡ{λί}{ου} ἀυγ{αῖ}σ, <lb/>{τὰ} {δὲ} {τα}ῖσ τοῦ πυρὸσ, πο{λλ}ὰσ {καὶ} ποι{κί}λασ ποι{οῦ}σϊ με{τα}βολὰσ <lb/>χρωμά{των}, {τῷ} μᾶ{λλ}ον {καὶ} ἧ {ττ}ον κε{ρά}ννυ{σθα}ι. </s>
  <s xml:id="echoid-s1985" xml:space="preserve">hoc eſt, horũ autem <lb/>latè rurſum, multæ ſunt differentiæ, eo quod abun-<lb/>det aut ſplendidum, aut album, aut nigrum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1986" xml:space="preserve">tene-<lb/>bricoſum, ſecundum magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1987" xml:space="preserve">minus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1988" xml:space="preserve">nam lumen <lb/>quod à Sole, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1989" xml:space="preserve">quod ab igne emittitur, temperatum <lb/>aliàs cum aëre, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1990" xml:space="preserve">aliàs cum aqua diuerſo modo ſe ha <lb/>bentibus, differentes quoque colores reddit. </s>
  <s xml:id="echoid-s1991" xml:space="preserve">Et rur-<lb/>ſus, carbones, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1992" xml:space="preserve">fumus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1993" xml:space="preserve">ærugo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1994" xml:space="preserve">ſulphur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1995" xml:space="preserve">pen-<lb/>nę, temperata, alia cum radiis Solis, alia cum ignis ful <lb/>gore, multas variáſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s1996" xml:space="preserve">efficiunt colorum mutationes <lb/>prout magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s1997" xml:space="preserve">minus temperantur.</s>
  <s xml:id="echoid-s1998" xml:space="preserve">" Quæ verba hoc <lb/>pacto cum ſuperioribus connectemus. </s>
  <s xml:id="echoid-s1999" xml:space="preserve">Cùm declara <lb/>uerit cauſas multorum colorum, velut ſuprà dictum <lb/>fuit; </s>
  <s xml:id="echoid-s2000" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2001" xml:space="preserve">tria ſint, quę ad colorum mixtionem veniunt, <lb/>color nimirum, in quem radii incidunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s2002" xml:space="preserve">radius vel lu-<lb/>men; </s>
  <s xml:id="echoid-s2003" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2004" xml:space="preserve">medium, id eſt aẽr, aut aqua: </s>
  <s xml:id="echoid-s2005" xml:space="preserve">in præſentia ex-<lb/>plicat colorũ varietates gigni ex varia horum trium <lb/>inter ſe mutuo temperatura, prout magis vel minus <lb/>temperantur, atque participant hæc tria. </s>
  <s xml:id="echoid-s2006" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2007" xml:space="preserve">inquit, <lb/>Horum autem, ſcilicet colorum mediorum, latè, id <lb/>eſt ſecundum diuiſibilitatem, vt ita dicam, multæ <lb/>ſunt differentiæ, eo quòd excedat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2008" xml:space="preserve">abundet ſplendi <lb/>dum, aut album, aut nigrum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2009" xml:space="preserve">tenebroſum, ſecun-<lb/>dũ magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2010" xml:space="preserve">minus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2011" xml:space="preserve">propterea ſcilicet quod magis ſit <lb/>ſplendidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2012" xml:space="preserve">album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2013" xml:space="preserve">cætera, vel minus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2014" xml:space="preserve">Apparet <lb/>autem aliquid magis minus'ue<unsure/> ſplendidum, album, <lb/>nigrũ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2015" xml:space="preserve">tenebricoſum, atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2016" xml:space="preserve">ita de cæteris; </s>
  <s xml:id="echoid-s2017" xml:space="preserve">quoniam
<pb o="72" file="0078" n="78" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
lumen quod à Sole, vel ab igne emicat temperatum <lb/>eſt aliquando cum aëre, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2018" xml:space="preserve">aliquando cum aqua, <lb/>(quod eſt, cum medio quod interdum eſt aër, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2019" xml:space="preserve">in-<lb/>terdum aqua) diuerſo modo ſe habentibus, in ſitu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2020" xml:space="preserve"><lb/>ſubtantia; </s>
  <s xml:id="echoid-s2021" xml:space="preserve">nam nonnunquàm mediũ eſt magis vel mi <lb/>nus craſſum, vel aliter affectum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2022" xml:space="preserve">atque ita pro diuerſa <lb/>ſui cum medio temperatura, diuerſos &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2023" xml:space="preserve">differentes <lb/>reddit colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s2024" xml:space="preserve"><emph style="sc">ET RVRSVS</emph>, <emph style="sc">CARBONES</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2025" xml:space="preserve">Docuit <lb/>diuerſos colores gigni &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2026" xml:space="preserve">repræſentari à diuerſa va-<lb/>riàq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2027" xml:space="preserve">luminis temperatura cum medio: </s>
  <s xml:id="echoid-s2028" xml:space="preserve">idipſum iam <lb/>oſtendit fieri, cum vario modo colorata lumini com-<lb/>miſcentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2029" xml:space="preserve">puta carbones, fumus, ęrugo, ſulphur, pen <lb/>nę: </s>
  <s xml:id="echoid-s2030" xml:space="preserve">temperata, alia cum radiis Solis, vt pennę; </s>
  <s xml:id="echoid-s2031" xml:space="preserve">alia cum <lb/>fulgore ignis, vt carbones, fumus, ærugo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2032" xml:space="preserve">ſulphur: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2033" xml:space="preserve">ſecundum aliud atque aliud temperamentum, varias <lb/>exhibent colorum mutationes, prout magis aut mi-<lb/>nus permiſcentur cum lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s2034" xml:space="preserve">Sciendum autem, car <lb/>bones lumini ignis temperatos id eſt accenſos, colo-<lb/>rem reddere flauum, ſi non admiſcetur multa aquea <lb/>humiditas. </s>
  <s xml:id="echoid-s2035" xml:space="preserve">Similiter fumus, ſi craſſus accenditur effi-<lb/>cit puniceum, aut cyaneum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2036" xml:space="preserve">at ſi adhuc craſsior fue-<lb/>rit, purpureum monſtrat colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2037" xml:space="preserve">Sic ærugo ferri ac-<lb/>cenſa creat turchinum vulgo appellatum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2038" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2039" xml:space="preserve">nitrum, <lb/>ianthinum, ſiue malis paonaccium, vt nos experien-<lb/>tia ſæpe comperimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2040" xml:space="preserve">Atque hæc diuerſitas proue-<lb/>nit ab ipſis coloribus lumini permixtis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2041" xml:space="preserve">Cæterùm, ne <lb/>cui moueat ſcrupulum Ariſtotelis authoritas, qui ter <lb/>tio Meteoror. </s>
  <s xml:id="echoid-s2042" xml:space="preserve">cenſet variari colores, ob refractionẽ <lb/>radiorum ad oculos: </s>
  <s xml:id="echoid-s2043" xml:space="preserve">dicendum eſt, viſionem fieri in-<lb/>tromittendo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2044" xml:space="preserve">eo modo ſpecies colorum deferri ad <lb/>oculos, quo radii, quibus color apparet, refrangun-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2045" xml:space="preserve">Poſſunt autem variis modis refrangi, vel ratione <lb/>coloris, vel medii, vel luminis infirmioris, aut valen-
<pb o="73" file="0079" n="79" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
tioris. </s>
  <s xml:id="echoid-s2046" xml:space="preserve">atque id vel ratione rei, ad quam radius refran <lb/>gitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2047" xml:space="preserve">vel oculi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2048" xml:space="preserve">nam ſi res viſa nimium diſtat, acutior <lb/>erit conus, opaciórq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2049" xml:space="preserve">videbitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2050" xml:space="preserve">ſin propinquior eſt, <lb/>angulum faciet obtuſum, clariórque apparebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2051" xml:space="preserve">Sed <lb/>author aut hæc ſupponit, aut certe ob id prætermit-<lb/>tit, quòd magis ſpectent ad Opticum.</s>
  <s xml:id="echoid-s2052" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2053" xml:space="preserve">Τὰ {δὲ} {καὶ} {τῇ} {πέ}☉(sun) {θε}ωρη{τέ}ον, {γι}νόꝗ̃α {ἐν} φυτοῖς, {καὶ} <lb/>κ{αρ} {πο}ῖς, {καὶ} {τρ}ι{χώ}μα{σι}, {καὶ} {πτ}ερώμα{σι}, {καὶ} τοῖς τοιούτοις <lb/>{πᾶ}{σι}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2054" xml:space="preserve">Sunt quædam etiam in concoctione con <lb/>ſideranda, quæ fiunt in plantis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2055" xml:space="preserve">fructibus, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2056" xml:space="preserve">pilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2057" xml:space="preserve">pennis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2058" xml:space="preserve">id genus omnibus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2059" xml:space="preserve">In altero manuſcripto hæc non nihil aliter legun-<lb/>tur, videlicet, {τὰ} μέντοι γινόμενα ἐν {τῷ} {των} καρπῶν πέψ{ει}, {αὖ}θισ <lb/>θεωρητέον σ{υν}άμα τοῖσ γινομένοισ, {καὶ} ἐν φυτοῖσ {καὶ} ἐν τρϊχ ώμασϊ, <lb/>{καὶ} ἐν {πτ}ερώμασϊ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2060" xml:space="preserve">hoc eſt, Attamen quę fiunt in fructuum <lb/>concoctione, denuo cõſiderãda ſunt, vnà cum iis quę <lb/>fiunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2061" xml:space="preserve">in plantis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2062" xml:space="preserve">in pilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2063" xml:space="preserve">in pennis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2064" xml:space="preserve">Cæterùm <lb/>hæc fortaſsis aptius reponerentur eo loco, vbi infrà <lb/>agit de pilis, pennis, fructibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2065" xml:space="preserve">reliquis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2066" xml:space="preserve">Verunta-<lb/>men ſi licet hanc ſeriem tueri, dicemus, vt hæc cohæ-<lb/>reant cum prædictis: </s>
  <s xml:id="echoid-s2067" xml:space="preserve">quòd cum ſuprà docuerit qua-<lb/>tuor eſſe obſeruanda, quæ explicata fuerunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s2068" xml:space="preserve">iam vi-<lb/>detur quintum addere, vnde varietatis colorum cau <lb/>ſa cognoſci poſsit in plantis, pilis, pennis, aliíſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2069" xml:space="preserve">eiuſ-<lb/>modi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2070" xml:space="preserve">non quidẽ ex variatione luminis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2071" xml:space="preserve">radiorum <lb/>reuerberatione, ſed ex concoctione; </s>
  <s xml:id="echoid-s2072" xml:space="preserve">inquiens, vt eſt <lb/>in manuſcripto, pręter prædicta, etiã conſiderandam <lb/>eſſe variationem coloris, qui eſt in fructibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2073" xml:space="preserve">reli-<lb/>quis, quíque creatur ex concoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s2074" xml:space="preserve">atque hæc cau-<lb/>ſa eſt verorum, non autem apparentium colorum.</s>
  <s xml:id="echoid-s2075" xml:space="preserve">
<pb o="74" file="0080" n="80" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
Porrò dixit πέψ{ει}, id eſt concoctione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2076" xml:space="preserve">non πεπάνσ{ει}, <lb/>id eſt maturatione: </s>
  <s xml:id="echoid-s2077" xml:space="preserve">quoniam concoctio, communior <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2078" xml:space="preserve">vniuerſalior eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2079" xml:space="preserve">maturatio enim propriè competit <lb/>fructibus, vt infrà quoque commodiore loco planius <lb/>docebitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2080" xml:space="preserve">Præterea per καρπὸν quod eſt fructum, nõ <lb/>ſolùm intellexit ſemen: </s>
  <s xml:id="echoid-s2081" xml:space="preserve">ſed etiam carnem fructuum, <lb/>quam alibi περϊκάρπϊον appellat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2082" xml:space="preserve">nam hæc quoque per <lb/>concoctionem mutat colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2083" xml:space="preserve">Porrò plantę, fructus, <lb/>pili, pennæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2084" xml:space="preserve">reliqua huiuſmodi, certis temporibus, <lb/>certíſque ætatibus variant colorem, vt pòſt fuſius de <lb/>clarabitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2085" xml:space="preserve">nam Ariſtoteles libro de hiſtoria Anima-<lb/>lium, ait ficedulam hyeme in atricapillam mutari. </s>
  <s xml:id="echoid-s2086" xml:space="preserve">ſic <lb/>capilli &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2087" xml:space="preserve">pili mutantur pro ætate, in homine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2088" xml:space="preserve">præ-<lb/>cipuè in equo. </s>
  <s xml:id="echoid-s2089" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2090" xml:space="preserve">pennæ auium, alia ætate, alios in-<lb/>duunt colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s2091" xml:space="preserve">quinetiam plantæ vetuſteſcentes ni-<lb/>gricant.</s>
  <s xml:id="echoid-s2092" xml:space="preserve"/>
</p>
</div>
<div xml:id="echoid-div7" type="section" level="1" n="7">
<head xml:id="echoid-head18" xml:space="preserve">DE COLORVM</head>
<head xml:id="echoid-head19" xml:space="preserve">INFINITATE</head>
<head xml:id="echoid-head20" xml:space="preserve">CAP. III.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2093" xml:space="preserve">Δ{εῖ} {δὲ} {μὴ} λ{αν}θ{αν}{ει}ν {τὸ} {πο}λυ{ει}{δὲ}ς, {καὶ} {τὸ} ἄ{πει}ρον {τῶ}ν <lb/>{χρ}ω{μά}{τω}ν, ꝗ {πό}{σα} {συ}μβ{αί}ν{ει}ν {γί}νε℞. </s>
  <s xml:id="echoid-s2094" xml:space="preserve">{ἑυ}ρή&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2095" xml:space="preserve">-<lb/>ꝗ̃ {γὰρ}, ἤ{το}ι ꝗ {τὸ} τῷ φω{τὶ} {καὶ} {ταῖ}ς {σκ}ι{αῖ}ς {αν)}ί{σω}ς <lb/>{καὶ} {αν)}ωμ{άλ}ως {τὰ}ς {κρ}ά{σει}ς λαμβ{αν/}ε℞. </s>
  <s xml:id="echoid-s2096" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {αἱ} <lb/>{σκι}{αὶ} {καὶ} {τὸ} φῶς {κα}{τὰ} \`ח μ{ᾶλλ}ον {καὶ} ἧ{ττ}ον, {πο}λὺ {δι}αφέ-<lb/>ρου{σι}ν {αὐ}{τῶ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2097" xml:space="preserve">ὥς{τε} {καὶ} {κα}θ' {αὑ}{τὰ}ς, {καὶ} {με}{τὰ} {τῶ}ν {χρ}ωμά-<lb/>{τω}ν {μι}{γν}ύꝗ̃{αι}, {πο}ιοῦ{σι} {με}{τα}βολ{ὰς} {χρ}ωμά{τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2098" xml:space="preserve">ἢ τῷ <lb/>{τὰ} {κε}ρ{αν}νύꝗ̃α, τῷ {πλ}ήθ{ει} {καὶ} {τα}ῖς {δυν}ά{με}{σι} {δι}αφέρ{ει}ν. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2099" xml:space="preserve">ἢ τῷ λό{γο}{ις} ἔ{χει}ν {μὴ} {το}{ὶς} {αὐ}{το}{ίς}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2100" xml:space="preserve">{πο}{λλ}{ὰς} {γὰρ} {καὶ} {τὸ} ἁλουρ <lb/>{γὲ}ς ἔ{χει} {κα}θ' {αὑ}{τὸ} {δι}αφορ{ὰς}, {καὶ} {τὸ} φοινι{κο}\^ℨ, {καὶ} \`ח λ{ευ}{κὸ}ν.</s>
  <s xml:id="echoid-s2101" xml:space="preserve">
<pb o="75" file="0081" n="81" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{καὶ} {τῶ}ν ἄ{λλ}ων ἕ{κα}{ςο}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2102" xml:space="preserve">{καὶ} {κα}{τὰ} \`ח μᾶ{λλ}ον {καὶ} ἧ{ττ}ον. </s>
  <s xml:id="echoid-s2103" xml:space="preserve">{καὶ} <lb/>{κα}{τὰ} {τὴν} {πρὸ}ς ἄ{λλ}ηλα {μί}ξιν {καὶ} {εἰ}λι{κρ}ίν{ει}{αν} {αὐ}{τῶ}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2104" xml:space="preserve">At verò non oportet nos latere, ob quot <lb/>cauſas multiformitas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2105" xml:space="preserve">colorum infinitas <lb/>accidit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2106" xml:space="preserve">inueniemus enim, aut propterea <lb/>quòd impariter ac inæqualiter cum lumi-<lb/>ne &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2107" xml:space="preserve">vmbris temperamẽta ſumuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2108" xml:space="preserve">nam <lb/>lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2109" xml:space="preserve">vmbræ, ſecundum magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2110" xml:space="preserve">mi-<lb/>nus, plurimùm à ſe inuicem diſsident, qua-<lb/>re tum per ſe, tum mixta cum coloribus, <lb/>creant colorũ mutationes; </s>
  <s xml:id="echoid-s2111" xml:space="preserve">aut eo quòd qui <lb/>temperantur, multitudine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2112" xml:space="preserve">viribus diffe-<lb/>runt: </s>
  <s xml:id="echoid-s2113" xml:space="preserve">aut quia non habent eaſdem rationes. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2114" xml:space="preserve">multas enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2115" xml:space="preserve">halurgus habet differentias <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2116" xml:space="preserve">puniceus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2117" xml:space="preserve">albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2118" xml:space="preserve">reliquorum ſinguli: </s>
  <s xml:id="echoid-s2119" xml:space="preserve"><lb/>tum propter magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2120" xml:space="preserve">minus, tum ob mu-<lb/>tuam mixtionem, ipſorúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2121" xml:space="preserve">ſinceritatem.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2122" xml:space="preserve">Vbi enumerauit cauſas diuerſitatis apparentiæ co <lb/>lorum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2123" xml:space="preserve">in præſentia recenſet cauſas infinitatis appa-<lb/>rentiæ, quas tres eſſe numero ſtatuit, primam, vm-<lb/>bras &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2124" xml:space="preserve">lumen: </s>
  <s xml:id="echoid-s2125" xml:space="preserve">quæ prout inter ſe ſecun dum magis <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2126" xml:space="preserve">minus complicãtur, aut cum ſubiecto colore tem-<lb/>perantur, infinítas creant colorum imagines. </s>
  <s xml:id="echoid-s2127" xml:space="preserve">Alterã, <lb/>quòd colores qui miſcentur, diſtant multitudine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2128" xml:space="preserve"><lb/>viribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2129" xml:space="preserve">Tertiam, quòd qui miſcentur, non habeant <lb/>æquales proportiones, quamuis videãtur eſſe eiuſdẽ <lb/>ſpeciei. </s>
  <s xml:id="echoid-s2130" xml:space="preserve">Non oportet, inquit, ignorare, ad perfectam <lb/>ſcilicet cognitionem colorum, quot modis multifor-<lb/>mitas infinitáſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2131" xml:space="preserve">colorum eueniant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2132" xml:space="preserve">inueniemus enim
<pb o="76" file="0082" n="82" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
eas contingere, vel quia temperamenta colorum ſu-<lb/>muntur diſsimiliter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2133" xml:space="preserve">inæqualiter cum lumine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2134" xml:space="preserve"><lb/>vmbris. </s>
  <s xml:id="echoid-s2135" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2136" xml:space="preserve">hæc prima eſt cauſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s2137" xml:space="preserve">Dixit autem ἀνίσωσ, <lb/>quod nos diximus impariter, vt ſcilicet vmbra &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2138" xml:space="preserve">lu-<lb/>mem inter ſe comparantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2139" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2140" xml:space="preserve">ἀνωμάλωσ, id eſt inæqua <lb/>liter, vt vmbra &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2141" xml:space="preserve">lumen inæqualiter participantur à <lb/>colore aut aliter, impariter, quoad temperamentum: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2142" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2143" xml:space="preserve">inæqualiter, quoad participationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2144" xml:space="preserve">quod perinde <lb/>valet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2145" xml:space="preserve"><emph style="sc">NAM VMBRAE ET LVMEN</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2146" xml:space="preserve">planius in-<lb/>dicat, lumẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2147" xml:space="preserve">vmbram temperata inter ſe ſecundum <lb/>magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2148" xml:space="preserve">minus, diuerſas parere colorum apparẽtias. </s>
  <s xml:id="echoid-s2149" xml:space="preserve"><lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2150" xml:space="preserve">quod infert per ſe, reſpondet illi quod dictum eſt <lb/>impariter: </s>
  <s xml:id="echoid-s2151" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2152" xml:space="preserve">illud, cum coloribus mixta, refertur ad <lb/>inæqualiter, vt ſcilicet ſit plus vmbrarum, quàm lu-<lb/>minis, vel è contra. </s>
  <s xml:id="echoid-s2153" xml:space="preserve">Sed non immeritò quis in dubium <lb/>vertet, quomodo vmbrę miſcentur cum lumine? </s>
  <s xml:id="echoid-s2154" xml:space="preserve">Cui <lb/>reſpondendum eſt, id ſatis patere in picturis, quę hoc <lb/>ſitu, recipiunt lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2155" xml:space="preserve">vmbram inæqualiter, nempe <lb/>plus luminis quàm vmbræ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2156" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2157" xml:space="preserve">alio, prioríque contra-<lb/>rio, plus accipiunt vmbræ quàm luminis, vt experien <lb/>tia liquidò comprobat, Cæterùm quid ſibi vult, cùm <lb/>ait per ſe? </s>
  <s xml:id="echoid-s2158" xml:space="preserve">Certum eſt non poſſe adaptari colorib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2159" xml:space="preserve">vm <lb/>broſis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2160" xml:space="preserve">lucidis, cùm loquatur de vmbra &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2161" xml:space="preserve">lumine, <lb/>Equidem puto tunc per ſe miſceri, cùm lumen fit <lb/>opacum, cúmque vmbroſum redditur lucidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2162" xml:space="preserve">lu-<lb/>men enim opacum, aliam præbet imaginem; </s>
  <s xml:id="echoid-s2163" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2164" xml:space="preserve">vm-<lb/>bra lucẽs, aliam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2165" xml:space="preserve">vel aliter, per ſe horum vnumquod <lb/>que, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2166" xml:space="preserve">lumen, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2167" xml:space="preserve">vmbra oſtendit colorum diuerſita-<lb/>tem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2168" xml:space="preserve">qui ſenſus melius mihi ſatisfacit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2169" xml:space="preserve"><emph style="sc">AVT EO <lb/>QVO'D<unsure/> QVI TEMPERANTVR</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2170" xml:space="preserve">Adfert ſecun-<lb/>dam cauſam, copiam colorum viſibiliũ, qui poſſunt <lb/>inter ſe miſceri, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2171" xml:space="preserve">innumeras variáſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2172" xml:space="preserve">colorum ima-<lb/>gines inducere. </s>
  <s xml:id="echoid-s2173" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2174" xml:space="preserve">potentiam ac virtutem, quòd ſcili-
<pb o="77" file="0083" n="83" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
cet plus minus'ue<unsure/> luminis recipiant &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2175" xml:space="preserve">emittant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2176" xml:space="preserve">lu-<lb/>teus enim color magis lucet, quàm halurgus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2177" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2178" xml:space="preserve">puni <lb/>ceus clarius fulget, quàm ianthinus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2179" xml:space="preserve">paonaccius. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2180" xml:space="preserve">nam hæc eſt horum potentia, quòd alii colores magis <lb/>vmbrant, alii minus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2181" xml:space="preserve"><emph style="sc">AVT QVIA NON HABENT <lb/>EASDEM RATIONES</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2182" xml:space="preserve">Tertia cauſa eſt, quòd di <lb/>uerſa miſcibilium proportio, varias in eadem ſpecie <lb/>creat apparentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s2183" xml:space="preserve">nam in purpureo tres potiſsimùm <lb/>ſunt differentiæ, quædam quæ in roſis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2184" xml:space="preserve">cocco emi-<lb/>cat, quem vulgo carmeſin appellant: </s>
  <s xml:id="echoid-s2185" xml:space="preserve">alia quæ in viola <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2186" xml:space="preserve">amethyſto lapide relucet, qui paſsim paonazo no-<lb/>minatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2187" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2188" xml:space="preserve">tertia quæ propria eſſe conchilii intelligi <lb/>tur, ſaturatáque purpura quibuſdam dicitur, omniũ <lb/>vegetiſsima, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2189" xml:space="preserve">ad viſionem mouendam validiſsima. </s>
  <s xml:id="echoid-s2190" xml:space="preserve"><lb/>hanc vulgus ſcarlatam nuncupat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2191" xml:space="preserve">Quin &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2192" xml:space="preserve">in his poſ-<lb/>ſunt multæ reperiri differentiarum notæ, prout ma-<lb/>gis minúſque relucent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2193" xml:space="preserve">Puniceus quoque multas in-<lb/>duit colorum facies. </s>
  <s xml:id="echoid-s2194" xml:space="preserve">nam igneus, flammeus, ſangui-<lb/>neus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2195" xml:space="preserve">oſtrinus apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2196" xml:space="preserve">Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2197" xml:space="preserve">idem de aliis licet aſ-<lb/>ſerere. </s>
  <s xml:id="echoid-s2198" xml:space="preserve"><emph style="sc">TVM PROPTER MAGIS ET MINVS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2199" xml:space="preserve"><lb/>Sortiuntur inquit hæc diſcrimina, quoniam magis <lb/>vel minus participant colores extremos, idq́ue non <lb/>in eadem proportione. </s>
  <s xml:id="echoid-s2200" xml:space="preserve">deinde, propter mutuam me-<lb/>diorum mixtionem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2201" xml:space="preserve">puritatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2202" xml:space="preserve">{εἰ}λικρίν{ει}αν autem ap <lb/>pellat, minorum cum aliis miſturam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2203" xml:space="preserve">ἄκρατον. </s>
  <s xml:id="echoid-s2204" xml:space="preserve">Ve-<lb/>rùm hic merito offert ſe quæſtio, an medii colores <lb/>ſint infiniti, vt hic author videtur aſſerere? </s>
  <s xml:id="echoid-s2205" xml:space="preserve">Cui pau-<lb/>cis ſatisfieri poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2206" xml:space="preserve">nam colorum imagines, apparen-<lb/>tiæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2207" xml:space="preserve">ſimilitudines poſſunt eſſe infinitæ, ob prædi-<lb/>ctas cauſas: </s>
  <s xml:id="echoid-s2208" xml:space="preserve">at ſpecies minimè, cum fine claudantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2209" xml:space="preserve"><lb/>quamuis Alexander libro de Senſu, videatur teſtari, <lb/>medios colores, qui nulla conſtant ratione aut pro-<lb/>portione, nec aſpectum oblectant, innumeros eſſe.</s>
  <s xml:id="echoid-s2210" xml:space="preserve">
<pb o="78" file="0084" n="84" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
Sed media, vt ait Auerrois, ſexto Phyſicorum, ſunt <lb/>in duplici differentia. </s>
  <s xml:id="echoid-s2211" xml:space="preserve">quædam enim ſunt media for-<lb/>mæ, quæ ſpecie diſtinguuntur ab extremis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2212" xml:space="preserve">certa <lb/>ſunt ac finita: </s>
  <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">quædam ſunt quæ appellat media tran-<lb/>ſitus, quæ quia differunt ſecundum magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2214" xml:space="preserve">minus, <lb/>poſſunt carere numero.</s>
  <s xml:id="echoid-s2215" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2216" xml:space="preserve">Γ<unsure/>οι{εῖ}{ται} {δὲ} {δι}αφορ{ὰν} {καὶ} \`ח λαμ{πρὸ}ν ἢ {ςί}λβον Jν \`ח {μι} <lb/>{γν}ύꝗ̃ον: </s>
  <s xml:id="echoid-s2217" xml:space="preserve">ἢ {το}ὐν{αν}{τί}ον, {αὐ}χμηρὸν {καὶ} ἀλαμ{πέ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2218" xml:space="preserve">ἔ{ςι} {δὲ} \`ח <lb/>{ςί}λβον, οὐκ ἄ{λλ}ό{τι}, ἢ {συν}έ{χει}α φω{τὸ}ς, {καὶ} {πυ}κνό{τη}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2219" xml:space="preserve">\`ח {δὲ} <lb/>{γὰρ} {χρ}υ&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2220" xml:space="preserve">{ει}{δὲ}ς {γί}νε{ται} ὅ{τα}ν {τὸ} ξ{αν}θὸν {καὶ} \`ח ἡλιῶδꝗ̃  {πυ}-<lb/>κν{σο}<unsure/>{θὲ}ν, ἰ{οχυ}ρῶς {ςί}λβῃ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2221" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} οἱ {τῶ}ν iι{ςε}ρῶν {τρ}ά{χη}λοι, <lb/>{καὶ} {τῶ}ν ὑ{δά}{τω}ν οἱ {ςα}λαγμοὶ, φ{αί}νον{ται} {χρ}υ&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2222" xml:space="preserve">{ει}{δεῖ}ς, ♈ <lb/>φω{τὸ}ς {αν)} α{κλ}ὼ'ꝗ̃ου.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2223" xml:space="preserve">Adfert item differentiam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2224" xml:space="preserve">cùm ſplendi <lb/>dum ac coruſcans eſt id quod admiſcetur: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2225" xml:space="preserve">aut contrà, ſquallidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2226" xml:space="preserve">minimè ſplendi-<lb/>dum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2227" xml:space="preserve">eſt autem coruſcans, nihil aliud niſi <lb/>continuitas luminis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2228" xml:space="preserve">denſitas, fit enim au <lb/>reum, quando flauum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2229" xml:space="preserve">ſolare denſatum, <lb/>vehementer coruſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2230" xml:space="preserve">Quare et columba-<lb/>rum colla, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2231" xml:space="preserve">aquarum guttæ, aureæ appa-<lb/>rent, cùm lumen repercutitur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2232" xml:space="preserve">Docuit tres præcipuè eſſe cauſas apparentium co-<lb/>lorum multitudinis: </s>
  <s xml:id="echoid-s2233" xml:space="preserve">quarum prima fuit lumẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2234" xml:space="preserve">vm-<lb/>bræ, quę dixit conſtituere differentiam non ſolùm <lb/>per ſe &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2235" xml:space="preserve">ſingillatim, verùm etiam vt participantur à <lb/>coloribus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2236" xml:space="preserve">hanc iam mihi videtur apertius explicare, <lb/>quomodo inquam lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2237" xml:space="preserve">opacum, prout partici-<lb/>pantur à coloribus, pariant hanc differentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2238" xml:space="preserve">inquit
<pb o="79" file="0085" n="85" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
autem, diſcrimen, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2239" xml:space="preserve">differentem coloris apparẽtiam <lb/>adferre, cùm coruſcans color miſcetur vegeto fortíq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2240" xml:space="preserve">lumini; </s>
  <s xml:id="echoid-s2241" xml:space="preserve">aut ſquallidus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2242" xml:space="preserve">hebes, minimćque ſplende-<lb/>ſcens, non permiſcetur lumini. </s>
  <s xml:id="echoid-s2243" xml:space="preserve">Et quoniam ſæpe di-<lb/>xit ſplendidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2244" xml:space="preserve">coruſcans; </s>
  <s xml:id="echoid-s2245" xml:space="preserve">declarat quid ſit coru-<lb/>ſcans, inquiens nihil aliud eſſe, niſi id quod apparet <lb/>continuè lucidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2246" xml:space="preserve">luminis continuatam denſita-<lb/>tem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2247" xml:space="preserve">Ac ne decipiaris, ſcire licet ſplendidum non eſt <lb/>referendum ad lumen, ſed ad luminoſum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2248" xml:space="preserve">illud enin@ <lb/>eſt ſplendidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2249" xml:space="preserve">coruſcans, quod continuè multo <lb/>lumine relucet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2250" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2251" xml:space="preserve">id ſignificat denſitas. </s>
  <s xml:id="echoid-s2252" xml:space="preserve">Itaque Lu-<lb/>na in plenilunio, quamuis ſplendeat, tamen non dice <lb/>tur coruſcans; </s>
  <s xml:id="echoid-s2253" xml:space="preserve">quia, propter apparentes maculas, lu-<lb/>men non eſt continuatũ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2254" xml:space="preserve">ſic multæ ſtellæ fixæ, quoad <lb/>nos, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2255" xml:space="preserve">vt nobiſcum comparantur, quoniam plurimũ <lb/>diſtant, nõ videntur habere continuum lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2256" xml:space="preserve">co <lb/>pioſum, licet id habeant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2257" xml:space="preserve">Differt itaque λαμ{πρ}ὸν &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2258" xml:space="preserve"><lb/>ςίλβο008 quod eſt ſplendidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2259" xml:space="preserve">coruſcans: </s>
  <s xml:id="echoid-s2260" xml:space="preserve">quoniam <lb/>ſplendidum denotat claritatem ſolùm &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2261" xml:space="preserve">ſplendorẽ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2262" xml:space="preserve"><lb/>at coruſcans, luminis continuitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2263" xml:space="preserve">denſitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2264" xml:space="preserve"><lb/><emph style="sc">FIT ENIM AVREVM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2265" xml:space="preserve">exemplum eſt habentis con-<lb/>tinuatum lumen &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2266" xml:space="preserve">denſum, aureus color: </s>
  <s xml:id="echoid-s2267" xml:space="preserve">qui tunc <lb/>fit, cùm flauum nonnihil, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2268" xml:space="preserve">ſolare lumen denſatum <lb/>coruſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2269" xml:space="preserve">Cæterùm, poteſt illud vehementer denſatũ, <lb/>referri ad vnitatem luminis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2270" xml:space="preserve">ad miſtionem, vt intel <lb/>ligat vehementem miſturam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2271" xml:space="preserve">vnionem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2272" xml:space="preserve">vel ad lu-<lb/>men, vt lumen valde vniatur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2273" xml:space="preserve">multum ſit, atque ita <lb/>flauum dicatur coruſcare. </s>
  <s xml:id="echoid-s2274" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVARE ET COLVM-<lb/>BARVM COLLA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2275" xml:space="preserve">Concludit quòd colla columba-<lb/>rum hæc ratione aureo colore fulgent, quoniam ob <lb/>æqualem pennarum ſitum reſplendent, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2276" xml:space="preserve">radii Solis <lb/>in illis refringuntur, atque ita coruſcant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2277" xml:space="preserve">ſimili modo <lb/>aquarum guttæ, quoniam ſua natura ſunt perſpicuæ
<pb o="80" file="0086" n="86" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2278" xml:space="preserve">ſplendidæ, cùm in illis multum lumen regeritur, <lb/>aureæ viſuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2279" xml:space="preserve">Cauſa porrò diuerſitatis coloris; </s>
  <s xml:id="echoid-s2280" xml:space="preserve">in <lb/>torquatæ columbæ collo, accidit ratione ſitus, quo <lb/>Sol opponitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2281" xml:space="preserve">non enim in eo ſunt diſtincti colores, <lb/>ſed diuerſæ colorum imagines ac ſimilitudines.</s>
  <s xml:id="echoid-s2282" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2283" xml:space="preserve">Ε)/{ςι} {δὲ} ἃλ{ει}ούꝗ̃α018ίψ{ει} {καὶ} {δϋ}νά{με}σϊ {τι}{σὶ}ν, ἀ{λλ}οί-<lb/>{ας} ἴ℔{ει} {καὶ} {πο}ι{κί}λ{ας} {χρ}οι{ὰς}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2284" xml:space="preserve">ὥσi {καὶ} ὁ{ἄρ}{γυ}ρος {πα}ρα <lb/>018ιβόꝗ̃ος, {καὶ} {χρ}υ{σὸ}ς {καὶ} {χα}λκος\, {καὶ} {σί}{δη}ρος.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2285" xml:space="preserve">Sunt etiam quædam, quæ læuigata attri-<lb/>tu, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2286" xml:space="preserve">potentiis quibuſdam, diuerſos &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2287" xml:space="preserve">va-<lb/>rios obtinent colores, ceu argentum attri-<lb/>tum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2288" xml:space="preserve">aurum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2289" xml:space="preserve">æs, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2290" xml:space="preserve">ferrum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2291" xml:space="preserve">Docet exemplo metallorum attritorum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2292" xml:space="preserve">læuiga <lb/>torum, quòd alia atque alia conſtituatur coloris dif-<lb/>ferentia, quando ſplendidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2293" xml:space="preserve">opacum permiſcetur <lb/>lumini. </s>
  <s xml:id="echoid-s2294" xml:space="preserve">ſiquidem læuigatum, quod ob partium æqua <lb/>litatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2295" xml:space="preserve">denſitatem, nitet, cum lumine Solis aliam <lb/>præbet imaginem, quam non attritum nec nitens. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2296" xml:space="preserve">opacam enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2297" xml:space="preserve">hebetem id oſtendit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2298" xml:space="preserve"><emph style="sc">POTENTIIS <lb/>QVIBVSDAM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2299" xml:space="preserve">diximus ſuperius potentias &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2300" xml:space="preserve">vir-<lb/>tutes emergere, ex magis vel minus perſpicuo. </s>
  <s xml:id="echoid-s2301" xml:space="preserve">nam <lb/>hinc multa repræſentantur colorum imagines.</s>
  <s xml:id="echoid-s2302" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2303" xml:space="preserve">Κ{αί} {τι}να {γε}ν/η λίθων, {δι}αφόρο{ις} {πο}ι{εῖ} {χρ}ό{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2304" xml:space="preserve">{κα}θά-<lb/>{πε}ρ {καὶ} * {μέ}λ{αι}ν{αι} {γὰρ} οὖ αι, λ{ευ}{κὰ}ς {γρ}άφου-<lb/>{σι} {γρ}αμμ{ας/}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2305" xml:space="preserve">\`ꝗ \`ח π{αν/}{τω}ν {τῶ}ν τοιού{τω}ν, {τὰ}ς {μὲν} \'019{αρ}-<lb/>{χῆ}ς {συ}{ςά}{σει}ς, ἐκ {μι}{κρ}ῶν Jν μο{ρί}ων, {καὶ} {πυ}κνῶν {καὶ} {με}λά-<lb/>νων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2306" xml:space="preserve">{ὑπὸ} {δὲ} {τῆ}ς {ἐν} {τῆ} {γεν}έ{σει} βαφῆς, ἁ {πά}ν{τω}ν {τῶ}ν {πό}-<lb/>ρων {κε}{χρ}ω {σμέν}ων, {δἰ}ὧν {δι}ελήλυ{θε}ν {αὐ}{τῶν} ἡ βαφὴ, ἄ{λλ}{ην} <lb/>ἐ♉{κέ}ν{αι} {τὴν} {τοῦ} {χρ}ώμα{το}ς φ{αν}{τα}{σί}αν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2307" xml:space="preserve">ὅδ' ἀ{πο} {τρ}ιβό{με} <lb/>νος ἀπ' {αὐ} {τῶ}ν, οὐκ ἔ{τι} {γί}νε{ται} {χρ}η&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2308" xml:space="preserve">{ει}{δὴ}ς, οὐ {δὲ} {χα}λ{κο}{ει}-
<pb o="81" file="0087" n="87" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{δὴ}ς, οὐδ' ἄ{λλ}{ην} οὐδεμί{αν} τοι{αύ}τ{ην} ἔ{χω}ν {χρ}οι{αν\} ἀ{λλ}ὰ <lb/>{πά}ν{τω}ς {μέ}λ{ας}, {δι}ὰ \`ח τοὺς {μὲν} {πό}ρους {πα}ρα {τρ}ιβὸ'ꝗ̃ων <lb/>{αὐ} {τῶ}ν {αν)} {αρ}ρή{γν}υ℞, {δἰ}ὧν ἡ βαφὴ {δι}ελήλυ{θε}, {φύ}{σει} {δε} <lb/>{καὶ} {τῶ}ν {αὐ}{τῶ}ν Jν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2309" xml:space="preserve">{τοῦ} {γὰρ} {προ}{τέ}ρου {χρ}ώμα{το}ς οὐκ ἔ{τι} <lb/>ον)/{το}; </s>
  <s xml:id="echoid-s2310" xml:space="preserve">ἡμῖν φ{αν}εροῦ, {πα}ρὰ \`ח {δι}αđᾶ℞ {τὴν} βαφ{ὴν}, ח <lb/>{κα}{τὰ} φύ{σι}ν ὑ {πά}ρעν {αὐ}τοῖς {χρ}ῶμα ὁρῶꝗ̃. </s>
  <s xml:id="echoid-s2311" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {πά}ν-<lb/>{τα} φ{αί}νε{ται} {μέ}{λαν}α. </s>
  <s xml:id="echoid-s2312" xml:space="preserve">{ἐν} {δὲ} τῷ {πα}ρα018ίβε℞ {πρὸ}ς ὁμα-<lb/>λ\`ꝗ̃  {καὶ} λ{εῖ}ον, ἕ{κα}{ςο}ν τού {τω}ν, {κα}θά i {καὶ} {πρὸ}ς {τὰ}ς βα <lb/>\'ανους ἀ{πο}βά{λλ}ον{τα} \`ח {εν)}ον\ {αὐ}τοῖς {χρ}ῶμα, \`ח {μέ}λ{αν} {δη}-<lb/>λονό{τι}, ἀ {πο}λαμβ{αν/}{ει} πά{λι}ν {τὴν} ἂ`◠ {γεν}έ{σε}ως {χρ}ό{αν} {ἐν} <lb/>{τῇ} ꝓℨά☉(sun) {καὶ} ꝓℨε{χεί}ᾳ, \`ח {τῆ}ς βαφῆς {δι}αφ{αι}νόꝗ̃ον.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2313" xml:space="preserve">Et nonnulla genera lapidum, diuerſos fa <lb/>ciunt colores, (ceu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2314" xml:space="preserve">c. </s>
  <s xml:id="echoid-s2315" xml:space="preserve">* nigri enim cùm <lb/>ſint albas depingunt lineas. </s>
  <s xml:id="echoid-s2316" xml:space="preserve">eo quòd omniũ <lb/>eiuſmodi primæ quidem conſtitutiones, ex <lb/>paruis ſint particulis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2317" xml:space="preserve">denſis et nigris: </s>
  <s xml:id="echoid-s2318" xml:space="preserve">ſed <lb/>à tinctura quam nacti ſunt in generatione, <lb/>omnibus meatibus coloratis, per quos per-<lb/>meauit ipſorum tinctura, aliam habuerint <lb/>coloris imaginem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2319" xml:space="preserve">qui verò attritu abſum-<lb/>ptus eſt ab iis, non amplius eſt aureus, neq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2320" xml:space="preserve">æreus, neque alium vllum eiuſmodi habet <lb/>colorem, ſed prorſus niger eſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s2321" xml:space="preserve">propterea <lb/>quòd pori, dum ipſi conteruntur, diſrum-<lb/>pantur, per quos tinctura permeauit: </s>
  <s xml:id="echoid-s2322" xml:space="preserve">na-<lb/>tura verò etiam ex eiſdem ſit.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2323" xml:space="preserve">nam cùm <lb/>prior his color, non amplius ſit nobis mani-<lb/>feſtus, propterea quòd in attritu tinctura ſit
<pb o="82" file="0088" n="88" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
diſtracta, ſccundum naturam illis inſitum <lb/>colorem videmus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2324" xml:space="preserve">quocirca etiam omnia <lb/>apparent nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s2325" xml:space="preserve">dum autem vnumquodq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2326" xml:space="preserve">horum atteritur ad æquale aliquid &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2327" xml:space="preserve">læue, <lb/>quemadmodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2328" xml:space="preserve">ad lapidem Lydium, <lb/>deponunt inſitum ipſis colorem, nigrum <lb/>ſcilicet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2329" xml:space="preserve">aſſumunt denuò colorem, quem <lb/>habebant à generatione, † in coniunctione, <lb/>et cõtinuitate, ipſum tincturæ diaphanum. </s>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2330" xml:space="preserve">Dixerat quædam induere diuerſam coloris imagi <lb/>nem, ab illo qui in illis apparet, ſecundum diuerſas <lb/>poſitiones, ídque exemplo declarauit in læuigatis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2331" xml:space="preserve"><lb/>non læuigatis: </s>
  <s xml:id="echoid-s2332" xml:space="preserve">in præſentia docet, quoſdam lapides <lb/>quoque alium facere colorem, ab illo qui in eis con-<lb/>ſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2333" xml:space="preserve">Deinde, quoſdam item eſſe, qui alium ſu-<lb/>munt à proprio. </s>
  <s xml:id="echoid-s2334" xml:space="preserve">atque vtriuſque reddit cauſas. </s>
  <s xml:id="echoid-s2335" xml:space="preserve">Non-<lb/>nulla, inquit, genera lapidum, differentes faciunt co-<lb/>lores, ab illis ſcilicet qui apparent, ceu quidam qui <lb/>cùm ſint nigri, tamen albas pingunt lineas, in eo ſu-<lb/>per quo inducuntur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2336" xml:space="preserve">mouentur, quod in lapide ga <lb/>lactite palam conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2337" xml:space="preserve"><emph style="sc">EO QVO'D<unsure/> OMNIVM <lb/>EIVSMODI</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2338" xml:space="preserve">Cauſa eſt, quare albas, aut alterius co <lb/>loris depingunt lineas, cùm ipſi ſint nigri, aut alio co <lb/>lore cõſtent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2339" xml:space="preserve">Verùm vt res planius intelligatur, ſcien-<lb/>dum eſt, eſſe lapidum genera quædam, quæ ex multo <lb/>rum lapillorum coagmentatione conſtituuntur, qui <lb/>nigri ſunt aut albi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2340" xml:space="preserve">hi interdum ita vniuntur, vt lapi-<lb/>dem denſum, paruorúmq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2341" xml:space="preserve">meatuum faciant, qui mea <lb/>tus tincturam habeant, id eſt ſeruent alium colorem <lb/>ab illo qui foris conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2342" xml:space="preserve">At cùm hi meatus per at
<pb o="83" file="0089" n="89" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
tritum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2343" xml:space="preserve">confricationem rumpuntur, aliquando ex <lb/>eo attritu cum alio corpore, maiores redduntur, exít <lb/>que alius color ab apparenti. </s>
  <s xml:id="echoid-s2344" xml:space="preserve">Atque hoc mihi vide-<lb/>tur innucre cùm inquit, eo quòd omnium eiuſmodi <lb/>conſtitutiones, quas ab initio nactæ ſunt, conflentur <lb/>ex paruis, denſis, nigríſque particulis: </s>
  <s xml:id="echoid-s2345" xml:space="preserve">ſed à tinctura, <lb/>quam in generatione acceperunt, omnibus meatibus <lb/>coloratis, per quos permeauit tranſiítque ipſorum <lb/>tinctura, puta albedo, aliam habuerunt coloris appa-<lb/>rentiam qui verò attritu abſumptus eſt ab ipſis quíq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2346" xml:space="preserve">meatus deperditus eſt per attritionem, non amplius <lb/>inducit albedinem; </s>
  <s xml:id="echoid-s2347" xml:space="preserve">verbi gratia, aut aureum colorem <lb/>vel alium quemlibet, qui in meatu continebatur, ſed <lb/>prorſus nigrum, colorem ſcilicet in lapide apparen-<lb/>tem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2348" xml:space="preserve"><emph style="sc">PROPTEREA QVO'D<unsure/> PORI</emph>) Apertius ex-<lb/>plicat cauſam, quare deperditur color, quem lapis pin <lb/>gebat ante attritionem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2349" xml:space="preserve">quia ſcilicet pori, cum validè <lb/>atteruntur, confringuntur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2350" xml:space="preserve">deperduntur, per quos <lb/>tinctura illa non apparens, penetrauit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2351" xml:space="preserve"><emph style="sc">NAM CV'M<unsure/> <lb/>PRIOR HIS COLOR</emph>) Reddit rationem, quare ex <lb/>attritu pereunt pori; </s>
  <s xml:id="echoid-s2352" xml:space="preserve">in præſentia declarat quòd de-<lb/>perditis poris, perit quoque tinctura, puta illa albe-<lb/>do. </s>
  <s xml:id="echoid-s2353" xml:space="preserve">vnde fit, vt is color, cùm ſit deperditus, non am-<lb/>plius ſit nobis manifeſtus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2354" xml:space="preserve">ſed ſolùm videamus eum, <lb/>qui inerat ſecundum naturam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2355" xml:space="preserve">Nec te commoueat, <lb/>quòd author antea dixit, quòd natura inerat peris <lb/>illa tinctura: </s>
  <s xml:id="echoid-s2356" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2357" xml:space="preserve">in præſentia, quòd color ſecundum na <lb/>turam eſt niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s2358" xml:space="preserve">quoniam vterq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2359" xml:space="preserve">color eſt naturalis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2360" xml:space="preserve"><lb/>Verùm color niger apparens, eſt ſecundum naturam <lb/>lapillorum vt iam dictum eſt componentium: </s>
  <s xml:id="echoid-s2361" xml:space="preserve">at illa <lb/>tinctura, quæ ex leui attritu depingebatur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2362" xml:space="preserve">conſpi-<lb/>ciebatur, eſt ſecundum naturã in meatibus, quos eſt <lb/>ſubingreſſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s2363" xml:space="preserve">Præterea color ille latens &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2364" xml:space="preserve">immanife-
<pb o="84" file="0090" n="90" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſtus, ex attritu conſpicitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2365" xml:space="preserve">deperditur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2366" xml:space="preserve">nempe ex <lb/>leui confrictu, aperiuntur pori, prodítque color: </s>
  <s xml:id="echoid-s2367" xml:space="preserve">ſed <lb/>ex valido, meatus deſtruuntur, nec amplius emergit <lb/>color, qui illis inſidebat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2368" xml:space="preserve">quare ſolùm videmus colo-<lb/>rem apparentem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2369" xml:space="preserve"><emph style="sc">DVM AVTEM VNVMQVO'D<unsure/>-<lb/>QVE HORVM ATTERITVR</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2370" xml:space="preserve">adeò ſcilicet vt ad <lb/>æqualitatem, lenitatemque redigatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2371" xml:space="preserve">vt ſignificet <lb/>vehementem debere eſſe attritum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2372" xml:space="preserve">vel aliter, dum at-<lb/>teruntur ad lęue aliquod &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2373" xml:space="preserve">æquale, quemadmodum <lb/>metalla, quæ confricãtur ad lapidem Lydium, (quem <lb/>Græci βάσανον &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2374" xml:space="preserve">vulgus paragonam nuncupat.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2375" xml:space="preserve">illo <lb/>attritu deponunt inſitum colorem, nempe nigrum, <lb/>(nam hunc pro exemplo addidit, velut paulò antè al-<lb/>bam lineam.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2376" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2377" xml:space="preserve">aſſumunt rurſus, ex attritu nimirum <lb/>colorem quem habebant à generatione ortúſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2378" xml:space="preserve">prin-<lb/>cipio. </s>
  <s xml:id="echoid-s2379" xml:space="preserve"><emph style="sc">INCONIVNCTIONE ET CONTINVITA-<lb/>TE</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2380" xml:space="preserve">Non puto referendũ eſſe ad generationẽ, vt in-<lb/>telligat cõiunctionẽ lapillorum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2381" xml:space="preserve">ſed cum vnitur cum <lb/>lapide illo; </s>
  <s xml:id="echoid-s2382" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2383" xml:space="preserve">tangit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2384" xml:space="preserve">confricatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2385" xml:space="preserve">vt per coniunctio <lb/>nem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2386" xml:space="preserve">continuitatẽ intelligat contactũ cum lapide. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2387" xml:space="preserve">(ſolet enim interdum cõtinuum pro contiguo accipi <lb/>velut obſeruatur in Ariſt.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2388" xml:space="preserve"><emph style="sc">TINCTVRAE DIAPHA <lb/>NVM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2389" xml:space="preserve">hoc eſt, videtur id quod magis apparet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2390" xml:space="preserve">per-<lb/>ſpicuũ eſt in ipſo colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s2391" xml:space="preserve">Hinc patet lapidẽ illum Ly-<lb/>dium eſſe æqualẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2392" xml:space="preserve">denſum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2393" xml:space="preserve">repræſentare colorẽ <lb/>ea ratione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2394" xml:space="preserve">puritate, qua in ipſo à tangente corpore <lb/>deponitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2395" xml:space="preserve">relinquitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2396" xml:space="preserve">Hac interpretatione ſolui-<lb/>tur dubitatio, quare ſicut aurum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2397" xml:space="preserve">argentum exuit <lb/>colorem ſuum in lapide, lapis non deponat ſuum in <lb/>auro. </s>
  <s xml:id="echoid-s2398" xml:space="preserve">Propter ſuam ſcilicet denſitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2399" xml:space="preserve">duritiam: </s>
  <s xml:id="echoid-s2400" xml:space="preserve"><lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2401" xml:space="preserve">licet aurum inter omnia metalla ſit denſiſsimum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2402" xml:space="preserve"><lb/>tamen lapis eo eſt durior. </s>
  <s xml:id="echoid-s2403" xml:space="preserve">ineſt enim auro ſubſtanti-<lb/>fica &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2404" xml:space="preserve">eſſentialis quædam humiditas, qua molle eſt.</s>
  <s xml:id="echoid-s2405" xml:space="preserve">
<pb o="85" file="0091" n="91" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
Cęterum non eſt ignorãdum, ea quæ his ſignis( )pri <lb/>mum includuntur, in altero noſtro codice deeſſe, vt <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2406" xml:space="preserve">illa, quæ infine ita†notantur.</s>
  <s xml:id="echoid-s2407" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2408" xml:space="preserve">Ε{πὶ} {δὲ} {τῶ}ν κ{αυ}{ςῶ}ν, {καὶ} {δι}{αλ}υὸ'ꝗ̃ων, {καὶ} {τη}{κο}\'ꝗ̃ων {ἐν} <lb/>{τῷ} {πυ}{ρὶ}, τ{αῦ}{τα} {πλ}{εί}{ςα}ς ἔ {χει} {χρ}ό{ας}, ὃ{σω}ν ὁ {κα}{πν}ος\ ἔ{ςι} <lb/>λε{πτ}ὸς {καὶ} ἀερο{ει}{δὴ}ς, {καὶ} {τὰ}{χρ}ώμα{τα} {σκ}ιώ{δη}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2409" xml:space="preserve">ὥđꝑ, ὅ, {τε} <lb/>\`◠ ♈ θ{εί}ου, {καὶ} {τῶ}ν ἰὼ'ꝗ̃ων {χα}λκ{εί}ων, {καὶ} ὅ α {ἐστὶ} {πυ}κνὰ {καὶ} <lb/>λ{εῖ}α {κα}θά i ὁ {ἄρ} {γυ}ρος.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2410" xml:space="preserve">Quæ comburuntur autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2411" xml:space="preserve">diſſoluun-<lb/>tur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2412" xml:space="preserve">liquefiunt in igne, hæc multos ha-<lb/>bent colores, quorum fumus eſt tenuis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2413" xml:space="preserve"><lb/>aëreus, etiam colores vmbroſi, vt is qui ex <lb/>ſulphure, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2414" xml:space="preserve">æruginoſis æramentis exhalat <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2415" xml:space="preserve">quæcunque ſunt denſa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2416" xml:space="preserve">læuia, velut <lb/>argentum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2417" xml:space="preserve">Non modò, inquit, ex confricatione mutantur co <lb/>lores, verùm etiam ex aduſtione, diſſolutione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2418" xml:space="preserve">li-<lb/>quefactione, velut ex cauſis efficientibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2419" xml:space="preserve">illa enim <lb/>quæ aduruntur, alium oſtendunt colorem antè <lb/>quàm adurantur, quàm in ipſa aduſtione. </s>
  <s xml:id="echoid-s2420" xml:space="preserve">ceu ſul-<lb/>phur, citrinum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2421" xml:space="preserve">cum amplius decoquitur, palli-<lb/>dum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2422" xml:space="preserve">palearem; </s>
  <s xml:id="echoid-s2423" xml:space="preserve">cùm verò aduritur, ſapphirinum <lb/>reddit colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2424" xml:space="preserve">Aeramenta quoque alium induunt <lb/>colorem cum molleſcunt, reddunt enim viridem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2425" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2426" xml:space="preserve"><lb/>argentũ, vmbroſum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2427" xml:space="preserve">Animaduertendum Philoſophũ <lb/>tribus vti nominibus vſtibili, diſſolubili, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2428" xml:space="preserve">liquefa-<lb/>ctibili. </s>
  <s xml:id="echoid-s2429" xml:space="preserve">atque illa ni fallor vocat combuſtibilia, quæ in <lb/>cinerem diſſoluũtur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2430" xml:space="preserve">illaverò liquefactibilia ab igne, <lb/>quæ dum priuantur calido, coagulantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2431" xml:space="preserve">atque hac <lb/>ratione, omnia metallica coagulantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2432" xml:space="preserve">aliqua tamen
<pb o="86" file="0092" n="92" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſunt igne mollificabilia, vt ferrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2433" xml:space="preserve">alia planè lique-<lb/>ſcant, vt argentum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2434" xml:space="preserve">aurum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2435" xml:space="preserve">Itaque fortaſsis non in-<lb/>congruè hæc aptabuntur exemplis, vt id quod aduri <lb/>tur, vel quod vocamus vſtibile, ad ſulphur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2436" xml:space="preserve">id quod <lb/>liqueſcit, ad argentum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2437" xml:space="preserve">æramenta referatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2438" xml:space="preserve">id ve-<lb/>rò quod diſſoluitur, commune videatur omnibus iis <lb/>quæ igni conſumuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2439" xml:space="preserve">vnde fortaſſe, totum hoc, <lb/>quæ diſſoluuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2440" xml:space="preserve">liquefiunt, pro vno debet acci-<lb/>pi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2441" xml:space="preserve">Addit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2442" xml:space="preserve">quæcunque ſunt denſa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2443" xml:space="preserve">læuia, ſed id <lb/>proximo contextu explicabitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2444" xml:space="preserve">Hoc pacto in his phi <lb/>loſophus cauſam efficientem diuerſitatis coloris aſsi <lb/>gnauit: </s>
  <s xml:id="echoid-s2445" xml:space="preserve">Verùm materialis eſt, quoniam ſicco &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2446" xml:space="preserve">ter-<lb/>reo cõſtant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2447" xml:space="preserve">paucum humidum participant, quod <lb/>per exhalationem admiſtum ſicco, vmbroſum emit-<lb/>tit colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2448" xml:space="preserve">Sulphur enim, cum ſit liquabile &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2449" xml:space="preserve">vſtibi <lb/>le; </s>
  <s xml:id="echoid-s2450" xml:space="preserve">opus eſt vt habeat ſubſtantiam aqueam ac terream <lb/>quibus in fumum abeuntibus, vmbroſum ac ſapphi-<lb/>rinum colorem exhalat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2451" xml:space="preserve">Cęterùm ſi quærat quiſpiam <lb/>quamobrem ſulphur non reddat nigrum colorem? <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2452" xml:space="preserve">Equidem illi reſpondeam, ob id quòd plus ſicci obti-<lb/>neat, quàm humidi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2453" xml:space="preserve">nam ſi adeſſet multa humiditas, <lb/>color generaretur nigerrimus, vt videre eſt in pice. </s>
  <s xml:id="echoid-s2454" xml:space="preserve"><lb/>Dixit autem, quorum fumus eſt tenuis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2455" xml:space="preserve">aêreus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2456" xml:space="preserve"><lb/>quoniam tunc varii viſuntur colores, cum fumus eſt <lb/>perſpicuus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2457" xml:space="preserve">alioqui ſi eſſet caliginoſus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2458" xml:space="preserve">craſſus, qua <lb/>lem emittunt ligna viridia, nulla appareret diuerſitas. </s>
  <s xml:id="echoid-s2459" xml:space="preserve"><lb/>Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2460" xml:space="preserve">illud quæcunque ſunt denſa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2461" xml:space="preserve">læuia, conſtruen <lb/>dum eſt, cum illo, vmbroſos habẽt colores, vt ex ſub-<lb/>ſequentibus f@cile eſt perſpicere.</s>
  <s xml:id="echoid-s2462" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2463" xml:space="preserve">Ε{πὶ} {δε} {τῶ}ν ἄ{λλ}ων ὅ{σα} {σκ}ιώ{δει}ς ἔ{χει} {τὰ}ς {χρ}ό{ας}, {καὶ} <lb/>λ{ει}ό {τη}{το}ς {με}{τέ}{χει}, ὥđꝑ {τὸ} ὕ{δω}ρ, {καὶ} {τὰ} νέ φη, {καὶ} {τὰ} {τῶ}ν <lb/>@ρνίθων {πτ}ερώμα {τα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2464" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ταῦ}{τα} {δι}ά{τε} {τὰ}ς {αὐ}{γὰ}ς 024
<pb o="87" file="0093" n="93" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{προ}đι{πτ}ούας {καὶ} {τὴν} λ{ει}ό {τη}{τα}, ἄ{λλ}ο{τε} ἄ{λλ}ως {κε}ρ{αν}νυ-<lb/>\'ꝗ̃{ας}, {πο}ι{εῖ} {δι}αφόρους {τὰ}ς {χρ}ό{ας}: </s>
  <s xml:id="echoid-s2465" xml:space="preserve">{κα}θά i {καὶ} {τὸ} {σκ}ό{το}ς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2466" xml:space="preserve">Alia autem, quibus vmbroſi ſunt colo-<lb/>re, etiam læuitatem participant, velut aqua <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2467" xml:space="preserve">nubes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2468" xml:space="preserve">auium pennæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2469" xml:space="preserve">etenim hæc, tum <lb/>propter radios incidentes, tum læuitatem <lb/>aliàs aliter temperatos, diuerſos efficiunt <lb/>colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s2470" xml:space="preserve">quemadmodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2471" xml:space="preserve">tenebra.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2472" xml:space="preserve">Dixerat proximo contextu, quòd quæcunq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2473" xml:space="preserve">ſunt <lb/>denſa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2474" xml:space="preserve">lęuia vmbroſum habent colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2475" xml:space="preserve">nunc, vt <lb/>mea fert ſententia, docet hanc propoſitionem vniue@ <lb/>ſaliter commeare &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2476" xml:space="preserve">conuerti, nempe, quòd quæcun-<lb/>que habent vmbroſum colorem, etiam læuitatem <lb/>participant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2477" xml:space="preserve">quomodo in altero manuſcripto hæc co-<lb/>hęrent cum ſuperioribus, {καὶ} ὅσα σκιώδ{ει}σ ἔχ {ει} 024 χ ρόασ, <lb/>{καὶ} λ{ει}ότη{τα} μετέχ {ει}: </s>
  <s xml:id="echoid-s2478" xml:space="preserve">hoc eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2479" xml:space="preserve">quæcunque vmbroſos <lb/>habent colores, etiam læuitatem participant: </s>
  <s xml:id="echoid-s2480" xml:space="preserve">omiſſo <lb/>illo ἐπὶ {δὲ} {τῶν} ἄ{λλ}ων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2481" xml:space="preserve">Denſitas autem in iis quæ ſenſim <lb/>conſpiciuntur, eſt craſsities, quæ opponitur perſpi-<lb/>cuitati: </s>
  <s xml:id="echoid-s2482" xml:space="preserve">quæ vmbroſum inuehit colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2483" xml:space="preserve">vnde ada-<lb/>mas, quo denſior eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2484" xml:space="preserve">corpulentior, eo vmbroſior vi <lb/>liórque habetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2485" xml:space="preserve">Simili modo aqua multa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2486" xml:space="preserve">denſæ <lb/>nebulæ, vmbroſæ apparent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2487" xml:space="preserve">Pennę quoque auium, <lb/>cùm læuitatem participant, vmbroſum referunt colo <lb/>rem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2488" xml:space="preserve">Et cauſam reddit tam materialem, quàm efficiẽ <lb/>tem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2489" xml:space="preserve">efficiens, ſunt radii incidentes: </s>
  <s xml:id="echoid-s2490" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2491" xml:space="preserve">lęuitas cui ra-<lb/>dii occurrunt, eſt velut materia. </s>
  <s xml:id="echoid-s2492" xml:space="preserve">Hæ cauſæ aliter atq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2493" xml:space="preserve">aliter ſibi inuicem permixtę ac temperatę, diuerſam, <lb/>præ ſe ferunt colorum imaginem, vt de collo colum-, <lb/>bæ diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2494" xml:space="preserve">Verùm quare id fiat, mihi videtur, non <lb/>poſſe commodius explicari, quàm exemplo duorum
<pb o="88" file="0094" n="94" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
calidorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2495" xml:space="preserve">Si enim ſummè calidum miſcetur minus <lb/>calido, calidum quod ex his coagmentatur, diuerſum <lb/>quiddameſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2496" xml:space="preserve">aliud ab vtroque, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2497" xml:space="preserve">ſecundum diuer-<lb/>ſos remiſsionis gradus, diuerſus quoque gignitur ca <lb/>lor. </s>
  <s xml:id="echoid-s2498" xml:space="preserve">Simili ratione, cum læuia quælibet participent ali <lb/>quid luminis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2499" xml:space="preserve">ſplendoris, vt docet Ariſtoteles pri-<lb/>mo de Senſu: </s>
  <s xml:id="echoid-s2500" xml:space="preserve">ſi cum radiis ſolaribus permiſceantur, <lb/>qui omnium maximè lucent, diuerſa exiſtit apparen-<lb/>tia, quoniam diuerſum fit lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s2501" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2502" xml:space="preserve">pro diuerſo ſitu <lb/>diuerſiſq́ue inter ſe configurationibus, diuerſum lu-<lb/>men, diuerſáque apparentia efficitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2503" xml:space="preserve">vt patet ex lu-<lb/>cerna, ſi Soli &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2504" xml:space="preserve">tenebris exponatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2505" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2506" xml:space="preserve">ex iis quæ Ari-<lb/>ſtoteles dixit tertio Meteoror. </s>
  <s xml:id="echoid-s2507" xml:space="preserve">de iride Lunæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2508" xml:space="preserve">Sed <lb/>huc ſe ingerit communis quædam difficultas, ſimile <lb/>additum ſimili, facit illud magis tale. </s>
  <s xml:id="echoid-s2509" xml:space="preserve">ergo quodcun-<lb/>que lumen cuicunq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2510" xml:space="preserve">lumini additum, maius efficiet <lb/>lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s2511" xml:space="preserve">quod de calido quoque videtur eſſe aſſeren-<lb/>dum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2512" xml:space="preserve">Dicemus, quòd remiſsio fit ex admiſtione con-<lb/>trarii, vt docet Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2513" xml:space="preserve">quinto Phyſicorum, quod <lb/>planè perſpicitur in reipſa contrariis, quæ vocat con-<lb/>traria poſitiua, cuiuſmodi eſt calidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2514" xml:space="preserve">frigidum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2515" xml:space="preserve">Itaque calidum remiſſum, (cum ſit tale ob admiſtio-<lb/>nem ſui contrarii,) adiectum ſummè calido, non au-<lb/>get nec intendit illud: </s>
  <s xml:id="echoid-s2516" xml:space="preserve">quin potius cùm ſummè cali-<lb/>dum non poſsit vlterius progredi, regreditur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2517" xml:space="preserve">re-<lb/>mittitur, ratione contrarii, vt diximus, admiſti. </s>
  <s xml:id="echoid-s2518" xml:space="preserve">Simi-<lb/>li ratione remiſſum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2519" xml:space="preserve">languẽs lumen, cum ſit imper-<lb/>fectũ, ſi iungitur exactiſsimo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2520" xml:space="preserve">ſintero lumini, detra <lb/>hit aliquid perfectionis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2521" xml:space="preserve">debilitat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2522" xml:space="preserve">Quare cum di-<lb/>cis, ſimile additum ſimili auget, verum quidem id eſt, <lb/>ſi eſt omni ex parte ſimile: </s>
  <s xml:id="echoid-s2523" xml:space="preserve">ſed remiſſum calidum vel <lb/>lumen, eſt diſsimile, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2524" xml:space="preserve">ob diſsimilitudinem variat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2525" xml:space="preserve"><lb/>quod de aliis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2526" xml:space="preserve">contrariis pronunciandum eſt.</s>
  <s xml:id="echoid-s2527" xml:space="preserve">
<pb o="89" file="0095" n="95" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<emph style="sc">QVEMADMODVM ET TENEBRA</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2528" xml:space="preserve">Quorſum hoc <lb/>author adiunxerit, obſcurum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2529" xml:space="preserve">duos enim partitur <lb/>ſenſus; </s>
  <s xml:id="echoid-s2530" xml:space="preserve">vel ita in his euenire, vt tenebra corpori læui <lb/>occurrens, alio atque alio ſitu illi oppoſita, diuerſos <lb/>reddat colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s2531" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2532" xml:space="preserve">fortaſſe per tenebram intelligit vm <lb/>bram. </s>
  <s xml:id="echoid-s2533" xml:space="preserve">nam diuerſo modo vmbra corpori læui coniun <lb/>cta, diuerſas parit apparentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s2534" xml:space="preserve">atque hic ſatis reſpon-<lb/>det prioribus verbis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2535" xml:space="preserve">vel dicamus, quòd velut tene-<lb/>bra facit tenebricoſos colores, ita diuerſus ſitus lumi <lb/>nis diuerſas gignit coloris apparentias vmbroſas.</s>
  <s xml:id="echoid-s2536" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2537" xml:space="preserve">Τῶν {δὲ} {χρ}ω{μά} {τω}ν οὐ{δὲ}ν ὁρῶꝗ̃ {εἰ}λι{κρ}ιν\`ꝗ̃  οἷον {ἐστὶ}ν, <lb/>ἀ{λλ}ὰ πάν{τα} {κε}{κρ}ὰ'ꝗ̃α ἑτ\'ꝑοις. </s>
  <s xml:id="echoid-s2538" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {αν)\} {μη}δ{εν}ὶ {τῶ}ν <lb/>ἄ{λλ}ων, {ταῖ}ς {γε} {τοῦ} φω{τὸ}ς {αὐ}{γαῖ}ς {καὶ} {ταῖ}ς {σκ}ι{αῖ}ς {κε}ρ{αν}νύ-<lb/>ꝗ̃α, ἀ{λλ}οῖα {καὶ} οὐχ οἷα {ἐστὶ} φ{αί}νε{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2539" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {τὰ} {ἐν} {σκ}ιᾷ <lb/>{θε}ωρούꝗ̃α {καὶ} {ἐν} φω{τὶ} {καὶ} ἡλίῳ, {καὶ} {σκ}ληρᾷ {αὐ} γῇ ἢ μα <lb/>λακῇ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2540" xml:space="preserve">{καὶ} {κα} {τὰ} \`024 ἐ•λί{σει}ς οὕ{τα}ς ἢ οὕ{τω}ς ἔ{χο}ν{τα}, {καὶ} <lb/>{κα}{τὰ} {τὰ}ς ἄ{λλ}{ας} {δι}αφορ{ὰς}, ἀ{λλ}@α φ{αί}νε{ται}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2541" xml:space="preserve">Nullum autẽ colorum videmus purum <lb/>qualis eſt, ſed omnes aliis temperatos. </s>
  <s xml:id="echoid-s2542" xml:space="preserve">nam <lb/>etſi aliorum nulli; </s>
  <s xml:id="echoid-s2543" xml:space="preserve">luminis tamen radiis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2544" xml:space="preserve"><lb/>vmbris temperati, alii atque alii, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2545" xml:space="preserve">non qua <lb/>les ſunt apparent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2546" xml:space="preserve">Iccirco &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2547" xml:space="preserve">quæ in vmbra <lb/>ſpectantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2548" xml:space="preserve">lumine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2549" xml:space="preserve">Sole, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2550" xml:space="preserve">duro aut <lb/>molli fulgore, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2551" xml:space="preserve">quæ ſecundum ἐ•λί{σει}ς in-<lb/>clinationes ita aut ita ſe habent, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2552" xml:space="preserve">ſecundũ <lb/>alias differentias, diuerſa apparent.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2553" xml:space="preserve">Ex dictis multa colligit, quæ ſunt veluti theore-<lb/>mata quædam in naturali philoſophia. </s>
  <s xml:id="echoid-s2554" xml:space="preserve">primùm, nul-<lb/>lum colorem videri purum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2555" xml:space="preserve">talem, qualis eſt ſua na <lb/>tura: </s>
  <s xml:id="echoid-s2556" xml:space="preserve">ſed omnes conſpici temperatos aliiſque per-
<pb o="90" file="0096" n="96" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
mixtos. </s>
  <s xml:id="echoid-s2557" xml:space="preserve">Et occurrit tacitæ difficultati, quòd non <lb/>ſemper videmus colorem alii colori commiſceri: </s>
  <s xml:id="echoid-s2558" xml:space="preserve">in-<lb/>quiens, hanc apparentiæ diuerſitatem gigni ex tem-<lb/>peramento luminis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2559" xml:space="preserve">vmbræ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2560" xml:space="preserve">ob quod accidit vt <lb/>non conſpiciantur quales ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2561" xml:space="preserve">Hinc perſpicuum fit, <lb/>quòd quæ in vmbra videntur, ſi eadem in lumine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2562" xml:space="preserve"><lb/>Sole ſpectãtur diuerſam ab ea, quã in vmbra præ ſe fe <lb/>rebant, imaginẽ induent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2563" xml:space="preserve">quin &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2564" xml:space="preserve">in Sole &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2565" xml:space="preserve">radiis, iux <lb/>ta eorum, diuerſitatem, colores diuerſas oſtẽdunt ap-<lb/>parentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s2566" xml:space="preserve">nam durus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2567" xml:space="preserve">intenſus fulgor radiúſque, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2568" xml:space="preserve"><lb/>mollis ſiue remiſsus in cauſa eſt, quare aliter atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2569" xml:space="preserve">ali-<lb/>ter cernantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2570" xml:space="preserve">Sic &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2571" xml:space="preserve">ſecundum inclinationes, hoc eſt <lb/>diuerſam ſitus rationem, aliáſque differentias, ſuprà <lb/>ſcilicet vel infrà, dextrè vel ſiniſtre; </s>
  <s xml:id="echoid-s2572" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2573" xml:space="preserve">propter media, <lb/>aquam vel aërem; </s>
  <s xml:id="echoid-s2574" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2575" xml:space="preserve">occidente vel medium cœli te-<lb/>nente vel oriente Sole: </s>
  <s xml:id="echoid-s2576" xml:space="preserve">item ſi è regione, vel ponè, vel <lb/>obliquè ponantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2577" xml:space="preserve">Sed quoniam alterum exemplar <lb/>manu ſcriptũ notat alibi legi ἔχ οντϊ, non ἔχ ον{τα}, quod <lb/>typis excuſa habent, id ſi admittimus, referendum <lb/>erit ad Solem, vt ſit ſenſus, Solis quoque in hanc aut <lb/>illam pa@tem inclinationem, alias ac alias parere appa <lb/>rentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s2578" xml:space="preserve">Patet ergo, quid ſibi velit illa ab Ariſtotele <lb/>quarto Metaphyſices examinata propoſitio, qua do-<lb/>cet, quòd non omne quod apparet, eſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s2579" xml:space="preserve">quoniam mul <lb/>ta aliter repræſentantur, quàm reuera ſint.</s>
  <s xml:id="echoid-s2580" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2581" xml:space="preserve">Κ{αὶ} {ταῖ}ς {πρὸ}ς {τῶ} {πυ}{ρὶ}, {καὶ} {τῇ} {σε}λ{ήν}η, {καὶ} {ταῖ}ς {τῶν} <lb/>λύ{χν}ων {αὐ} {γαῖ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2582" xml:space="preserve">\`ꝗ {τὸ} {καὶ} {τὸ} φῶς ἑ{κά}{ςο}υ τού{τω}ν, ἀ{λλ}οιο-<lb/>τ\'ꝑ{αν} ἔ{χει}ν {χρ}ό{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2583" xml:space="preserve">{καὶ} {τῇ} {πρὸ}ς ἄ{λλ}ηλα {δὲ} μίξ{ει} {τῶ}ν {χρ}ω-<lb/>{μά}{τω}ν {δἰ}ἀ{λλ}ήλων {γὰρ} φꝑόꝗ̃α, {χρ}ώζε{ται}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2584" xml:space="preserve">Item cum radiis, qui ab igne, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2585" xml:space="preserve">Luna, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2586" xml:space="preserve"><lb/>candelis emittuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2587" xml:space="preserve">eo quòd lumen vniuſ-
<pb o="91" file="0097" n="97" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
cuiuſque horum, diuerſiorem obtineat co-<lb/>lorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2588" xml:space="preserve">† Et colorum inter ſe inuicem mix-<lb/>tione. </s>
  <s xml:id="echoid-s2589" xml:space="preserve">nam cùm per ſe inuicem feruntur, co <lb/>lorantur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2590" xml:space="preserve">Explicat differentias, quarum ſuperiori contextu <lb/>meminerat, inquiens ob differẽtiam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2591" xml:space="preserve">diuerſitatem <lb/>corporum lucentium res alia atque alia facie &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2592" xml:space="preserve">ima-<lb/>gine cerni. </s>
  <s xml:id="echoid-s2593" xml:space="preserve">nam fulgores qui proueniunt ab igne, aliã <lb/>imprimunt imaginem, quàm quæ à Luna &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2594" xml:space="preserve">candela. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2595" xml:space="preserve">Quinetiam in his ipſis à ventis diuerſæ creantur ap-<lb/>parentiæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2596" xml:space="preserve">nam vt inquit Ariſtoteles tertio Meteoro-<lb/>rum, flante auſtro interdum in ellychnio gignitur <lb/>iris, quæ ſpirante borea, alio'ue<unsure/> vento, non apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2597" xml:space="preserve"><lb/>Itaque non ſemper eadem eſt apparentia, in eodem <lb/>corpore. </s>
  <s xml:id="echoid-s2598" xml:space="preserve"><emph style="sc">ET COLORVM INTER SE MIXTIO-<lb/>NE</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2599" xml:space="preserve">Subdit aliam differentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2600" xml:space="preserve">quòd ſcilicet oritur <lb/>diuerſa, aliáque atque alia apparentia, cum colores ſe <lb/>mutuò penetrant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2601" xml:space="preserve">non enim ſemper ſibi ſimiliter re-<lb/>ſpondent: </s>
  <s xml:id="echoid-s2602" xml:space="preserve">ſed interdum hic præpollet obtinétque; </s>
  <s xml:id="echoid-s2603" xml:space="preserve">in-<lb/>terdum alter. </s>
  <s xml:id="echoid-s2604" xml:space="preserve">Nolo tamen te ignorare, hanc poſtre-<lb/>mam particulam quæ incipit, <emph style="sc">ET COLORVM</emph>, non <lb/>haberi in altero manuſcripto: </s>
  <s xml:id="echoid-s2605" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2606" xml:space="preserve">multa quæ dein-<lb/>ceps ſequuntur, velut indicabimus.</s>
  <s xml:id="echoid-s2607" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2608" xml:space="preserve">Τὸ ✠ φῶς ὅ{τα}ν{προ}đε{σὸ}ν {ὑπό} {τι}νων {χρ}ω{σθ}ῇ, {καὶ} <lb/>{γέν}η{ται} φοινι{κο}ℨ, ἢ {πο}ῶδꝗ̃ : </s>
  <s xml:id="echoid-s2609" xml:space="preserve">{καὶ} {τὸ} {ἀν}α{κλ}α{σθὲ}ν {προ}-<lb/>đέ{ση} {πρὸ}ς ἕτꝑόν{τι} {χρ}ῶμα, {πά}λιν ὑπ'ἐκ{εί}νου {κε}ρ{αν} <lb/>νύꝗ̃ον, ἄ{λλ}{ην} {τι}νὰ λαμβ{άν}{ει} τ{οῦ} {χρ}ώμα{το}ς {κρ}ά{σι}ν: </s>
  <s xml:id="echoid-s2610" xml:space="preserve">{και} <lb/>א {πά}℔ον ꝓℨε{χῶ}ς {μὲν}, οὐκ {αἰ}{σθ}η{τῶ}ς {δὲ}, {ἐν}ίο{τε} παρα-<lb/>{γί}νε{ται} {πρὸ}ς {τὰ}ς ὄ ψ*ς, {ἐκ} {πο}{λλ}ῶν {μὲν} {κε}{κρ}α{μέ}νων {χρ}ω <lb/>{μά}{τω}ν, {ἑν}ὸς δέ {τι}νος {τῶν} {μά}λι{ςα} {ἐπι}{κρ}ατὸ'ℨ{τω}ν, {πο}ιὸ^ℨ <lb/>{τὴν} {αἴ}{σθ}η{σι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2611" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {κα}θ)ὕ{δα}{το}ς, ὑ{δα}{το}{ει}{δῆ} μᾶ{λλ}ον φ{αί}
<pb o="92" file="0098" n="98" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
νε{ται} {καὶ} {τὰ} {ἐν} τοῖς {κα}{τό}{πτ}ροις, ὁμοί{ας} ἔעν{τα} {χρ}ό{ας} {ταῖ}ς <lb/>{τῶ}ν {κα}{τό}{πτ}ρων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2612" xml:space="preserve">ὃ {καὶ} \`ὧ {τὸ}ν ἀέρα οἰη{τέ}ον {συ}μβ{αί}ν{ει}ν:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2613" xml:space="preserve">Lumen enim quando illabens ab aliqui-<lb/>bus coloratur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2614" xml:space="preserve">fit puniceum, aut herba-<lb/>ceum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2615" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2616" xml:space="preserve">quando <emph style="sc">Q VOD TEMPERA-<lb/>TVM EST</emph> incidit in alium quempiam <lb/>colorem, rurſus ab illo temperatum, aliud <lb/>quoddam ſumit coloris temperamentum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2617" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2618" xml:space="preserve">id aſsiduè quidem patiens, ſed non ſen <lb/>ſibiliter, interdum accedit ad oculos, ex <lb/>multis quidem temperatum coloribus, ſed <lb/>vno quopiam ex iis quæ maximè præpol-<lb/>lent, ſenſum creans. </s>
  <s xml:id="echoid-s2619" xml:space="preserve">Quapropter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2620" xml:space="preserve">per <lb/>aquam aquea magis apparẽt; </s>
  <s xml:id="echoid-s2621" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2622" xml:space="preserve">quæ viden-<lb/>tur in ſpeculis, colores habere ſimiles ſpe-<lb/>culorum cernuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2623" xml:space="preserve">quod etiam in aëre <lb/>euenire putandum eſt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2624" xml:space="preserve">Demonſtrat quo pacto colores multiplicantur, eo <lb/>rúmque apparentiæ variantur, ex miſtione luminis, <lb/>coloris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2625" xml:space="preserve">medii, aëris inquàm vel aquæ, per quæ lu-<lb/>men cernitur vnitúrq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2626" xml:space="preserve">coloribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2627" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2628" xml:space="preserve">ſimilis eſt ratio <lb/>omnium aliorum mediorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2629" xml:space="preserve">cauſa enim redditur di <lb/>ctorum, quę multum quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2630" xml:space="preserve">ad ea quę ſequuntur con <lb/>ducit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2631" xml:space="preserve">quandoquidem textu proximo, colligit vnde <lb/>omnis medius color oriatur, prout nobis quidem ap-<lb/>paret. </s>
  <s xml:id="echoid-s2632" xml:space="preserve">Inquit igitur, quòd lumen quando incidit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2633" xml:space="preserve"><lb/>occurrit aliquibus corporibus coloratis, puta vitro, <lb/>coloratur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2634" xml:space="preserve">induit eius colorẽ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2635" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2636" xml:space="preserve">pro exemplo ſub-<lb/>nectit puniceum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2637" xml:space="preserve">herbaceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2638" xml:space="preserve">Deinde ſubiungit
<pb o="93" file="0099" n="99" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
rationem, quare id iterum variatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2639" xml:space="preserve">quoniam, inquit, <lb/>hoc quod temperatur, ex lumine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2640" xml:space="preserve">colorato corpo-<lb/>re, vel medio, viridi verbi gratia, aut puniceo, inci-<lb/>dens in alium colorem hoc eſt in aliud corpus colo-<lb/>ratum vel perſpicuum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2641" xml:space="preserve">diaphanum, vel non perſpi-<lb/>cuum niſi in extremo; </s>
  <s xml:id="echoid-s2642" xml:space="preserve">ſumit aliud temperamentum, <lb/>atque ita alio modo apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2643" xml:space="preserve">verùm ſcire conuenit, in <lb/>altero noſtro exemplari legi non ἀνακερασθὲ008 ſed ἀνακλα <lb/>σθὲ008 &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2644" xml:space="preserve">meo iudicio rectius, vt dicendum ſit, reuerbe <lb/>ratum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2645" xml:space="preserve">nam non ſolùm lumen incidens in aliquod co <lb/>loratum inficitur eius colore: </s>
  <s xml:id="echoid-s2646" xml:space="preserve">ſed etiã id quod refran-<lb/>gitur ab illo, illabens in aliud corpus coloratum, aliã <lb/>induit coloris imaginem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2647" xml:space="preserve"><emph style="sc">ATQVE ID ASSIDVE'<unsure/> <lb/>QVIDEM</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2648" xml:space="preserve">Occurrit tacitæ cuidã dubitationi, num <lb/>ſcilicet hoc continuè fiat, cùm non ſemper varietas <lb/>hæc appareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2649" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2650" xml:space="preserve">ait, aſsiduè quidem continuéque id <lb/>fieri, verùm non ſemper ſenſu deprehendi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2651" xml:space="preserve">at inter-<lb/>dum, inquit, accedit ad oculos, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2652" xml:space="preserve">ſenſu percipitur; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2653" xml:space="preserve">ídq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2654" xml:space="preserve">bifariam: </s>
  <s xml:id="echoid-s2655" xml:space="preserve">vel quia miſtio vicinior ſit, vel quia co <lb/>lor quiſpiã præpolleat, vt ſilicet vnus in miſtione vin <lb/>cat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2656" xml:space="preserve">obtineat reliquos. </s>
  <s xml:id="echoid-s2657" xml:space="preserve">Ex his ſume duo principia, <lb/>vnum, quòd ſemper fit variatio, propter iam dictas <lb/>cauſas: </s>
  <s xml:id="echoid-s2658" xml:space="preserve">alterum, quòd ea non ſemper appareat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2659" xml:space="preserve">ſen <lb/>ſu diiudicetur; </s>
  <s xml:id="echoid-s2660" xml:space="preserve">quoniam non ſemper vnus in miſtio-<lb/>ne prædominatur, ſuperátq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2661" xml:space="preserve">alios, ita vt poſsit vnius <lb/>coloris imaginem ſenſui offerre. </s>
  <s xml:id="echoid-s2662" xml:space="preserve">Poſtremò conclu-<lb/>dit, colores ſæpe eam imaginem referre, qua media <lb/>colorantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2663" xml:space="preserve">quare quæ in aqua videntur, aquea appa <lb/>rent: </s>
  <s xml:id="echoid-s2664" xml:space="preserve">ſimiliter quæ ſpectantur in ſpeculis coloratis, <lb/>ſpeculorum colore videntur colorari. </s>
  <s xml:id="echoid-s2665" xml:space="preserve">Adde, quòd vt <lb/>Ariſtoteles tertio Meteororum docet, quibus humi-<lb/>di ſupra modum ſunt oculi, in iis citò lumen refrin-<lb/>gitur, ob imbecillitatem, atque iccirco res iis apparẽt
<pb o="94" file="0100" n="100" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
craſsiuſculæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2666" xml:space="preserve">Verùm quid hîc author appellat ſp ecu-<lb/>lum, inquirendum videtur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2667" xml:space="preserve">vtrum id quod Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2668" xml:space="preserve">ter-<lb/>tio Meteoror. </s>
  <s xml:id="echoid-s2669" xml:space="preserve">ponit nubem videlicet craſſam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2670" xml:space="preserve">hu-<lb/>midam; </s>
  <s xml:id="echoid-s2671" xml:space="preserve">vt intelligat ea quæ per eiuſmodi ſpecula vi-<lb/>dentur, apparere aquea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2672" xml:space="preserve">obſcura. </s>
  <s xml:id="echoid-s2673" xml:space="preserve">(quod aëri quoq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2674" xml:space="preserve">poteſt adaptari &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2675" xml:space="preserve">perlucidis.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2676" xml:space="preserve">an vitrea ſpecula, aut <lb/>quæ appellant cryſtallina, atque eiuſmodi alia? </s>
  <s xml:id="echoid-s2677" xml:space="preserve">Sed ad <lb/>rem facit prior interpretatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s2678" xml:space="preserve">Hæc tamen omnia de-<lb/>ſunt in manuſcripto altero.</s>
  <s xml:id="echoid-s2679" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2680" xml:space="preserve">Ως{τε} {ἐκ} {τρ}ιῶν Jν0 {τὰ}ς {χρ}ό{ας} ἁ{πά}♋ {με}{μι}{γμ}{έν}{ας}, <lb/>{τοῦ} φω{τὸ}ς: </s>
  <s xml:id="echoid-s2681" xml:space="preserve">{καὶ} {δἰ}ὧν φ{αί}νε{ται} {τὸ} φῶς, οἷον {τοῦ} {τε} ὕ{δα}{το}ς <lb/>{καὶ} {τοῦ} ἀέρος; </s>
  <s xml:id="echoid-s2682" xml:space="preserve">{καὶ} {τρ}ί{το}υ {τω}=ν {ὑπο}{κει}\'ꝗ̃ων {χρ}ωμά{τω}ν, <lb/>ἀφ'ὦν {ἀν}α{κλ}ᾶ℞ {συ}μβ{αί}ν{ει} {τὸ} φῶς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2683" xml:space="preserve">Itaque colores omnes mixti ex tribus gi-<lb/>gnuntur, lumine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2684" xml:space="preserve">per quæ apparet lumẽ, <lb/>ceu aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2685" xml:space="preserve">aëre, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2686" xml:space="preserve">tertio ſubiectis colori-<lb/>bus, à quibus contingit lumen refrangi.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2687" xml:space="preserve">Omnia quæ prædixit quaſi in ſummam quandam <lb/>contrahit, exponens quibus de cauſis fiat mediorum <lb/>colorum variatio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2688" xml:space="preserve">inquit tres eſſe, primam lumen, <lb/>quod ſe habet vt forma: </s>
  <s xml:id="echoid-s2689" xml:space="preserve">ſecundam, medium, aërem <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2690" xml:space="preserve">aquam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2691" xml:space="preserve">ſimilia quibus lumẽ videtur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2692" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2693" xml:space="preserve">tertiam, <lb/>ſubiectum colorem, à quo lumem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2694" xml:space="preserve">radii reflectun-<lb/>tur, atque hunc intellexit, cum ſuprà dixit, in quod <lb/>incidunt radii &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2695" xml:space="preserve">lumen. </s>
  <s xml:id="echoid-s2696" xml:space="preserve">Sed hæſitabit quiſpiam, quo <lb/>modo cum dictum ſit colores omnes componi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2697" xml:space="preserve">gi-<lb/>gni ex albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2698" xml:space="preserve">nigro, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2699" xml:space="preserve">Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2700" xml:space="preserve">lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2701" xml:space="preserve">de Senſu id doceat <lb/>híc aſſerat tria eſſe ex quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2702" xml:space="preserve">ſiant omnes colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s2703" xml:space="preserve">Di-<lb/>cendum eſt, authorem hîc aſsignare cauſas varieta-<lb/>tum colorum apparẽtium: </s>
  <s xml:id="echoid-s2704" xml:space="preserve">at cùm Ariſtoteles inquit <lb/>omnes colores conſtare ex albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2705" xml:space="preserve">nigro, loquitur de
<pb o="95" file="0101" n="101" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
veris coloribus, qui ſunt in rebus naturalibus, de qui <lb/>bus infra agetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2706" xml:space="preserve">Atqui hæc non habentur in altero <lb/>manuſcripto.</s>
  <s xml:id="echoid-s2707" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2708" xml:space="preserve">Τὸ {δὲ} λ{ευ}{κὸ}ν {καὶ} {δι}αφ{αν}\`ꝗ̃ , ὅ{τα}ν {μὲν} {ἀρ}{αι}ὸν ᾖ σφό-<lb/>{δρ}α, φ{αί}νε{ται} τῷ {χρ}ώμα{τι} ἀερο{ει}{δὲ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2709" xml:space="preserve">{ἐπὶ} {δὲ} {τῶν} {πυ}κνῶν. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2710" xml:space="preserve">{ἐπὶ} {πά}ν{τω}ν, ἐ{πι}φ{αί}νε{ταί} {τι}ς ἀ{χλ}{ί<unsure/>ς}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2711" xml:space="preserve">{κα}θά i {ἐπὶ} {τοῦ} ὕ-<lb/>{δα}{το}ς {καὶ} ὑ{άλ}ου; </s>
  <s xml:id="echoid-s2712" xml:space="preserve">{καὶ} {τοῦ} ἀέρος, ὅ{τα}ν ᾖ {πα}χ{ίς}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2713" xml:space="preserve">{τῶ}ν {γὰρ} {αὐ}-<lb/>{τῶ}ν, ꝗ {τὴν} πυκνό{τη}{τα} {πα}ν{τα}\'ע{θε}ν ἐκλ{ει}{πο}υ{σῶ}ν, οὐ <lb/>{δαυ}ά{με}θα {τὰ} {ἐν}{τὸ}ς {αὐ}{τῶ}ν ἀ{κρ}ιβῶς {δι}ορᾷν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2714" xml:space="preserve">ὁ {δὲ} ἀὴρ ἐγ-<lb/>{γύ}{θε}ν {μὲν} θεωρούꝗ̃ος, οὐ{δὲ}ν ἔ{χει}ν φ{αί}νε{ται} {χρ}ῶμα. </s>
  <s xml:id="echoid-s2715" xml:space="preserve">ꝗ <lb/>{γὰρ} {τὴν} {ἀρ}{αι}ό {τη}τα, {ὑπὸ} {τῶ}ν {αὐ} {γῶ}ν {κρ}α{τεῖ}{ται}, {χω}{ρι} <lb/>ξόꝗ̃ος ὑπ' {αὐ}{τῶ}ν, {πυ}κνο{τέ}ρων οὐ{σῶ}ν, {καὶ} {δι}αφ{αι}νὸ'ꝗ̃ων <lb/>{δἰ}{αὐ}{τοῦ} {ἐν} βάθ{ει} {δὲ} θεωροὺ'ꝗ̃ου, ἐ♑υ{τά}{τω} φ{αί}νε{ται} τῷ <lb/>{χρ}ώμα{τι} {κυ}{αν}ο{ει}{δὴ}ς, ꝗ {τὴν} {ἀρ}{αι}ό {τη}{τα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2716" xml:space="preserve">ᾗ {γὰρ} λ{εί}{πε}ι \`ח <lb/>φῶς, {ταύ}τῃ {σκ}ότῳ {δι}{ει}λημ\'ꝗ̃ος, φ{αί}νε{ται} {κυ}{αν}ο{ει}{δή}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2717" xml:space="preserve"><lb/>ἐ{πι}{πυ}κνωθ{εὶ}ς {δὲ}, {κα}θάi {καὶ} \`ח ὕ{δω}ρ, {πά}ν{τω}ν λ{ευ}{κό}{τα}-<lb/>{το}ς {ἐστὶ}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2718" xml:space="preserve">Album autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2719" xml:space="preserve">diaphanum, quando ra <lb/>rum fuerit valde, apparet colore aëreum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2720" xml:space="preserve"><lb/>in denſis verò omnibus, apparet quædam <lb/>caligo, quemadmodum in aqua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2721" xml:space="preserve">vitro, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2722" xml:space="preserve"><lb/>aëre, quando fuerit craſſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2723" xml:space="preserve">radiis enim pro <lb/>pter denſitatem vndiquaque deficientibus, <lb/>nequimus quæ intra eos ſunt exactè perſpi <lb/>cere. </s>
  <s xml:id="echoid-s2724" xml:space="preserve">* Aër autem cominus inſpectus, nul-<lb/>lum videtur habere colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2725" xml:space="preserve">nam propter <lb/>raritatem à radiis vincitur, ab iis ſeparatus <lb/>cùm denſiores ſint, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2726" xml:space="preserve">per eum appareant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2727" xml:space="preserve"><lb/>Cùm verò in profundo cernitur, proximè
<pb o="96" file="0102" n="102" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
apparet colore cyaneus; </s>
  <s xml:id="echoid-s2728" xml:space="preserve">propter raritatem. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2729" xml:space="preserve">vbi enim deficit lumen, ibi tenebra interce-<lb/>ptus, apparet cyaneus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2730" xml:space="preserve">condenſatus autẽ <lb/>quemadmodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2731" xml:space="preserve">aqua, omnium albiſsi-<lb/>mus eſt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2732" xml:space="preserve">Cùm ad certũ numerum cauſas infinitatis colorũ <lb/>reduxerit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2733" xml:space="preserve">multa de lumine, multáq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2734" xml:space="preserve">de coloribus <lb/>explicuerit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2735" xml:space="preserve">verba fecerit de aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2736" xml:space="preserve">aëre, quæ ſunt <lb/>prima media: </s>
  <s xml:id="echoid-s2737" xml:space="preserve">vt de tertia cauſa colorum mediorum, <lb/>in præſenti declarat diuerſam naturam aëris &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2738" xml:space="preserve">aquæ, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2739" xml:space="preserve">aliorum mediorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2740" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2741" xml:space="preserve">Sumit primò, quòd quan-<lb/>do medium fuerit album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2742" xml:space="preserve">perſpicuum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2743" xml:space="preserve">vel quando <lb/>corpus aliquod, fuerit eiuſmodi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2744" xml:space="preserve">valde rarum, co-<lb/>lore aëreum apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2745" xml:space="preserve">Ratio in promptu eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2746" xml:space="preserve">nam pro-<lb/>pter ſuam perſpicuitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2747" xml:space="preserve">luciditatem, aër colorẽ <lb/>album ſibi vendicat; </s>
  <s xml:id="echoid-s2748" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2749" xml:space="preserve">vt ipſe paulò poſt inquiet, ſi ci <lb/>tra externam humiditatem, in aqueam craſsitiem co-<lb/>ierit, albiſsimum corpus apparebit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2750" xml:space="preserve"><emph style="sc">IN DENSIS VE <lb/>RO'<unsure/> OMNIBVS</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2751" xml:space="preserve">Sumit aliud corpus dẽſiuſculum, <lb/>in cuius ſuperficie, (hoc enim ſignificat, ἐπιφ{αί}νετ{αι}.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2752" xml:space="preserve"><lb/>ſemper viſitur nubecula quædã, quam vocat ἀχ λ{ὺν}, <lb/>hoc eſt caliginem, vt in aqua &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2753" xml:space="preserve">vitro. </s>
  <s xml:id="echoid-s2754" xml:space="preserve">in iis enim ap-<lb/>paret quædam nubecula ex atro albicans: </s>
  <s xml:id="echoid-s2755" xml:space="preserve">vt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2756" xml:space="preserve">in aë-<lb/>re, quando externo lentore craſſeſcit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2757" xml:space="preserve">humidior fa-<lb/>ctus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2758" xml:space="preserve">Subdit autem rationem, quare hoc non ſit <lb/>medium exquiſitum, réſque non ita exacte videntur, <lb/>ſicut in medio albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2759" xml:space="preserve">diaphano. </s>
  <s xml:id="echoid-s2760" xml:space="preserve">radiis enim, inquit, <lb/>propter denſitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2761" xml:space="preserve">craſsitudinem aëris deficienti-<lb/>bus, nequimus quæ intra eum conduntur exactè vi-<lb/>dere, hoc eſt cernere, quales ſua natura ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2762" xml:space="preserve">Cęterum <lb/>hùc ſe infert difficultas, quo pacto, ſi per medium <lb/>craſsiuſculum res non videntur exactè, per aquam, et
<pb o="97" file="0103" n="103" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
per conſpicilia, cernimus eas maiores, quàm reuera <lb/>ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2763" xml:space="preserve">Equidem quod ad inſtitutum ſpectat, dicerem, <lb/>quòd per medium craſſum res non apparent exactè <lb/>quales ſunt, quia aliàs breuiores aut longiores, aliàs <lb/>integræ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2764" xml:space="preserve">continentes, aut confractæ videntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2765" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2766" xml:space="preserve"><lb/>quamuis res propter defectum facultatis viſiuæ me-<lb/>lius per perſpicilla repræſentantur, non tamen cen-<lb/>ſendum, eas tales oſtendi quales ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2767" xml:space="preserve">Sed maiores vi-<lb/>dentur, quia per media craſsiuſcula, omnia apparent <lb/>craſsiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s2768" xml:space="preserve">Nihilominus per album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2769" xml:space="preserve">rarum medium, <lb/>omnia rectius &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2770" xml:space="preserve">ſincerius deferuntur ad ſua ſenſo-<lb/>ria. </s>
  <s xml:id="echoid-s2771" xml:space="preserve">Vnde per aërem ſonus melius perfertur, quàm <lb/>per aquam, aut aliud medium craſsiuſculum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2772" xml:space="preserve">ſic odor <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2773" xml:space="preserve">ſapor, rectius in aëre deprehenduntur, quàm alio <lb/>medio. </s>
  <s xml:id="echoid-s2774" xml:space="preserve">Quid verò cauſæ ſit, ob quam quidam melius <lb/>eminus res intueantur, quàm cominus accedentes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2775" xml:space="preserve"><lb/>contrà: </s>
  <s xml:id="echoid-s2776" xml:space="preserve">in libro de Senſu docetur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2777" xml:space="preserve">nos aliàs Diis be <lb/>nè fauentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2778" xml:space="preserve">explicabimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2779" xml:space="preserve">Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2780" xml:space="preserve">quinto de Generat. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2781" xml:space="preserve">Animal. </s>
  <s xml:id="echoid-s2782" xml:space="preserve">cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s2783" xml:space="preserve">i. </s>
  <s xml:id="echoid-s2784" xml:space="preserve">multa dicit, de viſione à longe, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2785" xml:space="preserve">acu-<lb/>tie videndi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2786" xml:space="preserve"><emph style="sc">AER AVTEM COMINVS IMSPE-<lb/>CTVS</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2787" xml:space="preserve">Docuit aërem habere album colorem, nunc <lb/>quoniam propè inſpectus videtur colore carere, eius <lb/>adfert rationem, quæ eſt multa ſua raritas, quæ à ra-<lb/>diis cùm ſint denſiores, vincitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2788" xml:space="preserve">Vincitur quidem, <lb/>quoniam nihil aëris apparet, ſed ſoluùm lumen, vt ni-<lb/>hil videatur habere coloris; </s>
  <s xml:id="echoid-s2789" xml:space="preserve">à radiis ſeparatus, diſtra-<lb/>ctus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2790" xml:space="preserve">diuiſus in partes adeò minutas, vt ſenſum <lb/>effugiant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2791" xml:space="preserve">Et quoniam multa deſunt in altero manu-<lb/>ſcripto ex prędictis, vſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2792" xml:space="preserve">ad eam partem, qua agit de <lb/>aëre, libet totum locum adſcribere ex antiquo, vt co-<lb/>gnoſcatur, quomodo inter ſe cohęreãt, poſt ea verba <lb/>διά{τὸ} {καὶ} {τὸ} φῶσ ἀ{λλ}οιοτέραν ἔχ {ει}ν χρόαν, ſequitur hoc pa-<lb/>cto, διαφόρωσ {δὲ} {καὶ} ♄ τὰ κεραννύμενα χρώματα, ἐν {τῷ} {καὶ} αὖ
<pb o="98" file="0104" n="104" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
θισ ἄλλοισ συγκεράννυ℞, φ{αί}νοντ{αι} ὅθεν {καὶ} ὁ ἀὴρ ἐ{γγ}ύθε008 &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2793" xml:space="preserve">reli <lb/>qua prout in impreſsis leguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2794" xml:space="preserve">hoc eſt, Diuerſo au <lb/>tem modo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2795" xml:space="preserve">hi temperati colores, quòd rurſus etiã <lb/>cum aliis contemperantur, apparent. </s>
  <s xml:id="echoid-s2796" xml:space="preserve">Vnde &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2797" xml:space="preserve">aër <lb/>cominus inſpectus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2798" xml:space="preserve">Attamen poſtrema hæc, Vnde &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2799" xml:space="preserve"><lb/>aër, non videntur, meo quidem iudicio, aptè priorib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2800" xml:space="preserve">connecti. </s>
  <s xml:id="echoid-s2801" xml:space="preserve"><emph style="sc">CV'M<unsure/> VERO'<unsure/> IN PROFVNDO CER-<lb/>NITVR</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2802" xml:space="preserve">Hęc obſcuriora videntur, dabimus tamen <lb/>operam, vt illuſtrentur, quantum quidem ex ſuperio <lb/>ribus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2803" xml:space="preserve">ſequentibus licuit depromere. </s>
  <s xml:id="echoid-s2804" xml:space="preserve">Demonſtra-<lb/>uit aërem qui propè eſt, nullius coloris videri: </s>
  <s xml:id="echoid-s2805" xml:space="preserve">expli-<lb/>cat in præſentia, quòd is qui eminus conſpicitur, ap-<lb/>paret cæruleus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2806" xml:space="preserve">atque ita illud in profundo, reſpon-<lb/>debit illi quod antè dixerat, cominus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2807" xml:space="preserve">vt ſit ſenſus, <lb/>quòd aër qui videtur in profundo, procúlq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2808" xml:space="preserve">à nobis, <lb/>quemadmodum in ſpecu, apparet proximè coloris <lb/>cyanei, quaſi dicat, quòd ſatis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2809" xml:space="preserve">proximè accedat ad <lb/>colorem cyaneum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2810" xml:space="preserve">vel primò. </s>
  <s xml:id="echoid-s2811" xml:space="preserve">perinde ac ſi diceret, <lb/>quòd id quod primum in aëris profundo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2812" xml:space="preserve">à longe <lb/>videtur ſit color cyaneus, quando ſcilicet nubibus <lb/>caret aër &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2813" xml:space="preserve">ſerenus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2814" xml:space="preserve">Et reddit rationem, quare <lb/>cyaneus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2815" xml:space="preserve">non niger, aut viridis, aut puniceus, aut <lb/>alíus coloris repræſentetur, duas adferens cauſas, <lb/>nempe, raritatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2816" xml:space="preserve">defectum luminis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2817" xml:space="preserve">nam propter <lb/>luminis defectum, cum intercipiatur à tenebra ea <lb/>parte qua deficit lumen videtur cyaneus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2818" xml:space="preserve">Vel aliter, <lb/>defectu luminis radii viſiui ſi viſus fit extramitten-<lb/>do, talis apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2819" xml:space="preserve">cùm Ariſtoteles tertio Meteoro-<lb/>rum, dicat, res vbi deficit viſus apparere nigras. </s>
  <s xml:id="echoid-s2820" xml:space="preserve">Non <lb/>apparet autem niger propter raritatem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2821" xml:space="preserve">nec puniceus <lb/>quia opus eſſet præſentia multi luminis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2822" xml:space="preserve">denſitate: </s>
  <s xml:id="echoid-s2823" xml:space="preserve"><lb/>nec viridis cùm deſit claritas, quæ in viridi eſt neceſ-<lb/>ſaria: </s>
  <s xml:id="echoid-s2824" xml:space="preserve">ſed apparet cœruleus, qui medius eſt, inter viri-
<pb o="99" file="0105" n="105" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
dem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2825" xml:space="preserve">nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2826" xml:space="preserve">Verùm dicas, quæ eminus videntur, <lb/>vt iam oſtenſum fuit, omnia videri nigra; </s>
  <s xml:id="echoid-s2827" xml:space="preserve">ſed intelli-<lb/>gendum eſt videri nigra, hoc eſt obſcura, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2828" xml:space="preserve">vergen-<lb/>tia ad nigredinem, non quod ſemper ſint exquiſitè ni <lb/>gra, niſi penitus priuentur lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s2829" xml:space="preserve"><emph style="sc">CONDENSATVS <lb/>AVTEM</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2830" xml:space="preserve">Declarat alium colorem in aëre apparen-<lb/>tem, nempe albiſsimum, aër ſua quidem natura, vt di <lb/>ctum eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2831" xml:space="preserve">claritate eſt albus: </s>
  <s xml:id="echoid-s2832" xml:space="preserve">ſed cum denſatur, mul <lb/>tò maximè albicat, quoties tantæ fit denſitatis, quan <lb/>tæ eſt aqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s2833" xml:space="preserve">Poteſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2834" xml:space="preserve">fortaſſe non citra rationem in-<lb/>telligi, aërem ita fieri album cum denſatur, quemad-<lb/>modum aqua fit alba, cum denſatur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2835" xml:space="preserve">coit in glaciẽ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2836" xml:space="preserve">Denſitas autem rei lucentis, facit vt res magis luceat <lb/>iccirco ſtellæ lucidiſsimę apparent, cùm ſint partes or <lb/>bis denſiores. </s>
  <s xml:id="echoid-s2837" xml:space="preserve">Sed in elementis denſitas albicantem <lb/>efficit luciditatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2838" xml:space="preserve">Præterea alba denſata reddi albio <lb/>ra, deprehenditur vel ex ouis, quæ vbi excocta ſunt, <lb/>multo fiunt candidiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s2839" xml:space="preserve">Verùm quòd dictum eſt de <lb/>aëris denſitate, id verum eſſe intelligas, ſi non admi-<lb/>ſcetur humor vel corpus extraneum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2840" xml:space="preserve">et ſi ſerenus eſt, <lb/>aut quoad eius fieri poteſt maximè purus.</s>
  <s xml:id="echoid-s2841" xml:space="preserve"/>
</p>
</div>
<div xml:id="echoid-div8" type="section" level="1" n="8">
<head xml:id="echoid-head21" xml:space="preserve">DE COLORIBVS</head>
<head xml:id="echoid-head22" xml:space="preserve">ARTIFICIALIBVS</head>
<head xml:id="echoid-head23" xml:space="preserve">CAP. IIII.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s2842" xml:space="preserve">ΤΑ<unsure/> {δὲ} βα{πτ}όꝗ̃α {πά}ν{τα}, {τὰ}ς {χρ}ό{ας} ◠ {τῶν} βα{πτ}όν <lb/>{τω}ν λαμβ{άν}{ει}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2843" xml:space="preserve">{πο}{λλ}ὰ {μὲν} {γὰρ} {καὶ} {το}ῖς {ἄν}{θε}{σι}, {καὶ} <lb/>τοῖς φυὸ'ꝗ̃οις {καὶ} {ταῖ}ς ῥίζ{αι}ς βα{πτ}ε□, {καὶ} φλοιοῖς, <lb/>{καὶ} ξύλοις, {καὶ} φύ{λλ}οις, {καὶ} {κα}ρ{πο}ῖς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2844" xml:space="preserve">ἔτι {δὲ} {πο}{λλ}ὰ {μὲν} γῆ, <lb/>{πο}{λλ}ὰ {δὲ} ἀφρῶ, {πο}{λλ}ὰ {δὲ} {καὶ} {με}λ{αν}{τη}{ρί}ᾳ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2845" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ}, {καὶ} τοῖς
<pb o="100" file="0106" n="106" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
{τῶ}ν ζώων {χυ}λοῖς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2846" xml:space="preserve">{κα}θα i {καὶ} \`ח {ἁλ}ουρ{γὲ}ς {τῇ} {πο}ρφύρᾳ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2847" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ}, οἴνῳ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2848" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ} {κα}{πν}ῷ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2849" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ}, {κο}νίᾳ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2850" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ}, θαλά{ττ}ῃ, ὥς-<lb/>i {τὰ} {τρ}ι{χώ}μα{τα} {τῶ}ν θαλα{ττ}ίων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2851" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ταῦ}{τα} {πά}ν-<lb/>{τα}, ὑ{πὸ} {τῆ}ς θαλά{ττ}ης {γί}νον{ται} πυῤῥά. </s>
  <s xml:id="echoid-s2852" xml:space="preserve">{καὶ} ὅλως ὅ α {χρ}ό{ας} <lb/>ἰ{δί}{ας} ἔ{χει}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2853" xml:space="preserve">ἀ{εὶ} {γὰρ} ◠ {πά}ν{τω}ν {αὐ}{τῶ}ν ἅμα τῷ{τε} ὑ{γρ}ῷ <lb/>{καὶ} τῷ {θε}ρμῷ, {τῶ}ν {χρ}ωμά{τω}ν ꝓℨ{ει}{σι}όν{τω}ν {εἰ}ς τοὺς {τῶ}ν <lb/>βα{πτ}ὸ'ꝗ̃ων {πό}ρο{ις}, ὅ{τα}ν ἀ{πο}ξηρ{αν}θῇ, {τὰ}ς ἀπ' ἐ{κεί}νων <lb/>{χρ}ό{ας} λαμβ{άν}{ει}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2854" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {πο}{λλ}ά{κι}ς {αὐ}{τῶ}ν ἐκ{πλ}ℨε{ται}, <lb/>{τῶ}ν {ἀν}θῶν ἐκ {τῶ}ν {πό}ρων ἐῤῥυ{θέ}ντων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2855" xml:space="preserve">* {πο}{λλ}{ὰς} {δὲ} {καὶ} {αἱ} <lb/>ςύ☉(sun)ς {ἐν} {τῇ} βαφῇ {πο}ιοῦ{σι} {δι}αφορ{ὰς} {καὶ} {μί}ξ{ει}ς, {καὶ} {τὰ} {πά}-<lb/>{θη} {τῶ}ν βα{πτ}ὸ'ꝗ̃ων, ὥđꝑ {καὶ} {ἐπὶ} {τῆ}ς {κρ}ά{σε}ως {εἴ}ρη{ται} <lb/>{πρό}τꝑον. </s>
  <s xml:id="echoid-s2856" xml:space="preserve">βά{πτ}ε{ται} {δὲ}, {καὶ} {τὰ} {μέ}λ{αν}α {τῶ}ν ἐρίων. </s>
  <s xml:id="echoid-s2857" xml:space="preserve">οὐ μ{ὴν} <lb/>ὁ{μο}ίως {γε} τῷ {χρ}ώμα{τι} {γί}νε {ται} λαμ{πρ}ά. </s>
  <s xml:id="echoid-s2858" xml:space="preserve">ꝗ {τὸ} βά{πτ}ε-<lb/>℞ {το}{ὶς} {πό}ρο{ις} {αὐ}{τῶ}ν, {εἰ}ς {το}{ὶς} {τῶ}ν {ἀν}θῶν {εἰ}{σι}όν{τα}ς; </s>
  <s xml:id="echoid-s2859" xml:space="preserve">{τὰ} <lb/>{δὲ} {με}{τα}ξὺ {δι}α{ςή}μα{τα} {τῆ}ς {τρ}ιעς, {μη}δε{μί}{αν} λαμβ{άν}{ει}ν <lb/>βαφ{ήν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2860" xml:space="preserve">λ{ευ}{κὰ} {μὲν} οὔ{τα} {καὶ} {πα}ρά{λλ}ηλα {κεί}ꝗ̃α τοῖς {χρ}ώ <lb/>μα{σι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2861" xml:space="preserve">{πο}ι{εῖ} {πά}ντα φ{αί}νε℞ {τὰ} {ἄν} {θη} λαμ{πρό} τꝑα. </s>
  <s xml:id="echoid-s2862" xml:space="preserve">{τὰ} <lb/>{μέ}λ{αν}α {δὲ}, {τὀ} {υν}{αν}{τί}ον, {σκ}ιερὰ {καὶ} ζοφώ{δη}. </s>
  <s xml:id="echoid-s2863" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {τὸ} {κα}λού <lb/>ꝗ̃ον ὄρφνιον, {εὐ}{αν}{θέ}{ςε}ρον {γί}νε℞ {τῶ}ν {με}λ{άν}ων, ἢ {τῶ}ν <lb/>λ{ευ}{κῶ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2864" xml:space="preserve">οὕ{τω} {γὰρ} ἀ{κρ}α{τέ}{σε}ρον {αὐ}{τῶ}ν φ{αί}νετ{αι} {τὸ} {ἄν}-<lb/>θος {κε}ρ{αν}νύꝗ̃ον {ταῖ}ς {τοῦ} {μέ}λ{αν}ος {αὐ}{γαῖ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s2865" xml:space="preserve">{κα}θ' {αὑ}{τὸ} {μὲν} <lb/>{γὰρ} \`ח {με}{τα}ξὺ {δι}ά{ςη}{μα} {τῶν} {πό}ρων, οὐχὁρᾶ{ται}, {δι}ὰ {σμ}ι <lb/>{κρ}ό{τη}{τα}, {κα}θάi οὐ {δὲ} {κα} {ττ}ίτꝑος τῷ {χα}λκῷ {κρ}αθ{εὶ}ς, <lb/>οὐ {δὲ} {τῶ}ν ἄ{λλ}ων οὐ{δὲ}ν {τῶ}ν τοιού{τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s2866" xml:space="preserve">{τῶ}ν {δὲ}βα{πτ}ὸ'ꝗ̃ων <lb/>{τὰ} {χρ}ώμα{τα} ἀ{λλ}οιοῦ{ται}, ꝗ {τὰ}ς ἐιρὴ'ꝗ̃{ας} {αἰ}{τί}{ας}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2867" xml:space="preserve">Porrò quæ tinguntur, omnia colores à <lb/>tingentibus ſumunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2868" xml:space="preserve">multa enim floribus, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2869" xml:space="preserve">terra naſcentibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2870" xml:space="preserve">radicibus tinguntur <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2871" xml:space="preserve">corticibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2872" xml:space="preserve">lignis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2873" xml:space="preserve">foliis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2874" xml:space="preserve">fructibus <lb/>† præterea multa, terra; </s>
  <s xml:id="echoid-s2875" xml:space="preserve">multa, ſpuma; </s>
  <s xml:id="echoid-s2876" xml:space="preserve">multa
<pb o="101" file="0107" n="107" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2877" xml:space="preserve">atramento. </s>
  <s xml:id="echoid-s2878" xml:space="preserve">quinetiam nonnulla, anima-<lb/>lium ſuccis, quemadmodum halurgus, pur <lb/>pura. </s>
  <s xml:id="echoid-s2879" xml:space="preserve">alia vino, quædam fumo, aliqua lixi-<lb/>uio, nonnulla mari, ceu pili maritimorum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2880" xml:space="preserve">etenim hi à mari ruffi euadunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2881" xml:space="preserve">Et omnino <lb/>quæ colores habent proprios. </s>
  <s xml:id="echoid-s2882" xml:space="preserve">ſemper enim <lb/>ab omnibus iis, vnà cum humido &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2883" xml:space="preserve">calido <lb/>coloribus ſimul ingredientibus in eorum <lb/>quæ tinguntur, meatus, quando aruerunt, <lb/>ab illis colores ſuſcipiunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2884" xml:space="preserve">quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2885" xml:space="preserve">ſæpe <lb/>numero ex iis eluuntur, floribus effluxis <lb/>ex meatibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2886" xml:space="preserve">Quinetiam aſtrictiones, mul-<lb/>tas gignunt in tinctura differentias, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2887" xml:space="preserve">mi-<lb/>ſtiones, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2888" xml:space="preserve">paſsiones eorum quæ tingun-<lb/>tur; </s>
  <s xml:id="echoid-s2889" xml:space="preserve">quomodo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2890" xml:space="preserve">de temperamento di-<lb/>ctum fuit anteà. </s>
  <s xml:id="echoid-s2891" xml:space="preserve">Tinguntur autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2892" xml:space="preserve">ni-<lb/>gra vellera, non tamen ſimili modo co-<lb/>lore fiunt ſplendida: </s>
  <s xml:id="echoid-s2893" xml:space="preserve">eo quòd meatus ipſo-<lb/>rum tingantur, ingredientes in florum po <lb/>ros: </s>
  <s xml:id="echoid-s2894" xml:space="preserve">verùm intermedia pili ſpatia, nullam <lb/>ſumunt tincturam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2895" xml:space="preserve">A lba quæ ſunt, quæq́ue <lb/>inuicem comparantur cum coloribus, effi-<lb/>ciunt, vt omnes flores appareant ſplẽdidio-<lb/>res:</s>
  <s xml:id="echoid-s2896" xml:space="preserve">nigra verò contrà, vt vmbroſi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2897" xml:space="preserve">caligi-<lb/>noſi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2898" xml:space="preserve">quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2899" xml:space="preserve">qui opacus vocatur, flori-<lb/>dior fit in nigris, quàm albis ita enim mera <lb/>cior ipſis apparet flos temperatus cum ra-
<pb o="102" file="0108" n="108" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
diis nigri. </s>
  <s xml:id="echoid-s2900" xml:space="preserve">nam per ſe interuallũ inter mea-<lb/>tus non videtur, propter exiguitatem: </s>
  <s xml:id="echoid-s2901" xml:space="preserve">velut <lb/>neque ſtannum temperatum æri, neque <lb/>aliud quippiam eiuſmodi. </s>
  <s xml:id="echoid-s2902" xml:space="preserve">Colores verò eo <lb/>rum quæ tinguntur, alterantur propter præ <lb/>dictas cauſas.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s2903" xml:space="preserve">Explicauit ſuperiori capite, cauſas, materialem vi <lb/>delicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2904" xml:space="preserve">efficientem infinitudinis apparentiæ colo-<lb/>rum: </s>
  <s xml:id="echoid-s2905" xml:space="preserve">interpoſuítq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2906" xml:space="preserve">conditionem medii aẽris &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2907" xml:space="preserve">aquæ, <lb/>quare ſcilicet aër, aliquando nullum referat colorem, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2908" xml:space="preserve">quare interdum cyaneum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2909" xml:space="preserve">quare nonnunquam <lb/>albiſsimum:</s>
  <s xml:id="echoid-s2910" xml:space="preserve">hoc capite, quod quartum facimus, cau-<lb/>ſas generationis coloris artificialis exponit, prout tin <lb/>ctores eum exprimunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2911" xml:space="preserve">Aſſumit autem hanc propoſi <lb/>tionem, quòd quæ tinguntur colores accipiunt ab <lb/>iis quæ tingunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2912" xml:space="preserve">atque id axioma verum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2913" xml:space="preserve">nam quę <lb/>tinguntur, non habent colorem ex ſeipſis, ſed ab aliis <lb/>mutuantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2914" xml:space="preserve">non aliunde quàm ab iis quę tingunt. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2915" xml:space="preserve">ergo omnia quæ tinguntur ſumunt colores ab illis <lb/>quæ tingunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2916" xml:space="preserve">De hinc enumerat complura genera <lb/>corporum tingentium. </s>
  <s xml:id="echoid-s2917" xml:space="preserve">multa, inquit, floribus tingun <lb/>tur, vt floribus croci: </s>
  <s xml:id="echoid-s2918" xml:space="preserve">multa plantis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2919" xml:space="preserve">terra naſcenti-<lb/>bus, vt herba iſatide, quam Latini glaſtum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2920" xml:space="preserve">vul-<lb/>gus guadum nominat, quæ inſignem nobilémque <lb/>reddit tincturam nigram: </s>
  <s xml:id="echoid-s2921" xml:space="preserve">multa radicibus, vt radici-<lb/>bus nucis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2922" xml:space="preserve">rubiæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2923" xml:space="preserve">quin &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2924" xml:space="preserve">corticibus multa, vt cor-<lb/>ticibus mali punicæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s2925" xml:space="preserve">multa lignis, vt eo quod berſili-<lb/>cum paſsim nuncupant: </s>
  <s xml:id="echoid-s2926" xml:space="preserve">multa foliis arborum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2927" xml:space="preserve">her-<lb/>barum, vt androſæmi: </s>
  <s xml:id="echoid-s2928" xml:space="preserve">multa fructibus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2929" xml:space="preserve">ſeminib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2930" xml:space="preserve">vt <lb/>cocco Gnidio. </s>
  <s xml:id="echoid-s2931" xml:space="preserve">Pręterea multa inficiũtur terra, vt ea <lb/>quæ macra dicitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2932" xml:space="preserve">multa ſpuma, vt ſpuma ferri: </s>
  <s xml:id="echoid-s2933" xml:space="preserve">mul-
<pb o="103" file="0109" n="109" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ta &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2934" xml:space="preserve">atramẽto, vt palàm eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2935" xml:space="preserve">quinetiam nonnulla, ani-<lb/>maliũ ſanie, vt purpurę, quę halurgum, quam vocant <lb/>ſaturatam purpuram reddit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2936" xml:space="preserve">Similiter multa tingun-<lb/>tur vino, multa fumo: </s>
  <s xml:id="echoid-s2937" xml:space="preserve">quæ notiora ſunt, quàm vt <lb/>exemplis indigeant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2938" xml:space="preserve">Aliqua lixiuio, vt libri huius ini-<lb/>tio fuit declaratum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2939" xml:space="preserve">nonnulla mari, vt iam demon-<lb/>ſtratum fuit ex Problematibus Ariſtotelis, primo ca-<lb/>pite. </s>
  <s xml:id="echoid-s2940" xml:space="preserve">mare enim pilos, capillos, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2941" xml:space="preserve">cutim ruffo colore <lb/>imbuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s2942" xml:space="preserve">Denique concludit, quòd omnia quibus pro <lb/>prii ſunt colores, cùm tinguntur, colorẽ mutuantur <lb/>ab iis quæ tingunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2943" xml:space="preserve">Vel hoc, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2944" xml:space="preserve">omnino quæ colores <lb/>habent proprios, ſignificat omnia, quæ ſuos habent <lb/>colores, tingendi facultate eſſe prædita. </s>
  <s xml:id="echoid-s2945" xml:space="preserve">prior tamen <lb/>expoſitio, ni fallor, rectius reſpondet inductioni. </s>
  <s xml:id="echoid-s2946" xml:space="preserve">Cæ-<lb/>terùm hîc alter codex, qui ferè cum impreſsis conſen <lb/>tit, nonnihil variat; </s>
  <s xml:id="echoid-s2947" xml:space="preserve">quod indicare libuit, ne quid in <lb/>noſtra diligẽtia deſideraretur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2948" xml:space="preserve">habet autẽ hoc modo, <lb/>πο{λλ}ὰ \`ꝗ̃ {γὰρ} τοῖσ ἄνθεσϊ βά{πτ}ετ{αι} τοῖσ φυὸ'ꝗ̃οισ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2949" xml:space="preserve">πο{λλ}ὰ {δὲ} ρἵ-<lb/>ζ{αι}σ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2950" xml:space="preserve">πο{λλ}ὰ {δὲ} φλοιοῖσ ἢ φύ{λλ}οισ, ἢ καρποῖσ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2951" xml:space="preserve">ἔ τι {δὲ} &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2952" xml:space="preserve">c. </s>
  <s xml:id="echoid-s2953" xml:space="preserve">quod <lb/>eſt, multa enim floribus tinguntur terra naſcentibus, <lb/>multa radicibus, multa corticibus, aut foliis, aut fru-<lb/>ctibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2954" xml:space="preserve">Præterea, &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s2955" xml:space="preserve">c. </s>
  <s xml:id="echoid-s2956" xml:space="preserve">quæ tamen parum admodum <lb/>ab excuſis differunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2957" xml:space="preserve"><emph style="sc">SEMPER ENIM</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2958" xml:space="preserve">Vbi gene-<lb/>ratim demonſtrauit, quænam ſint illa quæ tingant: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2959" xml:space="preserve">iam modum quo tingunt indicat ſimúlque oſtendit, <lb/>quo pacto color ſubit corpora, illíſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s2960" xml:space="preserve">adheret: </s>
  <s xml:id="echoid-s2961" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2962" xml:space="preserve">red-<lb/>dit rationem, quare tinctores vtantur aſtringẽtibus, <lb/>ceu galla &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2963" xml:space="preserve">chalcantho quod nuncupant vitriolum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2964" xml:space="preserve"><lb/>Inquit igitur, quòd ſemper ab omnibus iam enume-<lb/>ratis rebus tingentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s2965" xml:space="preserve">ſuſcipiunt colores ea quæ tin-<lb/>guntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2966" xml:space="preserve">non qurdem, quando iuxta ſeinuicem collo-<lb/>cantur, aut cum ſimul miſcentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s2967" xml:space="preserve">ſed vnà cum humi-<lb/>do &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2968" xml:space="preserve">calido; </s>
  <s xml:id="echoid-s2969" xml:space="preserve">in cortinis ſcilicet tinctorum, in quibus
<pb o="104" file="0110" n="110" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
tingentia decoquuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2970" xml:space="preserve">vbi vellera panni, cæteráque <lb/>quæ tingi poſtulant, impoſita, calido aperiente poros <lb/>corporis tingendi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2971" xml:space="preserve">è tingentibus flores colorum <lb/>educente, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2972" xml:space="preserve">humido abluente, coloribúſque ita ſi-<lb/>mul ingred entibus, in eorum quæ tinguntur mea-<lb/>tus, colorem contrahunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2973" xml:space="preserve">ſed ita, ſi adſit alia conditio, <lb/>vt areſcant. </s>
  <s xml:id="echoid-s2974" xml:space="preserve">nam tum denique ſuſcipiunt colorem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2975" xml:space="preserve"><lb/>retinent, vbi aruerunt, exiccatáque ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2976" xml:space="preserve">Hinc perſpi <lb/>ce longe diuerſos eſſe colores tinctorum, à coloribus <lb/>pictorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s2977" xml:space="preserve">nam hi ſolùm tabellis inducunt eos vt ad-<lb/>hæreant, illi verò decoquunt tingenda, quouſque im <lb/>bibantur, ſubeántque intimos meatus. </s>
  <s xml:id="echoid-s2978" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVOCIRCA <lb/>ET SAEPENVMERO</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s2979" xml:space="preserve">Monet niſi tincta exiccen-<lb/>tur, ſæpius vſu venire, vt colores eluantur ex meati-<lb/>bus, floribus effluxis. </s>
  <s xml:id="echoid-s2980" xml:space="preserve">nam proprium humidi eſt ef-<lb/>fluere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2981" xml:space="preserve">elabi, niſi areſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s2982" xml:space="preserve">Quod ſi flos effluxerit, <lb/>colores viſuntur maculati &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2983" xml:space="preserve">pallidi: </s>
  <s xml:id="echoid-s2984" xml:space="preserve">atque iccirco, <lb/>vt illi eluceſcant, iterant tinctores tincturam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2985" xml:space="preserve">verùm <lb/>ſcito codices omnes quos vidimus memdoſos eſſe. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s2986" xml:space="preserve">Romanus ἐριρὺ'ꝗ̃τω008 alius εῤῥυθ{έν}τω008 quæ participia <lb/>nulla lege deduci poſſunt à uerbo, viſum eſt mihi nõ <lb/>aliter poſſe concinnicari locus, quàm dicere ἐκρυέντων <lb/>effluxis vel flores qui effluxerint, eſt autem flos, colo-<lb/>ris nitor, ſplendor &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2987" xml:space="preserve">excellentia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2988" xml:space="preserve">quam vocant vi-<lb/>uacitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s2989" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVINETIAM ASTRICTIONES MVL <lb/>TAS GIGMVNT DIFFERENTIAS</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s2990" xml:space="preserve">Recenſet cau <lb/>ſas diuerſitatis tincturæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s2991" xml:space="preserve">nam multa tinguntur, ſed <lb/>tinctura non in omnibus eodem modo relucet. </s>
  <s xml:id="echoid-s2992" xml:space="preserve">aſsi-<lb/>gnat autem duas cauſas, aſtrictiones, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2993" xml:space="preserve">paſsiones eo <lb/>rum quæ tinguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s2994" xml:space="preserve">Per aſtrictiones intelligo aſtrin-<lb/>gentia, gallam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2995" xml:space="preserve">eiuſmodi cætera, velut paulò antè <lb/>dictum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s2996" xml:space="preserve">ſiquidem aſtringentia, contractis coarcta <lb/>tíſque meatibus, ne color eluatur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2997" xml:space="preserve">elabatur, ſed per
<pb o="105" file="0111" n="111" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
tinacius hæreat, conferunt ad coloris nitorem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s2998" xml:space="preserve">ef-<lb/>floreſcentiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s2999" xml:space="preserve">Per paſsiones verò, tingendorum rari-<lb/>tatem, vel denſitatem; </s>
  <s xml:id="echoid-s3000" xml:space="preserve">mollitiem, vel duritiem; </s>
  <s xml:id="echoid-s3001" xml:space="preserve">aſperi-<lb/>tatem, vel læuitatem puto intelligi. </s>
  <s xml:id="echoid-s3002" xml:space="preserve">nam pro harum <lb/>ratione, aliter atque aliter tinctura recipitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3003" xml:space="preserve">mollia <lb/>enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3004" xml:space="preserve">rara, ob meatuum laxitatẽ, facilius ſubeunt <lb/>colores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3005" xml:space="preserve">imbibuntur, quàm dura aut denſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s3006" xml:space="preserve">ob hoc <lb/>igitur inquit, quòd aſtrictiones &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3007" xml:space="preserve">paſsiones multas <lb/>inuehunt in tinctura differentias, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3008" xml:space="preserve">miſturas alio at-<lb/>que alio modo apparentes: </s>
  <s xml:id="echoid-s3009" xml:space="preserve">velut de temperamento <lb/>dictum fuit anteà, cum loqueremur de coloribus ap-<lb/>parentibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3010" xml:space="preserve">nam pro varietate temperamentorum, <lb/>variantur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3011" xml:space="preserve">colorũ imagines. </s>
  <s xml:id="echoid-s3012" xml:space="preserve"><emph style="sc">TINGVNTVR AV-<lb/>TEM ET NIGRA VELLERA</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s3013" xml:space="preserve">non ait vellera tingi <lb/>nigra, vt quidam traducunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3014" xml:space="preserve">ſed euenire, cum nigra <lb/>vellera tinguntur, vt non ſimiliter in omnibus color <lb/>niteat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3015" xml:space="preserve">effloreſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3016" xml:space="preserve">quoniam cum natura ſua nigra <lb/>vellera, mutuantur ab arte alium colorem, tinctura <lb/>ab intermediis pilorum ſpatiolis defluit, nec in omni <lb/>bus ex æquo demergitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3017" xml:space="preserve">at que ob id inquit, non ta-<lb/>mẽ ſimili modo fiunt ſplendida, quaſi dicat quod nõ <lb/>eo modo reſplendent, quo requirit natura tingentis <lb/>coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3018" xml:space="preserve">quod accidit non ob defectum coloris, ſed <lb/>quòd meatus ipſorum tinguntur, ingredientes in flo <lb/>rum poros. </s>
  <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve">Hic locus ita mihi difficilis eſt, vt nulla <lb/>poſsim interpretatione acquieſcere, niſi ſincerior <lb/>contigerit codex, in quo hæc legantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve">nam noſter al <lb/>ter manuſcriptus, ab eo loco, Præterea multa, terra, <lb/>vſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve">ad multò infrà ſequentem particulam, In mul-<lb/>tis autem plantis, hæc non habet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve">Rei verò difficultas <lb/>hinc pendet, quòd author volens adducere cauſam, <lb/>quare vellera nigra tingantur quidem, ſed non re-<lb/>ferant florem ita exactè ſplendentem vt poſtulat na-
<pb o="106" file="0112" n="112" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
tura coloris puta albi, atri, vel rubri. </s>
  <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve">duas aſsignat <lb/>vnã quòd meatus vellerum tinguntur, ſubeuntes flo <lb/>rum poros. </s>
  <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve">quod neque hactenus dictum fuit, neque <lb/>res ita ſe habet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve">non enim meatus vellerum ingre-<lb/>diuntur meatus florum, et hanc cauſam Philoſophus <lb/>hic videtur reiicere, ideo ponit alteram. </s>
  <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve">Alterã quam <lb/>paulo pòſt dicemus, quòd ſcilicet intermedia pili ſpa <lb/>tia non recipiunt tincturã. </s>
  <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve">Verũm ſi hæc non debent <lb/>diſſentire à ſuperioribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve">dicendum videtur, quòd <lb/>meatus vellerum tinguntur, cùm flores colorum cos <lb/>ingrediuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve">non quòd flores tincturarum eos ſu <lb/>beant; </s>
  <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve">vt antiqui dixerunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve">ſed ob aliam cauſam quòd <lb/>pororum intercapedines non tinguntur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve">hoc ex-<lb/>plicat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve"><emph style="sc">VERV'M<unsure/> INTERMEDIA PILI SPATIA</emph>.) <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve">Alia cauſa eſt, cur non floreſcant &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve">niteant, etſi tin-<lb/>gantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve">quoniam media pili ſpatia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve">interualla nul-<lb/>lam recipiant tincturam, quòd ab illis color emanans <lb/>diffluat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve"><emph style="sc">ALBA QVAE SVNT</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve">Vbi declarauit, quòd <lb/>in velleribus nigris infectis, non apparet coloris ille <lb/>nitor &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve">flos: </s>
  <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve">modò aliud ſoluit problema, quare cùm <lb/>alba vellera tinguntur, tingentium colores in iis con <lb/>ſpiciuntur ſplẽdidiores ac nitidiores? </s>
  <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve">inquit, quòd <lb/>illa alba corpora, vel ſpatiola, à quibus defluit flos co-<lb/>loris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">remanent in ſuo colore alba, cùm compa-<lb/>rantur inter ſe colores recepti in velleribus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve">illa al-<lb/>bicantia ſpatia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve">faciunt, vt colorum flores demerſi in <lb/>velleribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">recepti, appareant ſplendidiores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve">niti-<lb/>diores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve">Nigra verò illa ſpatiola in velleribus nigris, à <lb/>quibus dilabitur flos coloris tingentis, velut iam di-<lb/>ctum eſt, comparata cum tincturis vellerum, contrà, <lb/>efficiunt, vt colores illi videantur vmbroſi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve">caligi-<lb/>noſi. </s>
  <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve">Intellige de coloribus mediis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">non de nigro <lb/>quoniam dicet paulò pòſt quòd ſplendidior eſt co-
<pb o="107" file="0113" n="113" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
lor niger in nigris velleribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3054" xml:space="preserve">Sed quærat quiſpiam, <lb/>quî ab albicanti ſpatiolo id fiat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3055" xml:space="preserve">non à nigricanti? <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3056" xml:space="preserve">Ratio ad manum eſt, quoniam ſplendeſcunt lumine, <lb/>albicantia quippe ſunt luminoſa, nigricantia verò mi <lb/>nimè, vt ex ſuprà dictis patet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3057" xml:space="preserve">Verùm ne te decipiat <lb/>ambiguitas huius nominis ſpatii. </s>
  <s xml:id="echoid-s3058" xml:space="preserve">nam iam loquimur <lb/>de vellerib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3059" xml:space="preserve">tonſis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3060" xml:space="preserve">ab animalium cute reſectis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3061" xml:space="preserve">qua-<lb/>re non intelligas interualla, quæ pilis interiacent, ſed <lb/>quæ ſunt inter pili meatus; </s>
  <s xml:id="echoid-s3062" xml:space="preserve">quæ vt ipſe aſſerit exigua <lb/>adeò ſunt, vt videri nequeant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3063" xml:space="preserve">Atqui in altero noſtro <lb/>codice, legitur hoc pacto, ♄ \`ꝗ̃ λευκὰ \'ꝗ̃ον{τα}, {καὶ} πα-<lb/>ρά{λλ}ηλα κ{εί}ꝗ̃α το=ισ χ ρώμασϊ, ποι{εῖ} &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3064" xml:space="preserve">c. </s>
  <s xml:id="echoid-s3065" xml:space="preserve">hoc eſt, hæc qui-<lb/>dem alba manentia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3066" xml:space="preserve">inuicem coloribus compoſita, <lb/>efficiunt, quæ videntur eſſe apertiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s3067" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVOCIRCA <lb/>ET QVI OPACVS VOCATVR</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3068" xml:space="preserve">Dixit ſpatiola illa <lb/>in cauſa eſſe, ſi componantur cum coloribus, quare <lb/>caliginoſi appareant colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s3069" xml:space="preserve">id exemplo explanat in <lb/>colore opaco, qui ὄρφνϊοσ Gręcis dicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3070" xml:space="preserve">nam quando <lb/>illo colore inficiuntur vellera, ſpatiola illa nigra, re-<lb/>præſentant colorem nigriorem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3071" xml:space="preserve">in nigritie ſplendi <lb/>diorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3072" xml:space="preserve">floridior enim inquit fit color opacus in ni-<lb/>gris, quàm albis velleribus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3073" xml:space="preserve">propterea quòd flos mera <lb/>cior conſpiciatur, temperatus cum radiis nigri ſpatii. </s>
  <s xml:id="echoid-s3074" xml:space="preserve"><lb/><emph style="sc">NAM PER SE INTERVALLVM</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3075" xml:space="preserve">Quaſi occur-<lb/>rat tacitæ difficultati, quare radii illi ſpatii nigriuſcu <lb/>li non cernantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3076" xml:space="preserve">tamen color ille nigrior conſpi-<lb/>ciatur? </s>
  <s xml:id="echoid-s3077" xml:space="preserve">hoc infert, inquiens quòd per ſe nequeunt vi-<lb/>deri, hoc eſt ab aliis diſtingui, idq́ue ob exiguitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3078" xml:space="preserve"><lb/>Dictum eſt enim libro primo de Senſu, opus eſſe vt <lb/>ſenſibile, priusquàm ſenſum immutet, ſit in quanto <lb/>apto ad mouendum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3079" xml:space="preserve">nam res ipſę vt ſenſibus offerun <lb/>tur, ſunt terminatæ in quanto &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3080" xml:space="preserve">quali. </s>
  <s xml:id="echoid-s3081" xml:space="preserve">Sed ſolo exem <lb/>plo contentus, id ſubticuit author; </s>
  <s xml:id="echoid-s3082" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3083" xml:space="preserve">addit, velut ne-
<pb o="108" file="0114" n="114" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
que ſtannum temperatum æri. </s>
  <s xml:id="echoid-s3084" xml:space="preserve">ait in metallis, quæ <lb/>fiunt miſtione æris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3085" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3086" xml:space="preserve">ſtanni, (quæ vernaculo nomi-<lb/>ne bronſo nuncupantur) miſtionis partes puta ſta-<lb/>nni &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3087" xml:space="preserve">æris non videri diſtinctas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3088" xml:space="preserve">per ſe: </s>
  <s xml:id="echoid-s3089" xml:space="preserve">quòd pro-<lb/>pter miſturam adeò exiguæ paruæque factæ ſint, vt <lb/>ſenſus eas nequeat ſecernere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3090" xml:space="preserve">id quod in omnibus, <lb/>quæ exacta mixtione temperantur, haud difficile eſt <lb/>cognitu. </s>
  <s xml:id="echoid-s3091" xml:space="preserve">Ita ergo ſpatia pororum non poſſunt ſenſu <lb/>diſcerni. </s>
  <s xml:id="echoid-s3092" xml:space="preserve"><emph style="sc">COLORES VERO'<unsure/> EORVM QVAE TIN-<lb/>GVNTVR</emph>, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3093" xml:space="preserve">reliqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s3094" xml:space="preserve">Epilogo ſignificat, quod in iis <lb/>quæ arte tinguntur, alterantur ac variantur colores, <lb/>ob prædictas cauſas, nempe ob colores qui iuxta po-<lb/>nuntur, ob conſtrictiones, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3095" xml:space="preserve">ob paſsiones corporum <lb/>tingendorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3096" xml:space="preserve">Atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3097" xml:space="preserve">hactenus de quarto capite, quod <lb/>ſinon ita explicuimus, vt res poſtulabat, non noſtræ <lb/>inſcitiæ, ſed exemplaris mendis aſcribatur.</s>
  <s xml:id="echoid-s3098" xml:space="preserve"/>
</p>
</div>
<div xml:id="echoid-div9" type="section" level="1" n="9">
<head xml:id="echoid-head24" xml:space="preserve">DE MVTATIONE</head>
<head xml:id="echoid-head25" xml:space="preserve">COLORVM EX</head>
<head xml:id="echoid-head26" xml:space="preserve">CONCOCTIONE.</head>
<head xml:id="echoid-head27" xml:space="preserve">CAP. V.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3099" xml:space="preserve">ΤΑ'<unsure/> {δὲ} {τρ}ι{χώ}μα{τα}, {καὶ}{τὰ} {πτ}ερώμα{τα}, {καὶ} {τὰ} {ἄν} {θη}, <lb/>{καὶ} ὁι {κα}ρ{πο}ὶ, {καὶ}{τὰ} φυτὰ πάντα, ὅ{τι} \`ꝗ̃ ἅμα {τῇ} <lb/>{πέ} ☉(sun), πά σ{ας} τ{ας\} τῶν {χρ}ωμάτων λαμβάν{ει} {με}-<lb/>ταβολ{ας\}, φ{αν}ερὸνἐκ {πο}{λλ}ῶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3100" xml:space="preserve">{τί}νꝗ̃  δέ {εἰ}{σι}ν ἑ{κά}{στ}οις {τῶ}ν <lb/>φυὸ'ꝗ̃ων {αῤ}χ{αὶ} {τῶν} {χρ}ωμάτων, {καὶ} ποί{ας} τ{ας\} {με}ταβο-<lb/>λ{ας\}, ἐκ ποίων λαμβάνου{σι}, {καὶ} {δἰ}{ας(\} {αἰ}{τί}{ας} {ταῦ}τα {πά}-<lb/>χ{ει}, κ{ἂν} {εἴ}{τι}ν{ας} ἄ{λλ}{ας} ἀ{πο}{ρί}{ας} {αὐ}τοῖς {συ}μβ{αί}νῃ {πα}-<lb/>ρα{κο}λουθ{εῖ}ν, ὧ πάντων τούτων ἐ{πι}{σκ}ε{πτ}έον ἐκ τῶν <lb/>τοιούτων.</s>
</p>
<pb o="109" file="0115" n="115" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3101" xml:space="preserve">Pili porrò, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3102" xml:space="preserve">pennæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3103" xml:space="preserve">flores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3104" xml:space="preserve">fructus, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3105" xml:space="preserve">plantæ omnes, quòd ſimul cum conco-<lb/>ctione omnes ſumunt colorum mutationes <lb/>ex multis eſt conſpicuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3106" xml:space="preserve">quænam autem <lb/>ſint ſingulis eorum quæ terra naſcuntur, co <lb/>lorum principia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3107" xml:space="preserve">quales ex qualibus mu-<lb/>tationes ſuſcipiunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3108" xml:space="preserve">propter quas cauſas <lb/>hæc patiuntur, item ſi quas dubitationes <lb/>contingit ea comitari, de his omnibus ex <lb/>huiuſmodi eſt conſiderandum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3109" xml:space="preserve">Quanquam in altero antiquo exemplari manuſcri <lb/>pto hæc deſunt, tamen quoniam multa præclara, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3110" xml:space="preserve"><lb/>philoſophis haud quaquam aſpernanda contineant <lb/>non ſunt prætermittenda. </s>
  <s xml:id="echoid-s3111" xml:space="preserve">Coniungemus itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3112" xml:space="preserve">cum <lb/>ſuperioribus hoc pacto. </s>
  <s xml:id="echoid-s3113" xml:space="preserve">Cum explicauit cauſas varie <lb/>tatum colorum tam apparentium, quàm verorum, <lb/>ſecundum naturam, ac ſecundum artem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3114" xml:space="preserve">inter quas <lb/>enumerauit concoctionem, in præſenti capite, quo-<lb/>modo ea colores variet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3115" xml:space="preserve">in quibus rebus fiat hæc <lb/>variatio exponit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3116" xml:space="preserve">at que hic eſt ſcopus vniuerſalis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3117" xml:space="preserve">Su <lb/>mit autem vnam ſuppoſitionẽ ſenſibus manifeſtam, <lb/>quòd ex multis quæ ſenſu percipiuntur perſpicuum <lb/>ſit, omnia quæ in contextu recenſentur, induere cum <lb/>concoctione varios colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3118" xml:space="preserve">vnde ſequitur, quòd con <lb/>coctio variat colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3119" xml:space="preserve">ſed ad maiorem rei euidentiam <lb/>animaduertendum eſt, miſta colorari in extremitate: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3120" xml:space="preserve">ex quo infertur colorem eſſe extremitatem perſpi-<lb/>cui. </s>
  <s xml:id="echoid-s3121" xml:space="preserve">Omittit autem metalla, lapides, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3122" xml:space="preserve">reliqua eiuſ-<lb/>modi: </s>
  <s xml:id="echoid-s3123" xml:space="preserve">quoniam pauciſsima variant colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3124" xml:space="preserve">Sed quo-<lb/>niam in animalibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3125" xml:space="preserve">plantis, fit multa colorum va-
<pb o="110" file="0116" n="116" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
riatio, potiſsimùm in ſuperficie, quæ cognitu diffici-<lb/>lis eſt, à quibus proficiſcatur cauſis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3126" xml:space="preserve">iccirco recenſet <lb/>ea, quæ ad animalia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3127" xml:space="preserve">plantas attinere videntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3128" xml:space="preserve">Sub <lb/>ticet ſquamas, cruſtas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3129" xml:space="preserve">teſtas, quoniam non ſequun <lb/>tur concoctionem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3130" xml:space="preserve">vel, quoniam mutantur ab exte-<lb/>rioribus cauſis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3131" xml:space="preserve">non naturalibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3132" xml:space="preserve">nam in præſentia <lb/>de naturalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3133" xml:space="preserve">mutationum cauſis loquimur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3134" xml:space="preserve">vel quòd <lb/>hæ eandem ſeruant rationem, quam in animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3135" xml:space="preserve">ter <lb/>reſtribus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3136" xml:space="preserve">volatilibus pili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3137" xml:space="preserve">pennæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3138" xml:space="preserve">Porrò in plan-<lb/>tis enumerat tria, fructus, flores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3139" xml:space="preserve">plantas, quæ ſe-<lb/>cundum concoctionem, naturaliter in multos ab-<lb/>eunt colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s3140" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3141" xml:space="preserve">per plantas intellige frondes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3142" xml:space="preserve">cor-<lb/>ticem, quæ fructuum reſpectu ſimiles ſunt operimen <lb/>to, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3143" xml:space="preserve">cortexcuti velut dictum eſt ab Ariſtotele. </s>
  <s xml:id="echoid-s3144" xml:space="preserve">In-<lb/>quit antè, quòd ſimul cum concoctione omnes ſu-<lb/>munt colorum mutationes: </s>
  <s xml:id="echoid-s3145" xml:space="preserve">ac ſi velit dicere, quòd o-<lb/>mnes mutationes, quas enumerata recipiunt, fiant à <lb/>cõcoctione: </s>
  <s xml:id="echoid-s3146" xml:space="preserve">cùm ipſa non determinetur ad certas mu <lb/>tationes ſed circa omnia omnes generet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3147" xml:space="preserve">Et annota <lb/>loquendi rationem authoris, cùm inquit ſimul cum <lb/>concoctione; </s>
  <s xml:id="echoid-s3148" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3149" xml:space="preserve">non, à cõcoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s3150" xml:space="preserve">quoniam hæc duo <lb/>habent tertiam cauſam, calidum ſcilicet, tanquam di-<lb/>cat, quòd vbi primùm incipit concoctio, fit ibi quoq. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3151" xml:space="preserve">mutatio, etſi in multis non ita citò appareat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3152" xml:space="preserve">Præte-<lb/>rea vſus eſt dictione πέψ{ει}, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3153" xml:space="preserve">non πεπάνσ{ει}, quod eſt <lb/>maturatione: </s>
  <s xml:id="echoid-s3154" xml:space="preserve">quoniam πέψισ, id eſt concoctio, vt <lb/>antea quoque dictum fuit, communis eſt πέπανσ{ει}, ἑψ@ <lb/>σ{ει}, {καὶ} ὀ{πτ}ήσ{ει}, hoc eſt, maturationi, elixationi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3155" xml:space="preserve">aſſatio <lb/>ni. </s>
  <s xml:id="echoid-s3156" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3157" xml:space="preserve">maturatio propriè eſt fructuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3158" xml:space="preserve">Verùm cùm <lb/>hîc in vniuerſum loquatur de omnibus, vtitur com-<lb/>muni vocabulo, concoctionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3159" xml:space="preserve">Male igitur interpre-<lb/>tantur, qui dicunt maturationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3160" xml:space="preserve">Concoctio autem <lb/>fiue πέψισ propriè perfectio eſt à naturali calido: </s>
  <s xml:id="echoid-s3161" xml:space="preserve">cu-
<pb o="111" file="0117" n="117" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ius contrarium eſt ἀπεψία, vt ſuis locis explicabitur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3162" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVAENAM AVTEM SINT</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3163" xml:space="preserve">Poſita ſuppoſitione, <lb/>quòd mutationes colorum fiunt in eiuſmodi, ſimul <lb/>cum concoctione: </s>
  <s xml:id="echoid-s3164" xml:space="preserve">incipit in plantis examinare tria, <lb/>Primùm, quæ ſint principia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3165" xml:space="preserve">colorum primordia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3166" xml:space="preserve"><lb/>deinde, quales ex qualibus mutationibus nanciſcan-<lb/>tur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3167" xml:space="preserve">poſtremùm, quibus de cauſis eueniant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3168" xml:space="preserve">Atque ea <lb/>expendit in plantis, perinde ac in re magis manifeſta, <lb/>quòd hæc ſe quantur concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3169" xml:space="preserve">Promittit de-<lb/>nique ſe etiam explicaturum, ſi quæ aliæ quæſtiones, <lb/>circa colorum variationem in plantis oriantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3170" xml:space="preserve">Ha-<lb/>ctenus à ſuprà annotato loco, in altero manuſcripto <lb/>deſiderantur.</s>
  <s xml:id="echoid-s3171" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3172" xml:space="preserve">Εν πά{ση} {δὴ} τοῖς φυτοῖς, {ἀρ}{χὴ} {τὸ} {πο}ῶδες {ἐστι} τῶν {χρ}ω-<lb/>μά των. </s>
  <s xml:id="echoid-s3173" xml:space="preserve">{καὶ} {γαρ\} οἱβλαςοὶ, {καὶ} τὰ φύ{λλ}α, {καὶ} ὁι κ{αρ} ποὶ {γί}-<lb/>νον{ται} {κα} τ{αρ}{χὰ}ς, {πο}ώ{δει}ς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3174" xml:space="preserve">In omnibus autem plantis, principium <lb/>colorum eſt herbaceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3175" xml:space="preserve">etenim germina, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3176" xml:space="preserve"><lb/>folia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3177" xml:space="preserve">fructus fiunt initiò herbacei.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3178" xml:space="preserve">Aggreditur primum, quod explicandum propo-<lb/>ſuit; </s>
  <s xml:id="echoid-s3179" xml:space="preserve">nempe quæ ſint principia, hoc eſt qui ſint primi <lb/>colores in plantis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3180" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3181" xml:space="preserve">docet eum eſſe herbaceum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3182" xml:space="preserve">quo <lb/>niam cùm primùm germinant &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3183" xml:space="preserve">oriuntur plantæ, <lb/>hunc oſtendunt colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3184" xml:space="preserve">nec ille propriè dicitur viri <lb/>dis, quoniam in viridi nulla apparet concoctio:</s>
  <s xml:id="echoid-s3185" xml:space="preserve">at in <lb/>herbaceo, prima conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3186" xml:space="preserve">Sunt autem germina, <lb/>quæ ex arborum oculis naſcuntur, qui etiam ſurculi <lb/>appellantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3187" xml:space="preserve">hæc cùm concoctionem ſentiunt, primũ <lb/>colorem induunt herbaceum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3188" xml:space="preserve">ſimiliter folia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3189" xml:space="preserve">fru-<lb/>ctus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3190" xml:space="preserve">atque hic per κα{ρπ}ὸν, id eſt fructum, non ſemen <lb/>intelligas, vt ſuprà; </s>
  <s xml:id="echoid-s3191" xml:space="preserve">ſed pro eo quod alio nomine πε@-
<pb o="112" file="0118" n="118" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
κάρπϊον nominatur, eſtq́ue id quod ſemen ambit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3192" xml:space="preserve">nam <lb/>in eo hic color apparet, vel pro toto vt Theophraſt. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3193" xml:space="preserve">explicat.</s>
  <s xml:id="echoid-s3194" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3195" xml:space="preserve">Ι{δο}ι δ' {ἄν} τις א {καὶ} {ἐπὶ} {τῶ}ν ὑὸ'ꝗ̃ων ὑ{δά}{τω}ν, ὅπου <lb/>{ἂν} {πλ}είονα {χρ}όνον {συ}{στ}ῇ {τὸ} ὕ{δω}ρ, {πά}λιν ἀ {πο}ξηρ{αι}νόꝗ̃ον <lb/>{γί}νε {ται} τῷ {χρ}ώμα{τι} {πο}ῶδꝗ̃ .</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3196" xml:space="preserve">Viderit autem id aliquis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3197" xml:space="preserve">in aquis plu-<lb/>uiis, vbi pluſculo tempore aqua conſtiterit, <lb/>denuo exiccata, fit colore herbacea.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3198" xml:space="preserve">Declarat à ſimili, primum colorem eſſe herbaceũ-<lb/>aqua enim quamuis non patiatur veram concoctio-<lb/>nem, tamen vtcunque concoquitur à Sole, humidum <lb/>exiccante. </s>
  <s xml:id="echoid-s3199" xml:space="preserve">Inquit ergo, quòd aquę pluuiæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3200" xml:space="preserve">imbres <lb/>ſtagnantes, non autem fontanæ aut fluuiatiles, nec <lb/>opertę velut ciſternarũ aquę, quę à Sole defenduntur <lb/>ſed aquæ pluuiæ ſubdiales, in quas Sol agere poteſt, <lb/>vbi diutius reſides perſtiterint, quando à Sole reſicca <lb/>ri coeperunt, herbaceum colligunt colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3201" xml:space="preserve">Et opus <lb/>eſt longiuſculo tempore vt talem contrahant colo-<lb/>rem nam breui nequeunt adeò exiccari, vt talis gigna <lb/>tur color.</s>
  <s xml:id="echoid-s3202" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3203" xml:space="preserve">Κα{τὰ} λο{γο}ν {δὲ} {συ}μβ{αί}ν*, {καὶ} {τὸ} {πρ}ω{το}ν {ἐν} {πᾶ}σϊ τοῖς φυο <lb/>{μέ}νοις א ꝓℨί{ςα}℞ {τῶν} {χρ}ω{μά}{τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3204" xml:space="preserve">{τὰ} ✠ ὕ{δα}{τα} {πά}ν-<lb/>{τα} {χρ}ονιξόꝗ̃α {κα}{τα}{ρχ}ὰς \`ꝗ̃ {γί}νε{ται} {χλ}ωρὰ, {κε}ρ{αν}νύ-<lb/>ꝗ̃α {ταῖ}ς {τοῦ} ἡλίου {αὐ}{γα}ῖς {κα}{τά}{μι}{κρ}όν {δε} {με}λ{αι}νόꝗ̃α, <lb/>{πά}λιν {τῶ}{χλ}ωρῷ, {μι}γνύꝗ̃α, {γί}νε {ται} ποώ{δη}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3205" xml:space="preserve">{τὸ} ✠ ὑ{γρ}ὸν, <lb/>ὥσi {εἴ}ρ@{ται}, {κα}θ) ἑ{αυ}{τὸ} {πα}λ{αι}ούꝗ̃ον {καὶ} {κα}{τα}ξηρ{αι}νό-<lb/>ꝗ̃ον, {με}λ{αί}νε{ται}, {κα}θάi {καὶ} {τὰ} {ἐν} τ{αῖ}ς δ{εξ}αꝗ̃{αῖ}ς {κο} <lb/>νιά{μα}{τα} {καὶ} {γὰρ} {το}ύ{τω}ν ὅ{σα} \'ꝗ̃ ἐ{ςι}ν ἀ{εί} {κα} θ'ὕ {δα}{το}ς, <lb/>τ{αῦ}{τα} \`ꝗ̃ ἅ {πα}ν{τα} {γί}νε{ται} {μέ}λανα. </s>
  <s xml:id="echoid-s3206" xml:space="preserve">{δι}ὰ {τὸ} {κα}θ'{αὑ}{τὰ}
<pb o="113" file="0119" n="119" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{μὲν} ξ<unsure/>η{ραί} νε{σθ}{αι} ψπ<unsure/>χόꝗ̃ον {τὸ} ὑ{γρ}ὸν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3207" xml:space="preserve">ὅ &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3208" xml:space="preserve">ν δ) ἀ {πα}ντλο ύ <lb/>ꝗ̃ον ἡλιοῦτ{αι}, {τὸ} {μὲν} {πο}ῶδες {γί}νετ{αι}, {δι}ὰ {τὸ} ξ{αν}θὸντῶ <lb/>{μέ}λανι {κε}{ράν}νυ{σθ}{αι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3209" xml:space="preserve">{μᾶ}{λλ}ον {μὲν} ο{ὖ} τοῦ ὑ{γρ}οῦ {με}λ{αι}-<lb/>νο{μέ}νου, {τὸ} {πο}ῶδꝗ̃  {γί}νε{ται} {κα}{τα}{κο}ρὲς ἰ{οχ}υρῶς, {καὶ} {πρ}α-<lb/>&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3210" xml:space="preserve">{ει}{δὲ}ς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3211" xml:space="preserve">Secundum rationẽ autem accidit, hunc <lb/>omnibus iis quæ terra naſcuntur primum <lb/>conſiſtere colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3212" xml:space="preserve">nam aquæ omnes vetu <lb/>ſtæ, initiò quidem fiunt virides, temperatæ <lb/>radiis Solis; </s>
  <s xml:id="echoid-s3213" xml:space="preserve">paulatim verò nigreſcentes, <lb/>rurſus mixtæ viridi, fiunt herbaceæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3214" xml:space="preserve">nam <lb/>humidum, velut iam dictum eſt, per ſe inue <lb/>teraſcens, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3215" xml:space="preserve">exiccatum, nigricat, quemad-<lb/>modum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3216" xml:space="preserve">ciſternarum tectoria. </s>
  <s xml:id="echoid-s3217" xml:space="preserve">etenim ho <lb/>rum quæcunque ſemper ſunt in aqua, ea <lb/>omnia nigreſcunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s3218" xml:space="preserve">eò quæ iuxta ea *areſcat <lb/>refrigeratus humor. </s>
  <s xml:id="echoid-s3219" xml:space="preserve">Sed quæ hauſta inſola <lb/>tur, partim fit herbacea, propterea quòd <lb/>flauum cùm nigro temperatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3220" xml:space="preserve">partim hu-<lb/>more magis nigreſcente, herbacea fit ſatu-<lb/>rata valde, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3221" xml:space="preserve">porracea.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3222" xml:space="preserve">Adfert rationem, ob quam in plantis primus co-<lb/>lor ſit herbaceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3223" xml:space="preserve">Verùm id primùm ſcias. </s>
  <s xml:id="echoid-s3224" xml:space="preserve">humidum <lb/>terreũ eſſe veluti matrem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3225" xml:space="preserve">materiam plantarum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3226" xml:space="preserve">ac <lb/>cum fuerint enatę, eſſe earum nutrimentum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3227" xml:space="preserve">Cœlum <lb/>autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3228" xml:space="preserve">Solem, eſſe veluti patrem, vt docet Ariſto-<lb/>teles. </s>
  <s xml:id="echoid-s3229" xml:space="preserve">eapropter plurimum aſsimilantur plantæ aquis <lb/>deplutis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3230" xml:space="preserve">conſiſtentibus, ac reſidibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3231" xml:space="preserve">Adhæc, Sol
<pb o="114" file="0120" n="120" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
eſt agens in aquam ſtagnantem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3232" xml:space="preserve">Quemadmodum ita-<lb/>que in aqua gignuntur colores, per actionem Solis: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3233" xml:space="preserve">ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3234" xml:space="preserve">actione Solis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3235" xml:space="preserve">natiuii caloris in humidum, <lb/>creantur colores in plantis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3236" xml:space="preserve">Hac igitur de cauſa ad-<lb/>fert exemplum aquarum ſtagnãtium, inquiens, quòd <lb/>id quod apparet in plantis, nempe primum colorem <lb/>eſſe herbaceum, accidit rationabili de cauſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s3237" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3238" xml:space="preserve">ratio <lb/>eſt, quoniam omnes aquæ diu conſiſtentes &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3239" xml:space="preserve">vetuſtę <lb/>primùm viridem concipiunt colorem, temperatæ <lb/>cum radiis Solis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3240" xml:space="preserve">quoniam radius incidens in aquam <lb/>vetuſtam, facit vt appareat viridis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3241" xml:space="preserve">cumq́ue magis re <lb/>ſiccatur, qui antea uiridis videbatur, incidentibus ra <lb/>diis ſolaribus herbaceus conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3242" xml:space="preserve"><emph style="sc">NAM AQVA</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3243" xml:space="preserve"><lb/>ratio eſt, quod aqua per ſe vetuſteſcẽs, per Solis actio <lb/>nem arefacientem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3244" xml:space="preserve">exiccata, nigratur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3245" xml:space="preserve"><emph style="sc">QVEMAD-<lb/>MODVM ET CISTERNARVM TECTORIA</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3246" xml:space="preserve"><lb/>Alio exemplo, ſumpto à ciſternarum tectoriis rem <lb/>adhuc magis explanat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3247" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3248" xml:space="preserve">ſatis liquet, ſi quis in memo <lb/>riam reuocauerit ea quæ dicta fuerunt de nigro. </s>
  <s xml:id="echoid-s3249" xml:space="preserve">di-<lb/>ctum eſt enim ex aduſtione humidi, gigni colorem <lb/>nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3250" xml:space="preserve">Pari modo, in tectoriis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3251" xml:space="preserve">incruſtationibus <lb/>ciſternarum, vbi prius facta fuerunt humida, reſicca-<lb/>to illo humido, nigreſcunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s3252" xml:space="preserve">ſic omnia ferè quæ apud <lb/>aquas reſident, nigrore ſugillantur, vbi vtcunque hu <lb/>mor cœperit ſicceſcere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3253" xml:space="preserve">vt in lapidibus antea in aqua <lb/>latentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3254" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3255" xml:space="preserve">poſtea Soli expoſitis, cuiuis cernere licet <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3256" xml:space="preserve">per refrigeratum humorem intelligit aquam. </s>
  <s xml:id="echoid-s3257" xml:space="preserve">Sed <lb/>aqua quę hauſta &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3258" xml:space="preserve">exanclata Soli exponitur, fit her-<lb/>bacea, vbi ſcilicet diutius conſtiterit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3259" xml:space="preserve">propterea quòd <lb/>flauum, quod à lumine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3260" xml:space="preserve">radiis Solis apparet, tem-<lb/>peratur cum nigro humore iam arefacto. </s>
  <s xml:id="echoid-s3261" xml:space="preserve">Cùm verò <lb/>magis nigreſcit, fit magis herbacea, quam vocat ſatu-<lb/>ratam, quòd videlicet viride vergat ad nigrorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3262" xml:space="preserve">&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3263" xml:space="preserve">
<pb o="115" file="0121" n="121" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
porraceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3264" xml:space="preserve">Hinc excerpe differentiam, quæ dirimit <lb/>herbaceum colorem, à porraceo: </s>
  <s xml:id="echoid-s3265" xml:space="preserve">quòd ſcilicet herba-<lb/>ceus minus contineat nigredinis, quàm porraceus.</s>
  <s xml:id="echoid-s3266" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3267" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} π{άν}{τω}ν οἱ {πα}λ{αι}οὶ βλα{ςο}ὶ {πο}λὺ {μᾶ}{λλ}ον ἐι{σὶ} <lb/>{τῶ}ν νέων {μέ}λ{αν}ες: </s>
  <s xml:id="echoid-s3268" xml:space="preserve">οἱ {δὲ}, ξ{αν}θό τꝑοι, {δι}ὰ {τὸ} {μή}{πω} {τὸ} ὑ{γρ}ὸν <lb/>{ἐν} {αὐ}{το}ῖς {με}λ{αί}νε{σθ}{αι}: </s>
  <s xml:id="echoid-s3269" xml:space="preserve">{τῆ}ς {γὰρ} {αὐ}ξή{σε}ως {αὐ}{τῶ}ν βρα{δυ} <lb/>τ\'ꝑ{ας} {γε}νὸ'ꝗ̃ης, {καὶ} {τῆ}ς ὑ{γρ}α{σί}{ας} {πο}λ{ὺν} {χρ}όνον ἐμ{με}-<lb/>νού{ση}ς, {δι}ὰ {τὸ} ψὺ'עꝗ̃ον ἰ{οχ}υρῶς {με}λ{αί}νε{σθ}{αι} {τὸ} ὑ{γρ}ὸν <lb/>{γί}νε{ται} {πρα}&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3270" xml:space="preserve">*{δὲ}ς, ἀ{ηρ}άτῳ τῷ {μέ}λανι κꝑ{αν}νύꝗ̃ον:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3271" xml:space="preserve">Quapropter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3272" xml:space="preserve">omniũ germina vetuſta, <lb/>multò ſunt nouellis nigriora. </s>
  <s xml:id="echoid-s3273" xml:space="preserve">quædam ve-<lb/>rò flauiora, eo quod nondum humor in iis <lb/>nigricet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3274" xml:space="preserve">cùm enim incrementum ipſorum <lb/>ſit tardius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3275" xml:space="preserve">humor diu in eis permaneat, <lb/>propterea quòd refrigeratus valde nigri-<lb/>cet humor, fit porraceus, meraco nigro <lb/>temperatus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3276" xml:space="preserve">Redit ad plantas, declaratq́ue duo problemata, <lb/>vnum, cur vetuſta germina omnium plantarum, mul <lb/>tò ſunt nigriora, quàm nouella. </s>
  <s xml:id="echoid-s3277" xml:space="preserve">Alterum eſt, quare <lb/>quædam ſunt flauiora. </s>
  <s xml:id="echoid-s3278" xml:space="preserve">Illius cauſa eſt humor, qui re-<lb/>ſiccatus nigreſcit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3279" xml:space="preserve">huius, quòd humor nondum nigri <lb/>cet, quia nimirum nondum tantam nactus eſt exicca <lb/>tionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3280" xml:space="preserve"><emph style="sc">CVM ENIM INCREMENTVM</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3281" xml:space="preserve">Prædi-<lb/>ctorum reddit rationem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3282" xml:space="preserve">modum naturalem, quo <lb/>contrahunt colorẽ porraceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3283" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3284" xml:space="preserve">inquit tria eſſe, quę <lb/>in plantis creent colorem porraceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3285" xml:space="preserve">primum eſt, <lb/>quòd incrementum ſit tardum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3286" xml:space="preserve">ſecundum, quòd hu-<lb/>mor diu immoretur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3287" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3288" xml:space="preserve">tertium, quòd arefacto hu-<lb/>more nigrefiant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3289" xml:space="preserve">Ex quibus ſequitur, porraceum co-
<pb o="116" file="0122" n="122" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
lorem gigni, viridi temperato nigro meraciori. </s>
  <s xml:id="echoid-s3290" xml:space="preserve">Cùm <lb/>igitur incrementum germinum ſit tardius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3291" xml:space="preserve">humor <lb/>diu permaneat, propterea quòd refrigeratus ille hu-<lb/>mor, qui reddebat colorem viridem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3292" xml:space="preserve">herbaceum, <lb/>nigricet propter exiccationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3293" xml:space="preserve">tunc humor is tempe <lb/>ratus nigro meraciori, hoc eſt maiori, euadit porra-<lb/>ceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3294" xml:space="preserve">Intellige autem, humorem meraco nigro tempe <lb/>rari, quoniam humor ille viridis ſit nigrior, ita vt il-<lb/>lud temperamentum ſignificet denigrationem.</s>
  <s xml:id="echoid-s3295" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3296" xml:space="preserve">Ε)ν ὅ &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3297" xml:space="preserve">ις {δὲ} {τὸ} ὑ{γρ}ὸν {μὴ} {μί}{γν}υ{ται} {ταῖ}ς {το}ῦ ἡλίου {αῦ} <lb/>{γα}ῖς, {το}ύ{τω}ν {δι}α{μέ}ν{ει} {τὸ} {χρ}ῶ{μα} λ{ευ}{κὸ}ν: </s>
  <s xml:id="echoid-s3298" xml:space="preserve">ἐ {ὰν}{μή} {χρ}ονιζό{με} <lb/>νον {καὶ} {κα}{τα}ξη{ραι}νόꝗ̃ον {με}λ{αν}θῆ {πρό}τꝑον.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3299" xml:space="preserve">In quibus autem humor non miſcetur ra <lb/>diis Solis horum color permanet albus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3300" xml:space="preserve">niſi <lb/>vetuſteſcens &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3301" xml:space="preserve">exiccatus antea nigruerit.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3302" xml:space="preserve">Oſtendit colorem herbaceum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3303" xml:space="preserve">porraceum crea <lb/>ri, ex maiori minoríque humoris reſiccatione: </s>
  <s xml:id="echoid-s3304" xml:space="preserve">iam ex <lb/>plicat cauſam alterius problematis, quare aliqua ger-<lb/>mina perdurent alba. </s>
  <s xml:id="echoid-s3305" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3306" xml:space="preserve">inquit cauſam eſſe, quòd lu-<lb/>men Solis non miſcetur humido, vt mutare poſsit co <lb/>lorem, efficeréque nigrum vel flauum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3307" xml:space="preserve">hoc eſt lumẽ <lb/>Solis eò non pertingit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3308" xml:space="preserve">deinde, non exiccatur humor. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3309" xml:space="preserve">Remanent igitur alba, tum quòd lumen Solis non ad-<lb/>miſcetur humori, tum quia non reſiccatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3310" xml:space="preserve">nam ſi are <lb/>ſceret, nigraretur.</s>
  <s xml:id="echoid-s3311" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3312" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} {τὰ} \`ꝗ̃ ὑ ì {γῆ}ς, {χλ}ωρὰ {πά}ν{τω}ν φυὸ'ꝗ̃ων{τὸ} <lb/>{πρ}ῶ{το}ν {ἐστὶ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3313" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ} {κα}{τὰ} {γῆ}ς {κα}υλοὶ {καὶ} ῥίζ{αι} λ{ευ}{καὶ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3314" xml:space="preserve">{καὶ} <lb/>οἱ βλα{ςο}ὶ, {κα}{τὰ}{γῆ}ς \`ꝗ̃ ὄν{τε}ς, {εἰ}{σὶ} λ{ευ}{κο}ὶ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3315" xml:space="preserve">012{αι} ρεθ{εί}{ση}ς {δὲ} <lb/>{τῆ}ς {γῆ}ς, {τὸ}{μὲν} 019{αρ}{χῆ}ς, ὡς {προ} {εί}ρη{ται}, {πά}ν{τε}ς {γί}νον{ται} <lb/>{πο}ώ{δει}ς {δι}ὰ {τὸ} {καὶ} {τὴν} ὑ{γρ}α{σί}{αν}{τὴν} {δι}ὰ {τῶν} βλα{ςῶ}ν
<pb o="117" file="0123" n="123" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{εἰ}ς {αὐ}{το}ις {δι}ητοὺ'ꝗ̃ην, {το}ι{άν}τ{υν} ἔ{χει}ν {τὴν} {τοῦ} {χρ}ώ{μα}-<lb/>{το}ς φύ{σι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3316" xml:space="preserve">{καὶ} {τα}χέως {αὐ}{τὴν} {εἰ}ς {τὴν} {αὔ}ξη{σι}ν {κα} {τα}ναλί <lb/>{σκ}{εσθ}{αι} {τὴν} {τῶ}ν {κα} {ρπῶ}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3317" xml:space="preserve">Quocirca omnium quæ terra naſcũtur, <lb/>ea quæ ſupra terram ſunt, primùm ſunt viri <lb/>dia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3318" xml:space="preserve">quæ verò in terra, velut ſcapi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3319" xml:space="preserve">radices <lb/>alba. </s>
  <s xml:id="echoid-s3320" xml:space="preserve">Quinetiam germina intra terram quæ <lb/>ſunt, albent: </s>
  <s xml:id="echoid-s3321" xml:space="preserve">at ablata terra, initiò velut di-<lb/>ctum eſt, omnia fiunt herbacea: </s>
  <s xml:id="echoid-s3322" xml:space="preserve">propterea <lb/>quòd humiditas, quæ per germina ad ea <lb/>percolat, eiuſmodi habeat coloris naturam <lb/>eaq́ue illico in fructuum incrementum ab-<lb/>ſumatur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3323" xml:space="preserve">Ex prædictis, quare germina &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3324" xml:space="preserve">plantæ albeſcunt, <lb/>cauſam aſsignat, quur plantarum partes quæ terra oc <lb/>culuntur, ſunt albæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3325" xml:space="preserve">eáque iam dicta eſt, quoniam ſci <lb/>licet lumen Solis eò non pertingit, vt colore ſuo ap-<lb/>parentiam coloris immutare queat, nec humor exic-<lb/>catur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3326" xml:space="preserve">Vocat autem partes, quæ ſub terra ſunt, radi-<lb/>ces quæ terra conduntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3327" xml:space="preserve">ea quæ radicibus ſunt <lb/>proxima. </s>
  <s xml:id="echoid-s3328" xml:space="preserve">quin etiam, virides herbæ, veluti vtraque <lb/>endiuia cum terra occluditur, albeſcunt, eadem ſane <lb/>cauſa, cum ad illa Solis calor non pertingat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3329" xml:space="preserve">humi-<lb/>dum tranſlucidum concreſcat, verùm ocyſsime pu-<lb/>treſcunt humoris copia. </s>
  <s xml:id="echoid-s3330" xml:space="preserve">Secundò explicat, quamob-<lb/>rem partes terra extantes, ſint coloris herbacei. </s>
  <s xml:id="echoid-s3331" xml:space="preserve">cau-<lb/>ſaq́ue in procliui eſt, vt iam dictum fuit, quoniam hu <lb/>mor per actionem Solis talem ſubit naturam. </s>
  <s xml:id="echoid-s3332" xml:space="preserve">Tertiò <lb/>oſtendit, qua de cauſa partes quæ terra occultaban-<lb/>tur, detracto ſolo, colorem induunt herbaceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3333" xml:space="preserve">Cau
<pb o="118" file="0124" n="124" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſa autem eſt, quia humor à parte ſuperiori percolat <lb/>ad infernam, reddítque eum colorem Sole agente. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3334" xml:space="preserve">Sed dicas, quí fit, quòd tam cito is humor abſuma-<lb/>tur? </s>
  <s xml:id="echoid-s3335" xml:space="preserve">quoniam, inquit, abit in incrementa fructuum <lb/>agente Sole. </s>
  <s xml:id="echoid-s3336" xml:space="preserve">non aliter quàm abſumitur ſanguis men <lb/>ſtruus, cùm primùm ortus eſt fœtus, in eius augmen <lb/>tum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3337" xml:space="preserve">nutritionem.</s>
  <s xml:id="echoid-s3338" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3339" xml:space="preserve">Ο(/ {τα}ν {δὲ} {μη}{κέ}{τι} {αὐ}ξάνων{ται}, ꝗ {τὸ} {μὴ} {κρ}α{τεῖ}ν ἤ δη <lb/>{τὸ} θꝑ{μὸ}ν + ἐ{πι}ῤῥεού{ση}ς {τρ}οφῆς: </s>
  <s xml:id="echoid-s3340" xml:space="preserve">ἀ{λλ}ὰ {καὶ} {τὀ}{υν}{αν}{τί}ον, <lb/>{ἀν} αλύη{ται} {τὸ} ὑ{γρ}ὸν {ὑπὸ} {τῆ}ς θꝑ{μό}{τη}{το}ς, {πε}π{αί}νων{ται} <lb/>οἱ {καρ}{πο}ὶ {πά}ν{τε}ς, σ{υν}εψο{μέ}νης {ὑπό} {τε} {τοῦ} ἡλίου {καὶ} {τῆ}ς <lb/>{τοῦ} ἀέρος θꝑμό{τητο}ς, {τῆ}ς {ἐν} {το}ῖς {κα}ρ {πο}ῖς ὑ{γρ}α{σί}{ας}, λαμ <lb/>βάνου{σι} 024 ◠ {τῶ}ν φυ{τῶ}ν {χρ}ό{ασ}: </s>
  <s xml:id="echoid-s3341" xml:space="preserve">{κα}θά i {καὶ} {τὰ} βα-<lb/>{πτ}ό{με}να {τῶν} {αὐ} {τῶ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3342" xml:space="preserve">{δι}ὸ {κα} {τά} {μι}{κρ}ὸν χρώζον{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3343" xml:space="preserve">{καὶ} μάλι <lb/>{ςα} αὐ{τῶ}ν {τὰ}{πρὸ}ς {τό}ν ἥλιον ἐ040αμ\'ꝗ̃να {καὶ} {τὴν} ἀλέ {αν}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3344" xml:space="preserve">Cùm verò non amplius augentur, eo <lb/>quòd calidum iam non dominetur affluen <lb/>ti alimento; </s>
  <s xml:id="echoid-s3345" xml:space="preserve">verùm etiam contrà reſoluitur <lb/>humor à caliditate, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3346" xml:space="preserve">fructus omnes matu-<lb/>reſcunt, concocta tum à Solis, tum ab aëris <lb/>calore, quæ in fructibus erat humiditate, à <lb/>plantis ſuſcipiunt colores, quomodo et quæ <lb/>tinguntur à floribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3347" xml:space="preserve">quare paulatim colo-<lb/>rantur, et potiſsimùm eorum partes quæ ad <lb/>Solem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3348" xml:space="preserve">teporem obuertuntur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3349" xml:space="preserve">Declarauit ſuperiori particula, quomodo partes <lb/>plantarum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3350" xml:space="preserve">germina, infra ſupráque terram colo-<lb/>rentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3351" xml:space="preserve">in præſenti demonſtrat, quomodo cum ger-<lb/>mina ſunt viridia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3352" xml:space="preserve">herbacea, planta verò aut nigra,
<pb o="119" file="0125" n="125" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
aut alterius coloris, mutuentur colorem plantarum. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3353" xml:space="preserve">Cùm inquit germina non amplius augentur vel ado <lb/>leſcunt, (nam dum augentur, colore herbaceo con-<lb/>ſpiciuntur infecta.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3354" xml:space="preserve">quoniam caliditas non domina-<lb/>tur nec obtinet, aut cohibet affluens alimonium: </s>
  <s xml:id="echoid-s3355" xml:space="preserve">ſed <lb/>contrà reſoluitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3356" xml:space="preserve">exiccatur humor, calidúmque <lb/>præualet humido nutrimenti: </s>
  <s xml:id="echoid-s3357" xml:space="preserve">eo tempore fructus o-<lb/>mnes matureſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3358" xml:space="preserve">Tunc enim fructus maturãtur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3359" xml:space="preserve"><lb/>concoquuntur, cùm calidum pręualet humido, quod <lb/>æſtate in plurimis accidit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3360" xml:space="preserve">atque ob id dixit, à Sole &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3361" xml:space="preserve"><lb/>caliditate aëris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3362" xml:space="preserve">præualet enim caliditas aëris æſtate. </s>
  <s xml:id="echoid-s3363" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3364" xml:space="preserve"><lb/>per fructum, rurſus περϊκά ρπϊον appellat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3365" xml:space="preserve">Tunc itaque <lb/>cùm non amplius augentur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3366" xml:space="preserve">imminuitur alimen-<lb/>tum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3367" xml:space="preserve">calor aëris ac Solis concoquunt humorem <lb/>qui in fructibus eſt, eòſque ad maturitatem deducit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3368" xml:space="preserve"><lb/>germina fiunt coloris plantæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3369" xml:space="preserve">Patet hoc in vitibus, <lb/>dum namq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3370" xml:space="preserve">adhuc germina adoleſcunt, viridia ſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3371" xml:space="preserve"><lb/>vbi verò defluit illa humiditas ſuperuacua, vitis colo <lb/>rem induunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3372" xml:space="preserve">nigricant, idq́ue accidit poſt fru-<lb/>ctuum maturitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3373" xml:space="preserve">Poſt hæc à ſimili explanat, quo-<lb/>modo germina vendicent ſibi colores plantarũ, cùm <lb/>inquit, quemadmodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3374" xml:space="preserve">quæ tinguntur à floribus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3375" xml:space="preserve"><lb/>hæc verò verba ſupponunt ea, quæ dicta fuerunt ca-<lb/>pite quarto, de iis quæ arte tinguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3376" xml:space="preserve">nam inde pa-<lb/>tet, quo pacto ramuſculi colorantur plantæ colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s3377" xml:space="preserve"><lb/>quemadmodum enim quæ tinguntur arte, à floribus <lb/>colorum tingentium, per calidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3378" xml:space="preserve">humidum ape-<lb/>riens tingendorum meatus, ac educens florem à tin-<lb/>gentibus, eoq́ue flore in meatus tingendorum corpo <lb/>ris vi calidi et humidi ſeſe demergente, tinguntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3379" xml:space="preserve">ita <lb/>à calido naturali, agente in humorem plantæ, eumq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s3380" xml:space="preserve"><lb/>incidente, ac deferente ad germinis alimentum, ger-<lb/>mina colore plantæ colorantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3381" xml:space="preserve">præſertim illa, quæ
<pb o="120" file="0126" n="126" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
Soli, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3382" xml:space="preserve">tepori aëris obuertuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3383" xml:space="preserve">tunc enim calor ve-<lb/>hementius agit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3384" xml:space="preserve">magis inficit ac colorat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3385" xml:space="preserve">Atque <lb/>initiò quidem germen non induebat colorem plantę, <lb/>propter multam humiditatem calidum euincentem: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3386" xml:space="preserve">at temporis progreſſu, vbi reſiccatum fuerit humi-<lb/>dum, aſſumit colorem plantæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3387" xml:space="preserve">Idem vſu venit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3388" xml:space="preserve">fru-<lb/>ctibus, qui tum demum matureſcunt, cum calor hu-<lb/>midum concoxerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3389" xml:space="preserve">Si tamen poſt maturitatem, am-<lb/>plius concoquantur, putreſcunt pericarpia, vt do-<lb/>cuit Ariſtoteles quarto Meteororum; </s>
  <s xml:id="echoid-s3390" xml:space="preserve">atque ea putre <lb/>do, eſt velut excrementum concoctionis, vt eidem <lb/>placuit tertio de Generat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3391" xml:space="preserve">Animal. </s>
  <s xml:id="echoid-s3392" xml:space="preserve">cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s3393" xml:space="preserve">xi. </s>
  <s xml:id="echoid-s3394" xml:space="preserve">Cæterùm <lb/>in plantis finis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3395" xml:space="preserve">extremũ concoctionis humidi non <lb/>eſt putrefactio, ſed ob eius defectum arefactio, quæ <lb/>ſimilis eſt morti in hominibus, quæ propriè nuncu-<lb/>patur marcor. </s>
  <s xml:id="echoid-s3396" xml:space="preserve">Dixit autem paulatim colorãtur, quod <lb/>eſt pedetẽtim ac ſenſim capeſſunt colorem, quoniam <lb/>mutatur color vnà cum concoctione: </s>
  <s xml:id="echoid-s3397" xml:space="preserve">concoctio verò <lb/>fit paulatim. </s>
  <s xml:id="echoid-s3398" xml:space="preserve">Sed annotãdum, quòd quanquam hunc <lb/>contextum ſumus interpretati de germinibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3399" xml:space="preserve">poteſt <lb/>tamen non minus aptè, etiam fructibus adaptari. </s>
  <s xml:id="echoid-s3400" xml:space="preserve">quo <lb/>niam fructus cum amplius non augentur, excoqui-<lb/>tur eorum humor, agente Sole, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3401" xml:space="preserve">matureſcunt, ca-<lb/>piuntq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s3402" xml:space="preserve">plantarum colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3403" xml:space="preserve">non quòd vendicent ſi-<lb/>bi colorem plantæ, vt colorentur eo, ſed ſumentes <lb/>exugentéſque humorem è planta, ad ſui alimoniam <lb/>per actionem calidi colorantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3404" xml:space="preserve">non aliter quàm cùm <lb/>flos à tingentibus per calorem extrahitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3405" xml:space="preserve">infici-<lb/>tur pannus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3406" xml:space="preserve">Pręterea, quoniam in altero noſtro exem <lb/>plari, quod parum ab excuſis diſſentit, legitur quaſi <lb/>noua periodo, ὅ {τα}ν {δὲ} πεπ{αί}νωντ{αι} οἱ καρποὶ πάντεσ, {καὶ} τῆσ <lb/>ὑπαρχ {ού}σησ {ἐν} ἀντᾶσ ὑ{γρ}ασίασ σ{υν}εψομένησ ὑπότε {τοῦ} ἡλί{ου}, {καὶ} <lb/>τῆσ {τοῦ} ἀέροσ θερμότητοσ, ἕκ{ας}οι λαμβάν{ου}σϊ {τὰ}σ ἀπὸ τῶν φυ-
<pb o="121" file="0127" n="127" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
τῶν χρόασ: </s>
  <s xml:id="echoid-s3407" xml:space="preserve">καθάπερ {καὶ} {τὰ} βα{πτ}όꝗ̃α τῶν ἀνθῶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3408" xml:space="preserve">hoc eſt, quan <lb/>do autem matureſcunt fructus omnes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3409" xml:space="preserve">quę iis ineſt <lb/>humiditas concocta eſt, tum à Solis, tum ab aëris cali-<lb/>ditate, ſinguli ſumunt colores à plantis; </s>
  <s xml:id="echoid-s3410" xml:space="preserve">quemadmo-<lb/>dum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3411" xml:space="preserve">flores qui tinguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3412" xml:space="preserve">Videtur hæc à ſuperio-<lb/>ribus diſiungere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3413" xml:space="preserve">ſignificare quòd tam fructibus <lb/>quàm floribus herbarum hoc vſuueniat, vt colores à <lb/>ſuis plantis mutuentur, vbi humor eorum à Solis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3414" xml:space="preserve"><lb/>aẽris calore concoctus fuerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3415" xml:space="preserve">hæc lectio magis re-<lb/>ſpondet.</s>
  <s xml:id="echoid-s3416" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3417" xml:space="preserve">Ω(/ {ςε} {καὶ} {τὰ}ς χρό{ασ} {αὐ}{τῶ}ν ἅμα {τα}ῖς ὥρ{αι}ς {με}{τα}βάλ <lb/>λ{ει}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3418" xml:space="preserve">Quare &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3419" xml:space="preserve">colores ſuos vnà cum anni <lb/>temporibus mutant.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3420" xml:space="preserve">Concluſio eſt prædictorum, quare poteſt tam de <lb/>germine, quàm de fructu intelligi. </s>
  <s xml:id="echoid-s3421" xml:space="preserve">fructus enim aliũ <lb/>geſtant colorem initio &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3422" xml:space="preserve">principio æſtatis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3423" xml:space="preserve">alium <lb/>ſub finem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3424" xml:space="preserve">autumno aſſumunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3425" xml:space="preserve">atque ita cum anni <lb/>temporibus, nempe æſtate &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3426" xml:space="preserve">autumno, colores de-<lb/>mutant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3427" xml:space="preserve">Sunt qui per ὥρασ, quod eſt anni tempora, <lb/>intelligunt ea tempora quæ maturitatem pręcedunt, <lb/>quæq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s3428" xml:space="preserve">eam ſequuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3429" xml:space="preserve">ſed nihil puto ad rem referre.</s>
  <s xml:id="echoid-s3430" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3431" xml:space="preserve">*Φανερὸν {δὲ} {το}ῦ{το} {ἐστὶ} οἱ {γὰρ} {το}ῦ {πο}ώ{δο}υς {χρ}ώ{μα}{το}ς, <lb/>ἅ {πα}ν{τε}ς ἤδη {πε}π{αι}νόꝗ̃οι, {με}{τα}βά{λλ}ου{σι}ν {εἰ}ς {τὸ} {κα} {τὰ} <lb/>φύ{σι}ν {χρ}ῶ{μα}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3432" xml:space="preserve">Nam qui ſunt herbacei coloris, omnes <lb/>iam maturati, mutantur in eum qui ſecun-<lb/>dum naturam eſt colorem.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3433" xml:space="preserve">Addit hic alterum exemplar, φανερὸν {δὲ} τοῦτο ἐςὶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3434" xml:space="preserve">οἱ
<pb o="122" file="0128" n="128" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
{γὰρ} τοῦ ποώδ{ου}σ χρώματοσ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3435" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3436" xml:space="preserve">c. </s>
  <s xml:id="echoid-s3437" xml:space="preserve">quod eſt, manifeſtum au-<lb/>tem id eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3438" xml:space="preserve">nam, quaſi ex rei euidentia, velit demon-<lb/>ſtrare id, quod per concluſionem aſſumpſerat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3439" xml:space="preserve">Con-<lb/>firmat autem, quòd in fructibus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3440" xml:space="preserve">floribus, vnà cum <lb/>maturatione colores mutantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3441" xml:space="preserve">nam cum ante con-<lb/>coctionem, color fructuum ſit herbaceus, cum con-<lb/>coctione capeſſunt colorem proprium &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3442" xml:space="preserve">naturalem <lb/>ſibi, quoniam concoctio eſt ad perfectionem.</s>
  <s xml:id="echoid-s3443" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3444" xml:space="preserve">Κ{αὶ} {γὰρ} λ{ευ}{κὸι}, {καὶ} {μέ}λ{αν}ꝗ̃ , {καὶ} φ{αι}οὶ, {καὶ} ξ{αν}θοὶ, {καὶ} {με}-<lb/>λ{αν}ο{ει}δ{εῖ}ς, {καὶ} {σκ}ιο{ει}δ{εῖ}ς, {καὶ} {οχ}ε{δὸ}ν ἁ{πά}♋, ἒ{χο}ν{τε}ς {γί}νον-<lb/>{ται} 024 {τῶ}ν {χρ}ωμά{τω}ν {δι}αφορὰς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3445" xml:space="preserve">Etenim albi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3446" xml:space="preserve">nigri, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3447" xml:space="preserve">fuſci, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3448" xml:space="preserve">flaui, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3449" xml:space="preserve"><lb/>nigricantes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3450" xml:space="preserve">vmbroſi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3451" xml:space="preserve">propemodum <lb/>omnes habentes colorum differentias eua-<lb/>dunt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3452" xml:space="preserve">Vbi oſtendit, quòd fructus per cõcoctionem aſſu-<lb/>munt colorem ſecundum naturam proprium: </s>
  <s xml:id="echoid-s3453" xml:space="preserve">id de-<lb/>clarat inductione, quoniam ſicut ſunt varii fructus, <lb/>ita varios ſortiuntur colores ſecundun naturam. </s>
  <s xml:id="echoid-s3454" xml:space="preserve">ete-<lb/>nim fiunt albi, vt quędam prunorum genera, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3455" xml:space="preserve">me-<lb/>ſpilus quam vocant Aroniam, nos Lazarolam albam <lb/>vocamus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3456" xml:space="preserve">Alii in maturatione efficiuntur nigri, vt <lb/>oliuæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3457" xml:space="preserve">lauri baccæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s3458" xml:space="preserve">aliqui flaui, vt perſica: </s>
  <s xml:id="echoid-s3459" xml:space="preserve">alii nigri-<lb/>cantes, vt pyrorum quædam genera: </s>
  <s xml:id="echoid-s3460" xml:space="preserve">alii fuſci, vt ſor-<lb/>ba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3461" xml:space="preserve">meſpili. </s>
  <s xml:id="echoid-s3462" xml:space="preserve">nonnulli vmbroſi, vt mala quædam. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3463" xml:space="preserve">Itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3464" xml:space="preserve">per maturitatem conſpiciuntur habere omnia <lb/>colorum diſcrimina. </s>
  <s xml:id="echoid-s3465" xml:space="preserve">Addit hic alterum exemplar, <lb/>poſt {καὶ} σκϊ{ει}δ{εῖ}σ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3466" xml:space="preserve">{καὶ} φοινίκεοι, {καὶ} οἰνωποὶ, {καὶ} κροκο{ει}δ{εῖ}σ: </s>
  <s xml:id="echoid-s3467" xml:space="preserve">hoc <lb/>eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3468" xml:space="preserve">punicei, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3469" xml:space="preserve">vinoſi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3470" xml:space="preserve">crocei. </s>
  <s xml:id="echoid-s3471" xml:space="preserve">Sed hæc ſolùm au-<lb/>gent differentiarum multitudinem.</s>
  <s xml:id="echoid-s3472" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="123" file="0129" n="129" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3473" xml:space="preserve">Ε) {πεὶ} {δὲ} {τὰ} {πλ}{εῖ}{ςα} {γί}νον{ται} {τῶν} {χρ}ωμά{τω}ν, {πλ}*όνων <lb/>{κε}ρ{αν}νϋ\'ꝗ̃ων ἀλλήλοις, φανερὸν ὅ{τι} {καὶ} 024 {ἐν}{το}ῖς φυ{το}ῖς <lb/>{χρ}ό{υς} {ἀν}άγκη {τὰ}ς {αὐ} {τὰ}ς ἔ{χει}ν {κρ}ά{σει}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3474" xml:space="preserve">* ꝗ {γὰρ} {το}ύ-<lb/>{τω}ν{τὸ} ὑ{γρ}ὸν {δι}ηθούꝗ̃ον, {καὶ} {με}θ' ἑ{αυ}{το}ῦσ{υν}εκ{κλ}ύζον, ἁ{πά} <lb/>♋ λαμβ{άν}{ει}ν 024 {τῶν} {χρ}ωμά{τω}ν δ{υν}άμ{ει}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3475" xml:space="preserve">{καὶ} τούτου συ <lb/>νε{ψο}/'ꝗ̃ου, \'ὧ 024 {τῶν} {κα}ρπῶν {πέ}ψ*ς {ὑπό} {τε} {τοῦ} ἡλίου{καὶ} <lb/>+ {τοῦ} ἀέρος θερ{μό}{τη}τος, ἕ{κα}{ςα} {καθ'} ἑ{αυ}{τὰ} σ{υν}ί{ςα}{ται} <lb/>{τῶν} χρωμά{τω}ν, {τὰ} \'ꝗ̃ θᾶ{ττ}ον, τὰ {δὲ} βρα {δύ}{τꝑ}ον, {κα}θά-<lb/>i {συ}μβ{αί}ν{ει} {καὶ} \'ὧ {τὴν} βαφ{ὴν} {τὴν} + {πο}ρφύρας. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3476" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ταύ}τ{ην} ὃ{τα}ν {κό}{ψα}ν{τε}ς ἅ{πα}{αν} ἐξ{αὐ} {τῆ}ς {τὴν} <lb/>ὑ{γρ}α{σί}{αν} ἐκ{κλ}ύ{σω}{σι}, {καὶ} {τα}ύτ{ην} ἐκ{χέ}{αν}{τε}ς ἕ{ψω}{σι}ν {ἐν} <lb/>{τα}ῖς {χύ}{τρ}αις, {τὸ} \'ꝗ̃ {πρ}ῶ{το}ν, οὐ{δὲ}ν ὅλως {ἐν} {τῇ} βαφῇ {τῶν} <lb/>{χρ}ο{μά} {τω}ν φ{αν}ερόν {ἐστὶ}, ꝗ {τὸ} {κα} {τα}{μι}{κρ}ὸν ἕ{κα}{ςο}ν {αὐ}-<lb/>{τῶν} {το}ῦ ὑ{γρ}οῦ {συν}ε{ψο}\'ꝗ̃ου {μᾶ}{λλ}ον, {καὶ} {τῶν} ἔ{τι} ὑ{πα}ρ{χό}ν{τω}ν <lb/>{ἐν} {αὐ}{το}ῖς {χρ}ωμά{τω}ν {μι}γνύ'ꝗ̃ων ἀλλήλοις, {πο}λλὰς {καὶ} <lb/>{πο}@κίλ{ας} λαμβάν{ει}ν {δι}αφορὰς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3477" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {μέ}λ{αν}, {καὶ} λ{ευ}-<lb/>{κὸ}ν, {καὶ} ὄρφνιον, {καὶ} ἀερο{ει}{δὲ}ς, {καὶ} {τό} {τε} ἅ{πα}ν {γί}νε{ται} {συν}ε-<lb/>{ψη}θέν{τω}ν, ὥς {τε} ꝗ τ{ὴν} {κρ}ᾶ{σι}ν {μη}{κέ} {τι} {κα}θ' {αὑ}\'ח {μη}{δὲ}ν {τῶν} <lb/>ἄλλων {χρ}ωμά {τω}ν φ{αν}ερὸν εἶν{αι}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3478" xml:space="preserve">Verùm quoniam plurimi colores fiunt, <lb/>plurib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3479" xml:space="preserve">ſibiinuicem temperatis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3480" xml:space="preserve">patet quòd <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3481" xml:space="preserve">colores qui ſunt in plantis neceſſe ſit ea-<lb/>dem habere temperamẽta. </s>
  <s xml:id="echoid-s3482" xml:space="preserve">nam humor per <lb/>has percolans, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3483" xml:space="preserve">ſecum eluens, omnes <lb/>colorum potentias recipit, atque hoc con-<lb/>cocto circa fructuum concoctionem, tum <lb/>à Solis, tum ab aëris caliditate, ſinguli per <lb/>ſe conſiſtunt colores, alii quidem citius, alii <lb/>verò tardius, quemadmodum euenit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3484" xml:space="preserve">in
<pb o="124" file="0130" n="130" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
tinctura purpuræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3485" xml:space="preserve">nam vbi hac contuſa vni <lb/>uerſam ex ea humiditatem eluerint, eamq́. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3486" xml:space="preserve">effuſam coxerint in cortinis, primùm nul-<lb/>lus omnino color in tinctura cõſpicuus eſt, <lb/>eò quòd paulatim ipſorum quiſque, humi-<lb/>do magis concocto, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3487" xml:space="preserve">inſitis iis coloribus <lb/>ſibi inuicem permixtis, multas variaſq́ue ca <lb/>piat differentias. </s>
  <s xml:id="echoid-s3488" xml:space="preserve">Etenim niger, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3489" xml:space="preserve">albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3490" xml:space="preserve"><lb/>opacus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3491" xml:space="preserve">aëreus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3492" xml:space="preserve">tunc omnes ex ſimul <lb/>elixatis gignuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3493" xml:space="preserve">quare propter tempera-<lb/>mentum, non amplius per ſe aliorum colo-<lb/>rum quiſquam conſpicitur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3494" xml:space="preserve">Demonſtrauit cum maturatione colores in plan-<lb/>tis variari: </s>
  <s xml:id="echoid-s3495" xml:space="preserve">in præſentia explicat, quomodo ex miſtio-<lb/>ne coloris prioris poſteriorísq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3496" xml:space="preserve">tam antè &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3497" xml:space="preserve">pòſt ma-<lb/>turationem, quàm in maturitate multiformes colo-<lb/>res gignantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3498" xml:space="preserve">Sumit autem propoſitionem ſuprà ex-<lb/>plicatam, quòd plurimi colores gignuntur, medii ſci-<lb/>licet, ex promiſcuo eorum coitu, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3499" xml:space="preserve">cum plures ſibi <lb/>inuicem temperantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3500" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3501" xml:space="preserve">demonſtrat ſimili ratione <lb/>neceſſe eſſe, vt in plantis id quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3502" xml:space="preserve">eueniat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3503" xml:space="preserve">puta quòd <lb/>ex priore colore, nempe herbaceo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3504" xml:space="preserve">colore per con-<lb/>coctionem accedente gignatur coloris quædam fa-<lb/>cies diuerſa à priore. </s>
  <s xml:id="echoid-s3505" xml:space="preserve">alii ſenſerunt quod multi fiant <lb/>colores eo quòd multa ad inuicem componantur id <lb/>eſt multę res vt ex tinctura, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3506" xml:space="preserve">alio corpore fiat diuer <lb/>ſus color; </s>
  <s xml:id="echoid-s3507" xml:space="preserve">ſed melius eſt dicere vt dictum eſt, cum prio <lb/>ribus conſtet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3508" xml:space="preserve">Explicat autem rationem modúmque <lb/>quo id fiat, primò ponens cauſam materialem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3509" xml:space="preserve">nam <lb/>inquit, per has plantas humor defluens percolans, &amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s3510" xml:space="preserve">
<pb o="125" file="0131" n="131" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
eluens inficiénſque plantæ particulas, recipit omnes <lb/>colorum potentias: </s>
  <s xml:id="echoid-s3511" xml:space="preserve">hoc eſt, aptus eſt ad recipiendum <lb/>omnes colorum differentias, qui in plantis poſſunt <lb/>contingere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3512" xml:space="preserve">Deinde addit cauſam efficientem, quòd <lb/>concocto eo humore in fructuum maturatione, tum <lb/>à Solis, tum ab aëris caliditate, ſinguli per ſe cõſiſtunt <lb/>fiuntq́ue actu colores, qui proprii ſunt, fructibus aut <lb/>plantis conuenientes. </s>
  <s xml:id="echoid-s3513" xml:space="preserve">Itaque prius, ante actionem So <lb/>lis erat potentia omnis color: </s>
  <s xml:id="echoid-s3514" xml:space="preserve">ſed per concoctionem <lb/>à calido ſinguli fiunt actu. </s>
  <s xml:id="echoid-s3515" xml:space="preserve">Verùm alii citius conſi-<lb/>ſtunt, in iis ſcilicet, qui celerius maturantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3516" xml:space="preserve">cum <lb/>maturitate capeſſunt colores, velut qui æſtatis prin-<lb/>cipio matureſcunt, quos ὡρ{αί}{ου}σ Græci, nos Latinè fu <lb/>gaces poſſumus appellare. </s>
  <s xml:id="echoid-s3517" xml:space="preserve">Alii tardius, quoniam ſe-<lb/>rius fructus matureſcunt, ceu qui autumno &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3518" xml:space="preserve">in fine <lb/>æſtatis acquirunt maturitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3519" xml:space="preserve">Maturius porrò aut <lb/>ſerius matureſcunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3520" xml:space="preserve">colores ſortiuntur proprios, <lb/>ratione humidi magis minus've<unsure/> craſsi, lenti, viſcoſi. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3521" xml:space="preserve">nam quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3522" xml:space="preserve">humor eſt tenuis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3523" xml:space="preserve">ſubtilis tempeſtiuius: </s>
  <s xml:id="echoid-s3524" xml:space="preserve"><lb/>quibus verò contrà, craſſus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3525" xml:space="preserve">lentus, ſerius mature-<lb/>ſcunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3526" xml:space="preserve">colorantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3527" xml:space="preserve">Declarat autem id quod dictum <lb/>eſt, ſimili, in tinctura purpuræ, quæ ea tempeſtate for <lb/>taſſe erat notiſsima, cum noſtra penitus abolita ſit <lb/>quandoquidem eius vſum ignoramus, atque ſuffe-<lb/>ctus eſt color coccinus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3528" xml:space="preserve">quem à vermiculo, Arabi-<lb/>co nomine charmes nuncupato, charmeſinum appel <lb/>lamus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3529" xml:space="preserve">Ea inquit contuſa, Græce legitur κόψαντεσ, <lb/>quod &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3530" xml:space="preserve">ad contuſionem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3531" xml:space="preserve">ad extractionem fortaſ-<lb/>ſe referri poteſt, cum vtrunque conueniat purpuris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3532" xml:space="preserve"><lb/>nam vt Ariſtoteles quinto de Hiſtoria animalium <lb/>docet, minuta purpuræ atteruntur cum teſtis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3533" xml:space="preserve">con <lb/>fringuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3534" xml:space="preserve">magnis autem detracta cõcha accidit ex-<lb/>trahi humorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3535" xml:space="preserve">Magnæ quidem, vt plurimum ſunt
<pb o="126" file="0132" n="132" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
nigræ: </s>
  <s xml:id="echoid-s3536" xml:space="preserve">paruæ verò, rubei coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3537" xml:space="preserve">Debent autem vi-<lb/>uæ ſubitò frangi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3538" xml:space="preserve">extrahi, aliter flos ille omnis de-<lb/>flueret cum vita. </s>
  <s xml:id="echoid-s3539" xml:space="preserve">extrahunt autem humiditatem il-<lb/>lam omnem, extracto capite quoniam intra fauces eſt <lb/>obuoluta membranula quaſi vena, vt idem Philoſo-<lb/>phus aſſerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3540" xml:space="preserve">Hæc decoquitur in cortinis, at in princi-<lb/>pio decoctionis, vt inquit noſter author, nullus co-<lb/>lor manifeſtus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3541" xml:space="preserve">diſtinctus apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3542" xml:space="preserve">Cauſa efficiens <lb/>eſt, quòd paulatim quiſque color ex concoctione hu-<lb/>midi conſpiciatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3543" xml:space="preserve">emicet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3544" xml:space="preserve">Subnectit deinde cau-<lb/>ſam materialem, quæ eſt ipſa ſanies &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3545" xml:space="preserve">liquor purpu-<lb/>reus, cui potentia inerant multa colorum diſcrimi-<lb/>na, quæ per concoctionem elucent, donec tandem <lb/>emergat color proprius purpuræ, quæ ſaturata pur-<lb/>pura dicitur, velut ſuprà diximus, ex rubro nigricãs. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3546" xml:space="preserve">Hi autem colores gignuntur, additione vnius poſt <lb/>alterum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3547" xml:space="preserve">Vnus enim alteri per decoctionem additus, <lb/>indicat prioris coloris faciem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3548" xml:space="preserve">Atque id ſimili modo <lb/>in maturatione fructuũ contingit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3549" xml:space="preserve"><emph style="sc">ETENIM TVNG <lb/>NIGER</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3550" xml:space="preserve">Declarat quinam colores interea dum de-<lb/>coquitur purpura, in tingenda re conſpiciantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3551" xml:space="preserve">ap-<lb/>paret enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3552" xml:space="preserve">albus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3553" xml:space="preserve">niger, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3554" xml:space="preserve">opacus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3555" xml:space="preserve">aëreus, <lb/>hoc eſt cyaneus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3556" xml:space="preserve">nam cyaneus eſt color qui cernitur <lb/>in aëre in profundo, vt antè dictum fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3557" xml:space="preserve">Horum, in-<lb/>quam, colorum per ſe, id eſt non per decoctionem, <lb/>ſed ſua natura, propter temperamentum, nempe <lb/>quia inuicem mixti ſunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3558" xml:space="preserve">conſuſi, nullus inuenitur <lb/>conſpicuus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3559" xml:space="preserve">ſed in decoctione manifeſti euadunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3560" xml:space="preserve">at-<lb/>que id voluit, cum ait, quare propter temperamen-<lb/>tum, non amplius per ſe aliorum quiſquam conſpici-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3561" xml:space="preserve">Apertior eſſet ſenſus, ſi pro ἄλλω008, {αὐ}τῶν legere-<lb/>tur, hoc eſt, illorum enumeratorum ſcilicet colo-<lb/>rum.</s>
  <s xml:id="echoid-s3562" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="127" file="0133" n="133" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3563" xml:space="preserve">Τὸ δ' {αὐ}{τὸ} ☾ῦ{το} {συ}μβ{αί}ν{ει} {καὶ} ἐ{πὶ}{τῶ}ν {κα}ρπῶν: </s>
  <s xml:id="echoid-s3564" xml:space="preserve">{ἐν} <lb/>{πο}{λλ}οῖς {γὰρ} ꝗ {τὸ} {μὴ} {πά}♋ ἅ{μα} {γί}νε{σθ}{αι} 024 {τῶ}ν {χρ}ω <lb/>{μά}{τα}ν {πέ}ψ*ς, ἀ{λλ}ὰ{τὰ} \'ꝗ̃ {αὐ}{τῶ}ν {συν}ΐ{ςα} {σθ}{αι} πρό{τε}-<lb/>ρον, {τὰ} δ' ὕ{ςε}ρον 019 ἑτ\'ꝑων {εἰ}ς ἕ τꝑα {μα}{τα}β020{λλ}ου{σι}ν, <lb/>ὥς i {καὶ} ὁι βό {τρ}υες, {καὶ} οἱ φοίνι{κε}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3565" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} οὗ☾ι {ἐν}ίο{τε} <lb/>\`ꝗ̃ {πρ}ῶ{τον} {γί}νον{ται} φοινι{κο}ὶ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3566" xml:space="preserve">τοῦ {δὲ} {μέ}λανος {ἐν} ἑ{αυ}{τῷ} <lb/>{συν}ι{ςα}\'ꝗ̃ου, {μα}{τα}βά{λλ}ου{σι} {πά}λϊν {εἰ}ς {τὸ} οἰνω{πὸ}ν {τὸ} {δὲ} <lb/>{τε}λ{ευ}{τα}ῖον, {γί}νον{ται} {κυ}{αν}ο*δ{εῖ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3567" xml:space="preserve">ὅ{τα}ν ἤ{δη} {καὶ} {τὸ} φοινι-<lb/>{κο}{ῦν} {πο}{λλ}ῷ {καὶ} ἀ{κρ}άτῳ τῷ {μέ}λανι {μι}χθῇ.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3568" xml:space="preserve">Idem hoc accidit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3569" xml:space="preserve">in fructibus, in mul <lb/>tis enim, eò quòd non omnes colorum con <lb/>coctiones ſimul fiunt, ſed quidam ipſorum <lb/>prius conſiſtunt, quidam poſtea; </s>
  <s xml:id="echoid-s3570" xml:space="preserve">ex aliis in <lb/>alios mutantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3571" xml:space="preserve">ceu racemi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3572" xml:space="preserve">palmulæ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3573" xml:space="preserve">etenim hi interdum primùm fiunt punicei: </s>
  <s xml:id="echoid-s3574" xml:space="preserve"><lb/>ſed atro in ſe conſiſtente, in vinoſum mutan <lb/>tur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3575" xml:space="preserve">denique fiunt cyanei, quando iam pu-<lb/>niceus multo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3576" xml:space="preserve">meraco nigro permixtus <lb/>fuerit.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3577" xml:space="preserve">Comparat exemplum purpuræ ad fructus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3578" xml:space="preserve">de-<lb/>monſtrat, quòd varii colores, quos fructus contra-<lb/>hunt, non ſimul omnes conſpiciuntur, ſed in conco-<lb/>ctione vnus alteri ſuccedit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3579" xml:space="preserve">inquiens hoc in fructib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3580" xml:space="preserve"><lb/>accidere, ſicut in decoctione purpurę. </s>
  <s xml:id="echoid-s3581" xml:space="preserve">in multis enim <lb/>fructibus, eo quòd non omnes colorum conco-<lb/>ctiones ſimul &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3582" xml:space="preserve">vno tempore fiant, aut matureſcant <lb/>fructus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3583" xml:space="preserve">ſed quidam prius conſiſtant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3584" xml:space="preserve">quidam po-<lb/>ſtea, velut dictum fuit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3585" xml:space="preserve">ob id ex aliis coloribus in alios <lb/>degenerant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3586" xml:space="preserve">Quod exemplo racemorum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3587" xml:space="preserve">palmula-
<pb o="128" file="0134" n="134" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
rum explicat; </s>
  <s xml:id="echoid-s3588" xml:space="preserve">quorum fructus varios induunt colo-<lb/>res. </s>
  <s xml:id="echoid-s3589" xml:space="preserve">aliàs enim colore candido, nonnunquam nigro, <lb/>aliquando herbaceo, interdum puniceo conſpiciun-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3590" xml:space="preserve">etenim interdum primùm fiunt punicei, qui co-<lb/>lor in vuis quoque nigris primum repræſentatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3591" xml:space="preserve">ſed <lb/>atro inquit in ſe coaleſcente, hoc eſt nigro addito per <lb/>concoctionem, color vuæ abit in vinoſum, qui pro-<lb/>prius eſt illi color. </s>
  <s xml:id="echoid-s3592" xml:space="preserve">Cæterùm Theophraſtus quinto <lb/>de Cauſis plantarum eſſe quoddam genus vuæ ait, <lb/>cuius color neque candidus, neque niger eſt, ſed fu-<lb/>mo ſimilis, vnde vitis nominata fuit κάπνϊοσ, quod idẽ <lb/>Ariſtoteles aſſerit libris de Animalibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3593" xml:space="preserve">Præterea pal-<lb/>mulas quoque fumoſas vocat Theophraſtus, quinto <lb/>de Hiſtoria plantarum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3594" xml:space="preserve">vel aliter poſſunt hæc intelli-<lb/>gi de diuerſis vuis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3595" xml:space="preserve">palmulis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3596" xml:space="preserve">quòd videlicet aliquã-<lb/>do humor ille coëat &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3597" xml:space="preserve">coaleſcat in nigrum, at que ita <lb/>gignitur vinoſus color: </s>
  <s xml:id="echoid-s3598" xml:space="preserve">aliquando autem in nigrio-<lb/>rem conſiſtat, atque tum fiat cyaneus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3599" xml:space="preserve">Poſtremò in-<lb/>quit colores vuarum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3600" xml:space="preserve">palmularum abeunt in colo-<lb/>rem cyaneum, cum temperantur nigro meraciore. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3601" xml:space="preserve">eſt autem cyaneus, color aëris, cùm in profundo vide <lb/>tur, vt iam ſæpe dictum fuit.</s>
  <s xml:id="echoid-s3602" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3603" xml:space="preserve">τὰ {γὰρ} ὕ{ςε}ρον ἐ{πι}{γι}νόꝗ̃α {τῶ}ν {χρ}ωμά {τω}ν, ὅ {τα}ν κρα <lb/>{τή}σῃ, 024 {προ}τ\'ꝑ{ας} {χρ}ό{ας} 019α{λλ}ά{ττ}*. </s>
  <s xml:id="echoid-s3604" xml:space="preserve">μ020λι{ςα} {δὲ} {το}ῦ{το} <lb/>ἐ{πὶ} {τῶ}ν {με}λάνων {κα}ρ{πῶ}ν φ{αν}ερὸν {ἐστὶ}: </s>
  <s xml:id="echoid-s3605" xml:space="preserve">{οχ}ε{δὸ}ν {γὰρ} {αὐ}{τῶ}ν <lb/>ὁι {πλ}{εῖ}{ςο}ι, {κα}θά i {εἴ}ρη□, {κα}{τα}ρ{χὰ}ς {μὲν} ἐκ {τοῦ} {πο}ώ{δο}{ις} <lb/>{με}{τα}β020{λλ}ον{τε}ς {μι}{κρ}ὸν ἐ{πι}φοινικίζου{σι}, {καὶ} {γί}νον{ται} <lb/>{πυ}ῤῥοί. </s>
  <s xml:id="echoid-s3606" xml:space="preserve">{τα}χὺ {δὲ} {με}θί{ςα}ν{ται} {πά}λιν, ἐκ {το}ῦ {πυ}ῤῥοῦ {καὶ} <lb/>ἀ{κρ}ά<unsure/> {το}υ {τοῦ} {μέ}λανος {ἐν} {το}ῖς {το}ιού{το}ις {ἐν}υ {πά}ρ{χο}ν{το}ς.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3607" xml:space="preserve">Nam colores qui poſtea accedunt, quan-<lb/>do præualent, priores colores euariant ma-
<pb o="129" file="0135" n="135" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ximè autem hoc in nigris fructibus conſpi-<lb/>cuum eſt ferè enim ipſorum plurimi, vt di-<lb/>ctum eſt, initio ex herbaceo commutati, <lb/>paululum in puniceum vergunt, fiuntq́ue <lb/>ruffi: </s>
  <s xml:id="echoid-s3608" xml:space="preserve">ſed confeſtim commigrant rurſus ex <lb/>ruffo, etiam meraco nigro in huiuſmodi in-<lb/>ſito.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3609" xml:space="preserve">Quoniam ſuprà demõſtrauit colores in plantis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3610" xml:space="preserve"><lb/>fructibus vnà cum maturitate mutari, ita vt vnus, al-<lb/>teri ſuccedat, idem exemplo nigrorum fructuum con <lb/>firmat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3611" xml:space="preserve">præterea declarat, quòd qui poſtremi ſucce <lb/>dunt colores, cum emicant &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3612" xml:space="preserve">prępollent, priores obli <lb/>terant: </s>
  <s xml:id="echoid-s3613" xml:space="preserve">idque potiſsimum in fructibus nigris conſpi-<lb/>cuum inueniri ait. </s>
  <s xml:id="echoid-s3614" xml:space="preserve">in his enim maximè apparet colo-<lb/>rum mutatio, vt patet in baccis lauri, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3615" xml:space="preserve">oliuis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3616" xml:space="preserve">ni-<lb/>gris ficubus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3617" xml:space="preserve">nigris ceraſis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3618" xml:space="preserve">quippe in ceraſis pri-<lb/>mus color eſt herbaceus, poſtea ſuccedit albus, dein-<lb/>de in puniceum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3619" xml:space="preserve">ruffum ſenſim abeunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3620" xml:space="preserve">poſtremò <lb/>induunt puram nigredinem, ſi ea ſit color proprius. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3621" xml:space="preserve">Attamen exemplum authoris rectius videtur accom <lb/>modandum eſſe baccis lauri. </s>
  <s xml:id="echoid-s3622" xml:space="preserve"><emph style="sc">SED CONFESTIM <lb/>COMMIGRANT</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3623" xml:space="preserve">celeriter, inquit, ex pauca ſcili-<lb/>cet concoctione, ex ruffo migrant in nigrorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3624" xml:space="preserve">idq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s3625" xml:space="preserve"><lb/>eò quòd priores colores reddiderunt eos aptiſsimos <lb/>ad recipiendum nigredinem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3626" xml:space="preserve">Verùm caue ne verbo-<lb/>rum amphibolia te decipiat, poſſunt enim aliter intel <lb/>ligi, ſed perperam. </s>
  <s xml:id="echoid-s3627" xml:space="preserve">ſiquidem vult author oſtendere, <lb/>quòd breui tempore ex ruffo mutantur in nigrum, <lb/>cum niger color illis vltimò inſit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3628" xml:space="preserve">quòd ſi niger color <lb/>illis non inſideret vt proprius, non mutarentur ſta-<lb/>tim, ſed inruffo conſiſterent.</s>
  <s xml:id="echoid-s3629" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="130" file="0136" n="136" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3630" xml:space="preserve">Δηλοῖ {δε} {καὶ} {τὰ} {κλ}ήμα{τα}, {καὶ} {τὰ} \)'ꝑια, {καὶ} {τὰ} <lb/>φύ{λλ}α π{άν}{τω}ν {ἐστὶ} {τῶ}ν {το}ιού{τω}ν {μέ}λ{αν}α, ꝗ \`ח {πλ}{εί}-<lb/>{στ}{ην} {ἐν} {αὐ}{το}ῖς ὑ {πά}ρ{χει}ν {τὴν} τοι{αύ} τ{ην} {χρ}ό{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3631" xml:space="preserve">ἐ{πεὶ} {δι}ό {τι}-<lb/>{γε} {τῶ}ν {κα}ρ{πῶ}ν οἱ {μέ}λ{αν}ες {καὶ} ἀμφοτ\'ꝑων {τῶ}ν {χρ}ωμά-<lb/>{τω}ν με{τέ}χου{σι}, φ{αν}ꝑὸν {ἐστὶ}: </s>
  <s xml:id="echoid-s3632" xml:space="preserve">π{άν} {τω}ν {γὰρ} ὁ {χυ}λὸς {γί}νε-<lb/>{ται} {τῶ}ν {το}ιόυ{τω}ν οἰνω{πὸ}ς:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3633" xml:space="preserve">Declarant autem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3634" xml:space="preserve">ſarmenta, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3635" xml:space="preserve">vellera, <lb/>et folia omnium cuiuſmodi ſunt nigra: </s>
  <s xml:id="echoid-s3636" xml:space="preserve">pro-<lb/>pterea quòd iis inſit plurimus eiuſmodi co-<lb/>lor. </s>
  <s xml:id="echoid-s3637" xml:space="preserve">ſiquidem quòd fructus nigri, etiam am <lb/>bos colores participant, manifeſtum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3638" xml:space="preserve">o-<lb/>mnium enim talium ſuccus eſt vinoſus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3639" xml:space="preserve">Manuſcriptus alter habet, δηλο=ι {δὲ} {καὶ} {τὰ} κλήματα, {καὶ} <lb/>τὴἔρια, {καὶ} τὰ φύ{λλ}α πάντων, ὄτϊ ἐ{στ}ὶ μέλ{αν}α, hoc eſt, decla-<lb/>rant autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3640" xml:space="preserve">ſarmenta, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3641" xml:space="preserve">vellera, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3642" xml:space="preserve">folia omnium, <lb/>quòd ſint nigra, alter verò, δηλοῖ {δὲ} {καὶ} {γὰρ} τὰ κλήματα. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3643" xml:space="preserve">hoc eſt, indicio eſt autem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3644" xml:space="preserve">nam ſarmenta. </s>
  <s xml:id="echoid-s3645" xml:space="preserve">Nititur au-<lb/>tem præterea demonſtrare planius, in quibus poſte-<lb/>riores colores, priores denigrent: </s>
  <s xml:id="echoid-s3646" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3647" xml:space="preserve">ponit tria, ſarmẽ-<lb/>ta, quæ annoſa nigrum concipiunt colorem; </s>
  <s xml:id="echoid-s3648" xml:space="preserve">lanas, <lb/>quæ temporis longinquitate veteraſcentes, nigredi-<lb/>nem induunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3649" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3650" xml:space="preserve">folia arborum, quæ viridia cùm ſint <lb/>vere, autumno reſiccato humido &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3651" xml:space="preserve">aduſto, nigre-<lb/>ſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3652" xml:space="preserve">Signum verò eſt, quoniam niger plurimus in-<lb/>eſt veteraſcentibus, quippe cùm is ſit illis peculiaris; </s>
  <s xml:id="echoid-s3653" xml:space="preserve"><lb/>atque iccirco ſenes nigredinem contrahunt, vt do-<lb/>cet Ariſtoteles. </s>
  <s xml:id="echoid-s3654" xml:space="preserve"><emph style="sc">SIQVIDEM QVO'D<unsure/> FRVCTVS <lb/>NIGRI</emph>, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3655" xml:space="preserve"><emph style="sc">C</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s3656" xml:space="preserve">Dixerat fructibus nigris accidere, vt <lb/>ex ruffo celeriter mutentur in nigrum, quando ni-<lb/>grum meracum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3657" xml:space="preserve">purum illis ineſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3658" xml:space="preserve">in præſentia de-<lb/>clarat, quòd non omnes fructus nigri ad exactam ni-
<pb o="131" file="0137" n="137" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
gredinem perueniunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s3659" xml:space="preserve">ſed quòd vltimò etiam partici <lb/>pant ruffum vel puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3660" xml:space="preserve">probat id à ſucco, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3661" xml:space="preserve">ſup-<lb/>ponit ea quæ antea docuit de vinoſo colore. </s>
  <s xml:id="echoid-s3662" xml:space="preserve">dictum <lb/>eſt autem vinoſum gigni, quando nigrum additur <lb/>puniceo. </s>
  <s xml:id="echoid-s3663" xml:space="preserve">Argumentatur igitur hoc pacto, Succus <lb/>horum fructuum, nempe nigrorum, habet colorẽ vi-<lb/>noſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3664" xml:space="preserve">in vinoſo autem, duo complicantur colores, <lb/>puniceus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3665" xml:space="preserve">niger: </s>
  <s xml:id="echoid-s3666" xml:space="preserve">ergo in fructibus nigris compli-<lb/>cantur duo colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3667" xml:space="preserve">ſortiuntur porrò eos, quoniam <lb/>colorantur ſucco &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3668" xml:space="preserve">humido. </s>
  <s xml:id="echoid-s3669" xml:space="preserve">Animaduerte, hic acci-<lb/>pi vinoſum ſuccum, vt contrà diſtinguitur à diluto <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3670" xml:space="preserve">pingui: </s>
  <s xml:id="echoid-s3671" xml:space="preserve">quomodo docet Theophraſtus libro pri-<lb/>mo de Hiſtoria plantarum, qui diuidens ſuccos, in-<lb/>quit, alius eſt vinoſus, alius dilutus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3672" xml:space="preserve">alius pin-<lb/>guis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3673" xml:space="preserve">Hinc ſoluere eſt dubitatiunculam, qua quis <lb/>quærat, quare prunorum nigrorum ſuccus, aut oliua <lb/>rum, non ſit niger? </s>
  <s xml:id="echoid-s3674" xml:space="preserve">Nam reſpondendum eſt, quòd il-<lb/>lorum ſuccus ſit dilutus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3675" xml:space="preserve">aqueus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3676" xml:space="preserve">horum pin-<lb/>guis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3677" xml:space="preserve">Iccirco cautè ſanè author dixit, omniũ talium; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3678" xml:space="preserve">pa@ticipantium ſcilicet duos colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3679" xml:space="preserve">non enim dilu-<lb/>tus aut pinguis eſt, vtriuſque coloris particeps.</s>
  <s xml:id="echoid-s3680" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3681" xml:space="preserve">Τὰ {δὲ} {χρ}ώ{μα}{τα} {ἐν} {τῇ} {γε}νέσ* ὑςꝑοῖ {τὰ} φοινί{κει}α {τῶ}ν <lb/>μελάνων: </s>
  <s xml:id="echoid-s3682" xml:space="preserve">{δη}λοῖ {δὲ}, {καὶ} {γὰρ} {τὰ} ὑ {πὸ} {το}ὺς {ςα}λαγ{μο}ὺς ἐ{δά}-<lb/>φη, {καὶ} ὅλως ὅ{πο}υ συμβ{αί}ν* {γί}νε{σθ}{αι} {με}{τρ}ία ὑδά{τω}ν <lb/>ἔκρυ{σι}ς {ἐν} {τό} {πο}ις {σκ}ιεροῖς, ἅ {πα}ν{τα} {με}{τα}βά{λλ}* {πρ}ῶ{το}ν <lb/>ἐκ {τοῦ} {πο}ώ{δο}υς, {εἰ}ς {τὸ} φοινι{κο}{αῦ} {χρ}ῶμα, {καὶ} {γί}{νε}{ται} ἔ {δα}-<lb/>φος ὡς {ἂν} {αἳ}ματος {ἀρ}{τί}ως ἐ {πε}{σφ}αγ\'ꝗ̃ου {κα}{τὰ} {τὸ}ν {τό}-<lb/>{πο}ν {το}ῦ{το}ν, {κα}θ' ὃν {ἂν} λάβοι, {τὸ} {πο}ῶδες {τῶν} {χρ}ω{μά}{τω}ν <lb/>{τὴν} {πέ}{ψι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3683" xml:space="preserve">{τὸ} {δὲ} {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον, {καὶ} τοῦ{το} {μέ}λ{αν} ἰ{οχ}υρῶς {γί}-<lb/>νε{ται} {καὶ} {κυ}{αν}ο{ει}{δὲ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3684" xml:space="preserve">ὅ i συμβ{αί}ν{ει} {καὶ} {ἐπὶ} {τῶν} {κα}ρπῶν:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3685" xml:space="preserve">Colores verò in generatione punicci po <lb/>ſteriores ſunt nigris, indicio eſt autem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3686" xml:space="preserve">nam
<pb o="132" file="0138" n="138" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſub ſtillicidiis pauimenta, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3687" xml:space="preserve">omnino vbi <lb/>contingit mediocris aquarum eruptio, in <lb/>locis vmbroſis, omnia mutantur primùm <lb/>ex herbaceo in puniceum colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3688" xml:space="preserve">fitq́ue <lb/>pauimentum tanquàm ſanguis nuper ma-<lb/>ctatus eſſet eo loco, quo color herbaceus <lb/>adeptus eſt concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3689" xml:space="preserve">Poſtremo au-<lb/>tem, etiam hic valde fit niger &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3690" xml:space="preserve">cœruleus, <lb/>quod contingit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3691" xml:space="preserve">in fructibus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3692" xml:space="preserve">Demonſtrauit quomodo in nigris fructibus co-<lb/>lores terminantur in nigrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3693" xml:space="preserve">nunc explicat, quòd in <lb/>puniceis, aut in quibus color proprius eſt alius à ni-<lb/>gro, niger imperfectus ſcilicet, præcedit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3694" xml:space="preserve">punicei <lb/>ſuccedunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3695" xml:space="preserve">idq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3696" xml:space="preserve">declarat euenire non modo in fructi-<lb/>bus, verùm etiam in his, quę habent impropriam con <lb/>coctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3697" xml:space="preserve">Dixit autem in generatione, quoniam in <lb/>generatione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3698" xml:space="preserve">in eſſentia, ſpectatur colorum ordo. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3699" xml:space="preserve">Nec videtur diſputare puniceus'ne<unsure/> ſit poſtremus an <lb/>niger: </s>
  <s xml:id="echoid-s3700" xml:space="preserve">ſed ſolùm ſeriem, qua vnus alteri ſuccedit, in-<lb/>ſpicere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3701" xml:space="preserve">Vel aliter, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3702" xml:space="preserve">fortè rectius, dixit in generatio-<lb/>ne, quoniam in corruptione niger color eſt omnium <lb/>poſtremus, velut ipſe docet@, vltima textus particula. </s>
  <s xml:id="echoid-s3703" xml:space="preserve"><lb/>Cæterùm fortaſsis in altero codice pro ὑςερο=ι, rectius <lb/>legitur ὑ{γρ}ότερα, quod eſt, humidiores; </s>
  <s xml:id="echoid-s3704" xml:space="preserve">vt oſtendat <lb/>qui colores quibus ſuccedant humidi ratione, cum <lb/>generantur, quaſi dicat quòd color puniceus in-<lb/>digeat copioſiori humiditate, quàm niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s3705" xml:space="preserve">atque id <lb/>ſatis conſonum eſt ſubſequentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3706" xml:space="preserve"><emph style="sc">NAM SVB STIL-<lb/>LICIDIIS PAVIMENTA</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s3707" xml:space="preserve">De iis agit, quæ impro-<lb/>priè concoquuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3708" xml:space="preserve">Et notandum mediocrem debe-
<pb o="133" file="0139" n="139" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
re eſſe aquarũ eruptionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3709" xml:space="preserve">nam ſi copioſa eſſet, elue-<lb/>retur pauimentum, nec remaneret ſufficiens humidi <lb/>tas: </s>
  <s xml:id="echoid-s3710" xml:space="preserve">deinde calor non ſufficeret concoctioni. </s>
  <s xml:id="echoid-s3711" xml:space="preserve">vt ergo <lb/>generetur color puniceus, opus eſt mediocri deſtilla-<lb/>tione. </s>
  <s xml:id="echoid-s3712" xml:space="preserve">Inficitur autem pauimentum primùm herba-<lb/>ceo aut porraceo colore, qui vtcunque tendit ad ni-<lb/>gredinem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3713" xml:space="preserve">verùm actione aëris excalfacientis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3714" xml:space="preserve">exic-<lb/>cantis contrahit puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3715" xml:space="preserve"><emph style="sc">TAN QVA'M<unsure/> SANGVIS <lb/>NVPER MACTATVS ESSET</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s3716" xml:space="preserve">Exemplo ſanguinis <lb/>hoſtiæ nuper iugulatarum declarat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3717" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3718" xml:space="preserve">rectè addidit <lb/>nuper, ſignificans requiri tantum temporis, quanto <lb/>opus eſt ad putrefactionem, vt aliquo pacto mutetur <lb/>in atrum colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3719" xml:space="preserve">pręterea opus eſſe vt herbaceus ſit <lb/>concoctus, antequàm abeat in puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3720" xml:space="preserve">Vult ergo <lb/>vt diximus, modicam eſſe aquæ eruptionem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3721" xml:space="preserve">locũ <lb/>vmbroſum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3722" xml:space="preserve">(nam aprico nimis exiccaretur humidi-<lb/>tas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3723" xml:space="preserve">valde obſcuro, nimia humiditate nigreſceret) <lb/>quò color degeneret in puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3724" xml:space="preserve">Cæterùm hic pu-<lb/>niceus in putrefactione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3725" xml:space="preserve">corruptione euadit niger <lb/>velut docet inquiens, poſtremò autem etiam hic val-<lb/>de fit niger, cum ſcilicet poſtremum reſiccatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3726" xml:space="preserve">aut <lb/>euadit cœruleus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3727" xml:space="preserve">Et quod de pauimentis demonſtra <lb/>uimus, idem cõtingit in fructibus, nam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3728" xml:space="preserve">hi demum <lb/>nigreſcunt, cum corrumpuntur.</s>
  <s xml:id="echoid-s3729" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3730" xml:space="preserve">Ο(\ {τι} {δὲ} {χρ}ω{μά}{τω}ν ὑ{ςέ}ρων {ἐπὶ}{γι}νὸ'ꝗ̃ων, ὅ {τα}ν {κρ}α{τῆ}-<lb/>{ται} {τὰ} {πρ}ό τꝑον, {τὸ} {χρ}ῶ{μα} {τῶν} {κα}ρ{πῶ}ν {με}{τα}βά{λλ}*, {καὶ} <lb/>ꝗ {τῶν} {το}ιού{τω}ν ῥά{δι}ον {συν}ι{δεῖ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3731" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ος} ῥοιᾶς ὁ {κα}ρ {πὸ}ς <lb/>{καὶ} {τὰ} {τῶν} ῥόδων φύ{λλ}α, {κα}{τα}ρ{χὰ}ς {μὲν} ἤ{δη} {γί}νε{ται} λ{ευ}{καὶ}. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3732" xml:space="preserve">{τὸ} {δὲ} {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον ἤ{δη} {χρ}ωζὸ'ꝗ̃ων {ἐν} {αὐ}☾ῖς {τῶν} χυλῶν, {ὑπὸ} <lb/>{τῆ}ς {πέ}ψεως, ἀ{πω}{χρ}{αί}νε {ται}, {καὶ} {με}{τα}βά{λλ}* {εἰ}ς {τὸ} {τοῦ} <lb/>{ἁλ}ονρ{γο}ῦ χρῶ{μα}, {καὶ} \`ח φοινι{κο}{αῦ}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3733" xml:space="preserve">Porrò, quòd accedẽtibus poſterioribus
<pb o="134" file="0140" n="140" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
coloribus, cùm euincuntur priores, color <lb/>fructuum mutatur, ex huiuſmodi quoque <lb/>facilè eſt perſpicere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3734" xml:space="preserve">nam mali punicæ fru-<lb/>ctus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3735" xml:space="preserve">roſarum folia, initiò quidem fiunt al <lb/>ba, ſed poſtremùm coloratis corum ſuccis <lb/>à concoctione, pallent, mutanturq́ue in ha-<lb/>lurgum colorem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3736" xml:space="preserve">puniceum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3737" xml:space="preserve">Dictum fuit in fructibus quibuſdam ita ſe habere <lb/>colores in generatione, vt poſterior ſit puniceus, qui <lb/>tamen in corruptione rurſum redeat in nigrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3738" xml:space="preserve">in <lb/>præſentia, ni fallor, oſtendit in omnibus fructib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3739" xml:space="preserve">tunc <lb/>mutari colores, cum poſteriores euincunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3740" xml:space="preserve">obtinẽt <lb/>priores. </s>
  <s xml:id="echoid-s3741" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3742" xml:space="preserve">inquit hoc eſſe facilè perſpectu ex iis, qui-<lb/>bus color puniceus aut halurgus eſt poſtremus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3743" xml:space="preserve">ve-<lb/>lut eſt fructus mali punicæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3744" xml:space="preserve">folia roſarum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3745" xml:space="preserve">quæ per <lb/>initia generationis albicant: </s>
  <s xml:id="echoid-s3746" xml:space="preserve">tandem autem ab actio-<lb/>ne &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3747" xml:space="preserve">concoctione calidi inficiuntur ſucci, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3748" xml:space="preserve">decolo <lb/>rantur albo ſcilicet colore: </s>
  <s xml:id="echoid-s3749" xml:space="preserve">vel pallent, quoniam inci-<lb/>piunt amittere albedinem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3750" xml:space="preserve">abire in halurgum aut <lb/>puniceum, colorem illis peculiarẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3751" xml:space="preserve">proprium. </s>
  <s xml:id="echoid-s3752" xml:space="preserve">Con <lb/>iunxit autem halurgum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3753" xml:space="preserve">puniceum, quoniam in <lb/>quibuſdam roſis, emicat purpura ſaturata; </s>
  <s xml:id="echoid-s3754" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3755" xml:space="preserve">aliæ ma <lb/>gis rubeſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3756" xml:space="preserve">ſic grana mali punicæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3757" xml:space="preserve">Cæterùm alter <lb/>manu ſcriptus, habet principium, huius cõtextus, hac <lb/>ſerie, ὅτι{δὲ} χρωμὰτων ὑςέρων ἐπϊγινομένων, ὅτ{αν} κρατ{εῖ} {τὸ} {πρ}ό <lb/>τερον χ ρῶμα {τῶν} καρπῶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3758" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3759" xml:space="preserve">reliqua. </s>
  <s xml:id="echoid-s3760" xml:space="preserve">hoc eſt, Porrò quòd <lb/>colorib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3761" xml:space="preserve">poſterioribus accedentibus, quãdo vincunt <lb/>prior fructuum color mutatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3762" xml:space="preserve">Sed in idem ferè reci-<lb/>dit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3763" xml:space="preserve">Præterea quod in impreſsis legitur, χρωνιζομένον, <lb/>aut legendum eſt χρωζομὲνο008 quod idem quod χρωμα <lb/>τιζομένον, quomodo ſcribitur in altero manuſcripto,
<pb o="135" file="0141" n="141" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
hoc eſt coloratis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3764" xml:space="preserve">vel χρονιζομένον, quod eſt vetuſte-<lb/>ſcentibus quod quanquàm ſenſui non repugnat, vt <lb/>patet ex antedictis; </s>
  <s xml:id="echoid-s3765" xml:space="preserve">magis tamen placet χρωζομένον, vt <lb/>dicamus ſuccis à concoctione coloratis.</s>
  <s xml:id="echoid-s3766" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3767" xml:space="preserve">Τὰ {δὲ} {καὶ} {πλ}{εί}ους ἐπἀὐ☾ῖς ἔ{χει} {χρ}ό{ας}, {κα}θά i {καὶ} <lb/>{ἐπὶ} {τῆ}ς {μή}κωνος ὁ ὀ{πὸ}ς, {καὶ} {ἐπὶ} {τῆ}ς ἐλ{αί}{ας} ὁ ἀ{μό}ρ{γη}ς. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3768" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} οὗ{το}ς {τὸ} {μὲν} {πρ}ῶτον {γί}νε{ται} λ{ευ}{κὸ}ς, ὥσi {καὶ} <lb/>ὁ {τῆ}ς ῥοιᾶς {κα}ρ{πὸ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3769" xml:space="preserve">λ{ευ}{κα}νθ{εὶ}ς {δὲ} {πά}λιν, {εἰ}ς {τὸ} φοινι{κο}{ῦν} <lb/>{με}{τα}βάλλ{ει} {χρ}ῶ{μα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3770" xml:space="preserve">\`ח {δὲ} {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον {πο}{λλ}ῷ τῷ {μέ}λ{αν}ι <lb/>{κρ}αθ{εὶ}ς, {γί}νε{ται} {κυ}{αν}ο{ει}{δή}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3771" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ}{τὰ} {τῆ}ς {μή}κωνος φύλ-<lb/>λα, {τὰ} {μὲν} ἄνω, ἔ{χει} φοινι{κο}{ῦν}{τα}, {πα}ρὰ \`ח {γί}νε{σθ}{αι} {τα} <lb/>{χεῖ}{αν} {αὐ}{τω}=ν τ{ὴν} ἔ{πε}{ψι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3772" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ} {πρὸ}ς {ταῖ}ς αῤ{χα}ῖς {μέ}λα-<lb/>νᾳ, ἤ {δη} {το}ύτου {τοῦ} {χρ}ώμα{το}ς {ἐν} {αὐ}{το}ῖς {ἐπι}{κρ}α{το}{ῦν}{το}ς, <lb/>ὥđꝑ {καὶ} {ἐπὶ} {τοῦ} {κα}ρ{πο}ῦ: </s>
  <s xml:id="echoid-s3773" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {τὸ} {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον, {γί}νε{ται} <lb/>{μέ}λα{ας}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3774" xml:space="preserve">Quædam plures in ſe habẽt colores, ceu <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3775" xml:space="preserve">in papauere ſuccus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3776" xml:space="preserve">in olea amurcæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3777" xml:space="preserve"><lb/>etenim hic primùm fit albus, quemadmo-<lb/>dum mali quoque punicæ fructus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3778" xml:space="preserve">exalba-<lb/>tus autem, rurſum in puniceum mutatur <lb/>colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3779" xml:space="preserve">poſtremó verò multo nigro tem-<lb/>peratus, fit cyaneus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3780" xml:space="preserve">Quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3781" xml:space="preserve">papaue-<lb/>ris folia, ſuperiora obtinent punicantia, <lb/>quòd celer ſit ipſorum excoctio: </s>
  <s xml:id="echoid-s3782" xml:space="preserve">quæ verò <lb/>ſunt iuxta principia, nigra, iam hoc colore <lb/>in eis euincente, velut &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3783" xml:space="preserve">in fructu: </s>
  <s xml:id="echoid-s3784" xml:space="preserve">nam tan <lb/>dem fit niger,<lb/>Quoniam demonſtrauit, quòd quidam fructus ex <lb/>albo colore conueniant in puniceum: </s>
  <s xml:id="echoid-s3785" xml:space="preserve">ne quis crede-
<pb o="136" file="0142" n="142" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ret in fructibus ſolùm id accidere, docet id foliis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3786" xml:space="preserve"><lb/>ſuccis quoque eſſe commune, quòd plures ſortian-<lb/>tur colores, atque ex vno in alterum migrent, exem-<lb/>plo lachrymæ papaueris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3787" xml:space="preserve">amurcæ, lachryma enim <lb/>quæ inciſo papauere primùm effluit, alba eſt, vt Apu-<lb/>liæ incolis, qui inde vberem faciunt quæſtum, eſt no <lb/>tiſsimum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3788" xml:space="preserve">at illa eadem ex concoctione mutat colo-<lb/>rem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3789" xml:space="preserve">in puniceum degenerat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3790" xml:space="preserve">tandem verò magis <lb/>excocta, multoq́ue nigro permtxta, conſpicitur cya-<lb/>nea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3791" xml:space="preserve">cærulea. </s>
  <s xml:id="echoid-s3792" xml:space="preserve">Poſt hæc ſub ungit cauſam, ob quam <lb/>papaueris (à foliorum defluuio rhœadis nuncupatę,) <lb/>folia, ſupernas partes habeant punicantes, hoc eſt pu <lb/>niceo colore nitentes. </s>
  <s xml:id="echoid-s3793" xml:space="preserve">atque ea eſt, velox concoctio, <lb/>propter ſuccum tenuem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3794" xml:space="preserve">paucum ſcilicet, ob quem <lb/>etiam quàm ociſsime decidunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3795" xml:space="preserve">Quæ verò ſunt cir-<lb/>ca principia inquit, hoc eſt partes radici foliorum vi-<lb/>cinæ, in quibus reſidet multus humor, non tam ſubi-<lb/>to in puniceum migrant colorem, quia maiori indi-<lb/>gent concoctione, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3796" xml:space="preserve">ob multam humiditatem, pau-<lb/>camq́ue concoctionem facilè euincit principatumq́. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3797" xml:space="preserve">obtinet color niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s3798" xml:space="preserve">Verùm notandum, pro eo quod <lb/>legitur, διὸ {καὶ} {τὰ} τῆσ μήκωνοσ φύ{λλ}α: </s>
  <s xml:id="echoid-s3799" xml:space="preserve">hoc eſt, quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3800" xml:space="preserve"><lb/>papaueris folia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3801" xml:space="preserve">in altero manuſcripto haberi, ὁμόιωσ <lb/>{καὶ} {τὰ} τῆσ μήκωνοσ φύ{λλ}α, quod eſt, ſimiliter &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3802" xml:space="preserve">papaueris <lb/>folia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3803" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3804" xml:space="preserve">cætera contextus deeſſe. </s>
  <s xml:id="echoid-s3805" xml:space="preserve">quæ lectio non vſ-<lb/>quequaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3806" xml:space="preserve">diſplicet, connectit enim fructibus folia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3807" xml:space="preserve"><lb/>docens quod in lachryma &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3808" xml:space="preserve">ſucco videtur, idipſum <lb/>etiam in foliis conſpici, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3809" xml:space="preserve">intellige folia floris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3810" xml:space="preserve">De-<lb/>niq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3811" xml:space="preserve">cùm inquit, velut &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3812" xml:space="preserve">in fructu, ſupple papaueris: </s>
  <s xml:id="echoid-s3813" xml:space="preserve"><lb/>voluit enim exemplo indicare, in eadem planta folia <lb/>florum eſſe punicea, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3814" xml:space="preserve">fructum nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3815" xml:space="preserve">quod ſecus <lb/>accidit in malo punico. </s>
  <s xml:id="echoid-s3816" xml:space="preserve">ſunt enim in hoc folia florum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3817" xml:space="preserve">fructus eiuſdem coloris, quemadmodum author
<pb o="137" file="0143" n="143" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
paulò pòſt adiecta cauſa explicabit.</s>
  <s xml:id="echoid-s3818" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3819" xml:space="preserve">Ε)ν ὅ{σο}ις {δὲ} ὑ{πά}ρ{χει} {τῶν} φυ{τῶ}ν {ἓν} {χρ}ῶμα {μό}νον, οἷον {τὸ} <lb/>λ{ευ}{κὸ}ν, ἢ \`ח {μέ}λ{αν}, ἢ \`ח φοινικο{ῦν}, ἢ {τὸ} ἁλουρ{γὸ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3820" xml:space="preserve">τού{τω}ν <lb/>{δὲ} {πά}ν{τω}ν οἱ {κα}ρ{πο}ὶ {δι}ὰ'ꝗ̃ου{σι}ν ἀ{εὶ} {τὴν} {αὐ}{τὴν} ἔ{χο}ν{τε}ς <lb/>{τοῦ} {χρ}ώμα{το}ς φύ{σι}ν, ὅ{τα}ν ἅ{πα}ξ ἐκ {τοῦ} {πο}ώ{δο}υς {εἰ}ς ἄλ-<lb/>λ{ην} {χρ}ό{αν} {με}{τα}βά{λλ}ω{σι}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3821" xml:space="preserve">In quibus verò plantis vnus ſolus color <lb/>ineſt, puta albus, aut niger, aut puniceus, aut <lb/>halurgus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3822" xml:space="preserve">harum omnium fructus perma-<lb/>nent, ſemper eandem habentes coloris na-<lb/>turam, vbi ſemel ex herbaceo in alium co-<lb/>lorem fuerint mutati.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3823" xml:space="preserve">Docuit de mutationibus colorum in plantis: </s>
  <s xml:id="echoid-s3824" xml:space="preserve">mo-<lb/>dò, vt mihi videtur, agit de ſeruantibus colorem vnũ <lb/>non plures: </s>
  <s xml:id="echoid-s3825" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3826" xml:space="preserve">ait, quòd quæ tuentur vnum colorem, <lb/>vel eſt plãta alba, vel nigra, vel punicea, aut halurga; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3827" xml:space="preserve">ceu ſunt populus alba &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3828" xml:space="preserve">nigra, laurus, malus citrea <lb/>vel Medica dicta: </s>
  <s xml:id="echoid-s3829" xml:space="preserve">quæ inquàm ſeruant vnum colorẽ, <lb/>fructus quoque &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3830" xml:space="preserve">poma, quoties ſemel ex herbaceo <lb/>in alium ſeſe verterint colorem, ſemper eundem ſibi <lb/>vendicant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3831" xml:space="preserve">Poſſunt autem hæc intelligi de eadem ſpe <lb/>cie, puta quòd planta &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3832" xml:space="preserve">fructus eiuſdem ſpeciei, ſer-<lb/>uant eundem colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3833" xml:space="preserve">quomodo, mea ſentẽtia, ſunt <lb/>intelligenda. </s>
  <s xml:id="echoid-s3834" xml:space="preserve">vel aliter, quòd fructus obtinent eun-<lb/>dem colorem cum plantis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3835" xml:space="preserve">Sed quia experientia id <lb/>negat, placet vt dicamus, quòd vt plantæ ſeruant eun <lb/>dem colorem, ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3836" xml:space="preserve">fructus congeneres, vbi ſemel <lb/>herbaceum exuerint, tutantur vnum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3837" xml:space="preserve">eundem co-<lb/>lorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3838" xml:space="preserve">Cauſa videtur eſſe, quòd calor humido pro-<lb/>portione reſpondeat: </s>
  <s xml:id="echoid-s3839" xml:space="preserve">humorq́ue ſit tenax, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3840" xml:space="preserve">non fa-
<pb o="138" file="0144" n="144" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
cilè diſſolubilis. </s>
  <s xml:id="echoid-s3841" xml:space="preserve">adeò vt in tota arbore ſit ſibi ſimilis; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3842" xml:space="preserve">totoq́ue tempore eodem modo decoquatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3843" xml:space="preserve">Hanc <lb/>colligo ex verbis authoris. </s>
  <s xml:id="echoid-s3844" xml:space="preserve">dicetur enim, quòd ex va-<lb/>rietate concoctionis oriatur varius color. </s>
  <s xml:id="echoid-s3845" xml:space="preserve">vnde ſequi <lb/>tur, quòd ex vniformitate concoctionis, gignatur <lb/>vnus color.</s>
  <s xml:id="echoid-s3846" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3847" xml:space="preserve">Τὰ δ)ἄνθη {το}ῖς {κα}ρ{πο}ῖς, ἐπ' {ἐν}ίων {μὲν} ὁ{μό}{χρ}οα {συ}μ-<lb/>β{αί}ν* {γί}νε{σθ}{αι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3848" xml:space="preserve">{κα}θάi ἔχ{ει} {καὶ} {ἐπὶ} {ος} ῥοιᾶς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3849" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} ὁ <lb/>{κα}ρ{πὸς} {αὐ}{τῆ}ς {γί}νε{ται} φοινι{κο}ῦς {καὶ} \`ח ἄνθος. </s>
  <s xml:id="echoid-s3850" xml:space="preserve">ἐπ' {ἐν}ίων <lb/>{δὲ}, {τῶ} {χρ}ώ{μα}{τι} {πο}λὺ {δι}αφέρ{ει}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3851" xml:space="preserve">οἷον ἐ{πί} {τε} {ος} {δά}φνης, {καὶ} <lb/>{τοῦ} {κι}{ττ}οῦ. </s>
  <s xml:id="echoid-s3852" xml:space="preserve">\`ח {μὲν} {γὰρ} {ἄν}θος {ἐστὶ}ν {αὐ}{τῶ}ν ἁ{πά}ν{τω}ν ξ{αν}θὸν. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3853" xml:space="preserve">ὁ {δὲ} {κα}ρ{πὸ}ς {μέ}λ{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3854" xml:space="preserve">φοινι{κο}ῦς {δὲ} {καὶ} ὁ {ος} {μη}λέ{ας}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3855" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} <lb/>{τα}ύτης ח {μὲν} {ἄν}θος ἔςι λ{ευ}{κὸ}ν ἐ{πι}{πο}ρφυ{ρί}ζον: </s>
  <s xml:id="echoid-s3856" xml:space="preserve">ὁ {δε} {κα}ρ <lb/>{πὸ}ς, ξ{αν}θός: </s>
  <s xml:id="echoid-s3857" xml:space="preserve">{τῆ}ς {δὲ} {μή}κωνος, \`ח {μὲν} {ἄν}θος φοινι{κο}{ῦν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3858" xml:space="preserve">ὁ {δὲ} <lb/>{κα}ρ{πὸ}ς, ὁ {μὲν} {μέ}λ{ας}, ὁ {δὲ} λ{ευ}{κὸ}ς, {πα}ρὰ\`ח {καὶ} 024 {πέ}-<lb/>☉(sun)ς {τῶν} {ἐν}υ{πα}ρעν {τω}ν {αὐ}{το}ῖς {χυ}λῶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3859" xml:space="preserve">{κα}τ' ἄ{λλ}ους {γί}νε-<lb/>{σθ}{αι} {χρ}όνους.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3860" xml:space="preserve">Porrò flores cum fructibus in nonnullis <lb/>vnicolores eſſe contingit, quemadmodum <lb/>res ſe habet in malo punica. </s>
  <s xml:id="echoid-s3861" xml:space="preserve">etenim fructus <lb/>eius &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3862" xml:space="preserve">flos eſt puniceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3863" xml:space="preserve">In nonnullis verò <lb/>multum colore differunt, velut &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3864" xml:space="preserve">in lauro, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3865" xml:space="preserve">in hedera. </s>
  <s xml:id="echoid-s3866" xml:space="preserve">flos enim omnium harum eſt <lb/>flauus, at fructus niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s3867" xml:space="preserve">Puniceus præterea <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3868" xml:space="preserve">mali. </s>
  <s xml:id="echoid-s3869" xml:space="preserve">etenim huius flos eſt albus purpu-<lb/>raſcens: </s>
  <s xml:id="echoid-s3870" xml:space="preserve">fructus verò flauus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3871" xml:space="preserve">Papaueris <lb/>item flos eſt puniceus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3872" xml:space="preserve">at fructus, alius ni-<lb/>ger, alius albus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3873" xml:space="preserve">propterea quòd concoctio
<pb o="139" file="0145" n="145" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
nes inſitorum iis ſuccorum, aliis atque aliis <lb/>fiant temporibus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3874" xml:space="preserve">Vbi oſtendit quæ ſint illa quæ retinent vnum co-<lb/>lorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s3875" xml:space="preserve">iam vult explicare duo, nempe quæ ſint illa <lb/>quæ ſeruant vnum colorem tam in floribus, quàm in <lb/>fructibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3876" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3877" xml:space="preserve">quæ alium in floribus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3878" xml:space="preserve">alium in fructi <lb/>bus obtinent. </s>
  <s xml:id="echoid-s3879" xml:space="preserve">etſi horum cauſam potius eminus no-<lb/>bis indicet, quàm explanet. </s>
  <s xml:id="echoid-s3880" xml:space="preserve">Inquit ergo in malo puni <lb/>ca fructum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3881" xml:space="preserve">florem eſſe puniceos. </s>
  <s xml:id="echoid-s3882" xml:space="preserve">Cauſam equi-<lb/>dem elicio ex poſtremis verbis huius contextus, vbi <lb/>inquit, papaueris florem eſſe puniceum, at fructum <lb/>alium eſſe nigrum, alium album: </s>
  <s xml:id="echoid-s3883" xml:space="preserve">propterea quòd con <lb/>coctiones inſitorum ſuccorum, aliis atque aliis fiant <lb/>temporibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3884" xml:space="preserve">ergo à contrario, quorum flores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3885" xml:space="preserve">fru-<lb/>ctus ſunt vnius coloris, ſucci eorum eodem tempore <lb/>concoquuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3886" xml:space="preserve">Theophraſtus primo de Cauſis, capi-<lb/>te. </s>
  <s xml:id="echoid-s3887" xml:space="preserve">16. </s>
  <s xml:id="echoid-s3888" xml:space="preserve">ait, quòd ſimul exeunt flores in malo punica <lb/>cum corpulentia fructus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3889" xml:space="preserve">at que ideo inquit tardius <lb/>apparent. </s>
  <s xml:id="echoid-s3890" xml:space="preserve">Quibus verbis videtur ſentire Theophra-<lb/>ſtus id quod iam diximus, quòd ſcilicet ambo conco <lb/>quantur eadem concoctione, quamuis flores celerius <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3891" xml:space="preserve">concoquantur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3892" xml:space="preserve">defluant, propter ſucci paucita-<lb/>tem. </s>
  <s xml:id="echoid-s3893" xml:space="preserve">ſubdit poſtea exemplum eorum in quibus flos <lb/>colore diſsidet à fructu. </s>
  <s xml:id="echoid-s3894" xml:space="preserve">Sed cum ait, puniceus præte <lb/>rea eſt mali. </s>
  <s xml:id="echoid-s3895" xml:space="preserve">etenim huius flos eſt albus purpuraſcens, <lb/>fructus verò flauus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3896" xml:space="preserve">certum eſt, authorem adferre <lb/>exemplum earum arborum, quibus flores diuerſi ſint <lb/>à fructibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3897" xml:space="preserve">verùm quî id declaret, obſcurum vide-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3898" xml:space="preserve">Quidam fugiens rei difficultatem, ita transfert, <lb/>purpureus eſt mali flos, interdum candidus: </s>
  <s xml:id="echoid-s3899" xml:space="preserve">pomum <lb/>tamen flauum conſpicitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3900" xml:space="preserve">ſed quàm rectè hæc con-<lb/>textui Græco reſpondeant, iudicet vel mediocriter
<pb o="104" file="0146" n="146" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
in literis Græcis verſatus. </s>
  <s xml:id="echoid-s3901" xml:space="preserve">videbatur mihi aliquando <lb/>aliquid literæ deeſſe: </s>
  <s xml:id="echoid-s3902" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3903" xml:space="preserve">authorem voluiſſe duo gene <lb/>ra florum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3904" xml:space="preserve">totidem pomorum exprimere, ita vt <lb/>purpuraſcenti flori, reſponderet puniceum pomum: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3905" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3906" xml:space="preserve">pomum flauum, flori albo. </s>
  <s xml:id="echoid-s3907" xml:space="preserve">Sed quantum longo <lb/>examine aſſequi potui, iudico id quod ait, etenim hu <lb/>ius flos eſt albus purpuraſcens, eſſe declaratiuum il-<lb/>lius, puniceus præterea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3908" xml:space="preserve">mali, quaſi velit innuere, <lb/>florem mali ita referre puniceum colorem, vt ex albo <lb/>purpuraſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3909" xml:space="preserve">niſi malimus dicere, vnum genus floris <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3910" xml:space="preserve">duo pomorum ſtatuere. </s>
  <s xml:id="echoid-s3911" xml:space="preserve">Siquidem experientia do <lb/>cet, plura eſſe pomorum genera, quàm flaua. </s>
  <s xml:id="echoid-s3912" xml:space="preserve">nam <lb/>etſi mala, quæ noſtrates appellant Appia, flauo colo-<lb/>re conſpiciantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s3913" xml:space="preserve">mala tamen Deciana, ſunt punicea: </s>
  <s xml:id="echoid-s3914" xml:space="preserve"><lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3915" xml:space="preserve">in agro Florentino alia ſunt roſea: </s>
  <s xml:id="echoid-s3916" xml:space="preserve">velut in Neapo <lb/>litano noſtro purpuraſcentia, quæ à ſucci dulcedine <lb/>Cannamela, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3917" xml:space="preserve">à corni ſimilitudine, Cornea vulgo di <lb/>cuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3918" xml:space="preserve">Sunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3919" xml:space="preserve">quædam pulla ſiue fuſca, quæ quòd <lb/>pyri faciem mentiantur, Wela pera vulgus nuncupat. </s>
  <s xml:id="echoid-s3920" xml:space="preserve"><lb/><emph style="sc">PAPAVERIS ITEM FLOS</emph>) Aliud eſt exemplum <lb/>in papauere, cuius flos puniceus eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3921" xml:space="preserve">fructus alius <lb/>albus, alius niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s3922" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3923" xml:space="preserve">ratio quam ſubnectit, poteſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3924" xml:space="preserve"><lb/>ad flores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3925" xml:space="preserve">ad fructus omnes antedictos referri, mea <lb/>quidem ſententia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3926" xml:space="preserve">in quibus alio tempore concoqui-<lb/>tur ſuccus florum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3927" xml:space="preserve">alio pomorum aut fructuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3928" xml:space="preserve"><lb/>Licet tamen etiã papaueri ſolùm aſsignare, cui mox <lb/>ſuccedit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3929" xml:space="preserve">quaſi iccirco alius candicet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3930" xml:space="preserve">alius nigri-<lb/>cet, quòd concoctiones ſuccorum qui iis inſunt, aliis <lb/>maturius, aliis ſerius adueniant. </s>
  <s xml:id="echoid-s3931" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3932" xml:space="preserve">quod magis con-<lb/>coquitur, fortè in nigredinem vertitur.</s>
  <s xml:id="echoid-s3933" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s3934" xml:space="preserve">Ρ( ά{δι}ον {δὲ} {το}ῦ{το} ἐκ {πο}{λλ}ῶν σ{υν}ιδ{εῖ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3935" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {τῶν} {κα}ρ-<lb/>πῶν {ἔν}ιοι, {κα}θά i {εἴ}ρη{ται}, {πο}{λλ}ὰς {δι}αφορὰς {καὶ} {χρ}ω-
<pb o="141" file="0147" n="147" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{μά}{τω}ν {καὶ} ὀ σμῶν, {χυ}{μῶ}ν, ἅμα {τῇ} {πέ}☉(sun)λαμβάνουσι. </s>
  <s xml:id="echoid-s3936" xml:space="preserve">διὸ <lb/>{καὶ} 024 ὀ σμὰς {καὶ} τοὺς χυλοὺς {πο}λὺ διαφόρους συμβ{αί}ν{ει} <lb/>τοῖς ἄνθε{σι} {καὶ} {το}ῖς {κα}ρ{πο}ῖς σ{υν}α{κο}λουθ{εῖ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3937" xml:space="preserve">ἔ{τι} {δὲ} τοῦτό <lb/>ἐ{ςι} μᾶ{λλ}ον ἐ{πἀ}ὐτῶν ἀνθῶν φανꝑὸν. </s>
  <s xml:id="echoid-s3938" xml:space="preserve">{τοῦ} {γὰρ} {αὐ}τοῦ φύλ <lb/>λου, \'ח {μὲν} {ἐστι} μέλαν, {τὸ} {δὲ} φοινι{κο}{ῦν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3939" xml:space="preserve">{ἐν}ίων {δὲ} \`ח {μὲν} {ἐστὶ} <lb/>λ{ευ}{κὸ}ν, \`ח {δὲ} {πο}ρφυρο{ει}δὲς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3940" xml:space="preserve">οἰ {χἥ}{κι}{ςα} {δὲ} א φ{αν}ꝑὸν <lb/>{ἐστὶ}ν{ἐπὶ} {τῆ}ς ἴ{ρι}{δο}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s3941" xml:space="preserve">{πο}{λλ}ὰς {γὰρ} ἔ{χει} {καὶ} א \`ח {ἄν}θος {ἐν} <lb/>{αὑ}τῷ {πο}ι{κι}λί{ας}, {πα}ρὰ 024 τῆς {πέ}{ψε}ως διαφορὰς: </s>
  <s xml:id="echoid-s3942" xml:space="preserve">ὥσ-<lb/>i {καὶ} τῶν βο{τρ}ύων, ὅταν ἤ{δη} {πε}π{αι}νόꝗ̃οι {τυ}γ{χά}-<lb/>νω{σι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s3943" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} πάν {τω}ν μάλι{ςα} {συ}μβ{αί}ν{ει} {πέ}{ττ}ε℞ {τῶν} {ἀν}-<lb/>θῶν τὰ ἄ{κρ}α, {τὰ} {δὲ} {πρὸ}ς {ταῖ}ς αῤχ{αῖ}ς, ἀ{χρ}ούς{ορ}α {γί}νε-<lb/>{ται} πο{λλ}ῷ.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3944" xml:space="preserve">Facilc̀ autem hoc eſt ex multis contueri <lb/>† etenim fructuum quidam, velut dictum <lb/>eſt, multas differentias &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3945" xml:space="preserve">colorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3946" xml:space="preserve">odo-<lb/>rum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3947" xml:space="preserve">ſaporum, vnà cum concoctione ca-<lb/>peſſunt, * quare &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3948" xml:space="preserve">odores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3949" xml:space="preserve">ſuccos longè <lb/>differentes, contingit flores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3950" xml:space="preserve">fructus con-<lb/>comitari. </s>
  <s xml:id="echoid-s3951" xml:space="preserve">Amplius, id magis in ipſis florib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3952" xml:space="preserve">eſt perſpicuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3953" xml:space="preserve">eiuſdem enim folii aliud <lb/>eſt nigrum, aliud puniceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3954" xml:space="preserve">nonnullorum <lb/>autem aliud eſt album, aliud purpureum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3955" xml:space="preserve"><lb/>maximè autẽ id patet in iride. </s>
  <s xml:id="echoid-s3956" xml:space="preserve">multas enim <lb/>hic flos continet in ſe varietates * propter <lb/>concoctionis differentias, quemadmodũ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3957" xml:space="preserve"><lb/>racemorum, quando iam maturi fuerint. </s>
  <s xml:id="echoid-s3958" xml:space="preserve"><lb/>quocirca etiam omniũ maximè foliorum <lb/>extrema concoqui cõtingit: </s>
  <s xml:id="echoid-s3959" xml:space="preserve">quæ verò ſunt
<pb o="142" file="0148" n="148" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
circa initia, ſunt multò decoloratiora.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s3960" xml:space="preserve">Aperta hæc ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s3961" xml:space="preserve">vult enim planius explicare di-<lb/>ſcrimina, quæ in floribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3962" xml:space="preserve">fructibus inueniuntur, <lb/>aſcribenda eſſe concoctioni. </s>
  <s xml:id="echoid-s3963" xml:space="preserve">nam inde variæ colorum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3964" xml:space="preserve">odorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3965" xml:space="preserve">ſaporum differentię deprehenduntur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s3966" xml:space="preserve">Quinetiam Theophraſtus libro ſexto de Cauſis plan <lb/>tarum, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s3967" xml:space="preserve">13. </s>
  <s xml:id="echoid-s3968" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3969" xml:space="preserve">odorem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3970" xml:space="preserve">ſaporem fieri ex conco-<lb/>ctione tradit contenditq́ue ferè omnia odorata eſſe <lb/>amara, multaq́ue dulcia non odorata. </s>
  <s xml:id="echoid-s3971" xml:space="preserve">Sed horum red <lb/>dere cauſas non eſt huius loci. </s>
  <s xml:id="echoid-s3972" xml:space="preserve">Aeſtate quidem certè <lb/>flores magis odore flagrant, quàm hyeme: </s>
  <s xml:id="echoid-s3973" xml:space="preserve">quòd ab <lb/>æſtu meatus aperiantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3974" xml:space="preserve">humor euaporet: </s>
  <s xml:id="echoid-s3975" xml:space="preserve">à frigo-<lb/>re verò, iidem conſtringantur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3976" xml:space="preserve">condenſentur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3977" xml:space="preserve">Et <lb/>qui fub finem autumni, vel hyeme maturitatem adi-<lb/>piſcuntur, pallidiores ſunt, niſi ob æſtiuum calorem <lb/>ruborem contraxerint. </s>
  <s xml:id="echoid-s3978" xml:space="preserve">concoquuntur autem, non <lb/>quidem ab ambientis calore, ſed à frigore conſtrin-<lb/>gente, vnienteq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s3979" xml:space="preserve">calorem internum. </s>
  <s xml:id="echoid-s3980" xml:space="preserve">Cæterùm quòd <lb/>in vno eodemq́ue flore, quædam pars nigra, alia puni <lb/>cea, alia portio candida, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3981" xml:space="preserve">alia purpurea reluceat, in <lb/>nullo euidentius liquet, quàm in iride, quam lilium <lb/>cæleſte vulgus nominat: </s>
  <s xml:id="echoid-s3982" xml:space="preserve">quæ ob id verſicolori ſpe-<lb/>cie notatur, quòd alia folii pars magis ſit concocta <lb/>quàm alia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3983" xml:space="preserve">vel ob diuerſum Solis aſpectum forte non <lb/>omnibus partib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3984" xml:space="preserve">eſt tantus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3985" xml:space="preserve">talis humor ſed in vna <lb/>paruus, in alia multus et craſſus In racemis quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3986" xml:space="preserve">vuis <lb/>matureſcentib. </s>
  <s xml:id="echoid-s3987" xml:space="preserve">colorũ diſcrimina anim aduertuntur, <lb/>ob eandem cauſam, quòd in alia portione maior fiat <lb/>excoctio quàm in alia: </s>
  <s xml:id="echoid-s3988" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3989" xml:space="preserve">maior in hoc acino, quàm <lb/>in illo. </s>
  <s xml:id="echoid-s3990" xml:space="preserve">Poſtremò reddit rationẽ cuiuſdam problema-<lb/>tis, quare foliorũ extremæ partes magis colorantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s3991" xml:space="preserve"><lb/>minus autem circa initia? </s>
  <s xml:id="echoid-s3992" xml:space="preserve">Cauſa in promptu patet,
<pb o="143" file="0149" n="149" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
quoniam extrema, melius &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s3993" xml:space="preserve">velocius excoquuntur, <lb/>vtpote Soli atque aêri magis expoſita: </s>
  <s xml:id="echoid-s3994" xml:space="preserve">quàm intima, <lb/>quibus ſuæ cohærent origini. </s>
  <s xml:id="echoid-s3995" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s3996" xml:space="preserve">ob id qua ſuæ ori-<lb/>gini connectuntur, longè magis pallore decoloran-<lb/>tur, velut ſuprà quoque dictum iam fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s3997" xml:space="preserve">Deſunt hic <lb/>quædam, in altero codice quæ proximo commento <lb/>annotabuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3998" xml:space="preserve">præterea in altero rectius legitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s3999" xml:space="preserve">παρὰ <lb/>{τὰ}σ πέψ{ει}σ, quàm \`ὧ.</s>
  <s xml:id="echoid-s4000" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4001" xml:space="preserve">Σχε{δὸ}ν {γὰρ} {ἐν}ίων, ὥđερ ἐκ{κά}ε{ται} {τὸ} ὑ{γρ}ὸν {πρ}ό{τε}-<lb/>ρον, ἢ λαβ{εῖ}ν {τὴν} οἰκ{εί}αν {πέ}{ψι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4002" xml:space="preserve">{δι}ὸ{καὶ}{τὰ} {μὲν} {ἄν}θη τῷ <lb/>{χρ}ώ{μα}{τι} {δι}ὰ'ꝗ̃*. </s>
  <s xml:id="echoid-s4003" xml:space="preserve">οἱ {δὲ} {κα}ρ{πο}ὶ {πε}{ττ}όꝗ̃οι {με}{τα}βά{λλ}ου{σι}. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4004" xml:space="preserve">{τὰ} {μὲν} {γὰρ}, ꝗ {μι}{κρ}ό{τη}τα {ος} {τρ}οφῆς, τα{χέ}ως ἐκ{πέ}{ττ}ε-<lb/>{ται}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4005" xml:space="preserve">οἱ {δὲ} {κα}ρ{ποὶ} ꝗ {τὸ} {πλ}ῆθος {ος} ὑ{γρ}α{σί}ας, {εἰ}ς {πά}ας <lb/>ἅ{μα} {τῇ} {πέ}☉(sun)024 {κα}{τὰ} φύ{σι}ν {χρ}όας {με}{τα}βά{λλ}ου{σι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4006" xml:space="preserve"><lb/>φ{αν}{ορ}ὸν {δὲ} א {ἐστὶ}, {κα}θά τꝑ {εἴ}ρη{ται} {πρ}ότꝑον, {καὶ} {ἐπὶ} <lb/>{τῶν} βα{πτ}ὸ'ꝗ̃ων {ἀν}θῶν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4007" xml:space="preserve">{τὰ} {μὲν} ✠ 019ἀρχῆς ὅ{τα}ν β020{πτ}ον-<lb/>{τε}ς {τὴν} {πο}ρφύρ{αν}, {κα}θιῶ{σι} 024 {αἱ}{μα}{τί}{δα}ς, ὄρφνι{αι} {γί}νον-<lb/>{ται}, {καὶ} {μέ}λ{αι}ν{αι}, {καὶ} ἀ{ορ}ο*δ{εῖ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s4008" xml:space="preserve">{τοῦ} δ' {ἄν}θους {συν}ε{ψη}θέν-<lb/>{το}ς ἱ{κα}νῶς, ἁλουρ{γὸ}ν {εὐ}{αν}θὲς {γί}νε{ται} {καὶ} λαμ{πρ}όν ὥστ' ἀ-<lb/>νάγ{κη} {καὶ} {τῶν} {ἀν}θῶν ὁ{μο}ίως {πο}{λλ}ὰ {το}ῖς {χρ}ώμα{σι} {τῶν} {κα}ρ-<lb/>πῶν {δι}α{λλ}020{ττ}{ει}ν, {καὶ} {τὰ} {μὲν} ὑi β{αί}ν*ν, {τὰ} {δὲ} ἀ{πο}λ{εί}-<lb/>π{ει}ν {τῶν} {κα}{τὰ} φύ{σι}ν {χρ}ω{μά}{τω}ν, {δι}ὸ {τῶν} {μὲν} ἀ{τε}λῆ, {τῶν} {δὲ}, <lb/>{τε}λ{εί}{αν} {γί}νε{σθ}{αι} {τὴν} {πέ}{ψι}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4009" xml:space="preserve">{τὰ} {μὲν} ο{ὗν} {ἄν}θη {καὶ} {το}ὺς {κα}ρ <lb/>{πο}ὺς {δι}α {τά}υ{τα}ς 024 {αἰ}{τί}ας {συ}μβ{αί}ν* {το}ῖς {χρ}ώ{μα}{σι}ν ἀλ <lb/>λήλων {δι}αφ\'ꝑ*ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4010" xml:space="preserve">Propemodum enim quorundam quaſi <lb/>exuritur humidum, prius quàm propriam <lb/>capiat concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4011" xml:space="preserve">ideo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4012" xml:space="preserve">flores colore <lb/>permanent: </s>
  <s xml:id="echoid-s4013" xml:space="preserve">fructus verò concocti mutan-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4014" xml:space="preserve">nam illi propter alimenti paucitatem,
<pb o="144" file="0150" n="150" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
confe ſtim excoquuntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4015" xml:space="preserve">at fructus propter <lb/>humoris copiam, in omnes qui ſecundum <lb/>naturam ſunt, vnà cum concoctione mutan <lb/>tur colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s4016" xml:space="preserve">Manifeſtum autem id eſt, vt di <lb/>ctum fuit anteà, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4017" xml:space="preserve">in floribus eorum quæ <lb/>tinguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4018" xml:space="preserve">nam initiò cùm tingentes purpu <lb/>ram, demittunt ſanguineas ſanies, quas {αἱ}μα <lb/>τίδας vocant, opacæ fiunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4019" xml:space="preserve">nigræ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4020" xml:space="preserve">aëriæ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4021" xml:space="preserve">flore verò ſatis elixato, fit floridus halurgus <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4022" xml:space="preserve">ſplendidus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4023" xml:space="preserve">Quare neceſſe eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4024" xml:space="preserve">florum <lb/>multos ſimiliter coloribus fructuum, eua-<lb/>riare: </s>
  <s xml:id="echoid-s4025" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4026" xml:space="preserve">alios excellere, alios autem defice-<lb/>re à coloribus naturalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4027" xml:space="preserve">propterea quòd <lb/>quorũdam ſit imperfectior, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4028" xml:space="preserve">quorundam <lb/>perfectior concoctio. </s>
  <s xml:id="echoid-s4029" xml:space="preserve">flores igitur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4030" xml:space="preserve">fru-<lb/>ctus, propter has cauſas, diſcrepare inter ſe <lb/>contingit.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4031" xml:space="preserve">Vbi declarauit cauſas varietatis colorum in flo-<lb/>riribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4032" xml:space="preserve">fructibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4033" xml:space="preserve">in præſentia exponit, quare flo-<lb/>res in ſuis coloribus permanent, ſed fructus ſucco <lb/>concocto mutantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4034" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4035" xml:space="preserve">ſoluit diu dubitatum pro-<lb/>blema, cur flores colorem, quem ſemel acceperunt, <lb/>dum vigent, non mutant: </s>
  <s xml:id="echoid-s4036" xml:space="preserve">fructus verò plures in-<lb/>duunt colores. </s>
  <s xml:id="echoid-s4037" xml:space="preserve">In cauſa eſſe ait, quòd in floribus ferè <lb/>amburitur humor, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4038" xml:space="preserve">propter penuriam exiccatur, <lb/>nec patitur vlteriorem concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4039" xml:space="preserve">At in fructi-<lb/>bus, quoniam iis ineſt multa humiditas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4040" xml:space="preserve">patiantur <lb/>maiorem concoctionem, aliter euenit, vt in omni <lb/>decoctione mutent colores, potiſsimùm cùm ſucce-
<pb o="145" file="0151" n="151" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
dens vincit priorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4041" xml:space="preserve">Et aduerte quòd dicit, quaſi exu <lb/>ritur, quoniam non eſt vera aduſtio, ſed exiccatio: </s>
  <s xml:id="echoid-s4042" xml:space="preserve">ve <lb/>lut ex ſuis verbis apertò liquebit infrà, vbi aget de <lb/>frumento. </s>
  <s xml:id="echoid-s4043" xml:space="preserve">prius enim exiccatur humor frumenti, <lb/>quàm tingatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4044" xml:space="preserve">atque ideo non attingit nigritiem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4045" xml:space="preserve">Si-<lb/>militer flores antequàm adipiſcuntur perfectum co-<lb/>lorem, quia exiccatur humidum, retinent illum quẽ <lb/>ſemel conceperunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4046" xml:space="preserve">at fructus propter alimonii co-<lb/>piam, in colores, qui ſecundum naturam ſunt, hoc <lb/>eſt natiuos, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4047" xml:space="preserve">qui naturaliter iis inſunt, mutãtur vnà <lb/>cum concoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s4048" xml:space="preserve">Quod exemplo artificioſę tinctu-<lb/>rę explanat, ſumens velut ſuprà purpurę tincturam, <lb/>vtpote cuiuis notiſsimam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4049" xml:space="preserve">nam, inquit, ſtatim atque <lb/>inter principia purpuram tingentes, demittunt in <lb/>cortinas ſaniem ſanguinolentam, quod eſt purpuræ <lb/>illud ſanguineum humidum, opaci gignuntur colo-<lb/>res, et nigri et aërii, quod eſt cyanei &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4050" xml:space="preserve">cœrulei. </s>
  <s xml:id="echoid-s4051" xml:space="preserve">at vbi <lb/>abundè fuerit flos excoctus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4052" xml:space="preserve">cùm ad perfectam co-<lb/>cturam peruenerit; </s>
  <s xml:id="echoid-s4053" xml:space="preserve">creatur halurgus floridus et ſplen <lb/>didus, hoc eſt concipit colorem ſaturatę purpurę. </s>
  <s xml:id="echoid-s4054" xml:space="preserve">at-<lb/>que per floridum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4055" xml:space="preserve">ſplendidum, intelligit vegetum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4056" xml:space="preserve">nitentem, velut aliàs expoſuimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4057" xml:space="preserve">Concludit dein <lb/>de quod dictum eſt, nimirum neceſſe eſſe vt multi flo <lb/>res colorum arte paratorum, ſimiliter coloribus fru-<lb/>ctuum, id eſt perinde vt colores fructuum varientur <lb/>per cocturam: </s>
  <s xml:id="echoid-s4058" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4059" xml:space="preserve">quoſdam exuperare ac præſtare, po-<lb/>ſteriores ſcilicet: </s>
  <s xml:id="echoid-s4060" xml:space="preserve">quoſdã verò deficere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4061" xml:space="preserve">cedere, nem <lb/>pe priores. </s>
  <s xml:id="echoid-s4062" xml:space="preserve">dico autem de coloribus natiuis, qui con-<lb/>ueniunt fructibus ſecũdum naturam, vt iam dictum <lb/>eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4063" xml:space="preserve">Cauſam autem huius adducit, cocturam, quòd <lb/>aliorum puta priorum coctio ſit imperfectior, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4064" xml:space="preserve">alio <lb/>rum videlicet poſteriorum ſit perfectior. </s>
  <s xml:id="echoid-s4065" xml:space="preserve">Hinc anne-<lb/>ctit epilogum, euenire vt flores &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4066" xml:space="preserve">fructus inter ſe di-
<pb o="146" file="0152" n="152" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſcrepent ob prædictas cauſas. </s>
  <s xml:id="echoid-s4067" xml:space="preserve">Cæterũ quoniam mul-<lb/>ta tam in ſuperiori quàm in præſenti cõtextu deſunt <lb/>in altero manuſcripto: </s>
  <s xml:id="echoid-s4068" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4069" xml:space="preserve">multa aliter leguntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4070" xml:space="preserve">libet <lb/>totum locum ob oculos ponere, vt cuilibet ſuum ſit <lb/>iudicium. </s>
  <s xml:id="echoid-s4071" xml:space="preserve">et primùm prima illa proximi textus verba, <lb/>ῥάδιον {δὲ} τοῦτο ἐκ πο{λλ}ων σ{υν}@δ{εῖ}ν, hoc eſt, facile autem <lb/>hoc eſt ex multis contueri, deſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4072" xml:space="preserve">dein ſequitur ſic, <lb/>{καὶ} τῶν κ{αρ}πῶνἔνιοι, πο{λλ}ὰσ διαφορὰσ {καὶ} χρωμά {των}, κ{αὶ} ὀσ-<lb/>μων, κ{αὶ} χυμ{ωο}<unsure/>ν, ἅμα {τῆ} πέψ{ει} λαμβάν{ου}σϊ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4073" xml:space="preserve">{τά} \`ꝗ̃ ο{ὖν} φύ{λλ}α διὰ <lb/>μϊκρότη{τα} τῆσ τροφῆσ {τα}χέωσ ἐκπέ{ττ}ετ{αι} {καὶ} μάλιςα συμβ{αί}-<lb/>ν{ει} πρότερον {τῶν} ἀνθων {τὰ} ἄκρα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4074" xml:space="preserve">οἱ {δὲ} κα{ρπ}οί, διὰ {τὸ} πλῆθοσ τῆσ <lb/>ὑ{γρ}ασίασ, {εἰ}σ πάασ ἅμα {τῆ} πέψ{ει} 024 κα{τὰ} φύσϊν χρόασ με{τα}-<lb/>βά{λλ}{ου}σιν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4075" xml:space="preserve">ὥσπερ {καὶ} {ἐπὶ} {τῶν} βα{πτ}ομένων ἱματίων γίνε □. </s>
  <s xml:id="echoid-s4076" xml:space="preserve">ἀνά γκη {δὲ}, {καὶ} <lb/>{τὰ}\`ꝗ̃ ὑπερβὰ{λλ}{ει}ν, {τὰ} {δὲ} ἀπολ{εί}π{ει}ν {τῶν} κα{τὰ} φύσϊν χρομά{των}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4077" xml:space="preserve">ꝗ <lb/>{το} τῶν\`ꝗ̃ ἀτελῆ, {τῶν} {δὲ} τελ{εί}αν γίνεσθ{αι} τ{ὴν} πέψιν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4078" xml:space="preserve">hoc eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4079" xml:space="preserve"><lb/>fructuum nonnulli, multas differentias &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4080" xml:space="preserve">colorũ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4081" xml:space="preserve"><lb/>odorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4082" xml:space="preserve">ſaporum, vnà cum concoctione conci-<lb/>piunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4083" xml:space="preserve">folia igitur, propter alimonii paucitatem, cele-<lb/>riter excoquuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4084" xml:space="preserve">ac maximè accidit, prius florum <lb/>extrema. </s>
  <s xml:id="echoid-s4085" xml:space="preserve">at fructus, propter humoris copiam, in o-<lb/>mnes vnà cum concoctione ſecundum naturam co-<lb/>lores mutantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4086" xml:space="preserve">quemadmodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4087" xml:space="preserve">in veſtibus quæ <lb/>tinguntur euenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4088" xml:space="preserve">Neceſſe autem eſt, quoſdam exupe <lb/>rare, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4089" xml:space="preserve">quoſdam deficere, ab iis qui ſecundum natu-<lb/>ram ſunt coloribus; </s>
  <s xml:id="echoid-s4090" xml:space="preserve">propterea quòd aliorum ſit im-<lb/>perfectior, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4091" xml:space="preserve">aliorum perfectior concoctio. </s>
  <s xml:id="echoid-s4092" xml:space="preserve">Reliqua <lb/>verò contextus vltima verba deſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4093" xml:space="preserve">attamen alter co <lb/>dex habet in fine, {τὰ} \`ꝗ̃ ο{ὖν} ἄνθη {καὶ} τ{οὺ}σ κα{ρπ}{οὺ}σ ꝗ {τα}ύ{τα}σ <lb/>024 ἀιτίασ συμβ{αί}ν{ει} τοῖσ χρώμασϊν ἀ{λλ}ήλ{ων} διαφέρ{ει}ν: </s>
  <s xml:id="echoid-s4094" xml:space="preserve">quem <lb/>nos ſecuti ſumus.</s>
  <s xml:id="echoid-s4095" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4096" xml:space="preserve">Τὰ {δὲ} {πο}{λλ}ὰ {τῶν} {πλ}{εί}{ςω}ν δ{έν}{δρ}ων, \`ח {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον {γί}-<lb/>νε{ται} ξ{αν}θὰ, ꝗ \`ח {τῆ}ς {τρ}οφῆς ὑ {πο}λ{ει}π ού{ση}ς, φθ{άν} {ει}ν <lb/>{αὐ}{τὰ} {κα}{τα}ξηρ{αι}νόꝗ̃α {πρ}ότꝑον, ἢ {με}{τα}βά{λλ}*ν {εἰ}ς {τὸ} {κα}
<pb o="147" file="0153" n="153" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
{τὰ} φύ{σι}ν {χρ}ῶμα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4097" xml:space="preserve">ἐπ{εὶ} {καὶ} {τῶ}ν ἐ{πι}ρρεόν{τω}ν {κα}ρ{πῶ}ν {ἔν}ιοι, <lb/>{γί}νον{ται} τῷ {χρ}ώμα☞ ξ{αν}θοὶ, ꝗ {τὸ} {καὶ} {το}ύ{τω}ν {ος} {πέ}{ψε}ως <lb/>{πρό} iον {τὴν} {τρ}οφ{ὴν} ὑ {πο}λ{εί}{πε}ιν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4098" xml:space="preserve">Multæ autem plurimarum arborum tan <lb/>dem fiunt flauæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s4099" xml:space="preserve">eò quòd alimẽto deficien <lb/>te anteà præuentæ inareſcant, quàm mutẽ-<lb/>tur in colorem qui ſecundum naturam eſt. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4100" xml:space="preserve">quandoquidem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4101" xml:space="preserve">defluentium fructuum <lb/>aliqui fiunt colore flaui, propterea quòd &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4102" xml:space="preserve"><lb/>horum prius concoctione deficiat nutri-<lb/>mentum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4103" xml:space="preserve">Oſtendit in antedictis flores deficiente alimento, <lb/>non mutare colores: </s>
  <s xml:id="echoid-s4104" xml:space="preserve">iam docet idem vſuuenire mul-<lb/>tis arboribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4105" xml:space="preserve">fructib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4106" xml:space="preserve">quòd ſcilicet defectu &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4107" xml:space="preserve">ino-<lb/>pia alimenti prius areſcãt, quàm ad genuinum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4108" xml:space="preserve">pro <lb/>prium ac naturalem colorem perducantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4109" xml:space="preserve">Inquit igi <lb/>tur accidere multis arborib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4110" xml:space="preserve">vt flauæ fiant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4111" xml:space="preserve">non quòd <lb/>is color ſit poſtremus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4112" xml:space="preserve">natura proprius: </s>
  <s xml:id="echoid-s4113" xml:space="preserve">ſed po-<lb/>ſtremus, alimonii penuria, ſicut ſæpenumero vſuue-<lb/>nit perſicis, quorum folia defectu alimẽti flaueſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4114" xml:space="preserve"><lb/>Hoc ſimilimodo demõſtrat in fructibus quibuſdam <lb/>caducis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4115" xml:space="preserve">eſt alterius problematis ſolutio, quare fru <lb/>ctus aliqui antè quàm maturentur decidant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4116" xml:space="preserve">flaue <lb/>ſcant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4117" xml:space="preserve">vt in ficubus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4118" xml:space="preserve">perſicis ſæpius videmus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4119" xml:space="preserve">Cauſa <lb/>enim eſt tum caſus, tum coloris, quoniam prius defit <lb/>humidum, quàm in illis naturalis concoctio perficia <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4120" xml:space="preserve">nam ob humoris defectum decidunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4121" xml:space="preserve">et eadem de <lb/>cauſa, reſiccato humido fiunt flaui. </s>
  <s xml:id="echoid-s4122" xml:space="preserve">Noſtrates hos fru <lb/>ctus ante maturitatem caducos, vocant ſcaldatos. </s>
  <s xml:id="echoid-s4123" xml:space="preserve"><lb/>Rurſus autem, litera alterius manuſcripti codicis vt-
<pb o="148" file="0154" n="154" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
cunq́ue diſſentit ab impreſſo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4124" xml:space="preserve">initiò ſtatim legitur, <lb/>πο{λλ}ὰ {δὲ} {καὶ} {τῶν} δένδρων, {τὸ} τελ{ευ}{τα}ῖον, hoc eſt, Multæ au-<lb/>tem arborum, tandem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4125" xml:space="preserve"><emph style="sc">C</emph>. </s>
  <s xml:id="echoid-s4126" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4127" xml:space="preserve">profectò πλ{εί}ςων vide-<lb/>tur vacare. </s>
  <s xml:id="echoid-s4128" xml:space="preserve">ſic pro ἀπολ{ειπ}ούσησ habet ὑπολ{ειπ}ούσησ, ſed <lb/>nihil ad rem intereſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4129" xml:space="preserve">deinde deeſt illud ἐπιῤῥεόντων: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4130" xml:space="preserve">ſed poſt hæc verba γ{ίν}ον{ται} {τῶ} χρώματϊ ξανθοὶ, hoc eſt <lb/>fiunt colore flaui, interſerit, πρὸ τοῦ φθάσ{αι} τ{ὴν} φύσϊ@ <lb/>τοῦ οἰκ{εί}{ου} χρώματοσ, quod eſt, antè quàm accedat natu-<lb/>ra proprii coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s4131" xml:space="preserve">quæ declaratio eſt, indicans quid <lb/>ſit color quem vocat ſecundum naturam: </s>
  <s xml:id="echoid-s4132" xml:space="preserve">vt intelliga <lb/>mus eum eſſe, qui ſit fructibus proprius &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4133" xml:space="preserve">natiuus.</s>
  <s xml:id="echoid-s4134" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4135" xml:space="preserve">Ε)/ {τι} {δὲ} ὅ, {τε} {σῖ}{το}ς, {καὶ} {τὰ} φυόꝗ̃α ἅ {πα}ν{τα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4136" xml:space="preserve">{καὶ} {γαρ\} {τα}ῦ <lb/>{τα} \`ח {τε}λ{ευ}{τα}ῖον {γί}νε{ται} ξ{αν}θ020. </s>
  <s xml:id="echoid-s4137" xml:space="preserve">{τὸ} {γὰρ} ὑ{γρ}ὸν {ἐν} {αὐ}{το}ῖς <lb/>οὐ{κέ}{τι} {με}λ{αι}νόꝗ̃ον, ꝗ \`ח {κα}{τα}ξηρ{αί}νε{σθ}{αι} {τα}{χέ}ως, <lb/>{πο}ι{εῖ} {τὴν} {τοῦ} {χρ}ώμα{το}ς {με}{τα}βολ{ὴν}: </s>
  <s xml:id="echoid-s4138" xml:space="preserve">{με}λ{αι}νόꝗ̃ον {γὰρ} <lb/>{καὶ} τῷ χλωρῷ {κε}ρ{αν}νύꝗ̃ον, {γί}νε{ται} {κα}θάi {εἴ}ρη{ται} <lb/>{πο}ῶδες. </s>
  <s xml:id="echoid-s4139" xml:space="preserve">ἀ{σθ}ενε{ςέ}ρου {δὲ} {τοῦ} {μέ}λανος ἀ{εὶ} {γι}νὸ'ꝗ̃ου, {πά}-<lb/>λιν {κα}{τὰ} {μι}κρὸν {εἰ}ς \`ח χλωρὸν {με}{τα}βά{λλ}* {χρ}ωμα: </s>
  <s xml:id="echoid-s4140" xml:space="preserve">{καὶ} \`ח <lb/>{τε}λ{ευ}{τα}ῖον {γί}νε{ται} ξ{αν}θὸν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4141" xml:space="preserve">ἐ{πεὶ}{τά}{γε}{τῆ}ς ἀ{πί}ου φύ{λλ}α, <lb/>{καὶ} {τῆ}ς {ἀν}{δρ}άχνης, {καί} {τι}νων ἄ{λλ}ων {πε}{ττ}όꝗ̃α, {γί}νετ{αι} <lb/>φοινί{κι}α, {πλ}ὴν ὅα {καὶ} {το}ύ{τω}ν {κα}{τα}ξηρ{αί}νετ{αι} {τα}{χέ}ως, <lb/>{τα}ῦ{τα} {γί}νε{ται} ξ{αν}θὰ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4142" xml:space="preserve">ꝗ \`ח {το}ύ{τω}ν {πρ}ὸ {τῆ}ς {πέ}{ψε}ως <lb/>{τὴν} {τρ}οφ{ὴν} ὑ{πο}λ{εί}{πει}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4143" xml:space="preserve">024 {μὲν} ο{υν)=} {τῶ}ν φυ{τῶ}ν {δι}α-<lb/>φορὰς {μά}λιςα ἔυλο{γο}ν {συ}μβ{αί}ν*ν ꝗ 024 {εἰ}ρὴ'ꝗ̃{ας}{αἰ}-<lb/>{τί}{ας}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4144" xml:space="preserve">Amplius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4145" xml:space="preserve">frumentum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4146" xml:space="preserve">omnia quæ <lb/>terra naſcuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4147" xml:space="preserve">etenim hæc poſtremùm <lb/>fiunt flaua, nam cùm humidum in iis non <lb/>amplius nigreſcat, propterea quòd celeri-<lb/>ter exareſcit, efficit coloris mutationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4148" xml:space="preserve">ni
<pb o="149" file="0155" n="155" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
greſcẽs autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4149" xml:space="preserve">viridi temperatum, fit ve-<lb/>lut dictum eſt, herbaceum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4150" xml:space="preserve">verùm ſi infir-<lb/>mius ſemper fit nigrum, rurſus paulatim in <lb/>viridem mutatur colorem, ac tandem fit <lb/>flauum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4151" xml:space="preserve">quandoquidem pyri folia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4152" xml:space="preserve">portu <lb/>lacæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4153" xml:space="preserve">aliquorum aliorum concocta, fiunt <lb/>punicea. </s>
  <s xml:id="echoid-s4154" xml:space="preserve">at quæcunq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4155" xml:space="preserve">horum celeriter quo <lb/>que exareſcunt, ea fiunt flaua, quòd eorum <lb/>nutrimentum ante concoctionem deficiat. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4156" xml:space="preserve">Rationi igitur maximè conſonum eſt, plan-<lb/>tarum differentias euenire, propter prædi-<lb/>ctas cauſas.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4157" xml:space="preserve">Soluit aliud problema, quare frumentũ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4158" xml:space="preserve">φυόꝗ̃α, <lb/>hoc eſt quæ terra oriuntur, vltimò efficiuntur flaua. </s>
  <s xml:id="echoid-s4159" xml:space="preserve"><lb/>Intelligo autem per ea quæ terra naſcuntur, cerealia <lb/>omnia, hordeum, milium, panicum, lupinos, ſecale, <lb/>atque id genus cætera. </s>
  <s xml:id="echoid-s4160" xml:space="preserve">Et reddit cauſam, quoniam <lb/>humidum non amplius nigreſcit, ſed citò exiccatur <lb/>antè quàm ad nigredinem perducantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4161" xml:space="preserve">Atque hinc <lb/>patet aliud problema, quare frumenta æſtate cum ſic-<lb/>cantur, ſi imbre præueniuntur nigreſcant? </s>
  <s xml:id="echoid-s4162" xml:space="preserve">Cauſa eſt, <lb/>quoniam calor agens in humidum, creat nigrorem, <lb/>vt ſuprà diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4163" xml:space="preserve">Similiter, ſi humor ille ſpicæ nutri-<lb/>mentum, non exiccaretur, non deeſſet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4164" xml:space="preserve">ad nigredi <lb/>nem deduceretur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4165" xml:space="preserve"><emph style="sc">NIGRESCENS AVTEM</emph>.) </s>
  <s xml:id="echoid-s4166" xml:space="preserve">De-<lb/>clarat quomodo in plantis humidum nigreſcens in-<lb/>ducit colorum varietatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4167" xml:space="preserve">quippe quod primùm ni-<lb/>greſcens, admiſtumq́ue viridi, herbaceum gignit co <lb/>lorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4168" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4169" xml:space="preserve">animaduerte rationẽ hic planius expreſſam <lb/>quàm alibi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4170" xml:space="preserve">Sciendum autem, quòd colores extremi,
<pb o="150" file="0156" n="156" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
puta albus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4171" xml:space="preserve">niger, dicuntur infirmari, cum dece-<lb/>dunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4172" xml:space="preserve">dilabuntur à ſua puritate &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4173" xml:space="preserve">ſinceritate. </s>
  <s xml:id="echoid-s4174" xml:space="preserve">Cùm <lb/>igitur nigrum purum infirmatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4175" xml:space="preserve">amittit ſuam ſin <lb/>ceritatem, humidumq́ue imminuitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4176" xml:space="preserve">viridi tem-<lb/>peratur ac miſcetur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4177" xml:space="preserve">primus color, in quem primùm <lb/>decidit, eſt herbaceus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4178" xml:space="preserve">Quòd ſi nigrum amplius infir-<lb/>metur; </s>
  <s xml:id="echoid-s4179" xml:space="preserve">paulò pòſt gignitur viridis: </s>
  <s xml:id="echoid-s4180" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4181" xml:space="preserve">tandem flaue-<lb/>ſcit, nec vlterius progreditur, quoniam in maturatio <lb/>ne extinguitur humidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4182" xml:space="preserve">Nec tibi imponant ea quę <lb/>ſuprà dicta fuerunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4183" xml:space="preserve">quæ hîc dicuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4184" xml:space="preserve">nam ſuprà <lb/>declaratum fuit, nigrum gigni aduſtione humidi: </s>
  <s xml:id="echoid-s4185" xml:space="preserve">hîc <lb/>verò dicimus nigrum infirmari ac imbecillius reddi, <lb/>cùm omnino humidum exiccatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s4186" xml:space="preserve">at cùm vltimò re-<lb/>ſoluitur, redit in cinerem, ſicut dictum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4187" xml:space="preserve">Poſt hæc <lb/>ſoluit aliud problema, quamobrem pyri, portulacę, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4188" xml:space="preserve">aliorum, quorum inter concoquendum defit ali-<lb/>monium, folia fiant punicea? </s>
  <s xml:id="echoid-s4189" xml:space="preserve">Cauſa eſt, quia antè <lb/>quàm natiuus, proprius, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4190" xml:space="preserve">vltimus adueniat color, <lb/>alimentum deficit: </s>
  <s xml:id="echoid-s4191" xml:space="preserve">vt liquidò conſpicitur in foliis vi-<lb/>tis, quæ humidi penuria rubent autumno. </s>
  <s xml:id="echoid-s4192" xml:space="preserve">Quæras, <lb/>qua de re non fiant flaua? </s>
  <s xml:id="echoid-s4193" xml:space="preserve">dicendum eſt, quoniam in <lb/>iis humor prorſus exiccatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4194" xml:space="preserve">at in cerealibus non de-<lb/>eſt omnino humidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4195" xml:space="preserve">remanet enim aliquid, etſi id <lb/>paucum ſit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4196" xml:space="preserve">Denique epilogo concludit, rationi con-<lb/>ſentaneum eſſe, colorum in plantis diſcrimina, ex an-<lb/>tedictis cauſis accidere, nempe ex maturatione ac de <lb/>ſiccatione. </s>
  <s xml:id="echoid-s4197" xml:space="preserve">Qui verò per ἄπιον raphanum ſylueſtrem <lb/>intellexit, non omnino fortaſſe hallucinatus eſt, ha-<lb/>bet enim aliquid punicei: </s>
  <s xml:id="echoid-s4198" xml:space="preserve">attamem, cùm loquatur de <lb/>foliis quæ ob arefactionem decidunt, potius de pyro <lb/>audiendum eſſe mihi videtur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4199" xml:space="preserve">quòd hunc puniceum <lb/>colorem referant, cum decidunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4200" xml:space="preserve">Atque de quinto <lb/>capite hactenus.</s>
  <s xml:id="echoid-s4201" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="151" file="0157" n="157"/>
</div>
<div xml:id="echoid-div10" type="section" level="1" n="10">
<head xml:id="echoid-head28" xml:space="preserve">DE COLORE PILO.</head>
<head xml:id="echoid-head29" xml:space="preserve">RVM, PENNARVM,</head>
<head xml:id="echoid-head30" xml:space="preserve">ET CVTVM.</head>
<head xml:id="echoid-head31" xml:space="preserve">CAP. VI.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4202" xml:space="preserve">ΓΙ'<unsure/> νε{ται} {δὲ} {καὶ} {τὰ} {τρ}ι{χώ}μα{τα}, {καὶ} {τα} {πτ}ꝑώμα{τα}, {καὶ} <lb/>{τὰ} δέρμα{τα}, {καὶ} ἵπ{πω}ν, {καὶ} βοῶν, {καὶ} {προ}β020{τω}ν, {καὶ} <lb/>{ἀν}θρώ{πω}ν, {καὶ} {τῶν} ἄ{λλ}ων ζώων ἁ{πά}ν{τω}ν, {καὶ} λ{ευ}{κὰ} <lb/>{καὶ} φ{αι}ὰ, {καὶ} {πυ}ῤῥὰ {καὶ} {μέ}λανα, ꝗ {τὴν} {αὐ} {τὴν} {αἰ}{τί}{αν}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4203" xml:space="preserve">Fiunt autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4204" xml:space="preserve">pili, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4205" xml:space="preserve">pennæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4206" xml:space="preserve">cutes, <lb/>equorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4207" xml:space="preserve">boum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4208" xml:space="preserve">ouium, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4209" xml:space="preserve">hominum, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4210" xml:space="preserve">aliorum animalium omnium, alba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4211" xml:space="preserve">fu-<lb/>ſca, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4212" xml:space="preserve">ruffa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4213" xml:space="preserve">nigra, eandem ob cauſam.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4214" xml:space="preserve">Suprà propoſuerat, pilos, pennas, flores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4215" xml:space="preserve">fructus <lb/>per maturationem vario colore infici, egitq́ue de flo-<lb/>ribus, foliis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4216" xml:space="preserve">fructibus plantarum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4217" xml:space="preserve">iam de pilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4218" xml:space="preserve"><lb/>pennis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4219" xml:space="preserve">ante animalium tractationem aggreditur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4220" xml:space="preserve">Sed quærat quiſpiam cur hunc ordinem ſeruauerit? </s>
  <s xml:id="echoid-s4221" xml:space="preserve"><lb/>Forte melioris facilioriſq́ue doctrinæ gratia: </s>
  <s xml:id="echoid-s4222" xml:space="preserve">vel quia <lb/>plantæ ſimpliciores ſunt animalibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4223" xml:space="preserve">vel quia no-<lb/>tiores, magiſq́ue ad manus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4224" xml:space="preserve">Proponit autem tria <lb/>pertractanda, pilos, quibus complectitur iubas equo <lb/>rum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4225" xml:space="preserve">leonum, vellera ouium, ſetas porcorum, vil-<lb/>los, capillos, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4226" xml:space="preserve">aculeos herinaceorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4227" xml:space="preserve">Ariſtoteles <lb/>enim, eos quoque inter pilos recenſet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4228" xml:space="preserve">deinde pennas <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4229" xml:space="preserve">tertiò cutes omnium animalium: </s>
  <s xml:id="echoid-s4230" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4231" xml:space="preserve">inquit ea alio <lb/>atque alio colore infici &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4232" xml:space="preserve">colorari, ob eandem cau-<lb/>ſam, nempe ob cõcoctionem maiorem vel minorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4233" xml:space="preserve"><lb/>Verùm animaduerte, quòd in omnibus animal bus
<pb o="152" file="0158" n="158" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
pili ſequuntur colorem cutis, præterquàm in homi-<lb/>ne, vt docet Ariſtoteles quinto de Generatione ani-<lb/>malium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4234" xml:space="preserve">v. </s>
  <s xml:id="echoid-s4235" xml:space="preserve">niſi ab affectu aliquo, puta vitiligine <lb/>aliter eueniat, at hæc poſtea erunt examinanda ſuo lo <lb/>co. </s>
  <s xml:id="echoid-s4236" xml:space="preserve">Sed dubitauerit aliquis, quare non egerit de colo-<lb/>ribus oculorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4237" xml:space="preserve">caluitii? </s>
  <s xml:id="echoid-s4238" xml:space="preserve">Equidem dixerim, quòd <lb/>in oculis non ſint veri colores, ſed tales appareant <lb/>ob profunditatem vel paucitatem humoris, velut for <lb/>taſſe in fine libelli declarabitur, quantum quidem ex <lb/>Ariſtotele hinc inde licuit excerpere.</s>
  <s xml:id="echoid-s4239" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4240" xml:space="preserve">Λ{ευ}{κὰ} {μὲν} ὅ{τα}ν ἔ{τι} ὑ{πὸ} {τῆ}ς {πέ}{ψε}ως \`ח ὑ{γρ}ὸν {τὸ} οἰ-<lb/>κ{εῖ}ον ἔ{χο}ν {χρ}ῶμα {κα}{ταξ}ηρ{αν}θῇ.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4241" xml:space="preserve">Alba quidem, cùm humidum ad huc <lb/>proprium retinens colorem exiccatum fue <lb/>rit à concoctione.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4242" xml:space="preserve">Reddit cauſam, quare pili, pennæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4243" xml:space="preserve">cutes, effician <lb/>tur alba. </s>
  <s xml:id="echoid-s4244" xml:space="preserve">quando ſcilicet humor, quem nanciſcuntur <lb/>à primordiis generationis, retinent colorem natura-<lb/>lem, paucus cum ſit, exaruit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4245" xml:space="preserve">vndiquaque à conco-<lb/>ctione deſiccatus fuerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4246" xml:space="preserve">Dixit retinens colorem pro-<lb/>prium, quoniam ſi eo priuantur ſimul cum humido, <lb/>liuida euaderent, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4247" xml:space="preserve">ad nigredinem tenderent, vt ex-<lb/>plicat Ariſtot. </s>
  <s xml:id="echoid-s4248" xml:space="preserve">8. </s>
  <s xml:id="echoid-s4249" xml:space="preserve">ſectionis problemate primo. </s>
  <s xml:id="echoid-s4250" xml:space="preserve">Lo-<lb/>quitur autem author de colore albo genitali, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4251" xml:space="preserve">non <lb/>ex affectu. </s>
  <s xml:id="echoid-s4252" xml:space="preserve">nanque Ariſtoteles quinto de Generatio-<lb/>ne animalium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4253" xml:space="preserve">6. </s>
  <s xml:id="echoid-s4254" xml:space="preserve">docuit differre natura album, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4255" xml:space="preserve">ex affectu: </s>
  <s xml:id="echoid-s4256" xml:space="preserve">ceu in vitiligine, et in ſenectute. </s>
  <s xml:id="echoid-s4257" xml:space="preserve">fit enim <lb/>is qui ex affectu eſt, ab humiditate extranea, qui dici-<lb/>tur ſitus, vt ibidem copioſiſsimè explicat Ariſtoteles. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4258" xml:space="preserve">Dixit ſuprà author, acinos mali punicæ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4259" xml:space="preserve">roſarum <lb/>folia initiò eſſe alba: </s>
  <s xml:id="echoid-s4260" xml:space="preserve">atque illud euenire ex humido
<pb o="153" file="0159" n="159" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
incocto &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4261" xml:space="preserve">multo, tendente ad concoction em, in qua <lb/>variat colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4262" xml:space="preserve">At hîc loquitur de albo natiuo, qui <lb/>non mutatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s4263" xml:space="preserve">qui fit cùm humidum omniquaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4264" xml:space="preserve">fue-<lb/>rit exiccatum à concoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s4265" xml:space="preserve">Et annota differentiam <lb/>in plantis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4266" xml:space="preserve">in pilis: </s>
  <s xml:id="echoid-s4267" xml:space="preserve">ne exiſtimes authorem ſibi non <lb/>cõſtare. </s>
  <s xml:id="echoid-s4268" xml:space="preserve">Cęterùm difficultas emergit, quo pacto quę-<lb/>dam pennæ, quæ ſua natura ſunt nigræ, per tempora <lb/>rios affectus mutentur, (vt tertio de Hiſtoria anima-<lb/>lium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4269" xml:space="preserve">12. </s>
  <s xml:id="echoid-s4270" xml:space="preserve">teſtatur Ariſtoteles) puta frigoribus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4271" xml:space="preserve"><lb/>è nigris in albas tranſeant, vt corui, paſſeris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4272" xml:space="preserve">hirun-<lb/>dinis? </s>
  <s xml:id="echoid-s4273" xml:space="preserve">præterea, cur nunquàm viſum ſit, è genere albo <lb/>in nigrum veniſſe? </s>
  <s xml:id="echoid-s4274" xml:space="preserve">Quamuis hæc parùm ad noſtrum <lb/>ſpectent inſtitutum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4275" xml:space="preserve">eſt tamen ſciendum, quòd humi <lb/>dum multum veteraſcens, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4276" xml:space="preserve">gignens nigredinem, <lb/>poteſt à calore qui à continẽtis frigiditate, intro pro-<lb/>pellitur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4277" xml:space="preserve">coarctatur exuri; </s>
  <s xml:id="echoid-s4278" xml:space="preserve">ita vt pennæ reddantur <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4279" xml:space="preserve">efficiantur albæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4280" xml:space="preserve">Quòd verò è genere albo, non eſt <lb/>viſum aliquod mutari: </s>
  <s xml:id="echoid-s4281" xml:space="preserve">id fit, quoniam albus color, <lb/>cùm eſt natiuus, proueniat ab extinctione humidi. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4282" xml:space="preserve">mutatione porrò naturali, nequit id vbi non eſt hu-<lb/>mor, fieri nigrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4283" xml:space="preserve">poteſt tamen aliquãdo ex acciden-<lb/>ti. </s>
  <s xml:id="echoid-s4284" xml:space="preserve">nam vt Ariſtoteles docet, ſunt quædam flumina, <lb/>quæ pilos mutant ex albis in nigros: </s>
  <s xml:id="echoid-s4285" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4286" xml:space="preserve">contrà. </s>
  <s xml:id="echoid-s4287" xml:space="preserve">ſic ca-<lb/>lidæ aquæ, pilum efficiunt album, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4288" xml:space="preserve">frigidæ nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4289" xml:space="preserve"><lb/>Sed hæc obiter, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4290" xml:space="preserve">quaſi per tranſennam.</s>
  <s xml:id="echoid-s4291" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4292" xml:space="preserve">Μέλ{αν}α {δὲ}, {το}ὐν{αν}{τί}ον, ὅ{τα}ν {αὐ}\`ח{ἐν} {τῇ} {γε}νέ{σει} {τὸ} <lb/>iι{ττ}ὸν {χρ}ῶμα ὑ{γρ}ὸν {κα}θάi {ἐν} {το}ῖς ἄ{λλ}οις ἅ{πα}{σι}, <lb/>{πα}λ{αι}ούꝗ̃ον {καὶ} {χρ}ονιζόꝗ̃ον, ꝗ {τὸ} {πλ}ῆθος, μελ{αν}θῇ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4293" xml:space="preserve">{πά}ν{τω}ν {γὰρ} {τῶ}ν {το}ιού{τω}ν, ὅ, {τε} {χρ}ὼς {καὶ} {τὰ} δ\'ꝑμα{τα}{γί}-<lb/>νε{ται} {μέ}λανα.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4294" xml:space="preserve">Nigra verò contrà, quoties ipſum in ge-<lb/>neratione humidum, quemadmodum in
<pb o="154" file="0160" n="160" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
aliis omnibus, antiquatum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4295" xml:space="preserve">tempore con <lb/>fectum, propter copiam nigruerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4296" xml:space="preserve">omnium <lb/>enim talium &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4297" xml:space="preserve">pelles &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4298" xml:space="preserve">cutes fiunt nigræ.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4299" xml:space="preserve">Exponit particularius causã alterius coloris ſimpli <lb/>cis ſcilicet nigri in pilis, pennis, et de quo ſuprà in cõ-<lb/>muni &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4300" xml:space="preserve">vniuerſalius pertractauarat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4301" xml:space="preserve">inquit eum <lb/>contrario modo gigni quàm albus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4302" xml:space="preserve">tria autem in eius <lb/>generatione conſiderat, vnum; </s>
  <s xml:id="echoid-s4303" xml:space="preserve">humore natiuum pro <lb/>pter multitudinem non concoctum, alterum; </s>
  <s xml:id="echoid-s4304" xml:space="preserve">longio-<lb/>rem eius moram, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4305" xml:space="preserve">tertiũ copiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4306" xml:space="preserve">quę cõtrà ſe habẽt <lb/>in humore, qui albedinem creat naturalem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4307" xml:space="preserve">is enim <lb/>eſt concoctus, non veteraſcit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4308" xml:space="preserve">deficit propter exic-<lb/>cationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4309" xml:space="preserve">Cùm humidum, ait Ariſtoteles quarto Me <lb/>teororum, à naturali calido non obtinetur, ſuperna-<lb/>tat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4310" xml:space="preserve">nigricat: </s>
  <s xml:id="echoid-s4311" xml:space="preserve">quamuis intus à calido extraneo exic-<lb/>catur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4312" xml:space="preserve">Hoc ipſum palàm in vulneribus conſpicitur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4313" xml:space="preserve">nigricant enim, cùm humidum à calore naturali non <lb/>concoquitur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4314" xml:space="preserve">albicant autem poſtremò. </s>
  <s xml:id="echoid-s4315" xml:space="preserve">idque ferè in <lb/>omnibus putrefactionibus accidere perſpicuum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4316" xml:space="preserve"><lb/>Vſus eſt author duobus, παλ{αι}{ού}μενον {καὶ} χρονϊζόμενον, <lb/>quæ etſi idem videntur ſignificare, tamen humoris <lb/>vetuſtatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4317" xml:space="preserve">longiorem eius moram connotant, ci-<lb/>tra concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4318" xml:space="preserve">Cæterùm calor alio modo album <lb/>creat colorem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4319" xml:space="preserve">alio nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4320" xml:space="preserve">nam per actionem con <lb/>tinuam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4321" xml:space="preserve">exiccationem, album gignit, velut conſpi-<lb/>cere eſt in caminis, vbi ignis eſt perennis; </s>
  <s xml:id="echoid-s4322" xml:space="preserve">adurẽdo ve <lb/>rò humidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4323" xml:space="preserve">non exiccando, nigrum generat, ve-<lb/>lut in fumo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4324" xml:space="preserve">titionibus liquidò patet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4325" xml:space="preserve">Atque iccir-<lb/>co piſcium ſquamæ qui in vmbroſis degunt locis, her <lb/>baceũ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4326" xml:space="preserve">nigricantem referunt colorem, quòd calor <lb/>in illas nõ agant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4327" xml:space="preserve">Quomodo verò Sol Aethiopas deni <lb/>gret, paulò pòſt dicemus, vbi ad hominem deſcende-
<pb o="155" file="0161" n="161" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
rimus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4328" xml:space="preserve">nam in præſentia author ſolùm loquitur de iis <lb/>quæ a cauſis interioribus inficiuntur, non item de iis <lb/>quæ ab externis colorem contrahunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4329" xml:space="preserve">Verùm annora <lb/>quòd etſi diximus calorẽ nigredinem generare: </s>
  <s xml:id="echoid-s4330" xml:space="preserve">poſſu <lb/>mus tamen, nec imperitè, dicere, defectũ caloris ni-<lb/>gritiem efficere, vbi ſcilicet non excoxit aut exicca-<lb/>uit omne humidum, ſed aduſsit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4331" xml:space="preserve">Dixit χρὼσ {καὶ} δέρμα <lb/>{τα}, aut ex cõgeminatione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4332" xml:space="preserve">ἐκ τοῦ παρα{λλ}ὴλ{ου} vt vnum <lb/>declaret alterum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4333" xml:space="preserve">aut δέρμα{τα} tribuit omnibus anima-<lb/>libus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4334" xml:space="preserve">χρω{τα} homini tantum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4335" xml:space="preserve">Deniq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4336" xml:space="preserve">quamuis im-<lb/>preſſus codex Græcus, habeat ὅ{τα}ν {αὐ}{τὸ} {ἐν} {τῇ} {γε}{νέ}σ* {τὸ} <lb/>περϊ{ττ}ὸν χρωμα ὑ{γρ}ον, tamen ea duo verba {τὸ} π{ει}ρϊ{ττ}ὸν <lb/>χρωμα induximus, tum quòd deſint in altero manu-<lb/>ſcripto, tum quòd nihil mihi quidem videantur ſi-<lb/>gnificare, niſi quis intelligat per humidum colorem <lb/>ſuperuacaneum, eum quem natiuus humor ſuper-<lb/>fluus procreat.</s>
  <s xml:id="echoid-s4337" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4338" xml:space="preserve">Φ{αι}ὰ {δε} {καὶ} πυῤῥὰ, {καὶ} ξ{αν}θὰ, {καὶ} 024 ἄ{λλ}ας ἔ{χο}ν{τα} <lb/>{χρ}όας, ὅα φθ{άν}{ει} {κα}{τα}ξηρ{αι}νόꝗ̃α {πρό}τꝑον, ἢ {τε}λέως <lb/>{ἐν} {αὐ}τοῖς {με}{τα}βά{λλ}*ν {εἰ}ς {τὸ} {μέ}λ{αν} {χρ}ῶμα {τὸ} ὑ{γρ}ὸν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4339" xml:space="preserve">Fuſca autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4340" xml:space="preserve">ruffa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4341" xml:space="preserve">flaua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4342" xml:space="preserve">reliquis <lb/>prædita coloribus, quæcunque præuenta <lb/>ſicceſcunt prius, quàm in ipſis humidum <lb/>perfectè mutetur in nigrum colorem.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4343" xml:space="preserve">Vbi abſoluit cauſas albi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4344" xml:space="preserve">nigri, deinceps ad me-<lb/>dios colores accedit; </s>
  <s xml:id="echoid-s4345" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4346" xml:space="preserve">primùm reddit cauſas, quare <lb/>quædam fiant ruffa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4347" xml:space="preserve">flaua, aut aliis coloribus præ-<lb/>dita, quoniam inquit, in ipſis præuenit arefactio hu-<lb/>midi, antequàm perfectè abſoluatur mutatio in ni-<lb/>grorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4348" xml:space="preserve">adeò vt humoris penuria, non perducatur <lb/>ad nigredinem, quoniam in ipſa concoctione non re
<pb o="156" file="0162" n="162" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſiſtit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4349" xml:space="preserve">Cæterùm ſunt quidam gradus in humidi exic-<lb/>catione. </s>
  <s xml:id="echoid-s4350" xml:space="preserve">nam aliqua citiſsimè exiccantur, vt flaua: </s>
  <s xml:id="echoid-s4351" xml:space="preserve">ſe-<lb/>cundum ordinem obtinẽt punicea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4352" xml:space="preserve">ruffa: </s>
  <s xml:id="echoid-s4353" xml:space="preserve">remanet <lb/>enim in illis aliquid humidi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4354" xml:space="preserve">tertio loco ſuccedunt fu <lb/>ſca, quæ plus habent humidi; </s>
  <s xml:id="echoid-s4355" xml:space="preserve">quartam claſſem, tenent <lb/>purpurea: </s>
  <s xml:id="echoid-s4356" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4357" xml:space="preserve">quintam cœrulea. </s>
  <s xml:id="echoid-s4358" xml:space="preserve">Attamen hæc omnia <lb/>dici poſſunt, quomodo ait Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4359" xml:space="preserve">lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4360" xml:space="preserve">de Senſu, eſſe mi <lb/>ſta ex albo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4361" xml:space="preserve">nigro: </s>
  <s xml:id="echoid-s4362" xml:space="preserve">cùm ſecundus gradus in gene-<lb/>ratione, priori miſceatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4363" xml:space="preserve">Quod veriſsimum eſt in <lb/>generatione naturali, in quibus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4364" xml:space="preserve">cum proportio-<lb/>ne multiplici miſcentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4365" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4366" xml:space="preserve">aliquando nulla ſeruata <lb/>ratione, neque proportione, velut pòſt dicemus.</s>
  <s xml:id="echoid-s4367" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4368" xml:space="preserve">Οἷς {δὲ} {ἀν}ωμάλως *א {συ}μβῇ, {καὶ} {τὰ} {χρ}ώμα{τα} {το}ι{αῦ} <lb/>{τα} {γί}νε{ται} {πο}ι{κί}λα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4369" xml:space="preserve">{δι}ὸ {καὶ} {πά}ν{τα} {το}ῖς δέρμα{σι} {καὶ} {τῷ} <lb/>{χρ}ώμα{τι} {συν}ε{πα}{κο}λουθ{εῖ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4370" xml:space="preserve">ἐ{πεὶ} {καὶ} {τῶν} ἀν<unsure/>ών {τῶν} ἐμ{πύ}ῤῥων <lb/>{καὶ} {τὰ} {τρ}ιχώμα{τα} {γί}νε{ται} λ{ευ}{κό}{πυ}ῤῥα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4371" xml:space="preserve">{τῶ}ν {δὲ} {με}λ{άν}ων <lb/>{μέ}λανα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4372" xml:space="preserve">{κἂ}ν {κα}{τὰ} {μέ}ρος {τὶ} {τοῦ} {σώ}μα{το}ς 019{αν}θήσῃ λ{ευ}-<lb/>{κὸ}ν {καὶ} 024 {τρ}ί{χα}ς ἴ{οχ}ου{σι}ν ἅ{πα}ν{τε}ς λ{ευ}{κὰ}ς, {κα}{τὰ} {τὸ}ν <lb/>{τό}{πο}ν *אν, {κα}θάi {καὶ} {τὰ} {πο}ι{κί}λα {τῶν} ζώων. </s>
  <s xml:id="echoid-s4373" xml:space="preserve">οὕ{τω}ς <lb/>ἅ{πα}ν{τα} {τὰ} τριχώμα{τα}, {καὶ} {τά} {πτ}ερώμα{τα}, {το}ῖς δέρμα <lb/>{σι} {συν}α{κο}λουθ{εῖ}, {καὶ} {τὰ} {κα}{τὰ} {μέ}ρος {καὶ}{τὰ} {κα}{τὰ} {σῶ}μα {μό}-<lb/>νον.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4374" xml:space="preserve">Quibus autem inæqualiter hoc accidit, <lb/>etiam colores tales fiunt varii. </s>
  <s xml:id="echoid-s4375" xml:space="preserve">quare etiam <lb/>omnia cutes &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4376" xml:space="preserve">colorẽ conſequuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4377" xml:space="preserve">quan <lb/>doquidem etiam hominum rufforum; </s>
  <s xml:id="echoid-s4378" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4379" xml:space="preserve">pi <lb/>li ſunt alboruffi: </s>
  <s xml:id="echoid-s4380" xml:space="preserve">nigrorum verò, nigri. </s>
  <s xml:id="echoid-s4381" xml:space="preserve">quòd <lb/>ſi ſecundum aliquam corporis partem efflo <lb/>ruerit album: </s>
  <s xml:id="echoid-s4382" xml:space="preserve">vniuerſi pilos quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4383" xml:space="preserve">albos ha <lb/>bent eo loco. </s>
  <s xml:id="echoid-s4384" xml:space="preserve">ſicuti ea quæ ex animalibus va
<pb o="157" file="0163" n="163" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ria ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4385" xml:space="preserve">Ita omnes pili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4386" xml:space="preserve">pennæ cutes ſe-<lb/>quuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4387" xml:space="preserve">ſecundum partes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4388" xml:space="preserve">ſecundum <lb/>corpus ſolum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4389" xml:space="preserve">Quoniam author ſuprà docuit, hos colores ruf-<lb/>fum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4390" xml:space="preserve">flauum humoris inopia non aſſequi extremã <lb/>colorationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4391" xml:space="preserve">ob id quia habent proportionem inter <lb/>ſe terminatam; </s>
  <s xml:id="echoid-s4392" xml:space="preserve">ne quis credat, quòd omnes colores <lb/>hunc ordinem tueantur, (ſunt enim multi qui ſine <lb/>certa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4393" xml:space="preserve">terminata proportione gignantur, ſed colo-<lb/>rum additione ſecundum magis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4394" xml:space="preserve">minus, vt iam de <lb/>claratum fuit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4395" xml:space="preserve">Ariſtoteles libro de Senſu docet:) <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4396" xml:space="preserve">in præſentia explicat eos quidem varios eſſe, qui ſine <lb/>certa lege creantur; </s>
  <s xml:id="echoid-s4397" xml:space="preserve">ſed normam præſcribit, quibus <lb/>comprehendi queant: </s>
  <s xml:id="echoid-s4398" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4399" xml:space="preserve">duo dicit, primùm, quòd co <lb/>lores gignantur etiam ſine ordine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4400" xml:space="preserve">ſine proportio-<lb/>ne, qui ferè infiniti ſunt, vt aſſerit Alexander lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4401" xml:space="preserve">de <lb/>Senſu. </s>
  <s xml:id="echoid-s4402" xml:space="preserve">deinde, quòd in his adhuc ſit regula, vt in ani <lb/>malibus, quoniam ſequuntur naturam cutis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4403" xml:space="preserve">adeò vt <lb/>tum ii qui certis rationibus gignuntur, tum qui in-<lb/>certis cutem imitentur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4404" xml:space="preserve">corpus, tam ſecundum par <lb/>tem, quàm ſecundum totum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4405" xml:space="preserve">Inquit itaque quòd <lb/>quibus corporibus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4406" xml:space="preserve">cuticulis accidit hoc, vt ſcili-<lb/>cet humidum aliàs magis, aliàs minus extinguatur, <lb/>nulla certa ſeruata proportione; </s>
  <s xml:id="echoid-s4407" xml:space="preserve">etiam iis colores ta-<lb/>les, puta varii &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4408" xml:space="preserve">inordinati, fiunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4409" xml:space="preserve">Atque hinc colli-<lb/>git, omnia nempe pilos, pennas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4410" xml:space="preserve">quæ horum ſer-<lb/>uant proportionem, cutem eiuſque colorem conſe-<lb/>qui: </s>
  <s xml:id="echoid-s4411" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4412" xml:space="preserve">reddit eius rationem à ſigno, ſumpto ab homi <lb/>ne, vt mea fert opinio, maximè accommodato. </s>
  <s xml:id="echoid-s4413" xml:space="preserve">Ait <lb/>enim Ariſtoteles quinto de Generatione animalium <lb/>capite v. </s>
  <s xml:id="echoid-s4414" xml:space="preserve">cauſa colorum (de pilis loquitur.) </s>
  <s xml:id="echoid-s4415" xml:space="preserve">in cæteris <lb/>animalibus cutis eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4416" xml:space="preserve">alborum enim alba eſt cutis; </s>
  <s xml:id="echoid-s4417" xml:space="preserve">ni-
<pb o="158" file="0164" n="164" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
grorum, nigra: </s>
  <s xml:id="echoid-s4418" xml:space="preserve">variorum permiſtorumq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4419" xml:space="preserve">partim alba, <lb/>partim nigra eſſe conſpicitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4420" xml:space="preserve">At in homine, cutis <lb/>nulla cauſa eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4421" xml:space="preserve">qui enim ſunt albi, admodum nigros <lb/>habent capillos. </s>
  <s xml:id="echoid-s4422" xml:space="preserve">cauſa eſt, quòd homo omnium maxi <lb/>mè tenuẽ cutem habet, pro magnitudine. </s>
  <s xml:id="echoid-s4423" xml:space="preserve">itaque ni-<lb/>hil ad pilorum mutationem cutis valet, imò præ ſua <lb/>imbecillitate ipſa mutatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4424" xml:space="preserve">vel à Sole, vel à flatu <lb/>redditur nigrior, nec pili vllo pacto cum eo mutan-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4425" xml:space="preserve">at verò in cęteris cutis vim loci prę ſua craſsitudi <lb/>ne obtinet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4426" xml:space="preserve">itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4427" xml:space="preserve">fit, vt pili pro cute immutentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4428" xml:space="preserve">cutis <lb/>autem ipſa nihil à flatu aut Sole afficiatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4429" xml:space="preserve">Hactenus <lb/>Ariſtoteles, quæ etſi ſpecie videntur iis quæ hîc di-<lb/>cuntur refragari, quòd hic doceat in hominibus pi-<lb/>los ſequi cutem, cutiſque colorem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4430" xml:space="preserve">tamen, meo iudi-<lb/>cio, locus eſt à minori. </s>
  <s xml:id="echoid-s4431" xml:space="preserve">ſi de quo minus videtur ineſſe <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4432" xml:space="preserve">ineſt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4433" xml:space="preserve">ergo de quo magis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4434" xml:space="preserve">Sed minus videtur in ho-<lb/>mine pilus ſequi naturam cutis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4435" xml:space="preserve">tamen in aliquib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4436" xml:space="preserve">ſequitur, vt qui cutem habent reffam, iis etiam pili <lb/>ex albo reffeſcunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4437" xml:space="preserve">quadantenus imitantur cu-<lb/>tem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4438" xml:space="preserve">ergo magis in aliis animalibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4439" xml:space="preserve">Similiter ſi pars <lb/>aliqua alba macula vel vitiligine vitiatur, etiam pili <lb/>co loco cani &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4440" xml:space="preserve">candidi generãtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4441" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4442" xml:space="preserve">hoc voluit cum <lb/>dixit in exemplari ἐξανθήση λέυκη id eſt effioruerit albũ <lb/>id eſt vitiligo, quæ ſibi nomen inuenit ab albedine. </s>
  <s xml:id="echoid-s4443" xml:space="preserve"><lb/>At varietas in animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4444" xml:space="preserve">accidit ſecundum naturam, <lb/>non ex affectu, vt pili ſint varii, quibus cutis varia eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4445" xml:space="preserve"><lb/>Concludit ergo, quòd pili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4446" xml:space="preserve">pennæ cutes ſequun-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4447" xml:space="preserve">nam reliqua deſunt in manuſcripto. </s>
  <s xml:id="echoid-s4448" xml:space="preserve">attamẽ ſi ad-<lb/>mittẽda videntur, poſſent ad id accommodari, quod <lb/>alibi Ariſtoteles animalia quædam eſſe toticolora di-<lb/>xit, quæ hic vocat vnicolara. </s>
  <s xml:id="echoid-s4449" xml:space="preserve">Quare pilus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4450" xml:space="preserve">penna <lb/>cutem ſequuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4451" xml:space="preserve">ſecundum partem, ſi varia eſt cu <lb/>tis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4452" xml:space="preserve">ſecundum totum, ſi vniformis reperitur, vt in
<pb o="159" file="0165" n="165" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
vnicoloribus vocatis ab Ariſtotele, quinto de Gene-<lb/>ratione animalium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4453" xml:space="preserve">vi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4454" xml:space="preserve">Cæterùm quoad contra-<lb/>dictionem, dicendum, quòd cùm hic author affirmat <lb/>pilos in homine ſequi cutem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4455" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4456" xml:space="preserve">Ariſtoteles, cutem ni <lb/>hil poſſe ad pilorum mutationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4457" xml:space="preserve">Ariſtoteles fortè <lb/>negat, cutem eſſe cauſam immutationis pilorum <lb/>in homine, quoniam alterata cute, non alteratur pi-<lb/>lus, vt Michael Epheſius, atque Auerroës interpre-<lb/>tantur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4458" xml:space="preserve">attamen poſſe naturaliter pilum ſequi colo-<lb/>rem cutis, non vt cauſam ſed vt medium, non inficia <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4459" xml:space="preserve">Et ſi dicit, quòd qui ſunt albi, admodum nigros <lb/>habent capillos: </s>
  <s xml:id="echoid-s4460" xml:space="preserve">id fieri poteſt ob cutis illius particu-<lb/>læ, puta capitis, affectionem vel naturalem, vel exter-<lb/>nam, quaſi hic author intelligat, quòd interdum in <lb/>homine pilus cutẽ ſequatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s4461" xml:space="preserve">Ariſtoteles verò neget, <lb/>cutem cauſam eſſe vniuerſam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4462" xml:space="preserve">Vel non eſt vt cauſa; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4463" xml:space="preserve">ſed cauſa quæ pilos inſicit, eadem aliquando prius <lb/>cutem afficit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4464" xml:space="preserve">Amplius, inquit, hominum rufforum <lb/>pili ſunt alboruffi, quaſi innuat pilum non omnino <lb/>ſequi colorem cutis: </s>
  <s xml:id="echoid-s4465" xml:space="preserve">ſed quibus ruffa eſt cutis, his pili <lb/>ſunt partim albi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4466" xml:space="preserve">partim ruffi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4467" xml:space="preserve">Nos quidem certè <lb/>vidimus ruffos plęroſque, quibus pilus circa radicem <lb/>albicaret, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4468" xml:space="preserve">in extremo ruffeſceret: </s>
  <s xml:id="echoid-s4469" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4470" xml:space="preserve">alios, quibus <lb/>color medius eſſet inter album &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4471" xml:space="preserve">ruſſum, cuiuſmodi <lb/>etiam igneus interdum conſpicitur, quem hic vocat <lb/>λ{ευ}κόπυῤῥο 008 quem nos diximus, alboruffum.</s>
  <s xml:id="echoid-s4472" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4473" xml:space="preserve">Ο( {μο}ίως {δὲ} {καὶ} τού{το}ις, ὁ{πλ}{αὶ} {καὶ} {χη}λ{αὶ}, {καὶ}ῥύγ{χη}, <lb/>{καὶ} {κέ}ρα{τα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4474" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} τ{αῦ}{τα} {τῶ}ν {με}λάνων {γί}νε{ται} {μέ}λανα. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4475" xml:space="preserve">{τῶν} {δὲ}λ{ευ}{κῶν}, λ{ευ}{κὰ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4476" xml:space="preserve">{δι}ὰ {τὸ} {καὶ} τού{το}ις ἅ{πα}{σι}, ꝗ {τοῦ} δ\'ꝑ <lb/>{μα}{το}ς {τὴν} {τρ}οφ{ὴν} {εἰ}ς {τὴν} ἐκ\`חς {πε}{ρι}ο{χὴν} {δι}ηθ{εῖ}{σθ}{αι}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4477" xml:space="preserve">Similiter his ſe habent vngulæ ſolidæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4478" xml:space="preserve"><lb/>bifidæ, roſtra, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4479" xml:space="preserve">cornua. </s>
  <s xml:id="echoid-s4480" xml:space="preserve">etenim bæc nigro,
<pb o="160" file="0166" n="166" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
rum fiunt nigra: </s>
  <s xml:id="echoid-s4481" xml:space="preserve">alborum autem, alba; </s>
  <s xml:id="echoid-s4482" xml:space="preserve">pro-<lb/>pterea quòd etiam his omnibus, alimẽtum <lb/>per cutem ad exteriorem ambitum perco-<lb/>latur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4483" xml:space="preserve">Demonſtrat non modò pennas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4484" xml:space="preserve">pilos cutis co-<lb/>lorem ſequi: </s>
  <s xml:id="echoid-s4485" xml:space="preserve">verùm his etiam duriora, vngulas ſci-<lb/>licet ſolidas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4486" xml:space="preserve">bifidas, roſtra animalium, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4487" xml:space="preserve">cornua. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4488" xml:space="preserve">Idem ſentit Ariſtoteles vnde hæc videntur excerpta, <lb/>libro tertio de Hiſtoria animalium, cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4489" xml:space="preserve">ix. </s>
  <s xml:id="echoid-s4490" xml:space="preserve">cùm ait, <lb/>Sunt item alia partium genera, quæ naturam nec ean <lb/>dem habent, quam ea quæ expoſita ſunt, nec longè ab <lb/>iis remotam, vt vngues, vngulæ, cornua: </s>
  <s xml:id="echoid-s4491" xml:space="preserve">præterea ro <lb/>ſtrum, quale datum auibus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4492" xml:space="preserve">hæc enim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4493" xml:space="preserve">flexilia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4494" xml:space="preserve"><lb/>fiſsilia ſunt, cùm nullum os vel flecti vel findi poſsit, <lb/>ſed fragile quodque habeatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4495" xml:space="preserve">Colores cornuum, vn <lb/>guium, vngularũ, pro cutis pilorumq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4496" xml:space="preserve">colore ſequun <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4497" xml:space="preserve">etenim cutis nigrę, cornua nigra, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4498" xml:space="preserve">vngulę nigrę <lb/>oriuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4499" xml:space="preserve">candidę pari modo in colore reſpondent <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4500" xml:space="preserve">cornua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4501" xml:space="preserve">vngues, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4502" xml:space="preserve">vngulæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4503" xml:space="preserve">mediis etiam me-<lb/>dium eundem colorem pręferunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4504" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4505" xml:space="preserve">paulò poſt, Ad-<lb/>hærent cornua cuti potius quàm oſsi, vnde fit vt in <lb/>Phrygia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4506" xml:space="preserve">alibi boues ſint, qui cornua perinde vt au <lb/>riculas moueant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4507" xml:space="preserve">Cauſa igitur hinc patet, quòd quo-<lb/>niam hæc cuti adhærent, per cutem iis affunditur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4508" xml:space="preserve"><lb/>ſubminiſtratur alimentum, quod eundem cum cute <lb/>in cornibus, vngulis, roſtris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4509" xml:space="preserve">vnguibus creat colo-<lb/>rem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4510" xml:space="preserve">Verùm experientia contrà videtur docere. </s>
  <s xml:id="echoid-s4511" xml:space="preserve">nam <lb/>boues ruffi, quandoque miſto colore cornua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4512" xml:space="preserve">in-<lb/>terdum alba gerunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4513" xml:space="preserve">Quòd fortaſſe euenit ob cutis <lb/>ſubiectæ exilitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4514" xml:space="preserve">tenuitatem, quæ non ſufficiat <lb/>vt colorem ſuum ſuggerat cornibus, quomodo do-<lb/>cuit Ariſtoteles de homine, ſed ſequuntur naturam
<pb o="161" file="0167" n="167" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
oſsis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4515" xml:space="preserve">Qua de cauſa verò natura præbuerit animalib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4516" xml:space="preserve">cornua, vngues, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4517" xml:space="preserve">vngulas, atque alia eius generis, <lb/>non videntur hîc repetenda, quòd πάρεργα, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4518" xml:space="preserve">ab inſti <lb/>tuto noſtro ſint aliena. </s>
  <s xml:id="echoid-s4519" xml:space="preserve">Non eſt tamen prætermitten-<lb/>dum, hæc {καὶ} {γὰρ} τ{αῦ} {τα} {τῶν} μελάνον γίνε□ μέλανα, {τῶν} {δὲ} λ{ευ}-<lb/>κῶν, λ{ευ}κὰ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4520" xml:space="preserve">hoc eſt, etenim hæc nigrorum, fiunt nigra; </s>
  <s xml:id="echoid-s4521" xml:space="preserve"><lb/>alborum autem alba; </s>
  <s xml:id="echoid-s4522" xml:space="preserve">non haberi in altero manuſcri-<lb/>pto; </s>
  <s xml:id="echoid-s4523" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4524" xml:space="preserve">pro διὸ: </s>
  <s xml:id="echoid-s4525" xml:space="preserve">legi διὰ {τὸ}, quo modo ſanè eſt legẽdum.</s>
  <s xml:id="echoid-s4526" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4527" xml:space="preserve">Ο(/☞ {δὲ} {το}ῦ {τό} ἐ{ςι}ν {αἴ}{τι}ον, οὐ {χα}λε {πὸ}ν ἐκ {πο}{λλ}ῶν {συν}ι-<lb/>{δεῖ}ν, {τῶν} {τε} {γὰρ} {πα}ι{δί}ων ἁ{πά}ν{τω}ν {αἱ} {κε}φαλ{αὶ}, {κα}τ' ἀρ-<lb/>{χὰ}ς {μὲν} {γί}νον{ται} {πυ}ῤῥ{αὶ}, ꝗ {τὴν} ὀλι{γό}{τη}{τα} {τῆ}ς {τρ}οφῆς. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4528" xml:space="preserve">φ{αν}ꝑόν {δὲ} א ἐ{ςι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4529" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} ἀ{σθ}{εν}{εῖ}ς {αἱ} {τρ}ίχꝗ̃ , {καὶ} ἀρ{αι} <lb/>{αὶ} ꝗ {τὴν} {αὐ}{τὴν} {αἰ}{τί}{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4530" xml:space="preserve">ἔ{τι} {δὲ} {καὶ} βρα{χεῖ}{αι} \`ח {πρ}ῶτον <lb/>ἅ{πα}{σι}ν ἐ{πι}{γί}νον{ται} τοῖς π{αι}{δί}οις. </s>
  <s xml:id="echoid-s4531" xml:space="preserve">{προ}ϊού{ση}ς {δὲ} {τῆ}ς ἡλι-<lb/>{κί}ας, {με}λ{αί}νον{ται}, {πά}λιν {χρ}ωϊζὸ'ꝗ̃οις {αὐ}τοῖς, ꝗ \`ח {πλ}ῆ-<lb/>θος {τῆ}ς ἐ{πι}ῤῥεού{ση}ς {τρ}οφῆς:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4532" xml:space="preserve">Quòd autem hæc ſit cauſa, haud diffici-<lb/>le eſt ex multis perſpicere. </s>
  <s xml:id="echoid-s4533" xml:space="preserve">nam puerorum <lb/>omnium capita, initio ſunt ruffa, propter <lb/>alimonii paucitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4534" xml:space="preserve">atque id manifeſtum <lb/>eſt, nam capilli imbecilles ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4535" xml:space="preserve">rari, ean-<lb/>dem ob cauſam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4536" xml:space="preserve">Præterea etiam primùm <lb/>breues omnibus pueris proueniunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4537" xml:space="preserve">verùm <lb/>progrediente ætate, nigreſcunt, rurſum iis <lb/>coloratis, propter affluentis alimenti co-<lb/>piam.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4538" xml:space="preserve">Vbi cauſam aſsignauit, eam ipſam comprobat ab <lb/>effectibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4539" xml:space="preserve">quandoquidem cognitio cauſæ pendet ex <lb/>effectu. </s>
  <s xml:id="echoid-s4540" xml:space="preserve">nam ex quibus deprehenditur cauſa eſſe hu-
<pb o="162" file="0168" n="168" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ius effectus, non cõtingit aliter ſe habere. </s>
  <s xml:id="echoid-s4541" xml:space="preserve">Et primùm <lb/>patere inquit in infantibus, qui vbi recens in lucem <lb/>æditi fuerunt, ruffi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4542" xml:space="preserve">flaui ſunt, propter infirmita-<lb/>tem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4543" xml:space="preserve">humoris paucitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4544" xml:space="preserve">quomodo de oculis di-<lb/>xit Ariſtoteles qui cæſii fiunt propter eandem cau-<lb/>ſam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4545" xml:space="preserve">Verùm ingerit ſe difficultas, quomodo hîc dicat <lb/>author pueris ineſſe paucum humidum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4546" xml:space="preserve">paucum <lb/>nutrimentum in ortus principio, cùm lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4547" xml:space="preserve">2. </s>
  <s xml:id="echoid-s4548" xml:space="preserve">de Ge-<lb/>nerat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4549" xml:space="preserve">Animal. </s>
  <s xml:id="echoid-s4550" xml:space="preserve">cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4551" xml:space="preserve">4. </s>
  <s xml:id="echoid-s4552" xml:space="preserve">aſſerat Ariſtoteles, propter <lb/>plurimam humiditatẽ pueris caput grauari, nec poſſe <lb/>ſurſum attolli, ob quam caluariæ oſſa ne coaleſcunt <lb/>quidem ortus initio, nec confirmantur? </s>
  <s xml:id="echoid-s4553" xml:space="preserve">Dicendum <lb/>arbitror, vt Ariſtoteles docet ſecundo de Generat. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4554" xml:space="preserve">cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s4555" xml:space="preserve">iiii. </s>
  <s xml:id="echoid-s4556" xml:space="preserve">pilos, pennas, roſtra, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4557" xml:space="preserve">vngues &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4558" xml:space="preserve">ſimilia gi-<lb/>gni ex alimento aduentitio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4559" xml:space="preserve">auctiuo, quod tum à <lb/>fœmina tum deforis ſibi acquirunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4560" xml:space="preserve">quantò minus <lb/>caloris ineſt, tantò maius eſt horum incrementum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4561" xml:space="preserve"><lb/>atque eam ob rem idem dixit in mortuis quidem cre <lb/>ſcere pilos, ſed non denuo generari. </s>
  <s xml:id="echoid-s4562" xml:space="preserve">In pueris itaque, <lb/>quamuis ſit multa humiditas, tamen non eſt excre-<lb/>mentitia. </s>
  <s xml:id="echoid-s4563" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4564" xml:space="preserve">iccirco parum dicuntur habere alimen-<lb/>ti excrementoſi, quoniam natura abſumit &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4565" xml:space="preserve">conuer <lb/>tit id in ſubſtantiam nutriti. </s>
  <s xml:id="echoid-s4566" xml:space="preserve">At in ſenibus, propter ca <lb/>loris penuriam; </s>
  <s xml:id="echoid-s4567" xml:space="preserve">natura non æque poteſt abſumere in <lb/>ſubſtantiam aliti: </s>
  <s xml:id="echoid-s4568" xml:space="preserve">vnde plura oriuntur excrementa pi <lb/>tuitoſa &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4569" xml:space="preserve">terrea. </s>
  <s xml:id="echoid-s4570" xml:space="preserve">Cùm igitur ait author ex paucitate <lb/>alimenti infantes ruffeſcere, intellige de eo ex quo ge-<lb/>neratur pilus, quod vt diximus eſt excrementitium, <lb/>vnde nutritur cutis, quare vocauit quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4571" xml:space="preserve">nutrimen-<lb/>tum, reſpectu ſcilicet cutis, cùm pili tantum generen <lb/>tur, non item nutriantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4572" xml:space="preserve">Non defluunt autem pro-<lb/>pter humidum retinens. </s>
  <s xml:id="echoid-s4573" xml:space="preserve">idq́ue aſſerit Ariſtoteles ter <lb/>tio de Hiſtoria animalium, vbi docet cutem nutriri
<pb o="163" file="0169" n="169" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ex lentore, qui illi ſubeſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4574" xml:space="preserve">Subdit propter eandem cau <lb/>ſam, ob paucitatem ſcilicet alimenti excrementoſi pi-<lb/>lum fieri rarum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4575" xml:space="preserve">cùm enim ex cute oriatur, vt inquit <lb/>Ariſtoteles quinto de Generatione animalium, capi-<lb/>te tertio, humido euaporante atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4576" xml:space="preserve">exhalante, craſſus <lb/>pilus ex craſſa, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4577" xml:space="preserve">tenuis ex tenui cutè prouenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4578" xml:space="preserve">quòd <lb/>ſi cutis rarior &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4579" xml:space="preserve">craſsior ſit, craſsi gignentur, propter <lb/>copiam portionis terrenæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4580" xml:space="preserve">meatuum laxitatem: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4581" xml:space="preserve">Sed ſi ſpiſsior eſt, tenuiores exeunt, propter mea-<lb/>tuum anguſtiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4582" xml:space="preserve">item ſi vapor aquoſus ineſt, breui <lb/>reſicceſcens, facit ne pili capiant magnitudinem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4583" xml:space="preserve">at ſi <lb/>pinguis eſt, contrà euenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4584" xml:space="preserve">non enim facilè exiccari <lb/>poteſt quod pingue eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4585" xml:space="preserve">quam ob rem in totum ani-<lb/>malia quorum cutis craſsior eſt, pilo ſunt craſsiore. </s>
  <s xml:id="echoid-s4586" xml:space="preserve"><lb/>quamuis non quæ cute maximè ita conſtant, maxi-<lb/>mè talem habeant pilum, propter eas quas diximus <lb/>cauſas; </s>
  <s xml:id="echoid-s4587" xml:space="preserve">vt generi ſuum, præ bubus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4588" xml:space="preserve">elephantis, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4589" xml:space="preserve">multis aliis vſu venit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4590" xml:space="preserve">nam etſi cutem craſsiorem <lb/>boues, elephanti, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4591" xml:space="preserve">plæraque alia habent, quàm <lb/>ſues: </s>
  <s xml:id="echoid-s4592" xml:space="preserve">tamen pilo tenuiore teguntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4593" xml:space="preserve">Eadem cau-<lb/>ſa eſt, cur hominum capilli craſsiſimi ſint. </s>
  <s xml:id="echoid-s4594" xml:space="preserve">capitis enim <lb/>cutis craſsiſsima eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4595" xml:space="preserve">humoris plurimum continet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4596" xml:space="preserve"><lb/>rara etiam admodum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4597" xml:space="preserve">Quinetiam vt pili longio-<lb/>res breuiores've<unsure/> ſint, cauſa eſt, quòd humor qui eua-<lb/>poretur, non facilè exiccari poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4598" xml:space="preserve">Hinc patet, rectè <lb/>dici, pueris in principio ortus capillos eſſe raros &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4599" xml:space="preserve">te <lb/>nues comparando ad adultos &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4600" xml:space="preserve">viros. </s>
  <s xml:id="echoid-s4601" xml:space="preserve">Poſtremò de-<lb/>clarat cauſam colorationis, eſſe multitudinem humi-<lb/>di, quod confluit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4602" xml:space="preserve">ſimilem cauſam reddit Ariſtoteles <lb/>de oculis, quare nigri efficiantur poſt colorem cæſiũ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4603" xml:space="preserve"><lb/>inquit enim quinto de Generatione Animalium, ca-<lb/>pite vi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4604" xml:space="preserve">principium Generationis in pauco conſiſtere; </s>
  <s xml:id="echoid-s4605" xml:space="preserve"><lb/>at mutari ætate &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4606" xml:space="preserve">affectu. </s>
  <s xml:id="echoid-s4607" xml:space="preserve">Cæterùm ex codice Græ-
<pb o="164" file="0170" n="170" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
co, duo illa verba χ ρωϊζομένοισ {αὐ}<unsure/>τοῖσ, deſunt in altero <lb/>manuſcripto.</s>
  <s xml:id="echoid-s4608" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4609" xml:space="preserve">Ο({μο}ίως {δὲ} {καὶ} ὧ {τὴν} ἥβ{ην} {καὶ} {τὸ} {γέ}ν*ον, ὅτ{αν} αῤ/-<lb/>{χω}ν {ται} \`ח {πρ}ῶ{το}ν ἡβᾷν {καὶ} {γε}ν*ᾷν, {καὶ} {αὗ}{ται} {γί}νον{ται} <lb/>{κα}τ' αῤ{χὰ}ς {μὲν} {πυ}ῤῥ{αὶ} {τα}{χέ}ως, ꝗ {τὴν} ὀλι{γό}{τη}{τα} {τῆ}ς <lb/>ὑ{γρ}α{σί}ας {ἐν} {αὐ}{ταῖ}ς {κα}{τα}ξηρ{αι}νὸ'ꝗ̃ης. </s>
  <s xml:id="echoid-s4610" xml:space="preserve">{τῆ}ς {τρ}οφῆς {δε} <lb/>{πλ}έον {ἐπὶ} {τὸ}ν {τό} {πο}ν ἐπϊ φꝑὸ'ꝗ̃ης, {με}λ{αί}νον{ται} {πά}λιν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4611" xml:space="preserve">Simili modo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4612" xml:space="preserve">circa pubem ac barbam, <lb/>cùm primùm cœperint pubeſcere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4613" xml:space="preserve">lanu-<lb/>ginem emittere, hæ quoque fiunt initio ruf-<lb/>fæ citò, propter humiditatis paucitatem, <lb/>quæ in ipſis deſiccatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4614" xml:space="preserve">Vbi verò pluſcu-<lb/>lum alimenti ad locum defertur, rurſus ni-<lb/>greſcunt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4615" xml:space="preserve">Alio ſigno confirmat paucitatem alimẽti cauſam <lb/>eſſe coloris ruffi, quòd prima lanugo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4616" xml:space="preserve">pubes eiuſ-<lb/>modi colorem oſtendant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4617" xml:space="preserve">ſunt autem excremẽta, quæ <lb/>coitus tempore generantur, poſt annum decimum <lb/>quartum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4618" xml:space="preserve">nam tum pubeſcere incipit homo, vt tradit <lb/>Ariſtoteles libro ſeptimo de Hiſtoria animalium, ca-<lb/>pite primo. </s>
  <s xml:id="echoid-s4619" xml:space="preserve">ſiquidem ſemen genitale ferens, pubeſcit <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4620" xml:space="preserve">laneſcit, non aliter quàm ſtirpes ſemen laturæ, pri-<lb/>mùm florent, vt ait Alcmęon Crotoniata. </s>
  <s xml:id="echoid-s4621" xml:space="preserve">Sunt autẽ <lb/>circa primordia, pili imbecilles, pauci, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4622" xml:space="preserve">ruffi: </s>
  <s xml:id="echoid-s4623" xml:space="preserve">at cum <lb/>excrementum copioſius redditur ferturq́ue vberius <lb/>ad ea loca; </s>
  <s xml:id="echoid-s4624" xml:space="preserve">nigriores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4625" xml:space="preserve">ſpiſsiores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4626" xml:space="preserve">maiores, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4627" xml:space="preserve">ro-<lb/>buſtiores euadunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4628" xml:space="preserve">Fœmina tamen, vt aſſerit Ariſto-<lb/>teles prius pubeſcit quàm mas, ob naturæ imbecilli-<lb/>tatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4629" xml:space="preserve">paruitatem, quoniam prius quoque ſene-<lb/>ſcit, quàm mas.</s>
  <s xml:id="echoid-s4630" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="165" file="0171" n="171" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4631" xml:space="preserve">Αἱ {δὲ} {ἐπὶ} {τοῦ} σώ{μα}{το}ς, {πλ}{εῖ}{ςο}ν {χρ}όνον {πυ}ῤῥ{αὶ} {δι}α-<lb/>\'ꝗ̃ου{σι}, ꝗ {τὴν} {ἔν} {δει}{αν} + 018οφῆς. </s>
  <s xml:id="echoid-s4632" xml:space="preserve">ἐ{πεὶ} {κα}θ'ὃν {ἂν} {χρ}ό-<lb/>νον {αὐ}ξηθῶ{σι}, {καὶ} {ταύ}{τα}ς ὁ{μο}ίως {συ}μβ{αί}ν* {με}λ{αί}νε℞ <lb/>{κα}θά i {καὶ} 024 {ἐπὶ} + ἥβης, {καὶ} + {κε}φαλῆς: </s>
  <s xml:id="echoid-s4633" xml:space="preserve">φ{αν}ꝑὸν <lb/>{δὲ} {ἐστὶ} {καὶ} {γὰρ} ὅ{σα} {μῆ}{κο}ς ἔ{χει} {τῶν} 018ι{χω}μ020{τω}ν, ὡς {το} {πο}λύ <lb/>ἐ{ςι}, {τὰ} {μὲν} {πρὸ}ς{τῶ} {σώ}{μα}{τι}, {με}λ{άν}τꝑα: </s>
  <s xml:id="echoid-s4634" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ} {πρὸ}ς{τᾶ}ς <lb/>ἄ{κρ}οις ξ{αν}θό τꝑα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4635" xml:space="preserve">{καὶ} {αἱ} {μὲν} {τῶν} {προ}β020{τω}ν, {καὶ} {τῶν} ἵπ{πω}ν, <lb/>{καὶ} {ἀν}θρώ{πω}ν ꝗ \`ח {τὴν} 018οφ{ὴν} ἐλα{χί}ς{ην} {αὐ}{το}ῖς {ἐπὶ} <lb/>{τό}υ{το}υς φέρε℞ {τὸ}υς {τό} {πο}υς, {καὶ} {κα} {τα}ξηρ{αί}νε℞ {τα}-<lb/>{χέ}ως.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4636" xml:space="preserve">Pili autem in corpore, plurimo tempore <lb/>ruffi perdurant, propter alimenti inopiam. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4637" xml:space="preserve">quoniam quo tempore augẽtur, etiam hos <lb/>ſimiliter nigreſcere contingit, quemadmo-<lb/>dum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4638" xml:space="preserve">pubis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4639" xml:space="preserve">capitis pilos. </s>
  <s xml:id="echoid-s4640" xml:space="preserve">indicio autẽ <lb/>id eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4641" xml:space="preserve">nam quæcunque prolixos habent pi-<lb/>los, vt plurimùm qua parte proximi ſunt <lb/>corpori, ſunt nigriores: </s>
  <s xml:id="echoid-s4642" xml:space="preserve">circa ſumma verò <lb/>ſunt flauiores, vt ſunt ouium, equorum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4643" xml:space="preserve"><lb/>hominum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4644" xml:space="preserve">propterea quòd iis pauciſsimũ <lb/>alimentum ad hæc loca deferatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4645" xml:space="preserve">exare <lb/>ſcat celeriter.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4646" xml:space="preserve">Ex prædictis deducit ſolutionem alterius proble-<lb/>matis, quare pili ruffi plurimo tempore perdurent? </s>
  <s xml:id="echoid-s4647" xml:space="preserve"><lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4648" xml:space="preserve">cauſam reddit materialem, ſuprà iam aſsignatam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4649" xml:space="preserve"><lb/>Et animaduerte, hanc eandem cauſam iam antea po-<lb/>ſitam fuiſſe, cum loqueremur de perduratione florũ, <lb/>oſtendentes colores florum diutius durare, quàm fru <lb/>ctuum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4650" xml:space="preserve">hoc eſt, nõ tam citò mutari in alium colorem.</s>
  <s xml:id="echoid-s4651" xml:space="preserve">
<pb o="166" file="0172" n="172" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4652" xml:space="preserve">cauſa fuit, quoniam non ſuppeditet illis humidum <lb/>quod patiatur maiorem decoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4653" xml:space="preserve">Quòd ſi quæ-<lb/>ras, quomodo ergo nigreſcunt poſtea? </s>
  <s xml:id="echoid-s4654" xml:space="preserve">Dicam, quo-<lb/>niam vel anni tempora, vel ætates permutent. </s>
  <s xml:id="echoid-s4655" xml:space="preserve">frige-<lb/>ſcunt enim animalia, quippe quòd minus caloris ha-<lb/>beant, vnde creſcunt humiditates incoctę, ex quibus <lb/>ſequitur nigritia. </s>
  <s xml:id="echoid-s4656" xml:space="preserve">Non enim ob id perdurant, quoniã <lb/>magis reſiſtunt cauſis alterantibus; </s>
  <s xml:id="echoid-s4657" xml:space="preserve">ſed quia non ſup-<lb/>peditat illis materia, in qua operentur qualitates, ca-<lb/>liditas, ſcilicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4658" xml:space="preserve">frigiditas. </s>
  <s xml:id="echoid-s4659" xml:space="preserve">Dehinc declarat, quomo-<lb/>do affluente humido ſicut fit longitudo pilorum, ita <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4660" xml:space="preserve">nigrities: </s>
  <s xml:id="echoid-s4661" xml:space="preserve">vt demonſtret eandem cauſam eſſe tum <lb/>prolixitatis, tum nigritiei. </s>
  <s xml:id="echoid-s4662" xml:space="preserve">Atque id Ariſtoteles quo <lb/>modo quinto de Generatione animalium, capite ter <lb/>tio docet, cum inquit, Quin vt pili longiores breuio <lb/>res've<unsure/> ſint, cauſa eſt, quòd humor qui euaporetur, <lb/>non facilè exiccari poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4663" xml:space="preserve">Cauſa verò quò minus fa-<lb/>cilè exiccetur eſt duplex, quantitas videlicet &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4664" xml:space="preserve">quali <lb/>tas. </s>
  <s xml:id="echoid-s4665" xml:space="preserve">nam ſi humor aut multus, aut pinguis eſt, non fa-<lb/>cilè poteſt exiccari. </s>
  <s xml:id="echoid-s4666" xml:space="preserve">cerebrum enim quod humidum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4667" xml:space="preserve">frigidum eſt, largam humoris copiam præbet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4668" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4669" xml:space="preserve"><lb/>quod pingue eſt difficilius exiccatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4670" xml:space="preserve">Hinc conſtat <lb/>eandem cauſam eſſe longitudinis pilorum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4671" xml:space="preserve">nigredi <lb/>dinis: </s>
  <s xml:id="echoid-s4672" xml:space="preserve">quòd humor non facilè exiccatur aut ſui quan-<lb/>titate, quia multus eſt aut qualitate, quia craſſus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4673" xml:space="preserve"><lb/>pinguis; </s>
  <s xml:id="echoid-s4674" xml:space="preserve">idq́ue explanat exemplo pilorum qui in ca-<lb/>pite &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4675" xml:space="preserve">pube enaſcuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4676" xml:space="preserve">Verùm magis id perſpicitur <lb/>in capite, quoniam capitis cutis craſsiſsima eſt, vt ait <lb/>Ariſtoteles quinto de Generatione animalium. </s>
  <s xml:id="echoid-s4677" xml:space="preserve">Qui-<lb/>bus ſic declaratis, inſerit cauſam alterius problematis, <lb/>quare vt plurimum quibus prolixus eſt pilus, partes <lb/>quæ propinquiores ſunt cuti, nigreſcãt magis, quàm <lb/>extremæ? </s>
  <s xml:id="echoid-s4678" xml:space="preserve">Reddit itaque cauſam duorum accidentiũ
<pb o="167" file="0173" n="173" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
in pilo promiſſo. </s>
  <s xml:id="echoid-s4679" xml:space="preserve">quorum vnum eſt, quare extrema <lb/>flaueſcunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4680" xml:space="preserve">cauſa huius eſt, humoris defectus, quæ <lb/>cauſa eſt materialis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4681" xml:space="preserve">poteſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4682" xml:space="preserve">alia aſsignari, calor ſcili-<lb/>cet externus, qui agens eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4683" xml:space="preserve">immutans, vt videre li-<lb/>cet in agricolis, quorum pili in extremo flaueſcunt. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4684" xml:space="preserve">Alterum accidens eſt nigredo iuxta radicem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4685" xml:space="preserve">cuius <lb/>cauſa eſt, quòd eò plus humoris affluat, vel quòd vici <lb/>niores ſint cuti, vnde oriãtur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4686" xml:space="preserve">Addidit vt plurimum; </s>
  <s xml:id="echoid-s4687" xml:space="preserve"><lb/>vel quia non ſemper variant pili, ſed aliquando vni-<lb/>formesſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4688" xml:space="preserve">vel quoniam non omnibus animalibus <lb/>in eſt hæc diuerſitas varietaſq́ue pili: </s>
  <s xml:id="echoid-s4689" xml:space="preserve">ſed particulatim <lb/>homini, equo, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4690" xml:space="preserve">oui. </s>
  <s xml:id="echoid-s4691" xml:space="preserve">Vel denique ob id fortè addidit <lb/>horum exemplum, quoniam hæc animalia prolixio-<lb/>rem procreent pilum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4692" xml:space="preserve">non ſic boues, elephanti, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4693" xml:space="preserve">cæ-<lb/>tera. </s>
  <s xml:id="echoid-s4694" xml:space="preserve">In breui autem pilo, hæc diſcrimina ita nequeũt <lb/>accidere, quòd breue intercedat interuallum inter ra <lb/>dicem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4695" xml:space="preserve">extremitatem.</s>
  <s xml:id="echoid-s4696" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4697" xml:space="preserve">Γίνον{ται} {δὲ} {καὶ} {τὰ} {πτ}ꝑώμα{τα} {τῶν} {με}λ{άν}ων ὀρνίθων, {τὰ} <lb/>{μὲν} {πρὸ}ς {τῷ} {σώ}μα{τι}, {με}λ{άν} τꝑα {πά}ν{τω}ν: </s>
  <s xml:id="echoid-s4698" xml:space="preserve">{τὰ} {δὲ} {πρὸ}ς <lb/>{το}ῖς ἄ{κρ}οις, ξ{αν}θό τꝑα. </s>
  <s xml:id="echoid-s4699" xml:space="preserve">{τὸ}ν {αὐ}\`חν {δὲ} {τρ}ό {πο}ν אν, {καὶ} <lb/>{τὰ} iὶ \`חν {τρ}020{χη}λον, {καὶ} ὅλως ὅ α βρα{χεῖ}{αν} {τὴν} 018οφὴν <lb/>λαμβ{άν}{ει}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4700" xml:space="preserve">{δῆ}λον {δὲ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4701" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {ὑπὸ} {τῆς} {τε}λ{ει}ώ{σε}ως ἅ {πα}ν-<lb/>{τα} {τὰ} 018ι{χώ}μα{τα} {με}{τα}β020{λλ}*, {καὶ} {γί}νε {ται} {πυ}ῤῥὰ, ꝗ <lb/>\`ח {πά}λιν {τὴν} 018οφ{ὴν} {ὑπο}λ{εί}{πο}υ{σα}ν {κα}{τα}ξηρ{αί}νε℞ <lb/>{τα}{χέ}ως.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4702" xml:space="preserve">Fiunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4703" xml:space="preserve">pennæ nigrarum auium, quæ <lb/>prope corpus ſunt, nigriores omnibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4704" xml:space="preserve">quæ <lb/>verò in ſummis partibus ſunt, flauiores. </s>
  <s xml:id="echoid-s4705" xml:space="preserve">eo-<lb/>dem modo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4706" xml:space="preserve">quæ circa collum ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4707" xml:space="preserve">o-<lb/>mnino quæ paucum capiunt alimentum.</s>
  <s xml:id="echoid-s4708" xml:space="preserve">
<pb o="168" file="0174" n="174" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
patet id. </s>
  <s xml:id="echoid-s4709" xml:space="preserve">nam omnes pili à perfectione mu-<lb/>tantur, fiuntq́ue ruffi, eo quòd rurſum ali-<lb/>mentum deficiens celeriter exareſcat.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4710" xml:space="preserve">Soluit aliud problema, quare nigrarum volucrũ <lb/>pennæ proximè corpus magis nigricãt? </s>
  <s xml:id="echoid-s4711" xml:space="preserve">Cauſa autem <lb/>eadem quoniam plus habent alimenti, cùm ſint cuti <lb/>viciniores; </s>
  <s xml:id="echoid-s4712" xml:space="preserve">accidit autem id auibus nigris, quoniam <lb/>alio colore infectis id non euenit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4713" xml:space="preserve">Amplius, intelligit <lb/>de pennis quæ generantur, ſuntq́ue breuiores: </s>
  <s xml:id="echoid-s4714" xml:space="preserve">quo-<lb/>niam vt experientia compertum eſt, vetuſtiores, quæ <lb/>que diu perdurarunt, illarum partes prope corpus <lb/>ſunt albiores. </s>
  <s xml:id="echoid-s4715" xml:space="preserve">nam cum ſub aliis pennis occultentur, <lb/>à calore extraneo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4716" xml:space="preserve">alieno putrefit humidum, atque <lb/>iccirco albicant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4717" xml:space="preserve">Id quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4718" xml:space="preserve">Ariſtoteles quinto de Ge-<lb/>neratione animalium teſtatur, cùm inquit, capillos <lb/>citius caneſcere qui integuntur, quòd plus calidi ex-<lb/>tranei habeant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4719" xml:space="preserve">Quare nigrarum auium pennæ, aut <lb/>potius pennarum partes quæ cuti ſunt propinquio-<lb/>res albicant, vt dictum eſt, quæ ſcilicet diu durarunt: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4720" xml:space="preserve">at quæ recenter generatæ fuerunt nigricant, propter <lb/>humoris copiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4721" xml:space="preserve">Deinde ſoluit aliud problema, cur <lb/>pennæ quæ circa ceruices collaq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4722" xml:space="preserve">conſpiciuntur, mi-<lb/>nus ſunt nigræ? </s>
  <s xml:id="echoid-s4723" xml:space="preserve">Cauſa eſt, quoniam eò loci minus ſe <lb/>confert nutrimentum, cum ſit oſſeus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4724" xml:space="preserve">neruoſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4725" xml:space="preserve">in-<lb/>tellige id verum eſſe in ſitu pennarũ naturali, alioqui <lb/>aliter poteſt euenire, vt dictum fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4726" xml:space="preserve">Et vniuerſaliter, <lb/>inquit, in omnib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4727" xml:space="preserve">partibus, quę paucum alliciunt nu-<lb/>trimẽtum, cuiuſmodi ſunt oſſeę, cartilagineę, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4728" xml:space="preserve">quæ <lb/>ligamentis adhærent, flaueſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4729" xml:space="preserve">Cauſam huius effe-<lb/>ctus declarat alio ſigno, quoniam pili à perfectione, <lb/>id eſt ſtatu conſiſtentiæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s4730" xml:space="preserve">vel à perfectione pili, cùm ſci <lb/>licet iam plenè adoleuit pilus, ruffi redduntur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4731" xml:space="preserve">quia
<pb o="169" file="0175" n="175" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
humidum exareſcit à calido magis tum exiccante, <lb/>quàm antea. </s>
  <s xml:id="echoid-s4732" xml:space="preserve">Nec audiendum eſt de ſenectute, quo-<lb/>niam flaueſcunt à calido exteriori. </s>
  <s xml:id="echoid-s4733" xml:space="preserve">Alter codex no-<lb/>ſter habet, πρὸ τῆσ τελ{ει}ώσεωσ, quod eſt ante perfectio-<lb/>nem, quod non placuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4734" xml:space="preserve">Et inquit rurſum alimentum <lb/>exareſcit, quoniam in principio ortus ob eandem cau <lb/>ſam in homine pilus ruffat, quòd humidum creſcen-<lb/>ti corpori impendatur, atque ideo paucum ſit, vt iam <lb/>ſuprà diximus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4735" xml:space="preserve">at ætate prouectiori exareſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4736" xml:space="preserve">cauſa <lb/>igitur in pueritia, eſt humoris paucitas: </s>
  <s xml:id="echoid-s4737" xml:space="preserve">at hîc, eſt mul <lb/>titudo caloris exarefaciens. </s>
  <s xml:id="echoid-s4738" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4739" xml:space="preserve">ideo adiecit rurſum.</s>
  <s xml:id="echoid-s4740" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4741" xml:space="preserve">Τὸ {δὲ} {τε}λ{ευ}{ταῖ}ον, λ{ευ}{κὰ} {πρ}ό τꝑον ἢ {με}λ{αν}θῆν{αι} \`ח <lb/>ὑ{γρ}ὸν, τῆς 018οφῆς {ἐν} {αὐ}{το}ῖς ἐκ{πε}{ττ}ὸ'ꝗ̃ης. </s>
  <s xml:id="echoid-s4742" xml:space="preserve">{μά}λιςα {δὲ} <lb/>א {ἐπὶ} {τῶν} {ὑπο}ζυ{γί}ον φ{αν}ερὸν ἐ{ςι} π {άν} {τω}ν ✠ {τὰ} 018ι{χώ}-<lb/>μα{τα}, {γί}νε{ται} λ{ευ}{κά}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4743" xml:space="preserve">{τῶν} {γὰρ} {τό}{πω}ν, οὐ {δυ}νὰ'ꝗ̃ων ὁ{μο}ί-<lb/>ως ἐ{πι}đᾶ℞ {τὴν} 018οφὴν, ꝗ {τὴν} ἀ{σθ}{έν}*{αν} {την} {τοῦ} <lb/>θꝑ{μο}ῦ, {τα}{χέ}ως {κα}{τα}ξηρ{αι}νόꝗ̃ον \`ח ὑ{γρ}ὸν {γί}νε{ται} λ{ευ}-<lb/>{κὸ}ν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4744" xml:space="preserve">Denique albi prius quàm humidum ni-<lb/>greſcat, alimento in iis excocto. </s>
  <s xml:id="echoid-s4745" xml:space="preserve">maximè au <lb/>tem hoc perſpicitur in animalibus ſubiuga-<lb/>libus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4746" xml:space="preserve">omniũ enim pili fiunt albi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4747" xml:space="preserve">locis enim <lb/>nequeuntibus ſimiliter attrahere nutrimen <lb/>tum, propter calidi imbecillitatem, humi-<lb/>dum celeriter exareſcens, fit album.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4748" xml:space="preserve">Manuſcriptus codex poſt ea verba, πάντων {γὰρ} {τὰ} τρϊ <lb/>χώμα{τα} γ{ίν}ε□ λ{ευ}κὰ, hoc eſt, omnium enim pili fiunt al-<lb/>bi, addit, {καὶ} μὰλϊςα {τὰ} ἐπίνοσα, καὶ προπεπονθό{τα} ἐξ ἑλκῶν {καὶ} <lb/>φυμάτων, {καὶ} προτρίψεων τῆσ ἀςράβησ, {καὶ} τῶν τοιούτων, quod <lb/>eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4749" xml:space="preserve">maximè morboſa, quæq́ue antea paſſa ſunt ab
<pb o="170" file="0176" n="176" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
hulceribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4750" xml:space="preserve">tuberculis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4751" xml:space="preserve">attritu ligni ſellæ, ac eiuſ <lb/>modi; </s>
  <s xml:id="echoid-s4752" xml:space="preserve">quæ rectè videntur adiicienda. </s>
  <s xml:id="echoid-s4753" xml:space="preserve">Sed vt ad con-<lb/>textum accedamus, dat cauſam alterius problematis, <lb/>cur pili qui enaſcuntur in animalibus iuga ferentib. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4754" xml:space="preserve">ſunt albi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4755" xml:space="preserve">non prius nigri. </s>
  <s xml:id="echoid-s4756" xml:space="preserve">dico eos pilos, qui in par <lb/>tibus iugo attritis, puta ceruice, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4757" xml:space="preserve">collo ſubnaſcun-<lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4758" xml:space="preserve">non enim loquitur de totis animalibus, quando-<lb/>quidem Ariſtoteles &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4759" xml:space="preserve">libro de Hiſtoria, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4760" xml:space="preserve">quinto de <lb/>Generatione animalium docet, hominem ſolum ca-<lb/>neſcere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4761" xml:space="preserve">equum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4762" xml:space="preserve">in cæteris id non conſpici, niſi ad-<lb/>modum parum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4763" xml:space="preserve">Cauſa autem eſt, quòd humidum <lb/>quod ad pili generationem conferebat eo loco &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4764" xml:space="preserve">ali-<lb/>mentum excoquitur, hoc eſt à nimio calore exhauri-<lb/>tur, prius quàm nigreſcat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4765" xml:space="preserve">atque hinc apparent albi. </s>
  <s xml:id="echoid-s4766" xml:space="preserve"><lb/>Sed quæres, quî fit quòd eadem videatur eſſe cauſa <lb/>coloris albi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4767" xml:space="preserve">ruffi? </s>
  <s xml:id="echoid-s4768" xml:space="preserve">Dicam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4769" xml:space="preserve">ruſfus gignitur, quando <lb/>humidum quidem reſiccatur à calore naturali, ſed nõ <lb/>penitus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4770" xml:space="preserve">cùm verò calor qui fit ex attritione ſit calor <lb/>extraneus, exiccat omnino calorem, producitq́ue pi-<lb/>lum album. </s>
  <s xml:id="echoid-s4771" xml:space="preserve">nam quòd attritio ſit cauſa caloris, docet <lb/>id Ariſtoteles primo Meteororum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4772" xml:space="preserve">ex diutino itaque <lb/>attritu fit locus ſiccior, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4773" xml:space="preserve">excoquitur vndiquaque <lb/>humidum, hinc ſequitur albedo. </s>
  <s xml:id="echoid-s4774" xml:space="preserve">quòd autem exacta <lb/>excoctio humidi ſit cauſa albedinis, indicio eſt cinis, <lb/>qui planè conſumpto calore, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4775" xml:space="preserve">albus conſpicitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4776" xml:space="preserve"><lb/>amariſsimus eadem de cauſa eſt, vt Ariſtoteles teſta-<lb/>tur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4777" xml:space="preserve">nos ſuprà declarauimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4778" xml:space="preserve">Atenim inquies, oleũ <lb/>fit album, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4779" xml:space="preserve">tamen remanet humidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4780" xml:space="preserve">Cui reſpon-<lb/>det Ariſtoteles in Problematibus, ob id eſſe album, <lb/>quia relinquitur aër, qui ſua luciditate albedinem in-<lb/>ducit, abſumpto ſicco terreo. </s>
  <s xml:id="echoid-s4781" xml:space="preserve">Quæres rurſum, quare <lb/>caro ſoli expoſita nigreſcat? </s>
  <s xml:id="echoid-s4782" xml:space="preserve">Reſpondeo, quòd præ ni-<lb/>mia ſiccitate terreum illud &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4783" xml:space="preserve">aqueum ſibiinuicẽ per-
<pb o="171" file="0177" n="177" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
mixtum, non conſumitur ſed aduritur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4784" xml:space="preserve">vnde nigri-<lb/>ties. </s>
  <s xml:id="echoid-s4785" xml:space="preserve">Quod autem perſpici in animalibus inquit id in <lb/>ceruicibus veterinorum patet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4786" xml:space="preserve">nam ex iugorum attri <lb/>tu, generatur callus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4787" xml:space="preserve">pili fiunt rari, quoniam pori <lb/>occluduntur, vt quidam quaſi terreſtres meatus con-<lb/>ſpiciantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4788" xml:space="preserve">Cæterùm quinto de Generatione anima-<lb/>lium ait Ariſtoteles, vt igitur cutes per affectum albę <lb/>differunt ab his quæ tales natura ſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4789" xml:space="preserve">ſic pili inter ſe <lb/>differunt, qui morbo, aut ætate quiq́ue natura albue <lb/>rint. </s>
  <s xml:id="echoid-s4790" xml:space="preserve">ob cauſam nimirum aliam atque aliam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4791" xml:space="preserve">hi enim <lb/>à calore naturali, illi ab alieno albi efficiuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4792" xml:space="preserve">albe-<lb/>dinem tamen omnibus præbet aër vaporoſius inclu-<lb/>ſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4793" xml:space="preserve">Igitur calor ſiue naturalis, in iis qui fiunt natura: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4794" xml:space="preserve">ſiue aduentitius, in iis quæ fiunt ab exterioribus, cau <lb/>ſa eſt efficiens alboris. </s>
  <s xml:id="echoid-s4795" xml:space="preserve">at materialis eſt aër vaporoſus <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4796" xml:space="preserve">ſpiritus incluſus iis ſcilicet in quibus includi ſolet, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4797" xml:space="preserve">Epheſius reddit rationem, quia natura ſua albus <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4798" xml:space="preserve">calidus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4799" xml:space="preserve">aër enim pellucens albedinem gignit, <lb/>quomodo ſpumam quoque effici certum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4800" xml:space="preserve">Ex prę-<lb/>dictis item ſoluas problema quoddam, cur animalia <lb/>quæ vnicolora non ſunt, ventre plenius albent? </s>
  <s xml:id="echoid-s4801" xml:space="preserve">Cau-<lb/>ſa efficiens eſt, calor, qui eo in loco abundat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4802" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4803" xml:space="preserve">aliud <lb/>cur alba dulcia ſunt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4804" xml:space="preserve">ἡδυηρεῶτερα ac gratiora? </s>
  <s xml:id="echoid-s4805" xml:space="preserve">ob ean-<lb/>dem ſcilicet cauſam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4806" xml:space="preserve">nam concoctione dulcia fiunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4807" xml:space="preserve"><lb/>concoctio autem fit à calore. </s>
  <s xml:id="echoid-s4808" xml:space="preserve">Sed obiicias, ſi alba ſunt <lb/>dulcia ob concoctionẽ, quare cinis excoctus eſt ama-<lb/>rus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4809" xml:space="preserve">non dulcis? </s>
  <s xml:id="echoid-s4810" xml:space="preserve">Dicunt quidam, quòd quæ à calo-<lb/>re naturali concoquuntur, dulcia ſunt: </s>
  <s xml:id="echoid-s4811" xml:space="preserve">at cinis à calo <lb/>re externo decoquitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4812" xml:space="preserve">Quòd autem quæ ab extra-<lb/>neo calido concoquuntur amareſcunt, argumento <lb/>eſt mel. </s>
  <s xml:id="echoid-s4813" xml:space="preserve">quod dulce quidem eſt, attamen ex decoctio-<lb/>ne amarorem concipit: </s>
  <s xml:id="echoid-s4814" xml:space="preserve">exhalante videlicet humore <lb/>qui dulcedinem faciebat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4815" xml:space="preserve">Verùm hæc ratio non ſatis
<pb o="172" file="0178" n="178" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
conuenit cum Ariſtotelis placitis, cùm à calore cir-<lb/>cunfuſo fructus in maturitate dulces euadant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4816" xml:space="preserve">Qua-<lb/>re melius opinor dicetur, quòd in cinere exacta con-<lb/>coctio, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4817" xml:space="preserve">totius humidi reſolutio cauſa ſit amaritu-<lb/>dinis; </s>
  <s xml:id="echoid-s4818" xml:space="preserve">quòd ſolùm remaneat ſiccum terreum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4819" xml:space="preserve">ma-<lb/>teria dulcis euaneſcat, vt etiam ſentit Philoſophus <lb/>libro de Senſu. </s>
  <s xml:id="echoid-s4820" xml:space="preserve">Addit poſt hæc codex manuſcriptus, <lb/>quoddam quaſi ſcholium iam declaratorum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4821" xml:space="preserve">inquit <lb/>enim, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4822" xml:space="preserve">maximè morboſa, quæq́ue morbo laborant <lb/>è cauſa aduentitia: </s>
  <s xml:id="echoid-s4823" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4824" xml:space="preserve">quæ antea quàm pilus erumpe-<lb/>ret albus, ab vlcere, aut ab ephippii ligni attritu paſſa <lb/>ſunt, id demõſtrare. </s>
  <s xml:id="echoid-s4825" xml:space="preserve">Et cauſam aſsignat, tam illorum <lb/>quæ ſiunt ex attritione, quàm ab affectu morboſo. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4826" xml:space="preserve">locis enim, inquit, nequeuntibus ſimiliter attrahere <lb/>alimentum, propter calidi natiui imbecillitatem, hu-<lb/>midum celeriter reſiccatum, fit album. </s>
  <s xml:id="echoid-s4827" xml:space="preserve">non enim po-<lb/>teſt calor ille quidem attrahere, eo quòd paucus ſit, <lb/>etſi attractum iam potis ſit excoquere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4828" xml:space="preserve">deſiccare, ca <lb/>loris ambientis ope. </s>
  <s xml:id="echoid-s4829" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4830" xml:space="preserve">notandum quoad rem, quòd <lb/>veterinis, puta aſinis, mulis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4831" xml:space="preserve">equis, enaſcuntur aut <lb/>à copia ſanguinis vel ab excalfactione, aut alia aliqua <lb/>mala ſanguinis qualitate, tubera quædam; </s>
  <s xml:id="echoid-s4832" xml:space="preserve">quæ tan-<lb/>dem humido à calore naturali non commoderato pu <lb/>treſcentia, abeunt in vlcera putrida. </s>
  <s xml:id="echoid-s4833" xml:space="preserve">Quoniam autem <lb/>vt quarto Meteororum, docetur, ex humido &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4834" xml:space="preserve">calo-<lb/>re externo fit putredo: </s>
  <s xml:id="echoid-s4835" xml:space="preserve">arefacit calidum naturale: </s>
  <s xml:id="echoid-s4836" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4837" xml:space="preserve"><lb/>reſoluto diſsipatoq́ue humido, locus is ob priuatio-<lb/>nem calidi, nequit allicere alimentum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4838" xml:space="preserve">(nam attractio <lb/>nutrimenti fit à calido.) </s>
  <s xml:id="echoid-s4839" xml:space="preserve">itaque calore externo reſic-<lb/>cante humorem naturalem, pilus gignitur candidus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4840" xml:space="preserve"><lb/>Sed Ariſtoteles decimæ ſectionis, Problemate vigeſi-<lb/>monono, ſub ſinem inquit, Sed candidi pili oriun-<lb/>tur quoniam vt ſecunda hæc cutis imbecillior quàm
<pb o="173" file="0179" n="179" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
prima eſt, ſic pilus caudidus ille imbecillimus exit. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4841" xml:space="preserve">quæ videtur eſſe cauſa propinquior, cùm certum ſit <lb/>pilos è cute enaſci. </s>
  <s xml:id="echoid-s4842" xml:space="preserve">Aliquando ex attritu ligni ſellæ <lb/>equinæ eueniunt iumentis vlcera, vulgus ea guidali-<lb/>ſco, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4843" xml:space="preserve">alibi guarreſe appellat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4844" xml:space="preserve">in quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4845" xml:space="preserve">eadem de cau-<lb/>ſa, cum conſolidantur oritur pilus albus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4846" xml:space="preserve">Sed quo pa-<lb/>cto id prohiberi poſsit, docet Alexander medicus in <lb/>ſuis Problematibus problemate 145. </s>
  <s xml:id="echoid-s4847" xml:space="preserve">lib. </s>
  <s xml:id="echoid-s4848" xml:space="preserve">1. </s>
  <s xml:id="echoid-s4849" xml:space="preserve">quærẽs cau <lb/>ſam cur hordeum toſtum, redactumq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4850" xml:space="preserve">in puluerem, <lb/>cicatricibus equorum conſperſum, faciat vt pili non <lb/>albi, ſed cæteris vnicolores oriantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4851" xml:space="preserve">Cauſam autem <lb/>inquit eſſe, quoniam vim diſcutiendi purgandiq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4852" xml:space="preserve">ob <lb/>tinens, detergit atque abſumit excrementum pituitę, <lb/>atque materiam omnem vitioſam, quam vlcus per <lb/>membri infirmitatem collegerat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4853" xml:space="preserve">Sed quare in homi-<lb/>ne, vlcere conglutinato, non enaſcitur pilus candi-<lb/>cans: </s>
  <s xml:id="echoid-s4854" xml:space="preserve">cùm tamen ex vitiligine, aut ex cutis affectu, ta-<lb/>les erumpant? </s>
  <s xml:id="echoid-s4855" xml:space="preserve">Dicendum, quòd ſi vlcus in capite eſt, <lb/>oriuntur quidem pili poſt cicatricem, qui cæteris ci-<lb/>tius caneſcant: </s>
  <s xml:id="echoid-s4856" xml:space="preserve">ſed non vbi primùm cicatrix obducta <lb/>fuerit; </s>
  <s xml:id="echoid-s4857" xml:space="preserve">idque vel ob cutis craſsitiem, vel quòd ibi non <lb/>enaſcantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4858" xml:space="preserve">Si in altera corporis parte fuerit cicatrix, <lb/>nulli oriuntur, quòd ex cicatrice cutis reddatur den <lb/>ſior, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4859" xml:space="preserve">meatus claudantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4860" xml:space="preserve">vel, vt inquit Ariſtoteles <lb/>ſectionis decimæ, Problemate trigeſimoprimo, quia <lb/>deprauat nutrimentum hominibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4861" xml:space="preserve">itaque ex toto <lb/>propter pili infirmitatem impedimento eſt, equis au <lb/>tem, ne pili exeãt, nunquam eſt, ſed deprauat, facitq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s4862" xml:space="preserve"><lb/>ne prior integritas ſeruetur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4863" xml:space="preserve">atque idipſum aſſerit vi-<lb/>geſimonono Problemate eiuſdem ſectionis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4864" xml:space="preserve">Pro-<lb/>blemate decimotertio nonæ ſectionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4865" xml:space="preserve">Sed cur cica-<lb/>trices ſi eodẽ loco ſæpius vlcus extiterit, cætero cor-<lb/>pore nigræ ducuntur, at in oculo albæ conſiſtunt?</s>
  <s xml:id="echoid-s4866" xml:space="preserve">
<pb o="174" file="0180" n="180" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
Cauſam adfert Ariſtoteles nonæ ſectionis, vndecimo <lb/>Problemate, humoris copiam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4867" xml:space="preserve">intellige aquei. </s>
  <s xml:id="echoid-s4868" xml:space="preserve">multi-<lb/>tudo enim humoris aquei in concocti, nigrum effi-<lb/>cit colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4869" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4870" xml:space="preserve">locus ob caloris inopiam congregat <lb/>multum inconcoctum humorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4871" xml:space="preserve">In oculo verò al-<lb/>bæ ſunt, quia cum fiunt in cornea tunica, quæ nigra <lb/>eſt, propter vueam contrarium colorem parti contra-<lb/>hunt, vt docet idem Problemate ſeptimo eiuſdem ſe <lb/>ctionis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4872" xml:space="preserve">nam nigrum albo oppoſitum albicat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4873" xml:space="preserve">Sed qua <lb/>re principio videntur albæ cicatrices? </s>
  <s xml:id="echoid-s4874" xml:space="preserve">huius quidem <lb/>cauſam ſubticet, ſecundo Problemate eiuſdem ſectio <lb/>nis, attamen dici poteſt id vſu venire, quòd in princi-<lb/>pio non confluit humor inconcoctus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4875" xml:space="preserve">ſed quoniam <lb/>membrum ab vlcere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4876" xml:space="preserve">cicatrice infirmatur, defluũt <lb/>eò humores ſuperuacanei, atque ita apparent nigræ. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4877" xml:space="preserve">Quòd ſi ſciſciteris, quare equorum cicatricibus pili <lb/>proueniunt? </s>
  <s xml:id="echoid-s4878" xml:space="preserve">id fit ob cutis eorum laxitatem, vt docet <lb/>Ariſtoteles, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4879" xml:space="preserve">Alexander Medicus libro primo Pro-<lb/>blematum.</s>
  <s xml:id="echoid-s4880" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s4881" xml:space="preserve">Κ{αὶ} {τὰ} iὶ {το}ὺς {κρ}ό{τά}φρους, {μά}λι{ςα} {πά}ν{τω}ν {πο}-<lb/>λιο{ῦν} τ{αι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s4882" xml:space="preserve">{καὶ} ὅλως iὶ τοὺς ἀ{σθ}{εν}{εῖ}ς {καὶ} {πε} {πο}νη{κό} {τα}ς <lb/>{τῶν} {τό}{πω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4883" xml:space="preserve">{πα}ῤὃ {καὶ} {πα}ρὰ {πά}ν{τα} {μά}λι{ςα}, {εἰ}ς א \`ח {χρ}ῶ <lb/>μα {με}{τα}βά{λλ}*, ὅ {τα}ν {τὴν} φύ{σι}ν {πα}ρα{λλ}άξῃ {τὴν} οἰ{κεί}{αν}: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4884" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} λα{γὼ}ς ἤ{δη} {γέ}{γο}νε λ{ευ}{κὸ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s4885" xml:space="preserve">{καὶ} {μέ}λ{ας} {δή}{πο}{τε} {πέ}-<lb/>φῃνε {καὶ} ἔλαφος {καὶ} αῤ/κ{το}ς, ὁ{μο}ίως {δὲ} τούτοις, {καὶ} ὄρ-<lb/>{τυ}ξ, {καὶ} {πέ}ρ{δι}ξ, {καὶ} {χε}λι{δώ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s4886" xml:space="preserve">ὅτ{αν} {γὰρ} ἀ{σθ}{εν}ή{σω}{σι} {τῇ} γ{εν}έ <lb/>{σει} π{άν}{τα} {τὰ} τοι{αῦ}{τα}, ꝗ {τὴν} ὀλι{γό}τη{τα} {τῆς} {τρ}οφῆς, <lb/>{πρὸ} ὥρ{υς} ἐκ{πε}{ττ}όꝗ̃α, {γί}νε{ται} λ{ευ}{κά}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4887" xml:space="preserve">Et quæ ſunt circa tempora maximè o-<lb/>mnium caneſcunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4888" xml:space="preserve">in ſumma circa infir-<lb/>ma &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4889" xml:space="preserve">laborantia loca. </s>
  <s xml:id="echoid-s4890" xml:space="preserve">Propterea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4891" xml:space="preserve">omniũ
<pb o="175" file="0181" n="181" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
maximè in hunc colorem mutantur, cùm <lb/>naturam cõmutauerint propriam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4892" xml:space="preserve">etenim <lb/>lepus factus eſt iam albus: </s>
  <s xml:id="echoid-s4893" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4894" xml:space="preserve">niger vtique <lb/>apparuit tum ceruus, tum vrſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4895" xml:space="preserve">ſimiliter <lb/>autem his &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4896" xml:space="preserve">coturnix, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4897" xml:space="preserve">perdix, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4898" xml:space="preserve">hirũdo. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4899" xml:space="preserve">cùm enim omnia talia ſint imbecilla gene-<lb/>ratione, propter alimenti paucitatem ante <lb/>tempus excocta, fiunt alba.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s4900" xml:space="preserve">Eandem cauſam tribuit cum prædictis alteri pro-<lb/>blemati, quare tempora citius ſentiant canitiem, <lb/>quàm aliæ corporis partes. </s>
  <s xml:id="echoid-s4901" xml:space="preserve">ab horum enim canitiem, <lb/>quæ maximè hominibus euenit, Homerus apto epi-<lb/>theto eos appellat πολϊοκρο {τά}φ{ου}σ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4902" xml:space="preserve">Ariſtoteles quinto <lb/>de Generatione animalium, capite quarto inquit, <lb/>Tempora autem primò caneſcunt, quòd occiput va-<lb/>cat humore, cùm non contineat cerebrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4903" xml:space="preserve">ſinciput <lb/>verò habet multum humoris. </s>
  <s xml:id="echoid-s4904" xml:space="preserve">quod autem multum <lb/>eſt, difficile id putreſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4905" xml:space="preserve">at in temporum pilis nec tam <lb/>parum humoris eſt, vt concoqui poſsit: </s>
  <s xml:id="echoid-s4906" xml:space="preserve">nec tam mul-<lb/>tum, vt putreſcere nequeat. </s>
  <s xml:id="echoid-s4907" xml:space="preserve">cùm enim is locus me-<lb/>dius inter vtroſque ſit, extra vtrunque affectum eſſe <lb/>poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4908" xml:space="preserve">Sed animaduerte, quòd aliud eſt ſciſcitari, qua <lb/>re caneſcat homo; </s>
  <s xml:id="echoid-s4909" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4910" xml:space="preserve">aliud, quare tempora primùm <lb/>caneſcant. </s>
  <s xml:id="echoid-s4911" xml:space="preserve">Author hic reddit cauſam, quare tempo-<lb/>ra primo caneſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4912" xml:space="preserve">propter excoctum ſcilicet humi-<lb/>dum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4913" xml:space="preserve">paucum enim cùm ſit humidum circa tempora <lb/>vt Ariſtoteles ait, ſi conferas cum humore capitis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4914" xml:space="preserve"><lb/>cæterorum membrorum; </s>
  <s xml:id="echoid-s4915" xml:space="preserve">à calore extraneo excoqui-<lb/>tur per corruptionẽ, quæ ſitus dicitur, multum aëris <lb/>continens. </s>
  <s xml:id="echoid-s4916" xml:space="preserve">Sunt igitur duæ cauſæ, cur tempora pri-<lb/>mum caneſcunt, vna vniuerſalis, quam hic ſubticet,
<pb o="176" file="0182" n="182" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ſed Ariſtoieles expreſsit quinto de Generatione ani-<lb/>malium, capite quarto, vbi cauſam canitiei aſsignat, <lb/>cùm inquit, Quibus igitur hominibus, natura pilo-<lb/>rum parum calida eſt, pluſque humoris ſubit, calor <lb/>proprius nequit concoquere: </s>
  <s xml:id="echoid-s4917" xml:space="preserve">atque ita humor putre <lb/>ſcit, calore aëris ambientis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4918" xml:space="preserve">fit enim putredo quæque <lb/>à calore, ſed non ſuo natiuoq́ue, vt ſuo loco expoſui, <lb/>putredo autem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4919" xml:space="preserve">aquæ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4920" xml:space="preserve">terræ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4921" xml:space="preserve">quorumuis eiuſ-<lb/>modi corporum fieri poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4922" xml:space="preserve">quamobrem terreni etiã <lb/>vaporis putredinem nouimus, quæ ſitus vocatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4923" xml:space="preserve">ete <lb/>nim ſitus caries vaporis terreni eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4924" xml:space="preserve">Itaq. </s>
  <s xml:id="echoid-s4925" xml:space="preserve">in pilis quo-<lb/>que alimẽtum tale, cùm non concoquitur putreſcit; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s4926" xml:space="preserve">atque ita efficitur ea quæ canities appellatur: </s>
  <s xml:id="echoid-s4927" xml:space="preserve">quæ al-<lb/>ba propterea eſt, quòd &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4928" xml:space="preserve">ſitus vnus carioſorum ferè <lb/>albus eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4929" xml:space="preserve">cuius rei cauſa eſt, quòd multum aëris con-<lb/>tinet. </s>
  <s xml:id="echoid-s4930" xml:space="preserve">hactenus Ariſtoteles. </s>
  <s xml:id="echoid-s4931" xml:space="preserve">Hinc liquet cauſam vni-<lb/>uerſalem efficientem, eſſe calorem extraneum: </s>
  <s xml:id="echoid-s4932" xml:space="preserve">mate-<lb/>rialem, ſitum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4933" xml:space="preserve">humorem putreſcibilẽ aërem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4934" xml:space="preserve">ſpi-<lb/>ritum in ſe includentem in iis nimirum in quibus in-<lb/>cludi ſolet, vt ſuprà monuimus, formalem, ipſum al-<lb/>bedinem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4935" xml:space="preserve">finalem vero, ægritudinẽ pili. </s>
  <s xml:id="echoid-s4936" xml:space="preserve">Altera cauſa, <lb/>cur tempora prius caneſcant, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4937" xml:space="preserve">propria, eſt quam au <lb/>thor hîc ponit, ſcilicet pauca humiditas, quæ celeri-<lb/>ter à calore extraneo putrefit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4938" xml:space="preserve">concoquitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4939" xml:space="preserve">Eo au <lb/>tem loco eſt paucum humidũ, quia eſt oſſeus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4940" xml:space="preserve">pa-<lb/>rum carnis intercipitur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4941" xml:space="preserve">cutis eſt tenuis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4942" xml:space="preserve">Subiicit <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4943" xml:space="preserve">in ſumma circa infirma &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4944" xml:space="preserve">laborantia loca. </s>
  <s xml:id="echoid-s4945" xml:space="preserve">imbe-<lb/>cilla ſcilicet, quoad inopiam caloris naturalis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4946" xml:space="preserve">hu-<lb/>midi: </s>
  <s xml:id="echoid-s4947" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4948" xml:space="preserve">laborantia aliquo morboſo affectu, vt de viti <lb/>ligine diximus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4949" xml:space="preserve">locis affectis iumentorum iuga fe-<lb/>rentium. </s>
  <s xml:id="echoid-s4950" xml:space="preserve">Quinetiam partes dolentes poſſunt dici in-<lb/>firmæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4951" xml:space="preserve">ob ſpirituum concurſum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4952" xml:space="preserve">ob calorem na <lb/>tiuum imminutum. </s>
  <s xml:id="echoid-s4953" xml:space="preserve">Præterea vt concludat, in com-
<pb o="177" file="0183" n="183" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
muni inquit, quòd omnia quæ naturam mutant, aut <lb/>propter cauſas internas, puta ſenectutem: </s>
  <s xml:id="echoid-s4954" xml:space="preserve">aut exter-<lb/>nas, vt ea quæ diximus in hunc colorem pilorum mu <lb/>tantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4955" xml:space="preserve">Atque intelligas, eum loqui de mutatione &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4956" xml:space="preserve"><lb/>lapſu in deterius, vt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4957" xml:space="preserve">Ariſtotelem quinto de Gene-<lb/>ratione animalium. </s>
  <s xml:id="echoid-s4958" xml:space="preserve">Et videtur mihi, quòd hic per mu <lb/>tationem intelligat eam quæ fit ab extrinſeco, aut vi <lb/>morbi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4959" xml:space="preserve">affectus potius quàm ordine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4960" xml:space="preserve">lege natu-<lb/>ræ. </s>
  <s xml:id="echoid-s4961" xml:space="preserve">Mutant enim colores auium nonnullæ, vt docet <lb/>iam dicto loco Ariſtoteles; </s>
  <s xml:id="echoid-s4962" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4963" xml:space="preserve">quadrupedum ſylue-<lb/>ſtrium aliquæ, per anni tempora; </s>
  <s xml:id="echoid-s4964" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4965" xml:space="preserve">tamen non fiunt <lb/>albæ, niſi fortè aliam ob cauſam, quàm ob anni tem-<lb/>pus, vt dicetur paulò poſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4966" xml:space="preserve">Similiter fit mutatio à ci-<lb/>bis. </s>
  <s xml:id="echoid-s4967" xml:space="preserve">nam quæ vario cibo veſcuntur animalia magis <lb/>varia ſunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4968" xml:space="preserve">atque iccirco crabrones aut veſpæ multi-<lb/>colores magis ſunt quàm apes. </s>
  <s xml:id="echoid-s4969" xml:space="preserve">nam ſi cibi ſunt cauſa <lb/>mutationis, iure optimo ciborum varietas facit, vt <lb/>motus magis euarient, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4970" xml:space="preserve">alimenti excremẽta, ex qui <lb/>bus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4971" xml:space="preserve">pili, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4972" xml:space="preserve">pennæ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4973" xml:space="preserve">cutes gignuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4974" xml:space="preserve">Hinc liquet <lb/>non omnem mutationem naturalem album efficere <lb/>colorem, ſed quæ mutat naturam, ob imbecillitatem <lb/>caloris natiui &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4975" xml:space="preserve">humidi penuriam. </s>
  <s xml:id="echoid-s4976" xml:space="preserve">quod accidit à <lb/>cauſis præternaturalibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s4977" xml:space="preserve">Verùm ipſe ſeipſum expli-<lb/>cat, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4978" xml:space="preserve">reddit cauſam quare quadrupedes &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4979" xml:space="preserve">aues, vi-<lb/>ſæ ſunt alterius coloris, etſi rarò, præter proprium, <lb/>cùm inquit, præterea &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4980" xml:space="preserve">omnium maximè, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4981" xml:space="preserve">quæ <lb/>ſequuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4982" xml:space="preserve">nam mutare naturam, nihil aliud eſt, <lb/>quàm mutare illud quod ſibi eſt proprium, in aliud <lb/>quod ſibi eſt alienum, potiſsimum in tota ſpe-<lb/>cie. </s>
  <s xml:id="echoid-s4983" xml:space="preserve">Quod autem id ſit verum patet, quia non <lb/>poteſt euenire, niſi ex affectu, vt docet Ariſtoteles <lb/>quinto de Generatione animalium, capite ſexto. </s>
  <s xml:id="echoid-s4984" xml:space="preserve">Sed <lb/>hic affectus poteſt bifariam accidere, vel circa ge-
<pb o="178" file="0184" n="184" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
nerationẽ, cùm ſunt in ouo; </s>
  <s xml:id="echoid-s4985" xml:space="preserve">aut in vtero, in viuiparis <lb/>vel cum in lucem fœtus æditi ſunt, nam quoniam in <lb/>generatione paucum adeſt humidum, facilè poteſt <lb/>mutari. </s>
  <s xml:id="echoid-s4986" xml:space="preserve">Quare Ariſtoteles ibidem inquit, Accidunt <lb/>hæc, cum in generatione peruertuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s4987" xml:space="preserve">facilè enim <lb/>moueri, deprauariq́ue poteſt quod paruum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4988" xml:space="preserve">tale <lb/>autem quod gignitur eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4989" xml:space="preserve">principium enim in his quę <lb/>gignuntur in paruo conſiſtit. </s>
  <s xml:id="echoid-s4990" xml:space="preserve">Iam enim perdix viſa <lb/>eſt alba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4991" xml:space="preserve">coruus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4992" xml:space="preserve">paſſer, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4993" xml:space="preserve">vrſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s4994" xml:space="preserve">alibi addit lupum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4995" xml:space="preserve">hirundinem. </s>
  <s xml:id="echoid-s4996" xml:space="preserve">Quinetiam per affectus temporarios <lb/>vt quando ſæuiunt frigora, redduntur quędam alba, <lb/>etſi rarò, vt de paſſere, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4997" xml:space="preserve">hirundine, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s4998" xml:space="preserve">coruo aſſe-<lb/>ruit Ariſtoteles tertio de Hiſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s4999" xml:space="preserve">capite duodecimo. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5000" xml:space="preserve">quod frequentius crediderim accidere auibus, quæ <lb/>pennas hyeme mutant, etſi Epheſius intellexerit de <lb/>agreſtibus animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s5001" xml:space="preserve">nam de cicuribus liquet, in quib. </s>
  <s xml:id="echoid-s5002" xml:space="preserve"><lb/>ex arte, varia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5003" xml:space="preserve">multiformis apparet mutatio. </s>
  <s xml:id="echoid-s5004" xml:space="preserve">Plutar <lb/>chus in Vitis, Sertorium ceruam habuiſſe albam ſcri <lb/>bit, à qua commentabatur ſe conſilia capere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5005" xml:space="preserve">De vrſo <lb/>etſi id in Italia eſt rarum: </s>
  <s xml:id="echoid-s5006" xml:space="preserve">Albertus tamen libro deci-<lb/>mooctauo de animalibus, ait, in Dacia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5007" xml:space="preserve">Noruegia <lb/>Germaniæ prouinciis, ferè omnes vrſos eſſe albos. </s>
  <s xml:id="echoid-s5008" xml:space="preserve"><lb/>Multi referunt, aſſeruntq̀ue ſi deplumetur coruus, <lb/>vbi primùm ouum egreſſus fuerit, eum effici album. </s>
  <s xml:id="echoid-s5009" xml:space="preserve"><lb/>Poſtremò, antedictorum adiicit cauſam, cùm inquit, <lb/>cùm enim omnia talia ſint imbecilla, ob aliquod ſcili <lb/>cet vitium aut affectum, quod eſt alimenti paucita-<lb/>tem, quę ex accidenti poteſt accedere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5010" xml:space="preserve">Sed dubium eſt <lb/>quid ſibi velit πρὸ ὥρασ. </s>
  <s xml:id="echoid-s5011" xml:space="preserve">non enim licet dicere intem-<lb/>peſtiuè, nec ante tempus: </s>
  <s xml:id="echoid-s5012" xml:space="preserve">quandoquidem nullo futu-<lb/>ro tempore hæc euaderent candida, cùm id ſit contra <lb/>eorum naturalem diſpoſitionem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5013" xml:space="preserve">ordinem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5014" xml:space="preserve">Atqui, <lb/>vt mea fert opinio, nihil aliud ſignificat, niſi quòd an
<pb o="179" file="0185" n="185" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
te tempus ſuæ perfectionis peruertantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5015" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5016" xml:space="preserve">conue-<lb/>niet cum illo quod dixit Ariſtoteles in libro de Gene <lb/>ratione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5017" xml:space="preserve">quia in perfectis non facilè fieret hæc muta-<lb/>tio, neque ex tam leui cauſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s5018" xml:space="preserve">Cæterùm admonere li-<lb/>bet, poſt {καὶ} ὅλωσ, addi in altero manuſcripto, ὡσ ἔφαμεν, <lb/>hoc eſt, vt diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5019" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5020" xml:space="preserve">paulò pòſt, pro παρὸ {καὶ} παρὰ {τὰ} <lb/>μάλϊςα, in manuſcripto legitur, παρὸ {καὶ} παρὰ πάν{τῶν} μά-<lb/>λϊςα. </s>
  <s xml:id="echoid-s5021" xml:space="preserve">item pro ἀπα{λλ}άξῃ, παρα{λλ}άξῃ.</s>
  <s xml:id="echoid-s5022" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5023" xml:space="preserve">Οὕ{τω}ς {καὶ} {τὰ} {τῶν} π{αί}δων {εὐ}θὺς {καὶ} 024 {κε}φαλὰς ἔ{χει} <lb/>λ{ευ}{κα}ς, {καὶ} {τὰ} βλέφαρα, {καὶ} 024 ὀφρῦς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5024" xml:space="preserve">ὥđꝑ {καὶ} {τῶ}ν <lb/>ἄ{λλ}ων ἐ{κά}ςῳ {πρὸ}ς \`ח {γῆ}ρας φ{αν}ꝑῶς ἅ{πα}{σι} {δἰ}ἀ{σθ}{έν}*{αν} <lb/>{καὶ} ὀλι{γό}{τη}{τα} {συ}μβ{αί}ν* א {τὸ} {πά}θος \`ח + {πο}λιώ{σε}ος:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5025" xml:space="preserve">Ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5026" xml:space="preserve">puerorum quidam ſtatim &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5027" xml:space="preserve">capita <lb/>habent alba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5028" xml:space="preserve">cilia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5029" xml:space="preserve">ſuper cilia: </s>
  <s xml:id="echoid-s5030" xml:space="preserve">quemad-<lb/>modum aliorum quoque cuique ſub ſene-<lb/>ctutem apertè hæc canitiei paſsio contin-<lb/>git, propter imbecillitatem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5031" xml:space="preserve">paucitatem.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5032" xml:space="preserve">Ex eadem cauſa adfert rationem alterius proble-<lb/>matis, etſi rarò id contingat, quare pueri quidam ſi-<lb/>mul atque in lucem æditi fuerunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5033" xml:space="preserve">capita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5034" xml:space="preserve">cilia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5035" xml:space="preserve"><lb/>ſupercilia habent alba; </s>
  <s xml:id="echoid-s5036" xml:space="preserve">quemadmodum reliqui, qui-<lb/>bus hic canitiei affectus appetente ſenectute contin-<lb/>git, vt dictum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5037" xml:space="preserve">Cauſa autem eſt, paucitas humidi <lb/>nutrimentalis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5038" xml:space="preserve">eiuſdem imbecillitas, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5039" xml:space="preserve">exilitas. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5040" xml:space="preserve">cùm enim tenuis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5041" xml:space="preserve">paucus ſit humor, citò excoqui-<lb/>tur is vnde nutritur cutis ex qua prouenit pilus, vt <lb/>iam dictum fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5042" xml:space="preserve">Refert ergo ad humidum, vt ad cau <lb/>ſam immediatam. </s>
  <s xml:id="echoid-s5043" xml:space="preserve">alia libro quinto de Generatione <lb/>animalium ab Ariſtotele dicta fuerunt.</s>
  <s xml:id="echoid-s5044" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5045" xml:space="preserve">Διὸ {καὶ} {τὰ} {πλ}{εῖ}{ςα} {τῶ}ν ζώων, ἀ{σθ}{εν}έ{ςε}ρα {γί}νε{ται} {τὰ} <lb/>λ{ευ}{κὰ} {τῶν} {με}λάνων. </s>
  <s xml:id="echoid-s5046" xml:space="preserve">{πρὸ} τοῦ {γὰρ} {τὴν} {αὔ}ξη{σι}ν {αὐ}{τῶ}ν {τε}-
<pb o="180" file="0186" n="186" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
λ*ωθ{ῆν}{αι} ꝗ {τὴν} ὀλι{γό}{τη}{τα} + {τρ}οφῆς, ἐκ{πε}{ττ}όꝗ̃α, <lb/>{γί}νετ{αι} λ{ευ}{κὰ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5047" xml:space="preserve">{κα}θ020i {καὶ} {τῶν} {κα}ρ{πῶ}ν ὅ{σο}ι νενο{ση}{κό}{τε}ς <lb/>{τυ}○{χά} νου{σι}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5048" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} οὗτοι {πο}λὺ μᾶ{λλ}ον {δἰ} ἀ{θέ}ν{ει}{αν} ἐκ-<lb/>{πέ}{ττ}ον{ται}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5049" xml:space="preserve">Quocirca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5050" xml:space="preserve">plurima animalia alba, infir <lb/>miora ſunt nigris. </s>
  <s xml:id="echoid-s5051" xml:space="preserve">antè enim quàm perfi-<lb/>ciatur ipſorum augmentum, propter alimẽ <lb/>ti paucitatem excocta, fiunt alba, quemad-<lb/>modum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5052" xml:space="preserve">ex fructibus quicunque morbo <lb/>correpti fuerunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5053" xml:space="preserve">etenim hi multò magis <lb/>propter imbecillitatem excoquuntur.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5054" xml:space="preserve">Indicat diſcrimen quod eſt inter alba animalia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5055" xml:space="preserve"><lb/>nigra, ex eadem iam ſæpedicta cauſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s5056" xml:space="preserve">animalia enim, <lb/>in quibus citius anticipat ſenectus, cæteris ſunt imbe <lb/>cilliora. </s>
  <s xml:id="echoid-s5057" xml:space="preserve">alba namque illa ſunt, quibus defectu caloris <lb/>naturalis præuenit canities: </s>
  <s xml:id="echoid-s5058" xml:space="preserve">at nigra, quibus calor na-<lb/>tiuus viget, vt contingit in ætate conſiſtentiæ. </s>
  <s xml:id="echoid-s5059" xml:space="preserve">ob id <lb/>alba debiliora ſunt minuſq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5060" xml:space="preserve">durant, quàm nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s5061" xml:space="preserve">qua-<lb/>re coruus albus breuioris eſt vitæ, quàm niger. </s>
  <s xml:id="echoid-s5062" xml:space="preserve">An <lb/>verò in metallicis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5063" xml:space="preserve">fructibus alba ſunt nigris infir-<lb/>miora, à paucis quidem quod ſciam, animaduertitur: <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5064" xml:space="preserve">dignum tamen eſt contemplatione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5065" xml:space="preserve">Equidem credi-<lb/>derim non eſſe eandem in omnib. </s>
  <s xml:id="echoid-s5066" xml:space="preserve">rationem: </s>
  <s xml:id="echoid-s5067" xml:space="preserve">cùm lau-<lb/>rus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5068" xml:space="preserve">hedera vigeat hyeme, multò albis fructibus ro <lb/>buſtiores. </s>
  <s xml:id="echoid-s5069" xml:space="preserve">Sed an in omnibus par ſit ratio, non eſt præ <lb/>ſentis conſiderationis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5070" xml:space="preserve">Comparat poſtea alba anima-<lb/>lia ad fructus caducos, quorum ſuprà meminit, qui <lb/>vitio aliquo correpti defluunt; </s>
  <s xml:id="echoid-s5071" xml:space="preserve">quòd prius in illis ex <lb/>coquatur humidum, quàm peruenerint ad perfectio <lb/>nem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5072" xml:space="preserve">Cauſa verò quare prius areſcant, eſt innati ca-<lb/>loris infirmitas, quod ab hoc authore ſæpiſsimè ap-
<pb o="181" file="0187" n="187" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
pellatur humidum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5073" xml:space="preserve">nutrimentum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5074" xml:space="preserve">Addidit multò <lb/>magis, quod alii vertunt multò prius: </s>
  <s xml:id="echoid-s5075" xml:space="preserve">ſed mea ſenten <lb/>tia rectius dicitur multò magis: </s>
  <s xml:id="echoid-s5076" xml:space="preserve">nam multò prius, ſi-<lb/>gnificat referendum eſſe ad vltimam peifectionem. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5077" xml:space="preserve">Sed multò magis, indicat, quòd propter debilitatem <lb/>calidi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5078" xml:space="preserve">humidi plus nimio excoquuntur, quàm de-<lb/>berent. </s>
  <s xml:id="echoid-s5079" xml:space="preserve">Annotandum eſt, quòd pro διὸ {καὶ} {τὰ} πλ{εῖ}ςα <lb/>τῶν ζώων, in altero manuſcripto habetur, διὸ ὡσ {ἐπὶ} {τὸ} <lb/>πλ{εῖ}ςον, τῶν ζώων. </s>
  <s xml:id="echoid-s5080" xml:space="preserve">hoc eſt, quocirca vt plurimùm ex ani <lb/>malibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s5081" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5082" xml:space="preserve">quæ ſequuntur.</s>
  <s xml:id="echoid-s5083" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5084" xml:space="preserve">Ο(/{σα} {δὲ} {γί}νε{ται}λ{ευ}{κὰ}, {πο}λὺ {δι}αφέρον{τα} ἐκ {τῶν} ἄλ-<lb/>λων, οἷον ἵπ{πο}ι {καὶ} {κύ}νꝗ̃ , {τὰ} {δὲ} {το}ι{αῦ}{τα} {με}{τα}βά{λλ}{ει} <lb/>{πά}ν{τα} ἐκ τοῦ {κα}{τὰ} φύ{σι}ν {χρ}ώμα{το}ς {εἰ}ς \`ח λ{ευ}{κὸ}ν, ꝗ <lb/>{τὴν} {εὐ} {τρ}οφί{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5085" xml:space="preserve">\`ח \'✠ ὑ{γρ}ὸν {ἐν}{το}ῖς {το}ιού{το}ις, οὐ {χρ}ονιζό{με}-<lb/>νον, ἀ{λλ}' {ἀν}αλισ{κό}ꝗ̃ον ꝗ {τὴν} {αὔ}ξη{σι}ν, {γί}νε{ται} {μέ}λ{αν}, <lb/>{τὰ} {πλ}{εῖ}{ςα} {γὰρ} ἐ{ςι} {τῶν} ☾ιού{τω}ν ὑ{γρ}ὰ, {καὶ} {εὔ}{κα}ρ{πα}, ꝗ {τὴν} <lb/>{εὐ} {τρ}οφί{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5086" xml:space="preserve">{δι}ό i οὐ {δὲ} {με}{τα}βά{λλ}* {τὰ} λ{ευ}{κὰ} {τῶ}ν 018ι{χω} <lb/>μά{τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5087" xml:space="preserve">φ{αν}ꝑὸν {δὲ} {τοῦ}{το} {ἐστὶ} {καὶ} {γὰρ} {τὰ} {μέ}λ{αν}α, {πρό}{τε}-<lb/>ρον + {πο}λϊώ{σε}ως {γί}νον{ται} {πυ}ῤῥά: </s>
  <s xml:id="echoid-s5088" xml:space="preserve">ἤ{δη} + 018οφῆς {ἐν} {αὐ} <lb/>τοῖς ἀꝗ λ*πού{ση}ς, {καὶ} μᾶ{λλ}ον ἐκ{πε}{ττ}ὸ'ꝗ̃ης: </s>
  <s xml:id="echoid-s5089" xml:space="preserve">\`ח {δὲ} {τε}λ{ευ}-<lb/>{ταῖ}ον λ{ευ}{κὰ}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5090" xml:space="preserve">Quæ autem fiunt alba, multum differen <lb/>tia ab aliis, vt equi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5091" xml:space="preserve">canes. </s>
  <s xml:id="echoid-s5092" xml:space="preserve">huiuſmodi au-<lb/>tem omnia, mutantur ex eo, qui ſecundum <lb/>naturam eſt, colore in alba, propter alimen <lb/>ti bonitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5093" xml:space="preserve">humidum enim in eiuſmodi <lb/>non vetuſteſcens, ſed abſumptum propter <lb/>incrementum, fit nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5094" xml:space="preserve">nam plurima ta-<lb/>lia, ſunt humida &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5095" xml:space="preserve">infrugifera, propter ali-<lb/>menti bonitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5096" xml:space="preserve">quapropter neque albi
<pb o="182" file="0188" n="188" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
pili mutantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5097" xml:space="preserve">id autem eſt perſpicuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5098" xml:space="preserve">ſi-<lb/>quidem nigra ante canitiem ruffa efficiun-<lb/>tur, alimento iam in iis deficiente, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5099" xml:space="preserve">magis <lb/>excocto: </s>
  <s xml:id="echoid-s5100" xml:space="preserve">poſtremò verò, alba.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5101" xml:space="preserve">Principium huius contextus nonnihil aliter legi-<lb/>tur, in altero manuſcripto, ita: </s>
  <s xml:id="echoid-s5102" xml:space="preserve">ὅσα {δὲ} γίνε□ λ{ευ}κὰ {καὶ} {τῶν} <lb/>ἄ{λλ}ων δϊαφέρ{ου}σϊν, οἷον ἵπποι {καὶ} κ{ύν}εσ, {τὰ} τοι{αῦ}{τα} πάν{τα}, id eſt, <lb/>Quæcunque autem fiunt alba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5103" xml:space="preserve">ab aliis differunt, <lb/>vt equi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5104" xml:space="preserve">canes, eiuſmodi omnia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5105" xml:space="preserve">quæ ſequuntur. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5106" xml:space="preserve">Cæterum hæc verba &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5107" xml:space="preserve">manca &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5108" xml:space="preserve">inordinata mihi vi <lb/>dentur: </s>
  <s xml:id="echoid-s5109" xml:space="preserve">explicabimus tamen pro viribus Nectitur igi <lb/>tur hæc litera cum priori, quòd hîc declarat, quomo-<lb/>do ex humidi alimenti infirmitate &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5110" xml:space="preserve">paucitate, ſequi <lb/>tur alius effectus, ſcilicet quòd nonnulla animalia <lb/>fiunt alba in ſenectute, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5111" xml:space="preserve">differunt ab aliis, quoniam <lb/>in his magis apparet canities, quàm in aliis, vt ſunt <lb/>equi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5112" xml:space="preserve">canes. </s>
  <s xml:id="echoid-s5113" xml:space="preserve">Hoc intellige excipiendo hominem, <lb/>quoniam dictum eſt tertio de Hiſtoria, capite vnde-<lb/>cimo, quòd mutatur color pilorum in ſenectute, can-<lb/>didi\/que pili efficiuntur in hominibus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5114" xml:space="preserve">quod vel cæ-<lb/>teris animalibus accidit, ſed non ſatis apertè, præter-<lb/>quàm in equo. </s>
  <s xml:id="echoid-s5115" xml:space="preserve">addit author noſter canes. </s>
  <s xml:id="echoid-s5116" xml:space="preserve">idem docet <lb/>quinto de Generatione animalium capite quinto. </s>
  <s xml:id="echoid-s5117" xml:space="preserve">in-<lb/>tentio igitur eſt ſatis conſpicua. </s>
  <s xml:id="echoid-s5118" xml:space="preserve">Quæcunque autem, <lb/>inquit, fiunt alba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5119" xml:space="preserve">differentia ſunt ab aliis in albedi <lb/>ne, quoniam alia non fiunt alba in ſenectute, vel non <lb/>ita apertè. </s>
  <s xml:id="echoid-s5120" xml:space="preserve">nam vt quinto de Generatione animalium <lb/>ait, cæteris autem animalib. </s>
  <s xml:id="echoid-s5121" xml:space="preserve">ne per eam ętatẽ quidem <lb/>hoc idem manifeſtè eueniet. </s>
  <s xml:id="echoid-s5122" xml:space="preserve">Palàm ergo eſt, quòd dif <lb/>ferunt ab aliis, quia non manifeſto apparet albedo ita <lb/>vt in equo &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5123" xml:space="preserve">cane. </s>
  <s xml:id="echoid-s5124" xml:space="preserve">huiuſmodi inquit animalia, quæ <lb/>fiunt alba in ſenectute, mutantur ex colore illo, qui
<pb o="183" file="0189" n="189" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ſecundum naturam conuenit, in colorẽ album. </s>
  <s xml:id="echoid-s5125" xml:space="preserve">Di-<lb/>xit hoc quoniam non loquitur de albis, quæ ſecun-<lb/>dum naturam fiunt, ſed de iis quæ per ætatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5126" xml:space="preserve">mu-<lb/>tationem talia euadunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5127" xml:space="preserve">Subdit autem, propter alimẽ <lb/>ti bonitatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5128" xml:space="preserve">quæ non eſt cauſa canitie@, ſed ſi aliquid <lb/>veri hæc verba continere poſſunt, hic per {εὐ}ꝑοφί{αν}, <lb/>intelligit alimenti concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5129" xml:space="preserve">cùm enim conco-<lb/>quitur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5130" xml:space="preserve">abſumitur alimentum à calido, efficiuntur <lb/>alba, velut in fine contextus docet, cùm ait alimento <lb/>iam in iis deficiente &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5131" xml:space="preserve">excocto. </s>
  <s xml:id="echoid-s5132" xml:space="preserve">Deinde explicat ra-<lb/>tionem, inquiens, humidum enim non veteraſcens, <lb/>quoniam abſumptum eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5133" xml:space="preserve">excoctum à calido, pro-<lb/>pter augmentum ætatis ſcilicet, (non autem humidi, <lb/>eſſet enim cauſa oppoſita, cum humidi incrementum <lb/>generet nigredinem.) </s>
  <s xml:id="echoid-s5134" xml:space="preserve">fit, inquit, nigrum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5135" xml:space="preserve">Si orationis <lb/>filum ſeriem\/q. </s>
  <s xml:id="echoid-s5136" xml:space="preserve">expendimus, contextus eſt falſus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5137" xml:space="preserve">vult <lb/>enim adferre cauſam albedinis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5138" xml:space="preserve">cauſam dat nigredi <lb/>nis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5139" xml:space="preserve">Niſi quis dicat quòd hic declaret, quare alia ani-<lb/>malia, in quibus non apparet canities ſint nigra, nem <lb/>pe propter augmentum humidi. </s>
  <s xml:id="echoid-s5140" xml:space="preserve">Sed ſeries verborum <lb/>nequaquam mihi videtur huic ſenſui reſpõdere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5141" xml:space="preserve">quo <lb/>niam inquit fieri alba, propter alimenti bonitatem. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5142" xml:space="preserve">quod ſi de nigredine intelligas, cauſam nigredinis, al-<lb/>bedini tribuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5143" xml:space="preserve">quod eſt principium abſurdum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5144" xml:space="preserve">potiſ-<lb/>ſimùm cum concludat, manifeſtum id eſſe ex ipſis ni-<lb/>gris, quæ ante caniſciem ruffeſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5145" xml:space="preserve">Hinc igitur li-<lb/>quet cauſam albedinis, eſſe humidi paucitatem &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5146" xml:space="preserve">pe <lb/>nuriam. </s>
  <s xml:id="echoid-s5147" xml:space="preserve">His rationib. </s>
  <s xml:id="echoid-s5148" xml:space="preserve">adductus, donec offerat ſe in-<lb/>tegrior codex, putarẽ ſatis prioribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5149" xml:space="preserve">poſteriori-<lb/>bus cõſentire, ſi legamus, fit album. </s>
  <s xml:id="echoid-s5150" xml:space="preserve">Deinceps inquit <lb/>nam plurima talia ſunt humida &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5151" xml:space="preserve">infrugifera. </s>
  <s xml:id="echoid-s5152" xml:space="preserve">quod <lb/>ſi ad nigredinem referatur, dicendum eſt, quòd pluri-<lb/>ma talium quæ ad manifeſtam canitiẽ ducuntur, ſunt
<pb o="184" file="0190" n="190" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
humida, humiditate ſcilicet cruda &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5153" xml:space="preserve">inconcocta. </s>
  <s xml:id="echoid-s5154" xml:space="preserve">Sed <lb/>quoniam vterq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5155" xml:space="preserve">textus manuſcriptus habet {εὔ}καρπα, <lb/>quod eſt frugifera, patere puto, de iis quæ albicant <lb/>eſſe intelligendum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5156" xml:space="preserve">ea planè ratione, quoniam humi-<lb/>dum eſt concoctum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5157" xml:space="preserve">ob id ſemen generant proli-<lb/>ficum: </s>
  <s xml:id="echoid-s5158" xml:space="preserve">quare ſubiungit, propter alimenti bonitatem. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5159" xml:space="preserve">quod certè non cohæret cum infructiferis, ſed cum <lb/>fructiferis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5160" xml:space="preserve">Quapropter, inquit, neque albi pili mutan <lb/>tur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5161" xml:space="preserve">Hæc verba reſpiciunt animalia quæ non cane-<lb/>ſcunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5162" xml:space="preserve">nam propter abundantiam humidi non abſum <lb/>pti, pili non fiunt albi. </s>
  <s xml:id="echoid-s5163" xml:space="preserve">ſiquidem pili mutantur, eua-<lb/>dunt\/que candidi, propter humidi concoctionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5164" xml:space="preserve"><lb/>Atque huic reſpondent quæ ſubnectit, cum inquit, <lb/>id autem eſt perſpicuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5165" xml:space="preserve">Probat enim à ſigno, quòd <lb/>nigri antè quàm in canos mutentur, prius quàm per-<lb/>ueniunt ad perfectam albedinem, flaueſcere &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5166" xml:space="preserve">ruffa-<lb/>re videntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5167" xml:space="preserve">Cauſa autem eſt, humoris penuria, (ve-<lb/>lut ex antedictis conſtat.) </s>
  <s xml:id="echoid-s5168" xml:space="preserve">per concoctionem abſum-<lb/>pti. </s>
  <s xml:id="echoid-s5169" xml:space="preserve">Tandem autem, ait, fiunt alba, cum ſcilicet omne <lb/>humidum nutrimentale conſumptum eſt, à calido ex <lb/>traneo. </s>
  <s xml:id="echoid-s5170" xml:space="preserve">quæ eſt cauſa præcipua. </s>
  <s xml:id="echoid-s5171" xml:space="preserve">nam concoctio, quæ <lb/>fit à calido naturali, eſt ad perfectionem: </s>
  <s xml:id="echoid-s5172" xml:space="preserve">quæ verò fit <lb/>ab externo, eſt ad corruptionẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5173" xml:space="preserve">ægritudinem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5174" xml:space="preserve">Cæ-<lb/>terùm Ariſtoteles decima ſectione Problematum, <lb/>Prob. </s>
  <s xml:id="echoid-s5175" xml:space="preserve">62. </s>
  <s xml:id="echoid-s5176" xml:space="preserve">quærens cur vnus omnium animantium <lb/>homo caneſcat: </s>
  <s xml:id="echoid-s5177" xml:space="preserve">cauſam adfert, quòd pars animãtium <lb/>maxima, pilum quotannis deciduum gerit, vt equus, <lb/>vt bos, quæque vitæ ſunt longioris. </s>
  <s xml:id="echoid-s5178" xml:space="preserve">nonnulla deci-<lb/>duum nõ gerunt, ſed tempus viuunt breue: </s>
  <s xml:id="echoid-s5179" xml:space="preserve">vt oues, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5180" xml:space="preserve">quædam alia, quorum pilus, vtpote non ſeneſcens <lb/>caneſcere non poteſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5181" xml:space="preserve">at homo nec deciduum gerit <lb/>pilum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5182" xml:space="preserve">longam degit ætatem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5183" xml:space="preserve">itaque tempore con-<lb/>ſeneſcit at q. </s>
  <s xml:id="echoid-s5184" xml:space="preserve">inueteratur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5185" xml:space="preserve">Galenus ſecundo de Tem-
<pb o="185" file="0191" n="191" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
peramentis cenſet debilitatem accidere; </s>
  <s xml:id="echoid-s5186" xml:space="preserve">ob defectum <lb/>alimenti: </s>
  <s xml:id="echoid-s5187" xml:space="preserve">ſed albedinem fieri, à pituita putreſcente. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5188" xml:space="preserve">id\/que in temporibus prius, propter duos muſculos <lb/>carnoſos &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5189" xml:space="preserve">magnos. </s>
  <s xml:id="echoid-s5190" xml:space="preserve">quandoquidem caro cute &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5191" xml:space="preserve">oſ-<lb/>ſe eſt humidior. </s>
  <s xml:id="echoid-s5192" xml:space="preserve">Sed alibi an vera iſthæc ſint perſcru-<lb/>tabimur.</s>
  <s xml:id="echoid-s5193" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5194" xml:space="preserve">Κ{αί}τοι {τι}νὲς {ὑπο} λαμβάνου{σι}, {μέ}λ{αν}α {γί}νε℞ π{άν}-<lb/>{τα}, ꝗ \`ח {συ}γ{κά}ε℞ {τὴν} {τρ}οφ{ὴν} {αὐ}{τῶ}ν {ὑπὸ} {θε}ρ{μο}ῦ <lb/>{κα}θά i {καὶ} \`ח {αἷ}μα {καὶ} {τῶν} ἄ{λλ}ων ἕ{κα}{ςο}ν, {δι}αμ{αρ}{τά}νον-<lb/>τꝗ̃ : </s>
  <s xml:id="echoid-s5195" xml:space="preserve">{ἔν}ια {γὰρ} {καὶ} {τῶν} ζώων {εὐ}θὺς {ἐν} ἀρχῇ {γί}νε{ται} {μέ}λ{αν}α. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5196" xml:space="preserve">οἷον κύνꝗ̃ , {καὶ} {αἶ}γꝗ̃ , {καὶ} βόꝗ̃ ; </s>
  <s xml:id="echoid-s5197" xml:space="preserve">{καὶ} ὅλως, ὅ&amp;</s>
  <s xml:id="echoid-s5198" xml:space="preserve">ν {τὰ} δ\'ꝑμα{τα} <lb/>{καὶ} {τὰ} {τρ}ι{χώ}μα{τα} {κα}{τἀ}ῤ{χὰ}ς ἔ{χει} 018οφ{ὴν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5199" xml:space="preserve">{προ}ϊού{ση}ς {δὲ} {ος} <lb/>ἡλι{κί}ας ἧ{ττ}ον. </s>
  <s xml:id="echoid-s5200" xml:space="preserve">{καί}{το}ι{γε}οὐκ ἐ{χρ}ῆν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5201" xml:space="preserve">ἀ{λλ}ὰ {πά}ν{τω}ν {δεῖ}{το}ι{αῦ} <lb/>τ'{εἶ}ν{αι} {καὶ} {τὰ} 018ι{χώ}μα{τα}, {καὶ} {τὴν} ἀκ{μὴ}ν, {κα}θ' ὅν {χρ}όνον μά-<lb/>λι{ςα} {αὐ}{τῶ}ν {ἂν} ἰ{οχ}ύῃ {καὶ} \`ח {θε}ρ{μὸ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5202" xml:space="preserve">{καὶ} μᾶ{λλ}ον ἅ{πα}ν{τα} <lb/>{πο}λϊοῦ℞ {κα}{τἀ}ῤ{χὰ}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5203" xml:space="preserve">{πο}λὺ {γὰρ} ἁ{πά}ν{τω}ν ἀ{πὸ} {πρ}ώ-<lb/>{τη}ς ἀ{σθ}νέ{ςε}ρόν ☞ {γί}νε{ται} \`ח θꝑ{μὸ}ν, ἢ{κα}θ'ὃν {χρ}όνον {ἄρ} {χε}-<lb/>{ται} {τὰ} 018ι{χώ}μα{τα} {αὐ}{τῶ}ν λ{ευ}κ{αί}νε℞:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5204" xml:space="preserve">Cæterum * quidam exiſtimant, nigra o-<lb/>mnia fieri, propterea quòd alimentum ipſo <lb/>rum comburatur à calido, quemadmodũ <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5205" xml:space="preserve">ſanguinem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5206" xml:space="preserve">aliorum vnumquodq́ue, <lb/>errantes. </s>
  <s xml:id="echoid-s5207" xml:space="preserve">nonnulla enim animalium ſta-<lb/>tim ab initio fiunt nigra, ſicut canes, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5208" xml:space="preserve">ca-<lb/>præ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5209" xml:space="preserve">boues: </s>
  <s xml:id="echoid-s5210" xml:space="preserve">atque omnino, quoruncun-<lb/>que pili &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5211" xml:space="preserve">cutes initiò alimentum habent: </s>
  <s xml:id="echoid-s5212" xml:space="preserve"><lb/>procedẽte verò ætate, minus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5213" xml:space="preserve">atqui nõ dece <lb/>bat, ſed oportebat, omniũ tales eſſe &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5214" xml:space="preserve">pilos, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5215" xml:space="preserve">vigorem, quo tempore calidum quoque
<pb o="186" file="0192" n="192" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
ipſorum maximè pollet: </s>
  <s xml:id="echoid-s5216" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5217" xml:space="preserve">vniuerſa magis <lb/>circa initia caneſcere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5218" xml:space="preserve">multo enim infir-<lb/>mius omnium calidũ eſt à principio, quàm <lb/>quo tempore pili ipſorum albeſcere inci-<lb/>piunt.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5219" xml:space="preserve">Tres hoc libro colorum reddidit cauſas, vnam ex <lb/>elementis, alteram ex lumine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5220" xml:space="preserve">vmbris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5221" xml:space="preserve">tertiam ex <lb/>concoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5222" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5223" xml:space="preserve">nigri ſimiliter vnam tribuit cauſam <lb/>elementis inter ſe mutuo alteratis; </s>
  <s xml:id="echoid-s5224" xml:space="preserve">ſecundam, nulli <lb/>vel pauco lumini; </s>
  <s xml:id="echoid-s5225" xml:space="preserve">tertiam, antiquato &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5226" xml:space="preserve">inueterato <lb/>humido multo; </s>
  <s xml:id="echoid-s5227" xml:space="preserve">quartam pręterea, velut proximo tex <lb/>tu vidimus, ſi de nigro eum loqui putauerimus, abun <lb/>danti humido: </s>
  <s xml:id="echoid-s5228" xml:space="preserve">in præſentia refutat eos qui nigrum ex <lb/>humidi aduſtione fieri cenſebant. </s>
  <s xml:id="echoid-s5229" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5230" xml:space="preserve">inuehi videtur <lb/>in Medicos. </s>
  <s xml:id="echoid-s5231" xml:space="preserve">nam Galenus libro ſecundo de Tempera <lb/>mentis, inueſtigans cauſam nigredinis pilorum in-<lb/>quit tales gigni, cum deuſto vi caloris vapore, excre-<lb/>mentum in exactam fuliginem mutatur, quomodo <lb/>ſanguinem, cætera\/que aduſtione fieri nigriora Medi <lb/>ci arbitrantur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5232" xml:space="preserve">oſtendit autem eos aberrare, duplici ra <lb/>tione; </s>
  <s xml:id="echoid-s5233" xml:space="preserve">quarum prima eſt, quòd multa reperiuntur ani <lb/>malia, quæ à principio ortus ſunt nigra, ſicuti canes, <lb/>capræ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5234" xml:space="preserve">boues: </s>
  <s xml:id="echoid-s5235" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5236" xml:space="preserve">tamen illa non habent alimentum <lb/>aduſtum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5237" xml:space="preserve">At procedente ętate, atque adeò in ipſo æta <lb/>tis vigore, quo ſicciora ſunt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5238" xml:space="preserve">calor magis viget, mi-<lb/>nus ſunt nigra. </s>
  <s xml:id="echoid-s5239" xml:space="preserve">quod horum opinionen fieri non opor <lb/>tebat. </s>
  <s xml:id="echoid-s5240" xml:space="preserve">debebant enim eſſe nigriora, calido magis adu <lb/>rente. </s>
  <s xml:id="echoid-s5241" xml:space="preserve">Ergo non ſemper ex aduſtione humidi fit ni-<lb/>grum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5242" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5243" xml:space="preserve">poteſt formari ratio hoc pacto. </s>
  <s xml:id="echoid-s5244" xml:space="preserve">vbi eſt maior <lb/>aduſtio, eſt maior nigredo: </s>
  <s xml:id="echoid-s5245" xml:space="preserve">in ætatis conſiſtentia eſt <lb/>maior aduſtio: </s>
  <s xml:id="echoid-s5246" xml:space="preserve">ergo maior nigredo. </s>
  <s xml:id="echoid-s5247" xml:space="preserve">Sed experientia <lb/>aliud docet, ergo maior propoſitio eſt falſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s5248" xml:space="preserve">Altera ra
<pb o="187" file="0193" n="193" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
tio videtur ſumpta eſſe ex oppoſito. </s>
  <s xml:id="echoid-s5249" xml:space="preserve">Si maior aduſtio <lb/>eſt cauſa nigredinis: </s>
  <s xml:id="echoid-s5250" xml:space="preserve">vbi modicus eſt calor, erit cauſa <lb/>canitiei; </s>
  <s xml:id="echoid-s5251" xml:space="preserve">at in principio ortus minor eſt calor, quàm <lb/>in exitu vitæ: </s>
  <s xml:id="echoid-s5252" xml:space="preserve">ergo in prima ætate potius eueniret ca-<lb/>nities, quàm in fine vitę: </s>
  <s xml:id="echoid-s5253" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5254" xml:space="preserve">tamen vniuerſa magis cir <lb/>ca finem caneſcunt, quàm circa initia. </s>
  <s xml:id="echoid-s5255" xml:space="preserve">Hîc in altero <lb/>exemplari notatur, alibi legi non πολιοῦ{σθα}ι, ſed πονοῦ-<lb/>{σθα}ι, quod eſt labore confici. </s>
  <s xml:id="echoid-s5256" xml:space="preserve">id etſi verum ſit, quod o-<lb/>mnes initiò ætatis minus ad ferẽdos labores ſunt ido <lb/>nei, tamen videtur eſſe præter rem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5257" xml:space="preserve">Vocat autem hic <lb/>vigorem, ętatis conſiſtentiam, vel iuuentutem, quan <lb/>do viget calor. </s>
  <s xml:id="echoid-s5258" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5259" xml:space="preserve">fortè melius legeretur κα{τὰ} {τὴν} ἀκ-<lb/>μ{ὴν}, quàm {καὶ} {τὴν} ἀκμ{ὴν}, potiſsimum cum in manuſcri <lb/>pto legatur, ἀ{λλ}ὰ πάντων ἔδ{ει} τοι{αῦ}τ' {ἐ=ι}ν{αι} {καὶ} {τὰ} ℈ιχ ώμα <lb/>{τα} {τὴν} ἀκμ{ὴν}, vbi eclipſi Attica videtur deeſſe κα{τὰ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5260" xml:space="preserve">Por <lb/>rò de ſanguine nequaquam verùm dicunt, quòd ni-<lb/>ger ſit propter aduſtionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5261" xml:space="preserve">quoniam ſanguis ſenum <lb/>eſt atrior, vt docet Ariſtoteles tertio de Hiſtoria, ca-<lb/>pite decimonono. </s>
  <s xml:id="echoid-s5262" xml:space="preserve">præterea, quibus venæ ſunt arctio-<lb/>res, ſanguis paucus eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5263" xml:space="preserve">ater. </s>
  <s xml:id="echoid-s5264" xml:space="preserve">ſimiliter, ſanguis mulie <lb/>rum craſsior eſt, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5265" xml:space="preserve">atrior: </s>
  <s xml:id="echoid-s5266" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5267" xml:space="preserve">tamen nullus horum ta-<lb/>lis eſt propter aduſtionem, ſi Ariſtoteli credimus. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5268" xml:space="preserve">Hîc porrò deficit alter codex, quòd cætera carie ſint <lb/>abſumpta.</s>
  <s xml:id="echoid-s5269" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5270" xml:space="preserve">Φ{αν}ꝑὸν {δε} א {ἐστὶ} {καὶ} {ἐπὶ} {τῶν} λ{ευ}{κῶ}ν {ἔν}ια {μὲν} ✠, {εὐ}θὺς <lb/>ἴ{οχ}* \`ח {χρ}ῶ{μα} λ{ευ}{κό}{τα}τον, ὅ α {καὶ} τού{τω}ν {πλ}{εί}ς{ην} ἔ {χει} <lb/>{κα}{τα}ρ{χὰ}ς {τὴν} {τρ}οφ{ὴν}, {καὶ} {μὴ} {πρὸ} ὥρας {ἐν} {αὐ} {τῇ} {κα}{τα}ξη-<lb/>ρ{αί}νε{ται} \`חὑ{γρ}ὸν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5271" xml:space="preserve">{προ}ϊού{ση}ς {δε} + ἡλι{κί}ας, ξ{αν}θὰ: </s>
  <s xml:id="echoid-s5272" xml:space="preserve">{τρ}ο-<lb/>φῆς {αὐ}{το}ῖς ἐλά{ττ}ονος ὕ{ςε}ρον ἐ{πι}ῤῥεού{ση}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5273" xml:space="preserve">{τὰ} {δε} {ἐν} {αῤ}χῇ <lb/>{μὲν} {γί}νε{ται} ξ{αν}θὰ. </s>
  <s xml:id="echoid-s5274" xml:space="preserve">{κα}{τὰ} {δε} {τὴν} ἀκ{μὴ}ν λ{ευ}{κό}{τα}{τα}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5275" xml:space="preserve">{κα}θά <lb/>i {καὶ} {τῶν} ὀρνίθων. </s>
  <s xml:id="echoid-s5276" xml:space="preserve">{με}{τα}βά{λλ}ουσϊ {τὸ} {χρ}ῶμα {πά}λιν, + <lb/>{τρ}οφῆς {ἐν} {αὐ}{το}ῖς {ὑπο}λ*{πο}ύ{ση}ς: </s>
  <s xml:id="echoid-s5277" xml:space="preserve">{δῆ}λον {δὲ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5278" xml:space="preserve">π {άν}{τα} {γὰρ}
<pb o="188" file="0194" n="194" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
{αὐ}{τὰ} {γί}νε{ται} ξ{αν}θὰ, {καὶ} iὶ {τὸ}ν {τρ}ά{χη}λον. </s>
  <s xml:id="echoid-s5279" xml:space="preserve">{και}ὅλως, <lb/>ὅα đ{αν}ίζ* {τρ}οφῆς, + {ἐν} {αὐ}τοῖς {ὑπο}λ*{πο}ύ{ση}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5280" xml:space="preserve">{δῆ}λον <lb/>{δὲ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5281" xml:space="preserve">ὥđꝑ {γὰρ} {καὶ} \`ח {πυ}ῤῥὸν {εἰ}ς \`ח λ{ευ}{κὸ}ν {με}{τα}βά{λλ}*, {καὶ} <lb/>\`ח {μέ}λ{αν} {πά}λϊν {εἰ}ς {τὸ} {πυ}ῤῤὸν, οὕ{τω} {καὶ} {τὸ} λ{ευ}{κὸ}ν {εἰ}ς {τὸ} <lb/>ξ{αν}θὸν.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5282" xml:space="preserve">* Manifeſtum autem hoc eſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5283" xml:space="preserve">in albis. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5284" xml:space="preserve">nam quædam ſtatim colorem habent albiſ <lb/>ſimum, quæcunque horum plurimum ha-<lb/>bent ab initio alimentum, neque ante tem-<lb/>pus humidum in eo exareſcit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5285" xml:space="preserve">progredien-<lb/>te autem ætate, flaua; </s>
  <s xml:id="echoid-s5286" xml:space="preserve">alimento pauciore iis <lb/>poſtea affluente. </s>
  <s xml:id="echoid-s5287" xml:space="preserve">Nonnulla in principio <lb/>fiunt flaua, verùm in vigore, albiſsima: </s>
  <s xml:id="echoid-s5288" xml:space="preserve">ſicut <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5289" xml:space="preserve">auium colores rurſus mutantur, alimen-<lb/>to in iis deficiẽte. </s>
  <s xml:id="echoid-s5290" xml:space="preserve">Declarat id. </s>
  <s xml:id="echoid-s5291" xml:space="preserve">omnia enim <lb/>hæc fiunt flaua, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5292" xml:space="preserve">circa collum; </s>
  <s xml:id="echoid-s5293" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5294" xml:space="preserve">omnino, <lb/>quæcunque indigent alimento, quod in eis <lb/>deficit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5295" xml:space="preserve">Patet autem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5296" xml:space="preserve">nam quemadmodum <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5297" xml:space="preserve">ruffum in album mutatur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5298" xml:space="preserve">nigrum rur <lb/>ſus in ruffum: </s>
  <s xml:id="echoid-s5299" xml:space="preserve">ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5300" xml:space="preserve">album in flauum.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5301" xml:space="preserve">Declarat idem, nigrum ſcilicet, non fieri ex calido <lb/>adurente, in animalibus albis, quæ ab ipſo ortus ini-<lb/>tio, humoris copia ſunt albiſsima. </s>
  <s xml:id="echoid-s5302" xml:space="preserve">itaque albedo non <lb/>prouenit ab exiccatione humidi nutrimẽtalis, ſed ex <lb/>humido aêreo vel aqueo. </s>
  <s xml:id="echoid-s5303" xml:space="preserve">Procedente verò ętate, cùm <lb/>calor magis viget, non fiunt nigra, ſed flaua: </s>
  <s xml:id="echoid-s5304" xml:space="preserve">non qui-<lb/>dem ex aduſtione, ſed ex imminutione humidi. </s>
  <s xml:id="echoid-s5305" xml:space="preserve"><lb/>Quod ipſum deinde explicat in animantibus quæ cir
<pb o="189" file="0195" n="195" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
ca primordia ſunt ſlaua, quæ tamen vigente calido ne <lb/>quaquàm euadunt nigra, ſed candidiſsima. </s>
  <s xml:id="echoid-s5306" xml:space="preserve">quod con <lb/>trà deberet euenire, data poſitione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5307" xml:space="preserve">Confirmat id po-<lb/>ſtea in auibus, quæ initiò ſunt huius coloris, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5308" xml:space="preserve">pro-<lb/>greſſu ætatis, mutantur, quòd deficiat ipſis alimentũ, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5309" xml:space="preserve">non quòd aduratur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5310" xml:space="preserve">quod in cycno liquidò patet. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5311" xml:space="preserve">naſcitur enim cycnus pennis pullis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5312" xml:space="preserve">nigricantibus, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5313" xml:space="preserve">procedente ætate fit albiſsimus: </s>
  <s xml:id="echoid-s5314" xml:space="preserve">quod contrà acci-<lb/>deret, ſi per aduſtionem fieret nigrum: </s>
  <s xml:id="echoid-s5315" xml:space="preserve">eſſet enim ni-<lb/>gerrimus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5316" xml:space="preserve">Declarat id inquit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5317" xml:space="preserve">quod in totis animali-<lb/>bus demonſtrauit, id in parte, puta in collo, vbi humi <lb/>dum eſt paucum oſtẽdit: </s>
  <s xml:id="echoid-s5318" xml:space="preserve">nam ibi color potius flauus <lb/>gignitur, quàm in aliis partibus: </s>
  <s xml:id="echoid-s5319" xml:space="preserve">vt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5320" xml:space="preserve">in iis quæ indi-<lb/>gent alimento. </s>
  <s xml:id="echoid-s5321" xml:space="preserve">nam cum defluit humidum, reddun-<lb/>tur flauæ, vt in mento &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5322" xml:space="preserve">pube apparet. </s>
  <s xml:id="echoid-s5323" xml:space="preserve">Deniq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5324" xml:space="preserve">colli-<lb/>git ordinẽ, qui eſt inter nigrum, quando mutatur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5325" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5326" xml:space="preserve"><lb/>primus eſt ruffitas, quæ fit penuria humidi. </s>
  <s xml:id="echoid-s5327" xml:space="preserve">Similiter <lb/>quando mutatur album, quod ob defectum humidi <lb/>non autem multam ſiccitatem, efficitur flauum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5328" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5329" xml:space="preserve"><lb/>quoniam flauum eſt primus gradus, ad quem delabi-<lb/>tur album, vt ſuprà diximus: </s>
  <s xml:id="echoid-s5330" xml:space="preserve">ob id Ariſtoteles dubi-<lb/>tat an connumerandum ipſum cum albo, in libro de <lb/>Senſu. </s>
  <s xml:id="echoid-s5331" xml:space="preserve">Attamẽ alter cod ex noſter aliter legit, @σπερ {γὰρ} <lb/>{καὶ} {τὸ} πυῤῥὸν, {οὕ}τωσ {καὶ} {τὸ} λ{ευ}κὸν {εἰ}σ {τὸ} ξ{αν}θὸν, id eſt, nam quẽ <lb/>admodum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5332" xml:space="preserve">ruffum ita &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5333" xml:space="preserve">album in flauum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5334" xml:space="preserve">Sed ea <lb/>videntur eſſe mutila.</s>
  <s xml:id="echoid-s5335" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5336" xml:space="preserve">Συμβ{αί}ν* {δὲ} א {καὶ} {ἐπὶ} {τῶν} φυ{τῶ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5337" xml:space="preserve">{ἔν}ια {γὰρ} ἐκ{τῆ}ς <lb/>ὑ{ςέ}ρας {πέ}ψεως, {ἀν} α {τρ}έ{χει} {πά}λιν {ἐπὶ} {τὴν} {προ}í{αν} μά <lb/>λι{ςα} {δὲ} א {καὶ} {ἐπὶ} + ῥοιᾶς φ{αν}ερὸν {ἐστὶ}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5338" xml:space="preserve">\`ח {μὲν} {γὰρ} 019 <lb/>{αῤ}{χῆ}ς οἱ {κό}κ{κο}ι {γί}νον{ται} φοινι{κο}ῖ: </s>
  <s xml:id="echoid-s5339" xml:space="preserve">{καὶ} {τὰ} φύ{λλ}α, {δἰ} ὀλι{γό}{τη}-<lb/>{τα} {τῆ}ς {τρ}οφῆς ἐκπε{ττ}ὸ'ꝗ̃ης: </s>
  <s xml:id="echoid-s5340" xml:space="preserve">ὕ{ςε}ρον {δὲ} {πά}λιν {με}{τα}βάλ-<lb/>λου{σι}ν {εἰ}ς \`ח {πο}ῶδꝗ̃  {χρ}ῶμα, {πο}{λλ}ῆς {τρ}οφῆς ἐ{πι}ῤῥεού-
<pb o="190" file="0196" n="196" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
{ση}ς, {καὶ} + {πέ}{ψε}ως οὐ χὁ{μο}ίως {δυ}νὰ'ꝗ̃ης {κρ}α {τεῖ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5341" xml:space="preserve">\`ח {τε}-<lb/>λ{ευ}{ταῖ}ον {δὲ}, {πε}{ττ}ὸ'ꝗ̃ης ἤ{δη} + {τρ}οφῆς, {πά}λιν {γί}νε{ται} <lb/>{τὸ} {χρ}ῶμα φοινι{κο}{ῦν}.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5342" xml:space="preserve">Contingit autem hoc &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5343" xml:space="preserve">in plantis, non-<lb/>nullæ enim ex poſteriore concoctione, re-<lb/>currunt denuo ad priorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5344" xml:space="preserve">maximè autem <lb/>id in malo punica eſt perſpicuum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5345" xml:space="preserve">nam ab <lb/>initio acini ſiunt punicei, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5346" xml:space="preserve">folia, propter <lb/>paucitatem alimenti excocti: </s>
  <s xml:id="echoid-s5347" xml:space="preserve">poſtea autem <lb/>rurſum mutantur in herbaceum colorem, <lb/>multo alimento affluente, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5348" xml:space="preserve">concoctione <lb/>non potente ſimiliter obtinere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5349" xml:space="preserve">tandem au-<lb/>tem concocto iam alimento, rurſus fit co-<lb/>lor puniceus.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5350" xml:space="preserve">Præter hæc demonſtrat ex colorum reciprocatio-<lb/>ne in plantis, aduſtionem non ſemper eſſe cauſam ni-<lb/>gredinis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5351" xml:space="preserve">nam ſi id eſſet, color non remearet, cùm cali <lb/>dum ſemper magis adurat. </s>
  <s xml:id="echoid-s5352" xml:space="preserve">idq̀ue maximè patere in <lb/>plantis ait. </s>
  <s xml:id="echoid-s5353" xml:space="preserve">aliquę enim vbi mutarunt multos colores <lb/>redeunt ad primum, in quem ſcilicet primùm fuerãt <lb/>mutatę. </s>
  <s xml:id="echoid-s5354" xml:space="preserve">ſicuti eſt videre in malo punica. </s>
  <s xml:id="echoid-s5355" xml:space="preserve">nam in ortus <lb/>principio gignitur alba, verum prima mutatione abit <lb/>in puniceum colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5356" xml:space="preserve">atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5357" xml:space="preserve">id ſibi voluit author, cùm <lb/>inquit, nam ab initio acini fiunt punicei, id eſt pri-<lb/>mùm mutantur in puniceum colorem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5358" xml:space="preserve">idq̀. </s>
  <s xml:id="echoid-s5359" xml:space="preserve">fieri ait, <lb/>ex pauco alimento concocto. </s>
  <s xml:id="echoid-s5360" xml:space="preserve">deinde iterum fiunt her <lb/>bacei, affluente alimento, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5361" xml:space="preserve">calore nequeunte con-<lb/>coquere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5362" xml:space="preserve">(quod tamen non memini me obſeruare.) <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5363" xml:space="preserve">poſtremò aucto calore alieno decoquuntur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5364" xml:space="preserve">rur-<lb/>ſus fiunt punicei.</s>
  <s xml:id="echoid-s5365" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb o="191" file="0197" n="197" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5366" xml:space="preserve">Καθόλου {δὲ} {εἰ} {πεῖ}ν, {καὶ} iὶ {τῶν} ἄ{λλ}ων 018ι{χω}{μά}{τω}ν, {καὶ} <lb/>{πτ}ꝑωμά{τω}ν, ἅ {πα}ν{τα} λαμβάν* 024 {με}{τα}βολὰς, οἷς <lb/>{μὲν}, {κα}θ020i {εἴ}ρη{ται}, + 018οφῆς {ἐν} {αὐ}τοῖς {ὑπο}λ*{πο}ύ <lb/>{ση}ς: </s>
  <s xml:id="echoid-s5367" xml:space="preserve">οἷς {δὲ} {το}ὐν{αν}{τί}ον, {πλ}εοναζού{ση}ς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5368" xml:space="preserve">{δι}ό i ἄ{λλ}α {κα}-<lb/>τ' ἄ{λλ}ους {χρ}όνους + ἡλι{κί}ας, {καὶ} λ{ευ}{κό}{τα}{τα}, {καὶ} {με}λ{άν}-<lb/>{τα} {τα} {γί}νε{ται} {τῶν} 018ι{χω}{μά}{τω}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5369" xml:space="preserve">ἐ{πεὶ} {καὶ} {τῶν} {κο}ρά{κω}ν {τὰ} {πτ}ε <lb/>ρώ{μα}{τα} \`ח {τε}λ{ευ}{τα}ῖον {εἰ}ς \`ח ξ{αν}θὸν {χρ}ῶμα {με}{τα}βά{λλ}* <lb/>+ 018οφῆς {ἐν} {αὐ}{το}ῖς {ὑπο}λ{ει}{πο}ύ{ση}ς:</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5370" xml:space="preserve">Vt autem in vniuerſum dicam, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5371" xml:space="preserve">de aliis <lb/>pilis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5372" xml:space="preserve">pennis, omnia capiunt mutationes; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5373" xml:space="preserve">alia, vt dictum eſt, deficiente in eis alimen-<lb/>to: </s>
  <s xml:id="echoid-s5374" xml:space="preserve">alia contrà, abundante. </s>
  <s xml:id="echoid-s5375" xml:space="preserve">quocirca alii aliis <lb/>ætatis temporibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5376" xml:space="preserve">albiſsimi, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5377" xml:space="preserve">nigerrimi <lb/>fiunt pili, quando quidem coruorum quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5378" xml:space="preserve"><lb/>pennæ poſtremò in flauum mutantur colo <lb/>rem, deficiente in eis alimento.</s>
</p>
<p>
<s xml:id="echoid-s5379" xml:space="preserve">Epilogus eſt cauſarum varietatis colorum in pilis <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5380" xml:space="preserve">pennis, quam ad duas reducit, ad penuriam ſcili-<lb/>cet, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5381" xml:space="preserve">ad abundantiam alimenti. </s>
  <s xml:id="echoid-s5382" xml:space="preserve">Dixerat ſuprà ratio <lb/>nes colorum in fructibus, pilis, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5383" xml:space="preserve">pennis à concoctio <lb/>ne ſumi, puta propter decoctionem nutrimenti colo <lb/>res variare: </s>
  <s xml:id="echoid-s5384" xml:space="preserve">in præſentia oſtendit, colorum varietatis <lb/>in omnibus reliquis animalibus, vt cauſam materia-<lb/>lem eſſe paucum, vel multum humidum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5385" xml:space="preserve">paucum vi-<lb/>delicet vel citius vel minus citò areſcens: </s>
  <s xml:id="echoid-s5386" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5387" xml:space="preserve">multum, <lb/>vel excoctum; </s>
  <s xml:id="echoid-s5388" xml:space="preserve">vel ſecus, non quidem excoctum ſed <lb/>vetuſteſcens. </s>
  <s xml:id="echoid-s5389" xml:space="preserve">Atque hinc omnia colorum diſcrimina <lb/>in his conſpiciuntur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5390" xml:space="preserve">eſtq̀ue hæc cauſa naturalis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5391" xml:space="preserve">At <lb/>cauſa differentiæ colorum, qui ſumuntur ex radiis <lb/>Solis vel ignis, partim videtur eſſe naturalis, partim
<pb o="192" file="0198" n="198" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
optica. </s>
  <s xml:id="echoid-s5392" xml:space="preserve">Patet itaque quædam animalia mutare colo-<lb/>rem, nempe natiuum, ex humidi defectu; </s>
  <s xml:id="echoid-s5393" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5394" xml:space="preserve">quædam <lb/>ex abundantia. </s>
  <s xml:id="echoid-s5395" xml:space="preserve">Quin &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5396" xml:space="preserve">fructus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5397" xml:space="preserve">animalia vtraque <lb/>de cauſa poſſunt migrare in alium colorem à genitali; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5398" xml:space="preserve">velut &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5399" xml:space="preserve">ipſe demonſtrauit in malo punica. </s>
  <s xml:id="echoid-s5400" xml:space="preserve">Quocirca <lb/>inquit, alii aliis ætatis temporibus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5401" xml:space="preserve">albiſsimi &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5402" xml:space="preserve">ni <lb/>gerrimi fiunt pili, vnde colligas, temporum anni &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5403" xml:space="preserve"><lb/>ætatum mutationes, adferre colorum tam extremo-<lb/>rum, quàm mediorum mutationes. </s>
  <s xml:id="echoid-s5404" xml:space="preserve">quod Ariſtote-<lb/>les quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5405" xml:space="preserve">aſſerit quinto de Generatione animalium <lb/>atq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5406" xml:space="preserve">iccirco coruus, qui minus videtur obnoxius mu-<lb/>tationi, aliquando, non in vniuerſum, ſed vt docet <lb/>Ariſtoteles tertio de Hiſtoria, quando vrgent frigo-<lb/>ra, flaueſcit; </s>
  <s xml:id="echoid-s5407" xml:space="preserve">deficiente nimirum alimento, ex quo pen <lb/>næ gignuntnr.</s>
  <s xml:id="echoid-s5408" xml:space="preserve"/>
</p>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5409" xml:space="preserve">Τῶν {δὲ} 018ι{χω}μά{τω}ν οὐδ{ὲν} οὔ{τε} φοινι{κο}{ῦν}, οὔ{τε} ἁλουρ-<lb/>{γὲ}ς, οὔ{τε} {πρ}ά{σι}νον, οὔ{τε} ἄ{λλ}{ην} οὐδεμί{αν} ἔχον {το}ι{αύ}τ{ην} <lb/>{γί}νε{ται} {χρ}ό{αν}. </s>
  <s xml:id="echoid-s5410" xml:space="preserve">ꝗ \`ח {πά}ν{τα} {τὰ} {το}ι{αῦ}{τα} {χρ}ώ{μα}{τα} {γί}νε-<lb/>℞, {μι}γνὺ'ꝗ̃ων {αὐ}{το}ῖς {τῶ}ν {τοῦ} ἡλίου {αὐ} {γῶ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5411" xml:space="preserve">ἔ{τι} {δὲ} {τῶ}ν <lb/>{τρ}ι{χω}μά{τω}ν {τῶν} ὑ{γρ}ῶν, {ἐν} {τῷ} + {σα}ρ{κὸ}ς {συ}μβ{αί}ν*ν 024 <lb/>{με}{τα}βολὰς, {καὶ} {μη}δεμί{αν} {αὐ}{τῶ}ν λαμβάν*ν μίξιν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5412" xml:space="preserve">{δῆ}λον <lb/>{δὲ} {ἐστὶ}: </s>
  <s xml:id="echoid-s5413" xml:space="preserve">{καὶ} {γὰρ} {τῶν} {πτ}ꝑωμά{τω}ν, {τὰ} {μὲν} 019ἀρ{χῆ}ς οὐ {δὲ}ν <lb/>{γί}νε{ται} {τῷ} {χρ}ώμα{τι} {το}ιοῦτον: </s>
  <s xml:id="echoid-s5414" xml:space="preserve">ἀ{λλ}ὰ {καὶ} {τὰ} {πο}ι{κί}λα {τῶ}ν <lb/>ὀρνέων, π{άν}θ'ὡς {εἰ}{πεῖ}ν, {μέ}λ{αν}α. </s>
  <s xml:id="echoid-s5415" xml:space="preserve">οἷον ὅ, {τε} {τα}ὼς, {καὶ} ἡ iι <lb/>ςꝑὰ, {καὶ} ἡ{χε}λι{δώ}ν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5416" xml:space="preserve">ὕςꝑον {δὲ}λαμβάν* {πά}ας 024 {το}ι-<lb/>{αύ}{τα}ς ἤ{δη} {πο}ι{κι}λί{ας}, ἤ{δη} + {πέ}{ψε}ως {αὐ}{τῶ}ν ἔξω {τοῦ} <lb/>{σώ}μα{το}ς {γι}{γν}ὸ'ꝗ̃ης, {ἔν} {τε} {το}ῖς {πτ}ερώ{μα}{σι}, {καὶ} {το}ῖς {κα}υ-<lb/>λοῖς. </s>
  <s xml:id="echoid-s5417" xml:space="preserve">ὥ{ςε} {συ}μβ{αί}ν* {κα}θ020i {καὶ} {ἐπὶ} {τῶν}φυ{τῶ}ν, {καὶ} {το}ύ{τω}ν <lb/>ἔξω {τοῦ} {σώ}{μα}{το}ς {γί}{γν}ε℞ {τὴν} {τῶν} {χρ}ωμά{τω}ν {πέ}ψιν. </s>
  <s xml:id="echoid-s5418" xml:space="preserve">{δι}ὸ <lb/>{καὶ} {τὰ} λοι{πὰ} {τῶν} ζώων, {τά}{τε} {ἔν}υ{δρ}α, {καὶ} {τὰ} ἑρ{πε}{τὰ}, {καὶ} {κο}○{χύ} <lb/>λια, {πα}ν{το}{δα} {πὰ}ς ἴ℔* {χρ}ωμά{τω}ν {μο}ρφὰς: </s>
  <s xml:id="echoid-s5419" xml:space="preserve">{πο}{λλ}ῆς {δὲ} {καὶ} <lb/>{το}ύ{το}ις + {πέ}{ψε}ως {γι}νὸ'ꝗ̃ης. </s>
  <s xml:id="echoid-s5420" xml:space="preserve">{τὴν} \`ꝗ̃ {οὖν} \`ὧ {τὰ} {χρ}ώ
<pb o="193" file="0199" n="199" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
μα{τα} {σθε}ω{ρί}{αν}, μάλις' {ἄν} {τι}ς ἐκ {τῶ}ν {εἰ}ρὴ'ꝗ̃ων {δύ}ν{αι}{το} <lb/>{συν}ϊ{δεῖ}ν.</s>
</p> 
</div>
<div xml:id="echoid-div11" type="section" level="1" n="11">
<head xml:id="echoid-head32" xml:space="preserve">Τέλος {τῶν} \`ὧ {χρ}ω{μά}{τω}ν.</head>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5421" xml:space="preserve">Verùm pilorum nullus, neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5422" xml:space="preserve">puniceum <lb/>neque halurgum, neque porraceum, neque <lb/>alium vllum eiuſmodi fit habens colorem; <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5423" xml:space="preserve">propterea quòd omnes ii colores gignãtur, <lb/>Solis radiis cum iis permixtis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5424" xml:space="preserve">Præterea, <lb/>ex pilis humidis, dum accidit mutatio car-<lb/>nis nullam ipſi ſumunt mixtionem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5425" xml:space="preserve">Per-<lb/>ſpicuum autem id eſt, etenim ex pennis ab <lb/>initio nulla generatur talis, qualis eſt pilus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5426" xml:space="preserve"><lb/>Sed et ex auibus variæ, omnes vt ita dicam, <lb/>nigræ ſunt, velut pauo, columba, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5427" xml:space="preserve">hirun-<lb/>do. </s>
  <s xml:id="echoid-s5428" xml:space="preserve">poſterius autem ſumũt omnes eiuſmo-<lb/>di varietates, concoctione ipſarum iam ex-<lb/>tra corpus facta tum in pennis, tum in cau-<lb/>libus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5429" xml:space="preserve">quare accidit, ſicut &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5430" xml:space="preserve">in plantis, etiam <lb/>horum concoctionem extra corpus fieri. </s>
  <s xml:id="echoid-s5431" xml:space="preserve"><lb/>Quamobrẽ &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5432" xml:space="preserve">reliqua animalia, tam aqua-<lb/>tilia, quàm reptilia &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5433" xml:space="preserve">conchylia, omnige-<lb/>nas habent colorum formas, multa etiam <lb/>his facta concoctione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5434" xml:space="preserve">Speculationem igi-<lb/>tur circa colores, quiſpiam potiſsimùm ex <lb/>dictis poſsit perſpicere.</s>
</p>
<pb o="194" file="0200" n="200" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
<p>
  <s xml:id="echoid-s5435" xml:space="preserve">Poſtremò, nequid ſcrupuli relinquatur in colori-<lb/>bus pennarum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5436" xml:space="preserve">pilorum; </s>
  <s xml:id="echoid-s5437" xml:space="preserve">addit differentiam quę eſt <lb/>inter pẽnas &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5438" xml:space="preserve">pilos, quoad colorem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5439" xml:space="preserve">aptitudinem <lb/>colores recipiendi; </s>
  <s xml:id="echoid-s5440" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5441" xml:space="preserve">inquit, nullum pilum nec homi <lb/>nis, nec aliorum animalium vllius gigni qui habeat <lb/>puniceum, aut purpureum, aut porraceum aut alicu-<lb/>ius alius talis, qui ſcilicet ſit ex horum genere, qui vi-<lb/>ridi aut nigro tẽperantur, recenſuit enim hic author <lb/>noſter plura genera purpurei, et punicei, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5442" xml:space="preserve">herbacei. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5443" xml:space="preserve">Quòd ſi milii dixeris, enumeraſſe pilum ruffum id eſt <lb/>πυῤῥὸν: </s>
  <s xml:id="echoid-s5444" xml:space="preserve">id verum quidem eſt, ſed negat pilum poſſe <lb/>eſſe illa mixtione puniceum, qua recipit aliquo mo-<lb/>do viridem, aut nigrum infuſcantem, aut virenti ſen <lb/>ſim albo illuminantem: </s>
  <s xml:id="echoid-s5445" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5446" xml:space="preserve">concedit miſtionem ex al-<lb/>bo ruffeſcentem, velut ſuprà diximus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5447" xml:space="preserve">Et reddit ra-<lb/>tionem, quare pilus nullum eiuſmodi poſsit induere <lb/>colorem, quia omnes inquit fiunt radiis Solis permix <lb/>tis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5448" xml:space="preserve">Verùm in hac ratione duplex eſt difficultas, pri-<lb/>mùm qui fiat, ſi vnà cum his ſequitur radius Solis, <lb/>quòd tales colores nequeant eſſe in pilis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5449" xml:space="preserve">capillis? </s>
  <s xml:id="echoid-s5450" xml:space="preserve"><lb/>Deinde, dictum eſt antea, omnes colores medios ex <lb/>tribus conſtare, lumine, medio, et colore à quo radius <lb/>repercutitur, ſed flauus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5451" xml:space="preserve">ruffus color reperitur in <lb/>pilis, ergo in pilis fit iſta refractio, cùm flauus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5452" xml:space="preserve">ruf-<lb/>fus ſint colores medii. </s>
  <s xml:id="echoid-s5453" xml:space="preserve">Primæ reſpondendum, quòd <lb/>cùm pilus ſit tenuiſsimus, nec alter alteri cohęreat, nõ <lb/>poſſe adeò refrangi, vt reddat hos colores, cùm opus <lb/>ſit colorati amplitudine &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5454" xml:space="preserve">magnitudine. </s>
  <s xml:id="echoid-s5455" xml:space="preserve">atque id ſa-<lb/>tis patet in cæſarie æquali &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5456" xml:space="preserve">denſa. </s>
  <s xml:id="echoid-s5457" xml:space="preserve">At in pennis non <lb/>ita fit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5458" xml:space="preserve">nam cum ita ſibi inuicem cohæreant, vt vna vi-<lb/>deri poſsit, poſſunt refrangendo retorquendoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5459" xml:space="preserve">ra-<lb/>dios, eiuſmodi colores referre. </s>
  <s xml:id="echoid-s5460" xml:space="preserve">Atque id ſibi voluit <lb/>author, cum pilis non poſſe tantum miſceri luminis,
<pb o="195" file="0201" n="201" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
vt queat antedictos colores repræſentare: </s>
  <s xml:id="echoid-s5461" xml:space="preserve">præbere ta-<lb/>men poſſe auri colorem, quod de cæſarie Antonini <lb/>Commodi ſcribunt hiſtorici, non it inficias. </s>
  <s xml:id="echoid-s5462" xml:space="preserve">His acce <lb/>dit, quòd fiſsilis ſit pilus, parumq́. </s>
  <s xml:id="echoid-s5463" xml:space="preserve">habeat corporis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5464" xml:space="preserve">At <lb/>tamẽ ego adſcriberem cauſam naturæ cutis, vnde pi-<lb/>lus exoritur, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5465" xml:space="preserve">qualitati pili, præterquàm in homine. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5466" xml:space="preserve">nam cutis non poteſt affici his coloribus, quare ne pi <lb/>lus quidem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5467" xml:space="preserve">Quamobrem verò cutis nequeat affici; </s>
  <s xml:id="echoid-s5468" xml:space="preserve"><lb/>cauſa videtur eſſe, lentor mucoſus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5469" xml:space="preserve">excrementum <lb/>vnde nutritur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5470" xml:space="preserve">vt teſtatur Ariſtoteles tertio de Hiſto <lb/>ria, capite vndecimo. </s>
  <s xml:id="echoid-s5471" xml:space="preserve">excrementa porrò quę nutriant <lb/>cutem, ſunt aut ſanguis, aut pituita: </s>
  <s xml:id="echoid-s5472" xml:space="preserve">quorũ neutrius <lb/>excrementa aut viridia ſunt, aut herbacea. </s>
  <s xml:id="echoid-s5473" xml:space="preserve">nam herba <lb/>cea, porracea, viridia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5474" xml:space="preserve">purpurea generantur à bile, <lb/>quæ, Philoſophorum ſententia non poteſt alere. </s>
  <s xml:id="echoid-s5475" xml:space="preserve">ſi-<lb/>milaria enim ſolo ſanguine nutriuntur aut pituita. </s>
  <s xml:id="echoid-s5476" xml:space="preserve"><lb/>Quod ſi mihi obiicias, hac ratione ne pilum quidem <lb/>flauum poſſe gigni, cùm ortũ ducat à bili flaua. </s>
  <s xml:id="echoid-s5477" xml:space="preserve">Equi <lb/>dem reſpõdeam, hunc quoque eſſe pituitæ colorem, <lb/>cum non multum differat ab albo, idq́ue ex Medico-<lb/>rum potius opinione. </s>
  <s xml:id="echoid-s5478" xml:space="preserve">quãdoquidem ex Peripatetico <lb/>rum ſententia, flauus ex ſanguine incocto, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5479" xml:space="preserve">pauco <lb/>ortum habet, vt conſtat ex prædictis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5480" xml:space="preserve">Non nutritur <lb/>autem pilus, ſed ſolùm generatur; </s>
  <s xml:id="echoid-s5481" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5482" xml:space="preserve">cum ſit excre-<lb/>mentum, ex excrementis ſuam ducit originem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5483" xml:space="preserve">Secun <lb/>dæ autem dubitationi ſatis facerem, quod etſi miſce-<lb/>antur radii ſolis cum flauo, non poſſe tamen aliumco <lb/>lorem reddere, præter flauum &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5484" xml:space="preserve">aureum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5485" xml:space="preserve">non autem <lb/>luteum, quoniam opus eſſet plurimum lumine. </s>
  <s xml:id="echoid-s5486" xml:space="preserve">Por-<lb/>rò pilus humidus, eſt qui craſſus dicitur ab Ariſto-<lb/>tele, quinto de Generatione animalium, qui ex craſ-<lb/>ſa oritur cute: </s>
  <s xml:id="echoid-s5487" xml:space="preserve">&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5488" xml:space="preserve">vocatur ita ad differentiam cri-<lb/>ſpi, qui ex ſiccitate tabis naſcitur. </s>
  <s xml:id="echoid-s5489" xml:space="preserve">eſt enim ſiccitas
<pb o="196" file="0202" n="202" rhead="SIM. PORTII COMMENTAR."/>
vna cauſa, quare pilus fiat criſpus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5490" xml:space="preserve">Vel criſpus pilus <lb/>fortè, ad cuius differentiam dictus eſt humidus, quia <lb/>includit in ſe multum luminis, poteſt quodammodo <lb/>immutari. </s>
  <s xml:id="echoid-s5491" xml:space="preserve">Hic itaque pilus humidus, mutata carne, <lb/>non retinet priorem colorem accedente poſteriore, <lb/>ſed prorſus mutatur unà cum carne: </s>
  <s xml:id="echoid-s5492" xml:space="preserve">ita vt ſuccedens <lb/>non permiſceatur cum priori, ſicut diximus in fructi-<lb/>bus, et reliquis: </s>
  <s xml:id="echoid-s5493" xml:space="preserve">ſed ſi commutatur, id habet aut ratio-<lb/>ne nutrimenti imminuti, aut multitudinis, velut hic <lb/>author nos docuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5494" xml:space="preserve">Huc accedit, quod pilus ſolam ha-<lb/>beat generationem, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5495" xml:space="preserve">non nutritionem vt iam dixi-<lb/>mus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5496" xml:space="preserve">Et quoniam gignitur ex excrementis mutatæ <lb/>carnis, mutatur &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5497" xml:space="preserve">ipſe ſimul cum carne. </s>
  <s xml:id="echoid-s5498" xml:space="preserve">Adhæc, nul-<lb/>la inquit penna generatur, quemadmodũ pilus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5499" xml:space="preserve">quo-<lb/>niam pilus gignitur ſine caule. </s>
  <s xml:id="echoid-s5500" xml:space="preserve">Præterea pilus pręſe-<lb/>ctus augeri à radice poteſt &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5501" xml:space="preserve">creſcere: </s>
  <s xml:id="echoid-s5502" xml:space="preserve">at pennæ nec <lb/>ab radice, neq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5503" xml:space="preserve">ſuperne ab inciſura poſſunt reparari, <lb/>vt inquit Ariſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5504" xml:space="preserve">tertio de Hiſtoria. </s>
  <s xml:id="echoid-s5505" xml:space="preserve">cap. </s>
  <s xml:id="echoid-s5506" xml:space="preserve">12. </s>
  <s xml:id="echoid-s5507" xml:space="preserve">Durior <lb/>quoq. </s>
  <s xml:id="echoid-s5508" xml:space="preserve">penna eſt quàm pilus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5509" xml:space="preserve">pluribus opus habet, <lb/>quàm pilus. </s>
  <s xml:id="echoid-s5510" xml:space="preserve">Dehinc declarat quomodo ſe habẽt pen-<lb/>nę in generatione circa colorem, inquiens, pennas in <lb/>auibus variis, omnes propemodum in ſuo ortu, intra <lb/>vaginam &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5511" xml:space="preserve">caulem apparere nigras. </s>
  <s xml:id="echoid-s5512" xml:space="preserve">Et quoniã quæ-<lb/>dam intra caulem videntur variare colorem, iccirco <lb/>cautè adiecit vt ita dicam. </s>
  <s xml:id="echoid-s5513" xml:space="preserve">Probat autẽ id exemplo pa <lb/>uonis, qui varius maximè eſt, et columbę, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5514" xml:space="preserve">hirundi <lb/>nis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5515" xml:space="preserve">eſt enim hirundo quoque varii coloris. </s>
  <s xml:id="echoid-s5516" xml:space="preserve">atque ita <lb/>de ſingulis aliis intelligendum. </s>
  <s xml:id="echoid-s5517" xml:space="preserve">Poſterius autem in-<lb/>quit, id eſt poſtquàm exierunt caulẽ, à calore natura-<lb/>li, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5518" xml:space="preserve">cooperante extraneo ſumũt diuerſas concoctio <lb/>nes, à quibus varii efficiuntur colores, ſicuti dictum <lb/>fuit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5519" xml:space="preserve">id quod ſimiliter accidit in plantis &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5520" xml:space="preserve">in fructi-<lb/>bus, qui poſtquam exierint è ſuis cauliculis; </s>
  <s xml:id="echoid-s5521" xml:space="preserve">vel vbi
<pb o="197" file="0203" n="203" rhead="IN LIB. DE COLORIBVS."/>
lauta terræ ſuperficiem exceſſerint; </s>
  <s xml:id="echoid-s5522" xml:space="preserve">vel, quando è <lb/>ſuis ſeminibus eruperint, varios induunt colores. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5523" xml:space="preserve">Tum in caulibus inquit, nam intra caulem vel albent <lb/>vel nigricant. </s>
  <s xml:id="echoid-s5524" xml:space="preserve">Sed vide, legendum ne ſit καυλοῖσ, eſt <lb/>enim καυλὸσ, pennarum caulis: </s>
  <s xml:id="echoid-s5525" xml:space="preserve">aut κ{ου}λεοῖσ quod eſt va-<lb/>ginis, nam καλέ{ου}σ, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5526" xml:space="preserve">κάλ{ου}σ, vt in altero noſtro codi-<lb/>celegitur corruptum eſt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5527" xml:space="preserve">Denique concludit anima-<lb/>lia omnia, aquatilia, reptilia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5528" xml:space="preserve">conchylia, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5529" xml:space="preserve">reliqua, <lb/>non capeſſere difformitatem, colorumq̀ue varietatẽ <lb/>ab ortu, ſed ab ambiente, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5530" xml:space="preserve">continente aëre, Vbi in <lb/>ipſis facta fuerit varia concoctio, ripalia quippe &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5531" xml:space="preserve">pi-<lb/>ſces maximè varia ſunt, etſi circa ortus initia paucam <lb/>aut nullam oſtentẽt variationem. </s>
  <s xml:id="echoid-s5532" xml:space="preserve">Sic reptilia. </s>
  <s xml:id="echoid-s5533" xml:space="preserve">attamen <lb/>in nonnullis ſerpentibus vel intra ouum apparet va-<lb/>rietas: </s>
  <s xml:id="echoid-s5534" xml:space="preserve">idq̀. </s>
  <s xml:id="echoid-s5535" xml:space="preserve">ob diuerſitatem partium humidi nu <lb/>trimentalis. </s>
  <s xml:id="echoid-s5536" xml:space="preserve">Atque hæc inquit, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5537" xml:space="preserve">tot dici <lb/>poſſunt in hac ſpeculatione de co-<lb/>loribus, quoad veritatem, <lb/>&amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5538" xml:space="preserve">cauſas natu-<lb/>rales.</s>
  <s xml:id="echoid-s5539" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb file="0204" n="204" rhead="AD LECTOREM."/>
<p style="it">
  <s xml:id="echoid-s5540" xml:space="preserve">NON eo, ſtudioſe Lector, existimes aliquid in nostro authore de-<lb/>ſiderari poſse: </s>
  <s xml:id="echoid-s5541" xml:space="preserve">quod urinarum, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5542" xml:space="preserve">oculorum colores prætermiſe-<lb/>rit: </s>
  <s xml:id="echoid-s5543" xml:space="preserve">quin potius id dedita opera, iusta de cauſa factum eſſe tibi per-<lb/>ſuadeas uelim. </s>
  <s xml:id="echoid-s5544" xml:space="preserve">Nam quod colores, communi quadam ac uniuerſali <lb/>formula tractare instituerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5545" xml:space="preserve">multa, ut par eſt, particularia, utpote <lb/>ad artes peculiares ſpectantia præterijt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5546" xml:space="preserve">Deinde, excrementa, ſuam <lb/>coloris cauſam, penes Philoſophos, habent uniuerſalem: </s>
  <s xml:id="echoid-s5547" xml:space="preserve">ipſam nimi-<lb/>rum concoctionem, uelut aliquando, cum libros Aristotelis, de Par-<lb/>tibus animalium explicaremus, publice prolixius demonſtr auimus, <lb/>licet Medicis aliter placeat, qui colorum in excrementis uarietatem <lb/>humoribus &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5548" xml:space="preserve">ſuccis corporum adſcribunt. </s>
  <s xml:id="echoid-s5549" xml:space="preserve">Quare nobis non est <lb/>magni facienda illa Actuarij diuiſio, qui ad nouem fere principes <lb/>ſpecies, omnes urinarum colores redegit, tum quod Medicorum more <lb/>particularius urinarum diſcrimina tradere uoluerit, tum quod eos <lb/>potius a materia, quam a differẽtijs proprijs ſumpſerit. </s>
  <s xml:id="echoid-s5550" xml:space="preserve">Philoſophis <lb/>autem cum conſiderent colorem, ut eſt actus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5551" xml:space="preserve">terminus, &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5552" xml:space="preserve">mo-<lb/>tiuus perſpicui, inquirendæ ſunt cauſæ, ob quas uariatio apparen-<lb/>tiæ coloris conting at. </s>
  <s xml:id="echoid-s5553" xml:space="preserve">Atque equidem uarios urinarum colores, <lb/>ad concoctionem referendum eſſe cenſuerim. </s>
  <s xml:id="echoid-s5554" xml:space="preserve">Quod uero pertinet ad <lb/>oculorum colores, quos polliciti ſumus huic operi annectere, etſi <lb/>ob articularem morbum, quo tenemur, promiſſa nunc præ-<lb/>ſtare nequeamus tamen ſi fata uolent, ſtudioſis olim <lb/>abunde hac quoque in parte ſatisfaciemus. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5555" xml:space="preserve">Interim Vale, et quæ inter excu-<lb/>dendum obrepſere errata, <lb/>ſic corrige.</s>
  <s xml:id="echoid-s5556" xml:space="preserve"/>
</p>
<pb file="0205" n="205" rhead="ERRATA"/>
<note position="right" xml:space="preserve"> <lb/>Pag. # Verſ. # <lb/>7 # 33 # Hinc intelliges <lb/>8 # 30 # perlucidum <lb/>16 # 4 # eſt materiæ <lb/>18 # 8 # verè ſit <lb/>20 # 10 # dicendam <lb/># 27 # mutuantur <lb/>24 # 13 # vtpote illinc <lb/>29 # 30 # flauos <lb/>37 # 27 # febri leuiori <lb/>38 # 19 # lumen <lb/>39 # 29 # priuantur <lb/>40 # 20 # non ſit color <lb/># 32 # priuationem, &amp; \\ cauſam, quam <lb/>42 # 32 # videre eſt <lb/>51 # 27 # fuſcus et cœrul. <lb/>63 # 11 # etiam pro poſitu <lb/>65 # 16 # dum maturãtur <lb/># 22 # ὑποδεδ*γ\'ꝗ̃ον <lb/>68 # 14 # iudicat, <lb/>72 # 5 # ſubſtantia <lb/>74 # 24 # συμβ{αίν}* γίνεσθ{αι} <lb/>77 # 25 # minorem &amp; \\ τὸἄκρατον <lb/>79 # 30 # hac ratione <lb/>80 # 4 # Soli opponitur <lb/># 22 # hinc multæ <lb/>83 # 20 # Reddidit <lb/>84 # 7 # læuitatemq́ue <lb/>85 # 4 # Colores <lb/></note>
<note position="right" xml:space="preserve"> <lb/>89 # 2 # enim patitur <lb/># 24 # ſecundum incli \\ nationes <lb/>104 # 22 # concinnari <lb/># 26 # GIGNVNT <lb/>110 # 15 # inquit autem, <lb/>111 # 14 # ἐν πᾶ{σι} δὴ <lb/>114 # 3 # &amp; natiui <lb/>117 # 1 # δϊηθοὺ'ꝗ̃ην, <lb/>118 # 14 # {τῶν} ἀνθῶν <lb/>122 # 31 # {καὶ} σκιο*δ{εῖ}σ, <lb/>125 # 31 # minutæ <lb/>130 # 8 # eiuſmodi <lb/>133 # 10 # iugulatæ rem <lb/>134 # 32 # χρωζὸ'ꝗ̃ων χρωμα \\ τιζὸ'ꝗ̃ων \\ &amp; 135 \\ 1 &amp; 2. ſimiliter <lb/>135 # 12 # ἔκπεψιν <lb/>141 # 1 # ὀσμῶν {καὶ} χυμῶν <lb/>151 # 20 # pennis &amp; cute <lb/>154 # 5 # pennis, &amp; cute <lb/># 8 # humorẽ nati<gap/> <lb/># 32 # non agat <lb/>159 # 16 # vniuerſalem <lb/>161 # 5 # τῶν μελάνων <lb/>169 # 14 # ὑποζυγίων <lb/>171 # 23 # ὑδυκρεώτερα <lb/>185 # 11 # ob horum <lb/>183 # 26 # canitiem <lb/></note>
<pb file="0206" n="206"/>
<p style="it">
  <s xml:id="echoid-s5557" xml:space="preserve">Ne quid in hac uel prima nostra editione deſiderare poſsis humaniß. <lb/></s>
  <s xml:id="echoid-s5558" xml:space="preserve">Lector, placuit hic &amp; </s>
  <s xml:id="echoid-s5559" xml:space="preserve">ſequentia loca ſubijcere, quæ auctor ipſe libello iam <lb/>excuſo existimauit uel recognoſcenda uel immut anda.</s>
  <s xml:id="echoid-s5560" xml:space="preserve"/>
</p>
<note style="it" position="right" xml:space="preserve"> <lb/>7 # 3 # atque ex ignis act. 14. &amp; \\ hoc tam aeri quam aquæ \\ competit. nam ut ſunt me- \\ diauidedi, διαφανῆ dicun- \\ tur: licet eadem, ut media \\ audiendi, διηχῆ; &amp; ut \\ odorandi, δίοσμα appellen \\ tur, idque ob inſit am <lb/>&amp; c. <lb/>20 # 15 # qui ſunt magis perſpicui, \\ cuiuſmodi ſunt albi &amp; \\ candicantes: <lb/>25 # 1 # Aristotelis hunc inter le- \\ gitimos enumer. <lb/>27 # 32 # Gale. eam a phlegmate <lb/>29 # 4 # FLAVI <lb/># 26 # flauum ſub albo poſſe <lb/># 30 # flauos: <lb/>@@ # 5 # aut tenebra, definitionem \\ tenebræ, eiuſq. cauſam ſub \\ dit. Aut aliter et planius, \\ cum de nigro colore egerit, \\ qui uere niger eſt, modo de \\ apparenti, quæ eſt tenebra, \\ pertract at, cum inquit: <lb/><gap/> # <gap/> # quo fit, ut color ſua qualita \\ te prius &amp; c. <lb/><gap/> # <gap/> # colore, &amp; propter hoc ſolũ <lb/><gap/> # <gap/> # quoniam ignis nullo <lb/><gap/> # <gap/> # accipit pro nigro <lb/><gap/> # <gap/> # ſe fer at colorem <lb/><gap/> # <gap/> # fit enim hoc aureum <lb/><gap/> # <gap/> # ſcens, itidem permiſc. <lb/><gap/> # <gap/> # lumen eius non est <lb/><gap/> # <gap/> # quam qui a Luna <lb/></note>
<note style="it" position="right" xml:space="preserve"> <lb/>93 # 8 # ἀνακραθὲν, ſed <lb/>104 # 20 # ἐρρυθέντων habet, quæ <lb/># 27 # in quo hæc magis integr@ <lb/>106 # 1 # rubri duas aſsignat cauſas <lb/># 6 # alteram, quam <lb/># 11 # flores ting endoruns <lb/># 12 # ut aliqui <lb/>119 # 7 # humido nutriment ali <lb/>123 # 5 # λαμβάν* <lb/>128 # 17 # gignatur uinoſus <lb/>139 # 22 # rea &amp; mali <lb/>142 # 26 # partibus inest <lb/># 27 # paucus in alia <lb/>149 # 27 # non deficeret, &amp; <lb/>151 # 3 # &amp; CVTIS <lb/>152 # 21 # eo priuarentur <lb/>153 # 9 # puta per frigora acriora et <lb/>158 # 23 # dixit ἐξανθήση λ{ευ}κὸν id \\ est effloruerit album, licet \\ in altero codice apertius le- \\ gatur λ{εύ}κη, id eſt uitiligo <lb/># 31 # unicolora. <lb/>159 # 26 # λ{ευ}κόπυῤῥον, &amp; nos dix. <lb/>166 # 13 # Ariſtotel. quinto de Gen. <lb/>172 # 25 # docetur, quæ ex hu <lb/># 26 # arefacit humidum nat. <lb/># 30 # Candidus, uel ad cãdorem \\ accedens. Sed <lb/>174 # 16 # quare in equorum <lb/>180 # 24 # uigeant hyeme, <lb/>181 # 16 # {καὶ} ἄκαρπα, διὰ {τὴν} <lb/>186 # 22 # ipſum ſit cum alb@ <lb/></note>
</div>
<div xml:id="echoid-div12" type="section" level="1" n="12">
<head xml:id="echoid-head33" xml:space="preserve">FINIS.</head>
<pb file="0207" n="207"/>
<pb file="0208" n="208"/>
<pb file="0209" n="209"/>
<pb file="0210" n="210"/>
<pb file="0211" n="211"/>
<pb file="0212" n="212"/>
  </div></text>
</echo>